r I o LEEKEPREEKÉN 15 AAN ONZE H.H. ADVERTEERDERS ABONNE’S" JN NG ÏK H IL dit nummer bestaat uit drie bladen VI.IF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 160 ZATERDAG 11 JULI 1931 VOORNAAMSTE cN’IEUWS en Audiëntie Onze plicht Ernstige brand te Gendt gestort St R Ie Naam: Naam: 100 arbeiders ontslagen Adres: Adres: Naam: Naam: Adns;^ Ada* A D E.5’ Besluiten van het Hoog waardig Episcopaat Winkelsluiting op 15 Augustus PETITIONNEMENT VOOR INTERNATIONALE ONTWAPENING Ik verzoek Uwe Conferentie met den meesten aandrang, in naam der menschelijkheid. die maatregelen te nemen, die tot ontwapening der naties zullen leiden. 8 AR JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR Buikbanden en Breukbanden mm m.m Knijper naar beneden AANGIFTE MOET, Of STRAFFE ÏAW VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL ■w listen. Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door ouw en ouw en HERNIEUWING sch. 7, pen, liroocartoa-lo- In de de Relletjes In de Kinkertraurt te Amsterdam. 1. heer. w. 9 bet Werklieden- Nederland De Chfleeneetae rereering afgetesden. 0 JuM □Utie- Jotor- Baranetentand 9 uur m; 744 vooruit. Vier boerenwoningen verwoest conflict in de carton-indtutrie Een schipper gedood Het Conferentie Spoorwegtarieven de lAA Tf ken. (Tel.) Olif an ten-plaag 20*0 oliepalmen uitcerwkt O i i c Lichte mijnschudding te Kerkrade Onderhan delingen dustrie afjn mislukt - 99M - 174* Onderhoud met den Belgischen gemuit te Den Haag over de Nederlandse h Belgische onderhandeüngen. EN - cor. d. 9. I. Onderhond met den Belgischen gezant te Den Haag Fokker afgetreden als dlrectenr van General Aviation Corporation. Dispensatie verleend in de winkelsluiting op U Augustus. Gisteren werden bij de Maatschappij to. Uitvoering van Zuiderzeewerken 100 arbei den met putbazen en 13 smeden ontslagen, wegens opschorting der werkzaamheden bU de alulsputten. Het bestuur van de Meelcentrale samen gesteld; de beer Abraham me* de vooriooptge leiding van het bureau belast. LICHT OP. De lantaarns moeten morgen worden opgestoken on: 9.47. Besluiten van het Nederiandsch Epieco- Het Int. Wereldvredeeoongivs te Brussel gesloten. en Inge ■éér OJS gen. *tte ras- elijk rief, mie lagt ons haar voeten Z. H. Exc. de Blsschop van Haarlem zal de volgende week alleen Vrijdag en Zaterdag audiëntie verleenen. Voorjaarsvergadering R. K. verbond. Het moratorium. Flandin over Frankrijk» standpunt. Bij verlies van 'n anderen vinger Yoego-Slavië weigert het plan Ileover te aanvaarden. Door Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent dispensatie verleend heer. L h. 9. l 19 k 10. w, ach. a het V0OT- ier. a ten, dra, on- I is: >uw. kl. 9. 9. aas. vrouw, tad- cwee- Enk- Het rapport der commiasie-De Vries af gewacht. tSj» l« M.M UM latum n het :recht id te- J. F, roken voegd Brink- ChuUt, les, t irdwlj- imper- en B. tnster- erend; Sroen, ar, N. Swln- mweg, ertus- td; D. I. van over en Ne- persvertegenwoordlger van het Nederlandsche Volk aan de Ontwapenings conferentie in Februan 1932 te Geneve te houden. Georganiseerd door de Nederlandsche Dagbladpers. Daar de feestdag van O. L. Vr. Ten-Hemel- Opnemlng op 15 Augustus as. op een Zater dag valt, heeft Z. H. E. Mgr. J. D. J. Aenge nent, blsschop van Haarlem aan alle bedrij ven kantoren, winkels en zaken In het Haarletnsche diocees dispensatie verleend In het voorschrift om op dien dag te sluiten. Een ollfantenplaag teistert Karang Inoue, in het Langsasche. Tweeduizend ollepaknen van den nieuwen aanplant werden door de olifanten uitgerukt. Veldpolitie is naar de onderneming vertrokken. g is der knijpers van de loskranen der co- - - van van Duo Hansweert, oor- inchriste- ivat: een ABONNEMENTSPRIJS Per kwartaal, voor Alkmaar f L— Voor buiten Alkmaar f SAS Met Geïllustreerd Zondagsblad 0.60 honger NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD - ONS BLAD Wij hebben dit eenigszins lange citaat nogmaals aan de encycliek ont leend, omdat hierin zoo glashelder In betrekkelijk weinig woorden al de zaken van de hedendaagsehe lijke economie zijn samen) roekelooze en gewetenlooze Speculatie bedreigt voortdurend de wereldmarkt en maakt alle berekeningen van ernstige produsenten te schande; achter het masker van de „naamlooze vennoot schap" gebeuren straffeloos allerlei on gerechtigheden en gewetenlooze lieden scheppen door een niets ontziende recla- allerlei ongezonde behoeften om die den Na meester. De verbrande huizen werden bewoond door 3. Willemsen, de wed. W. Willemsen, J. Hubbers en J. Vorselen. De oorzaak van den brand is onbekend. De schade wordt door verzekering gedekt. en België Prof, van Hamel bijna gelyncht Samenwerking met jeugdbewegingen van andersdenkenden WU meenen goed te doen nog eens onder de aandacht te brengen, da* «kse administratie naast bet plaatsen van Uw advertentiën in onze eigen uitgave, gaarne haar bemiddeling verleent voor het plaatsen van Uw gelegen hetda-advertontiSi» ook in andere bladen. U kunt van onm bemiddeling gebruik maken zonder dat de prijs van Uwe annonce daardoor maar eenigs zins wordt verhobgd. WQ houden ono gaarne aanbevolen. DE ADMINISTRATIE ADVERTENTIEPRIJS; Van 1—5 regels IJS; elke regel meer 935. RECLAME per regel 979 voor de eerste pagina; voor de overige pagina's f 9S9 RUBRIEK «VRAAG EN AANBOD" bij vooruitbetaling per plaatalnc 9M per advertentie van 5 regels: Iedere regel meer 913 Eergisteren is in de nabijheid van de mijn Laura te Kerkrade een lichte mijnschudding geconstateerd, die toch nog zóó krachtig was, dat In den winkel van B. de geheele vloer werd opgelicht en uiteen gereten. Te gelijkertijd viel de groote spiegelruit uit de etalage naar bulten. In verschillende huizen heeft men mljnbeylng duidelijk waargenomso. Gisterenmiddag had onder leiding van den Rijksbemlddelaar, mr. dr. S. de Vries Czn. op het Departement van Arbeid, Han del en Nijverheid een samenkomst plaats van partijen, betrokken bij de staking In de stroocartonfabrieken In de provincie Gro ningen. Van den kant van de werkgevers was men niet bereid op punt 5 van de wenachen der werknemers in te gaan, nl om gemeen schappelijk te streven naar maatregelen, welke kunnen lelden tot een betere regeling van productie en verkoop. Van den kant der werknemers was men niet bereid om te spreken over eenlge loons verlaging. x Ook zag men geen heil in het onderwer pen van de geschilpunten aan het oordeel van een derden onpastUdige, zoodat het niet gelukt Is, partijen tot elkaar te brengen. Op de vragen van het Tweede Kamerlid, den heer Kampschöer. betreffende een door de directie der Neder!, spoorwegen aan de Westlandsche exporteursvereeniging aange boden reductie op het vervoertarief voor land- en tuinbouwproducten en betreffende de wenschelijkheid der totstandkoming van een algemeene verlaging der vervoertarieven heeft de minister van Waterstaat geant woord: De directie der Ned. Spoorwegen heeft be doelde verlaging verleend Ingevolge de be voegdheid. haar toegekend bij art. 31, derde lid, der Spoorwegwet, om bij vervoer van groote hoeveelheden op het algemeen tarief verlagingen toe te staan. Van deze bevoegd heid maakt zij geregeld en om verschillende redenen gebruik; o.m. tracht zij zich zoo doende te verweren tegen de concurrentie van andere vervoermiddelen Uiteraard dra gen dergelijke verlagingen een Incidenteel karakter. Of het algemeen belang, opgevat in den rulmsten zin. met algemeene verlaging der tarieven zal zijn gediend, schijnt vooral on der de tegenwoordige omstandigheden twil- felachtig. Immers zou dit kunnen leiden tof aanmerkelijk -geringere ontvangsten en de- halve tot bedrijfstekorten. die ten laste vr i 's Rijks schatkist zouden komen. Omtrent moeilijke vraagstuk wordt het rapport t commissie-De Vries afgewacht. Aan het einde van zijn encycliek Qua- dragesüno Anno klaagt Paus Pius XI er over, dat zeer vele zonen van de oude Moederkerk, van wie toch maar niet kan worden aangenomen, „dat zij het ware geloof en den goeden wil zouden hebben afgelegd, het kamp der Kerk ontvlucht en naar het socialistische leger zijn overgeloopen." En In een roerend ver maan noodlgt de H. Vader deze kinde ren uit om tot den moederschoot der Kerk terug te koeren. „Mochten zij daarheen terugkeeren, vanwaar zj] zijn uitgegaan, namelijk het vaderhuis en daar zich opstellen, waar hun eigenlijke plaats Is, d.wx. in de rangen van hen, die de raadgevingen, door Leo uitge vaardigd en door ons plechtig her nieuwd, met Ijver opvolgen en trachten de maatschappij volgens den geest der Kerk in een nieuwen bloei van sociale rechtvaardigheid en liefde te herstellen. En zU moeten overtuigd zijn, dat zij, zelfs hier op aarde, nergens waarachti ger geluk kunnen vinden dan bij Hem, die, terwijl Hl) rijk was, voor ons arm is geworden, qpdat wij rijk zouden wor den door zljh armoede.” Op vele plaatsen In de encycliek wijst de Paus er op, dat de onvoldaanheid met het huidige maatschappelijke pro ductiestelsel duizenden hun godsdienst en ten slotte hun geloof doet verliezen. Ten onrechte meenen de maatschappe lijk misdeelden dan in socialisme of communisme heil te vinden: zij verlie zen er hun ziel en vervallen getuige Rusland lichamelijk In een nog veel erger slavernij. En juist om beide te voorkomen Is het de hedendaagsehe taak van -de Kerk om te trachten de wereldeconomie weer in betere banen te krijgen. JSe onverzadigbare dorst naar rijkdom en tijdelijk goed, die daaruit voortkomt” schrijft Plus XI „heeft wel altijd menschen aangezet om inbreuk te maken op de wetten Gods en de rechten van den naaste met voeten te treden; maar door de he- -dendaagzehe inrichting van het econo misch leven zijn de gevaren, welke de menschelijke zwakheid bedreigen, nog veel talrijker geworden. Want de onze kere en vooral de gecompliceerde toestand van het economisch leven eischt bij voortduring de hoogste krachtsinspan ning van degenen, die zich daaraan wij den. Daardoor zijn sommigen zóó onge voelig geworden voor de prikkels van het geweten, dat ze tot de overtuiging zijn gekomen, dat zij hun winsten mo gen vermeerderen op welke manier dan ook en de/ rijkdommen, die zij zich met niet .^geringe inspanning hebben verza meld, met geoorloofde maar ook met ongeoorloofde middelen tegen onvoor zienbare wisselingen van de fortuin vei lig mogen stellen. Het zonder veel In spanning verwerven van voordeelen, die aan iedereen bij een ongeregelde markt kunnen ten deel vallen, lokt zeer velen aan tot ruil- en koophandel. Uitsluitend er op bedacht met de minst mogelijke moeite vlotte winsten te maken, verhoo- gen of verlagen zjj door wilde speculatie zoo dikwijls de prijzen der artikelen, naar gelang hun willekeur en winzucht hen Ingeeft, dat zij de beredeneerde berekeningen van de producenten ónmo gelijk maken. De wettelljke bepalingen tot bevordering van samenwerking van kapitaal hebben, doordat zij het risico verdeelen en beperken, een gelegenheid geschapen voor de afschuwelijkste mis bruiken. Want wij zien, dat men zich uiterst weinig aantrekt van de verzwakte verplichting om rekenschap af te leg gen; omdat men zich veilig achter een gemeenschappelij ken nsiam verschuilt, wordt er op groote schaal onrecht en bedrog gepleegd, verzaken de bestuur ders van die economische vennootschap pen hun plicht, en plegen verraad aan de rechten van hen, voor wie zij het beheer hunner spaargelden op zich hadden genomen. We mogen ten slotte niet stilzwijgend) voorbij gaan de door traptheid van lifen, die zich allerminst er over bekommeren of hun bedrijf vol gens zedelijke normen nuttig mag hee- ten, maar die zonder schaamte de men- schelljke begeerten prikkelen, om ze dan tot hun eigen voordeel uit te buiten.” eenlging van kapitaalbezitters. Het kwaad schuilt In den mensch, die lei ding geeft In het productieproces. Zijn de leiders van het bankwezen, zijn de verschaffers van het crediet, zijn de be stuurders van vennootschappen heb zuchtige heidenen, die zich om God noch gebod bekommeren, dan kan het niet anders of heel de maatschappij moet op den duur in anarchie ten gronde gaan. Maar zijn dezelfde leiders christen mannen van de daad, hande lend ook in hun zaken uit christelijke overtuiging, dan zal naar Pius XI in zijn hier veel besproken encycliek schrijft „niet alleen de productie en aanwinst van goederen, maar ook het gebruik van rijkdommen, dat men nu dikwijls op geschieden, de Naar aanleiding van de geruchten or.derhandellngen tuaschen België derland heeft een zich gewend tot den Belgischen gezant te Den Haag, den heer Ch. Maskens, die boo welwillend was het volgende mede te deelen. Van onderbandelingen tusschen belde lan den Is op het oogenbllk nog geen sprake. Wel Is er sinds geriilmen U)d een niet ctf- flcleel contact en langs dezen weg worden de algemeene vraagstukken, voortvloeiende uit het verdrag van 1839 besproken. Dit niet-offlcleele contact ontwikkelt zich In goede richting en er Is reeds een betere Voeling tusschen belde landen ontstaan. De heer Maskens sprak de hoop uit, dat later het contact langs meer officleelen weg voortgezet zou kunnen worden. Verdere bijzonderheden omtrent deze aan gelegenheid alsmede over de personen, die met deze materie belast zijn, wenschte de heer Maskens. wegens zijn positie als officieel vertegenwoordiger van het Belgische gou vernement ons niet mede te deelen. Nog gevraagd naar zijn meenlng over een Bélgisch-Nederlandache Tolunle. zeide de heer Maskens, zich er zeer over te zullen verheugen wanneer er ook van economisch Standpunt goede betrekkingen tusschen belde landen bestaan. Het verdrag van Oslo, dat in deze richting gaat, is te Brussel dan ook zeer goed ontvangen. Het denkbeeld van een Beiglsch-Nederlandsch Tolverbond is echter nog niet verder gekomen dan be schouwingen In de pers. Van eenlge voor bereidingen is nog geen sprake en zelfs is den gezant omtrent de meenlng zijner re- geering tn deze aangelegenheid niets be kend. Gisterenmorgen te omstreeks half elf brak brand uit in den z.g.n. Wleringenhoek, on der de gemeente Gendt bij Nijmegen. De stevige storm die er stond, blies de vlam men over de huizen In de buurt, ongeveer vijftien kleine boerenwoningen, bijna alle gedekt met riet. Vier woningen brandden geheel af. De brandweer slaagde er door snel optre in de overige perceelen te behouden. ongeveer twee uur was men den brand ,3t. Bavo” publiceert de volgende beslui ten van het Hoogwaardig Episcopaat van Nederland, genomen in de vergadering van 1 en 3 Juni 1931: 1. De statuten van de Federatie ,J3e Jonge Werkman” worden goedgekeurd. 2. Op de vragen van de Interdiocesane Jeugdcommissie werd geantwoord: Het Hoogw. Episcopaat heeft bezwaar te gen een permanent contact met jeugdbewe gingen van andersdenkenden, maar niet te gen samenwerking voor bepaald omschreven doeleinden, zooals b.v. het verzamelen van statistische gegevens; het houden van enquê tes; het doen van publicaties, die het werk der Jeugdvorming en de belangen der Ne derlandsche Jeugd betreffen; het initiatief nemen tot en het leiden van acties van of voor de jeugd, mits deze door alle partijen gezamenlijk en door ieder afzonderlijk wor den gewenscht en goedgekeurd; advlseeren omtrent materleelen steun en toezicht hou den op de wijze, waarop overheidssteun be steed wordt; het beschikbaar stellen van hulpmiddelen voor de practljk van het jeugdwerk. 3. De wijzigingen In de statuten van de vereeniglng van leeraren ..Bint Bonaventura” worden met eenlge veranderingen goedge keurd. 4. Het Hoogw. Episcopaat heeft geen be zwaar, dat de federatie Het Wit-Gele Kruis" en het ,.RK Llmburgsche Groene Kruis" zich in verbinding stelt met de reli gieuzen, die zich bezig houden met bewaar- schoolonderwUs, doch het Hoogw. Episcopaat meent ’zich te moeten onthouden, om in deze zelf op te treden. 5. Indische Missievereenlging. Beslaten wordt geen afzonderlijken biddag voor de Indische Missiën in te stellen, doch aan de Z. E. heeren pastoor» en rectoren te ver zoeken, dat op den gewonen, algemeenen Biddag, voor de Indische Missiën speciaal zal warden gebeden, en deze Missiën zullen worden aanbevolen. Donderdagmiddag te ongeveer half 5 een kesfabriek te Sluiskil door het breken de takelkettingen In het scheepsruim het in lossing liggende Rijnschip (schipper P. W. Pikkaart) uit gevallen. De knijper kwam eerst op de veülgheids- brug terecht, waardoor ook deze bezweek, stortte op straat en rolde vervolgens In het scheepsruim. Ia zijn val trof hjj den schip per P. en den werkman D. Z., uit Sluiskil. Laatstgenoemde sloeg over boord, doch kon spoedig op het droge worden gebracht. HU kwam met den schrik vrjj. Erger was het gesteld met den schipper, die met den knijper in het ruim werd ge stort en die daarbij een gapende hoofdwonde opliep en het linkerbeen op meerdere plaat sen brak. Dr. Hüpscher uit Axel, die toeval lig in de nabUheid was, verleende de eerste hulp en liet den ongelukkige naar de R. K. Verpleging ter plaatse overbrengen. HU is daar twee uur later aan zUn verwondingen overleden. Dat by dit ongeval niet meer menschen- levens te betreuren zUn. is bUna onbegrUpe- lUk, gezien het feit, dat juist de beide fa brieken uitgingen en tal van voetgangers en wielrijders onder de kraan passeerden. Op ’t oogenblik dat de velligheidsbrug om laag stortte, bevonden zich juist daaronder een tiental wielrUders. Een viertal werd van de rijwielen geslingerd. terwUl de overigen nog juist konden uitwijken. Ook in het ruim van het schip bevonden zich nog meerdere werklieden, die zich ech ter in veiligheid wisten te stellen. De verongelukte schipper laat een vrouw en twee kinderen achter. Waanchtjnltjk uit beautalgingsoogpunt uitstel der presidenteverUesing tal Ooaten- rijk. zoo ongeregelde wijze ziet In korten tijd terugkeeren binnen de grenzen van billijkheid en der rechtvaardige verdeeling; tegenover de lage hebzucht met name, welke de schandvlek en de groote zonde van on zen tijd is, zal daadwerkelijk die aller zachtste en tegel Uk krachtige wet van christelijke zelfbeheerschlng worden ge steld, die den mensch beveelt eerst het rijk Gods te zoeken en zijne gerechtig heid, In de vaste zekerheid, dat ook de lijdelijke goederen, volgens een zekere belofte, hem door de Goddelijke vrijge vigheid zullen worden toegeworpen zoo veel hij noodig heeft. HOMO SAPIENS. Uit Konstantinopel wordt gemeld, dat door een auto, waarin zich prof, van Hamel bevond, een ongeluk is veroorzaakt, waar door een persoon werd gedood en drie ge wond. Een Turk, die zich In het gezelschap van prof, van Hamel bevond, werd gearres teerd, terwUl prof, van Hamel, dien de menigte wilde lynchen, dank zU zUn diplo- matieken pas, in vrijheid werd gesteld. HU is onmiddellUk uit Konstantinopel vertrok- Bezetting van Oort-Groenland door Noor wegen. Voorstel tot verkoop van de bezittingen der Alg. ExplottaUe Mij. aan de Bataafsche Petroleum Mjj. Alls «booné’« op dit blad zijn ingevolge de verzekerinmvoomarden 9(11)0 - Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f 7EII bU sen ongeval met f 4CA bij verlies van een hand f 14E bij verlies van een f Cf» bij een breuk van f Af» tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende ultlteerinaenverliea van beide armen, beide boenen of beide oogen doodeliiken afloop AOU.” Toet „f I IZ9.- duim of wijsvinger been of arm Nog pas drie dagen hebben de dagblad lezers gelegenheid gehad, het In de bladen afgedrukte formulier, ter onderteekenlng van het ontwapeningspetlUonnement. in te vul len en reeds thans mag dankbaar worden geconstateerd, dat de loop er aardig in zit en dat er veel animo voor bestaat. Toch lUkt het ons niet ongewenacht, er op te wUzen, dat men een juiste opvatting omrent een en ander moet hebben. Men moet n.L niet denken, dat men. door dit petitionnement te onderteckenen, eenbUzon- dere daad verricht. Daarmede doet men niet anders dan zUn plicht. En nu het petitionnement eenmaal is op gezet, moet het ook voor de voile 100 pet. slagen. Niemand toch zal den indruk willen ves tigen. alsof hU niets voor internationale ont wapening gevoelt. Dit kan en mag misschien alleen verondersteld worden van het kleine aantal belanghebbenden, die betrokken zUn bU de oorlogsindustrie en die wellicht het persoonlük belang voor het algemeen be lang laten gelden. We mogen er daarom op rekenen, dat alle lezers boven de 18 jaar niet één uit gezonderd, ons zoo spoedig mogelijk het for mulier, behoorlUk ingevuld, doen toekomen. Onze courantenbezorgers worden bü dezen verzocht, op de betallngsdagen van het week abonnement, de abonné’s naar het ingevulde formulier te vragen. Dezen laatsten verzoe ken wU vriendHUk. dit formulier dan ge reed te willen houden. Op deze wUze werkt een leder er toe mede, het petitionnement naar wensch te doen slagen. Men bedenke wel: alleen een massale actie vermag invloed uit te oefenen op de besprekingen te Genève. w Niemand onttrekke zich daarom ten deze aan zUn plicht. BUREAU: HOF C ALKMAAR Tslefoen: Administratie Na. 4*3 Redsetle No. 633 dan te eigen bate met de fabricatie van onnutte en zelfs gevaarlijke producten te bevredigen. Hier Is onze huidige maatschappij in economlschen zondenstaat tqn uit geteekend. Wat er tegen te poen? Duidelijk blijkt uit deze opsom ming, dat niet het privaat bezit en niet het z.g. „kapitalistisch stelsel” de oor zaak van de ellende zijn. *t Zijn de oude fouten van menschelijke begeerlijkheid, van afwijking van de wetten van het christendom, die hier schuldig staan. En deze zijn alleen door een opnieuw bele ven van het christendom' te herstellen. Hoe moet dat geschieden? Op tweeërlei wijze. Ten eerste moet gezorgd worden, dat In de besturen van de staten meer principieel christelijke mannen een plaats krijgen. Want het Is toch onaan nemelijk, dat, wanneer het staatsbe stuur voof het meerendeel In handen van overtuigde christenen Is, er zulke I gruwelijke misbruiken kunnen insliA- pen, In strijd met een gezonde zeden wet. Maar niet enkel ter voorkoming en bestraffing van economische misbruiken is dat noodig. De overheid verricht het beste werk, wanneer zij een nieuw op groeiend rechtsbewustzlj n in wetten kan ▼astleggen. Zulke wetten immers geven den besten waarborg niet slechts naar de letter, maar ook naar den geest on derhouden te worden. Op de tweede en voornaamste plaats zal moeten worden gestreefd naar een verandering van mentaliteit bij hen, die de leiding in het geldwezen en de pro ductie hebben. Terecht roept de Paus zijn medehelpers in de Kerk op om zich te zetten aan de moeilijke taak van vernieuwing der geesten. Wij staan voor een wereld, die bijna voor het grootste deel In het heidendom Is teruggevallen. „Willen deze klassen van menschen we derom In haar geheel worden terugge voerd tot Christus, dien zij verloochend hebben, dan moeten juist uit hun eigen midden uitgeleden hulptroe pen voor de Kerk gevormd worden, daar deze met die menschen zelf en hun ganache mentaliteit en strevingen ver trouwd zijn, om aldus met zachte en broederlijke liefde tot hun hart door te kunnen dringen. De allereerste en naaste apostelen immers van de arbei ders moeten arbeiders zijn; de apostelen onder de Industrie- en handelskringen echter moeten zelf tot die kringen be- hooren.” Alleen, wanneer deze groote waarheid uit de jongste encycliek in vervulling gaat, zullen wij een verandering ten goede in de maatschappij zien plaats vinden. Het ga^t er dus niet om aan den tijdgeest toe te geven en minach ting te tooneA voor het privaat bezit, voor het vemverven en vermeerderen van kapitaal, óf om propaganda te ma ken voor een nlvelleerlng der klassen. „Integendeel” zegt de Paus Jn de natuur leeren wij vol eerbied den wil van den Schepper erkennen, die den mensch op 'aarde plaatste om haar te bewerken en op vele manieren aan zich dienstbaar te maken. Het is dus niet verboden, dat zij, die zich toeleggen op de productie van goederen, hun fortuin op eerlijke en rechtschapen wijze ver meerderen; integendeel, het is billijk, dat hij, die de gemeenschap een dienst bewijst en haar rijker maakt, zelf ook dienovereenkomstig profiteert van de toename der gemeenschappelijke goede ren. Als dit alles maar gezocht wordt met de verschuldigde onderwerping aan Gods wetten, zonder de rechten van anderen te schenden en hij ze gebruikt volgens de beginselen van geloof en rede.” Niet dus afgeven op kapitalisten en kapitalisme; op rijkdom en intense productie en productievormen, maar er naar streven om de leiding daarvan in christelijke handen te krijgen. Wat baat het tegen concentratie van kapitaal op te tornen? *t Is dezelfde onmacht, die vroeger tegen vervanging van handen arbeid door de machine streed. Wjj moeten .niet probeeren de wijzers van den tijd terug te zetten, maar zorgen, dat de wachters bij den toren moderne ridders met geadeld christenbloed^ en geen barre heidenen in een nieuw rnodi- sche kleedij zijn. Wanneer wij dit in zien, begrijpen wij ook de waakzaam heid der Kerk voor en over de Katho lieke sociale vereeniglngen, ook voor werkgevers uit alle standen; de zorg voor retraiten, voor een katholieke Hoo- geschool, ook voor een katholieke Han- delshoogeschool. De geest der men schen moet vernieuwd worden en niet de doode stof, niet de menschelijke na tuur, niet de wereldorde, zooals die eenmaal geschapen is. Het kwaad schuilt niet in het geld, of de materialen, of de fabrieken, machines, kantoren; niet in den vorm waarin de productie is geor ganiseerd; niet hierin, dat de produc tiemiddelen eigendom zijn van één per soon, van één familie, of van een ver-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1931 | | pagina 1