i
tweede blad
DE SOUVEREINITEIT OVER
GROENLAND
WESTFALEN ROND!
f
41
VRIJDAG 24 JULI J931
Door Sauer- en Munsterland
Jack Hylton
Drie rechthebbenden
PROVINCIAAL NIEUWS
VEILING-O VERZICHT
1
1
n.
beverwijk.
OUDESLUIS
V. R. Goerings 20.
ENKHUIZEN
ANNA PAULOWNA
BLADZIJDE 1
-I
onze
van
Onder
Ook
teelt
en
(Van een arcttechen medewerker)
prachtige,
1504)
haar
10-11 130;
D.
Van den
Rezelman
see rd
X
deze
de
Dortmund (Westfalen). De Ijzeren Rünoldns
naast de trap van het Kaadhnh.
In de vacature werden voorge-
Wlllemsen en N. Zwarthoed. Het
Münster (Westfalen). Fontein op de
Lambert uskerk plaats.
Toren ging volkomen te niet; de
>te Oceaanvaarders der wereld
uitoefenen,
monopolie
van
er
en
cultuur
levendig
goed.
met
Vroe-
Niemands-Land
Tal van arctische streken werden tot voor
kort beschouwd als „Nlemanda-Land"; tot
groot nadeel van alle Inwonende menschen
irone roode bessen prijsden van f 9.
23.en de prolific nog tot f 40.Dit
<e was evenwel een uitzondering.
arte bessen liepen van t 11.tot f 18.
emkool werd rulmtfr aangevoerd met
de noteeringen. De hoogste noteering
it het niet verder dan f 14.
eerste augurken komen ter markt, zoo-
e eerste en bloc veiling voor dit seizoen
paald op heden Zaterdag 25 Juli,
rtelen waren voor prijzen van f 3.90 tot
0 per 100 bos wel te plaatsen. De aard-
aanvoer liep zeer snel terug. De prijzen
Schotsche muizen liepen sterk uiteen,
ar de kwaliteit was. Hiervan werd van
- tot f 1030 per 100 kg. betaald. Eigen-
ers konden het als hoogsten prijs niet
r dan even f 8.gulden brengen.
en dieren. De vrede van Versailles bracht de
souverelnitelt over Jan Mayen, Berenelland
en Spitsbergen aan Noorwegen. Het tractaat
van 9 Juli 1924 tusschen Noorwegen en De
nemarken erkent de Deensche rechten
Groenland, behalve voor de Oostkust
Noorden van
dukt willig en de prijs goed, vooral als wij
bedenken dat de boonen al zwaar zijn. Door-
eengenomen liep de prijs zoo om de f 4 per
100 kg.
Wat voor de tulnboonen geldt, is In niet
mindere mate ook bü CApucljners en dop-
PW hst geval. Hiervan liep de
daardoor
s^ultgavel
saldo eer
Aring van hun aanslag In het schoolgeld.
De vergoeding voor de bijzondere scholen
werd va*£gfisteld.
De landelijke rijvereenlging Anna Paulow-
na heeft bil
gewoon ongV
vangsten wai
geveer, terwijl ch
1 Om het nadeellg
deren, vraagt zii teruggi
vermakelijkheidsbelasting, i
1 verzoek werd gunstig -bescl
Een vermindering van dj
Ofschoon bij het afzenden van ons over
zicht wy nog niet In letterlijken zin zouden
kunnen spreken van het einde der aard
beiencampagne en er nog wel kleine restant-
jes zullen worden geveild gedurende deze
aanvoer I week. deze, partijtjes zullen weinig meer te
Aan den heer G. Elzinga werd 80 pCt. ver
goeding van de vervoerkosten van zijn kinde
ren naar de O. L. School I toegewezen.
B. en W. stellen voor, met dank voor de
bewezen diensten, op de meest eervolle wijze
ontslag te verleenen aan den heer Joh.
A. Tromp als lid van de Plaa<selijke Commis
sie van toezicht op het lager onde-vrijs. Ter
voorzienig
dragen JkL.
ontslag werd als voorgesteld verleend en de
heer J. Willemsen benoemd. (De heer Zwart
hoed verkreeg 3 stemmen).
J. A. Rosloot, J. Kouseband en M. J. Ro
zenbroek krijg-n op hun verzoek vermlnde-
evenwel in nog sterker mate terug. Hoewel
de prijzen vooral de laatste dagen wel
Iets terugliepen, waren die toch nog bevredi
gend, echter best is de kwaliteit niet meer,
daar velen reeds beginnen te drogen .Voor
Capucjjners (blauwschokken) kwamen de
prijzen nog niet beneden de f 13 en voor dop
pers niet lager dan f 10 de 100 kg. Met
peulen is het behoudens eeh enkel partijtje
geheel gedaan.
Klapbessen en aalbessen worden reeds
sterk aangeboden en hiervoor was goed plaat
sing Sortiment en kwaliteit liepen hier even
als de prijzen jiogal uiteen. Gele klapbessen
liepen nog- tot f 31.vanaf f 9.Voor de
w tie klapbes weid van f 5.tot f 13.be
taald.
De Eskimo’s
Er is slechts één punt, waarover mogend
heden, die een land tot kolonie onder hun
vlag willen maken, het met elkaar eens zijn:
het kan in geen geval eigendom der Inboor
lingen blijven en onder hun eigen bestuur.
®U de kwestie tusschen Noorwegen en Dene
marken over de souverelnitelt over Groen
land zullen de Eskimo’s dan ook niet ge
boord worden.
Groenland is driemaal gekoloniseerd, eerst
door de Eskimo’s, daarna door de Noorman
nen en t£h slotte door de Denen. De zwerf
tocht der Eskimo’s vanaf de kusten van de
Behringstraat, waar zij oorspronkelijk van
daan kwamen, over de arctische eilanden
ten Noorden van Canada en het zeejjs trek
kend, totdat zü ten slotte op de kust van
Groenland aankwamen, is een wonderlijk
verhaal van ontbering, moed en ’n ongeloofe
lijk uithoudingsvermogen. Alleen doordat zfj
Eskimo’s waren, Esklmanllk d.L eters van
rauw vleesch, een ras, dat uitsluitend van
visch en vleesch kan leven, hebben zij zich
weten te handhaven In het barre klimaat en
het onherbergzame landschep. Des zomers
levend in tenten van rendierhuid op den wal,
des winters in igloes, sneeuwhutten. op het
zeeijs. Pas voor duizend jaar schijnt hun
emigratie vanaf de Behringstraat te zijn be
gonnen en eerst een eeuw later verschijnt
hun voorhoede, over het ijs van Bafflnsbaal
trekkend, op de Westkust.van Groenland.
Dit arctische eiland is het grootste der we
reld wanneer wjj Australië als een con
tinent beschouwen. Het heeft een oppervlakte
van 830.000 vierkante mijlen, waarvan echter
minder dan 10 procent bewoonbaar landis.
De overige 90 bestaan uit een met eeuwig
ijs bedekte hoogvlakte, 20009000 Eng. voet
boven zee peil, het zoogenaamde landijs van
Groenland. Dit landijs vormt een slagboom
tusschen de West- en Oostkust, die pas in
onze dagen is doorbroken het eerst door
Nansen In 1888. De kolonlseerende Eskimos
hebben de Oostkust dan ook niet over dit
landijs bereikt en evenmin langs de Noord
kust dit zou eerst in 1900 aan Peary ge
lukken maar naar het Zuiden afzakkend,
om Kaap Vaarwel heen, weer naar het Noor
den omhoog trekkend. Op dezen tocht
waarbij vergeleken die van Israel door de
woestijn kinderwerk was zijn ze tot ver be
neden den poolcirkel gekomen. Greenland's
Zuidelijkste punt, de reeds genoemde Kaap,
ligt zeven graden ten Zuiden van den pool
cirkel, de Noordelijkste punt, Kaap Jesup,
slechts zes graden van de Pool. De Noorde
lijkste Eskimo’s, de zoogenaamde Pool-Es-
kimo’s, wonen aan de kust van Kane-Basin
op plus minus 80 graden.
s 8 op 0.85;
3.90—1.90, 10-12
030, ongebl. z. 9 op f 0.70; Chinl odoxls
8-7, 031, 5-8, f 0.81, 4-5 0.27; Ibes f 1.70;
Proserpine z. 11K op f 350; Scllla 0.80;
Om^tus d. n. f 0.65.
Aardbeien „Vrije Veiling”, 13.00—
25.00; „Kennemerland”, 12.00—27.00.
wjj alleen Bafflns Land, 211.000 vierkante
mijlen, dat met 1000 Inwoners voor dicht
bevolkt doorgaat. Waar in onze dagen met
de wetenschappelijke economische ontslui
ting der poolstreken pas een begin wordt
gemaakt, laat zich toch alreeds zien welke
schitterende mogelijkheden hier voor Noor
wegen verloren zijn gegaan.
goede producten naar kwaliteit schommel
den van 24 ct.
De aanvoeren van verschillende soorten
doppers en capucljnden bereikten de afge-
loopen week een flink hoogtepunt en konden
de prijzen, die geregeld besteed waren, niet
handhaven. Door de groote aanvoerep ko
men ^iatuüïHJE weer veel meer afwijkende
soorten aan de veiling, waardoor de prijzen
sterk uiteen liepen. Raspers blijven altijd
nog bovenaan en zijn zeer gewild en gingen
naar kwaliteit van 2432 ct.. doppers van
16—28 ct.. peulen 16—32 ct. en capucljnders
van 1628 ct. per K.G.
Bospeen was de afgeloopen week weer ruim
vertegenwoordigd, doch kon door de vraag
vooral voor fabrieken, goed geplaatst worden.
Voor het verschil in soort liepen ook hiervan
de prijzen uit elkaar en noteerden van 612
ct. per bos.
Andijvie heeft al heel weinig aftrek en ging
voor alle prijzen. Het product is echter ook
niet mooi, daar de meeste aanvoeren veel
te groen worden aangevoerd en er te weinig
werk wordt gemaakt om dit artikel geel af
te leveren, zooals het door het publiek ver
langd wordt.
Boonen kwamen in verschillende soorten
eveneens al iets ruimer aan de markt. Snü
boonen en spercleboonen met en zonder
draad bleven op behoorlijk prijspeil, doch
dikke tuimelden de laatste veilingen sterk
naar beneden.
Aardappelen beginnen in groote r kwan-
tums los te komen, waaronder ook flinke
partijen van den zandgrond. De handel was
en de prijzen over het algemeen
Berleburg! Oude, historische stad aan den
voet van den Wildenberg, we hebben pret
tige herinneringen aan u en uw idyllisch
gelegen slot, dat we bezochten, en waar we
,ulk een rijkdom van meubelstljlen lit de
verschillende zalen mochten bezichtigen. In
deze oude stad der Wlttgensteiners zijn nog
vele dichterlijke hoekjes, in het uitgestrekte,
prachtig aangelegde slotpark dat voor het
publiek is opengesteld Is gelegenheid tot ’n
idyllisch zitje. Het Is ook daar dat we van
een vriendelljken industrieel ter plaatse een
vanvulling meekregen voor onzen voorraad
houten keukengereedschap, van zAlk een fij
ne afwerking, uat we dit hier zeker dank
baar mogen gedenken. Het
brachten aan zijn keurig
ingerichte houtwarenfa.
briek behoorde tot de In
teressantste
reis.
Onze tocht
dan verder
heuvelachtige
langs --
op
ten
de Lindenow Fjord (60 gr
27 mln. N.) tot aan den 81sten gr., uitgenomen
de Eskimo-enclave van Angmagsallk. Op het
genoemde stuk /an de Oostkust doet Noor
wegen verschillende rechten gelden, oa. die
van jacht en vlsscherlj. Aan Engeland zijn
bij deze overeenkomst dezelfde rechten als
aan Noorwegen voorbehouden; Engeland
dankt dit werk aan den Schot Scoresby, den
bekenden wetenschappelüken walvischvaar-
der omtrent 1820.
Noorwegen heeft In het belang van zijn
visschers sedert 1922 te Mygbutken (73* 30’)
in het seizoen een draadloos station, dat
eiken dag weerberichten geeft Wr
Begrijpelijkerwijze hangt de souverelnitelt
over de Oostkust dus nog erg In de lucht.
Op het zeeüs .angs de kust zijn jaarlijks
tienduizenden zeehonden te vangen. de
viachgronden zijn bijzonder rijk en het mijn
wezen is pas in het begin van zijn ontwikke
ling; cryollet wordt reeds gedolven. Het is
dus te begrijpen, dat vroeger of later de
sduvereiniteitskwestie opnieuw - aanhangig
moet worden gemaaM. De Denen hebben
kort geleden een groote expeditie naar het
betwiste gebied gezonden. Van den weerom
stuit deden de Noren het direct ook. Deze
laatste schijnen nu officieel de Noorsche
vlag te hebben geheschen, het land „Erie
de Roode’s Land” doopend. Wel desavoueert
de Noorsche regeering voorloopig officieus
deze daad, maar ze heeft toch direct een
buitengewonen ministerraad over deze aan
gelegenheid bijeengeroepen. De Deensche re
geering neemt een afwachtende houding aan.
maar verklaart, dat de zaak waarschijnlijk
voor het Haagsche Hof zal worden gebracht
Helaas zullen wü In Den Haag geen Eski
mo’s in broeken van ijsberen- en jakken van
zeehondenvel zien verschijnen om hun
etecher. te doen hooren. Men regeert over
Groenland en over hen zonder hen, al moet
ter eere der Denen gezegd worden, dat zü
dit sedert de laatste tientallen Jaren op voor
beeldige wijze doen J, .W,
na f 1.10; Le Notre 1 00—1.56rLa Reine
z. 10 op 1.00; Couronne d’or 11 op 3.30.
a 10 f 3.30—1.70; Murillo 11 op 1.40; Fred
Moore 10 op 1.70; Gutscher 10 op 1.00;
La Reine z. 11 op 130. z. 10-11, 1.20, a
954-10, 030; Gesneriana Spathulata z. 11
op 2.40, z. 10-11 130; Muse. Heavenly
bleu 8 op 071; ld. 6-8 034; La reine Max
z. 10 op f 170; Imperator D. N. 1.40:
Blauwe druifjes 6 op 0.45; Scllla Siberica
z. 8 op 0.80; Fred Moore z. 10 op 1.90;
11 op
dubb.
Pride
lows
beteekenen hebben en weinig gewicht in de
schaal leggen, niet alleen wat kilo’s, maar
ook wat den omzet betreft.
De aanvoer bedroeg op 22 Juli aan de R.K.
Coöp. Tuindersvereeniglng ..Kennemerland’’
in totaal 1.295.975 K.G. met een bedrag van
f 235.555.15 met een doorsneeprijs van pl.m.
18 cent. Aan de Beverwljksche Exportvetllng
793652 K.G. met een bedrag van f 128.070.12
en aan de Vrije Veiling 423117 K.G. met een
bedrag van f 75.411.27. zoodat de totaal-
aanvoer van genoemde veilingen bedraagt
2.459.144 K.G. met een besomming van
f 438.036.54.
De doorsneeprljs van het totaalbedrag is
17.18 per K.G.. waaruit duidelijk blijkt, dat
de uitkomst voor den tuinder alles behalve
rooskleurig kon genoemd worden en de teelt
voor deze prijs niet als loonend kon worden
beschouwd.
In de groentensoorten is momenteel een
groote verscheidenheid en het is al moeilijk
te zeggen wat thans als hoofdproduct opgeld
doet. Met de sla bleef het de afgeloopen
week de gewone misère en kwamen weer
allerlei verschillende noteeringen voor, die
over het algemeen steeds aan den lagen kant
waren. Een enkele maal kwam wel eens een
behoorlijke prijs naar voren, doch dit betrof
een extra voorkomend partijtje De prijzen
varieerden van 1045 ct. per kist
Komkommers staan op het oogenbllk op
zeer laag prijspeil en genieten eveneens al
zeer weinig belangstelling. Partijen met ge
breken hebben over het algemeen zoo goed
als geen waarde, terwijl de prijzen voor de
Het laatste deel van onzen interessanten
tocht werd besloten met een Wasserburgen-
f ahrt, een bezoek aan een aantal nog met
grachten omgeven adellijke bezittingen,
waarvan het Munsterland er wel een twin
tigtal telt.
Dülmen en Haltem, het laatste plaatsje
met ’n aan oud-romeinsche historische vond
sten rijk museum, vormden de laatste
halteplaatsen van onze belangwekkende
reis, die ons ten volle de schoonheid en de
bezienswaardigheid van het Westfaalsche
lan^ heeft ontvouwd.
Mogen
ken. B. werd opgenomen In het ziekenhuis.
Jubileum 15 Augustus as hoopt men
aan de N.V. Enkhulzer Paplerwarenfabriek
te herdenken dat de N.V. 25 jaren bestaat.
De heer D van der Spruit herdenkt dan
tevens zijn 25-jarig directeurschap.
Personalia De heer P. C. de Jong al
hier te aangesteld als wegwerker bij de Ned.
Spoorwegen, ter standplaats Schagerwaard.
De Denen
Een verschrikkelijk noodlot voor Noorwe
gen, de Faröer, Ijsland en Groenland te het
geweest, dat door de Unie van Kalmer In
1397 deze landen onder Deensche souverei-
nitelt rijn gekomen. Vanaf dat oogenbllk
heeft de doodsklok geluld over alles wat
Noorsch was. Al deze landen werden feitelijk
Deensehe kolonies en ze werden behandeld
volgens *t afschuwelijke koloniale systeem, dat
in die dageh algemeen goed werd geacht. De
zeevloot der N>
beste en eerfct
mochten alleen nog kustvaart
De handel kwUm als een monopolie in
vreemde handen In Noorwegen van de
Dultsche Hanze. Op Usland werd tenslotte
elk IJslander een Deensch handelaar aange
wezen, aan wien hij practtech door Kopen
hagen verkocht werd: hij werd gegeeseld, In-
dlen hij zijn waren naar een ander bracht.
Met de Noorsche kolonie op Groenland,
waarmee contact via Trondhjem of Bergen
ging, werd ten slotte elke verbinding als niet
loonend verbroken. Vanaf dat oogenbllk was
de kolonie ten doode opgeschrevew; in slech
te jaren werd het vee geslacht en opgegeten,
steeds meer huwden de Noren Esklmo-mels-
jes en zonder een pijl af te schieten of een
lansstoot toe te brengen, overwonnen de Es
kimo’s uiteipdelijk de Noren. De anthropo-
logen hebOm dit uit de grafvondsten bij de
rulnevelden overduidelijk gelezen. Vóór het
jaar 1500 was de Noormannenkolonie ver
dwenen en Groenland opnieuw een fabel-
land geworden. Eerst een eeuw later zou het
door walvischvaarder^ opnieuw ontdekt
worden. Dit feit brengt de Denen op de kust
van Groenland. Een poging om de Westkust
opnieuw te kolorfiseeren mislukt, maar leidt
tot de kerstening der Eskimo's, totaal op
heden een 16.000 in getal. Onder hen wonen
een kleine 300 Denen, met wie een sterke
bloedmenging heeft plaats gehad. Nagenoeg
allen wonen aan de Westkust, slechts een
750 aan de Oostkust te Angmagsallk, daar
door de Denen samengebracht als een droe
vig overschot van een vroeger veel grooter
aantal langs de heele kust verspreid, ons
Nederlanders als standplaats toegedacht voor
een magnetisch station tijdens het 2de Int.
Pooljaar, 19321933. Ook te Scoresby Sound
doen de Denen een poging om er opnieuw
Eskimo's te vestigen.
beoefend
maar in den grond te
de ligging der hellingen
minder geschikt voor
men
Ingesloten,
is een oude
stad,
eenlge Industrie,
ger moet men er tegen
de bergen de druiven
hebben.
haar concours-hlpplque, bulten-
mstig weer getroffen. Haar ont-
gjgchts f 300 on-
Tf 600 bedroegen.
Igszlns te vermin-
ive van de geïnde
\l f 16.10 Op het
Uct.
y/k aanslag in het
vergunningsrecht van den heer W. Walboer
werd goedgekeurd.
Bij den wegenaanleg te gebleken, dat men
de gemeente eigenaresse van grond waande,
die In werkelijkheid nog aan de Ned. Herv.
Gemeente toebehoort. Aangenomen werd be
doelde terrein ties, groot 353 M2, en 32 M2, te
zamen f 192 50 te koopen.
De gemeenterekening met de daarbij be-
hoorende rekeningen over 1930 werd aange
boden. B. en W. stellen voor, daar er nog al
veel bijlagen zijn door de gemeentebedrijven,
niet 3 maar 4 leden voor het nazien te be
noemen.
Aangewezen werden de heeren
Berg. Jonker. Keuris en Koom.
Een suppletoire begrooting van het elec-
trlclteltsbedrijf werd va’tgesteld.
De heeren Keuris. Koorn en
zien de geloofsbrieven na van de heeren, die
den nieuwen raad zullen vormen, nl de hee
ren D. Stammes. W. Komen, G v. d. Berg,
D. Koom, C. D Rezelman en D. Lubbert.
De heer Koom bracht verslag uit. Geadvl-
werd tot toelating, welk advies opge
volgd werd.
Na rondvraag volgde sluiting.
Proserpine 11-12 2.50; Gele Prins
2.70; Enk. Galantus 0 75—035,
2.10—2.20: Bartlgon 12 op 1.60;
of Haarlem 13 op J 1.80; King of the Yelli
10 op 2.703.00; Crocus Agnes Z. 8 op
1.06; Purperrea grandl flora z. 10 op
f 2.40; Prins van Oostenrijk z. 11 210
2.00, 10-11 1.50; Mad. Krelage z. 12 op
1.70—2.10; Witte Scilla’s z. 7 op f 1 10, ld.
Seberica 8-10 0.80. id. 7-8 0 25, ld. 6-7
f 0.17; Salvator Rose 11 op 330. 10-11
1.20, ld. los In de huis f 1.00; Cram. Bril
lant 11 op 1.10, 10-11 030—1.00; Thee
roos 10-11 1.20; BriUant Star 10-11 130;
Princeps d n. f 1.20; Barri Bonfire d. n.
f 0 90; Grand due z. 11-13 2.60—3.90; La
reine Max 3.00; D. T. Couronne d’or. los
huldig, f 1-10; Belg. Hyacinth, blauw. 0.75;
Murillo 2.60; Gele Prins 170; Prins v.
Oostenrijk 130; D.T. Schoonoord 11 op
f 2.10; Ibes 11 op 1.00; Fred Moore 11 op
f 1.70, 10-11 f 130; Anna Roozen 11 op
f 130; Couleur Cardinal 12 op 2.80: Bril.
Star 1.90; Scllle Siberica 7-8 0.17, 6-7
f 0.14; Dubb. von Sion f 3.401.80; Touroe-
soll f 3 90; Scllla Siberica
Fam. comb. Sanders 12 op
oude schoonheid en aan herinnering rijke
oudheid, dagen kan doorbrengen, en waar
hij dan lederen dag weer nieuwe schoonheden
ontdekken kan.
Ten slotte Münster, de schoone hoofdstad
van Westfalen!
Ze kan net ideale doel zijn van een week
end uitstapje.
Zij is het middelpunt van het cultureele
der provincie, economisch centrum
Mtinsterland,
Katholieken
voerde ons
door het
landschap
de vlekken Glei-
dorf, Bremcke. Freienohl,
naar Arnsberg, aan den
rand van het Sauerland
langs de Ruhr gelegen,
en door de kronkelende
rivier als het ware ge
heel
Arnsberg,
historische
heeft
dan ook
van jaren voorgoed vaarwel gezegd. De drui
ven waren hier inderdaad te zuur.
Over Oventrop en Hlrschberg voerde de
tocht naar het stadje Warstein in het noor
delijk deel van het Sauerland gelegen. Daar
vindt men het 14000 Morgen groote Stads
woud, dat voor de kleine gemeente zeer vele
voordeelen afwerpt, maar daar treft men ook
de Bilstelnhöhle, druipsteengrotten, eerst se
dert kort ontdekt. Een bezoek aan deze on-
deraardsche gangen te ten zeerste aan te
bevelen, al ware het alleen maar om de in
teressante uiteenzettingen te hooren van een
stevig van den tongriem gesneden gids, die u
zelfs in t Hollandsch verklaringen geeft, een
Hollandsch, dat zich overigens beter laat
hooren dan het Hollandsch var het Halver-
sche Welkom zich lezen laat. En dat reeds
tal van Nederlanders den weg naar dit na
tuurwonder, dat in schoonheid concurreert
met de druipsteengrotten van Attendorn,
weten te vinden, bewees ons de ontmoeting
met een Hollandsche familie, die aan den
grotingang wachtte om toegelaten te worden,
toen wij van de bezichtiging terugkeerden.
Wanneer we eenlge Kilometers Belecke
achter den rug hebben, vertoont zich in de
verte een geweldig lange steenen brug, met
haar talrijke zware bogen een ontzaglijk
breed meer overspannend. Het is de eerste
brug over de zg Möhnetalsperre, een water
werk van den ailerlaatsten tijd, van reus
achtige afmetingen, dat den watertoevoer
regelt van de geheele omgeving en de noor
delijke hellingen van het Amsburger wpud.
Naar men zegt heeft men bij den bouw van
deze sperre zelfs geen tijd gehad om de
dorpen en vlekken, in het diepe waterdal
begraven, af te breken. Wie weet vindt men
over eenlge eeuwen deze plaatsen in aller-
vreemdsten toestand nog eens terug. En dan
komen we allengs in het land waar de ro
mantiek der historie hoogtij viert. Het schoo
ne Munsterland.
Het loopt reeds tegen den avond wanneer
we in de stad Soest, de „eerenrijke", ons
hotel opzoeken. Over den ouden heilweg,
welken men ons aanwijst, waarover eens
de wagens rolden der trotsche Hanseaten.
gaat thans ónze «tap, glijden thans de auto’s
in snelle vaart over het asfalt. De massale
toren van St. Patroclus schouwt van uit de
hoogte beschermend neer op de eeuwenoude
hulzen aan zijn voet, met de hooge, puntige
gevels, de stille tuinen. We eten en drinken
er in den Interessanten Raadhuiskelder en
voor het slapen gaan maken we nog een
wandeling door het maanbellchte oude stads
gedeelte en komen diep onder den Indruk
van deze droomromantiek van het verleden.
Bij onze rondwandeling den volgenden mor
gen door de stad en de bezichtiging der uit
stekend geconserveerde kunstmonumenten.
die de katholieke Patroclus-dom en de z.g.
Weide-kerk Sta. Maria zur Wiese zijn, wer
den we gevoerd van de eene antieke schoon
heid naar de andere, maakten we aanschou-
welijk de ontwikkeling en den overgang mee
van den Romaanschen bouwstijl naar de
gothlek, In bouw- zoowel als In schilder
kunst.
Soest te een stad waar de liefhebber van
de Indrukken door ons op deze
reis verzameld en zij het ook in nog zoo
beknopten vorm weergegeven, ten slotte ook
onze lezers opwekken tot een bezoek aan
deze over het algemeen nog te weinig be
kende streek.
We weten zeker, dat niemand er spijt van
zal hebben, al zal hij dan misschien ook
niet met den tekstdichter van een der tal-
looze reisgidsen tot de conclusie kunnen
komen, er „voor altijd zijn tenten te bou
wen".
Maar toch, de liefde voor eigen vaderland
sluit de bewondering voor buitenlandsch
schoon niet uit. Te minder, wanneer het be-
trekkelijk zoo dicht voor het grijpen ligt als
het in Westfalenland voor ons, Nederlan
ders, het geval te.
Mogen het er velen zijn!
en ae tainjze romaansene en gotni-
parochlekerken, de Prinzipalmarkt
het wereldberoemde Rathaus en de
hunne arcades
(voormalig
de Adelshöfe
den Westfaalschen
De Noten
Toen het jonge Christendom in Noorwegen
bet geheele aanzijn der samenleving ver
anderde, werd het velen vrijgeboren Vikings,
ontembaar als zjj waren, te benauwd In hun
vaderland. Met de strijdbijl In de hand stap
ten zjj in hun open Vlkingbooten, waarover
slechts 's nachts een leeren tentzeil werd ge
trek ken. o en staken in zee. Vla de Orkney’s,
de Shetlands en de Faröer, waar zij de bevol
kingen onderwierpen, bereikten zü het onbe
woonde Usland onbewoond, al huisden
er een paar ..papar", lersche kluizenaars,
die ijlings verhuisden, toen de ruwe Noor
mannen hun eenzaamheid zoo ruw kwamen
verstoren. Eric de Roode. die wegens man
slag Noorwegen had moeten verlaten, sloeg
op IJsland ook een paar maal verschillende
lieden dood hij had het altijd direct met
zijn buren te kwaad en stak, or het
Althing te Thingvelllr vogelvrij verklaard,
andermaal In zee. Hij zeilde op goed geluk
de ondergaande zon achterna en landde ten
slotte op de Westkust van een land, dat hij
Groenland noemde. De kuststrook, waar hij
landde, wordt door een uitloopertje van den
warmen golfstroom bespoeld en heeft daar
door voor ’n arctische kust ’n bijzonder gun
stig klimaat. Met als gevolg overvloed van
gras en berken boschjes. In Eric's kielzog
zeilden tal van andere kolonisten Eric ging
na een paar Jaar eens kijken op Ijsland hoe
daar de wind voor hem woei en op de
Groenlandsche -kust ontstond een bloeiende
Noormannenkolonie, die nog tijdens het leven
van den ouden zeekoning gekerstend werd.
Zelfs Eric s echtgenoote werd Christin; Ertc.
die zoo vlot m*t de strijdbijl tegenover der
den geweest was, schijnt thuis weinig te ver
tellen te hebber» gehad. Eric's zoon, Leif, die
eens naar Usland op bezoek ging, miste
thuisvarend Kaap Vaarwel en kwam op de
kust van Labrador terecht, daarmee vijf
eeuwen voor Columbus en Cabot Amerika
ontdekkend.
De Groenlandsche Noren zijn aangegroeid
tot zeker meer dan tienduizend In getal; de
blsschop van Groenland was suffragaan-bis-
schop bjj den blsschoppelijken troon van
Trondhjem en als het contact met het moe
derland bewaard was gebleven, zouden zü er
heden nog zün en was Groenland van kust
tot kust Noorsch. Dan had Noorwegen op
heden een groot koloniaal arctisch rijk, want
ongetwijfeld zouden daartoe nu ook behoord
hebben de eilanden van den archipel, die
nu pas geleden door Canada in zün geheel
cnoaseMd U al* bet grootste noemen
s
sche
met
lange rijen hulzen met
(Unterm Bogen), het Schloés
vorstbisschoppelük slot)
(stadsverblüven van
adel), de kunstschatten der musea en de
weergaloos mooie Promenaden
(aangelegd op de voormalige stadswallen)
maken een uitstapje naar Münster tot een
aangename en zeldzame gebeurtenis. Iedere
Nederlander zou den ouden historischen,
tot heden onveranderd gebleven, Friedens-
saal van» 1648 in het Rathaus, de geboorte
plaats dèr onafhankelükheid van zün land,
gezien moeten hebben.
H. M. V. brengt iedere maand een serie
Jack Hylton-platen. Kan er een beter be-
wüs worden geleverd van de voortreffelük-
held en bruikbaarheid der Hylton-platen?
Hylton’s orkest is dan ook steeds nog één
der voornaamste Jazz-orkesten. Het gemeen
ste liedje of dansje wordt in zün bewerking
en voordracht iets speciaals!
Van de nieuwe platen noemen we dit
maal: B 6003 ..Thank your father” en „Wit
hout love”, een leuke foxtrot-plaat. B 5950*
met ..Honolulu Moon” een heerlüke wals
met aan de keerzüde de foxtrot: .Jtose of
Spain” en B 6013 met de aardige walsme-
lodle: „Girl of a pillion dreams", met aan
de keerzüde de foxtrot ..Got the brench, got
the park”.
Ook Da Jos Bela brengt iets speciaals. Het
koddige karakterstuk..Baby-Parade” van
Mannfred. Een pendant van de ..Hochzelt
der Holzpuppen”. Aan de keerzüde dezer
Odeonplaat 0-11495 staat een pittig Inter
mezzo: „Etn Schafersttlndchen”. Een echte
Bela-plaat!
Hetzelfde orkest speelt op Odeon 0-11480
Suppé's Ouverture „Plotte Bursche.” Een
moot stuk muziek, opgewekt en begeeste
rend. 0.1. veel waardevoller en amusanter
dan „Dichter und Bauer”. De aparte be
werking van Dajos Bela „Künstler-Orches-
ter” Is wel niet authentiek, doch ten na-
deele der muziek is ze niet zoozeer.
Twee uitstekende dansplaten brengt de
Supraphoon met A 0407 bevattende het gees
tige marschlied„Leutnant warst du elnst
bei dem Husaren” en de geliefde foxtrot'
„BIn keln Hauptmann, bin kein groszes
Tier”. Effectvolle muziek, op uitmuntende
wüze door Jazz-orkest gespeeld en met re-
frelnzang. Hier kan men vooral genieten van
fraai trompetspel.
En A 0410 met de llcht-deinende. bekoor-
lüke wals: „Schóne Frau lm Mond” en één
der beste Slow-Fox’; „Nur elnen Tag hast
du mich relch gemacht”. Spel, zang en or-
kestbewerklng is onovertroffen
„oPlydor” brengt iets eigenaardigs. Op
plaat 95419-20 staat de Tannhiuser-ouver-
ture van Richard Wagner in de plano-bewer-
klng van Franz Liszt. NatuurUJk een gewel
dig technisch nummer, brillant vertolkt door
den pianist Alexander Brailowsky.
Op de keerzüde der tweede plaat te op-
traphoon A 932 .Btandchen” van Schubert
Leschetizky en ..Spinnerlied” van Mendels
sohn. Zeer goed gelukte opnamen.
De violist Georg K-'iestadt speelt op Ul-
traphon A 933 .StAndchen” van Schubert
en ..Nocturne” van Chopin. Fün van toon
en artistiek van opvatting.
Ook Supraphoon heeft een mooie Knle-
st&dt-plaat (A 07) met twee der charmant
ste soil: de Kubellk-Serenade en Souvenir
van Drdla. Prachtvol vioolspel. De Serenade
heerlük melodisch, de Serenade fün gerhyth-
meerd en bewonderingswaardig dubbelspel.
De sopraan Lily Pons zingt met orkest
begeleiding thans van de H. M. V. (D. B.
de verrukkelüke aria uit Donizetti’s
„Lucia dl Lammermoor”: „Ardon gl'lncensl”.
Evenals haar vorige nummers met gave
techniek, stralend geluid en sUJlvolle voor
dracht.
De volgende week vervolg o.a. met Spasti
sche muziek door Dajos Bela.
kende inrichtingen voor handelsonderwüs,,
een aanzlenlüken dierentuin, een lucht
haven, en In het Dortmnnrt-Rm«-ir anaal,
met uitgebreide havenwerken ter plaatse,
een waterweg naar de Noordzee. En niet
temin is het een oude stad, die, gelük
weinig andere, getuigen uit haar ruim
duizendjarig verleden in buitengewoon
aantal, büsonderen aard en schoonheid
tot in onzen tüd bewaard heeft. In geen
enkele te niettegenstaande de ontwikke
ling der „Grozstadt” de groei en bloei
van een oude Dultsche stad met haar
sociale rangschikking (geestelükheld, adel,
burgerij) zoo zichtbaar als in de straten
Afslagvereeniging Beemster, Formerend en
omstreken
De hoofdschotel vormt thans het artikel
slaboonen. Met den dag zien wü den aanvoer
toenemen, wat ongetwüfeld de komende
dagen nog wel zoo zal doorgaan. D6 laatste
dagen hadden wü reeds aanvoeren van 40
tot 50.000 kg Wat de prijzen betreft, die
konden er mee door, als wü In aanmerking
nemen den omvang dezer teelt hier en el
ders. Over het algemeen toonde de handel
zich min of meer terughoudend, waaraan
ongetwüfeld de financieels strubbelingen in
Dultschland geen goed hebben gedaan. Ein
digden wü de laatste dagen der week met
een mlddenprite van f 173018 per 100 k.g.,
de nieuwe week zette in met f 123013. Deze
prijzen gelden zoowel voor met als zonder
draad.
Snüboonen komen ook meer en meer uit
den hoek. Uitgezonderd een enkel partijtje,
waren het allemaal stamboonen en dan nog
overwegend van de varëtelt ..Noordster.”
Deze gingen voor prüzen van f 11 tot f 17
per 100 k g Door de groote kwallteltsvarlatle
te het altüd moeilük mlddenprüzen te noe
men van snüboonen wat de uiterste prüs van
f 34 voor mooie stokboonen trouwens ook nu
weer volkomen doet zien.
De tuinboonenaanvoer is teruggaande,
maar nog geenszins onbeteekenend. De ge
middelde dagaanvoeren beloopen soon goede
20.000 kg. per dag. Hoewel zü den eenen dag
bü den ander nog wel wat uiteenloopt, was
over bet algemeen de Memmlpe voor dit pro-
Duivensport De Poetdulvenvereeniglng
.Altüd Verder" hield een wedvlucht van
Lier. Afstand 196 K.M. De duiven werden
om 8 uur 10 min. gelost. De eerste duif
werd geconstateerd. om 1049.52 uur, de
laatste prijswinnaar om 11.06.23 uur.
De prijzen vielen als volgt:
Gebr. Van Steün 1, 2, 3. 7, 11, 12, 13
en 14.
G. de Boe 4. 5, 6. 9, 10 en 21.
J. B. Cornelissen 8
W. Blaauwboer 15, 17, 19 en 22.
L. Hoogewonlng 16.
H. J. Poppen 18.
Been gebroken De heer S. B. had het
ongeluk bü het voetballen een been te bre
id 6-7
f 0 16; Due de Berlin 1.10; Cerise Gris de
-D. T. Murillo
130; Rose
Grte-de-lln 1.10; Mis Stawbey 2.00; Ne
gro 130; Del Ongaro 130; Prinses Julla-
leven
van het Münsterland, zetel van een
Koomsch Katholieken blsschop, van den
Oberprasident oer provincie Westfalen, van
oen Landeshauptmann, van den Regie-
lungsprüsldent, van een Relchsbahn- en
vene Oberpostdirektton en van talrijke
andere Ukken van bestuur. Münster bezit
eene bloeiende universiteit met ca. 5000
studenten, waaraan een der modernste
klinieken van Europa verbonden is. ultste-
Gemeenteraadsvergadering Na opening
legde de heer H. Roven, opvolger van den
heer Jb. van der Ham, de bü de wet ver-
elschte belofte af, waarna de burgemeester
hem feliciteerde. De zittingsperiode van den
den heer Raven zal slechts kort zün. De voor
zitter hoopte dat hü in dien tüd op aange
name wüze de belangen van de gemeente
zou dienen.
De notulen werden onder dankzegging on
veranderd vastgesteld, waarna een reeds me-
dedeellngen volgden.
Nog te ingekomen een verzoek van
Lemstra om een consumptletent op de ker
mis te mogen plaatsen.
B. en W. hebb»n op grond van een raads
besluit van 1929 zün verzoek reeds afgewezen.
De heer Lemstra richt zich nu tot den raad,
Baar hü meent, dat het toen genomen besluit,
alleen voor niet-lngezetenen gold.
De heer Kuiken, meende ook dat in dien
geest besloten was. doch voorzitter leest een
uittreksel van de notulen der raadsvergade
ring, waarin het besluit genomen was. voor.
Het besluit te gevallen naar aanleiding van
een verzoek van de Ned. Ver. tot afschaffing
van het gebruik van alcoholhoudende dran
ken. die bü haar verzoek natuurlük ook niet
vroeg, den verkoop van drank alleen te ver
bieden aan nlet-ingezetenen. Bovendien wüst
voorzitter er op. dat toestaan van het ver
zoek tegen de belangen van de caféhouders te.
terwül zü belasting voor hun vergunning be
talen.
De heer Koom meent, dat we' besprekin
gen zün gehouden in den geest als de heer
L. aangeeft. Over de schade voor caféhou
ders kan men wel heen stappen, daar dit
motief ook voor andere neringdoenden geldt,
nu er op de kennis ook kramerüen verkocht
worden. De heer L. heeft ook op keurige
wüze 'n tent op de Boltha geëxploiteerd. Spr.
wil het verzoek wel toestaan
De heer Komen tilt ook niet zwaar aan
het nadeel voor de caféhouders. Bovendien
wordt er ook in andere gelegenheden drank
geschonken.
Voorz. geeft ten slotte de heeren Koom en
Komen toe, dat z’n motief van schade voor
de caféhouders niet geheel opgaat.
Nadat de heer Kuiken meegedeeld heeft,
geen tüd gehad te hebben om na te zien,
wat in 1929 besloten te. en de voorzitter op
merkt. dat men *t maar zal houden op de
notulen, stelt de heer Kuiken, ondersteund
door den heer Koom voor om net besluit
In te trekken. Met 8 tegen 2 stemmen wordt
dit voorstel verworpen. Voor de heeren Kui
ken en Koom, terwül de heer Jonker tüdelük
afwezig geacht wil zün.
Besloten werd 'n bedrag van ten hoogste f 30
per jaar en per man beschikbaar te stellen,
waardoor de agenten van politie dezer ge
meente ’n curs te voor vakonderricht kunnen
volgen.
overgrocAte belangstelling vond
Donderdag de eerste verkooping plaats van
leverbare bloembollen door de gecombineerde
veiling „Beverwük."
Vooraf werden de aanwezigen verwelkomd
door den directeur, den heer W. de Grooz,
die tevens er op wees dat vandaag met de
electrtechn klok\bet nieuwste systeem van
vellen, in getaUflc zou genomen worden. O.a.
sprak spr. den wensch uit dat er ook in den
bloembollenhandel nog eens de tüd zou
aanbreken dat de kemachtige spreuk „geld
bü de visch" bewaarheid zou worden.
Daarna werd met de veiling begonnen. Be
taald werd voor:
Prins van Oostenrijk z. 12 op 3.20; ia.
z. 10-12 1.60; id. X 10-11 1.30; Scllla Si
berica 8 op 0.75; ld. 7-8 039;
lln, ld; Rose Aplati 1.00;
130—230; Brillant Star
