/b
ONS BLAD
VRIJDAG 10 JULI 1931
in Italië
Neerlands Eenheid
zich demonstreeren in
een overweldigend aantal
handteekenin^en onder f
bekende petitionnement
1
te
JOH. LAUWERS
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE 1LADEN
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 15*
VOORNAAMSTE cJCIEUWS
De Katholieke Actie
Treintelegrammen
Lijkverbranding in België
toegestaan
y
s
i
20 kisten met dynamiet
in de lucht gevlogen
Laat
Aanmaning tot katholieke
eenheid
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Ontwikkelen en Afdrukken
liever fascistisch dan
PAAPSCH
f3000.- f750.- f250.- 2 7? ‘Sj f 125.- S«“wSv’uSS *50.- ^n~n b<Tkf 40,
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAR ALLE RECHTEN, GESCHIEBEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL
iWr w -7 1 -■ -a. -■
t
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
e=
„Chequers”
Duitsch-Fransche
Het
Een Bisschoppelijk woord
van
uit
zoo
Invoering van treintelegrammen.
het
van
Arnoldo Mussolini op
Arnoldo
Prulslschen
den
Uitstel der desfcundigenconferentie?
Justitieel onderzoek In verband met 4e
Met ingang van 15 Juli
Vele dooden
te-
I
Barometerstand 9 uur VJn.: 762, vooruit.
Commissie van onderzoek benoemd.
St. Bonifacius-Bedevaarten
Telegram aan en van Z. H. den Paus
Er zal nog een getuige worden gehoord
1
Uitstel der Deskundigen-Conferentic?
De tnassa-vergiftiging te Erica
Eerst behandeling van technische kwesties.
(Z
Kleine meerderheid in de Kamer
Raadslid ernstig gewond
verworven
werd
Nieuwe notarieele standplaats
te Velsen
Een fascistisch verbod
lidmaatschap
Levenslange geheels ongeschiktheid tot werken door
verlies van beide armen, beide boenen of beide oogen
Het Jachtslot „Hubertusstock”
De RfjkskanselarU
De Minister vai
machtiging van B
nis van belanghel
De Belgische Kamer heeft het wetsont
werp Inzake de facultatieve lijkverbranding
goedgekeurd.
Noodweer in Denemarken.
BU een dynamletontploffing in Chili zijn
vele dooden gevallen.
BU den aanvang van het nieuwe zittings
jaar kan men een anti-dumptngswet tege
moet zien.
oil Verlies van 'n
anderen vinger
I
I
I
De Belgische Kamer heeft gistermiddag
met 82 tegen 72 stemmen en zes onthoudin
gen het wetsontwerp, waarbij de facultatie
ve lijkverbranding wordt toegestaan, aange
nomen.
De toestand van de Koninkl.
Hollandsche Lloyd
Gelijktijdig lidmaatschap .van .fastische
partjj en Katholieke Actie door Mussolini
verboden.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 9.47.
Z. H. Exc. Mgr. F. Hopmans over da Ka
tholieke eenheid.
i
i
f
Een onderzoek naar den toeotand van den
Kon. HolL Lloyd wordt van regeeringzwege
ingesteld.
Advies inzake de administratieve organi
satie van de Zuiderzeegronden.
Geen ontbinding van
Landdag»
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, voor Alkmaar t.—
Voor buiten Alkmaar 2M
Met Geïllustreerd Zondagsblad
f 0.60 hooger
door
eens de „oude Keizer” zou
te Erica is niet verergerd,
patiënten blijven teekenen
vertoonen. Enkelen zijn al
v.eer aan den arbeid. Hoewel het levensge
vaar bij enkele patiënten nog niet geweken
is. bestaat er toch hoop, dat het aantal
sterfgevallen niet zal worden ulgebreid.
De .ongerustheid te Erica begint te ver-
1 minderen.
Vernieling van de
„Anatomische Les”
Naar ons wordt medegedeeld, zal Zondag
19 Juli »s. de Eerste Geldersche Bedevaart
naar Dokkum trekken. Meerdere priesters
en een honderdtal leeken zullen aan deze
bedevaart deelnemen. Oa. zal Zondagavond
Ir. Leeuwarden een 8t. Bonifatlusspel wor
den opgevoerd, en zullen Maandagochtend
te Dokkum de plechtigheden om 8 uur aan
vangen.
Voor de Nationale Bedevaart van 9 en 10
Augustus zijn alle voorbereidende maatrege
len getroffen, o.a. bereiden Leeuwarder zan
gers en zangeressen aan Z. H. Exc. den
Aartsbisschop en aar. de pelgrims een muzi-
kalen reunie-avond. en zal op Maandag 10
Augustus van den Zuid-Westhoek van Fries
land uit een extra-trein loopen, die de pel
grims uit dat deel van Friesland vóór den
aanvang van de pontificale Hoogmis naar
Dokkums St. Bonlfatlus-park zal brengen.
ADVERTENTIEPRIJS! Van 1—5
regels LX5: elke regel meer f 9A5.
RECLAME per regel 4.7S voor
de eerste pagina; voer 4e overige
pagina's 4J4.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD”
b(j vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels;
Iedere regel meer 4.12
Gemeldt wordt, dat Donderdag in de Chl-
leensche havens Coronel 20 kisten met dy
namiet in de lucht zijn gevlogen, waarbij,
behalve dat zeer aanzienlijke schade werd
apngericht, een groot aantal havenarbeiders
dkn dood vond, terwijl velejidere personen,
<in. de Britsche consul, ernstig werden ge-
Naar verluidt, is het ongeluk ontstaan
door het onvoorzichtig behandelen der met
springstof gevulde kisten.
De toestand
Verschillende
van beterschap
De Maria-CangrogaUes aan «en
H. Vader
Op initiatief der Federatie van Maria-
Congregaties voor Herren werd namens alle
Maria-Congregaties van Nederland aan den
H. Vader een Latjjnsch telegram verzonden,
met den volgenden Inhoud:
De buitenland-overzichtschrjjver van
„Het Volk” 18 zoo brutaal, Z. H. den Paus
ervan te beschuldigen, dat Hij in Zijn
jongste encycliek adviseert tot het af
leggen van.... een meineed!
Men weet, dat de Paus zich ernstig
bezorgd gemaakt heeft over de gevolgen
van den fascisten-eed voor zoo menig
katholiek geweten.
Praktisch zijn talloos velen in Italië
wel gedwóngen om den fascisten-eed af
te leggen, en velen hébben dien eed
reeds afgelegd.
Nu vragen vele oprechte katholieken
zich af, of zij dien eed wel mogen hou
den of afleggen, nu toch het fascisme
„een programma toepast of Verbreidt,
dat op een dergelljke manier in strijd
is met de rechten der Kerk van Jezus
Christus en der zielen, en dat de Katho
lieke Actie miskent, bestrijdt en ver
volgt, welke voor de Kerk en Haar Op
perhoofd zoo dierbaar en zoo waardevol
is”.
In vaderlijke bezorgdheid voor de ge
wetensrust van zoo velen Zijner kinde
ren heeft •Z. H. de Paus nu een oplossing
aan de hand gedaan, welke de tot den
fascisten-eed gedwongen katholieke
jeugd van veel gewetens-angst kan vrij
waren; in de encycliek lezen wij:
Telegram der Ned. Maria-Congregaties
aan den Paus.
Critiek van
den Paus
In de „Popolo Italia” schrijft
Mussolini:
„Gewend aan de bevoorrechte positie, In
tegenstelling met die van het verleden, wer
den de kerkelijke autoriteiten door de hui
dige maatregelen tot ontbinding van de ka
tholieke vereenlglngen, maatregelen, welke
bier en daar verkeerd werden uitgelegd, uit
hun rust opgeschrikt en hieven alarm- en
hulpkreten aan
Ten gevolge van deze hevige alarmkreten
is de altijd waakzame H. Vader tusschen-
belde gekomen op zulk een krachtige wijae,
dat de katholieke Italianen zelf verwonderd
waren.
Laten wij ter vaststelling van de waar
heid niet uit het oog verliezen en aan de
fascisten zeggen, dat de Paus zijn mafcht
uitoefent uit naam van God In zijn eigen
oogen en in die van de katholieken der ge-
heele wereld en met de zekerheid, dat hU
eens aan God rekenschap zal moeten afleg
gen voor zijn werk.
De Paus zal zich nooit waakzaam en in
transigent genoeg voelen om de rechten
der Kerk overal te verdedigen.
Telegram van Z. H. den Paus aan 4e
R. K. Jonge Werkgevenvereeniging
p'e massa-vergiftiglng te Erica.
De Karmsl te Egmond aan den Hoef
InwUwing van bet
Voorjaarsverbesidsvergadering
R. K. Werkliedenverbond.
En in dit geval verkeert de katholieke
jeugd in Italië:
het is vanzelfsprekend, dat zij bij het
afleggen van den fascisten-eed de
restrictie maakt „met behoud der wetten
Gods eb die der H. Kerk”, of „met voor
behoudender plichten van den goeden
christenf.
Dit voorbehoud toch moet de katho
liek in alle omstandigheden des levens
maken; de katholiek mag en kan nooit
plechtig iets beloven, dat kwaad of
zondig is.
En bovendien: men kan niet zeggen,
dat men nu niet weet, wat men aan de
katholieke jeugd in Italië heeft: open
lijk heeft de Paus de intentie van den
katholiek, die den fascisten-eed zweert,
verklaard en voorgeschreven; er is niets
geheimzinnigs in, waardoor het fascisme
vroeg of laat voor verrassingen geplaatst
zou kunnen worden.
Mocht „Het Volk” dan zooveel misbaar
maken?
Het is weer het oude liedje:
als de socialist denkt, het katholicisme
een trap te kunnen geven, dan schiet
zijn voet vanzelf uit, hij kan het nu
eenmaal niet laten, hoe dom of gemeen
hij zich daardoor ook toont.
Zelfs nu hier de strijd gevoerd wordt
tegen het door de socialisten zoo doode
lijk gehate fascisme, kan de socialist een
pauselijk woord niet eens eerlijk en
juist beoordeelen.
Het fascisme is zijn gruwelijkste
vijand; dag in dag uit verschijnen in
„Het Volk” de felste scheld-arUkelen
tegen Mussolini en zijn genooten, maar
als er te kiezen valt tusschen fascisme
en katholicisme, dan is bij den socialist
de keuze reeds bij voorbaat gedaan:
liever fascistisch dan paapsch!
Naar aanleiding van de door den Minis
ter van Arbeid, Handel en Nijverheid bij
de behandeling in de Tweede Kamer der
Staten-Generaal gedané toezegging tot in
stelling van een onderzoek naar den toe
stand van de Koninklijke Hollandsche
Llloyd, heeft genoemde Minister daartoe
thans een Commissie benoemd, bestaande
uit de heeren Mr. M. W. F. Treub, oud-Mi
nister van Financiën, als lid en voorzitter,
J. D. Brand, directeur der Kon. Paket-
vaart Maatschappij, J. Brautigam, lid der
Tweede Kamer der Staten-Generaal. H. A.
Crommelin, lid van de firma W. Ruys en
Zn., Ir. L. J M. Feber, als leden en M.
de Bloeme, accountant der directe belas
tingen als secretaris.
Justitie brengt krachtens
M. de Koningin ter ken-
lenden dat bij de Regee
ring het voornemen bestaat om een nieuwe
notarieele standplaats te vestigen In de ge
meente Velsen. Sollicitanten worden uitge-
noodigd hun adressen uiterljjk 27 Juli as.
aan H. M. de Koningin in te zenden.
B|j een bezoek van de Commissie van
Openbare Werken te Delft aan een bouw
werk. is het raadslid Schuiten van een balk
gestort.
De ongelukkige brak een been en
ernstig gewond opgenomen.
Door de Ned. R. K. Jonge Werkgeversver-
eeniglng is het volgend telegram aan Z. H.
den Paus gezonden.
De leden van de Nederlandsche organisa
tie van jonge Katholieke werkgevers, in
vergadering bijeen om hun derde lustrum
te vieren, betuigen aan Uwe Heiligheid hun
kinderlijken eerbied, toewijding en trouw.
Wjj bidden God dat HIJ Uwe Heiligheid
helpe in de uren van beproeving en strijd
voor de Katholieke jeugdorganisaties.
Zeer dankbaar voor de lessen In de
sociale encycliek, onderwerp van onze be
sprekingen. gegeven, verklaren wij onze
nederige bereidwilligheid tot de uitvoering
dier lessen en vragen Uwe Heiligheid den
vaderlijken zegen.
Hierop werd bij de Intemuntlatuur te
't-Gravenhage het volgend antwoord van
den H. Vader ontvangen:
Het blijk van kinderlijke aanhankelijkheid
der Nederlandsche organisaties van jonge
Katholieke werkgevers te Rotterdam in ver
gadering bijeen, en de uitdrukking hunner
gevoelens in deze stonde gaarne aanvaard-
dend, spreekt de H. Vader daarvoor Zijn
cank uit en schenkt Hij Zijn zegen.
Allerheiligste Vader,
De leden van de Maria-Congregaties In
Nederland, nederig aan de voeten van Uwe
heiligheid neergeknield, betuigen Uwe Hei
ligheid, bij hun eerbied en kinderlijke liefde
jegens de Heilige Maagd Maria, hun harte
lijke deelneming met de zware aanvallen
waarmede haar Goddelijke Zoon, in Zijn
zeer geliefde Bruid de H. Kerk, In deze
dagen wordt bestreden.
Terwijl zij, de Algemeene Regels van die
zelfde Congregatie indachtig, zich met ijver
toeleggen op hun eigen volmaaktheid en die
van anderen en „de Kerk van Jesus Chris
tus tegen de aanvallen der bestrijders van
den Godsdienst trachten te verdedigen”,
beloven zij naar de mate van hun zwakke
krachten het voorbeeld van Uwe Heiligheid
met opgewektheid te volgen en zich met
grooter ijver dan voorbeen geheel aan de
Katholieke Actie te wijden; tevens bidden
de. dat onder de bescherming van die zoo
goede en machtige Moeder, die zelf alleen
alle dwaling over heel de aarde heeft ver
wonnen. de vrede der Kerk, naar den geest
van Uwe Heiligheid, door Gods goedheid
zoo spoedig mogeljjk wederom hersteld moge
worden.
„Wat wij gisteren nauwlUks konden ge-
looven, staat hier In de eigen woorden vah
den paus voor ons. Men kan den tekst zoo
uitleggen, dat de paus een advies geeft
alleen aan hen die den eed reeds hebben
afgelegd, en niet aan hen die het nog
moeten doen Dit zou het geval niet beter
maken; wfj gaan daar niet op in. Wat hier
staat, is het advies van het hoofd der
katholieke kerk, om bij het afleggen van
een eed van trouw verraad te plegen. Het
is het advies tot het afleggen van een
meineed.”
De Vierde Kamer der Amsterdamsche
Rechtbank zou gisteren uitspraak doen in
de zaak tegen een werkloos boekhouder, die
op 17 Februari van dit jaar in het Rijks-
n.useum „De Anatomische les van dr
Deyman” met vijf bijlslagen beschadigde.
Bij de behandeling der zaak op 26 Juni
j.l. eischte de Officier van Justitie.mr. J
Versteeg één jaar gevangenisstraf.
De rechtbank heeft echter niet vonnis
gewezen doch besloten de behandeling der
zaak voort te zetten op 11 September, ten
einde dan nog een getuige te hooren.
De hooge Engelsche gasten zullen ook
enkelen tijd In de RijkskanselariJ vertoeven
en daarom mag hier ook wel een woord
worden gezegd over dit historische gebouw
dat opgericht is volgens plannen van den
uit Thuerlngsche kunstenaarskringen stam-
inenden architect Richter. De Rijkskanse-
larij herinnert met haar eerehof sterk aan
een Fransch barokpaleis, al schijnt zij vol
gens Italiaansche voorbeelden te zijn ge
bouwd in 1730 was zij gereed. Luitenant
Generaal Graaf Adolf Friedrich von der
Schulenburg, de eigenaar, kon het toen be
trekken. HU was oorspronkelijk officier in
Engelsch-Hannoveraanschen dienst. Bu
Malplaquet werd hij gewond. Na den vrede
van Utrecht trad hij in Prulslschen dienst.
HU stond zeer goed aangeschreven bu
Koning Friedrich Wilhelm I, die hem het
terrein en het noodlge materiaal voor zjjn
huis ten geschenke aanbood. Graaf Schu
lenburg sneuvelde echter reeds in den
eersten veldslag van Friedrich II bij Moll-
witz, als bevelhebber der Pruisische cava
lerie. Het Paleis ging toen over in het bezit
van zijn zoon. Graaf Gebhard Werner v. d.
Schulenburg, die in 1776 „Gehelmer Etats-
minister” van Frederlk den Groote werd.
Later is het gebouw nog herhaaldelijk in
andere handen overgegaan. In 1792 were) het
ten slotte voor 40.000 daalders verworven
door Gravin Dönhoff, de morganatische
echtgenoote van Friedrich Wilhelm n. Het
geld was haar door den Koning ter be
schikking gesteld. Na de ontbinding van
haar huwelijk, deed de Gravin ook afstand
van het Paleis, waarop Friedrich Wilhelm II
let verkocht aan Prins Michael Radziwlll.
die het weer vermaakte aan rijn zoon
Anton. Deze maakte het paleis tot een cen-
De Fascistische Partij, zoo wordt
Rome gemeld, heeft een resolutie aangeno
men, waarbij in de toekomst het lidmaat
schap der Partij onvereenigbaar wordt ver
klaard met het lidmaatschap der Katho
lieke Actie.
De „Giornale d'Italia" oefent er critiek
op uit, dat de Paus de kardinalen bijna in
het geheel niet meer raadpleegt, aangezien
hij klaarblijkelijk de verantwoordelijkheid
met niemand wil deelen. De „Osaervatoré
Romano” verklaart, dat het ónmogelijk is
op alle dwalingen In te gaan, aangezien de
artikelen in de verschillende bladen een te
geringe kennis toonen van de katholieke
leer. Slechts op enkele punten neemt het
blad stelling. Niets heeft minder bij de uit
vaardiging van de encycliek voorgezeten
dan het versterken van de hartstochten te
gen het fascisme. Deze hartstochten worden
integendeel gevoed door de beleedlglngen
van de Katholieke Kerk en haar hoofd.
De encycliek heeft slechts de grondslagen
der katholieke leer betreffende de opvoe
ding van de jeugd willen verdedigen.
BU hun aanstaand bezoek aan Berlijn
zullen MacDonald, de Engelsche Minister
president en Henderson, de Engelsche Minis
ter van Bultenlandsche Zaken, het week
end doorbrengen op het Jachtslot Hubertus-
in de Schorfheide. ten Noorden van
de Mark Brandenburg. De
heeft een uitgestrektheid van
370 K M.2 en is het grootste natuurreservaat
van Dultschland. ZU is bovendien, met haar
9000 morgen bosschen, een van de boech-
rUkste streken van het Rijk. Ten allen tijde
is de Schorfheide vermaard geweest om
haar wild, in het bijzonder om haar herten.
Reeds de Askanische Markgraven van Bran
denburg hebben hier in de XHIde eeuw kleine
jachtkasteeltjes opgericht. Men vindt hier
nog de ruïnes van den Burcht Werbelow.
VrUwel alle Brandenburgsche en Pruisische
heerschers en later de Dultsche Keizers
Wilhelm I en meer nog Wilhelm II zUn in
de Schorfheide op jacht gegaan.
Het Jachtslot Hubertusstock werd In 1849
opgericht door Koning Friedrich Wilhelm
IV en wel In den stijl van een Zwitsersch
landhuis. Daar Friedrich Wilhelm echter,
ondanks zijn liefde voor nieuwe gebouwen,
zeer spaarzaam was, lijkt Hubertusstock ook
inderdaad meer op een eenvoudige villa
dan op een Koninklijk Jachtslot. Het huls
staat eenzaam in het woud, zonder bijzon
dere stallingen of dienstwoningen. Het is
niet eens omgeven door een haag. Het wordt
slechts bewaakt door den kastelein, die de
nieuwsgierige bezoekers door de eenvoudig
ingerichte vertrekken leidt. Aan de wanden
hangen overal jachttropheeën. Hier en daar
ontdekt men, als eenlge versiering. Neder
landsche tegels. Ook de„ meubels z|jn een
voudig, zooals het in een landhuis hoort.
De Pruisische prinsen hebben met voor
liefde hun wittebroodsweken, ver van het
bonte leven van het Hof, te Hubertusstock
doorgebracht. Slechts vergezeld door een
paar kamerdienaars en een kok trokken zij
hierheen. Alle zes zoons van Keizer Wil
helm II hebben hier gedurende hun witte
broodsweken vertoefd. Ook Victoria Louise,
de eenlge dochter van den laatsten Dult-
schen Keizer, leefde in de eerste weken van
haar huwelijk met Hertog Ernst August van
Brunswijk en Cumberland te Hubertus
stock.
Algemeene vermaardheid hebben de
Schorfheide en Hubertusstock verworven door
ae jachtpartijen van Keizer Wilhelm II.
Wanneer hU met zijn Hof naar Hubertus
stock kwam, moest steeds voor het geheele
gezelschap het noodlge beddegoed, tafel
lakens, tafelzilver, keuken materiaal, levens
middelen, enz. worden meegenomen. In
bUzondere wagens werd een en ander uit
Berlin verzonden. In de nabijheid van het
slot liet Willem TT-flerr- „Siegfrterisbnin-
nen” oprichten, een bron, versierd met een
beeld van Siegfried, den Drakendooder. Een
zwerfblok wUdde hü aan de nagedachtenis
van Keizer Wilhelm I, rijn vader. Dit ge
steente werd geplaatst in een boschje van
100 eiken. Sinds Pruisen een Republiek is.
is het Jachtslot Hubertusstock het buiten
verblijf van den Prulslschen Minister
president, op het oogenbllk dus van dr. Otto
Braun. Het kasteeltje wordt beheerd door
het Pruisische Departement van Landbouw
Het is zoo eenvoudig gebleven als het vroeger,
ten tüde van de Pruisische Koningen en
van de Dultsche Keizers was. Eenige jaren
geleden beweerde een BerlUnsch. blad, dat
in Hubertusstock toch allerlei kostbaar
heden verborgen waren. Een paar inbrekers,
die zich hiervan wilden overtuigen, werden
zeer teleurgesteld. ZU vonden alleen wat
beddegoed.... Hubertusstock Is door zUn
ligging te piidden van uitgestrekte bosschen
een ideaal plekje om uit te rusten. Minister
president Braun, een hartstochtelljk Jager,
vertoeft vaak hier buiten in de stille een
zaamheid van het bosch....
Niet ver van Hubertusstock. op een klein
schiereiland van het sagenrijke Welbellln-
meer. staat het nog eenvoudiger blokhuis
van RUkspresident von Hindenburg. Het is
eerst een paar Jaar geleden opgericht, om
ook den RUkspresident in staat te stellen in
njn eigen huis een paar dagen uit te rus
ten. of wel om het weekend in de omgeving
van de hoofdstad door te brengen. Aan het
Werbelllnmeer riet men overigens op ver
schillende plaatsen nog overblUfselen van
paalwoningen. Dit feit, alsook de ontdek
king van allerlei voorwerpen uit lang ver
vlogen kultuur-tUdperken. hebben de sage
doen ontstaan, dat op den bodem van het
Werbelllnmeer een verzonken stad ligt
Zondagskinderen kunnen in stille zomer
nachten de klokken dezer stad hooren
luidenj>
„Beminde Broeders, gU zult Ons vragen,
wat WU in bet licht van wat hieraan
voorafgaat, zeggen en denken ‘over een
eedsformule, welke ook aan Jongens en
meisjes oplegt om zonder tegenspreken
zekere orders op te volgen, welke, zooals
WU gezien en beleefd hebben, ook tegen
elke waarheid en rechtvaardigheid de
schennis bevelen kunnen van de rechten
der Kerk en der zielen, welke reeds van
zich-zelve heilig en onaantastbaar zijn, en
om met alle krachten en ook met het bloed
de zaak der revolutie te dienen, die de
jeugd afrukt van de Kerk en van Jezus
Christus en haar opvoedt tot den haat, tot
het geweld en tot oneerbiedigheid zelfs
tegen den Paus, zooals de laatste gebeur
tenissen meer dan te voren hebben aan
getoond.
Wanneer de vraag in deze termen ge
steld wordt, kan het antwoord van katho
liek en ook van zuiver menschelUk stand
punt bezien, slechts dit zUn, dat. Beminde
Broeders, natuurHJk niet anders dóet dan
bevestigen, wat ge reeds dacht: een der-
gelUke eed, in dezen vorm is niet geoor
loofd.
daar komen WU dan aan Onze zor
gen, aan Onze allerzwaarste zorgen, waar-
van WU, Beminds Broeders, voelen, dat
ae ook de Uwe zUn, Bisschoppen van
Italië WU maken Ons bezorgd over de
tallooze, tallooze Jongens en ook over de
kleinere en grootere meisjes, die reeds met
een dergelUken eed ingeschreven en lid
geworden rijn. En Wij hebben een oprecht
medelijden met de vele gewetens welke
door twijfels gefolterd worden folterin
gen en twijfels waarover WU onloochen
bare getuigenissen ontvangen; Juist
omreden van dezen eed en zUn opvatting,
vooral na 'de feiten welke hebben plaats
gehad.
Waar wU de tn!rijke moeilUkheden van
dezen tijd kennen en weten hoe eed
en lidmaatschap voor velen een onder
grond zijn van carrière, brood en leven
zelfs, hebben WU naar een middel gezocht
dat de gewetensrust teruggeven kan en de
uiterlijke moeilUkheoen tet een minimum
terugbrengt. En het lijkt Ons, dat dit
middel voor de reeds aangenomenen dat
zou kunnen zUn van voor God en het ge
weten dit voorbehoud te maken: „met
behoud der wetten Gods en die der H.
Kerk”, ofwel: „met voorbehoud der plich
ten van den goeden christen", natuurlijk
met het krachtige voornemen om. wanneer
dit noodig zou zou. ook openlijk voor dit
voorbehoud uit te komen.
Daar voorts, waar de beschikkingen en
orders haar uitgangspunt hebben, zouden
WU willen dat Ons gebed kon doordringen,
het gebed van een Vader, die wil zorg
dragen voor het geweten Zijner zoo tal
looze kinderen in Jezus Christus, opdat
hetzelfde voorbehoud ook ingesloten
worde in de eedsformule, althans wanneer
men niet beter, niet veel beter, doen wil
en wel den heelen eed maar afschaffen,
wijl de eed een godsdienstige daad is en
de plaats welke er het best voor post, zeker
geen lidmaatschap voor een partij rijn
kan.”
Zoo klinkt het woord van vaderlijke
bezorgdheid.
Wat zegt nu „Het Volk" daarvan?
De overzichtschrijver huichelt, zeer
ontdaan te zijn:
De dir'omatieke m„.eis van de
..Mo ning Post” meent, dat de deskundige
conferentie waarschijnlijk zal worden uitge
steld. De Fransche regeering zou den wensch
te kennen hebben gegeven, dat te voren
eenlge technische kwesties, die alleen
FrankrUk en Engeland betreffen, tot in dé
tails geregeld zullen worden.
Volgens de „Tunes” willen de Franschen
eerst te Bazel de kwestie van het garan
tiefonds geheel geregeld zien, alvorens zU
aan de conferentie van deskundigen willen
deelnemen.
De diplomatieke medewerker van de ..Daily
Telegraph” weet mede te deelen, dat men
er te Londen prijs op stelt, van de Fran
sche regeering de toezegging te krUgen, dat
in ieder geval door eenlge Fransche minis
ters aan de elndzittlngen der conferentie zal
worden deelgenomen.
stock
BerlUn in
Schorfheide
Dat is een lang niet lichte beschuldi
ging, en wij vragen ons af, of het dom
heid dan wel kwade trouw is, welke deze
lasterlijke beschuldiging deed neer
schrijven.
Domheid of kwade trouw.
Het is toch genoegzaam bekend, dat
de Katholieke Kerk ieder z.g. „rectrictio
mentalis”, ieder voorbehoud-in-den-
geest bij het afleggen van een verklaring
verbiedt, indien dat voorbehoud uit geen
enkele omstandigheid, noch ook uit de
verklaring zelf blijken kan.
Kan het voorbehoud echter wel blij
ken of is dit vanzelfsprekend, dan mag
het wanneer daartoe redenen aan
wezig zijn wél gemaakt worden.
In „Sancla Maria”, het kerkehjk week
blad voor het Bisdom van Breda, schrUft
ZH. Exc. Mgr. P. Hopmans het volgende.
Nu de Raadsverkiezingen achter den rug
rijn, welke op sommige plaatsen tot groote
verdeeldheid aanleiding hebben gegeven,
mogen wU niet verzuimen een welgemeend
^zoord te spreken.
IU betreuren ten zeerste, dat sommigen
onzer Katholieken, meer bedacht op eigen
belang dan op het dienen der katholieke
zaak, de leiding der Katholieke Kiesver
eniging hebben verloochend, door afkeu-
renswaardtge middelen een lidmaatschap
hebben bemachtigd en afbreuk hebben ge
daan aan de katholieke organisatie. Het
doet ons innig leed, dat men in het felle
van den strijd zelfs niet heeft geschroomd
op misleidende wijze van ons woord gebruik
te maken.
Eveneens vordert onze herderlUke plicht,
dat we er ook onze afkeuring over uitspre
ken, dat niet alle katholieke organisaties
het uitdrukkelUk verlangen van Paus en Bis
schoppen hebben opgevolgd om de sociale
organisaties bulten de zuivere politieke actie
tc houden. Vergeten we niet, dat de politiek
in de sociale organisaties deze spoedig zal
doen uiteenvallen.
Met het oog op de donkere tijden, die wU
thans beleven, en de schrikkelUke gevaren,
41e ons bedreigen, moeten wU met den
pieesten nadruk onze onderdanen aanma-
i en tot eenheid en liefde, vooral als per-
i oonlUke offers gevraagd worden. Om de
i enheid te bewaren, moeten orde en tucht
eerschen in al de organisaties, niet het
i ilnst in de katholieke kiesvereenigingen
leder Katholiek moet het egoïsme op zU
zetten, en alleen het oog gevestigd houden
op de groote katbolleke zaak, het'algemeen
«elztjn.
De directeur-generaal der posterijen,
legrafie en telefonie maakt bekend, dat met
ingang van 15 Juli ek„ bU wUze van proef,
de mogelUkheid zal worden geopend voor
spoorreizigers om telegrammen door spoor
wegpersoneel aan spoorwegstations te doen
aanbieden, zonder dat zU daartoe den trein
behoeven te verlaten.
De vorenbedoelde mogelUkheid zal wor
den geopend In alle (Internationale) D-,
luxe- en PuUnuum-treinen, doch voorshands
beperkt worden tot binnenlandsche tele
grammen en tot telegrammen voor enkele
Europeesche landen, n.l. België, Frankrijk,
Dultschland, Zwitserland en Engeland.
t De voornaamste bepalingen, welke voor
deze telegrammen zullen gelden, zUn de na-
ifolgende
alleen gewone telegrammen, wélke ge
steld zUn in verstaanbare taal, zUn toege
laten;
b. de telegrammen worden aangenomen
voor risico van de afzenders;
c. betaalde dienstaanwüzingen als Rp.
Tmx, XP. enz. zijn niet toegelaten:
d. het bedrag der selnkosten moet direct
bU de aanbieding worden voldaan In Ne-
derlandsch geld;
e. het aantal woorden is beperkt tot 15,
terwijl de selnkosten steeds berekend zullen
worden alsof het telegram Inderdaad 15
woorden bevatte;
f. de door de spoorwegbeambten aangeno
men telegrammen worden op het eerste
daartoe geschikte station afgegeven aan het
spoorwegtelegraafkantoor
g. In de daarvoor In aanmerking komende
treinen zullen formulieren van aanbieding
bu de conducteurs verkrijgbaar worden ge
steld.
BUREAU* HOF 4. ALKMAAR
Telefoon: Administratie Né. 433
Redactie No. 633
trum van Intellectueel en artistiek leven,
zooals BerlUn bet tot nu toe nimmer had
gekend. Chopin werd in dit huis beschermd.
Mendelssohn, Rauch, Schinkel, W. vots
Humboldt en vele andere bekende Intellee-
tueelen der Prulsche hoofdstad behoor
den tot den kring der Radziwllls. Prins
Anton zelf was ook componist. Medewerkers
van de BerlUnsche ,JSingakademle” hebben
in 1816 in het Paleis der Wilhelmstrasse zUn
begeleidende muziek voor de „Faust” van
Goethe uitgevoerd. Eenlge jaren later werd
het weelderige huis met zUn prachtlgen tuin
taak bezoent door den jeugdigen Prins
Wilhelm, die
zUn.
In 1875 verwierf het nieuw opgerichte
Dultsche RUk het „Hotel de Radziwlll" voor
zes millloen mark, om er het departement
en de woonplaats van den RUkskanseller in
onder te brengen. Het werd toen geheel ge
restaureerd. alhoewel de uiterlUke vormen
van het gebouw behouden bleven. Ook het
park met zUn oeroude boomen, die Bismarck
zoo lief had, werd veranderd. Het bestaat
nog heden en vormt een deel van de zoo
genaamde „Mlnistertuinen" aan den rand
van den „Tiergarten”.
Sinds Bismarck zich in het Paleis vestigde,
Is dit natuurlijk vaak het tooneel van be
langrijke politieke gebeurtenissen en diplo
matieke onderhandellngen geweest. Reeds In
1878 vergaderde hier het „Congres van
BerlUn”. Aan Bismarck herinneren thans
nog de eetzaal en de lessenaar van den
„Ijzeren Kanselier”. Bismarck liet overigens
in 1875. als eerste huiseigenaar te Berlijn,
in de RijkskanselariJ een badkamer inrich
ten.
Verleden Jaar heeft de RükskanselarU een
nieuwen vleugel gekregen, een werk van
Prof. Jobst Siedler.
