I S.JAKssso I 1 RAf 'fi ('ft' O SPAARBOEKJES HISTORISCHE KASTEELEN IN NEDERLAND Laatste Nieuw hHF r. FIRMA DE LANGE DE MORAAZ - ALKMAAR Mient 25, Alkmaar, Tel. 152 Het Valkhof te Nijmegen TEL EG RA FISCH WEERBERICHT OFFICIEELE MEDEDEELINGEN I t I Sluitingsuur kermis 1931 rente 3 procent Opera-concert PROVINCIAAL NIEUWS STADSNIEUWS Haast V! 1 Leersar M.O. Boekhouden Accountant Inrichten van boeken Studenten-strijd te Weenen KOEDIJK tip. M.KATER i, X' - ZvX 1 A Jl< A IVUUJ x Oo ZONDAGSLUITÏNG APOTHEKEN i Zilveren kloosterjubilea In den Schouwburg 't Gulden Vlies zal in Voor cafe’s enx. e> Gaarne Oproep. een Districts - Arbeidsbeurs. Dultsche Valkhof keel. VALKHOF .L.” in te maakt bekend werkzoekenden Bureau volgende 1 I'erk onder A De kermis at. van ver- l Correspondent van 8. F. N. B. Het bestuur der r mij. dat het niet waar is, dat wij koeken, kruiken, spijkers, lollies enz. heen kunnen komen. Misschien kunt u wel zor gen, dat de correspondent wèl gelijk krijgt. zal schetteren, de muziek zal jubelen, het komieke Trio der voordragers en humorist zal grollenen het dak zal komen. Fancy-fair zegt door Als sluitingsuur voor de kermis-, café’s en andere inrichtingen is vastgesteld. Van 22 Augustus tot en met 28 Augustus 1931 des nachts 1 uur en op 29 en 30 Augustus 1931 des nachts 2 uur. Bij de viering van mgr. Seiper’s eere-doctoraat Autotocht voor ouden van dagen Op ini tiatief van de afd. Koedijk van den Bond voor Staatspensionn^ering werd eenlgen tijd geleden in de gemeente een inzameling ge houden. teneinde met ouden van dagen een rondrit te maken. Het resultaat hiervan was. dat Woensdagmorgen ongeveer 11 uur 9 luxe auto's en een autobus gereed stonden om de ouden van dagen te vervoeren. De ingezete nen van Koedijk die in het bezit zijn van een auto, waren aanwezig en zelfs ook nog een ud-lngezetene. 37 ouden van dagen namen aan den rit deel. Voor een goede regeling werd zorg ge dragen door de bestuursleden, van bovenge noemden Bond. De route was: Alkmaar Velsen, Haarlem en omstreken en terug over Haarlem, Velsen Castncum, t Woud, Bergen en Schoorl. De muziekvereeniglng „Aurora” was bU 1 Noordeinde der gemeente aanwezig om de oudjes des avonds met muziek in te halen. In hotel „Velserend” werd gelegenheid ge geven om brood te eten en op den terugweg in café Jwaan”, terwijl in den theetuin „Groenendaal" een verfrissching werd ge bruikt. Zeer zeker zullen de oudjes nog lang op dezen genotvollen en onvergetelljken dag terugzien. Tevens zij nog vermeld, dat dit de eerste keer is geweest dat alhier een dergelijke rondrit werd georganiseerd en een woord van hulde voor de leiders is dan ook wel op zijn plaats. Karei den Grooten te Nijmegen de legende verbonden van de Keizer Karei s klok van de 8t. Stevensterk, die alle eeuwen door heeft geklept van 8 tot 8.30 zonder dat velen in Nijmegen geboren, zelfs wisten waarom dit geschiedde. Een der beide schrijvers van het historisch drama Keizer Karei de Groote, dat in 1904 te Nijmegen werd opge voerd, geeft de verklaring in deze dichter lijke bewoordingen: Zwakke tot matigen' Zuld-Oostelijke tot Zuid-Westelóken wind, 'zwaar bewolkt tot betrokken, iets warmer. Maar dan die klok wat wil dat klokgelui? Het is op bevel des .Keizers, dat zij luidt, Wanneer hU op deez' oude burcht vertoeft, en het Paaschfeest voorbereidt, dan knielt hij 's avonds, na volbrachte taak en dankt zijn God. voor wat hem werd geschonken, en bidt zijn God om kracht en wijs beleid. Van 's morgens vroeg, arbeidt hij uur aan uur, regeert het land, dat vrede en welvaart bloele, en waar gevaar dreigt, gordt hij aan het zwaard. Den 19en Aug. as. zal het 25 jaar geleden zijn, dat de Eerw. Zr. M Matfhia en Zr. M Hugolina haar plechtige kloostergeloften af legden in t Moederhuis der Zusters van O L. Vrouw te Amersfoort. Zr. M. Matthla*is reeds vanaf 19 'Aug 1905 te Alkmaar werk zaam. terwijl het ook voor Zr. M. Hugolina op 24 Aug. a.s. 25 jaar zal geleden zijn, dat ze hier In Alkmaar werd geplaatst. Hoewel 19 Aug. de eigenlijke feestdag is, zal het feest door de eerw. Zusters reeds op. 12 Aug. ge vierd worden. HANDELSONDERWIJS TE ALKMAAR Aanmeldingen voor het tweede toelatings examen voor de Handelsschoöl te Alkmaar gelieve men vóór 25 Augustus as. uitslui tend schrlftellfk* te nchten tot den directeur van deze school, dr J Post ma (Westerweg 90> met opgave van volledigen naarn en ge boortedatum van der- candidaat, adres van den vader, en vermelding van laatstbe- zochte school, en klasse waarvoor toelating gewenscht wordt. deellngen dér jeugdverecnlgingen. Ook deren kunnen deze aanvragen. Vooruit dan jongens, allen mee naar Hei loo op Zondag 28 Augustus. Wee-t overtuigd, dat Maria vooral op jullie haar vertrouwen gesteld heeft Wanneer gij ware kinderen van Maria zijt. dan is uw bovennatuurlljz geluk hier ven hiernamaals verzekerd. Door uw liefde jegens Maria toont gil uw geloei en bewaart gij uw geloof, het geloof in haar goddel'jke Zoon. Jezus Christus. Niets mag u d!erbaa’der zijn dan deze groote schat van het Geloof. Jon ven*, dit moet je vooral Hei zijn om uw liefde jegens ?*aria te* openba ren. Al zou er een haag van spotters langs den weg staan en de verwenschlngen over uw geloof en liefde jegens Maria u in uw ooren suizen, niets liever moet u zijn, dan juist in die omstandigheden uw liefde je gens Maria te openbaren. Jongens, allen te genwoordig op tijd, in orde, en gehoorzaam aan de leiding. C. P. G/PERSOON pr. patriotten op de vlucht joeg. Willem V heeft op den Valkhof nog den Hertog van Bruns- wljk, den aanvoerder van dat leger, ontvan gen; hij heeft er in October 1794 met zijn zoon Prins Frederik en den Hertog van York verblijf gehouden, doch onder het gebulder van de Fransche kanonnen, die de stad be legerden. Men heeft toen als in 1672 de stad niet kunnen behouden, en zoo onstuimig drongen de Franschen binnen, dat de bur gers nauwelijks in het bezit hunner privile giën konden worden gesteld. Het daaraan voorafgegane bombarde ment heeft over het lot van den Valkhof beslist. Er was groote schade aangericht, en een aanzienlijke som ware vereischt om alles weer in den ouden tosstand te brengen. De burcht had een groote ma°sa tufsteen, die veel geld bij verkoop kon opbrengen. Dit is aanleiding geweest, dat op den Landdag van Augustus 1795 het voorstel werd gedaan en aangenomen om den burcht te doen sloopen. Op 9 Februari 1796 werd hij geveild; ruim OOCOO gulden bracht de burcht op. in welken koop het Kwartier van Zutphen. reeds uit hoofde van het geringe bedrag tegenover de groote hoeveelheid tufsteen niet bewilligde. De afgevaardigden van Nijmegen, ook van het Rijk en van het land tusschen Maas en Waal, protesteerden vruchteloos tegen den verkoop en wilde tenminste de beide kapel len behouden Maar hun streven was ver geefs; terstond na den toeslag werd met het slooperswerk een aanvang gemaakt, waarb'j men zelfs de ligging en samenstelling van den burcht verruimde behoorlijk op te ne men. Vrij spoedig daarna is met de beplan- ting van het aldus vrijgekomen terrein be gonnen; steeds heeft Nijmegen in de ont wikkeling van dit wandelpark behagen ge schept en steeds is het verfraaid en verbe terd. Maar toch, wie zou er niet voor geven indien daar nog de oude burcht stond, al moeten wij dankbaar waardeeren, dat on vermoeide pogingen door historici worden gedaan om te behouden wat behouden is ge bleven en om aan de hand van bescheiden en ontdekkingen vast te stellen, wat daar ~aat in de 3 slagenbalk der spijkersport; de allerlaatste hakkoek moet doormidden; de laatste snijkoek wordt bij het rad wegge- plast voor een dubbeltje. De Trio-Jazz-Band Algemeene Beevaart van de jongens tot 17 jaar naar Heiloo op 23 Augustus eens is geweest. Wij kennen allen het schil derij, dat den Valkhof zoo omstreeks het einde der achttiende eeuw, met de Pont op de Waal, volgeladen met menseben en paar den voorstclt. en daaruit kunnen wij aflel den hoe groot de Valkhof ook toen moet zijn geweest. Wat zou men, indien hij ware behouden daarvan niet -en historisch ge bouw hebben kunnen herstellen, dat nu voorgoed is verloren gegaan! Vanaf het Valkhof gaat de blik nog vrij over Waal en Betuweland. maar wie den bocht van de Waal omkomt en Nijmegen voor het eerst ziet liggen, ziet wel al spoedig een spoorbrug, en zal even spoedig nog een tweede brug zien, maar geen Valkhof, dat aan den luister van Nijmegen zoo groote kracht bijaette! Weldra gaat de slotapotheose plaats grij pen van de St. Fidelis-fancy-fair. Als u nog niet op deze vermaarde feestelijkheden zijt verschenen, welke nooit meer weerkeeren.. nooit meer, komt dan nog Zaterdag. Maria- ten-hemcl-opnemlng begint 's avonds 7 uur óf Zondag, opening 2 uur (tot 4 uur ktnder-uurtje). Enkele tientallen Alk- maarders zijn nog niet geweestzullen zich allicht over enkele dagenvoor Immer raan verwijten, dat zij niet gekomen zijn.. Komt niet te laak, wanneer het gebouw is volgeloopen en het verkeer allerwegen ge stremd is. Vreest niet de warmte, want ijsco zal met andere verfrissching alom ver koeling brengen. Zaterdagavond wordt Nicolaas in chocolade, een beeldwerk 25 pond chocolade, voor een prikje kocht. St Louis trekt Zondag door de stad, niet alleen om u aan de feestelijkheden te herinneren, maar u als de rattevanger van Schafhausen (meen ik), allen achter zich aan mee te voeren tot in het hart der feest zalen. Zondag is finale uitverkoop! Doet uw slag! De laatste pot en kruik in de vroo- lijke keuken moet eraan; de laatste spijker De Italianen komen weer met hun jaar- lijksch Opera-concert in „t Gulden Vlies". En dat beteekent wopr een brillante avond, een genieten van sublieme stemmen, die iets in hun timbre hebben, wat aan de sonoriteit van een stradivarius doet den ken. Daar komt weer de pracht-tenor Fort, de bas Coda en verder nieuwe zangsterren, die zeker ook weer van den eersten rang zullen zijn. Muziekliefhebbers, mist dit con cert niet, want maar tweemaal per jaar hoogstens kunnen wjj het Italiaansche Del Canto bewonderen. Laat dus Woensdag a.s. de zaal van „1 Gulden Vlies” zooals de vorige malen stamp vol zijn, met enthousiaste luisteraars, die hun Italiaansche vrienden stormen van ovaties zullen komen brengen. Een in dit nummer geplaatste adverten tie meldt meerdere bijzonderheden. Ter viering van het feit, dat aan mgr. Seipel, den oud-Bondskanselier van Oosten rijk, een eere-doctoraat aan de Weensche unverslteit was verleend, hebben leden van nationalistische studentenvereenigingen zich, volgens de Tel., gedrongen gevoeld, alle leden van de muziekvereeniglng der natio nalistische studenten, die zich de Ghlbelli- nen noemen, uit te dagen tot een duel op sabel. Het geschil werd uitgevochten onder de strengste voorwaarden, die men zich denken kan: de duellisten zouden naakt tot aan het middel in het strijdperk treden en slechts bescherming hebben voor oogen en Overeengekomen was. dat de tegen standers door het lot zouden worden aan gewezen. en dat men zou vechten tot een van beiden niet meer In staat zou zijn de sabel te hanteeren. Zoo hebben 46 studenten, verdeeld In vijf secties, genoegelijk op elkaar ingehakt tot er. zooals de bladen weten mede te deelen, „23 zoo deerlijk waren gewond en geha vend, dat ze niet meer overeind konden staan en overdekt met bloed uit het strljd- werden weggesleept. Alle 23 werden dokters behandeling genomen. De Weensche bladen zijn over het gebeurde zeer ontsticht en zij vragen zich af waarom, de politie niet heeft Ingegrepen, daar immers het duel In Oostenrijk verboden is. Zoodra de zonnewijzer het uur vermeldt van d'ondergang der zon. trekt zich de Keizer terug in 't bidvertrek en bidt een half uur lang. Dan luidt van het slot de klok. De goede burgerij, vreedzaam vereenigd in haar huizen langs de Waal weet dan, dat het uur gekomen is, waarin de Keizer zich nederbuigt voor den Vorst, die aller Keizer is, Gansch Njjmeeg’s burgerij weet dat en keert naar huls, voordat de kloK haar eersten slag doet hooren. En het volk noemt haar de Keizer Karel's Klok. Burgemeester en Wethouders van Alk maar roepen sollicitanten op naar de be trekkingen van lijdelijk leeraar in scheikunde en warenkennis en in staathuishoud kunde aan de Handelsschools De benoeming zal geschieden voor den duur van den cursus 19311933. Aantal lessen voor elke betrekking drie per week. Salaris volgens Rijksregeling (le klasse.) SoUlcitatlestukken In te zenden aan bet Gemeentebestuur vóór 6 September 1931. Alkmaar, 14 Augustus 1931. Burgemeester en Wethouders voomoemd, J. WESTERHOF, loco Burgemeester. A. KOBLMA, Secretaris. Ook dit jaar gaan weer duizenden naar het Genadeoord van Maria in Heiloo, om daar ter plaatse de liefde jegens Maria te openbaren. Wanneer zij daar heen komen, leggen zij daardoor getuigenis af van hun kinderlijke liefde. Deze openbaring van de liefde jegens Maria in t algemeen is noodig om van Maria wederliefde te ontvangen en deze bijzondere openbaring is noodig om een bijzondere wederliefde van Maria te ontvan gen. Op duizend en een manier kan de chris ten zjjn kinderlijke gevoelens van liefde je gens de Moëder-Maagd kenbaar maken, maar een van de krachtigste en daadwerkelijkste is zeker die manier, die gepaard gaat met eenige offertjes, zonder welke geen echte liefde denkbaar is. Gij openbaart uw liefde jegens Maria door thuis uw gebeden tot Maria te richten, terwi.il uw lichaam weinig betrokken wordt in het werk van uw ziel; duidelijker openbaart gij uw Marla-liefde door te gaan naar het Maria-beeld In uw parochie-kerk. om daar aan haar voeten neer te knielen, omdat door die behandeling uw lichaam meer deelde in het werk uw ziel; nog duidelijker doet gij dit door meer tijd van den dag af te zonderen en meer inspanning van uw lichaam te vragen en een reis te maken naar het beeld van Maria, dat daarenboven staat op een plaats, waar zij zoo bijzonder wil gesmeekt worden. Door daarheen te gaan toont gij dan. hoe gij begrijpt de liefde van Maria, die daar voor al haar kinderen wil zien verzameld. Het gebed van duizenden, bijeen oo een zelfde plaats, Is veel krachtiger dan van elk af zonderlijk op de meest verschillende plaat sen, die niet zoo door Maria zifn uitge kozen, om haar genade uit te deelen. Wij willen dus van tijd tot tf)d op de meest krachtige wijze tot Maria bidden, door in groot getal heen te gaan naar die plaats, waar Maria als het ware van den hemel daalt om hare zegeningen uit te deelen, als beloonlng voor onze liefde, getoond door de lange reis. Daarom gaan de jongens van het Deke naat Alkmaar naar hun genadeoord van Maria te Heiloo. Verleden jaar zijn ze ge gaan terwijl de regen geen draad van hun jas droog Het. Deze omstandigheid heeft zeker de reis naar t Genadeoord vrucht baarder gemaakt, door het groote offer dat daardoor aan die openbaring van hun liefde jegens Maria verbonden werd Dit Jaar ho pen we maar door een andere bijkomende omstandigheid de reis verdienstelijker te zien gemaakt. Wij schrijven dit, omdaFwij weten, dat de Jongens niet temvs*'v,rlkken van of fers. Welke omstandigheid dat zal zijn, la ten we maar eens over aan O. L. H maar elke willen we weer gaarne aanvaarden uit liefde jegens Maria Met deze gedacnte in den geest gaan den 23 Augustus onze hon derden jongens, die hiervoor door hun di recteuren van jeugdveteeniglng en congre gatie worden opgeroop^n, naar O. L. Vrouw ter Nood. Om half 10 vertrekken zij allen vanaf de Wilhelminalaan. bij het Stadszie kenhuis in Alkmaar Iedere afdeelln^neemt haar vaandels en vlaggen mede, daar ook hierdoor zij haar Maria-liefde en ware Ma ria- vreugde naar buiten toonen Program ma’s en insignes zijn afgezonden aan de af- Gemeentelijk Bureau voor Sociale Zaken Moeilijkheden met de omliggende buurt schappen waren er genoeg, en nog altijd drukte Eleonora’s vloek op de sponde van de Geldersche Hertogen, want steeds schenen deze kinderloos te moeten overlijden, nald nold nam Oostenrijk ontvangen, die bij die gelegenheid den Aartsbisschop van Keulen gaf wat hij I vroeg: het tractaat tusschen den Keizer en I Graaf Jan van Avesnea. Maar al spoedig I daarop kwamen de eerste moeilijkheden, die Nijmegen tusschen een vader en een zoon aanschouwde. Immers de oude Relnald, van de Regeering ontzet, werd door den jongen Relnald naar het kasteel Halle op de Veluwe gevoerd, en deze kwam den Valkhof betrek ken. Hij was aanvanke’ijk getrouwd met Sophia van Mechelen, daarna met Eleonora van Engeland, die in 1335 door een grooten stoet werd Ingeleid. Er is een plattegrond bekend van der. Valkhof in die dagen, om vattende de achthoekige kapel van Karei den Grooten. de Romaansche kapel van Frederik Barbarossa, drij binnenpleinen met huizingen daaromheen, een put, den hoofd toren en den grooten ingangspoort. Maar vrouwe Eleonora genoot slechts korten tijd van het verblijf op den Valkhof, want zij werd door haar man, die de eerste Hertog van Gelre werd, verlaten. Onder het voor wendsel, dat zij aan een afschuwelijke be smettelijke ziekte leed verbande bij haar, maar bekend is de historische gebeurtenis. dat'Eleonora te midden van het feestmaal, waaraan Relnald In h# bijzijn van ridders eri Uchte vrouwen vertoefde, met haar belde zonen de feestzaal binnenkwam en Relnald zijn schandelijk gedrag in het gezicht wierp. Tusschen de beide broeders, Relnald en Eduard is de verhouding niet gunstig ge weest; het noodlot van vader en moeder drukte op hen. Weliswaar slaagde de opzet niet om Eduard in den Valkhof zelf gevan gen te nemen en zoodoende Relnald in zijn plaats te stellen, maar spoedig daarna stierf Eduard en verzoende Relnald zich met de Njjmegenaars. die de partij van zijn broeder hadden omhelsd. Toch is het lang niet altijd vrede geweest tusschen den heer van den Valkhof en de burgers van de stad, die zich op hun eigene, in steeds ruimer omvang ver kregen rechten niet weinig Heten voorstaan. In 1388 zagen deze den levenden leeuw, die aan Hertog Willem van Gelre wera gebracht, maar later ontstond niet weinig verschil van meening over het recht van de neerschers van den Valkhof om sterkten te bouwen, die tegen de stad konden zijn gericht en over de vrijheden, die de burgers bulten net gebied van het Valkhof genoten. De eeuwen gingen over den Valkhof heen, en steeds was er bezoek van hooge perso nen. en steeds was er wapengekletter op de ruime binnenplaatsen hetzij van strijders, die kwamen, hetzij van strijders die gingen. Burgemeester en Wethouders van Alkmaar, J. vZfesTERHOF, lo-burgemeester A. KOELMA, secretaris. Op a.s. Zondag 16 Augustus zal de apo theek van den heer H. J F. Wanna. Rltse- voort 5. geopend zijn; de andere apotheken zijn gesloten van Zaterdagavond 9 uur tot Maandagmorgen 8 uur. De apotheek, die den Zondagsdienst beeft, is gedurende de geheele daarop volgende wee* 's nachts geopend. De andere apotheken zijn behalve Zondags en op feestdagen óok ge sloten op we'k-dage.n van des avonds 8 uur Cs Zaterdags 9 uur) tot den volgenden mor gen 8 uur Rel- IV overleed in 1423, en zijn neef Ar- van Egmond schoon meerderjarig. zijn plaats lh Deze verbond zich al spoedig in den echt met Catharina, de doch ter van den Graaf van Kleef, die hem zijn zoon Adolf. den schoonen jonker met zijn kloeke gestalte en zijn Innemend uiterlijk en manieren, qphonk Tusschen vader eri rioon is gekomen het meest tragische drama, dat zich deels te Grave, deels op den Valkhof heeft afgespeeld, en dat ook door Huf van Buren iri zijn „Kroon van Gelderland” zoo uitnemend is geschilderd. Hertog Arnold werd door zijn zoem in boeien geslagen, van de Regeering ontzet, maar later kwam Hertog Karei de Stoute, de Bourgondische Leeuw, gelijk hjj door velen is bijgenaamd, tusschenbelde. Een ver bond tusschen vader en zoon kwam tot stand: spoedig daarna overleed Hertog Ar nold ten gevolge van oen beroerte, die hem te Grave overviel, en Karei de Stoute wist door list Adolf te gijzelen. De stad echter, die hij opeischte, werd voor de kinderen van Adolf krachtig verdedigd; toen het scheen, dat de storm der Bourgondiërs niet meer vlei te weerstaan, werd de kleine Karei op een paard geplaatst en met boog en pijl koker op de schouders, langs de wallen ge voerd ten einde de krijgslieden aan te vuren voor het behoud der stad te doen wat zij konden. Maar zelfs dit middel hielp niet en na drie weken dapperen weerstand moest Nijmegen zich overgeven; de kinderen van Adolf werden naar Gent gezonden. Bour- sondië heerschte over Nijmegen en den Valkhof, maar de verwarring, die na den* veldslag van Nancy in 1477 ontstond, benut ten zich ook de Gelderschen door zich op nieuw los te scheuren en Karei van Gelder als hun heer uit te roepen. Langen tijd echter heeft de Geldersche heerschappij niet meer geduurd. Maximl- liaan en Maria werden door alle Nederlan ders als heersriiers erkend, en vanaf dat oofcenblik heet^ook Nijmegen deel van het algemeene Rijk uttgemaakt. Karei van Eg mond was de laatste Geldersche vorst djp er verblijf hield, maar hij geraakte ten 'slotte met zijn eigene Nijmeegsche burgers in on min! De burcht nabij Nijmegen leefde verder ‘t leven der geschiedenis mede. Te Nijmegen is Keizer Karel V gekomen In gezelschap van zijn zuster Maria en hij heeft verblijf gehouden op den Valkhof. Drie jaren later was er prins Philip, de latere Philip II. En weer later kwam er Anna van Oostenrijk, zijn bruid, die er werd verwelkomd door den Hertog van Alva. en die In een vorstelijk Jacht, schitterend van goud en azuur, de Waal kwam afzakken. Te harer eere werd de Valkhof nog eens bijzonder schitterend ingericht, en toen ging het er aangenamer en vroolijker toe dan later, toen de Hertog van Alva als krijgsoverste er opnieuw ver blijf hield en zijn soldaten heel wat schade In de zalen van den burcht aanrichtten. Ia 1578 heeft Johan van Nassau In de groote zaal het hem opgedragen Stadhouderschap van Gelder en Zutphen aanvaard, en sedert dien vergaderden er het Landschap en de Kwartieren en hielden de burchtheeren er verblijf. Ook de ambtsvergaderingen van het Rijk van Nijmegen werden er gehouden, en de gerechtsbljeenkomsten voor burgerlijke en HJfstraffelifke zaken, regen de voorpoort van den burcht, dus op het Kelfkensbosch werden de lijfstraffen volvoerd, door de Schepenen van Nijmegen uitgesproken. Zoo heeft de Valkhof van Nilmegen zijn vorste lijk leven verder geleefd, totdat in 1672 de Franschen er een geringe schade aanrichtten. Maar zij was gemakkelijk herstellen, en de burcht bleef als Stadhou derlijk verblijf ten allen tijde gereed om gas ten te ontvangen. Van geen der Stadhouders is echter be kend, dat hij er anders dan voorbijgaand vertoefde, met uitzondering van Willem V. te wiens behoeve nieuwe verbekken werden bUgetxAwd en die in 1785. toen de onaan genaamheden in het Hollandsche Staatsbe stuur begonnen, daar zijn verblijf opsloeg Van hieruit Is zijn wakkere gemalin haar tocht begonnen, die ontijdig te Goelan-Ver- wellesluis eindigde; de vernedering haar. Pruisische Koningsdochter, daar door de patriotten aangedaan, deed Pruisen ingrij pen en het leger zenden, dat al spoedig de verwijzen we naar de in dit nummer ie plaatste advertentie van den Z. E. Heer Serrarens, pastoor te Engelen (N.-Br.). Als ge in Nijmegen, deze typisch mooie en hiïtorlsche stad, vertoeft en de hoofdkerk, de St. St^venskerk, hebt verlaten, en langs de oude Latijnsche school zijt gekomen op bet Marktplein met zjjn prachtige en goed behouden Oude Waag, dan vindt ge de beide Burchtstraten, de Korte en de Lange, voor U. Deze, met het Stadhuis aan uw rechterhand, bevatten veel in zich van wat de geschiedenis van Nijmegen belangwek kend maakt. En zijt ge deze aoorgegaan. dan komt ge aan het Kelfkensbosch waar uw aandacht ter linkerzijde wordt getrokken door het wel typisch leelijke gedenkteeken, dat daar is opgericht ter herinnering aan de spoorwegverbinding, die Nijmegen en Kleef sedert het grootste deel van een eeuw ver bindt. Maar tegelijkertijd bevindt ge U op de plaats, waar vroeger de hoofdpoort van bet aloude Valkhof, den burcht, die Keizers en Konlngen en groote heeren zonder tal beeft geherbergd, was gelegen. Bevindt ge U dus in het centrum van Nijmegens his torische merkwaardlghe’d Want, dit kan niet worden, ontkend, dat. moge Nijmegen behooren tot de historisch mees, belangwek kende steden van Nederland ook al daarom, omdat van die geschiedenis zooveel is be houden en zooveel, dat verloren was gegaan, is teruggevonden het Valkhof vormt Nij megen’s historisch hoogtepunt. Geen won der, dat wij, nakomelingen, geen wóórden kunnen vinden om onze verontwaardiging te uiten over de daad onze voorvaderen, die aan het einde der achttiende eeuw, terwille van de waarde van een groote massa afval, besloten den glorierijken Valkhof te amo- veeren. Hoe eigenlijk de kapel van Keizer Karei den Grooten en een stuk van die van Frederik Barbarossa aan dit vernietigend sloopingswerk zjjn ontkomen, is niet recht duidelijk. Nijmegen heeft door dit sloopings werk gewonnen een neerlijk plantsoen, waarin beide kapellen een rustpunt vormen voor den wandelaar. De zij-ingang van het Valkhof is door Nijmegen benut om begrij- pelüken dank te betuigen aan het wakker stedelijk Driemanschap, dat Nijmegen in den loop der negentiende eeuw van de knel lende vestingmuren verloste. Doch, hoeveel grooter zou Nijmegens dank niet kunnen zijn, indien nog het grootste deel van dit Valkhof bestond, gelijk een kundip geschied- schrijver als In de Betou het moet hebben gekend, gezien den plattegrond, dien hij daarvan weet te geven. Wanneer wij het Valkhof, bezoeken, bege ven wij ons al spoedig naar de plaats, waar men. staande voor de kapel van Keizer Karei den Grooten. het schoonst denkbare uitzicht heeft over de Waal en de Betuwe- vlakte. Het witte hek draagt het bekende in schrift. dat ons. in Latijnsche taal, vertelt, dat Claudius Clvills hier moet hebben ge staan. tandenknarsend den voortgang der Romeinen ziende! Of hij werkelijk op deze dan wel een andere plaats gestaan heeft, .mag betwijfeld worden, maar zeker is het. dat hij, na door Cerialus te zijn slagen, van hier is weggevlucht, doch dan nadat hij het door de Romeinen Geopend van 9—12 uur. Voor werkgevers van 91 en van 25 uur Op Maandag en Donderdagavond van 78 uur. Bemid deling voor kantoorpersoneel op Maandag en Donderdagavond. Voor vrouweHjk per soneel afzonderlijke ingang. Bemiddeling kosteloos. De directeur van bovengenoemd dat heden de staan ingeschreven autog. la’scher, 4 bakkers, 4 bankwerkers. 1 betonvlechter. 1 boerenarbeider. 1 bouwk. opzichter. 9 chauffeurs, 1 constructiewer ken 1 electrotechnlcus, 6 electrlciens, 38 Grondwerkers. 1 incasseerder, 1 kleermaker. 6 kantoorbedienden. 1 kellner. 2 kistenma kers, 2 ketelmakers, 2 letterzetters. 4 lood gieters, 1 mach, houtbewerker, 2 machi nisten, 3 magazijnbedienden, 18 metselaars, 3 metaaldraaiers, 4 meubelmakers. 2 mon teurs, 9 opperlieden, pakhuisknechts, 9 sigarenmakers, 1 sorteerder, 2 stoffeerders, 4 schilders. 1 smid, 1 stoker, 1 straatmaker, 1 steenbikker. 26 timmerlieden, 1 tegel zetter. 2 l’zerwerkers, 6 voevers, 1 vormer, 63 losse en 30 transportarBelders. Geplaatst: 2 timmerlieden en 1 los ar- beider. Alkmaar. 14 Augustus 1931. De directeur voomoemd. ED. V. d. HEUVEL. ge niet ge bouwde Oppidum aan verwoesting had prijs gegeven. Inderdaad, reeds ten tijde der Ro meinen bestond hier een belangrijke Ro- melnsche nederzetting en de vondsten van beteekenls, die in vroeger en later tijd te Nijmegen en in de onmlddeUijke omgeving zijn gedaan en die den grondslag hebben gelegd tot het Museum Kam, bewijzen wei, dat inderdaad hier geheel een Romelnsch legercorps was ondergebracht en een soort van nederzetting om ziea heen had gescha pen. Vermoedelijk is deze in den loop der eeuwen gedeeltelijk verloren gegaan, maar toch niet geheel, want Nijmegen gold in de achtste eeuw als stamgoed der Frankische Konlngen en werd vervolgens, mede dank zij de aandacht, die Karei de Groote aan de zoo goed gelegen stad wijdde, als Rijksstad beschouwd. Van Lennep en Hofdijk vestigen er onze aandacht op, dat het niet anders kan of in het Njjmeegsch paleis, dat weldra als Keizerlijk Jachthuis onder den naam van Valkhof bekend stond, moet de inrich ting ee iigszins zjjn geweest als die van Karei s paleizen te Aken en te Ingelheim. Vooral dat te Alten wordt voorgesteld als ’n gebouw van buitengewonen om vang; daar waren vertrekken niet alleen voor het ge volg. maar ook voor alie grooten en leen mannen en bisschoppen. Er waren zalen, waarin de eroote Rijks vergaderingen en bij zondere bijeenkomsten konden plaats heb ben. De gebouwen voor de lijfwacht en voor de geringe hofbedienden sloten zich bij het hoofdgebouw aan. Er waren deuren van tra liewerk en brons en zuilengangen en gale rijen In groot aantal. Zoo moet het Valkhof ook eenigsains zijn geweest toen in de lente maand van 777 Karei de Groote er ver scheen, bij welke gelegenheid hU een gift brief ten gunste der kerk van 8t. Maarten te Utrecht bezegelde. Vast staat, dat in het voorjaar van 804 Karei, sedert vier jaren Keizer, weer op zijn Nijmeegsch paleis was; in 806 deed hö er de Rljksverdeeling tus schen zijn zonen Karei, Lodewijk en Pepijn bezweren; en ook 807 en 808 moet de grijze vorst in zijn vertrekken aan de Waal hebben doorgebracht. Dat zjjn de laatste jaren, waarin van zijn verblijf te Nijmegen Wordt gewaagd; of hy er nadien nog is ge weest, staat niet geheel vast, maar wel, dat hjj er in 808 nog den luisterrijken Landdag heeft gehouden. Er is aan het verblijf van Onder Karel’s afstammelingen is het niet altijd rustig in het Keizerlijk Nijmegen ge bleven.’ Wel bracht Lodewijk de Vr. er reeds in 815 de Paaschdagen door; wel had me nigmaal een Rijksdag met grooten luister op het Valkhof plaats; wel trok tn 830 Kei zer Lodewijk naar het Valkhof om er de ver- deeling tusschen Lothaer. Lodewijk en Karei den Kalen te beschrijven, maar al spoedig verandert het tooneel. dat zich voor onze oogen afspeelt. Op het laatst oer eeuw de den de Noormannen hun Invallen, waarbij rij zich tot in het midden van het land bewo gen en ook den alouden Keizerlijken burcht aantastten. Waren zij vroeger verschenen teneinde den Keizer hulde te betoenen, nu trapten hun grove en ruwe voeten plat wat plat te trappen viel, en stichtten zij den brand in het prachtige gebouw, 'voordat zjj op het bericht, dat Koning Lodewijk met zijn leger in aantocht was, wegtrokken. Wel ontruimden zij dus de plaats, maar zjj vernielden de vestingwerken, en zij sta ken den brand in het Keizerlijk paleis, dat de toenmalige Benedictijner monnik Sieg- bert een zeer groot en sterk. Koninklijk ge bouw noemt. De Valkhof werd kort daarna weer opgebouwd, want in den zomer reeds hield de Koning van Lotharingen er verblijf en in 900 had in de kapel van Keizer Karei, aan de algemeene verwoesting ontkomen, de vrijlating van den lijfeigene Odburga plaats. Maar dat Valkhof, waaruit in 990 de stoet tiok. die Theophania, dochter van den Griekschen Keizer en stiefdochter van den grooten Nicephorus ten grave leidde, trok niet meer uit den Valkhof van Keizer Karei den Grooten. Hadden onze voorvaderen van de achttiende eeuw den Valkhof gered, zij hadden het ons toch nl**t mogelijk gemaakt de zalen te betreden, waarin de groote Kei zer heeft verblijf gehouden. Met uitzonde ring dan van de kapel, die wij nog immer kunnen bezoeken. Alle eeuwen door is de Valkhof geweest de verblijfplaats van Keizers en Konlngen en van groote heeren. Hendrik II, die in 1002 van het paleis bezit nam, vertoefde er dik wijls. vergezeld van zijn gemalin Cunegonde, en van hieruit neeft hij het bevel gezonden aan Graaf Dirk van Holland om de-Tol bij Dordrecht, door dezen eigenmachtig gehe ven, te slechten. Maar opnieuw in 1047 werd de burcht, althans grootendeels, in brand gestoken, ten gevolge van den oorlog tus schen Hendrik III en Godfried van Lotha ringen. Herstel volgde opnieuw, en vooral Frederik Barbarossa deed in 1155 den burcht in ouden luister herstellen, waar zijn gemalin Beatrijs vaR Bourgondië hem in 1139, zoon, als Hendrik VI bekend, schonk. Dat Nijmegen dan ook de gevolgen heeft onder gaan van de twisten, die al spoedig het Rijk verscheurden, kan niet ver bazen. Het is de Roomsch Koning Willem H van Holland geweest, die aan Graaf Otto van Gelre de Rijksstad en het land van Nij megen voor 16000 zilveren marken verpand de. En al bleef sedert dien de stad als Rijks stad aangemerkt, waar het pandgeld niet werd ingelost en niet kon worden ingelost, is vanaf dat oogenblik de Valkhof ook de zetel der Geldersche Graven, zoo straks Hertogen geworden. Willem II heeft er ver blijf gehouden, maar meer als gast dan als Heer. De slotvoogden, die over den Valkhof gezag voerden waren dan ook, hoe hooge Geldersche edelen zij mochten zijn, ambte naren van de Geldersche Hertogen, en deze hielden er bij voorkeur verblijf. Graaf Rei- nald he^ft er in 1300 Keizer Albrecht van de tweede helft der kermlsweek het varlété- Faveur optreden, bestaande uit ongeveer 30 artisten; hieronder nemen de 8 Russische Katia-LHllputters (4 dames en 4 heeren), die de he^r Faveur in het Casino de Paris onlangs engageerde, een vooraanstaande plaats in. Deze voeren verscheidene klassie ke en moderne dansen uit en houden humo ristische voordrachten. Verder zullen in dit vari té de heeren Tholen en van Lier, in Alkmaar een graag gezien duo, met een nieuw repertoire optreden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1931 | | pagina 12