ONS BLAD
I
I
I
P
fl
11
I!
III
Ui
De tocht van de twee honderd dertig
duizend naar het monument van de
Vlaamsche soldaten te Diksmuide
if
dit nummer bestaat uit twee bladen
VI.IF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 197
MAANDAG 24 AUGUSTUS 1931
f40
MISPLAATST
VOORNAAMSTE NIEUWS
De onrust in Spanje
De „Nautilus” in een storm
Auto gekanteld
/N
De ziekte van Mgr. dr.
W. H. Nolens
Inbraak in de Maria-kapel
te Posen
De Internationale
Gladiolus-tentoonstelling
te Londen -
I
T)e twaalfde Bedevaart, de schitterendst &eslaa$de
JOH. LAUWERS
Nieuwe voorzitter van de
A. V. R. O.
f.fi
I
ïil
f
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Na 433
öii ▼èrlie» <«n
Mgr. dr. W. H.
zeyen
voor
voorzitterschap van de A. V. B. O.
koninklijk bezoek aan Luxemburg.
De „Nautilus” in een «term
De vooravond
Nog geen oplossing der krisis in Engeland.
nieuwe Hongaarache ministerie ge-
De aftocht.
aan den minister
t
De overstroomingsramp in China
98000 dooden*
De Heilige Mis
Twee honderd dertig duizend!!
Barometerstand 9 uur rm.: 7.59 stilstand.
Geweldig succes voor onze kweekers
i
typhus.
berichten.
Renaut
een
Cholera-epidemie te Hankau
56 slachtofers
mijlen
Merit.
Drie inzittenden licht gewond
m
Het
Pauselijke zegen aan den
hoogen lijder
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar 2.—
Voor buiten Alkmaar 3.85
Mot Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 booger
Het memorandum over de Engelsche be
wapening.
Orden van de directie der Ned. Spoor
wegen Inzake de snelheid op de hoofdspoor
wegen.
Herdenking te Dixmuiden van de in den
oorlog gevallen Vlamingen.
Zacht versterven de klanken. Deze stilte,
op een plaats waar altijd slechts de stilte
moest spreken, gaat diep ter harte.
Uuni OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 8.34.
Het
vormd.
PauseiOke
Nolens.
FA.XGLQP ALKMAAB
Briilenreparatfe's vlug en billijk
„De tijd verslindt de steden,
Geon tronen blijven staan.
De legerbenden sneven
Een volk zal niet vergaan
volgende uitkeerinsen f 3000.- verlies’ van* bSd”lrm^J^MV^^en° o|Wteidenf 750.- ^oSiiSr".1^ f 250.- een voet oj" een f 125.- du|tn”of°*wta?inser t 50.- bJen of arm
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAM VERLIES VAN ALLE RECHTER, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EH TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
~i
de
vens
leden.
Het is bij half twaalf, als de bedevaart
gangers de welde aan het monument geheel
ingenomen hebben. Duizenden staan nog in
Diksmuide duizenden zijn nog te Raas
kereke.
Woensdag wordt de Dultache rrisbelas-
Ung opgeheven.
Verscherping van den politieken toestand
In Spanje gevreesd.
B(j een inbraak in de Mariakapel te Po
sen is voor 800.000 mark aan gouden altaar-
sieraden gestolen.
Voor 800.000 mark sieraden
ontvreemd
Vrijdagnacht hebben inbrekers zich toe
gang verschaft tot de Maria-kapel van de
Franclskaner-kerk te Posen. Deze kerk is bij
Pauselijk decreet den Duitschen Katholie
ken te Posen voor het houden van gods
dienstoefeningen ter ‘beschikking gesteld.
Naar Is komen vast te staan, hadden de
dieven zich Donderdag, na de avondoefe-
nlng, achter het orgel verborgen. Hun buit
bestond uit talrijke gouden altaarstukken
ter vaarde van bijna honderd duizend
rijksmark. De daders zijn ontkomen en tot
nu toe niet achterhaald.
Slotwoord.
Dit was de machtigste, aangrijpendste be-
looning van Vlaamsch bewustzijn en
Vlaamsch solidarisme, welke er ooit geweest
was. Zij was waardig en sterk door het ge
loof, de hoop der betrouwen, door de liefde
welke alle bedevaarders bezield.
Een schoone dag voor Vlaanderen en het
Vlaamsche recht.
bureaus hof
Telefoon: Administratie
Redactie No. 633
Naar het Ned. Chr. Persbureau van be
voegde zijde verneemt, zal binnenkort als
voorzitter van de A.V.RO. optreden de heer
Mr. Slingenberg, te Haarlem, vrijzlnnlg-
democratisch lid van de Eerste Kamer en
wethouoer der gemeente Haarlem.
De heer Slingenberg heeft den elsch ge
steld, dat, alvorens hij het voorzitterschap
zal aanvaarden, het tegenwoordige A.VR.O-
bestuur zijn verontschuldigingen zal aanbie
den aan minister Rejjmer voor de onbehoor
lijke wijze, waarop het vorig jaar door de
A.V.R.0. inzake het zendtijdenbesluit tegen
dien bewindsman werd geageerd.
Zooals men weet, is dit vorige week be
reids geschied.
Laags de wegen.
Van als de Zondagochtend klaart, begint
de groote, stroomende beweging. Alle we
gen welke naar Diksmuide voeren schieten
vol. Bedevaarders trekken er te voet op af.
Maar alle mogelijke en zelf' de onmoge-
aangesproken
Verscherping van den politieleen
toestand gevreesd
Andere spreken.
Het woord werd dan nog gevoerd door den
voorzitter van de Katholieke studenten en
door dr. Van Es, welke sprak uit naam van
de Noord-Nederlandsche taalbroeders en een
Zuld-Af rlkaner.
Een geestelijke spreker was er niet; de
hoogste kerkelijke overheid had aan tal van
gewezen brankardiers de toelating gewei
gerd tot het houden van een spreekbeurt.
Naar uit Shanghai wordt gemeld, is het
niet mogelijk om het juiste aantal slacht
offers van de overstroomingsramp vast te
stellen. Buitenlandsche offlcieele ’nstanties
ramen het aantal dooden op 98.000
Zaterdagavond omstreeks half elf heeft
een auto-ongeval plaats gehad op den Am-
sterdamschen straatweg tusschen Halfweg en
het Kruithuis.
Een auto, komende van Amsterdam en
rijdende richting Haarlem, raakte waar
schijnlijk ten gevolge van de gladheid van
den weg door den velen regen aan het slip
pen, met het gevolg dat de wagen, een
zeer zware Studebaker, een wedding naar
links maakte en in tegenovergestelde rich
ting op zijn zijkant op het rijwielpad kwam
te liggen.
Drie inzittenden kregen lichte kwetsuren
en werden door een passeerenden auto naar
huis gebracht.
De auto werd flink beschadigd en een
boompje werd omver gereden. De politie
uit Amsterdam hield Zondagmorgen toe
zicht, daar de wagen een verkeersbelemme-
ring veroorzaakte vooral voor de wielrijders.
ADVERTENTIEPRIJS: Vso 3—5
regels 135: elke regel meer 035.
RECLAME per regel f 0.75 voor
de eerste pagina: voor de overige
pagina's 1 0.50.
RUBRIEK -VRAAG EN AANBOD”
bu vooruitbetaling per plaatsing
0.00 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer f 0.12
BU de overstroomingsramp in China Pon
den 2 millioen menschen omgekomen z|jn.
De plechtigheid is voorbij. Langzaam
schuift de massa op. Het zal nog uren duren
eer zij zich kan verspreiden. En dan begon
de tocht van de versierde auto’s naar de kust-
Teeken van de kentering van de tijden: aan
die kust staan thans overal gendarmen op
gesteld. welke voor opdracht hebben de
bedevaarders te beschermen tegen het Frans-
kUjonnendom! Of zij zich met geestdrift van
hun taak gekweten hebben?
overrompeling.
Maar de stroom zwelt meer en steeds. Er
dringen al maar bedevaartgangers aan. De
wegen zijn volgepropt.
Duizenden kunnen nog den Ijzer niet
over.Loopen gevaar is zelfs in Utrecht te
komen. Het Komité geeft dan toelating het
Korenveld in te nemen-Wat dadelijk ge
beurd Stormenderhand
Reeds van op den middag komen de be
devaarders Diksmuide binnen. De eerste
leeuwenvlaggen worden ontrold en Zater
dagavond is Diksmuide geheel door Vla
mingen bezet. Als het duister over een van
de meest tragische plaatsen van het oude
front gezegen is wordt de toren schoon
en bewust als een daad ontglooid. Het
Kruis van ^len Ijzer straalt zijn glorie af in
den zoeten avond. Het straalt over de thans
duistere vlakten van het Vlaamsche land,
en is, voor wie zich nog steeds naar Diks
muide richten, een glanzend baken. Dui
zenden verdringen zich op den IJzerdljk en
aan den voet van de zuil. In het donkere,
diepe vlak van den roerloozen Ijzer weer-
straalt zij haar evenbeeld, machtig, aan
grijpend. De Vlaamsche kreten doorsidderen
de lucht. De Vlaamsche strijdliederen weer
galmen Maar plots treedt een ingeto
genheid in. De toren zingt. Een mannen-
.n heft van op zijn trans den „Vlaam-
schen Leeuw” aan, den thans veelge-
zongene, maar allen luisteren: slechts die
ééne stem draagt nu den avond in.
De woorden krijgen op déze plaats, waar
de aarde vier jaar lang gebloed heeft en
omwoeld Is geworden door het lijden van
de menschen een bizondere beteekenls
Door de maatregelen, die de Spaansfehe
regeerlng in de laatste dagen genomen heeH,
in verband met de Kerk, is. zoo meldt een
Vaz Dlas-telegram, onder de bevolking der
Basklsche provincies groote opwinding ont
staan. Ofschoon het nog niet tot de ge
vreesde onlusten is gekomen en evenmin
tot dusverre de vorming van gewapend*
boerenbonden is tot stand gebracht, heeft
de regeerlng reeds omvangrijke maatregelen
genomen. De 7 katholieke en nationale dag
bladen, die te Bilbao en San Sebastian uit
komen, zijn verboden. De leiders der natio
nale beweging zijn gearresteerd en de wa
penfabrieken in Eibar en Guersica zijn be
zet. De Madrileensche katholieke en recht-
sche pers veroordeelt het optreden der re-
geerlng als onwettig en publiceert scherpe
protesten.
Men vreest voor een verscherping van den
politieken toestand.
„De sneeuw steekt als naalden”
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
treeft de ..Nautilus” het volgende bericht
verzonden
Het stormt hevig uit het Noord-Oosten
en de sterke druk van het ijs maakt de om
standigheid voor duiken zeer ongunstig.
De „Nautilus" drijft tamelijk ver weg van
het Plint, waar wij gisterenavond om 18 uur
het dikke pakijs hebben bereikt.
De temperatuur is op het vriespunt en de
sneeuw steeks als naalden.
Het drijfljs vormt voor ons het grootste
gevaar en wij waren in een moeilUker posi
tie. dan wij ooit hadden gedacht. De ste
ven en het roer hebben vreeselljke stooten
gehad.
WIJ gaan zeer langzaam en voorzichtig
vooruit en wachten op gunstige omstandig
heden, om voo. het eerst onder water te
kunnen gaan.
Momenteel zijn wij bezig om onze weten
schappelijke apparaten voor onderzoekingen
en metingen gereed te make"
voeren den
wappe-
Hjkste vervoermiddelen zijn
geworden. De eene auto, de eene autobus
volgt de andere na. Allen
Vlaamschen Leeuw en werkelijk.
rend op den wind, daar klauwt hij nu: de
Vlaamsche Liebaert! De Vlaamsche vlag
gen hebben een rouwstrik om. Want in
Vlaamsche harten is rouw: Vlaanderen her
denkt zijn dooden.
In het station davert de eene trein na den
anderen binnen. Die van verre komen zijn
er het eerst: Maeseyck, Hasselt, de Ant-
werpsche Kempen.... De trein uit Maes
eyck vertrok aldaar Zaterdagavond te half
twaalf, die vanuit Hasselt te middernacht.
Herenthals komt reeds te zes uur Zondag
ochtend te Diksmuide toe.
No. 10 24 Augustus
Het regent Vlamingen! Dlksmulde’s stra
ten kunnen den stroom niet langer slik
ken. In de grootste ingetogenheid be
weegt hij zich naar den Ijzer de bruggen
over, naar het in het blonde en blauwe
zonnelicht badende monument....
ment van Renaat De Rudder werk van
den oud-strijder Karei Aubroeck is nu
ontbloot. Sober en sterk Is dit werk, zich
wonderwel aanpassend aan de architectuur
van den Toren. Het staat met den Toren
in het middenpunt van het strüdfront....
Men kan van Aubroeck's werk niet lovender
getuigen, dan dat het een kunstwerk is,
waarin de volle tragiek van den bewusten
Vlaamschen soldaat aan den Yzer tot geest
geworden Is.
De oude soldaten van de compagnie van
Renaat De Rudder, de broeder van den
held, studenten allerlei gaan het beeld groe
ten.
De beteekenls
(Van een Vlaamschen correspondent)
Te Diksmuide zijn weerom de Vlaamsche
dooden herdacht. De gevoelens, welke t hart
van mijn'landgenooten daarbij doorworstel
den, zün verscheiden. Ik ken ze maar al te
goed. zU zijn ook de mijne. Want, hoe men
ook georiëteerd moge zijn in de Vlaamsche
politiek, van nu af, tot aan het einde van
den Bedevaartsdag, is er maar één. en niets
dan maar één Vlaanderen. Al zou men wen-
schen, dat die eenheid wat langer duurde,
dit is toch een van de schoonste en tref
fendste beteekenissen van dezen drie en twin-
tigsten Augustus. Nu zelfs t Guldensporen-
feest niet meer bU machte is, en, helaas, elk
jaar hoe langer hoe minder, om, zij het dan
maar voor een dag. de Vlamingen In eén
gevoel van saamhoorigheid bU elkaar te
brengen, zoo is deze Bedevaartsdag dan de
hoogdag geworden, waarop iedere Vlaming
beseft, te behooren tot een Vlaamsch heir,
dat jammer genoeg niet zoo pal en dus
vooral niet .Immer” zoo pal staat als wjj bij
zekere Vlaamsche gelegenhelden plegen te
zingen. ZU die gaan en rij die thuisblUven,
allen denken wU nu b.v. aan de vorige bede
vaart en hoe het Franskiljonisme er vliegers
op uitzond om Vlaanderen te beleedlgen in
het diepste en heiligste, dat het bezit: zijn
dooden. gevallen toch ook voor België, niet
waar? aan de bloedgrachten van den IJzer.
Wie is vergeten, hoe doortastend Belgische
gendarmen maréchausseeskunnen optreden
en, nog pUnlijker, hoe er een gerecht gevon
den werd, dat getrapV.n en vernederden
wist te veroordeelen Er is. jitusschen, wel
wat veranderd.
De mentaliteit welke ten overstaan van
Vlaanderen en het Vlaamsche recht nog de
geesten benevelt, ja, ook van Vlamingen,
is echter nog voor veel verbetering vatbaar.
Ziehier de jongste plagerij, dat u verrnoe-
delljk reeds bekend is De inrichters, waar
van dr J* Deels de spil Is. hadden gemeend
bU deze gelegenheid te mogen overgaan tot
de overbrenging van het stoffelijk overschot
van een der schoonste en glorierijkste doo
den uit den bloedtgen oorlog: de Rudder,
Renaat de Rudder. Hierbij zouden ook de
negen-meter hoop» beelden onthuld wnodia,
welke Karei Aubroeck. een oud strijder,
schiep, bezield als hQ was door de smarte
lijke herinnering aan aUn gevallen kamera
den.
Welnu: die overbrenging mag niet plaats
hebben! Nu niet, althans. Later misschien
wel. maar dan mt geen bedevaart, niet in
tegenwoordigheid van een groote schade!
Men verschuilt zich daarvoor achter enkele
administratieve doodkloppers. Ieder voelt
dat dit huichelen is.
Deze bedevaarten zijn ontsproten uit den
mystlschen drang naar ons volk om zijn
dooden te herdenken, te huldigen, om in
zijn dooden het verleden den band met he
den en toekomst inniger te snoeren.
Men weet het: wij zijn een volk van jo
viale gelijkmoedigheid en soms van ontstel
lende oppervlakkigheid. Eeuwenlang gees
telijke onderdrukking wentelt men niet In
éénen af. Maar wij hebben. Goddank, ook
nog Gothlsche instinkten die b.v. in Gezelle
hun hoogste en meest volkomen uitdrukking
vonden. Onze Joviale gulheid ten spijt: een
groot deel van de Vlaamsche levensbeschou
wing is van dit Gotisch gevoel doordrenkt.
Daaruit spruit óók onze liefde en onze dee
moed. onze vereering en ootmoed, onze be
wonderende drang naar een roemvol ver
leden en. vooral onze honger naar een
betere toekomst. Buiten zjjn artisten en ge
leerden, zijn strijders en lijders heeft Vlaan
deren ook zijn dooden en wij, die Vlaming
zijn, kunnen ben niet vergeten. WU hebben
hen te Diksmuide waar de wellanden be
vrucht zijn met hun bloed, waar de IJzer.
de bloedader van weleer schuw en schichtig
voorbjj grachten van den Dood schiet, een
zuil opgericht symbool van liefde en van
onzen strijd. Schoon en recht rijst hjj. mid
den de Vlaamsche vlakten door hen tot der
dood toe verdedlgdaaad. HU is als een baken
voor onze hoop en van ons betrouwen. Als
Vlaanderen aan zijn voet komt bidden voor
zijn schoone dooden. wier lijken rondom lig
gen als zaden in het zand, dan bidt Vlaan
deren meteen voor zijn eigen toekomst,
welke zal zijn wat wij. en niemand anders,
willen. Naar Diksmuide komen beteekeni
weer contact krijgen met het Vlaamsche
ideaal met het vaste voornemen daarvoor te
Uveren. Zoo wekken de dooden nog tot
Vlaamsch leven óp in het heden en in de
toekomst.
Dat is, in het kort de beteekenls van deze
bedevaart.
Onthulling van het monument
Een treurmarsch van Bazuinen.
En nu valt langzaam de Le?uwenvlM.
welke het monument omhulde. Het monu-
Naar uit Hankong gemeld wordt, moet het
aantal dooden in de Chlneesche provincie
Hoenan en Huper (de door de overstrooming
geteisterde gebieden) op bijna twee milloen
menschen worden geschat. Zoover het oog
reikte ziet men een groote vlakte met een
grijsachtig, modderig water.
Duizenden vluchtelingen staan op de dU-
ken, waar zjj nog juist een voet boven water
uitsteken. De vluchtelingen bezwijken lang
zaam dpor gebrek en koude.
In de provincie Huper zijn ongeveer 30.000
vierkante mijlen overstroomd, 20.000 vier
kante mijlen zijn geheel verlaten en 5 mil-
Uoen menschen 'zijn dakloos.
In Hoenan zijn twee millioen menschen
zonder dak en zijn 20.000 vierkante mijlen
geheel verlaten.
Naar schatting sterven er dagelijks 1000
personen.
In de stad Wucheng worden de lijken in
de rivier geworpen, waar zjj met de cadavers
van honden, ezels en paarden drijven.
behoort deze tentoonstelling weder
tot het verleden en mag Holland met vol
doening en trots pp de geleverde prestaties
terugzien.
In aansluiting van het bovenstaande ver
nemen we nog uit de Engelsche vakbladen,
dat de vertegenwoordiging van Hollandsche
zijde zoo schitterend was. dat zonder onze
inzendingen, de tentoonstelling een misluk
king was geweest. In zoo goed als alle groe
pen. waren de Hollanders nummer één, en
wat de N.V. Konijnenburg en Mark ge
presteerd heeft, is boven allen lof verheven.
We brengen dan ook hulde aan de genoemde
firma's voor de wijze waarop zU in den
weemde voor de Gladioluscultuur op de
bres hebben gestaan.’
Jammer genoeg geven de Engelsche
bladen niet de namen der verscheidenhe
den, waarmed» b.v. in de groepen voor de
beste kleur een bekroning gegeven werd. We
zijn overtuigd, dat hierbij het overgroote
deel van Hollandsche zijde kwam.
We voegen an bovenstand verslag nog
toe, dat de N.V. K. Velthuys en Co. te Hil
le gom de groote Abol Silver Gilt Cup ver
overde met een groep, waarin gedemonstreerd
werd de waarde van de Gladiolus voor
decoratieve doeleinden, ook voor de fraai
ste Inzending.
Typhus, cholera, malaria en
dysenterie.
Uit het Chlneesche overstroomingsgebied
zijn opnieuw ontzettende berichten binnen
gekomen Door de golven van de Yangtse
zijn tengevolge van het doorbreken van een
dijk de vluchtelingenbarakken te Wuchang
meegesleurd. Hierbij zijn ongeveer 1000 men
schen omgekomen. In Hankau zelf zijn twee
hotels ingestort, waarbij eveneens vele per
sonen omkwamen.
De Chlneesche minister voor Gezondheid
deelde in een verklaring mede, dat de be
woners in het gebied van Hankau, voor zoo
ver zij nog niet het slachtoffer zijn ge
worden van de overstroomlng, aan cholera,
malaria en dysenterie als vliegen
sterven en dat de toestand van uur tot uur
vreeselijker wordt.
Ooggetuigen vertellen, dat de
volgens welke honderdduizenden in de gol
ven van de Yangtse verdronken zijn, abso
luut niet zijn overdreven en een regeerings-
verklarlng bevestigt, dat een derde gedeelte
van de inwoqers van Wuhan, bet dichtst be
volkte deel van geheel China, is verdron
ken, ziek is, of is overgeleverd aan een on-
vermijdelijkei» hongerdood.
Een internationale hulpexpeditie vaart de
Yangtse op naar Hankau.
De RenautDe Rudder-hulde
De Rudder was die dappere
Vlaemsche soldaat, welke het bestaan dleg
voor de Vlaamsche Jongens in het Belgische
veldleger recht te vragen. HU werd. tU-
dens een patrouilletocht, door een Belgi
schen kogel gedood. Hem zal nu bijzonder
hulde gebracht worden. Pater Caluwaert
leest het gebed en den psalm van Roden-
bach, dreunend nagezegd door de massa.
Dan gingen allen, en het schoone. een
voudige lied van Gentil Antheunis golft over
de Vlaanderensche vlakten: „MUn Vlaan
deren heb ik hartelUk lief’
In een pittige rede huldigt dan dr. De
Pelllcyn renaut De Rudder. en in hem
het lUden en het strijden van den Vlaam
schen soldaat in het algemeen.
Thans, aan dit kruis, zeide hij, dat in zich
alle kruisen van Vlaanderen bevat, prijkt
nu zUn beeld. heft hU de geboeide han
den op want renaut De Rudder heeft
boeien gedragen en is die offerende daad
verzinnebeeldt bij de betrachting van zUn
volk: opwaarts, ter herovering van de eigen
ziel
Bloemen en kransen worden aangebracht
van Amerikaansche, lerache, Engelsche.
Fransche, Duitsche en Waalsche oud-strU-
ders....
Dan spreekt dr. Frans Daels. In dit monu
ment, klinkt het, op de bloedlinie zal
Vlaanderen een viervoudig idealisme ver
heerlijken; het idealisme in Renaut De Rud
der, de Vlaamsche kuhstrin in Joe Eng-
lisch. de Vlaamsche Broederliefde in de Ge
broeders van Raemsdonck en de Vlaamsche
overbrugging van de standen in Lodewljk
de Boninghe.... Deze vier deugden zjjn
hoeksteenen van dit streng* monument, dat
een monument is voor wereldvrede. Want
Vlaanderen wil geen oorlog meer. Geen
beelden van generaals zullen hier opgericht
worden! Geen stoffelUke vormen, maar al
léén de geest zal hier spreken. De geest van
het Vlaamsche idealisme! En niets dan dat!
Ééns toch zal R. De Rudder hier rusten.
als toonbeeld van het zuiverste Idealisme en
van Vlaamsche offervaardigheid
Twee honderd dertig duizend Vlamingen
dan nogmaals den eed van trouw
aan Vlaanderen.'
Aan de Consecratie knielen aller, in
den modder! De vele vlaggen buigen. Ba
zuinen cireunen óp.... Vroeger werd de Mis
op het Marktplein opgedragen. Maar sinds
daar het standbeeld van den Belgischen
generaal „baron Jacques de Dlxmude" ver
rees, is dit niet meer mogelUk.... Dan
kwamen de bedevaarders, na de heilige Mis
bidden naar deze aangrijpendste plek van
deri Vlaamschen bodem.... Een échte Be
devaart, din.
WU lezen in bet Kweekersblad:
Om direct na de wondermooie Gladiolus
tentoonstelling in het Krelagehuls een in
druk weer te geven van deze Tentoonstel
ling, die aangekondigd werd als de grootste
in de wereld, valt inderdaad niet mede.
De Engelschen zUn op het gebied van het
naar voren brengen hunner producten ver
en ver achter bU onze wUze van exposeeren.
Wanneer dan ook de drie Hollandsche fir
ma's, KonUnenburg en Mark, Velthuys <Sc
Oo. en De RuUter niet aanwezig waren ge
weest op deze show, dan zou deze zoo niet
op een fiasco uitgetoopen, toch vrij wat
minder van waarde geweest zUn. Als bewUs
hiervoor moge dienen, dat niet minder dan
7 cups, 26 eerste en ettelijke 2de prijzen
door de Hollanders werden veroverd.
De firma KonUnenburg en Mark, vooral
heeft met haar bijzonder groote groep eri
buitengewone kwaliteit van bloemen ten
zeerste de aandacht getrokken. Ieder zal
zich de nog versch in het geheugen liggende
groep dezer firma op de tentoonstelling in
het Krelagehuls herinneren en begrijpen,
dat, wanneer ik zeg dat deze groep zoo
mogelUk nog imposanter was dan toen, het
weer een pracht prestatie is geweest. De
groote gouden medaille der B.G.8., bene
vens 3 cups en een 15-tal eerste Prijzen, was
haar welverdiend deel.
De firma K. Velthuys en Co. was even
eens zwaar vertegenwoordigd en verkreeg op
3 harer groepen een zilveren Cup benevens
een 8-tal eerste prUzen, terwijl 2 harer
Gladiolen, nJ. Rol Solell en Prof, van Slog-
teren, een Award of Merit verkregen.
De firma De RuUter uit NoordwUk be
haalde in drie klassen den eersten prjs
met hare prima Gladiolen. De firma P.
BUvoet Oo. verwierf op de door haar
geëxposeerde Gladiolen Abrlcot een Get.
Eerste Klasse en op Yokon een Award of
Merit. 1
Het bindwerk der Engelsche firma's was
weder niet bepaald fraai te noemen en gat
tlUk verre achter te staan bU de bloemsier-
kunst van het vaste land.
Vele bezoekers verdrongen zich voor de
verschillende stands en lieten niet na om
strUd de Hollandsche Inzendingen te roe
men.
Zoo
Ué-^Chlneesche autoriteiten schatten het
aantal dooden op 56.000, terwUl het aantal
dakloosen anderhalf millioen moet bedra
gen.
De.regeerlng heeft in de zwaarst getrof
fen gebieden den staat van beleg afgetamdigd.
Te Hankau trachtten de communisten Je-
veusmiddelenwinkels te plunderen, doch de
politie en de brandweer wisten dit te ver
hinderen.
Ver en wUd onder den met wolkenbergen
doorblankte lucht ligt het groene en gele
Vlaamsche land nu te wachten. De massa
verbeidt. Daar klinkt treurmarsch. Klagend
snerpen de klanken door het geluchte. En
vergaan. De priesters treden aan en aan
een naakt en armoedig altaar, naakt en
armoedig nog als Vlaanderen zélf aan de
achterzijde' 'van het mopument opgerich»,
wordt de H. Mis gelezen.
De twee honderd dertig duizend verroe
ren niet. Bidden. Het orgelt vervult de
ruimte met zUn gewUde klanken....
Naar de „Msb.” verneemt, heeft de Pause-
lUke Internuntius Z. Exc. Mgr. L. Schioppa
Zaterdagmiddag aan Z. Exc. Mgr. dr. W. H
Notens den,- in de meest hartelüke be
woordingen gestelden en telegrafisch ge
zonden zegen van den H. Vader overge-
bracht.
De boodschap was van Z. H. den Paus
persoonlUk, die door den Internuntius op
de hoogte was gesteld van de ziekte van
den Nederlandschen Minister van Staat.
De Nederlandsche katholieken zullen dit
blUk van zeer bijzondere belangstelling van
den H. Vader en ZUn Gezant in hun groo'
ten staatkundigen leider op hoogen prijs
stellen.
Evenals de Paus zullen zU Mgr. Notens
gedurende diens ernstige ziekte, waarvan
zU met ZUn Heiligheid, zoo God wil, het
herstel verhopen, gaarne In hun gebeden
blUven gedenken.
Het Sovjet-Telegraaf-Agentschap meldt
i uit Sjanghai, dat, wat men na de over
stroomlng vreesde, nj. bat uitbreken van
ziekte in het getroffen gebied, thans een
feit is geworden. Te Hankau Is een cholera-
epidemie uitgebroken, die zich in 24 uur
tijds sterk heeft uitgebreid en reeds 56
slachtoffers heeft gemaakt.
Men verhaalt wel eene, dat In de
Vereenigde Staten van Amerika, het
land der onbegrensde mogelijkheden,
■oo goed als alle publicaties, zelfs de
aanbevelingen voor de politieke par
tijen, op kosten van de overheid gedrukt
worden. In hoeverre dit juist is, kunnen
we nu buiten beschouwing laten, maar
aan dat verhaal moesten we denken,
toen wij dezer dagen uit Ned. Oost-Indlé
het ruim 200 pagina’s dikke boek ont
vingen, bevattende een overzicht betref
fende het zittingsjaar 19301931, afge
sloten op 31 Mei 1931 van den Volks
raad, dat te Weltevreden op kosten van
het gouvernement gedrukt is op dc
landsdrukkerij. Een dergelijke uitgave
kennen we in het Rijk van Europa niet
en het verwondert ons wel eenigszins.
dat deze in het Rijk buiten Europa
mogelljk blijkt.
De inleiding is onderteekend door den
secretaris van den Volksraad, zoodat
met grond mag worden aangenomen,
dat deze ambtenaar het heele boek
heeft samengesteld. In de inleiding
wordt een terugblik geworpen op het
werk en de staatkundige verhouding
ook tot het rijk in Europa van den met
nieuwe bevoegdheden toegerusten 4den
Volksraad. Uiteraard kan dat van ve
lerlei gezichtshoek uit geschieden, maar
hoe men het ook doet, kritiek wordt
toch geleverd.
Een dergeljjke beschouwing door den
griffier van een der Kamers der Staten-
Oeneraal, waarmede de secretaris van
den, Volksraad het t>est vergeleken zou
kunnen worden, zou hier te lande ui
een overheidspublicatie eenvoudig ón
mogelijk zijn.
Zoo lezen we daar, dat de regeerlng,
die de drukkosten betaalt van dit werk,
in haar antwoord aan den Volksraad
meermalen blijk gaf van geprikkeldheid
en halsstarrig vasthouden aan een be
paalde redactie, terwijl zij later toch
toe moest geven. Verder wordt er ook
gezegd, dat de toenemende omvang van
de beraadslagingen in de Tweede Ka
mer over de Indische begrooting, omge
keerd evenredig is aan de verzekering
van Indlë's meerdere zelfstandigheid!
Nog vreemder wordt het als we zien,
dat dez* overheidspublicatie ook bevat
biografische bijzonderheden, bene-
de portretten van de Volksraad-
Hier te lande bestaat daarvoor
een particuliere uitgave „Parlement en
kiezer” en zou men er niet aan denken
al deze gegevens op ’s lands kosten te
laten drukken, afgescheiden nog *var>
het feit, dat we het niet juist achten,
dat de leden zelf geld toestaan uit
*s rijks schatkist om een boek uit te
geven met hun eigen beeltenissen op
gesatineerd papier. De uitvoering laat
niets te wenschen over, maar dat is juist
het bezwaar, want het is goed riemen
snijden van andermans leer. Bepaald
misplaatst vinden we het ten slottfe, dat
In dit boekwerk van den Volksraad, door
de overheid uitgegeven, ook zijn opge
nomen de verschillende partijprograms.
Dat is een kwestie, waar de overheiu
zich buiten moet houden, want een
program vormt toch altijd een stuk
propaganda voor een bepaalde rich
ting. Dat er groote verscheidenheid is in
Indië en dat van de 60 leden van den
Volksraad er 41 behooren tot 13 ver
schillende partijen en 19 partijloos zijn,
verandert daaraan niets. Straks vragen
alle 19 bij geen politieke partij aange
sloten leden opname in dit werk dus
drukken op gouvernementskosten van
hun eigen voor een bepaalde zittings
periode ontworpen program.
We zullen niet te veel nadruk leggen
op de kosten van een dergelijke uitgave,
hoewel daar toch ook wel rekening mee
mag worden gehouden in een tijd van
groote tekorten op de begrootingen,
waarmee Indië thans sukkelt, maar wil
meenen toch wel de vraag te mogen
stellen, of een dergelijke overheidspu
blicatie van kritiek op de regeerlng,
aangevuld met biografieën en portret
ten van de leSen benevens de partij
programma’s, wel juist is. Wij voor ons
meenen op die vraag reeds te moeten
antwoorden, door te zeggen, dat wij ze
misplaatst achten, maar mogelljk
schenkt onze volksvertegenwoordiging
er te gelegener tijd ook nog aandacht
aan.
i'
I
fl
i-i
•S*
