ONS BLAD
Il
p
i
1
1
EEN PUTSCH VAN DE HEIMWEHR
IN BOVEN-OOSTENRIJK
MISDADIGE AANSLAG OP DEN
TREIN BOEDAPEST—OSTENDE
ZIJ,
GRATIS
Noord*
Hollandsch
Dagblad
l
1
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 215
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1931
f40
VOORNAAMSTE NIEUWS
Tegenstand der autoriteiten
Tafel messen Friedrich Herder
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Geweldige woudbrand
R. K. Tuinbonwwintw
in Minnesota
school te Beverwijk
die zich thans op het
va»
Braziliaansch watervlieg
tuig neergestort
De cholera-epidemie
te Basra
tó
JOH. LAUWERS
PATGLOP 3 ALKMAAR
abonneeren ontvangen
de nummers tot 1 Oct. a.s.
Twintig dooden Vele gewonden
Een tweede aanslag op den Oriënt-express voorkomen
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ORGEVAL
Pfriemer geeft het op
De putsch mislukt en de leider naaf Italië gevlucht
Het verschrikkelijke
de ramp
ZWAKKE POGING
I
No. «33
AU* «b-.nne. blvd iim in*vul* de verKterlnuvoorwiiarden'
Mondbranden In Midden-Amerika.
toacchen
bijzonderheden
verdere
Gzndbi te Londen aangekomen.
In het
Meer dan 1000 dooden te Belize
Aftreden van MacDonald zeetocht.
dat
Temer
5 dooden
De „Nautilus”
Van Spitsbergen vertrokken
van
dr.
van
Barometerstand 9 uur vjn.: 772 vooruit.
ambtenaren
TegeUJker-
415 personen overleden
Gandhi te Londen
Onderhond met MacDonald
100 personen dakloos
Inwijding door Mgr. Aengenent
een
24 dooden
De vlootvacantie van Borah
De eerste stap naar het presidentschap
Prinses Juliana heeft het nieuwe Nederiandsche paviljoen
de Koloniale Tenteonztel-
Rede van dr. Curtins over krtads en ontwa
pening.
een
met
Arrestaties der leiders be
volen
Mislukte „palach"* der Hetmwehr In Oos
tenrijk. Arrestatie der leiders bevolen.
BQ een antoboteinc te Den Haat zjjn vtjf
personen gewond.
De sluiting van de sitting 1834—1831 der
Staten-GeneraaL
Te Belize is de pest ultgebraken. De ram
pen hebben reeds UM dooden SU Mocht
Congres der 8L Josephgenellenvereenictac
te Amsterdam.
Officieel wordt thans het aantal dooden
van den orkaan, die Midden-Amerika heeft
geteisterd, voor Beuze op 100C geschat. Tot
nu toe konden 700 dooden worden gebor
gen. Het meest geteisterde stadsdeel werd
In den afgeloopen nacht In brahd gestoken,
aangezien In verband met de verschrikke
lijke hitte het ergste werd gevreesd.
Het geteisterde stadsdeel in brand
gestoken
Het Fransche vliegtuig .Trait d’Unton ir*
in Zuid-Rusland neergestort. Lebrix en Mes-
nlm gedood.
LICHT OP. De lantaarns moeten worden
opgestoken om 7.47 uur.
De samenstelling van het
helsche apparaat
Volgens de mededeelingen van den com
mandant van de Pioniersafdeeling. kapitein
Nagy, een deskundige op het gebied van ont
ploffingen, bestond de helsche machine uit
een kleine koffer van Vulkanfleber, en was
gevuld met één 4 twee Kilo nitroglycerine of
dynamiet. Hieraan was een 'ont vastgemaakt,
welke door twee koperdraden met een elec-
trlsche zaklanta.m-battertj was verbonden.
Deze draden waren zoo aangebracht, uat bij
het passeeren van den trein kortsluiting ont
stond, waardoor de lont in brand geraakte
In
proclamatie
Ontwerp van wet tot herziening van
Lager-Onderwtjswet.
niet elk
concur-
Rif
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar Z-
Voor buiten Alkmaar 2.85
Mei Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
De Bondsregeerlng te Weenen heeft ver
klaard. dat de staat over genoeg machts
middelen beschikt om de „putsch”-poglng
te onderdrukken.
Donderdag sws. zal het gebouwvbgk
Donderdag 1 October as. zal het gebouw
der R. K. Tulnbouwwinterschool te Bever
wijk door Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aen
genent. Bisschop van Haarlem, worden in
gewijd.
De officieele opening der school sa! ge
schieden door den Minister van Blnnen-
landsche Zaken en Landbouw, Jhr. Mr. J.
M. Ruys de Beerenbrouck.
Zaterdagmiddag sloot de minister van Staat, minister Ruys de Beerenbrouck. In een ver-
eenigde vergadering der beide Kamen de tegenwoordige zitting van de Staten-Gene
raal. De Minister verlaat het gebouw der Tweede Kamer, nadat hJJ de zitting gesloten
had.
Het leidende eentramblad .Germania” sal
van 1 October af éénmaal per dag verschij
nen.
De Staat Minnesota is door eenlge gewel
dige woudbranden geteisterd. Daarbij wer
den zes personen gedood. Meer dan 300 per
sonen zijn dakloos geworden.
BH de stormramp te Belize ztyn 784 *■-
srhen omgekomen.
Anti-dumpingswet btJ do To cede
ingediend.
Volgens officieele berichten zou het aantal
dooden 24 bedragen.
Omtrent de catastrophe kan nog bericht
worden, dat het aantal slachtoffers nog veel
grooter had kunnen zijn.
Het is namelijk gebleken, dat een deel
van den trein, dat het volste was, de plaats
waar de ontploffing plaats had, nog niet was
gepasseerd.
Om. zijn om het leven gekomen de heer
en mevrouw Renard, directeur van de Sa
bina. die naar Hongarije gegaan was. om
deel te nemen aan het congres van Inter
nationale Lucht-transporteurs.
In den loop van deze week gaan de reM-
gerstreinen over het nieuwe spoorwegviaduet
in den Mulderatraatweg rijden. Voorlooplg
aanzienlijke vertraging in het treinverkeer
met het Gooi.
oil verlies *a
anderen I Inter
Gisterenavond had Gandhi -en langdurig
onderhoud met den eersten minister MacDo
nald. Gandhi verklaarde daarbij, dat hjj be
reid was. de onderhandellngen voort te zet
ten. wanneer de Engelsch? regeerlng zich be
reid zal verklaren de princlpieele punten,
zooals die door het Nationaal Al-Indisch
Congres waren vastgesteld, te aanvaarden.
Wanneer zuIks niet het geval zal zijn, zouden
verdere besprekingen geen doel hebben. De
details zouden voorlooplg aan deskundigen
kunnen worden overgelaten.
Tegenover de journalisten verklaarde Gan
dhi. dat hij de grootste waarde hechtte aan
een spoedige bespreking met zjjn belde voor
naamste tegenstanders.
Gisterenmiddag beeft Gandhi een voor
Amerika bestemde radio-rede gehouden. Zijn
eersten nacht te Londen heeft Gandhi door-
ge bracht gewikkeld in een wollen deken, op
den cementen vloer van een van zijn kamers
in Klngsleyhall tn Bow.
Alle «i>.nne> <a> dn hlsd iirn Ingevolge de veraeterlnKevoorwearden' f *innn Levenslsn* *heels on**.biktbeid loc werken door f TCA bii een ongeval met f OCf| bii verlies van een hand f 1 OC bij verlies vnn een f Cfi ol> breuk vnn
•ete» ongevallen vsrxekerd voor een der volgende uiikeerinren wwUUa verliee van beidé armen. beide boenen of beide oogen wile doodeliikcn afloop Z3U," een voet of een oog duim ot wlavlnaer been of arm
Hoogste barometerstand 7725 te Valencia
en Le Havre.
Laagste barometerstand 747.7 te Isafjord
Verwachting: Zwakke wind, meest
uit Westelijke richtingen, licht tot half be
wolkt, weinig of geen neerslag, des nachts
koel, overdag Iets zachter.
Nou, van dit laatste zijn we heilig
overtuigd!
En we gelooven, dat het buitenland
voorlooplg nog niet behoeft te sidderen.
Toch zijn we blij, dat dit wetsontwerp
verschenen is; al bedoelt het ook slechts
een zwakke poging om de ergste
„dumping”-gevallen tegen te gaan, uit
het ontwerp blijkt tenminste het oesef
dat men Gods water niet langer zoo
maar over Gods akker mag laten loo-
r>en, en met de door de Regeerlng voor
gestelde maatregelen zal tenminste
iets bereikt kunnen worden.
De persdienst van het Helmatschutz-Ver
bond in Oostenrijk maakt het volgend bericht
van den leider van het Verbond, dr. Walter
Pfriemer, bekend.
De slechte toestand van den Boerenstand
In Oostenrijk en in andere kringen, ook die
van de arbeiders heeft mij aanleiding gege
ven een laatste poging tot redding te doen,
om ons land voor verbrokkeling en onder
gang te bewaren.
Ofschoon wtj geheel Stiermarken met uit
zondering van Graz bezet hebben, staak ik
om bloedvergieten te voorkomen, de actie.
Alle Helmwehr-afdeellngen moeten direct
naar hun standplaats terugtrekken.
Mijn laatste boodschap als leider van den
Bond geldt alle kameraden, die, zooals ik.
alles beproefd hebben, om de gedachte van
de Helmatschutz door te zetten.
In het bijzonder dank ik alle kameraden
in Stiermarken voor hun offer, dat tjj aan de
beweging brachten.
Ik deel tegelijkertijd mee. dat Ik mijn lei
derschap in de handen leg van de Heimat-'
sphutz.
De bondsleider Reiter heeft eveneens zijn
functies neergelegd.
De actie gestaakt
In de avonduren werd aap de Boven-Oos-
tenrooksche Heimwehr bevel gegeven de actie
te staken en naar huis te gaan. Ook de in
de nabijheid van Graz samengetrokken Heim-
schutz uit West-Stiermarken keerde terug.
(Men zie voor verdere bijzonderheden
(Pag. 4. 2e blad).
In Basra zijn In de laatste vier weken 415
personen aan cholera overleden. In totaal
zijn 787 patiënten naar de zlekenhtuaen ver
voerd. De Engelsche vllegertroeoen zijn ge
ïsoleerd en hebben nog geen ziektegeval te
melden.
Uit de omliggende dorpen en uit de woes
tijn komen groote greepen Arabieren, ten
einde zich te laten inenten tegen de vreese-
HJke ziekte.
HH voorstel van Nederland, SeandinavM
en Zwitserland inzake een bewapenlngspane
is op de agenda van de Volkenbondsvergade
ring geplaatst en naar de derde imilédl
verwezen.
Door de stilte van den nach* klonken de
jammerklachten in Hongaarsche, Duitsche,
Fransche en Engelsche taal. Uit ne putnhoo-
pen van de verwoeste wsgom, werden de
bloedende gewonden geborgen.
Nadat 21 hunner geborgen waren, hoorde
men geen menschelljke stemmen meer en de
vreeselijke stilte toonde aan. dal thans onder
de puinhoopen nog slechts lijken waren.
De plaats waar het ongeluk heeft plaats
gehad is door militairen en gendarmerie af
gezet. Achter de afzetting staan weenend
vrouwen en kinderen.
Op kleine boerenwagens wor-len bruine
doodkisten aangevoerd, waarin de reeds ge
borgen lijken worden gelegd.
Alle gewonden zijn naar net ziekenhuis te
Boedapest Getransporteerd Hieronder is een
Amerikaansche een Engelschman.
Fraaschmanman en een OostenrUker.
Misdadige aanslag nabij Bndapeat op den
trein Budapest Weenen Partje Os
tende. Deel van den trein omleeg gestort;
ZZ dooden.
Werk van internationale
groepcommunisten?
Volgens het voorlooplg resultaat van hot
onderzoek van de deskundigen bij de trein
ramp zijn de lont en de ontplofte machine
van een Duitsche fabriek. De elementen zijn
echter van Poolschen en van Engelse hen
oorsprong In verband hiermee sent men het
duidelijk, da*, de aanslag door »"en Internatio
nale groep communisten, die In de laatste
jaren verschillende treinaanslagen hebben
uitgevoerd, Is gepleegd.
De misdadigers hebben den voor den D-
treln rijdenden passagi irstreln laten voorbij
gaan en toen pas de koperdraden met de rails
in verbinding gebracht.
De autoriteiten treffen alle maatregelen
om de daders van deze vreesellike misdaad
op te sporen.
Nadere berichten over de spoorwegeata-
strophe meldden, dat er 25 dooden geborgen
zijn. Het aantal gewonden wordt voorlooplg
op 50 geschat.
Daar de wagens 30 meter diep omlaag ge
stort zjjn is bet reddingswerk uiterst moei
lijk.
(Men zie voor
(Pag. 2. le blad).
Volgens verklaringen van vooruitstrevende
republikeinen zou senator William Borah
ernstig overwegen zich candidaat te laten
stellen voor het presidentschap. Zjjn Voorstel
inzake de 5-jarige vlootvacantie wordt hier
mede in verband rebracht en als een eerste
Naar uit Natal wordt gemeld Is een Bra-
zlUiaansch passagiers- en postvliegtuig, toen
het wilde starten voor een vlucht van Natal
naar Rio de Janeiro met een wrak tn bot
sing gekomen. Het toestel vloog In brand en
zenk. Hierbij kwamen 4 inzittenden en de
piloot om het leven.
uur gistermiddag heeft ie
medegedeeld, dat
groote afdeeling militairen uit Graz,
mitrailleurs en handgranaten naar Boven-
stiermarken gezonden Is. Tegelijkertijd
zijn alle garnizoenen geconsigneerd.
Ook uit Weenen en Klagenfurth zjjn af-
deellngen militairen naar Bovenstiermar
ken gedirigëerd ten einde de militairen uit
Graz te versterken. Het troepentransport
heeft plaats gehad met vrachtwagens, aan
gezien de Heimwehr onder d- ochtenduren
de stations bezet hield. Deze konden pas
later worden ontruimd. Kleine troepen
Helmatbunders die uit Weenen naar Stier
marken wilden gaan, werden daarin door
de politie belet.
Op den internationalen D-trein Boedapest
—WeenenPartjeOstende Is In den nacht
van Zaterdag op Zondag een dynamietaan-
slag gepleegd.
Toen de trein, die te half twaalf Zaterdag
avond uit Boedapest was vertrokken, geko
men was aan de brag over de bergkloof bjj
Bia-Torbagy (ongev. 30 K.M. V. Boedapest),
had een hevige ontploffing plaats. De brag,
die een lengte heeft van 60 M. stortte in.
De locomotiel en de zes vellende wagons vie
len In de 24 Meter diepe kloof
Tot Zondagochtend elf uur waren reeds
negentien dooden geborgen. Vtjf of zes doo
den moeten nog onder de overblijfselen van
den trein liggen. Het aantal gewonden be
draagt achttien. De toestand van de meeste
gewonden is ernstig.
Direct na het bekend wo.den van den aan-
zlag en de gevolgen daarvan werd hulp naar
de plaats des onhells gezonden en werd met
het oprulmlngswerk een aanvang gemaakt.
Tegelijkertijd werd het onderzoek naar de
daders van den aanslag geopend.
ïn de ochtenduren werden te Boedapest "n
«lectro-monteur en een arbeider gearresteerd,
die van den aanslag verdacht worden.
BU het onderzoeken van de parallel loo-
pende rails, die over een afzonderlijke brug
loopen kwam men tot de ontdekking, dat ook
op deze brug *n bom was gelegd. De Orient-
erpress uit Weenen die korten tijd later
moest passeeren kon tijdig worden tegen
gehouden, zoodat een tweede ramp van
greoten omvang kon worden voorkomen. Het
onderzoek duurt voort.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
omstreeks half twee hebben de Heimwehr-
groepen in Droeck a.d. Mur, Kapfenberg.
Feldweg, Judenburg en Schladming, alle
gelegen in Boven-Stiermarken, deze plaat
sen bezet.
Hetzelfde gebeurde in Kirchdorf en Grenz
tn Boven-Oostenrijk en in eenlge plaatsen
van het district Salzburg.
De Bondsleider Pfriemer heeft een mani
fest tel de bevolking gericht, waarin hjj
verklaart, dat de onder hem staande
Heimwehrgroepen bezit nemen van de
macht en waarin hjj de gendarmerie en de
politie van hun eed ontslaat.
De Bondsz egeerlug heeft aan alle steats-
auteriteiten telegrafisch opgedragen tegen
stand te bieden. In eenlge plaatsen la het
tot kleine botsingen gekomen.
Bjj geruchte verluidt, dat de Helmwehr-
putach reeds is mislukt en dat de Helm-
wehren zich terugtrekken en dat dr. Pfrie
mer naar Italië is gevlucht.
Bevestiging van dit bericht kon echter
niet worden gekregen.
Telefoon: Administratie
Redactie Ns. 633
Geen overeenstemming
H. Stoel en Spanje.
..Het spreekt vanzelf,
verschijnsel van drukkende
rentle en zelfs niet van kunstmatige
concurrentie In den zin van het wets
ontwerp tot het treffen van een der
gedachte afweermaatregelen zal mogen
lelden. Zoo al aan de verschillende
voorwaarden, welke de omschrijving
stelt, Is voldaan, dan zal verder moeten
vaststaan, dat de beconcurreerde on
derneming of ondernemingen niet ach
terlijk zjjn In haar technische en com-
mercieele outillage, dat het verschijn
sel van voldoenden omvang of van vol
doende beteekenls Is voor het nemen
van een maatregel en tenslotte, dat het
voordeel, hetwelk uiteraard voor de
koopers van de tegen lagen prjjs aan
geboden bultenlandsche goederen uit
dien lagen prijs voortvloeit, tijdelijk als
het zeer vermoedelijk zal zijn, niettemin
niet zoo groot is. dat het de nadeelen.
daaraan voor het beconcurreerd be
drijf verbonden, geheel in de s-haduw
stelt. Het Is de bedoeling. *t middel met
de grootste omzichtigheid te hanteeren
en er zal ruimschoots gelegenheid be
staan om alle belangen, welke bU een
maatregel betrokken zijn, te voren de
gelijk onder de oogen te zien.”
Naar van Adventbay gemeld wordt. !s de
onderzeeboot ^Nautilus" Vrijdagavond
Spitsbergen vertrokfcen.
Daar er een krachtige sneeuwstorm woed
de hield men het voor uitgesloten, dat Je
Nautilus” direct naar Reykjavik zou varv-n
doch verwachtte men. dat zy een Noorsche
haven aou moeten binnenloopen
aangeboden wetsontwerp aangeduld
wordt als „kunstmatige concurrentie
uit het buitenland”, een begrip dat In
art. 1 nader wordt ontschreven door
..maatregelen van kennelijk tijdelijken
aard, waarbij de opzet aanwezig is om
aan eenig Nederlandse!) bedrijf een
zoodanige schade aan te brengen, dat
het In zijn voortbestaan ernstig wordt
bedreigd”.
Gelukkig zal het element ..opzet" niet
strikt bewezen behoeven te worden,
daar volgens art. 2 het aanwezig zijn
van de „kunstmatige concurrentie”
slechts „aannemelijk” behoeft te zijn.
Stel u ook voor, dat de opzet juridisch
bewezen moest worden! Dan zou er
nooit eenlge maatregel door de Regee-
rtng genomen kunnen worden. dan
had de Regeerlng dit wetsontwerp ook
niet behoeven aan te bieden!
Heel tammetjes wordt ook veronder
steld, dat de echte „dumping” In de
praktijk niet zooveel zal blijken voor te
komen, zoodat de Regeerlng dus ook
maar een geringe activiteit zal kunnen
ontplooien, maar goede gevolgen van....
preventieve beteekenls worden
vooruitzicht gesteld.
Tenslotte zoo heet T
rsgels LM: elk* re«wi
RECLAME per regel
de eerste pa*<na; v«er 4e everlce
pagina's f
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
b«j voorafbetaling per ptaatelng
per «dvertenUe vnn 5 regels;
tedere regel «taer «-U
De proclamatie
Pfriemer
de door dr. Pfriemer uitgevaardigde
aan bet Oostenrjjksche volk
wordt o.m. verklaard, dat de Heimwehr het
bewind in handen neemt. Alle
en beambten worden van hun verplichtin
gen aan den Staat ontslagen.
tijd is een nieuwe grondwet gepubliceerd,
waarin dr. Pfriemer tot Staatsbestuurder
wordt benoemd en het opperbevel over het
bondslegej op zich neemt.
Bjj deze grondwet worden de juryrecht
banken afgeschaft en wordt het standenrecht
geproclameerd.
De maatregelen der regie
ring
Om twaalf
Bondsregeerlng
De autoriteiten hebben opdracht gegeven
tot arrestatie van de Helmwehr-leiders dr.
Pfriemer, Rauter en Graaf Lamberg over
te gaan. Vorst Starhemberg heeft den dag
vóór de „putsch" getracht verschillende
militaire leiders te bewegen deel te nemen
aan de „putsch”. Door hun weigering, zoo
mede door het feit, dat dr. Pfriemer te
vroeg zou zijn begonnen, zou de „putsch”
tot mislukking gedoemd zijn geweedt.
De zanbllk van de verwoeste wagons was
'vleselijk. In een diepte van ongeveer 30
Meter lagen de volkomen vernielde locomo
tief en wagons, terwijl op de rails nog 5 wa-
«tonden^
Niet zoodra was er iets van ultgelek!.
dat de Regeerlng maatregelen overwoog
om althans de ergste gevallen van
„dumping” te bestrijden, om althans
niet geheel werkeloos te bljjven toe
zien, hoe vele takken van handel en in
dustrie door bultenlandsche machina
ties vernietigd dreigen te worden, of het
liberale „Handelsblad” blies der tra
ditie getrouw alarm.
Het blad deed een beroep op allen,
die nog Iets „voor gezonde economie
voelen": al dezen moesten zich met hand
en tand verzetten tegen lederen maat
regel In deze richting; verhooglng van
Invoerrecht, beperking van Invoer, t
was en bleef alles uit den booze.
Het „Handelsblad” beging hier weer
de fout van alle gepatenteerde vrlj-
handelsmanlakken, de fout, waarop
wij In den loop der jaren herhaaldelijk
gewezen hebben
dat men zich op het standpunt stelt,
als hadde men met gezonde ekono-
mie te rekenen.
Daarin zit juist het groote verschil.
Beleefden wij normale tijden, dan
zouden ook wij ons kanten tegen iedere
daad, waardoor de handelsvrijheid min
of meer beperkt wordt.
De tijden zijn echter abnormaal:
onze handel en Industrie worden van
alle kanten zoozeer In het nauw ge
bracht, dat het ademen ons vrijwel on
mogelijk Is gemaakt, en nu weten we
wel, dat het buitenland ons niet voor
z’n pleizier al die onaangenaamheden
aandoet, dat het buitenland veelal
meent, zijn protectlemaatregelen te
moeten nemen om zichzelf van den on
dergang te redden, wij hebben hier
niet te vragen naar de bedoelin
gen, maar naar de feitelijke ge
volgen, naar den toestand, welke door
al dien bultenlandschen hinder voor
ons is ontstaan.
En dan zien wij onszelf weerloos als *n
schaapje staan te midden van sterk-
getande wolven, waarbij zich vanzelf
het Fransche spreekwoord aan ons op-
dringt: „Qui se fait brebls. le loup le
mangé", t wie zich tot schaap maakt,
wordt doof den wolf opgegeten.
En de wolven zijn er den laatsten
tijd niet vriéndelijker en zachtzinniger
op geworden; we stippen maar even
aan:
onze steenkolenultvoer naar Frank
rijk en België, onze schoenenuitvoer
naar Denemarken, welk land zich ook
tot het uiterste toe aan het vrljhandels-
beglnsel gehouden heeft.
Nu zal er indien de Regeerlng
tenminste haar zin krijgt een zwak
ke poging gewaagd worden om althans
de meest frappante gevallen van „dum
ping" tegen te gaan.
De Regeerlng wenscht zich te bepalen
tot wat door haar In het aan de Kamer
