ONS BLAD
DE VERGIFTIGING TE ERICA
k
dit nummer bestaat uit twee bladen
WOENSDAG 8 JULI 1931
VOORNAAMSTE cN*IEUWS
Ellende in vele huisgezinnen
Talrijke personen zonder hulp
In een grooten tijd
T
Noodweer in Berlijn
I
ji
i
ONS PETITIONNEMENT
AAN GENÈVE
VOOR INTERNATIONALE
ONTWAPENING
tö
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Blast Kousen en Kniestukken
Na de droogmaking van
de Wieringermeer
Beloven en regeeren
HET ACCOORD BEREIKT
VIJF FN TWINTIGSTE JAARGANG No. 157
f 3000.- fiso- f «o.- f 125.- ”0.-
UNGlfïE MOET, OP OTRAFFE VAN VERUES ALLE RECHTEI, GESCHlEDEH UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWINTIG UREN NA NET ONGEVAL
t
De artsen en de nette voor ontwapening.
aantal
patiënten is er ernstig aan
De opstand op Pern geëindigd.
constateerde.
Noodweer In Berlijn.
Overstroomlng nabjj Antwerpen.
IF- 1
Barometerstand 9 uur vm.: 757 stilstand
tou-
De brandweer 160 maal gealarmeerd
Drama met arrestant te Nijmegen
Onbekende schiet zich door het hoofd
Dyserinck
Ondersoek naar de oorzaak
r.
ding.
NOORD HOLLANDSCH DAGBLAD
Levenslange «eheele onoeechiktheid tot werken door
verlies van beide innen, beide beenen of beide ooxen
Maria-verschijning in
Spaansch dorp?
Een gemeente voor heel den
polder ge wenscht
Nederlands Voorbeeld van Eenheid
worst gegeten hadden, zelfs al was het maar
één plakje, hadden 't leelyk te kwaad ge
kregen.
Het mijn wetsontwerp In derde losing doer
het Engelaehe Lagerhuis aangenomen.
Te Rotterdam ia een valache mantersbende
betrapt.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar X.—
Voor bulten Alkmaar f 345
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
De firma Becht Dyserinck, te Amster
dam, wier toonkamers gisternacht totaal zijn
afgebra.:d, was voor 435.000 verzekerd. De
officier van Justitie en de rechtercommissa
ris hebben een ondersoek Ingesteld, dat niets
heeft opgeleveri. Deskundigen zullen worden
benoemd om de zaak verder te onderzoeken.
Bloopers waren gisteren bezig met de top
gevels omver te halen.
Meening van den dokter
'ever begaf zich naar den dok-
A. D. J. Stukje. Het was des
Te Erica (Dr.) z(jn 150 personen door het
eten van worst stek geworden. Twee vol
wassenen en drie kinderen verhoeren la le
vensgevaar. Een patiënt overleden.
Conferentie te Londen over de uitwerking
van Hoover's plan.
4>
rigbeld
voegd.
een Jaar is zoo gauw om!
Maar laten wij er het oeate van hopen.
Voorlooplg kan Dultschland weer ade
men.
Al mag ook de directe verlichting,
welke dit moratorium schenkt, niet over
schat worden.
Ontwerp van wet betreffende de vorming
van één gemeente voor den geheelen Wierin-
germeerpolder.
Verschenen is bet Voorlooplg Verslag dar
Tweede Kamer over bet wetsontwerp tot
strafbaarstelling van godslasteringen in het
openbaar.
Niet bepaald een gunrtlg verschijnsel voor
de B. D. A. F., daar heeft de ..Socialist"
volkomen gelijk in.
....Onze toekomst hangt af van de snel
heid waarmee we in de groote steden, in
de groote Industrie-cent ra vooruitgaan,
En die snelheid i* tusschën 1977 SB
nagenoeg nul!*
Het llnksche orgaan neemt dan in t ootje
de wijze, waarop een en ander wordt goed
gepraat en geeft vervolgens de leiders een
standje, dat ae niet genoeg geprofiteerd heb
ben van de buitengewoon ..gelukkige” situa
tie: de malaise en werkloosheid.
Het blad vergeet echter er by te voegen,
schrijft Criticaster in de „Res b.", dat de
8. D. A. P het tegenwoordig In die groo-
tere plaatsen niet meer laten kan by agi-
teeren en beloven, maar dat ze moet mee re-
geeren. En dan hebben de bedrogen arbei
ders heel spoedig in de doppen, dat al die
mooie beloften niet vervuld worden. Van
daar dat de ..onweerstaanbare opmarach" ge
stuit wordt. Door het gezond verstand der
arbeiders.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels f 145: elke regel meer 945.
RECLAME per regel 6.75 vaar
de eerste pagina; veer da overige
pagina’s 9.S9.
RUBRIEK VRAAG EN AANBOD"
b|j vooruitbetaling per plaatsing
f 0.60 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer 9.13
De brand bij Becht en
Deze verschijning heeft, naar gemeld
wordt, in aanwezigheid van een talrijk
publiek herhaald.
De bevolking verteert in groote opwin-
Door een commissie, ingesteld door het
Ned. Instituut voor Volkshuisvesting en Bte-
debouw en de Vereenlging van Nederlandse!»
Gemeenten is een rapport uitgebracht over
de vraag, welke maatregelen te bevorderen
zouden zyn tot bet treffen van een goede
administratieve regeling ten aanzien van de
W leringermeer
De commissie was samengesteld als volgt:
prof. mr. O. A. van Poelje, chef afd. Onder
wijs ter gemeente-secretarle van ‘s-Graven-
hage, hoogleeraar aan de Ned. Handslahocge-
achool, voorzitter; H. de Bordes, burgemees
ter van Bussum; prof. mr. dr. J. H. P. M.
van der Grinten, hoogleeraar aan de R. K.
Universltelt te Nijmegen; prof. dr. F. J. A.
Huart, hoogleeraar aan de Gem. Universl-
teit te Amsterdam; Mr. A. Koel ma, secreta
ris der gemeente Alkmaar en J. J. Talsma.
Tuinbon wvakonderwijs voor de
bloementeelt
De wd. directeur-generaal van den Land
bouw brengt ter kennis van belanghebben
den dat bU voldoende deelneming begin No
vember 1931 te Llsse een cursus ter oplei
ding van tulnbouw-vakonderwys voor de
bloembollenteelt geopend zal worden.
Aanmeldingen moeten vóór of ulteriyk op
15 September as. worden ingezonden by den
Rykstulnbouwconsulent te Llsse, den heer ir.
K Volkersa.
Licht op De lantaarns moeten morgen
warden opgestoken om: 9.49.
Gisternacht werd op den Voerweg te Nij
megen door de politie een Dultscher aange
houden, die niet In het bezit bleek te zyn
van de vereischte papieren. Hy werd daarom
overgebracht naar het hoofdbureau van po
litie. Onderweg zette hy zyn bnl al en stak
dien toen In den zak. By het bureau geko
men, bracht hy plotseling de rechterhand
naar den rechterslaap en schoot zich dwars
door het hoofd. De man zakte ineen en werd
bet politie-bureau binnengedragen, waar hy
spoedig overleed. Bjj touiileering werd niets I
gevonden, waaruit «Un Identiteit kon blijken
Laval en Hoover zijn het eena gewor
den.
Eindelijk.
Want al kan men er zich over ver
bazen, dat zoo spoedig In enkele
weken tljds het wcreldaspect zoo'n
groote verandering onderging, gezien
de urgentie van het Fransch-Amerl-
kaansch accoord heeft Frankrijk toch
nog heel lang getraineerd.
.Enkele dagen, enkele uren kunnen een
vreeselljk lange tijd «IJn, als de nood
dringt, als een vraagstuk op zijn oplos
sing niet wachten kan, geen dag en geen
nacht.
En daar voor Dultschland de laatste
weken herhaaldelijk reeds het laatste
uur van vrede, orde en nut kon slaan,
speelde Frankrijk met zijn getalm een
uiterst gevaarlijk spel.
Het Is moeilijk zich een juist oordeel
te vormen over de houding van Frankrijk
tegenover het voorstel van president
Hoover, anderzijds is In die houding
ook veel verklaarbaars en begrijpelijks.
Aanvankelijk is men kwaad geweest;
deels omdat men met van te voren was
gehoord, deels omdat een ander met de
eer ging strijken en deels ook om de zeer
begrijpelijke reden, dat men zich een
groot financieel offer zou moeten ge
troosten. Al weegt dit laatste argument
niet zóó zwaar als de Fransche pers bet
graag voorstelt, toch moet men het niet
onderschatten. Engeland, Italië en de
kleinere landen hebben in zekeren «in
goed praten: de gelden, die zij te vor
deren hadden, moesten zij toch voor het
grootste deel weer afstaan aan Amerika.
Frankrijk echter zou een groot bedrag
In eigen schatkist zien vloeien om er de
eigenlijke oorlogsschade mee te herstel
len. En waar de begroeting tóch al niet
heelemaal klopte, beteekende voor Frank
rijk het afzien van de herstelbetalingen
wjj wezen daar reeds op een harde
noot, die nog niet zoo gemakkelijk te
kraken was.
Nu drukken de Fransche bladen wel
hun verwondering uit over het feit, dat
de andere mogendheden Hoover naar de
oogen hebben gezien en niet Frankrijk,
dat toch héél alleen ook voor hun be
langen opkwam tegen Amerika, maar zij
weten heel goed, dat Frankrijk het aller
meest dacht aan «IJn eigen belangen
en niet geheel ten onrechte.
Het schijnt echter, dat de onderhan-
dellngen met Mellon en Edge op dit punt
op het punt van het geld zelf een
zeer groote bereidwilligheid bU de regee-
rlng van Parijs hebben verwekt. Laval
schijnt langzaam te zijn gaan begrijpen,
dat Dultschland met halve -maatregelen
niet geholpen kon worden, of wanneer
het heil van Dultschland hem niet zoo
veel schelen kan dat Hoover, alleen
al om zijn populariteit in Amerika zelf,
ónmogelijk zijn voorstel kon verzwakken.
In ieder geval hl) beeft toegegeven.
Dat wil zeggen:
al het wezenlijke tn het plan van Hoo
ver heeft hij aangenomen.
Alleen den vorm heeft hij veranderd.
Het moratorium van een Jaar wordt
aan Dultschland verleend over de onge
dekte schulden, terwijl de onvoorwaar-
delljke betalingen wél moeten worden
erkend, maar aanstonds weer aan de
Dultsche regeering ter beschikking wor
den gesteld in den vonn van een leenlng.
die met matige rente in 10 Jaar moet
worden terugbetaald.
Dit is weer een echt staaltje van Fran
sche politiek.
Toegeven goed! maar nooit In
den vorm.
Het kan Amerika allicht niet veel
schelen of het „groote beginsel” der on-
voorwaardelljke betalingen in Europa
gered is of niet; als het principe van
Hoover maar wordt doorgevoerd.
De Franschen zwijgen over het prin
cipe van Hoover en praten luid over dat
van het Young-plan. Het Young-verdrag
dat is een vorm van recht. Die
rechtsformule is gehandhaafd. Frankrijk
heeft het dogma der onvoorwaardelijke
betalingen gered.
Dit genoegen zij Frankrijk gegund.
Voorlooplg.
Want al verheugen wij ons natuurlijk
over de aanvaarding van het Hoover
plan. waardoor Dultschland en mis
schien wel Europa voorlooplg van den
ondergang gered is. en al willen wij
gaarne hopen, dat het jaartje morato
rium Dultschland goed zal doen en
nieuwe ekonomische kracht zal schen
ken, we vreezen toch, dat hiermede
de saneering van Dultschland cn van
Europa niet zal worden bereikt.
Want ten slotte raakt Dultschland
door dit moratorium nog dieper In de
schuld, daar toch geen Pfenning van de
schuld wordt kwijtgescholden en de
rente over de dit Jaar nlet-te-storten
sommen maar weer met Ijzige nauwkeu-
aan de schuld wordt toege-
In het dorp Oreaiztegul, by San Sebas
tian zou, volgens een V. D.-berlcht, een
herdersjongen de verschynlng van da H.
Maagd Maria hebben gezien,
verschijning beeft,
in
WIJ vragen u. al onze lezers en lezeres
sen boven den leeftijd van achttien jaar,
de formule vóór Internationale Ontwa
pening die wij vandaag op de eerste
pagina van het tweede blad afdrukken
te onderteekenen en aan ons bureau te
bezorgen, per post toe te zenden of aan
onze courantenbezorgers mee te geven.
Dit petitionnement moet de uiting zijn
van den eendrachtigen wil van het Ne-
derlandsche Volk. Deze formule Is dan
ook In volkomen overeenstemming vast
gesteld door vertegenwoordigers van alle
richtingen In de dagbladpers, en het
petitionnement wordt door de geheele
Nederlandsche Dagbladpers gehouden.
Het zal aan de Internationale Ontwape
ningsconferentie te Genève worden aan
geboden, een antwoord geven op de vraag
van vele staatslieden om uiting van den
volkswil, die Genève de dryvende kracht
moet geven, die het tot daden zal bren
gen, en als voorbeeld van Eenheid ook in
andere landen grooten indruk maken.
Zegt niet: Wij zyn maar een klein volk,
en wat helpt het? Zet scepticisme op «ij.
Daarmee is nog nooit Iets bereikt. Doet
wat gij kunt, om den grootsten kanker
der menschheid, den oorlog, te helpen
uitroeien. Uw stem helpt wél! wy kun
nen haar niet missen. Denkt aan de toe
komst van uw kinderen, en beseft wat
van het welslagen van deze Internatio
nale Ontwapeningsconferentie afhangt!
Juist omdat wy een klein volk zijn,
juist omdat by ons de eendrachtige over
tuiging heerscht dat Genève tot daden
moet komen, moeten wy onze stem ver
heffen en toonen hoezeer wij den die
pen ernst van dit moment beseffen.
Er is In de dertien Jaren, verloopen
sinds de wereldramp van 19141918, nog
nimmer een Internationale conferentie
gehouden waarop de aandacht, de ver
wachting, de hoop van het menschdom
zóó sterk waren geconcentreerd als op
dete. Van haar worden de bezinning, de
kentering, de daden verwacht. Zij heeft
reeds door middel van verscheidene
staatslieden die er een belangrijke rol by
zullen vervullen, om ons aller steun ge
vraagd.
Onthoudt haar dien niet! Geeft uw
antwoord. Bedenkt ook dat het woord der
Nederlandsche gedelegeerden in Genève
zooveel zwaarder zal wegen als zy met
trots kunnen zeggen! „In ons land
hebben alle geestesrichtingen eenheid
gezocht en gevonden om u gemeenschap
pelijk te antwoorden!”
Het moment tot handelen is nu geko
men. De tijd is er rijp voor. Er is een
wassend getij In de gansche wereld,
waarvan de teekenen steeds duideiyker
worden. Er wordt van ons, van de Hol
landers, die een grooten naam hebben
en van wie men weet dat zy onafgebro
ken naar internationale eenheid hebben
gestreefd, eert Daad verwacht.
Helpt die Daad verrichten!
De onderteekeningsperiode van dit pe
titionnement zal tot en met 20 Juli voort
duren. wy zullen het formulier dagelijks
blijven publlceeren en het voortdurend
met onze krachtige aanbevelingen steu
nen, om leder in de gelegenheid te stellen
het te teekenen en In te leveren. Maar
wy vragen u met nadruk: teekent NU,
teekent zoo spoedig mogeiyk! Stelt het
niet onnoodig uit. Doet het ons dadelijk
toekomen. De stroom moet dadelijk
krachtig zyn.
Dit petitionnement, door alle richtin
gen gesteund, Is een unicum in de ge
schiedenis van de Nederlandsche Dag
bladpers. Laat het antwoord, door de
lezers en lezeressen gegeven op het be
roep, dat hun dagbladen thans op hen
doen, evenzeer een unicum der historie
worden door zyn kracht!
Hebt gy niet vele malen u de vraag
gesteld: „Wat kan ik er aan doen?”
Doet het nu!
Het „Volk” heeft nog al hoog opgegeven
van de winsten der 8D.A.P. by de jongste
Raadsverkiezingen. De percentages door haar
party werden hoog opgeschroefd en leken
nog te hooger, waar alleen die gemeenten in
de statistiek genomen werden, waar de
8.DA.P. meedong, dat is nog niet in da helft
der gemeenten.
De medaille heeft echter ook een keerzijde.
En die laat de naaste geestverwant van het
„Volk” even bewonderen. In de ..Socialist",
het orgaan der llnkschen In de 8.DK.P. wordt
de ..Volk’-statlstlek even ontleed.
En dan lezen we b.v. volgende harteiyke
passages:
„Thans, nu de gemeenteraadsverkiezin
gen achter ons liggen, dient vastgeste'-d
te worden, dat noch de voornaamste taak,
nJ. het bereiken van een veel sterkere
positie dan die van 1929, noch de mlm-
mum-taak, het handhaven van dat peil,
door de party vervuld zijn
ZU. die in 1929, toen ons aandeel In het
totaal aantal uitgebrachte stemmen mes
0.9 pCt. was toegenomen, uitriepen: „wy
marcheeren onweerstaanbaar op”, zy
kunnen nu een kunstmatig optimisme ver
wekken door op een vooruitgang van
1.3 pCt. te wyaen in de 497 gemeenten,
waarin onze party aan de gemeenteraads
verkiezingen deelnam.
Voor wie gevaar loopen bedwelmd te
worden door dergelyke overweldigende
successen, zy er aan herinnerd, dat er nog
altyd eenlge honderden gemeenten zUn,
waarin de 8.D.A.P. niet aèn de verkiezin
gen deelneemt.”
Over den vooruitgang in de groote ste
den is het blad nog minder te spreken:
.De vooruitgang In de groote steden ech
ter ia in hoofdzaak te danken aan Amster
dam en verder aan Utrecht.
In vier van de zes groote steden, in
Rotterdam, Den Haag. Haarlem en Gro
ningen was het percentage der sociaal
democratische stemmen in 1931 lager dan
in 1977.
Dat is dus voor de groote burchten van
het socialisme een allesbehalve gunstig re
sultaat.
En terwyi wy in deze zes steden in het
totaal één zetel winst maakten, gingen
communisten en Sneevlletlanen er samen
vier zetels Vooruit
Te Erica <Dr.> zyn, geiyk wy In een deel
van onze vorige oplaag hebben gemeld, eer
gisteren ruim honderd personen uit onge
veer dertig gezinnen ziek geworden. De
sjmptomen wezen op vergiftiging en ver-
moedeiyk heeft mén te doen met vleesch-
vergiftiglng, ontstaan door het eten van
worst.
Een
toe.
Nader wordt het volgende gemeld:
Zondagavond werd de hulp van dr. A. J.
D. Stukje te Erica Ingeroepen voor een ge
zin te Amsterdamscheveld, waar alle perso
nen behalve 'een der jongste kinderen
ziekteverschynselen vertoonden, die wezen
op vergiftiging. Er deden zich maag- en
darmstoornlssen voor, terwyi de arts hooge
koortsen constateerde. Het bleek, dat de
vier zieken gegeten hadden van leverworst,
die Zaterdaavond by een slager te Erlcj
was gehaald Het niet zieke kind had daar
van niet genuttigd.
Vijf personen in levensgevaar
Spoedig na dit eerste geval meldden zich
meer ziektegevallen by den arts. De arts
waarschuwde de politie, die onmlddeliyk
een onderzoek instelde.
Maandagavond waren twintig gezinnen
tezamen met meer dan honderd personen,
ziek, by wie zich dezelfde ziekteverschynse
len voordeden.
In drie gezinnen heeft de Zeereerw. Heer
Pastoor aan drie kinderen de HH. Sacra
menten der Stervenden moeten geven
Bovendien verzeeren In twee gezinnen man
en vrouw in zeer emstlgen toestand.
Kinderen zoowel als grijsaards vertoonen
dezelfde ziekteverschynselen
Het aantal gevallen breidde zich steeds
uit en gistermorgen vroeg lagen 150 per
sonen ziek waarvan verscheldenen ernstig
De burgemeester van Emmen heeft den
betrokken slager een verhoor afgenomen,
hetwelk niets opleverde. De man verklaarde,
dat hy op de gebrulkeiyke wyze leverworst
bad vervaardigd, terwyi getuigen, die de
worst hadden gekocht, daaraan ook niets
bijzonders hebben kunnen constateeren.
Monsters van worst en braaksel van
patiënten zijn opgezonden naar het bacte
riologisch Instituut te Utrecht en den Pro
vincialen Keuringsdienst te Assen.
Onder leiding van den directeur van den
gemeentelijken vleeschkeurlngsdienst te
Emmen Is gistermorgen de geheele slagery
Ontsmet. Gistermiddag zou de waarnemend-
19811-dlrocteur der Volkksgezondhéld. dr. Waan
den uit Nymegen ter plaase een onderzoek
instellen.
In den toestand der ernstige patiënten
was gistermiddag nog geen verandering ge-
komen.
burgemeester en secretaris van Kamerlk Zn
Zegveld, leden en C. van den Berg, adj. di
recteur der Vereenlging van Ned. Gemeen
ten, secretaris.
De commissie is tot de conclusie gekomen,
dat zoo spoedig mogeiyk een gemeente moet
worden gesticht, die het geheele gebied van
de Wieringermeer omvat. Zy erkent echter,
dat tot deze stichting nog niet terstond kan
worden overgegaan en dat gedurende een
aantal jaren een overgangsregeling zal moe
ten gelden. Gedurende deae overgangspe
riode wenscht zij het gebied van de Wierin
germeer ingedeeld te laten by de 5 randge
meenten, waarby dit gebied thans Ingedeeld
is, nJ. de gemeenten Anna Paulowna, Wle-
rlngen. Barslngerhom. Winkel en Medem-
bllk. Door deae randgemeenten wenscht zy
echter slechts een klein deel der gemeente
lijke belangen binnen t gebied van de Wle-
rmgermeer te laten behartigen, zy wil aan
die gemeenten geen andere functie opdragen
dan het zyn van de wetteiyke woonplaatsen
van de nieuwe Wleringermeer-bevolklng met
alle consequenties die daaruit voort
vloeien ten aanzien van bevolkingsboekhou
ding. burgeriyken stand, kiesrecht, dienst
plicht e.d. zaken. De behartiging van alle
andere gemeentelijke belangen wenscht zy
gedurende de overgangsperiode op te dragen
aan een daarvoor te stichten afzonderlijk
lichaam, genaamd „de W lor Inge rmeer",
waaraan zy overeenkomstig art 194 der
Grondwet verordenende bevoegdheid wenscht
toe te kennen.
De commissie heeft haar denkbeelden na
der uitgewerkt in een ontwerp van wet met
daarby behoorende toelichting.
Gisteravond woedde boven Beriyn een
hevig onweer. Tegeiykertyd viel er zooveel
regen, dat de brandweer 160 maal ge
alarmeerd werd, om assistentie te verlee-
nen.
Vooral in het Zuiden der stad overstroomde
het water vele woningen. De bliksem sloeg
In een aantal schoorsteenen en richtte
eenlge materieele schade aan.
Persooniyke ongevallen kwamen niet voor.
De verslag]
ter, den heel
avonds acht uur en toch stond de wacht
kamer vol patiënten; zelfs stonden zy nog
op straat hun beurt af te wachten. Ondanks
den afmattenden dag. dien hy achter den
rug had. vond de dokter nog even tyd om
te bevestigen, dat men hier Inderdaad te
doen had met c:n zeer ernstig geval van
vleesch vergiftiging.
Ongeveer dertig gezinnen met 100 tot 150
patiënten hadden zich by hem aangemeld en
hy vreesde, dat er nog wel meer zieken zou
den zyn. De ziekte openbaarde zich in den
vorm van maag- en darmstoornlssen. dlar-
rhee en braklngen, gepaard gaande met zeer
hooge koortsen, algemeen verval van krach
ten, hoofdpyn en spierpUnen. De ziekte ver
toonde dadeiyk het beeld van infectie en *t
meest waarschUniykc Is. aldus de dokter, dat
men hier met een soort paratyphus te doen
heeft. Het eerste gezin, waarvan hy bericht
kreeg, bestond uit vyf personen, waarvan
vier ziek waren, terwyi één kind, dat niet
van de worst gegeten had. gezond was ge
bleven.
Er kwamen hem ook zeer ernstige geval
len ter kennis en het Is nog niet uitgeslo
ten, dat er ook nog wel enkele sterfgevallen
zullen voorkomen, vooral by kinderen. Hoe
Jonger zy waren, hoe zieker.
Hoe de vergiftiging precies ontstaan was.
kon de dokter niet mededeelen. Er is worst
In beslag genomen en ook do afscheiding
van de patiënten is voor bacteriologisch on
derzoek naar Utrecht opgezonden De dok
ter deelde nog mede, dat hy het zeer druk
had. dat hy en ook de pleegzuster het niet
meer afkonden en dat zy hulp gevraagd
hadden, welke na hedenmorgen dan ook zou
worden verleend.
Na het bezoek aan den dokter sprak de
verslaggever nog den veldwachter, die een
schril beeld ophing van ae ellende, die de
vergiftiging had teweeggebracht. Hy had
gisteren een uitgestrekt gebied doorkruist en
er waren gezinnen, waar de vader, moeder
en zes tot acht kinderen hevigs pyn lijdend,
in bed werden gevonden. Doktershulp kon
den zij In vele gevallen niet krygen. omdat
er niemand was die den dokter kon waar
schuwen. Hy had ook menschen aangetrof
fen, die plotseling hevige pijnen hadden ge
kregen en op handen en voeten naar bed
moesten krulpen. Van één gezin waa een
zoontje van school niet thuisgekomen, zoo-
dat hy waarschijn! Uk onderweg was biyven
liggen. Een jongeman die met verlof thuis
was. was naar zyn garnizoen te Assen terug
gekeerd en daar zeer ernstig ziek geworden.
Een ander gezin was Zondag naar Den
Haag vertrokken en had vier pond van de
bewuste worst meegenomen. Als zU van de
worst gegeten hebben, en dat is zeer waar
schijnlijk, moeten zy daar ernstig ziek zijn
aangekomen.
In de meeste gezinnen, zoo zeide de veld
wachter, was absoluut geen hulp, zoodat de
menschen geheel onverzorgd moesten wor
den achtergelaten. De dokter heeft gedaan
wat hy kan. maar zyn krachten schieten te
kort, te meer daar hU dikwijls nog heele af
standen moet loopen om de menschen, die
achteraf wonen, te bereiken.
De verslaggever vroeg nog of er sprake kon
zyn van nonchalance, doch niets wees in die
richting. Trouwens, ook een lid van het ge
zin van den slager, die van de worst ge
geten had. Is ziek geworden.
De Haagsche correspondent van het blad
bezocht in den laten avond de familie Pnns
in de De Génestetlaan, waar me]. Prins zeer
ongesteld werd aangetroffen. Zy vertelde het
volgende
Daar afgesproken was. dat myn zwager
en zijn lamilie deze week enkele dagen by
ons zouden komen logeeren, ging mijn man
Zaterdag met den auto naar Erica en keerde
Zondagmiddag met myn zwager terug. Myn
man, die uit Drente afkomstig is, heeft de
gewoonte om bil zyn JaarUJksche bezoek al
daar de zeer speciale leverworst, zooals die
daar bereid wordt, mee te brengen, wy vin
den altyd, dat die worst byzonder smakt lyk
is en een geheel anderen smaak heeft dan
de leverworst, die men hier kan koopen.
Zondagmlddag om 1 uur kwam myn man
hier aan, waarna wy eentge uren gezellig
bijeenzaten, 's Avonds aten wy brood, waar
op wy wat leverwoist deden De Jongste
kinderen waren reeds naar bed, doch mijn
zoon van 17 jaar at mede. Aanvankelijk
merkte geen van ons iets byzonders Maar
Maandagmorgen, terwy) ik op de flets zat,
merkte ik dat Ik onwel werd; Ik kreeg he
vige krampen en was genoodzaakt myn
werk te staken De krampen werden steeds
erger en ik voelde my doodziek. Ik heb ’n
afschuwelljken nacht doorgemaakt. Vanmor
gen kwam de dokter, doch ik kon Iwm niet
meedeeien wat de oorzaak myner ziekte kon
zyn. Toen wy uit Erica vernamen, hetgeen
daar gepasseerd was, begrepen wy wat de
oorzaak was. De dokter heeft de overgeble
ven worst ter onderzoek in beslag genomen.
Het resultaat hiervan is ons nog niet be
kend.
Inmiddels voelt myn man zich ook weinig
prettig, terwyi myn zoon In den loop van
den dag eveneens hevige maagkramp kreeg.
- --- - J. 53
BUREAUX HOF ALKMAAR
Taletoon: Administratie Na 433
Redactie Na «33
Een patiënten overleden
In den loop van den avond is een der pa
tiënten. een achtjarig meisje uit het gezin
Stuiting, overleden. In den toestand der an
dere ernstige patiënten is nog geen veran
dering gekomen. Het onderzoek naar de oor
zaak van de vergiftiging heeft nog geen
resultaten opgeleverd.
By afwezigheid van den Inspecteur van de
Volksgezondheid voor de drie Noordeiyke
provinciën. zalMMiens plaatsvervanger, dr.
Bantjes uit Nijmegen, een onderzoek instel
len. Deze was gisteravond nog niet ter
plaatse aangekomen.
Het aantal zieken bedraagt thans ongeveer
150. terwyi de gevallen zich niet meer uit
breiden De dokter wordt vanaf heden ge
holpen door een medicus uit Emmen, terwyi
ook nog een verpleegster hulp kon bieden.
Het lykje van het slachtoffer is tn beslag
genomen.
Dr. Mleremet uit Groningen zal sectie op
het lykje verrichten,
Eenlge zieken verkeeren nog in levensge
vaar. De minder ernstig ongestelden zyn aan
de beterende hand.
Een speciale verslaggever van de „Tele
graaf” schryft aan zyn blad om. het vol
gende:
Erica is een arm veendorp, gelegen aan het
Stieltjeskanaal tn de provincie Drente, deel
van de gemeente Emmen. De arbeidersge
zinnen daar kunnen zich weinig weelde ver
oorloven en hun voedsel Is schraal. Maar des
Zaterdagsavonds als het weekloon ontvangen
is, dan gaan de huisvrouwen haar inkoopen
doen en tractee en zy zich en haar gezin
op leverworst, de z.g bal.worst. Voor 15 ct.
per pond is die reeds te koopen en het is
geen zeldzaamheid als drie of vier pond van
deze worst door één gezin verorberd wordt.
Bjj slager Dcevendans te Erica was Za
terdagavond ook weer deze worst te koop.
Meer dan honderd pond had hy verkocht,
niet vermoedende welke gevolgen dit na
zich zou sleepen. Hy kon dit ook niet weten,
omdat hy reeds heel lang diezelfde worst
verkocht tot groote tevredenheid van zUn
klanten. Maar of er ditmaal een ziek varken
geslacht was. of dat er een stuk bedorven
vleesch in de worst terechtgekomen is. nie
mand kan dit nu reeds zeggen.
Een feit is. dat Zondag In vele gezinnen zy
die van de worst gegeten hadden last kregen
van hevige bulkpynen, hoofdpUn. dlarrhee en
braken.
Een veenarbeider is gehard en loopt nie»
spoedig naar den dokter. Men dacht dus al
gemeen. dat het wel over zou gaan. Zoo
kwam het dat Maandagmiddag pas bekend
werd welke vreeseiyke gevolgen het gebruik
van de worst na zich had gesleept. Van
school bleven de meesie kinderen thuLs. man
nen bleven weg van hun werk en toen de
kinderen van Veldwachter Veld Maandag
middag thuiskwamen, hoorde hij voor het
eerst, wat er aan de hand was. De veldwach
ter stelde zich oogenbhkkeiyk In verbinding
met den dokter, d-, A. J. D. Stukje. Deze
deelde mede, dat hy Zondagavond van de
eerste patiënten kennis had gekregen en dat
de toeloop steeds grooter was geworden naar
mate de dag van Maandag verder verliep. De
veldwachter wist niet beter te doen dan den
burgemeester van Emmen te waarschuwen,
deze stelde zich in verbinding met den Keu
ringsdienst van waren te Assen en met net
Centrale Laboratorium te Utrecht. Ook de
Officier van Justitie werd van het geval op
de hoogte gebracht en zoo kwam dus een
heele machine in beweging.
Het waren uitsluitend de arme gesinnen
die wan de worst gekocht en gegeten had
den, Maar vooral de kinderen, die van de
Ergens in Amerika hebben weer eens twee
kracht-patsers met elkander gevochten.
Het waren een Dultscher en 'n Amer.kaan.
De Amerikaan werd zóó toegetakeld, dat zyn
gezicht een zeer bloederig aspect bood; half
bewusteloos hing hy tenslotte „in dc
wen.” Toen werd de Dultscher tot kampioen
uitgeroepen; met een vollen buidel keen hy
naar zyn vaderland terug, en zal daar als
held worden ingeheald De bladen hebben,
omdat het hier nieuws betrof waarin velen
belang stellen, van deze gebeurtenis melding
gemaakt, gelyk steeds.
Dit echter zal ons niet beletten van derge-
lyke pseudo-sport onzen Innlgen afkeer uit
te drukken, schryft ..De Avondpost."
We leven in een zonderlinge samenleving.
Wanneer twee mannen elkander op straat
„afdrogen”, komt de politie tusechenbeide en
arresteert hen; wanneer ze elkander in den
boks-rlng op onmenscheiyke wyze toetake
len, komt een heele polltle-macht op de been
om de orde te handhaven en zit een flink
deel van de geëerde mensch-heid in hevige
spanning om het resultaat te vernemen. En
de opper-vechtersbaas wordt met geld en
roem beladen.
Zoo heeft deze naar licht, vrijheid en ver
lossing snakkende wereld, waarin kunst en
wetenschap zich vaak met de uiterste moeite
kunnen staande houden en de hoogste en
beste geesten dlkwyis in armoede den strijd
om bet bestaan moeten voeren, baar magis
trale krankzinnigheden. We leven In een
grooten tyd.”
