HISTORISCHE KASTEELEN IN
NEDERLAND
Burgerlijke Stand
van Alkmaar
KERKNIEUWS
III.
STADSNIEUWS
De Kermis
MARKTNIEUWS
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Benoeinin^n
ADVERTENTIËN
BOEKBESPREKING
FAILLISSEMENTEN
drielingen f 3.403.60. Gele
De toestand van Pastoor
A. J. Melkert
W
’527
t
e
•si»*:.
C5
Queen.
0 49;
10-11
Marie
Princess
op 1.10;
1 40;
levendiger
smart
i
Aangezien bet mij niet mogeiyk Is
allen persoonlijk te bereiken, zeg ik by
11-13
10-11
iteyn Inge met
aling van 1795
ntgebroken en
sel, werden over de week eindigende 31 Aug
1931, faillissementen uitgesproken, tegen
over 11 voor hetzelfde tijdperk van 1930.
Van 1 Januari 1931 tot 31 Augustus 1931
479 faillissementen tegenover 364 voor het
zelfde tijdperk van 1930.
WOGNUM, 37 Aug 1931 Druiven 055
—0 62 per S K.G.; Komkommers 3 20—
6; Bloemkool le soort f 5 400 80. Slaboonen
8.60—16.80; Snijboonen f 13—2450. per 100
stuks; Wortelen f 6307.30 per bos; Meloe
nen f 0.16—0 33 per H K G.
Pastoor A 3. Melkert van de Voodelkerk
te Amsterdam, die Woensdag tn de Gerard
Brandstraat door een wielrijder is aangere
den en in bewusteloosen toestand naar het
Wllhelmlna-Gasthuis werd vervoerd, maakte
een tamelijk rustlgen nacht door, hoewel de
zieke slechts even bij kennis kwam
De toestand van Z.Eerw. baart nog steeds
zorg
1053
2459
4516
6562
7447
8M*
D. J. GOVERS
Alkmaar, Augustus 1931.
J. L. ROBERT
M ROBERT—
SLEG TENHORST
en kinderen.
1558
4056
6355
7238
8020
9571
11554
12262
13664
16069.
10-12 100:
Vuurbaak
Narcis Albe
o
2388
4328
6422
7319
8278
ALKMAAR, 38 Augustus Kaasmarkt
Aangevoerd 99 stapels, wegende 157.000 kilo
Fabrieks kleine f 37. Idem commissie f 36,
Boeren commissie f 41. Idem kleine f 36.
Handel matig.
voor de vele blijken van belangstelling,
ondervonden bfj mijn 70sten verjaar
dag.
1450
3550
5248
6791
7703
9023
Het programma, dat Woensdagmiddag in de
Jeugdblosooop van ..Het Gulden Vlies" ver
toond werd, is een groot succes geworden.
De zaal was vol en de kinderen hebben vol
op genoten, zoowel van het komische bypro-
gramma en de paedagoglsche film als van
het hoofdnummer .Jackie Coogan als cir
cusheld."
UITHOORN. 37 Aug 1931 Op de kaas
markt waren aangevoerd 5370 stuks; prijs
Goudsche kaas. 1ste soort HM. f 3843; 2de.
soort RM. 3337; zwaardere 45; zonder
Rljksmerk 30—34. Handel matig
2080
4183
6363
7310
8160
10201 10260
12303 12704
14291 14476
16094 16167
17031 17069 17189
20199 20260 30516
WARMENHUIZEN. 37 Augustus 1931.
Heden besteedde men voor: Gele nep f 550
—6.00. Gele -
wen f 330-
kool
f 050—150.
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, voorzien van de H H.
Sacramenten der Stervenden,
na 'n geduldig gedragen lijden,
onse lieve Man, Vader, Behuwd-
en Grootvader, de Heer
JEAN THEODORE
GUILLAUME ROBERT
Echtgenoot van
Maria G. H. van Zee
in den ouderdom van bilna 68 J.
Wij bevelen de Ziel -van den
overledene in Uwe godvruchtige
gebeden aan.
Alkmaar:
Wed M. G. H. ROBERT—
VAN ZEE
Amsterdam
VAN
1 VAN
HOORN. 27 Augustus 1931 Kaasmarkt
Kleine f 36.50, Commissie 41. Fabriek
36. Fabrieks-Commissie geen; aan voer 30
stapels, wegende 37191 K.G. Mandei goed.
beter op, nadat het minder werd bewoond
en door gebrek aan onderhoud steeds meer
verbrokkelde. De monumentenzorg van thans
was vroeger onbekend, en zoo is dit stoute,
indrukwekkende kasteel de ruïne geworden,
die wij thans alleen nog maar kunnen aan
schouwen. Geen burchtzaten kunnen ons
meer verhalen wat hier is geschied, wi) moe
ten ons tevreden stellen met de herinnerin
gen, die zijn gebleven!
Comets Jan. zoon van Anto-
Adriana
dochter van Cornells
Grietje en Leo-
zoon van Nicolaas
Groot; Gerbrand,
van Jacob Bruin en Harmlna Maan-
drijf). Hoe duidelijk kwamen Patty, de
dienstbode (Julia de Gruyter) en Susan
(Betsy Ranuncci-Beckman) uit, ieder met
haar eigen nuances, haar eigen karakter
trekken, beiden goede, eerlijke menschen!
Nu we toch over de acteur»(-trices) spreken,
Wech, Uytersen met uw tuten en blasen,
Doet uyt twee leuwen en set twee hasen,
Want doe die van IJsselsteyn quamen
in tfelt,
Hebbent die van Utrecht op een loopen
gestelt.
HEM, 27 Aug 1931 Zuider-Kogge.
Schotsche gr 1 60—330; kleine 320—
350; Oeldersche gr. 1.55—1.75; kleine 3.10
—2 25; Dues 1.65—1.75.
Getrouwd: Petras Daalhuizen en Jan
netje Duin; Christ of fel Pleket Weeserlk en
Elisabeth Broks; Wilhelmus Horris en Geer
tje Sas; Cornells de Groot en Cornelia
Brouwer.
Geboren:
nlus Smit en Johanna Strang;
Johanna Frederika.
Bierman en Maria Bras;
nardus, dochter en
Zwakman en Cornelia
zoon
dag
Overleden Jean Theodore Guillaume Ro
bert, 67* jaar.
Burgemeester en Wethouders hebben be
noemd bij het gemeentelijk bureau voor
Sociale Zaken de heeren L H. W H. van
Zutphen, te Ursem, en C. K. Bakker, tijde-
lijk ambtenaar bij den Raad van Arbeid,
alhier.
LEIDEN. 36 Aug Noteering Coöp. groen
ten-, fruit- en bloemen veiling-vereaniging
„Leiden en Omstr." Andijvie 0-50—1.30;
Kroten 1.00—3.40; Komkommers 190—6 00;
Bloemkool I 5.0010.00; Bloemkool II 1.00—
4.80; Roode Kool 3.00—5.00; Savoye Kool 3.00
—5.00; Groene Kool 3 40—390; Meloenen 5.00
—32 00. Pieterselie OM—l.lO: Kropsalade
0.40—3.10; Selderie 050—1.40; Bleek-selderie
30.00—23.000; Wortelen 3 10—730; Perziken
2 0015.00 per 100 stuks. Kroten 3.404.40:
Kroten gek. 6 00—3.00; Snijboonen 10—38;
Stokboonen 15.00—37.00; Stamboonen 10.00
32.00; Postelein 4.009 00: Spinazie f 5 00—
13.00 per 100 K G.
Technische Gids.
AUerwege trekt de acoustiek vaak de
verbetering daarvan de aandacht. De
„Technische Gids” van deze week biedt hier
over een zeer belangwekkend artikel van Ir.
W. Jonkergouw, civiel-lngenleur voor a-
coustlek. die den pbysiologischen kant be
licht, terwijl hl) tevens mededeelingen doet
betreffende resultaten, door hemzelf b(j me
tingen behaald.
Hans Schnabel geeft In ..Licht Economie"
een uiteenzetting voor leeken van de ver
schillende begrippen, waarmede men in de
lichttechnlek te maken heeft.
Prof. J. C. W. v. d. Wiel schreef voor dit
nummer een Interessant artikel over „Orgel
register»’’. Aug. Smets over „Torenuurwer
ken”.
Vermelden wij uit dezen „Technische Gids"
(uitgave .Diligentia’, Heerengracht 32. Am-
sterdam-C.) nog 3 pagina's geïllustreerd
„Technisch Nieuws" en de bespreking van
g ramophoonpla ten
NOORD-SCHARWOUDE. 28 Aug. -
40200 KG. aardappelen: Schotsche Muizen
6.70—7.30; Eigenheimers 3.80—4.10; BI
Eigenheimers f 450; Due of York 320—
3-60; Drielingen 680—720; 25300 K.G
RQJde Kool 0.60—120; 6800 KG. Gele
Kool f 0 60—1.20; 6100 K.G. Vroege Witte
Kool f 090—1.10 39.400 K.G. Gele Uien:
Uien 3.10-3.40; Drielingen 3.10-3,60; Nep
450—5.60 500 K.G. Gele Zilveren 8.00
1400; ZUverdriellngen 180—2 50; 5500
K.G Slaboonen 10 70—19.00; 1300 Bieten
1.10—330.
mogen we hier niet verzuimen een woord
van oprechte hulde te brengen aan de laat
ste voor haar fijn verzorgd spel. Dat is
niet nader te definieeren: elk détail, ook
het geringste, werkt immers mee tot dat
wonder-harmonische geheel. Zij en Phoebe
(Vera Bondam) en Brown J. Dirk Verbeek)
droegen het tooneelgebeuren. Als we deze
drie in één adem noemen, bewijzen we
daarmee onze gelijke bewondering. Het spel
van Vera Bondam was voor ons een crea
tie, die overgang van de vermoeide, bijna
levensmoede Phoebe tot het blije, coquette
nichtje. Het was onvergelijkelijk. Dirk Ver
beek bleef de echt-oviale, rondborstige,
eerlijke gentleman.
Ook de bijrollen waren"tót in de puntjes
verzorgd. Trouwens dat zijn we van dit
gezelschap gewend.
.Deftige straat”, was een heerlijke avond.
Het stuk had een stampvolle zaal verdiend.
De flink gevulde raai was enthousiast en
leefde ten volle mee.
„Harmonie" verdient o. 1. met zulk genre
aqpnden ons alter dankbaarheid en mede
werking.
H. VAN RIEL
E. VAN RIEL—ROBERT
G. TERTOOGEN
L. TERTOOGEN—
ROBERT en Kinderen
Alkmaar:
H. KRAMER
M KRAMER—
ROBERT en Kinderen
’s-Gravenhage
TH ROBERT
Alkmaar
E. ROBERT
Alkmaar, 25 Augustus 1931
Kennamerstraatweg 33.
De gezongen Uitvaartdienst
zal plaats hebben Vrijdag 28
Augustus u 's morgens 9 uur,
In de Parochiekerk van den H.
Joseph, daarna te 10 H uur
begrafenis vanuit de kerk op
de RK Begraafplaats „St. Bar
bara", alhier.
Verzoeke geen persoonlijk
rouwbeklag.
Roode kool t 0.60—0.70. Witte kool f 0.70.
Bieten f 030130. Eigenheimers f 4.30
5. Blauwe eigenheimers f 4.30— ’’0. Beve
landers f 4.40. Schotsche mu! .1 f 6.40
7.10. ld. drielingen f 6.807.30 ld. rroote
f 3.10—3.40 per 100 K.G.
BOVENKARSPEL «Station). 37 Aug. 1931
Marktbericht „De Tuinbouw" Aard
appelen gr. m. 1.653.75; idem kl. m.
2.50—3.75; Koks Nin Due 1.70—1A0;
idem blauwe 1.60; idem eigen helm 135
3.45; idem kriel 0 300.45; Uien, groote
gele 2.20— 2.30; idem drielingen 1.60—
1.70; idem nep f 3.203.40, alles per baal;
le Bloemkool 12 70—14; 2e Bloemkool 5—
7 60 3e Bloemkool 1. alles per 100 stuks;
Roode Kool 0.60—0.70; Gele Kool f 090—
Roode Kool 030—0.70; Gele Kool OM;
Witte Kool 0.600.70, alles per 100 K.G.;
Bleten, groote 8.40 per 1000 stuks. Slaboo
nen f 115—230. per 15 K.G.; Augurken
fijn 33.10—38; Augurken grof f 7.6019.40.
1192
2675
5161
6774
7598
10787 10944 I1M7
11755 11826 12027
129.19 12974 13386
14484 14982 15138
16220 16409 16674
17810 18769 18913
20693 20830
gepassioneerde moderne stukken die avond
en avond t uitgaande publiek weglokken uit
de benauwing van de realiteit, uit het ge-
jacht van X voortjakkerende teven.
.Deftige straat" is als een verademing, een
aangename, weldoende verpoozing.
Ook al weten we. dat er velen met heel
veel dédain de schouders ophaten van zoo
veel sentimentaliteit, zooveel Hef gedoe. Zoo
veel omhaal, zooveel pourparlers b.v. alvo
rens je dame kenbaar te maken, dat Je van
haar houdt. Nee, met dien poespas van
schuchterheid, naïef blozen, aarzelen, hebben
wü, modernen, afgedaan. Kunt u gelooven,
geschminkte, geverfde jonge dame, dat voor
de heldin van dit blijspel ak> hoogste eer
gold, zich steeds „ladylike" te gedragen? In
mijn geest zie ik al de Ironie in uw oogen
spotten.
ite geschiedenis?
Och zoo simpel, zoo doodnuchter, zoo tra
ditioneel. Z<x> echt als men dat vroeger in
boeken wei las. En toch: met als basis de
eeuwige onveranderlijke psyche van 't men-
schenkind.
In de deftige, stille straat wonen de ge
zusters Suzan en Phoebe Throeeel. trotsch op
haar mooie blauw-wltte kamer, op haar door
niets verstoord leventje. De eenige gebeur
tenissen van belang voor haar zijn de be-
zoeken-Tan den galanten, vroolijken Valan-
tine Brown en van de vriendinnen Mary.
Henriette en Fanny. Vooral de laatste drie
zijn goed geteekend met haar bedilzucht,
haar klapper!) Maar 't is oorlog en Enge
land roept zijn zonen op tegen den Corsl-
caan. Valentine Brown zal aau den oproep
gevolg geven. In bloemrijke taal neemt hij
afrchled van de belde zusters, na haar vooraf
aangekondigd te hebben, dat hij Iets gewich
tigs mee te deelen had. Ellacie! Waarom
beeldde de jongste Phoebe zich In, dat hij
haar zijn liefde zou verklaren? Waarom deed
hij ’t niet? En waarom komt alles eerst in
orde als kapitein Brown 10 jaar later terug
komt? O. de vragen dringen zich op. lezer,
die nog over fantasie beschikt: hoe gedroe
gen belden zich In die lange jaren? Hoe
kwamen zij daarna tot elkaar, zonder dat
Phoebe zich Iets te verwijten had tegen X
ladylike? Arme Phoebe, die gedwongen door
de tijdsomstandigheden, een schooltje ging
openen en o zoo vaak t moede hoofd Het
zakken, als de teleurstellingen haar te zwaar
werden. Edele karakters, die te nobel waren
om lets van haar armoede aan Brown te la
ten merken. We begrijpen de smart van
Phoebe ten volte, als ze in zich oproept, wat
ze In die 10 jaar verloren heeft.
Er waren tooneeltjee onder, juweeltjes van
spel en dictie en entourage. We denken b.v.
aan de scène tusschen Valenttwe en Phoebe
in het 3e bedrijf, als de laatste zich voor
doet als haar 10 jaar jonger nichtje, waarop
een ieder op slag verliefd wordt. Èn dat tot
wanhoop van de echte Phoebe, die nu ziet,
waarop de mannen zich eigenlijk verlleven.
Alleen Valentine Het zich niet verblinden:
hij wist X klatergoud van X ware te onder
scheiden. X Was pure, onschuldige roman
tiek. waaraan niet in X minst meewerkte X
zacht gespeelde Menuet van Beethoven
Wat hevlg-fel teekende zich het lijden
BROEK OP LANOENDIJK. 38 Augustus.
Aangevoerd: 44000 Kg Aardappelen: Schot
sche Muizen t 77.10, Eigenheimers f 4.20
<90. Dus of York f 3 30—3.50; Drielingen
l 6.90—7.20 400 bos Wortelen f 1.60—3.90/
700 Kg Wortelen f l.»0; 3000'stuks bloem
kool f 7.10—13.40; 26000 Kg roode kool
f 0.60—1.30; 10600 Kg Gele kool f 3.60—120;
34000 Kg Witte kool f 0.60—0.80; 17000 Kg.
Gele Uien f 3.504; Drielingen f 350330;
Nep f 5 40—5.80 975 Kg Slaboonen f 13.40
1730; 150 Kg Snijboonen f 8—16.90; 1050
Kg. bieten f 230—3.60
opgegeven doer v. d. Graaf A Ce. N.V.
Vernietigd na gedaan verzet. 14 Augustus
1931
N. V. Zeepfabriek v. h. G. J van der Aa
6c Zn volgens de statuten gevestigd te Haar
lem, doch feitelijk zaakdrtjvende te Zeven
bergen.
16455 J000
Prijzen va» 45,
1506
3707
5815
6830
7718
9146
11328
12045
13415
15151
16769
19367
De kermlsweek is doorgezaagd.
Over het algemeen genomen, kan gezegd
worden, dat het tot dusverre geen drukke
kermis geweest is, want uitgezonderd Zater
dag en Zondag, was het lederen avond vrij
stil op de kermisterreinen. In den vooravond
ging het nogal, vooral op de Paardenmarkt
en otngevlng Later op den avond echter werd
hgt steeds al gauw stil; z<5ó stil zelfs, dat
sommige inrichtingen hun deuren sloten voor
het officleele sluitingsuur geslagen had.
De verschlUende cabarets echter hadden,
wellicht mede dank zjj het betrekkelljk kou
de weer, dat een verblijf op straat niet aan
genaam „maakte, nogal veel bezoek. Ook
sommige schouwburgen; gisteravond was het
bezoek aan aUe schouwburgen echter Jets
beter. Het Gulden Vlies, waar voor X laatst
„Geld speelt geen rol” gespeeld werd, was
uitverkocht; de overige zalen waren ook be
vredigend bezet.
In den regel Is de Woensdagmiddag een
drukke middag Zoo ook thans De kinder-
revue ..Micky Mouse” was druk bezocht en
reeds om 1 uur begon op het Hofplein Jan
vier» Stoomcaroussel te draaien om duizen
den kinderen een vroolijken middag te be
zorgen.
Het was vooral op het Hofplein en
Nieuwesloot heel den middag erg druk,
mede dank zij het goede weer.
Nog drie volte dagen duurt de Alkmaar-
sche kermis. Het weer is aan het mooi wor
den. Er is nog volop gelegenheid om te ge
nieten van goede tooneelspeelkunst en va
riété.
In de Harmonie speelt de nog resteerende
kermisdagen het Schouwiooneel. waarin Jan
Musch zoo’n vooraanstaande plaats inneemt.
In X Gulden Vlies wordt lederen avond
een goed verzorgd variété-programma uit
gevoerd onder leiding van Faveur. Over de
revue en Frank van Wezels Roemruchte Ja
ren. welke in de schouwburgen op het Doele-
veld worden opgevoerd, behoeven wi niets
meer te zeggen; daarvoor verwijzen we naar
onze eerder verschenen nummers.
Hoe klein ons land ook is, wij moeten het
onszelf dikwerf bekennen, dat gansclie ge
deelten daarin ons nog vreemd zijn. Wie Is
er wel eens, Utrecht verlatende, gereden, per
fiets, per auto, naar Rotterdam? Dat schijnt
geen aantrekkelijke weg, en toch niets is
minder waar dan dat Want men gaat langs
Jutfaas, en ziet, niet ver vandaar verwijderd,
het goed bewaarde kasteel Heemstede met
vier karakteristieke hoektosens. Men gaat
daarna over IJsselsteyn, en bewondert er in
de in 1911 gedeeltelijk af gebrande kerk het
prachtige praalgraf van het geslacht der
IJsselsteyns. welker glorie, het vermaarde
kasteel, nog slechts een grooten traptoren
met fraaie steenen trap toont. Men gaat
over Montfoort. waar ook eens een kasteel
heeft gestaan, dat thans niet meer aanwezig
is. En men gaat over Oudewater, een aan
trekkelijk stadje met mooie oude gevels, in
welks nabijheid het fraaie kasteel Llnschoten
met het dorp van dien naam ligt. Dan kan
men gaan naar Woerden en verder den
ouden Rijn langs naar Leiden; men kan ook
baar Gouda en vandaar met de boot naar
Rotterdam, een tocht, die mooie kijkjes op
den IJsel toelaat. Ja, waarlijk, al is ons land
klein, en al is het vlak, men kan er heel
wat zien en genieten.
Men zou er wat onder kunnen verwedden,
dat vele Nederlanders, staande voor de droe
vige resten van wat eens het machtige slot
der ^sselsteyns was, denken aan een bekend
.ongensboek, getiteld Fulko de Minstreel.
Want deze Fulko was de trouwste dienaar
van Gijabrecht van IJsselsteyn, en wij maken
kennis met hem op den avond, dat zijn heer
>p weg is om zijn bruid, de even schoone als
loeke Bertha van Heukelom te gaan begroe-
‘en. Het Is deze Bertha, van wie, eigenlijk
en anachronisme. Vondel spreekt in zijn
''■ijsbrecht van Aemstel; anachronisme, om
dat de belegering van IJsselsteyn eerstUater
olaats had. Vooral deze belegering, waarbij
Hj de rol van burchtvrouw en maarschalk
tegelijk vervulde, heeft IJsselsteyn bekend
temaakt in de Nederlandsche geschiedenis.
Gijsbrecht van IJsselsteyn was maar
schalk van het Sticht zijnde gebonden den
Ilollandschen Graaf Floris tegen elk zijner
vijanden, den Bisschop van Utrecht echter
uitgesloten, te dienen. Of hij al dan niet bij
«ten moordaanslag betrokken was, doet weinig
ter zake; aandeel daarin heeft hij in elk ge
val niet gehad. Maar wel weigerde hl) jegens
Volfaert van Borsele. den voorvader van
den Frank van Borsele, die de vierde en
aatste echtgenoot van Jacoba van Beleren
vas, om deel te nemen aan versterkingen,
'egen den Bisschop gericht. Zijn positie van
Utrechtsch maarschalk verbood hem dit; op-
feroepen voor den Graaf om ziclrXe verant
woorden, maakte men zich van hem meester,
sloot hem in gevangenschap en gaf zijn vü-
andigen nabuur van Vianen en diens ver-
- anten de gelegenheid om zijn kasteel te
■jelegeren. Maar eer. ontrouwe dienaar van
Vianen hlelg de burchtvrouw*stal Vlanen’s
oon als gijzelaar. Lang duurde de belege-
-ing: eiken storm wist Bertrade of Bertha
af te slaan; ja, een jaar lang hield zij vol.
Maar toen bleek de honger een scherp
waard; slechts zeventien weerbare mannen
waren er nog op het kasteel, waarvan zij de
•overgave aanbood.
•J Noch Wolfaert van Borsele noch Vianen
toonden zich tegenover deze moedige vrouw
een ridder. ZIJ bood den burcht op voor
aarde van vrijen aftocht voor zien en haar
mannen aan; maar zij kon slechts verkrijgen,
dat de bezetting zou hebben te loten om het
ujfsbehoud. Dn deze loting is te Dordrecht,
ten overstaan van den Baljuw van Zuid-
Holland geschied; of al dan niet Bertha zelf
heeft moeten medeloten, mag in het midden
w orden gelaten. Lang duurde WoUaert’s
heerschappij niet, maar lang genoeg om IJs
selsteyn in handen van zijne echtgenoote
"ybille te steUen. Gljsbrecht maakte intus-
?hen van den inval der Vlamingen in 1304
bruik om zijn kasteel te bezetten; werd tot
cn zoen met Graaf Willem m toegelaten,
n verkreeg bij hét huwelijk van zijn oudsten
->on Aeroout het kasteel met 32 morgen
nds en vele landerijen daarnevens terug,
angzamerhand breidde IJsselsteyn zich uit;
?t nabjj gelegen Eyteren werd zoodanig
ntvölkt, dat met toestemming van den Bis
shop de kerspel-kerk naar zijn dorp werd
overgebracht In deze kerk werd het practi
se familiegraf opgericht en daaromheen
3 gebouwd de stad, die in de verdere ge-
■hledenls een rol van beteekenis heeft ge
peeld. Gljsbrecht zelf genoot bij Graaf Wil-
-m m en zijn opvolgers groote achting: hij
•erteed in hoogen leeftijd tusschen 1341 en
'44, nadat een paar zijner zonen hem in* het
af waren voorgegaan.
De volgende eeuwen toonen ons hoe IJs-
elsteyn, sterke, ja bijkans onneembare vesting
?t was, een voortdurende doorn in het oog
t Utrechtenaren is geweest De Graaf van
olland mocht hun het recht Verleenen om
irechtsche ballingen tot poorters van IJs-
'Istfeyn toe te laten; ai spoedig nadat Aer-
out zijn vader was opgevolgd sloeg de
taarschalk van het Sticht voor IJsselsteyn
3t beleg, dat vijf weken duurde, Aernout
xig zich voorloopig voor de Utrechtsche
>orwaarden, maar verbrak deze, zonder dat
m dit in aanzien schaadde. Want ook deze
sselsteyn stierf hoog bejaard, en zelfs met
n Bisschop was verzoening tot stand ge-
■nen, want deze schonk goederen aan de
rk te IJsselsteyn en benoemde Aernout
zijn Baanderheer. Maar onder zijn zoon
illem van Egmond van IJsselsteyn ging
t niet zoo rooskleurig; zijn broer Jan. in
oneenigheden van het Hollandsche gra-
rihuis gewikkeld, zocht en vond bij hem
•n toevlucht. Vertoornd trok de Graaf, te
ns Hertog van Beieren, tegen hem op. en
illem moest zich op aandringen van zijn
‘.enden jsaar Schoonhoven begeven en tot
rzoening bij den Graaf komen. Stad en
steel gingen daarbij in handen van dezen
atste over, maar nauwelijks-was Willem VI
i 1417 overleden of de IJsselsteyns namen
•n voorvaderlijk slot terug. Hun vijanden
•n Montfoort en van Brede rode zochten
?un bij de Utrechtenaren, wlen te lang
sselsteyn een zwaard in de zijde was ge
est. Tegenover de aldus gevormde over-
icht kon zelfs de heldenmoed van Jan «an
mond. Jan met de bellen bijgenaamd, het
st houden. Slechts veertien dagen na den
n vang van het beleg trokken de belde
oeders weer af. Aan de Stichtschen had
ntfoort beloofd IJsselsteyn te doen ver-
•len, en deze belofte werd vervuld korten
d nadat Jacoba in Holland was terugge-
erd. Het fraaie kasteel werd door de Sint-
aartens-mannen tot puin gemaakt, en aan
vlammen ten prooi gegeven, waarvan
'Chts kerk en klooster verschoond bleven.
Maar niet lang daarna sou het kasteel op-
'euw in groote pracht verrijzen. Willem, de
x>n van Jan met de beHen erfde titels en
erlijkheid; zijn oudere broeder. Hertog
rnout van Gelder, had hem reeds met de
rderen der Burens beschonken, terwijl hij
h later in een slag met Hertog Gerard van
erg onderscheidde. Maar in de Oeldersche
eenigheden tusschen Aernout en zijn zoon
-'olf, werd hij slachtoffer en gevangen ge
nen; zelfs wenschte men van hem op een
reven oogenbllk, dat nij den tol te Ussel-
>rd zou laten varen of de Inkomsten ervan
Waaruit blijkt, dat zelfs de omwentelings-
gezinden van 1795 de oude voeten der steden
niet waren vergeten.
Maar Frederlk, overmoedig geworden,
trachtte nu te Utrecht zijn slag te slaan, het
geen niet gelukte. -Moeilijkheden te Buren
gaven hem de handen vol, maar een paar
jaar daarna kon hij Utrecht zoo nauw in
sluiten, dat het hem een groote schadever
goeding moest betalen. Nog immer bengelden
de overschotten zijner krijgsknechten aan de
poorten, en deze overblijfselen nam hij even
zeer met zteh mede. In 1500 overleed deze
Frederlk van Egmond van IJsselsteyn, even
als zijn voorgangers in de kerk aldaar bijge
zet. Zijn Jongste zoon erfde wel een korten
tijd IJsselsteyn, maar daar hij kinderloos
stierf, kwam de oudere broeder Floris op
nieuw in het bezit van den voorvaderlijken
burcht. Aan strijd tusschen hem en de
Stichtschen ontbrak het daarna niet. Toen
Karei van Egmond als beschermheer van
Utrecht was aangenomen, werd weer een be
leg om IJsselsteyn geslagen. Daartoe werd de
Lekdijk naar den kant van Schoonhoven
doorgestoken, maar vergeefs, en alleen tot
schade van HoUand. Kort daarop vereenigde
Floris van IJsselsteyn zich met Nassau en
Wassenaar, verdreef de vijandelijke bezet
ting uit Jutfaas en kwam zelfs tot aan de
poorten van Utrecht. Maar de Landvoogdes
kon hem niet geregeld betalen, en hij moest
met de opbrengsten der Utrechtsche bezit
tingen zijn soldeniers voorzien. Toch behield
men groot vertrouwen in hem, en dank zij
zijn stoutmoedigheid werd Karel V als Heer
van Friesland erkend. Floris vertegenwoor
digde hem bij de inhuldiging, en droeg er
daarna zeer toe bij om Karei het werkelijk
bestuur van het Sticht te doen verkrijgen.
Zoo vond zijn zoon Maximillaan een rijke
erfenis voor zich; hij werd stadhouder en
kapitein-generaal van geheel het Noorden,
trok met den Keizer naar tal van verre lan
den. maar overleed in de kracht zijns levens
te Brussel. Dat geschiedde in 1548; Maxlml-
Haan, in het harnas gegespt, in plechtig ge
waad getooid en met den keten van het Gul
den Vlies omhangen, besprak met zijn vrien
den zijn toestand, reikte hen de hand tot
afscheid en stierf, terwijl men hem van den
grooten stoel droeg naar de sponde
Zijne echtgenoote Franqoise overleeide hem
tot 1562. En zij zag haar eenig kind en erf
dochter in het huwelijk verbonden met Wil
lem van Nassau, den lateren Zwijger. Dat
huwelijk had plaats in 1551, Anna van Bu
ren was erfdochter van dit hertogdom, van
Leerdam en van de overige uitgestrekte goe
deren van haar vadei. maar »V was een
Egmond van IJsselsteyn. Zij was de moeder
van den ongelukkigen Filips Willem, die in
1554 en van Maria, die in 1556 geboren werd
en later met Filips van Hohenlo huwde, die
in de krijgsgeschiedenis der Vereenigde Ne
derlanden een rol van beteekenis heeft ge
speeld. Zoo is IJsselsteyn gekomen in het
geslaagd der Nassaus, waarin het tot aan
Willem III verbleef. Vete maten zijn er aan
zienlijke gezelschappen op het kasteel ge
weest; in 1672 poogden de Franschen het te
bezetten, maar zi) werden door de zeesolda
ten, die bet bezet hielden, afgeslagen. Later
echter kwam het toch tn Fransche handen.
Toen Willem III in 1702-plotseling stierf, be
streden Willem Friso en de Pruisische Ko-
ning elkander de nalatenschap. IJsselsteyn
is bij het accoord. door hunne erfgenamen
getroffen, aan Frisos zoon, den lateren Stad
houder Willem IV, gekomen, en zijn moeder,
de bekende Marl)ken Meu, die in bet be
stuur der Friesche landen zoo groot aandeel
heeft gehad, heeft menigmaal op IJsselsteyn
vertoefd, waar zij door zielenadel de bevol
king aan zich bond.
De omwenteling maakte zich ook van dit
oude slot meester. De Republiek nam ook
deze in beslag genomen goederen van den
Stadhouder tot zich. Dan eens was het
kasteel hospitaal dan kazerne, dan weer werd
het langen tijd aan zichzelf overgelaten. Ein
delijk kwam de familie van de Capelle er
wonen; later kwam het in handen van de
Strick van Linschotens, die het gerulmen tijd
in bezit hielden. Reeds toen had het in uit-
wendlgen vorm verloren. Ba dit werd er niet
„Harmonie", K.V. „Het Ned.
Tooneel”, Dlr. Louis Saalborn
en Dirk Verbeek
Opvoering van ^Deftige Straat"
(Quality Street), blijspel in 4
bedr. door J. M. Barrir Regie
en vertaHng: Betsy Ranucci—
Beekman
Het stuk speelt tusschen 1805 en 1815,
dwz.: in 1 glorievoUe napoleontische tijd
perk Dat lijkt ons als een sprookje en vanaf
de eerste tooneelen zeggen we als in ons zelf:
,Er was eens een tijd”. Een tijd, toen alles
nog in X teven met gouden romantiek als
overstraald was. toen techniek en koude
business nog niet alles, wat niet in geld om
gezet werd, met ruw geweld wegdrukte. Wat
lijkt ons dat alles vér héél vér weg. We
zouden heel wijsgeerlge bespiegelingen kun
nen houden over de altijd onrustige onvol
daanheid van den mensch, die maar steeds
iets anders wil en altijd het onvolmaakte wil
zien in wat hij heeft, X begeerens vaardige
in wat eens was.
Maar zeker is, dat er charme uitging van
de lieve poëzie, van die ..klanken uit den
cuden tijd”, die gisteravond in onze ooren
zongen.
Zet daar eens tegenover het zinnenprik
kelende „Broadway", X beangstigende ,De
klop op de deur” en de vele andere heftig-
„De Baas in Huis”
Heden «Sb morgen wordt in de Har
monie door het „Bchouwtooneel” het Ame-
rikaansche blijspel opgevoerd „De Baas in
Huls", van Matin Flavin.
Wij zagen dit stuk reeds in Januari in ,De
Rustende Jager" te Bergen, waar het voor
den Berger Kunstkring werd opgevoerd voor
een geheel gevulde zaal. Het is een stuk, dat
wederom, zooals ..Elias weet het beter" en
andere gedragen wordt door den grooten
acteur Jan Musch, die in ,De Baas in Huis"
weer een m«x>ie gelegenheid heeft om zijn
heerlijke speeltalenten naar voren te bren
gen.
„De Baas in Huls” is de amusante ge
schiedenis van het gezin van Cyrus Bump-
sted. die als echte pantoffelheld allerlei huis
houdelijke bezigheden moet doen, terwijl sijn
ega de madam uithangt, bioscopen bezoekt,
uit winkelen gaat enz. Jan Musch is hier de
huissloof, die niets in te brengen heeft dan
de briefjes van zijn mager salaris, en die
als hij wat laat uit de zaak kwam, zijn
koud geworden thee in zijn koud geworden
lichaam giet, om daarna de vaten te gaan
wasschen, wanneer de baas in huis, in casu
mama, met haar dochters naar de bios
coop gaat. In de kamer mag hij niet roo-
ken; als hi) dat doen wil. moet hjj in het
koude portiekje gaan staan. HIJ heeft een
dochter, die den toestand inriet. die haar
moeder doorhad, en die radicaal een einde
maakt aan de averechtsche verhouding tn
huls. Zij wordt opstandig en maakt ook den
sulllgen pantoffelheld tot een werkelijken
baas in huls, die zijn gezag als zoodanig
laat gelden, de rollen omdraait, rijn vrouw
beveelt en weer rijn sigaartje rookt, niet
meer in het portiekje, maar heel brutaal
nu in de kamer.
Medespelenden in dit stuk zijn
Smlthuyzen, Carel Rijke, Rollen Numan,
M. van der Lugt Melsert en Hein Harms.
Zij. die Jan Museb al eens eerder gezien
hebben, weten, dat een avond, waarop deze
begaafde acteur optreedt, steeds, en vooral
in een stuk als .De Baas in Huis”, een
genotvolle avond is.
PURMEREND. Noteering van de .Afslag-
vereenlging Beemster Purmerend en Om
streken" van Donderdag 37 Augustus. Aard
appelen. Blauwe f 1.13. Borger» f 130—134
per 35 K.G. Slaboonen. Dubbele f 1303.56.
ld. s.dr. f 1.76—232 Enkele ld t 2 05—2.45
Enkele z.dr f 230—3.35 per 15 K.G. Snij
boonen. Stok f 2.70—436. ld. breede Stam
t 0303.75 per 15 K.G. Bloemkool f 10 per
100. Roode kool f 3303. Savoye kool f 3.30
3.70. Spinazie f 0380.64 per mnd. van
6 K.G Sla f 130—1.60. Andijvie f 015—
030 per kist. Uien f 1—130 per 25 K.G.
Appels per 100 K.G. Codlin Keswick f 4—
16. Zoete appelen t 11—17. Tul peppel, roode
f 824. Peren per 100 K G. Clapp's Favo
rite f 8—24. Dirkjes f 6—10. Suikerpeer
f 4.50—850.
Hoogste barometerstand 7725 te Sirna.
Laagste barometerstand 754.3 te Jan
Mayen.
Verwachting: Zwakke tot matigen Noord-
Ooeteluke tot Zuid-Oosteluken wind, helder
tot licht at half bewolkt, droog weer, tets
warmer.
zou schenken. Adolf geraakte met Hertog
Jan van Cleve in strijd; Willem np Egmond
voegde zich bij dezen. Inmiddels was men
te IJsselsteyn weer aan het bouwen geslagen.
maar Adolf zond krijgslieden daarheen, die
weinig moeite hadden de herbouwde wonin
gen en hutten en ook de kerk en klooster
aan de vlammen prijs te geven. Een deel dier
plunderaars werd te ’s-Gravenhage onthalsd,
en op het rad gebracht, en toen later Adolf
van Gelder, vrij gekomen van de gevangen
schap, waarin Karei de Stoute hem had ge
sloten. weer tegen zijn oom Willem van Eg
mond begon te stoken, beklaagde zich deze
bij den Bourgondlschen Hertog Deze erkende
toen de trouw Aan Willem en zyn zoon Fre-
dérik, beschonk den eerste met de tollen van
IJsseloord en Arnhem, en den tweede met
de stad en het kasteel van Buren. Zelfs werd
Willem van Egmond Ruwaard van Gelder
land. maar na den dood van Karei den
Stoute geraakte hy in moeilijkheden met de
Gelderschen. Totdat Maximillaan zich zyner
aantrok en hem zelfs onder de Ridders van
het Gulden Vlies opnam. HIJ overleed ver
weg op het kasteel van Grave, en werd by
zyn ohgelukkigen broeder Aernout bygezet.
Maar Frederlk zyn roon, die Jong slacht
offer was geworden van Adolf's heerschzucht.
speelde in IJsselsteyn een belangrijke rol. Bij
de Utrechtsche onlusten voerde hy als opper
bevelhebber het leger van den Bisschop aan.
Later trok hy naar IJsselsteyn. dat reeds
met goedkeuring van Karei den Stoute was
opgebouwd en versterkt. Wel deden de Mont-
foorters aanval op aanval, maar tevergeefs.
Integendeel, de IJsselsteyners verwoestten
de landen van Montfoort en Utrecht op da
nige wyze, en legden moeliykheden in den
weg voor het verkeer aan* den IJssel Voort-
«urend ging de oorlog op en neer, meestal
in het voordeel der IJsselsteyners, die in tus
schen in 1482 een leger van ongeveer 4000
i^abnén, door Montfoort op de been ge
bracht, voor de wallen zagen. Groote en
kleine donderbussen, stormtuigen en andere
krijgsbenoodlgdheden werden aangevoerd,
maar de IJsselsteyners gayyr «r—n krimp.
Tenslotte maakte de on wieder Clevenaren.
die zich met Montfoort Redden vereenlgd,
een einde aan de belegering, die trouwens
alleen, wanneer een snelle 'storm ware gelukt,
succes had kunnen hebben. Frederlk Immers
lag met een leger te Schoonhoven en wachtte
nog slechts op weinige versterkingen. Men
trok daarom spoedig, Ja zélfs te spoedig af,
want er ontstond verwarring in de gelederen,
en de IJsselsteyners konden zich van bykans
al het krijgstuig meester maken. Een steen
werd in de wallen van Uteg
seld, welke tijdens de omwar
door de Utrechtenaren wérd
in de gracht geworpen. Vermoedelijk omdat
bet op dien steen heette:
BOVENKARSPEL. Bloemboitenveiling
De aanvoer voor de 12e veiling bestond uit
ongeveer 6000000 stuks leverbare tulpen.
Prijzen voor het goede leverbaar stabiel. De
kwaliteit was over het algemeen heel m»-
tig. Wij noteerden voor goed leverbaar
Artus 030—1.10, Azalea 2.40. Augusta
130, Cramoial briljant 030—130. Couleur
Cardinal 150—2.20. Due de Berlin 1.60—2.70.
Eleetra 1303.40, Flamingo 1.40—130.
Grand Due 330— 230, Generaal de Wet
230—230, Mr. v d. Hoef 2.10—2 60. Hobbe
ma 3 30, Ibis 1.40—230, La Reine 160—3.10.
Murillo 1.60—2.40. Mon Trésor 2.60—230.
Mad. Covers 8.10, Oranje Nassau 7.70, Peach
Blossom 2.00330. Prins v. Oostenrijk 130
—130, Pink Beauty 230—230. Queen >Iora
100120. Rose la reine 1301.40, Rose
precose 2.10—2.60. Theeroos 200—230. Mr
Tubergen 350, Witte due Max 140—130.
Witte Valk 230—3 40. Anton Roozen 1.80.
Albino 350—4.10. Allara Pierson 430—530.
Bartlgor. 2.10—3.70, Bleu Arinable 2.40. City
of Haarlem 130—3 40, Carrara 4 80—530.
Farncombe Sanders 130—3.70. Gesneriana
lutea 1303.70, Inglescombe pink 150230,
Inglescombe yellow 1.70—230, Jane d' Oeuf
2.10, John Ruskin 230. King Harold 2.—.
Le Notre 2 30400. La Candeur 2 00—2.60,
Lodewyk XIV 150. La MerveiUe 1.60—130.
Leghorn Bamot 3.30350. Moonlight 130.
Madame Krelage 1.40—130, Plcotee 130—
2.40. Elisabeth 3.10-3.—, Prince of Wales
130, Prof Rauwenhoff 1.60130. Suden
1.70—130, Sultan 1.40—1.70, Turenne 130,
Tak v. Poortvliet 130, Victoire d’ Oliveira
130—230, William Pitt 3.10—330. Will. Cop
land 12 op 220—3.40, idem 11 op 150—2—,
Miss Wilmott 190, Yellow Plcoté 1.80. Zwa
nenburg 330330. Alles per 100 stuks.
BEVERWIJK, 27 Aug. Op de 10» droge
verkooping der veiling „Beverwijk" werd
betaald voor: Hollandsche Iris Imperator
8 op 050-0 80. 7-8 0.18—030; Theod. Bock
6 op 039; Ca janus 5 op 0 27, 4-5 0 050.04;
I. H. Alida. m«x>iste, 7 op 0.49, wit I 0 35;
idem H 0.14; Solfataire I 0.29—035; Capt.
o. t. Blues top 0 49. I 034—031; Van Ever-
dingen 9 op 1.17, 8-9 0.76, 7-8 0 54, 67 0.30;
Praecox 7 op 130, 6-7 050; Wedgood 10 op
430, 8-10 3.80; White Excelsior 7-8 0.63;
Poggenbeek 6-7 0.180.14; Eng. Iris Angllca
rond. 0.13; Chin. Lucileae 0.37; blauwe
druifjes 038; Narcis Sereantur I 300; id. II
0.40; HoU. Iris Hart Nlbbrig 7 op 030, 6-7
0.10; Narcis King Alfred 3.80; White Excel
sior 8 op 0.80, 7-8 0 41, 6-7 0.19; Cajanus
6 cp 039, id. 5-6 0 18; Yellow
bloeiers. 0.45, 7 op 0.71, 6-7 0.41, 7 op
0.78, z 6-7 0.44—056. s 5-6 0.09; Allium
geel 0 25; White Excelsior 8 op 030. 7-8 051,
6-7 0 23; Rembrandt 7-8 034, 67 0.10;
Heemskerck 6 op 034; Chlond Levatl 5 op
Musc. Haevenly. Blue 8 op 035. 6-8
034; Crocus Purpurea grand! flora
150. 9-10 1.10; Creo geel 10-12 130, 9—10
0 50; King of the Blues 6 op 0.640.65, 5-6
031, 4-5 0300 16; Eng. Iris Angllca, ge
mengd. 0.63; Van Everdingen 8 op 0.89;
Yellow Queen 7 op 037. 6-7 0.49: Crocus
Maximillaan z. 6 019. z. 5 0.09; Solfataire
z. 7 op 057, z. 6-7 031030; E.vt. Couleur
Cardinal 1.70; La Reine 11 op 1 10. 10-11
0 70; Mad. Cousine 030—0 45; EJ t Ingles-
ccmbe yellow 1.40; Mad. Krelage 12 op 1 30.
10-13 0.60; Prins van Oostenrijk z.
1.10; Rose la Reine z. 11-12 1.00, z
0 80; Mr. Farncombe Sanders 11 op 1.10;
Princess Elisabeth 12 op 1.60. 10-12 0.70:
Bartigon 11 op 0 70; Coster, rond. 13 op
038» William Copland 1.10; Mr. v. d. Hoef
z. 11 op 2.30; B».U Ariadne 030; Hermann
Schlegbl 030; Gele Prins 11 op 130; Tho
mas Moore 10 K op 1.00. 910 0.50; Barti
gon z. 12 op 220; Le Notre z. 13 op 330;
Wiliam Copland z. 11 op 030; Gesnulltea
z. 13 op 1.10, z. 11-13 030; Inglescombe
yellow s 11 op 160; Gesn Macrosphila z.
13 op 1.10. z. 11-12 0.60; Le Notre z. 10 op
130; Crocus Baron ven Brunou I 1.00, II
055; Blauwe druifjes 7 op 0 35, 6-7 035:.
Wapen van Leiden 10-12 0.60; Murillo 10-13
030; <Lw.t. La Candeur 030; Grand due z
11 op. 3.30: La Precieuze z. 11 op 1 20; Gele
Prins x 11 op 2.10. a 10-11 1 40: King Ha
rold a 11 op 130, z. 10-11 0.70;
Elisabeth z. 11 op 1.70, z. 10-11 0.70; Wed-
good. tricelers. 1.10; White Excelsior 9-10
133—135, 8-9 0 85, 7-8 052, 6—7 027; David
Bless 8 op 031; Gele Prins 250; Couronne
dor 330; Dw.t William Pitt a 12 op 230
—230; Baron de la Tonnaye a 12 op 130;
Victoire d’Oliveira z. 12 op 1 80; Prins van
Oostenrijk 13 op 150: Dt La Candeur 12
Theeroos 12 op 1.60.
Princess Elisabeth 12 op 1.90;
170; Mon Treeor top
Pleno 050—030.
In tegenstelling met vorige verknopingen
heerschte er vandaag een vee!
handel, welke het meest tot uiting kwam m
den voornamen Irissen-lnbreng.
Dinsdag geen veiling
Niet OHideel.
487» STAATSLOTERIJ.
TrekklM vas Donderdag 27 Angaatoz I98L
3 Klaas». 4» LUat.
Hoog» Prijzen:
10654 12065 20424 200.—.
1531
2979
5899
6983
7793
9395
11398
12060
13420
15734
16895
20166
