ONS
LAD
i
I
■‘I
r
I'
I?
r
r
Nf
fii
ïi
AUTARKIE
1
o
ftl
o
O
dit nummer bestaat uit twee bladen
DONDERDAG 20
0
UGUSTUS 1931
0
f40
0
De watersnood in China
VOORNAAMSTE cffEUWS
REKENPLICHTIG?
l,
7.
Yx
4
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
i'
Het Lorentz-monument
1
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 1 - ALKMAAR
0
VHF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 1M
1W
oil verlies van *a
anderen vinder
‘i
De ramp van de
„Noordpool”
De vergiftigings
verschijnselen te Goes
13000.. f 750.- taarw 250.. «tys1125.- t so.- ar
MN6IFTE BOET, OP STRAFFE H6 ÏERL1E8 H6 ALLE BECHTEI,-SMCBIEOEII OITERLUO ORIEMML KIER ER TWIWTIG URE» SA HET OMHUL
Gevechten nabij de stad
Gibara
i
o
1
B
Men spreekt van 500 dooden
voor
De vergifUgingsveTschtynaalen te Goea.
Stern de eenige oorzaak
Het Hongaareche kabinet afgetreden.
Prinoipieele overeenstemming
vkart zich heeft aangesloten.
De „Graf Zeppelin” boven Engeland
De terugreis aanvaard
zeildoek, met houten
Barometerstand 9 uur tul: 7-55. Vooruit,
Ongeval vrtj goed afgeioopen
Ex-koning Alfonso in Rotterdam
Pater Bonaventura Rengs
Op doorreis naar Engeland
Rengs,
Woldemaras voor de rechtbank
millioen
1250
Z(Jn verdediging.
Ontstaan door bedorven voedsel
Uit den trein gevallen
van
tegenover, dat het ver-
Een noodlanding
Poolsch militair vliegtuig neergestort
Vier inzittenden gedood
De macht in Marokko
Bedrijfsradenwet
Dierenmishandeling
groote rechten
Het Lorentz-monument te Arnhem zal 9
September worden onthuld.
Graaf Karolyi Hongaarsch kabinetsforma
teur.
DONKEREKAM ER-LAMPEN
electr. en petroleum
Dagelijks honderden nieuwe
slachtoffers
Nederlandsche in Tirol omlaag
gestort
Uitspraak van den Raad
de Scheepvaart
i
i
BUREAU:
Telefoon:
Aanneming van het ontwerp-Verschuur
te wachten? t
Strijd tegen communistische elementen te
verwachten
Frankrijk en Rusland zouden een nlet-aan-
valsverdrag sluiten.
Financleele moeilijkheden in Egypte doer
daling van kateenprtje.
Honderdjarig bestaan van den Itallaan-
schen Raad van State.
st
ag
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar L—
Voor buiten Alkmaar LM
Met Geïllustreerd Zondagsblad
f 0.60 hooger
Tweede uitkeering van de verzekerings
maatschappij
Hevige gevechten nabij Glbara. .900
dooden?
De uitvoer van Weatlandsche groenten en
fruit naar Duitschland.
Geen salarisverlaging voor de RiJkseunb-
tenaren; inkrimping van de rijksbjjdrage la
het InvaUditeitefonda.
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 9.45 uur.
Uitspraak van den Raad voor de Scheep
vaart inzake de ramp van de «Noordpool".
tö
nel
len
ier
st-
an
as.
en,
lat
!:p
De brand van het Nederlandsche
paviljoen
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Na het jaar 2000 zal de wereld
weer primitief worden
Kolonel Lindbergh en zijn vrouw, die per
vliegtuig een vlucht maken van New York
naar Tokio, via het Poolgebied, hebben ten
gevolge van mist en de vallende duisternis
gisteren een noodlanding moeten maken, op
ongeveer 150 M. afstand van het onbewoon
de eiland Ketoljima, dat deel uitmaakt van
de Koerlllengroep.
Lindbergh heeft draadloos gemeld, dat hij
niet in nood verkeert.
hebben als de blanken, dat ziet deze bou
wende journallst-philoBoof-fatalist niet in.
Hf) vindt de uitbuiting der koloniale volke
ren uitstekend. Hij verdeelt de menschheld
in „baas” en „knecht". Hij kent geen soli
dariteit der rassen. Spengler is zóó ouder-
wetsch, dat hij gog leeft in een tijd, toen
men de menschen als zaken beschouwde. De
2000 jaartjes Christendom ziet deze indus
trie-philosoof over bet hoofd. Hjj heeft deze
verslapen.
Vrijdagochtend wordt In de haven van Rot
terdam verwacht het s.s. „Viceroy of India”
van de P. en O. Line.
Aan boord van dit schip, dat onder leiding
van Thos. Cook, een toeristenreis naar Noor
wegen en Zweden gemaakt heeft, bevindt
zich ex-koning Alfonso van Spanje, die zich
als Duke of Toledo heeft laten inschrijven
en de geheele reis heeft meegemaakt.
Het schip zal te Rotterdam des morgens
om acht uur aankomen en ligplaats nemen
In de IJselhaven bij de loods van de Royal
Mail. Het bezoek aan Rotterdam zal echter
slechts weinige uren duren. Om twee uur
s middags reeds vertrekt men weer, thans
naar Southampton. Voor de passagiers wor
den In dien tijd nog verschillende uitstapjes
georganiseerd, o.a. naar Den Haag. Omtrent
de plannen van den ..Duke of Toledo" voor
die uren is niets bekend.
Het Britsche kabinet heeft gisteren bUna
9 uur vergaderd. Naar verluidt, is het kabi
net tot overeenstemming gekomen ten aan
zien van de opstelling van een programma
Inzake het In evenwicht brengen der be
groeting
Geen beslissing is genomen ten aanzien
van de Invoering van een algemeen tarief.
Het kabinet heeft voorts beraadslaagd over
het rapport der bezuimglngscommlssie.
De vlucht van het echtpaar
Lindbergh
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels LM: elke legwl amk-ï f 6*25.
RECteAME per regel 475 voer
de eerste pagina; vos» de overige
pagina's f 6.50.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
b(j vooruitbetaling per plaatsing
f 0.80 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer 0.11
Een arrestant die.™ glas at
J”
Gisterenavond hebben wij de namen ver
meld van de voor- en tegenstemmers in den
Hoogen Raad van Arbeid betreffende het
voorontwerp-Bedrlifsradenwet, waarover Mi
nister Verschuur den Raad om advies had ge
vraagd.
De „Volkskr.” knoopt aan die namen een
conclusie vast en meent, dat, wanneer men
de stemmen van voor- en tegenstanders te
gen elkaar weegt, aanneming van het ont
werp-Verschuur „dat wjj reden hebben
te verwachten” door de Tweede
Kamer zoo goed als zeker mag worden geacht.
Dit
kringen
vooral
leger In Marokko volkomen is gedemorali
seerd.
Men zegt zelfs, dat de Spaansche soldaten
min de inboorlingen wapenen hebben ver
kocht, terwijl het als al gemeen bekend mag
worden geacht, dat Marokko een broeinest
it van communistische agitatie.
Kolonel Macla verklaarde gisteren, dat,
als de geruchten waar zouden blijken, men
rekening zal moeten houden met een
hevigen strijd om de macht in Marokko.
De Zeereerw. pater Bonaventura r.
die te Voorschoten het trtduym voor de Ma-
ria-Congregatle leidde, werd na een gehou
den predikatie plotseling onwel. Zjjneerw.
is het Heilig Oliesel toegediend.
Naar wjj vernemen, heeft het bacteorolo-
glsch onderzoek uitgewezen, dat de vrouw en
de kinderen van C., die In het gasthuis te
Goes zijn opgenomen, lijdende zijn aan para-
typhus.
De medici zijn van meening, dat men hier
Inderdaad heeft te doen met voedselvergifti
ging, vermoedeljjk van vleesch, bouillon of
melk. Inmiddels is het aantal patiënten uit
dat gezin nog toegenomen. Op één na zijn
thans allen in de barakken voor de besmette-
Hjke ziekten opgenomen. Hun toestand Is niet
direct levensgevaarlijk meer.
Labour Partij zelf, die heden hun voorstellen
zullen formuleeren.
Aangezien men van de oppositiepartij geen
tegenstand te wachten is de conservatie
ven hebben als voorstanders van protectie
*n dergelijken maatregel altijd bepleit kan
men vermoedelijk vandaag nog niet op een
beslissing rekenen, aangezien de generale
Raad van het Vakvereenlglngscongres zich
ongetwijfeld nog niet zal vastleggen doch de
door dezen raad In te dienen voorstellen
eerst zal willen voorleggen aan het congres
der vakvereenlglnven. dat op 7 September
a.*. te Bristol bijeenkomt.
De politie te Oostburg stelt een onderzoek
In naar de daders van een ergerlijke dieren
mishandeling. Een in een welde loopend var
ken zijn met een scherp voorwerp drie zware
buikwonden toegebracht waardoor het «Her
moest worden afgemaakt. Het vleesch werd
afgekeurd.
Uit Havanna wordt gemeld, dat nabij de
stad Glbara In de provincie Oriente een ge
vecht heeft plaats gehad van grooteren om
vang dan tot nog toe het geval is geweest.
Volgens berichten van regeeringszDde. zou
den de rebellen na hevige gevechten in de
straten van Glbara de stad hebben moeten
ontruimen met een verlies van 500 dooden
De opstandelingen hadden versterking ge
kregen van ruim 100 man, die met het sa
..Frederick Wfllam 11” uit de V. 6. waren
gekomen en op Cuba waren geland De re
geerlngstroepen zouden vooral dóor het ge
bruik van eenige bombardementsvliegtuigen
den opstandelingen belangrijke verliezen
hebben toegebracht, o.a. zouden zij de ..Fre
derick William II’* door middel van een bom
uit een vliegtuig tot zinken hebben gebracht.
Doch dit is waarschijnlijk geschied, nadst
de versterk<ng der opstandelingen bestaande
uit Poolsche, Dultsche, Amerikaansche en
Mexicaansche artillerie, reeds was geland
In totaal zouden de regeerlngstroepen 2
3000 man sterk zijn geweest, tegenover
slechts 800 man opstandelingen, waarvan
dan 500 zouden zijn gesneuveld. De overige
zouden in het gebergte zijn gevlucht, terwijl
de regeerlngstroepen slechts 2 dooden en één
gewonde zouden hebben.
De regeerlngstroepen maakten 57 machi
negeweren en een groote hoeveelheid muni
tie bult. De Cubaansche regeering te Havan
na heeft een strenge perscensuur doorge
voerd. waardoor de berichtgeving omtrent
de gebeurtenissen op Cuba niet geheel door
komt. Het bericht, dat een hevig gevecht
tusschen regeerlngstroepen en opstandelin
gen heeft plaats gehad, waarbij 500 dooden
zijn gevallen, wordt bevestigd, doch volgens
andere berichten waarin deze bevestiging
doorkomt, zou het verlies zijn geleden aan
de zijde der regeerlngstroepen en zouden de
opstandelingen de overwinning hebben ge
boekt. Omtrent de juiste toedracht verkeert
men hier In het onzekere.
4»
Engeland voor
Alle «bonnes op dil blad lijn ingevolge de veriekcringsvuorwe.rdcn
Men ongevallen versekerd voor een der volgende uiikeermgen
Er doen te Madrid geruchten de ronde,
dat de bekende leider van den opstand in
Marokko, Abd-el-Krlm. van het eiland
Reunion, waar hij geïnterneero was. zou zijn
ontvlucht, en dat hij een nieuwen opstand
tegen Spanje In Marokko voorbereidt.
gerucht heeft in republlkeinsche
groote bezorgdheid veroorzaakt,
omdat het Spaansche bezettings-
Hoogste barometerstand 763.6 te Akureiri.
Laagste barometerstand 7405 te HoUyhead.
Verwachting: Matige, tijdelijk wellicht
krachtige. Zuidelijke tot Zuid-Westelijken
wind, zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring,
waarschijnlijk regenbuien met kans op on
weer, iets koeler.
De befaamde Industrie-philosoof en jour
nalist Spengler heeft een werk uitgegeven:
De mensch en de techniek. Hardvochtig in
zjjn heldensch fatalisme hamert hij er op
los. De catastrophe zoo zegt hij staat
voor de deur. Na het jaar 2000 zal alles uit
zjjn. Toont slechts bij het einde uw gansche
grootheid: .Houdt het uit, zooals die ro-
melnsche soldaat, wiens gebeente men In
Pompei op post vond voor de poort. Men
vergat hem af te lossen bij de uitbarsting
van den Vesuvius".
De oorzaak van het komende onheil is. dat
wi) de kleurlingen onze techniek leerden
kennen. De wraak der koloniale wereld is op
komst. Zij is er reeds. De kleurlingen druk-
ken de loonen, de kleurlingen (ook de Rus
sen rekent Spengler daaronder! hebben zich
geïndustrialiseerd; de blanken staan mach
teloos tegenover deze concurrentie. Wat,
wanneer de kleurlingen ons zullen hebben
uitgehongerd? Dat is net einde. De techniek
heeft dan een einde genomen. De wereld
zal weer primitief worden. Het gras zal
groteien op de ruïnes van de financleele pa
leizen.
Dat de kleurlingen even
Terug In Friedrichshafen.
Het luchtschip „Graf Zeppelin” is heden
morgen vroeg tegen 6 uur van zijn tocht
naar Engeland te Friedrichshafen terugge
keerd en om 6.35 onder stroomenden regen
vlot op het terrein der luchtschepenwerf ge
land. Waarschijnlijk zal het luchtschip In
den loop van den morgen weer opstijgen
voor een vlucht boven Zwitsersch grondge
bied.
Onthulling op 9 September ax
Tusschen het Goudsche Rijpad en de
spoorbrug over de Gouwe te Alphen aan den
Rijn viel gistermorgen een acht-jarig meisje
uit een extra-trein die een circus vervoerde
Hoe het ongeval zich heeft toegedragen,
is niet met zekerheid komen vast te staan.
In den trein bleek niemand lets van de plot
selinge verdwijning van het meisje te hebben
bemerkt.
Het hulpgeroep hoorden eenige In de na
bijheid werkende metse’aars. die het meisje
vrijwel ongedeerd aantroffen, bericht het
„Hbld”.
Zij werd naar het station gebracht, van
waar zij later naar Leiden is vervoerd. Het
bleek een dochtertje te zijn van een der le
den van het personeel van het circus.
HOF 6. ALKMAAR
Administratie No. 433
Redactie No. 633
Mevr. L. van B. uit SchoondUke, die met
een Nederlandsch reisgezelschap In net
grensstadje Kufsteln In Noord-Tlrol eenige
dagen vertoefde, heeft bij een tocht naar
het bergmeer een ongeluk gehad, dat nog
betrekkelijk goed Is afgeioopen.
BU de bestijging van den weg naar het
bergmeer wilde mevr. Van B. op een be
paald punt van het uitzicht genieten. Zl)
leunde, meldt de „Tel.”, tegen een houten
hek Jangs den weg aan. De leuning brak
echter plotseling af, zoodat de dame langs
de steile berghelling een eind In de diepte
stortte. Zij liep daarbij verschillende ver
wondingen op. die echter niet van ernstlgen
aard bleken te zijn. Men wist haar te be
reiken en haar per auto naar het hospitaal
te vervoeren.
De 10 procent tariefhefflng op den Invoer.
In de gisteren gehouden kabinetszitting
waaraan alle 21 ministers deelnamen werd
ten aanzien van de meeste bezuinigingsvoor
stellen in principe volledige overeenstem
ming bereikt. Slechts ovefr het voorstel om
op den invoer van een groot aantal waren
een tarief van 10% te heffen kon geen over
eenstemming bereikt worden omdat sommige
ministers van meening waren, dat deze
maatregel vergaande gevolgen zou kunnen
hebben. Kaar verluidt zou vooral de Kan
selier van de Schatkist. Philip Snowden, als
principieel vrljhandelaar zich tegen deze
maatregel hebben verzet. De Minister van
Handel, Graham, zou zich echter voor den
bijzonderen druk der omstandigheden heb
ben gebogen. Henderson, als lid der bezulni-
gingscommlssie, geeft den voorkeur aan het
kleinere kwaad van een douanetarief boven
een beperking van de sociale maatregelen.
De beslissing zal daarom grootendeels afhan
gen van de houding zoowel van de opposl-
Steun van de Ver. Staten.
Het Amerikaansche Roode Kruis heeft
100.000 dollar bestemd voor de slachtoffers
der overstroomingen bij Hankou. Het geld
zal door bemiddeling van het staatsdeparte-
ment ter beschikking worden gesteld van
den Amerikaanschen consulgeneraal te Han
kou die voor de verdeeling zal zorgen.
Langdurige zitting Britsche Kabinet
De „Graf Zeppelin” is na zijn rondvlucht
boven Engeland. Schotland en Ierland gis
teravond om 6 uur voor de tweede maal
boven Londen verschenen en kort daarop
op bet vliegveld van Hamworth geland. Het
weder was tijdens de vlucht zeer mooi
zoodat het luchtschip laag heeft kunnen
vliegen.
Nadat dr. Eckener en een bestuurslid van
Master of Sempil, welks leden den tocht
boven de Britsche eilanden hebben mede
gemaakt, het woord hadden gevoerd. Is het
luchtschip om 7 uur 35 weer opgestegen
voor de thulsvucht.
De Zepp" vloog om 19 u. 45 nog boven da tie als van de vakvereenlglngen en van de
city en verdween vervolgens in WestelUze
richting.
Gisteren werd het verhoor van Woide-
maras voortgezet Woldemaras tracht steens
weer met nieuwe sensatloneele onthullingen
té komen over Intriges, die tijdens zjjn
ambtsperiode tegen hem op touw zouden zijn
gezet. Hf) beweerde oa. dat de vroegere
minister van Binnenlandsche Zaken, Mus-
telkis dadelijk na den aanslag gedaan had
weten te krijgen, dat hij, Woldemaras, voort
durend door spionnen gecontroleerd werd. De
organisatie ..De Ijzeren Wolf” zou met steun
van den staatspresident gevormd zijn. De
president verbood Woldemaras over deze oi-
ganisatie, zoowel als over het eerste deel
van de acte van beschuldiging te spreken,
waarop Woldemaras antwoordde, dat de acte
van beschuldiging zelf mededeellngen over
,X>e lazeren Wolf” bevatte. Hij protesteerde
er. tegen, dat hij' In tegenstelling tot de gel
dende regeling bij strafprocessen zonder een
voorloopig verhoor te hebben ondergaan op
de beklaagdenbank was gezet, wat men
slechts deed ter bereiking van het doei,
nl hem onder alle omstandigheden in ae
gevangenis te krijgen. In antwoord op een
vraag deelde Woldemaras mede, dat hij, in-
dlen hij geen gevangenisstraf zal moeten
ondergaan. Lithauen' zal verlaten en zien
waarschijnlijk voor goed In Frankrijk zal
vestigen.
Het aantal bij de overstroeming omge
komen personen stijgt dagelijks met hon
derden, en Hankow alsmede de Inwoners
van andere plaatsen aan de Jangtse-kiang
leven in de vrees, dat de verschrikking van
epidemieën zich zal komen voegen bij die
van den watersnood.
De Chlneezen vluchten naar Shanghai en
de stoombooten zijn propvol Japanners, die
met vrouw en kinderen hun woonplaats
verlieten.
Gisternacht is in de nabijheid van bet mi
litaire exoercitleterrein Gruppe bij Grau-
denz (Polen) een ernstig, ongeval gebeurd.
Een militair vliegtuig bemand met vier
personen, heeft waarschijnlijk een noodlan
ding willen maken en kwam daarbij terecht
op den stal van een landgoed. Er volgde een
explosie, waardoor bet vliegtuig in brand
vloog.
De vier Inzittenden kwamen in de vlam
men om.
Ook het stalgebouw vatte vuur en twee
arbeiders, die In den stal sliepen konden
slechts met moeite gered worden. Zij liepen
echter ernstige brandwonden op. De stal en
het zich daarin bevindende vee werden een
prooi der vlammen.
Frankrijk voor 520 millioen mark;
Holland voor 560 millioen mark;
van Italië voor 360 millioen mark;
Tsjecho-Slowakije voor 355 mil
Hoen mark.
Daar stond
kocht aan:
Engeland voor 1220 millioen mark,
Holland voor 1200 millioen mark;
Frankrijk voor 1150 millioen mark;
de Vereenigde Staten voor 685 mil
lioen mark;
Tsjecho-Slowakije
mark;
Italië voor 485 millioen mark.
WIJ spreken nu nog maar niet van
de groote rol, die Duitschland evenals
Holland speelt als transltoland, dat is
als doorvoerland voor verschillende
waren, waarvan ook vele verdiensten en
Inkomsten het gevolg zijn.
Een land kan zich tegenwoordig niet
meer vrijwillig isoleeren.
Daarom is het geroep door sommige
Duitschers naar autarkie dwaasheid,
maar toont ook eens te meer aan. hoe
nauw het lot der volkeren aan elkaar
is verbonden.
Er is in Duitschland ii nd
met de daar heerschende gela*,, ,^s
een nieuw slagwoord in de mode geko
men: AUTARKIE. Het beteekent, dat
Duitschland zichzelf moet trachten te
helpen.
Als wij voor geen mark waren meer
uit het buitenland betrekken, zoo rede-
neeren sommige Duitschers. dan hou
den wij jaarlijks op die manier 15 mil
liard mark en nog meer binnen onze
grenzen. Misschien zullen wij dan ook
iplnder aan het buitenland verkoopen,
geven zij toe, maar de buitenlanders
hebben veel meer Dultsche waren noo-
dig dan wij buitenlandsche. Het over
schot zal ruim voldoende zijn om spoe
dig onze schulden te betalen en dan
kan er een betere tijd voor ons aanbre
ken.
Autarkie beteekent in den hier be.
doelden ekonomischen zin, dat een land
zich zelf bedruipt, dat het alles fabri
ceert 5»t het zelf noodig heeft en ook
niet meer produceert dan het gebrui
ken kan, zoodat dit land noch den in
voer, noch den uitvoer van producten
noodig heeft.
In allen ernst wordt dit denkbeeld
door enkele Duitschers geventileerd.
De„Vorwarts” spot niet onaardig
met deze volkshuishoudkunde door te
herinneren aan den oorlogstijd. Toen
bestond er door de blokkade in Duitsch
land een toestand, die ideaal overeen
komt met wat de voorstanders van
autarlrle wenschen. Dat beteekende
echter, zegt het blad, voor het Dultsche
Volk:
Hemden van papier, die in de wasch
uit elkaar vielen.
Schoenen van
zolen.
Afgeschroefde koperen deurknoppen,
raamhandvatten en kacbelornamenten.
Gerst In plaats van koffie.
Eikenbladeren in plaats van tabak.
Chocolade vervangen door een „och-
tenddrank” (ondefinieerbaar).
Brood (aangeiengd met klei en aard
appelen! op broodkaarten.
Vleesch. aardappelen, eieren enz. in
onvoldoende hoeveelheden op bons.
Boter en margarine, In hoeveelheden
mui maximaal 99 gram per week.
Zeep vervangen door leem.
Eiken dag marmelade op het brood,
vervaardigd uit afval van fruit en knol
len.
Inderdaad Is het in onzen tegenwoor-
digen tijd niet mogelijk meer, dat een
Staat, en dan nog wel een Staat in het
hartje van Europa, zich In zichzelf
opsluit, van andere landen vervreemdt
en probeert het met zichzelf alleen te
stellen. Zelfs de Vereenigde Staten, die
overigens zooveel natuurlijke hulpbron
nen hebben en het er ook stelselmatig
op toeleggen om onafhankelijk te zijn
van andere landen, zien er geen kans
toe, zonder aan de bewoners van de
Vereenigde Staten zeer onpleizierige
opofferingen te vragen.
Duidelijker nog wordt de onderlinge
afhankelijkheid der volken, wanneer
men eens nagaat wat Duitschland in-
en uitvoert.
Duitschland kucht in 1930:
van de Vereenigde Staten voor 1305
millioen mark;
van
mark;
van
van
De Raad voor de Scheepvaart heeft gis
teren uitspraak gedaan met betrekking tot
het stranden en verloren gaan van het
stoom vlsschersvaartulg „Noordpool", IJM
132 op de Oostkust van Schotland, waarbij
alle opvarenden zijn omgekomen.
De Raad Is van oordeel, dat deze droe
vige ramp, waarbij de geheele bemanning
het leven heeft verloren een gevolg ia van
den storm en dat verder niets met zeker
heid kan worden vastgesteld. Er was een
ervaren schipper aan boord en de uitrusting
van het schip was volkomen in orde. Er
bestaat dan ook geen aanleiding om de
ramp toe te schrijven aan onjuiste naviga
tie of aan een onvoldoenden staat van
uitrusting van het schip.
De Raad gedenkt hier met dankbaarheid
de deelneming, welke deze ramp zoowel in
het buitenland als hier te lande heeft ge
wekt. en in het bijzonder ook de daad van
piëteit van de Vereenigde Exploitatie Maat
schappij te LJmulden, die een schip heeft
disponibel gékteld. waardoor het mogelijk
was dat de slachtoffers, die zijn terugge
vonden hetgeen ten slotte met allen het
geval was In vaderlandschen bodem kon
den worden begraven.
Voor den aanvang van de behandeling
dezer zaak heeft de voorzitter namens den
Raad aan deze gevoelens uiting gegeven
vzaarbU de Hoofdinspecteur voor de Scheep-
voor 530 millioen
Zooals In leder bedrijf, moet er na
tuurlijk ook in den Staat orde zijn wat
betreft het rekenplichtlg beheer van
de gelden, die men onder zich heeft.
Dat Is voor ieder duidelijk, maar de re
geling daarvan blijkt In onze staatshuis
houding niet eenvoudig, als men ten
minste kennis neemt van de zeer uit
voerige Comptabiliteitswet 1927.
Het Is vooral de Algemeene Rekenka
mer, die dit ondervindt.
De hoogleeraren bij de verschillende
Inrichtingen van hooger onderwijs ont
vangen van de studenten' bijdragen ter
goedmaking van mogelijk aan te rich
ten schade aan Rijkseigendonjmen. Dit
zijn de z.g. waarborgfondsen, die het
karakter dragen van gelden In ’s Rijks
schatkist gedeponeerd en als zoodanig
aan het toezicht van de Rekenkamer
onderworpen. Sedert 1928 wordt daar
aan door alle faculteiten voldaan, alleen
de geneeskundige faculteit van de
Rijksuniversiteit te Leiden weigert tot
heden te voldoen aan de opdracht van
den Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, om gegevens over
dit fonds te verstrekken.
In drie jaren tijd Is de Rekenkamer
daarover nog niet tot overeenstemming
kunnen komen en wisselt men maar
voortdurend brieven. Men vraagt zich
af of er In het land geen gezag is. dat
iets sneller uit kan maken of men re*
kenplichtig Is of niet en dat een facili
teit dwingen kan tot verantwoording.
Aardiger Is echter de puzzle of een
gezagvoerend pontwachter een reken
plichtlg ambtenaar is. We zullen nu de
rij kspontveren te Hedel, Veere, Vlanen
en zelfs Kelzersveer, dat dezer dagen
toch wordt opgeheven, laten rusten,
maar ons slechts bepalen tot het Moer-
dijksche veer. Dat Is voor wat de veren
betreft weer eens iets anders dan klach
ten over opstopping van automobielen
enz.
De gezagvoerende pontwachtW aldaar
is een rljxsambtenaar, staande onder
het departement van Waterstaat en
ontving zoowel in 1928 als In 1929 van
het publiek per jaar ongeveer 160.000
gld. aan overzetgelden. -
De Rekenkamer beweert nu, dat deze
gezagvoerder, die zooveel rljksgelden
ontvangt en In de schatkist stort, na
dat hij daarvoor kaartjes heeft afgege
ven, een comptabel ambtenaar is en
zelf rekening en verantwoording moet
doen. Naar wij meenen, Is de Minister
van Waterstaat het daarmede eens,
maar de Minister van Financiën deelt
deze opvatting niet.
De gezagvoerder stort de gelden op de
girorekening van den ontvanger der
registratie en domeinen en deze oefent,
op last van den minister, ook contröle
uit en daarom is deze, volgens dien
bewindsman, rekenplichtlg. Een feit is
het, dat hierdoor voor dien ontvanger
meerder werk geschape i wordt. De ge
zagvoerder verantwoorat eerst de gel
den aan den ontvanger, aan wien hij
als ambtenaar onder Waterstaat niet
ambtelijk ondergeschikt is en deze ver
antwoordt zich weer tegenover de Re
kenkamer. Voor de door den ontvanger
uit te oefenen contröle Is zelfs een
afzonderlijke controleur benoemd, uit
sluitend daarvoor aangesteld.
Ieder buitenstaander zou natuurlijk
direct uitmaken, dat de pontwachters.
die het geld ontvangen en afdragen,
rekenplichtlg zijn, maar onze ambtelijke
organen denken er anders over. De
gezagvoerders voeren het zelfstandig
beheer, maar omdat er nu een extra
ambtenaar tusschen geschoven is, wat
volkomen overbodig geacht mag worden,
Is deze gezagvoerder, die per jaar
160.000 gld. ontvangt, niet rekenplichtlg
volgens Financiën, maar de ontvanger.
Men vraagt zich wel eens af, wat al
die departementen toch te schrijven
hebben. Hier Is nu een onderwerp,
waarover men reeds maanden van ge
dachte wisselt, natuurl 'k op papier.
Het zou immers niet amb èlijk zijn, als
men In eén bespreking dadelijk zou
uitmaken wat men onder rekenplichtlg
in Nederland te verstaan heeft en voor
al als daardoor, zonder gevaar voor
's Rijks schatkist, nog een controleur
overbodig werd.
Het Lorentzmonument In het park ..Sons-
teeck" te Arnhem zal 9 September as
des namiddags te 3 uur namens H. M. de
Koningin door H. K. H. Prinses Juliana
worden onthu d. Dr. J. Th. de Visser, oud
Minister van Onderwijs. Kunsten en Weten
schappen. voorzitter van het nationale Lo-
rentzcomlté en Proiessor Dr. Fokker te Lei
den zullen het woord voeren, waarna het
monument door den burgemeester van Arn
hem namens de gemeente zal worden aan
vaard. D« plechtigheid wotdt opgeluisterd
door koorzang van schoolkinderen en door 1 stellig
de Arnhemsche Orkest Vereeniging. F11”*1
De afwikkeling van de schadevergoeding
in verband met den brand van het Neder
landsche Paviljoen Is uit den aard der zaak
omvangrijk en tljdroovend.
Zooals men weet, had de verzekering on-
mlddellljk een eerste uitbetaling gedaan
waardoor het commAfearlaat van de ten
toonstelling de beschikking kreeg over drie
millioen francs voor den herbouw.
Thans verneemt de dat een
tweede uitbetaling is geschied, welke
wederom drie millioen francs bedraagt.
- a*
Dezer dagen deed zekere 8.. uit Hilver
sum, zich op de Blaricumsche kermis zoo
danig te goed aan geestrijk vocht, dat hij
onder den invloed van sterken drank huis
waarts reed. Al zwaaiend en slingerend in
Laren gekomen, werd hjj door één der sur-
veilleerende agenten aangehouden en in ver
band met het gevaar, dat hij voor het ver
keer opleverde, verzocht mede naar het
bureau te gaan, meldt de .Tel.”
De kermlsvlerder, die dit verzoek aller
minst vriéndelijk vond, pleegde heftig ver
zet. Ten slotte werd hij toch In het politie
bureau te Laren binnengebracht. Men
trachtte hem te kalmeeren met wat water
Na eenig water uit een glas te hebben ge
dronken, beet 8. plotseling een stuk van bet
waterglas af en slikte dit door.
OnmiddellUk is hü Ob'"— behandeling v.>n
dr. Hoitmann gesteld.
I
