ONS BLAD
LI
f3ooo.- itso- nso.- f us.- iso.- t-rs
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1931
rr
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3 ALKMAAR
ElasL Kousen en Kniestukken
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 206
DIT NUMMER BESTAAT GIT DRIE BLADEN
f40
VOORNAAMSTE NIEUWS
Het financieele tekort in de
Ver. Staten
vloot
EERST VEILIGHEID!
De stakingen in Spanje
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Rede van minister Dietrich
Na het overlijden van Mgr.
Dr. W. H. Nolens
De muiterij op de
Chileensche vloot
Ernstige explosie in een
fabriek
MEDEDEELING AAN ONZE
ADVERTEERDERS
Twee jaar eenzaïme opslui
ting voor Moulin
De overeenkomst tusschen
Vaticaan en Italiaanschen
Staat
De overstroomingsramp
in China
De saneerinrr van
O
Duitschlands financiën
ARHOIFTE MOET, OP STRAFFE VAR VERLIES VAR ALLE RECHTER, GESCHILDER UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWIRTIG URER RA HET OHOEVAL
POLITIEK TESTAMENT
V
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Koninklijke deelneming bjj het overUj-
tusschen Vaticaan ea
Velen onder het puin bedolven
tak
zijn
Rosrisch eraan naar Nederland.
ite.
ran
Einde ran de dictatuur In Joego-SIavië.
van
Koninklijke deelneming
het accoord
ng
vereenlgingen
paniek.
De regeering wijst de eischen af
7.67. sui-
uur tjh.:
Onrust in Barcelona
ite
Voor een waarde van ruim een half millioen.
id
35
en
Daarna verbanning uit Italië
Pastoor A. J. Melkert
zijn toestand Heht verbeterd.
Het lot van de „Nautilus” Sinds enkele
dagen niets van den onderzeeër vernomen.
eb
oo
len daarop thans niet te veel nadruk
leggen; het lijkt ons niet wenschelljk
over Mgr. Nolens' „politiek testament”
Barometerstand
stand.
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 8.12.
De mulUrtj op de Chileensche vloot duurt
veert.
Moulin Is tot 2 laar gevangenisstraf ver
oordeeld.
Arthur Fontaine, voorzitter van den Be
heersraad van het Int. Arbeidsbureau, to
OTtrlcdcn.
Laval en Briand sullen 26 en 27 Septem
ber een bezoek aan Berlijn brengen.
■rd
tal
len
3B-
-35
ort
nk
rel
de
eU
ed
en
Prof mr. Aalberse ontving het volgende
telegram van H M. de Koningin:
Nam met oprecht leedwezen kennis van
overlijden minister van Staat Nolens. Zal
vele diensten door Z.Exc. aan den Lande
bewezen steeds in dankbare herinnering
houden.
hebben, die
aan de gods-
Mlnister Dietrich over de saneerlng van
Duitschlands financiën.
Ernstige vechtpartij te Arnhem; politie
agent zwaar gewond.
Dr. Bendlen’s methode; resultaten vast
bet ondersoek te Londen.
Eindrapport van de co*rdinatie-commis
sie der Europeesche Studiecommissie.
Ir. H. Hessellnk te Eindhoven, buitenge
woon hoogleeraar te Delft.
■Wit
ist-
nde
ult-
etd;
Jit
ter
ral
se
nd,
ter
:on
BUREAU:
Telefoon:
Is
Léon
een
het
Nog 2 millioen menschen met den
dood bedreigd
Hevige ontploffing in een fabriek b(j Pa
rijs.
•n
£5
Lil'
loyaal zi
luchtma<
o
De terugkeer der Delische prinsen naar
Indlë.
den
na-
;e-
en
en
rel
Se
?e
lit
Iet
ti
en
en
x>k
!ke
?er
id-
■n.
ut
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar 2.—
Voor bulten Alkmaar 2A5
Met Geïllustreerd Zondagsblad
6.66 hooger
Z. K. H. Prins Hendrik zond een telegram
van den volgenden inhoud:
•let diep leedweaen ontving Ik het be
richt van het overlijden van mgr. prof, dr.'
Nolens.
Beseffende welk een groot verlies het
heengaan van dezen uitstekenden Neder
lander voor ons Vaderland beteekent. be
tuig Ik U mijn oprechte deelneming en
verzoek die ook aan de familie te willen
overbrengen
H. Mis van Requiem te Batavia.
Gistermorgen werd In de Kathedraal aan
het Waterlooplein te Batavia een plechtige
Requlem-MU opgedragen voor de zielerust
van wijlen Mgr. prof. dr. W. H. -Nolens. De
plechtigheid werd bijgewoond door verschei
dene autoriteiten.
De situatie voor de Engelsche
regeering
begroeting mag worden bedreigd, al is
het maar uit de verte.
Die veiligheid op de eerste plaatst
Te Shanghai aangekomen Amerikaanache
zendelingen deelen mede, dat In de provin
cie Klangsl meer dan 100.000 personen ten
gevolge van de overstroomlngen om het
leven zjjn gekomen.
In de provincie worden nog meer dan 2
millioen menschen met den dood bedreigd,
wanneer niet spoedig hulp wordt verleend.
behoefde
gewezen
te worden, en dertig jaren geschie
denis zijn dAAr, om te bewijzen, dat de
bovengenoemde feiten In werkelijkheid
geen „kentering” teweeggebracht heb
ben In dien zin, dat het sociallsme-in-
de-practijk voor den Jratholiek toegan
kelijker zou zijn geworden.
„Het Volk” vervolgt verderop:
eerst
eigenlijke
gedacht.
Dan eerst zal Engeland de middelen
moeten kiezen om ófwel zijn invoer te
beperken ófwel zijn uit voer te vergroo-
ten. Dan eerst zal Europa iets van
Albion te verwachten krijgen.
Maar: Safety first!
Eerst veiligheid.
De overeenkomst
Italiaanschen Staat.
In de Ver. Staten zou men belangrijk
willen bezuinigen op de uitgaven voor leger
en vloot ter dekking van het financieele te
kort.
Ml verlies vso ‘n
anderen vinger
De Chileensche regeering beeft het ulti
matum der matrenen van de vloot, tot welks
onderteekening de manschappen de officie
ren hadden gedwongen, afgewezen. De re
geering elscht onmlddellljke onderwerping
van de muiters en dreigt, zoo hieraan niet
onvoorwaardelijk gevolg gegeven wordt, met
een luchtbombardement.
De opvolger van Mgr. prof. dr. W. H.
Nolens in de Tweede Kamer.
In verband met het 25->rig jubileum van
ons Hoofdkantoor N.V. Drukkerij De
Snaarnestad te Haarlem, aal het „Noord
HoUandsch Dagblad" aa. Zaterdag vroegtij
dig verschijnen en verzoeken wjj onzen
adverteerders hun advertentiën voor dit
nummer reeds morgen te wtUen inzenden.
Alleen kleine advertentiën kunnen aa. Zater
dag tot uiterifjk uur worden aangenomen
DE DIRECTIE.
Bezuinigingen op leger en
Het is natuurlijk niet deze „kente
ring” in het socialisme, welke Mgr. No
tens bedoeld moet hebben: op wat der
tig jaar geleden gebeurde,
thans niet zoo uitdrukkelijk
De Dultsch-Oostcnrijksche Totunte
de baan?
Gistermorgen vond in een chemische fa
briek te Bezons (departement Seine et Olsei
een ernstige explosie plaats, waardoor de ge-
beele fabriek vernield werd. Eén groot deel
der arbeiders werd onder de Instortende
muren bedolven. Het aantal slachtoffers staat
nog niet vast. Tot nu toe werden twee doo-
den en 35 gewonden gevonden.
De reddingswerkzaamheden worden door
de brandweer en politie verricht. Het aantal
personen, dat zich nog onder de puinhoopen
bevindt, is nog niet bekend. Voortdurend
hoort men tusschen de puinhoopen het ge
steun der nog begraven slachtoffers. Men
hoopt nog een deel der slachtoffers levend
te kunnen bevrijden.
De bergingswerkzaamheden worden nog
bemoeilijkt door het feit, dat direct na de
explosie een brand uitorak.
Een in de nabijheid gelegen llftcnfabrlek
werd door de ontploffing zwaar beschadigd.
Op het terrein van het ongeval zijn verschei
dene brandweerwagens uit Parijs aanwezig.
6 werkplaatsen vei woest.
Naar uit Bezons gemeld wordt, heeft de
explosie aldaar 3 dooden en 14 zwaar ge
wonden ten gevolge gehad. Door de kracht
der ontploffing werden 6 werkplaatsen vol
komen verwoest Binnen een omtrek van
100 M zijn alle muren Ingestort. De licha
men der beide gedoode vrouwen werden 20
Meter ver weggeslingerd. De toestand
drie der zwaar gevonden is hopeloos.
Het ingestelde onderzoek heeft uitgewezen,
dat het hier een nitrocellulose-ontploffing
betreft. De materieele schade is zeer groot.
Russisch graan naar Nederland
Een der Berltfnsche correspondenten van
het „Hdbd? meldt:
Naar de Dultsche Harihelsdlenst verneemt,
hebben de onderhandel ingen van de Sovjet-
regeering over de levering van een groote
hoeveelheid Russisch graan naar Nederland
haar beslag gekregen. De levering heeft een
waarde van een millioen mark.
Voor dit bedrag koopt de Sovjetregeering
Nederlandscbe pioducten.
Bovendien onderhandelt de Sovjetregee
ring over den verkoop van darmen. Deze
onderbandelfngen hebb enechter tot dusver
nog niet tot een resultaat geleid.
„Wat nu de aansporing van mgr. No
tens betreft om thans eindelijk met de
kentering van het socialisme rekening
te houden, zoo was hij zelf een veel te
wijs man om niet te beseffen, dat die
raad ook van een kentering in het ka
tholicisme uitging, evenals de beschou
wingen in de encycliek! De heer Nolens
was relativist genoeg om te weten, dat
een gewijzigde verhouding tusschen twee
lichamen zoo goed op kentering bij het
eene als bij het andere kan duiden. De
katholieke kentering lag reeds In kiem
vervat in Dr. Nolens’ eigen aankondi
ging. dat voor de R. K. Staatspartij bet
oogenbllk zou aanbreken, waarop zij in
„uiterste noodzaak" met de sociaal-
democratie te zamen de regeering ter
hand sou nemen. Deze aankondiging is
later naar behooren verzwakt en er Is
ten slotte niet veel anders van overge
geven dan een dreigement om er óe
coalitlebroeders wat toeschietelijker mee
te maken, zonder resultaat echter. Nle‘
onwaarschijnlijk Intusschen houdt de
aansporing van mgr. Nolens op zijn ziek
bed. om de kentering in het soc'allsme
in het oog te houden en daarmee reke-
kening te houden, een advies in om
daarmee meer rekening te houden, dan
met de engste partijpolitieke overwegin
gen tot voordeel van het conservatisme
tot dusver door de R.K Staatspartij ge
schied is. Wie zich herinnert, hoe de
thans gestorvene bij zijn Intrede in de
Kamer als jong priester door onzen
partijgenoot Van Kol geestdriftig ver
welkomd werd als een element ter so
ciale verjonging der katholieke partij en
wat van die hoonvol'e ve.wac:tT-cr
terecht kwam, mede door de houding
van het katholicisme jegens het socia
lisme, die zai het ten minste verklaar
baar vinden. Indien de aangegeven be
doeling in de door mr. Aalberse over-
•ebrachte woorden verscholen lag.”
„Het Volk” legt hier de woorden van
De muiterij duurt voort.
In weerwil van de aankonding der
regeering. dat zij de muitende zeelieden te
de
de
de
Volgens telegrammen uit Madrid is in
verband met ongeregeldheden, die zich
Woensdag in de gevangenis van Barcelona
hebben voorgedaan, de directeur uit zijn
functie ontslagen.
De communistische Arbeidersvereenlging
te Barcelona heeft Woensdagavond laat de
algemeene staking voor Donderdag uitgeroe
pen. om te protesteeren tegen de maatrege
len der autoriteiten. De staking in Saragossa
duurt nog voort.
Hoogste barometerstand 767.8 te AkurelrL
Laagste barometerstand 744.6 te Skagen.
Verwachting: Meest matige Zuldelfpce tot
Zuid-Westelijken wind, zwaar bewolkt met
lijdelijke opklaring, waarschijnlijk regen
buien met kans op onweer, aanvankelijk
iets wanner.
De plaatsvervangende president en re
geering van Chili zijn afgvtreden.
In den toestand van Pastoor A. 3. Mel
ken van de kerk van het H. Hart aan de
Vondels trast te Amsterdam, die verleden
week door een fiets werd aangereden, tegen
den grond werd geslagen en bewusteloos
werd opgenomen, is een lichte verbetering
Bijzonderheden over
welke de aandacht van de aeer voor
name hoofdzaak zou kunnen aflelden.
Alleen dit: wanneer men tegenover
een kentering in het socialisme (het
optreden van zekere socialisten in En
geland en In Dültschland) eeh kentering
in t katholicisme meent te mogen stel,
ten, dan kan daarmede nooit bedoeld
worden, dat de katholiek ook maar in
het minst iets van zijn katholieke leer
zou prijs geven; nooit ofte nimmer zal
de katholieke leer zich met de socialis
tische kunnen verstaan en in dien zin
zal een katholiek ook nooit ofte nimmer
socialist kunnen zijn.
Een andere vraag te echter, of het
socialisme niet een zoodanige kentering
zal kunnen ondergaan, dat-ër^ in het
waarachtige volksbelang een andere
verstandhouding met de katholieken
zal kunnen komen.
Zooals reeds In het kort werd gemeld, is
het conflict tusschen het Vaticaan en de
Itallaansche regeering bij gelegd.
De overeenkomst is gebaseerd op de vol
gende bepalingen:
De vereenlgingen der
zullen voortaan rechtstreeks onde:
«Un aan de bisschappen, die aak t
Op zijn sterfbed heeft Mgr. Notens
mt zijnboezemvriend Aalberse gr-
«proken:
,J5r Is een merkwaardige kentering
in het socialisme gaande; houdt dat In
de gaten en houdt daar rekening
mee.”
Men zoude Nolens zélf moeten
om den diepen zin van deze zoo een
voudlge, maar voor een lange toekomst
allerbelangrijkste woorden volkomen te
kennen, maar ook degene, die niet
vreemdeling is In het politieke Jeruza
lem. begrijpt, waarop de stervende
staatsman hier doelde en in hoeverre
men In die woorden de aanwijzing van
een politieke gedragslijn mag en moet
zien.
Mgr. Nolens heeft het is ons be
kend met groote belangstelling en,
we mogen wel zeggen, met groote be
wondering gezien, hoe het socialisme
d-wx In zijn voornaamste leiders in
Engeland en Dültschland manmoedig
vete oude propaganda-leuzen liet varen
daartoe gedwongen door den onont-
koomlljken nood der tijden, hoe het
socialisme zichzeK ten deele edelmoedig
opofferde om het volk, zooveel mogelijk
nog, van den ondergang te redden.
Dat heeft den ouden staatsman goed
gedaan en het moét voor hem een Uéh-
tend verschijnsel zijn geweest in deze
donkere tijden.
„Het Volk” van gisterenavond wijdt
aan de voor de historie uitgesproken
woorden van Mgr. Nolens op zijn sterf
bed een voor het grootste deel zeer
sympathiek gesteld artikel, waaraan wij
o.a. ontleenen:
Plaatsvervangend president
regeering afgetreden
De toestand in Chili wordt van uur tot
uur erger. Verwacht wordt, dat de staat van
beleg over het geheele land zal worden af-
gekondlgd. De plaatsvervangende president
Manuel Trucco en de geheele regeering zijn
af getreden.
De matrozen zijn thans tot openlijke mui
terij overgegaan. Zij bevinden zich in het
bezit van het grootste deel der vloot, in het
bijzonder ook van bet grootste Zuld-Ameri-
kaansche vlaggeschlp „Almlrante Latarre.'
De muiters schijnen onder commumstl-
schen Invloed te staan. Zij eischen oa. be
straffing van den vroeger enpresider.t Ibanez
en van zijn v: lenden en verdeellng van de
groote landgoederen.
De luchtstrijdkrachten zijn, naar het
schijnt, de regeering nog trouw gebleven
Daar de arbeiders zich solidair hebben ver
klaard met de eischen der matrozen, ver
wacht men de afkondiging der algemeene
Moulin. Albaslni en Maffi zijn veroor
deeld tot twee jaar gevangenisstraf. Roggl en
Foesati zijn wegens gebrek aan bewijs vrij
gesproken.
Moulln zal. na zijn straf te hebben uitge
boet, uit Italië worden verbannen.
Uit een berekening van de stemmenver
houding in het Engelsche parlement blijkt,
dat de nationale regeering in het ongun
stigste geval beschikt over een meerderheid
van ongeveer 40 stemmen, winneer althans
aUe .eden aanwezig zijn. In werkelijkheid zal
de stemverhouding voor Me regeering veel
gunstiger zijn.
Volgens een nauwkeurige berekening zou
de regeering beschikken over 333 stemmen,
tegenover 386 voor de oppositie. Het staat
echter vast, dat verscheidene Labour-afge-
vaardlgden hun steun aan de mewing heb
ben toegezegd.
De voorzitter van een der belangrijkste
commissies uit het Huls, de heer Wood heeft
eenlge mededeellngen gedaan omtrent den
flnanciee’en toestand van de V 8. en de
maatregelen, die worden overwogen om aan
het dreigend tekort te ontkomen.
Volgens den heer Wood overweegt Presi
dent Hoover belangrijke bezuinigingen in te
voeren op de uitgaven voor leger en vloot,
om den fiscalen toestand in orde te brengen
zonder verhooglng der belastingen
..Wij zijn niet in oorlog en wij worden op
geen enkele wijze door oorlog bedreigd." relde
de heer Wood na een conferentie met pre
sident Hoover.
..Er Is geen noodzaak voor een groote vloot
en er is geen noodzaak voor een groot leger,
wy kunnen de uitgaven voor deze belde
diensten even goed verminderen als voor
de ..farm board” en op deze wijze den lan
gen weg Inslaan om de begrootlng In even
wicht te brengen."
Hoewel Dinsdag nog officieus verluidde,
dat het denkbeeld van een bel astingverhoo-
glng nog niet is opgegeven, schijnt de heer
Wood een dergelijken stap onnoodig te vin
den.
De ernst van den toestand blijkt duidelijk
uit een verkla-lng van het Appartement van
financiën, welke aantoont, dat het tekort
over de eerste 3 maanden van het loopende
fiscale jaar. dat op 30 Juni 1933 zal eindigen.
396.365.000 dollars bedraagt. Indien dit te-
kort op dezelfde wijze gedurende de rest van
het jaar b’.jjtt gehandhaafd, dan beteekent
dit, dat het deficit aan het einde van bet
fiseate jaar meer dan 3 mUUard dollar zal be
dragen.
HOF R ALKMAAR
Administratie N» 433
Redactie Ne. 633
nog de
van
Ooqulmbo streng zal straffen, toonen
matrozen volstrekt geen neiging, aan
eischen der regeering te voldoen en
schepen weer over te geven. Deze vloot om
vat een slagschip een kruiser en zeven tor
pedojagers. Ook toonen de muiters zich niet
in het minst bereid de officieren vrij te
laten, die nog steeds gevangen zitten.
De marineautoriteiten confereeren met de
leiders van den opstand in de haven van
Coqulmbo over den toestand.
Naar men meent te weten overweegt de
ADVERTENTIEPRIJS: Va» 15
regels 1X5: elke regel meer 635.
RECLAME per regel f A7S voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's f 0.50.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bu vooraitbetalins pwr plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels;
Iedere regel meer 0.12
Jdet deze woorden bewoog Dr. No
lens zich geheel in de HJn van de re
cente pauselljke encycliek „QuadraRe-
slmo Anno”, een zendbrief, waarvoor h;j
jegens nenzeifden bezoeker groote be
wondering uitte.
Ook in deze encycliek wordt van een
merkwaardige kentering in het socialis
me gerept, een kentering in de richting
van verwijdering van het antl-gods-
dlenstig standpunt van het socialisme
en ook de zendbrief adviseert den ka
tholieken ord die kentering in het oog
te houden en daarmee rekening te
frouden.
Dat er tn Het socialisme een kente
ring is in de richting van verwijdering
van het antl-godsdlenstig standpunt
wordt door ons niet betwist. Alleen
dient, der waarheid getrouw, te worden
medegedeeld, dat althans in het Ne
derlandsche socialisme die kentering
reeds minstens dertig jaar geleden In
trad. Reeds in 1901 waren onder de Ka-
mercandidaten van de 8 DA P voor de
allerbeste districten twee pretttkanten
en de eene van hen, onze betreurde
Hugenholtz, werd gekozen, nadat hjj in
tal van' plaatsen in stampvolle verga
deringen was cpgetreden met een rede
over het onderwerp: godsdienst en so
cialisme. Van even zoo lang dateert ook
ons christen-socialistisch weekblad „De
Blijde Wereld" en de aanhangers van
deze groep zijn in ons midden steeds
als volwaardige socialisten beschouwd.
Ongetwijfeld heeft ook de katholieke
kerk en de katholieke partij dat* van
stonde aan Jta de gaten” gehouden en
er ten volle rekening mede gehouden.
Katholieke Actie
■cbtkt
«“•-
telijke en wereldlijke leiders der vereen!-
gingen zullen benoemen.
De Katholieke Actie zal dus uitsluitend
zaak der diocesen zyn.
Personen, die in oppositie zijg tegen bet
fascistisch regiem. 5 zullen niet als leiders
benoemd mogen worden.
In overeenstemming met haar gods
dienstige doeleinden, zal de Katholieke
Actie zich niet bezig mogen houden met
politiek.
In haar uitwendige vormen van organisa
tie zal zij zich dus onthouden van alle
dingen, die volgens traditie het kenmerk
zijn van politieke partijen.
Als vlag der plaatselijke
zal de nationale vlag dienen.
Het behoort niet tot het program der
vereenlgingen. beroepsorganisaties en vak-
vereenigingen te stichten. Zij zullen zich
dientengevolge ook niet bezig houden met
kwesties, die uitsluitend tot het gebied der
vakvereeniglngen behooren.
Voorzoover op het oogenbllk binnen het
kader der Katholieke Actie reeds beroeps
organisaties bestaan, worden deze be
schouwd als uitsluitend gesticht zijnde voor
het nastreven van godsdienstige en geeste
lijke doeleinden.
Verder verplichten deze organisaties zich,
er mede voor te zorgen, dat de wettige nk-
vereenlglng. waartoe zij behooren, in steeds
grooteren om vang de beginselen van een
samenwerking tusschen de verschillende
klassen verwezenlijkt en de door den staat
aangegeven sociale en nationale doeleinden
nastreeft.
De Jeugdvereenlgingen, die tot de Katho
lieke Actie behooren. zullen lidmaatschaps
kaarten en insignes mogen
geheel en al beantwoorden
dienstige doeleinden, die de Katholieke Ac
tie nastreeft.
Als vlag wordt alleen de nationale vlag
toegelaten, met uitzondering van processle-
vaandels.
De plaatselijke vereenlgingen zullen zich
onthouden van alle activiteit op sportgebied
en alleen bijeenkomsten mogen houden, die
het karakter van ontspanning en opvoe
ding op godsdienstigen grondslag dragen.
dracht maakt macht een nationale
regeering in het leven geroepen, die zich
uitsluitend d 1 e taak heeft gesteld
zorgen voor de velllgheicPvan het pond.
Dat Is een landsbelang, een belang, dat
boven de belangen der partijen, en der
standen uitgaat al tracht Labour ook,
onder Invloed van de Trade Unions
(Vakvereeniglngen), gedeeltelijk van
deze nationale regeering een caricatuur
te maken, door er een aanleiding tot
nieuwe verdeeldheid in te zoeken.
Is eenmaal dat groote, alles-beheer-
schende doel bereikt heeft om een
woord van Nelson te gebruiken
iedere Engelschman zijn plicht gedaan,
zooals Engeland van hem verwacht, dan
kan aan een liquidatie van de
ekonomlsche krlsis worden
Een meerderheid zon haar verzekerd zijn
De „Oaoemtore” nit haar voldoening
De „Osservatore Romano” spreekt zlm
groote voldoening uit over het accoord tus
schen den H. Stoel en Italië, dat de Ka
tholieken van de geheele wereld zal ver
blijden en waarover belde partijen voldaan
zijn.
De „Osservatore" zegt, dat er voortaan
geen onvereenlgbaat heid bestaat tusschen
het lidmaatschap der fascistenpartij en dat
der Kath. Actie.
„Safety first” Is een van de vele ge
vleugelde woorden, waarmee de door
snee Engelschman zijn daden pleegt te
onderstrepen of te motiveeren en is ook
de beste typeering voor de politieke
gebeurtenissen, die de laatste weken
het Britsche Koninkrijk in opschudding
hebben gebracht.
„Veiligheid op de eerste plaats.”
Zoolang die er is, kunnen de partijen
rustig voortgaan, leder op haar eigen
weg, ieder met haar eigen politiek;
maar komt de veiligheid in gevaar, dan
is er maar één belang meer, waarvooi
alle andere belangen wijken: moeder
Engeland. Is daarvoor gezorgd, dan is
er weer tijd om te praten.
Het kan den buitenstaander dan ook
vreemd aandoen, wanneer hij ziet hoe
snel de situatie aan de overzijde van de
Noordzee is veranderd. Daar regeerde
een kabinet, dat zich zóó stevig voelde,
dat het reeds aan zijn minister van
buitenlandsche zaken toestond het pre
sidium der ontwapeningsconferentie
van het volgend jaar te aanvaarden, en
dat als een der eersten het Hoover-plan
goedkeurde.
Datzelfde kabinet nu Is eensklaps ver
dwenen; voelde zich eensklaps den
grond onder de voeten wegzinken, om
dat er een tekort van 120 millioen pond
sterling was in zijn begrootlng, welk
bedrag niet meer bedroeg dan een acht
ste deel van het heele Engelsche Staats
budget. De leider van de socialisten is
voor .Judas” uitgemaakt, afgezet en
weer opnieuw minister-president.
Ra, ra, wat Is dat?
het een looze paniek, zooals
Blum meende te weten; is het
bewijs van de onmacht van
socialisme om te regeeren, zooals
de „Temps” dacht te constateeren; is
het een nieuwe onteerende capitulatie
van het socialistisch beginsel ter ver
dediging van het kapitalisme, zooals de
„Humanité” oordeelt; is het de front
verandering tegen het Europeesche vas
teland, die het „Berliner Tageblatt”
vreesde? Is het überhaupt wel een po
litieke krists, die zich in het paleis
van den konlng en in Downingstreet
heeft af gespeeld? Of was dat alles
slechts een verschijnsel, een symptoom
van een krisls, die dieper ligt, die meer
de wortels raakte van het volksleven,
die de veiligheid in gevaar bracht de
veiligheid zelf?
Dit laatste Is Inderdaad het geval.
De eigenlijke oorzaak van de politieke
krlsis ligt dieper veel dieper, dan In regeering. indien een krachtiger optreden
een niet-sluitende begrootlng. Zij ligt
in den ekonomischen toestand van het
land en staat ten nauwste In verband
met de ekonomlsche krlsis van de heele
wereld.
Engeland Is een land, dat leven moet
van zijn invoer of van zijn uitvoer,
zooals men wil. Zijn grondstoffen en
levensmiddelen moet het invoeren en
betalen met den uit voer van zijn in
dustrieproducten of met dé rente van
zijn in het buitenland uitgezette kapi
talen. Bij de geweldige daling nu van
de prijzen, juist van grondstoffen en
landbouwproducten, Is het onmiddellijke
gevolg een fatale vermindering van de
koopkracht In die landen, die grond
stoffen en levensmiddelen moeten leve
ren, en voor het mindere, dat zij er voor
krijgen, Engelands industrieproducten
koopen moeten. Een fatale achteruit
gang dus van den Engelschen uitvoer
d.wx van de Engelsche industrie, die In
haar geheel voor een derde en in som
mige bedrijven zelfs voor de helft of
twee-derden leeft van den uitvoer.
Die bedrijven gaan achteruit beta
len minder belasting en ontslaan veef
werklieden, die op hun beurt de Staats
kas weer belasten als werkloozen.
Het gaat er dus om den Engelschen
uitvoer weer op peil te brengen en
daarvoor is allereerst noodig een basis
van veiligheid in de handels-operaties:
dat is: een stabiele munteenheid, dat
is: de stevigheid van het pond sterling,
noodzakelijk zou blijken, een aanval op de
vloot met dulkbooten. welker equipages
1 gebleven en met de militaire
it. waarbij zij van dertig bommen
werpers gebruik zou kunnen maken.
De vloot is voor drie maanden van pro
viand en van eer. groeten voorraad brand
stoffen voorzien
De marine, die door Britsche officieren is
geoefend, was tot dusver een model van
orde en gehoorzaamheid.
Telegrammen uit Coqulmbo melden, dat
het bedrijfsleven stilstaat en dat er groote
opwinding heerscht.
In een vergadering der Dultsche Staats
partij te Berlijn heeft de rljksmlnlster van
financiën, dr. Dietrich, een rede over de
saneerlng van Duitschlands financiën ge
houden.
Voor de toekomst bestaat onze taak, al
dus de minister, vooreerst In het orde stel
len op Duitschlands buitenlandsche schul
den. die in schulden op langen lermVn race
ten worden veranderdten tweede in het
versterken van kapitaal en geldbedrijf in bet
binnenland en ten derde tn het in orde
brengen van de financiën der landen en
gemeenten.
Inzake de buitenlandsche schulden zijn
wij door bet rapport-Layton in zooverre een
stuk verder gekomen, dat daarin wordt er
kend. dat men niet voortdurend groote be
talingen van debiteur-landen aan eischen.
wanneer men tegelijkertijd weigert bun
producten af te nemen, met welke alleen
zij kunnen betelen. Ook is erkend, dat deze
kwestie onafscheidelijk is verbonden met
die van het herstel en daarmee la de grond
slag voor een nieuwe regeling gelegd
In de kapitaal- en geldpolitiek, die een
deel is van de heele economische politiek,
zal men de deflatie niet kunstmatig mogen
bevorderen.
Ten slotte besprak de Minister
werkloosheid en de noodzakelijkheid
het in orde brengen van de financiën van
sna
en
De
>d-
re-
len
ten
ra-
eet
bet
ar
ia»
Ie
it
li
:n
5
ekt
al-
M-
•g
