HISTORISCHE KASTÉELEN IN
NEDERLAND
KUNST EN KENNIS
:p
PROVINCIAAL NIEUWS
Het slöt Loevestein
De
FINANCIËN
De Holland-Amerika Lijn
VRAGENBUS
5
GEMENGD NIEUWS
TEXEL
De nood in den tuinbouw
in Noord-Holland
SCHAGEN
harddraverij
HOORN
Kamper Bank en Boaz
Spaarbank
HE1LOO
Yl
(IX. Slot).
gelijk.
De vechtpartij te ’s-Heerenberg
De dader bekent.
Faillissement uitgesproken
Uitstel couponbetaling gevraagd
Drie meisjes aangerand
no,
De dader gearresteerd
Auto in een sloot
Twee gewonden
2304 13388
34##
1402 «186
wichttonnen bedroegen In
De vechtpartij te Schoonhoven
Het slachtoffer o «wieden
Een vriend bestolen
Een „krantenondernetner”
Verschillende slachtoffert
men-
Nederlandsche Beeldende Kunst
in Zuid-Slavië
920
0.15
irre
Vei
Ito
tot
De 19-Jartge O. de W., die by den ernstlgen
twist te Cabouw by Schoonhoven door een
zijner vrienden met een mes in den bulk en
de borst werd gestoken, Is gisteren te Utrecht
aan de bekomen verwondingen overleden.
Wederom heeft de politie van het bureau-
Slngel te Amsterdam een aangifte bereikt
X
•144
5650
m Totaal
5864 31618
•WW 18330
nes
1.00
Ing
125
en
let
x>r
cru
der
bracht van het Provinciaal Elektriciteitsbe
drijf. is de uitvoering van het grondwerk
zooveel mogelijk bespoedigd. Bet werk werd
ondershands aanbesteed en gegund voor een
bedrag van ongeveer f 32.000. In het be
bouwde gedeelte nabil Uitgeest is de weg
ontworpen met twee trottoirs
Op hst zuidelijk wegvak. dat roods bij de
Provincie in beheer is. Is een fundeering
met deklaag aangebracht. Het maken van
deze fundeering Is opgedragen voor een be
drag van f 22.690; dit werk is Inmiddels
voltooid. Nu onlangs met het gemeentebe
stuur va» Uitgeert een bevredigende rege
ling is getroffen over het overnemen van
het noorc'eftfk gedeelte van dezen weg, aal
de afwerking ook van dit wegvak spoedig
ter hand kunnen worden genomen.
Het faillissement van de NV. Kamper
Bank en van dc Kamper Boaz Spaarbank Is
door de Zwolache rechtbank uitgesproken.
120
en
na
140
48
te
mt
Ier
eld
ad.
nu
sr-
an
te
at,
ott
F-
uU
Tracé SchouwMonnikendamEdam
Oosthuizen.
Het verbeteren van den weg EdamOost
huizen en de vernieuwing van de bruggen
nos. 3. 4. 5 en 8 en het verlagen van brug
no. 2 kwamen gereed.
In verband met de electrlficatie van de
tramlijn AmsterdamBroek In Waterland
MonnikendamEdam bleek het wenscheiyk
de verbreedlng van den weg Monnikendam
—Edam zoo spoedig mogelijk ter hand te
nemen, omdat anders spoedig na de uitge
voerde electrlficatie wederom tot verlegging
van het tramspoor zou moeten wordén over
gegaan.
De voor de verbreedlng benoodlgde ter
reinen heeft de Provincie thans vrijwel alle
In handen, zoodat verwacht mag worden,
dat de wegverbetering tegelijk met de elec
trlficatie kan worden uitgevoerd.
W-
oor
Be
llek
Id
ea
op
n'j
ite
rat
te
en
le
n
st!
ter
Ml-
eft
Het
ln-
Jit-
ooo
0 30
uin
to-
:rk-
5!e-
oor
»g>,
der
en-
ihr.
der
K
lolt
no-
'ees
‘jos
rok
ter:
m-
130
cht
ror
ee
nl
ing
4.V.
In
ner
iep.
Maandagavond zijn te Hallum drie meis
jes aangerand door den 20-jarlgen P„ afkom
stig uit Groningen, die met een woonschip
In de buurt lag. Op hun hulpgeroep kwam
een der omwonenden, die zich reeds ter ruste
had begeven, te voorschijn en slaagde erin
den dader te achterhalen. Deze werd aan de
politie overgeleverd.
De weg HembrugLinunen—
Castricum
Dinsdag 28 September werd alhier, onder
begunstiging van prachtig weer, de Jaariyk-
ache handicap harddraverij gehouden van de
Schager harddraverij „West-Friesland
In dc voorm'.ddag-draverlj werden de prtj-
derwerk aftrekken?
Antw.: wij begr.ipen uw vragen niet Wil
af trekken?
3. Mag men ook bv. metselwerk of achll-
Diefstal te Hoorn
De heer Haanstra in de Nleuwsteeg te
Hoorn heeft by de politie aangifte ge
daan, dat hij uit een kast een bedrag van
f 500.vermist. De poliue stelt een on
derzoek In.
gen
rer-
der uitstel te voorkomen, de verbreedlng
van het gedeelte van den weg langs de
Noordervaart tusschen den Oterleekerweg en
Schermerhorn ondershands opgedragen voor
f 92.880. De verb-eeding geschiedt voor dat
iredeelte met zand, dat van hooggelegen lan
derijen te St. Pancras per vrachtauto wordt
aangevoerd.
Er bestaat gegronde hoop, dat de onder-
handelingen met het Waterschap De Beem-
ster spoedig tot een bevredigend resultaat
zullen leiden.
De verbetering van den Avenhomerjaagweg
kwam in het afgeloopcn jaar gereed.
1930
1931
Vermindering;
pens;
sterdam; prof dr. O. B. Tilanus;
Uterm>hlen; mr.
prof. H. J Wolte:
Ryks-Academie va.
Amsterdam.
Tracé BeverwijkUitgeest.
Voor het gedeelte tusschen het Assum-
mertolhek en Uitgeest Is de beschikking ver
kregen over dd noodige perceelsaedeelten
voor veibreedlng van den wea. Aangezien
in verband met de electrlficatie van de
spoorlijn Amsterdam—Alkmaar In den ver-
Standpunt van Ged. Staten: Geen
nieuwe credieten Het verleenen
van ondersteuning is uitgesloten
aangename gedachte, te weten, dat regel
matig aan het Slot Locvéitein. ooi en in het
bijzonder van de tijde der Hfgeennj door
de Monumentencom nissie, aan Jicht wordt
geschoaxen. Her is te ho?:n. du d:zr cul
tuurhistorisch en historisch zoo belangrijke
plaats eens weer zal kunnen worden getoond
In allen luister, dien zij heeft bezeten I
In het verslag terzake den aanleg door de
Provincie van wegen voor doorgaand verkeer
lezen wij:
Het grondwerk en de fundeering, alsmede
het rywlelpad van het gedeelte tusschen de
Hembrug en de Pieter Ohysenlaan. kwamen
gereed. Op een gedeelte ter lengte van on
geveer 80 M„ waarin reeds tijdens de uit
voering ernstige verzakkingen waren opge
treden, had na de voltooiing een grondver
schuiving plaats, ten gevolge waarvan de
kruin meer den 1 M beneden de oorspron
kelijke hoogte kwam te liggen. Sedert Is aan
dat wegvak nog pl.m. 10 000 M3, zand ver
werkt, doch de evenwichtstoestand is nog
steeds niet bereikt.
De fundeering. de deklaag, de rioleering.
het rywlelpad en het voetpad op het gedeelte
tusschen de Pieter Ohysenlaan en den Hoo-
gendyk, alsmede op het Stationsplein te
Zaandam, kwamen gereed.
Ook het grondwerk op het wegvak tus
schen de Papenpadsloot en de kruising met
de spoorbaan ZaandamPui merend en het
daaraan aansluitende gedeelte tot het sta
tion Koog— Zaandijk werd voltooid.
Het grondwerk aan het gedeelte van den
weg tusschen het Gu spad In Zaandijk en
Plein 13 in Wormervecr werd te samen met
het bovengenoemde gedeelte van het trad
HaarlemWestzaanPurmerend tusschen
den spoorwegovergang Zaandyk en den mo
len .De Schoolmeester" opgedragen voor
f 360.000. Met het werk is reeds een aanvang
gemaakt. Langs een gedeelte van deze weg-
vakken zullen woonwegen en trottoirs wor
den aangelegd.
Na openbare aanbesteding Is de verhar
ding van - het gedeelte Hembrug—Pieter
Ohysenlaan. Stationsplein Zaandam tot de
kruising met de spoorbaan Zaandam—Pur
merend, alsmede het grondwerk en de ver
harding van den Wandelweg In Wormer-
veer. opgedragen voor f 121500 Het werk is
in uitvoering.
Het werk aan het aansluitende gedeelte
tusschen het station Wormerveer en de Ham
(op de grens tusschen de gemeenten Assen
delft en Uitgeest) is aanh^-t^ed: de laagste
inschrijving bedroeg f 388.000. Hiermede
wordt de laat te schakel van den weg Rem-
b-icr—Llmmen gelegd.
Het grondwerk voor het gedeelte tusschen
de Ham en Llmmen is na openbare aanbe
steding opgedragen voor f 196.300. Sedert is
met den aannemer een onderhandsche over
eenkomst getroffen over het langs het werk
vervoeren van het door de Provincie aan
gekochte paklaagmaterlaal langs het inmid
dels reeds voltooide gedeelte tusschen Llm
men en het station te Uitgeest, zoodat In
het vroege voorjaar van 1932 met den aan
leg van de fundeering en de deklaag zal
kunnen worden begonnen
Het voetpad tusschen Bakkum en Castri
cum aan Zee werd In het afgeloopen Jaar
doorgetrokken tot aan den Bakkummerweg.
van een
van Naderlandschc
tijd, aan het Musée
d’Art Contemporain te Belgrado.
In genoemd comité hebben zitting de
hoeren C. W. H Baard, directeur van het
BtedelUk Museum te Amsterdam; H. van
Borssum Buisman, conservator der Kunst
verzamelingen van Teyler’s Museum te
Haarlem; dr. E. H. van Gelder, directeur
van den Dienst Kunsten en Wetenschappen
te Den Haag; W. H. Halghton; mr. J. N
J. E. Heerkens Thyssen; Richard Leoni;
Bimon Mauris, kunstschilder te Amsterdam;
C. D. Merens; J. H. Sauveur; N. A. Schee
Jan Sluyters, kunstschilder te Am-
C. P.
dr. W. M. Westerman:
'loogleeraar aan de
i eldende Kunsten ie
Gisterenmiddag la een luxe-auto idt Gro
ningen in het dorp Leegkerk. gemeente
Hoogkerk, van den berm van den weg ge
raakt en in een sloot gereden. by het ultwjj-
ken voor een paar wielrijders, die in het
midden van den weg reden en geen acht
gaven op de signalen van den naderenden
auto. De bestuurder, de heer F. J. Moltere,
werd aan het hoofd gewond. De tweede
Inzittende, de heer B. Huybers, was er ern
stiger aan toe. Hy kreeg zware verwondin
gen aan hoofd en hals, en is opgenomen Jn
het Academtedh Ziekenhuis te Groningen.
lange
egon.
in de dagen dai de Watergeuzen de eerste
sporen van hun aanzijn toonden. En m den
laten avond van 13 December 1570. terwijl
hij me' zijn vrouw op de groote zaal bóven
stond te praten kwam men hem berichten,
da' een veria) monniken toegang verzochten
voor een nachtverblijf hij liet den woord
voerder der monniken de in een pij gestoken
Herman de Ruyer. tot zich komen, maar
nauw was deze hem genaderd, oi met een
pistoolschot werd hij neergeveld. De stout
moedige mannen maak ren zich meester van
het slot heten de hunnen binnen, maar
toen de beloolde hulp van Graaf Willem van
den Berg uitbleei. toen daarentegen een
Spaansche bende onder Lorenzo Perea kwam
aanrukken, moest Herman de Ruyter die in
monntkskleeding was binnengedrongen voor
de overmacht bukken en het kasteel in Spaan
sche handen laten, echrer met. dan nadat
hij den brand m he' buskruit had gestoken,
waardoor hij telt, tegelijk met velen zijner
vijanden, om het leven kwam. Men heet'
dit geheel, waarvan wij de romantische schil
dering aan Oilmans danken, meermalen
een overlevering genoemd en di' gegrondvest
op het teit. dat her tegenwoordige «lot vol
strekt geen blijken draagt van bet springen
door kruit of van een daardoor veroorzaakten
brand Doch de schildering zelve is wel eens
wat overdreven, en historisch moet het ver
haal aldus worden opgekat. dal de Ruyter,
greeds meer achteruitwijkend voor de over
macht zijner vijanden, en zich terug'rekkend.
in dat deel der groote zaal, hetwelk vroeger
de kers was, kruit op zijn terugweg heeft
gestrooid en di' kruit heeti aangestoken.
Ware hier inderdaad van eene ontploffing
sprane geweest, zijn ontzield lichaam zou
door de vijanden niet gevonden en verminkt
gijn.
En ook aan de voorstelling, welke van deze
bekende episode gegeven wordt in hei ro-
man’ische werk van Oltmans. zijn wr ver
schuldigd. dat wij thans Loevestein niet kun
nen bezoeken zonder een reeks van beelden
voor onze oogen re zien opleven, die de thans
zoo kale en stille ruimten bevolken met per
sonen uit onze gedach'en. met tatereeien van
een maar al te gemakkelijk op 'e welken
fantasie. Als wij bereden den voorhof, dan
zien wij op den Leeuwensteen met alleen
d’ ongelukkigen. waai van de geschiedenis
verhaalt, maar zien wu er den braven Jonker
van Doorn en zijn geliefde Anna er hunne
verbiments in aangezicht hunner vijanden
bezweren zien wij er den door haar ver
bitterden en «lech's naar wraak dorstenden
Snijder jen marielJooJ sterven, zingend het
In het verslag Inzake den aanleg door de
Provincie van wegen voor doorgaand ver
keer lezen wy het volgende:
Omtrent de kwestie van de verdleolng van
de vaargeul op het Alkmaardermser Is een
oplossing gevonden, zoodat dit werk thans
kan worden uitgevoerd in combinatie met
de verbreedlng van den weg larurs de noord-
zyde van de Noordervaart In de Bcbermeer
Aangezien dit werk gepaard zal moeten gaan
met het dlchtepulten van het m***t weste-
lyke gedeelte van de Noordervaart. is met
de N. V. „Övertoom Omval’’ een regeling
getroffen omtrent het stopzeten van de ex
ploitatie van haren overhaal. Toen het In
den loop van het verslagjaar bleek, dat de
bedoelde overeenstemming nog wel eei
tyd op z'ch zou laten wachten, Is. om
uitstel
Commissarissen en Directie van de Hol
land—Amerika I4jn deelen mede, dat zy den
trustee der 6 pet. obllgatleleening hebben
verzocht eene vergadering van obligatlehou-
ders byeen te roepen op 30 October ajs. ten
einde hunne toestemming te verkrijgen de
rentebetaling, welke op X November ar ver
valt, voor sas maanden op te schorten.
In verband hiermede heeft de maatschap-
py een bericht uitgegeven, waaraan wy het
volgende ontleenen:
Ter illustratie van liet effect, dat de in
krimping op de ontvangsten der Holland-
Amerika Lyn, inclusief die der „Statendam"
en ..Volendam** heeft gehad, kan dienen, dat
voor zoover nu te slen Is de ontvangen
vrachten In passagegelden, die in 1930 nog
f 38.706.967 bedroegen, in 1931 slechts
f 26.763.701 zullen bedragen, eene verminde
ring dua van f 11.943.260.
Het ia cnmogeiyk geweest de daartegen
over staande kosten In geiyke verhouding
terug te brengen, en hoewel er in elke rich
ting naar zuinigheid werd gestreefd Is dat
cyier slechte van t 34413 337 teruggebracht
kunnen worden op f 27.049. JOL eene ver
mindering dus van t 7483.838.
Het gevolg is, dat roór zoover nu reeds
geoordeeld kan worden, de koeten In 1931
niet door de ontvangsten zullen worden ge
dekt, terwyl ook bet vooruitzicht voor 1932
nog geen hoop geeft op verbetering.
Het relzlgerzvervoer is seer teleurstellend
geweest en de vergeiyking met 1930 zal on
geveer als volgt zyn:
h
hier eens hebben gestaan van welke onrust
moeten hebbeu getuigd de blikken, die wij
nu slechte in bewondering over het omlig
gend landschap werpen van welken harts
tocht misschien hebben gesproken de ge
voelens, die in deze zelfde ruimte zijn ont
kiemd.
De recherche te Groningen heeft aange
houden een 38-jarig man te Hoogesand,
die verdacht wordt van diefstal van een
portemonnale met t 800 ten nadeele van
een vriend, die In beschonken toestand te
water was geraakt. De man la ter beschik
king van de justitie gesteld.
Kippen gestolen. Ten nadeele van den
heer J. Hoogland op Kapel, zyn gister
nacht 9 kippen ontvreemd. De politie doet
onderzoek.
Benoemd. Tot tydeiyk onderwyzer aan
de R. K. Jongensschool alhier is benoemd
de heer P. Kuiper te Alkmaar.
TE WATER GERAAKT EN VERDRONKEN
Gisterenavond is de 63-Jarige C. Schou
ten. door de duisternis misleid, te water ge
rukt en verdronken.
zen behaald als volgt:
le prijs f 100 „Tamboer” van A. P. V. d.
Kroon, bereden door Oeensen; 2e prijs 50
.JCaraben” van Knynenburg; 3e prijs 25
„Gretchen A", eigenaar en beryder J. Vergay
In den namiddag was de uitslag als volgt:
le prfls f 300 „.Oplooper” (vos-merrie),
eigenaar P. Moolenaar van Lutjewlnkel. be
reden door K. Bakker.
2e prijs 200 .Fletemel" (bruine merrie),
eigenaar W. Vessles, Beverwyk, bereden door
N. van Leeuwen.
3e prys 100 „Lady Chimes" (bruine mer
rie), eigenaar 8. v. d. Oord, Haarlemmer
meer, bereden door J. van Leeuwen Jr.
4e prys 50 „Prlnzess Bertha" (bruine
merrie), eigenaar F. Everts, Usquert. bereden
door J. Appel.
Starter was de beer Jb. de Veer.
Handicapper de heer P. de Boer.
Keurmeesters de heeren C A Waiboer. Jb
Stammes, Jb. de Veer, P. de Boer en D. Tim
merman.
Des svonds om half 8 had In hotel ..De
Beurs” de prysultrelklng plaats.
De voorzitter, de heer A. C. Roggeveen, zel-
de. dat, ondanks dc depressie, wy met groote
voldoening ook op dezen harddraverij-dag
mogen terugzien. Bericht was Ingekomen, dat
de heer P. Oly wegens lichte ongesteldheid
niet als handicapper aanwezig kon zyn. Een
byzonder woord van welkom richtte spr tot
den heer Haremaker, bestuurslid van de Ned
Vereen'glng van Harddravertj-vereenlglngen.
Hierna reikte de voorzitter met een woord
van gelukwensch de geldprijzen uit aan de
overwinnaars, waarna het offlcleele gedeelte
gesloten werd.
Des avonds werd een vuurwerk afgestoken,
aangeboden door het gemeentebestuur van
Schagen. Er was tyders de harddraverij en
Ket vuurwerk heel veel publiek naar Scha
gen gekomen, zoodat deze dag alleszins ge
slaagd mag heeten.
Het lid van Prov. Staten van Noord-
Holland, de heer N. Beuzemaker, heeft aan
Ged. Staten de vraag gesteld of zy hebben
kennis genomen van dén oproep, die een
aantal tuinders uit Noord-Holland in sa
menwerking met het Nederlandsch Boeren
Comité hebben gepubliceerd, In welke op
roep de catastrofale toestand van een zeer
groot deel der tuinders in Noord-Hol ano
wordt uiteengezet. Of Ged. Staten bereid
zyn, ten einde mede te werken om den
grooten nood der tuinders, althans voor
een deel te lenigen; In overleg met de be
trokken tuinders een zoodanige steunult-
keering ineens te verleenen, die het hun
mogelyk maakt hun bedryf voort te zetten
en tevens In samenwerking m?t de betrokken
gemeenten hun een wekeiyksche ultkeering
te verstrekken, teneinde hun directe bestaan
te verzekeren; voorts de reeds In vurige
Jaren aan In nood verkeerende tuinders
onder provinciale garantie verleende
dleten en voorschotten voor rekening
provincie te nemen. Ten slotte vraagt hij,
welke maatregelen Ged. Staten verder den
ken te nemen.
In hun antwoord seggen Ged. Staten,
nadat zy herinnerd hebben aan hetgeen
de provincie op dit terrein reeds heeft
verricht
Ged. Staten vinden geen vrijheid ander
maal mede te werken tot het verkrijgen
van credlet voor de land- en tuinbouwers,
door opnieuw de provincie te belasten met
de daarvoor verelschte borgstellingen. Der-
geiyke maatregelen zouden thans trouwens
blliykheldshalve niet beperkt kunnen biy-
ven tot de tuinders en de akkerbouwers,
doch noodwendig ook andere noodlydende
groepen moeten omvatten.
Het verstrekken van een wekeiyksche ult
keering zou neerkomen op het verleenen
van ondersteuning, waarmede de provincie
zich derhalve zou gaan bewegen op het ge
bied van de rechtstreeksche armenzorg,
welke krachtens de wet by uitsluiting aan
de gemeente- en armbesturen is opgedra
gen.
Evenals dit by de borgstellingen is ge
schied, behoort leder geval Individueel te
worden onderzocht. De regeling, waarby de
provincie zich borg heeft gesteld, laat
evenwel voldoende ruimte om aan de be
langhebbenden. voor wie dit noodzakelyk
mocht blijken, uitstel van aflossing en
eventueel ook van rentebetaling te verlee
nen. Voorzoover Ged Staten in dit opzlcnt
hun tusschenkomst kunnen verleenen.
zullen zy niet nalaten van die bevoegdheid
in de daarvoor in aanmerking komende ge
vallen gebruk te maken
Aan het Prov bestuur ontbreken zoowel
de bevoegdheid als de middelen om de
volgen van deze economi-che crisis oj
heffen. Deze middelen zouden van
danlgen omvang moeten zyn, dat alleen het
Ryk daartoe de noodige stappen zou kun
nen doen.
weg AlkmaarSchermerhorn
de Hulk
'omtrent de vechtparty met doodeiyken
afloop te ’s-Heerenberg wordt nader ge
meld. dat het parket uit Arnhem gister
morgen ter piaatse vertoefde. Dr Hulst uit
leiden verrichtte de sectie en stelde vast,
dat een slag met een kfomp als de doods
oorzaak moet worden beschouwd. Den 17-
jarlgen dader werd een verhoor afgenomen,
waarby deze een volledige b^centenls heeft
afgelegd. De justitie vond geen aanleiding
den knaap gevangen te nemen Het iyk van
den verslagene Is door de Justitie weer vrij
gegeven met verlof tot begraven.
In den laatsten tijd is de aandacht voor
Loevestein gestimuleerd. Toen op 39 Au-
gus'us 1935 een aanzienlijk gezelschap Ne
derlanders. in verhand met de herdenking
van Hugo Grotius in dat jaar Loevestein
bezocht, werd di' gezelschap zooJanig door
Jen vervallen vaat waarin hei verkeerde,
ge'rotten dat spontaan op de terugreis aan
boord werd besloten 'ot de stich'in^ eener
vereemgmg „Slo« Loevestein" die zich ten
Joel steil, gelden voor een zoo volledig mo
gelijke restauratie bijeen te brengen De tijden
ziin er in'tisschen nie' naar, dat thans deze
Lang bleef het kasteel niet in handen der
Spanjaarden na het innemen van het slot
te Gorin "hem door de Watergeuzen, verliet
de beze'ting het en de troepen van den Pruts,
die onder Marinus Brandt naar hier kwamen,
vonden gemakkelijk werk om deze sterkte
in te nemen. Zij werd bij besluit der Staten
van 1576 omwald, en in de dagen van Lei
cester s bewind door den vreemden Hopman
Charles van Trillo beheerd, niet zonder
klacht van de omgeving, daar deze comman
deur van Loevestein allerlei vagebonden tot
hét maken der vestingwerken bezigde. Zijn
opvolger was Caspar van Bloys van Treslong,
na wiens dood, bij het beleg van Rijnbeek
in 1595, de sterkte in handen kwam, eerst
van Jacob van Havesketken, daarna van den
ridderlijken Gideon van den Boetzelaar. die
als gewoon ambassadeur bij den Koning
van Frankrijk het recht verkreeg om 'n plaats
vervanger te stellen. Deze plaatsvervanger
waa eerst Camphilise, later de beruchte Jacob
Prouning, genaamd van Deventer die als
zoodanig den last had den meest doarluchten
gevangene, dien Loevestein ooit heeft ge
herbergd, den grooten Hugo de Groot te
bewaken, toen deze tegelijkertijd met Hooger-
beets hier gevangen werd gezet, veroordeeld
wegens misbruik van macht bij vonnis van
18 Mei 1619. Geen gelegenheid om, het den
beiden gevangenen in hun kerker zoo moei
lijk mogelijk te maken, liet h:j voorbijgaan.
Mevrouw Hoogerbeets is in Loevestein ge
storven door gebrek aan he' allereerste, wit
een zoo Zware zieke als zij was, noodig had j
Hugo de Groot, die in deze gevangenis,
gelijk hij zelf geschreven heeft, onze taal
heeft leeren liefhebben als nooit tevoren en
die hier van de studiën, welke zijn naam
beroemd maakten tot over geheel de wereld
en voor geheel het nageslacht, misschien het
beste schreef, was gelukkiger dan hij. Hij
behield zijn gade en zij benevens zijn twee
gedienstigen, bewerkstelligden zijn merk
waardige vlucht, waarvan men de moeilijk
heden eerst leert kennen, wanneer men het
kasteel bezoekt. Dat die vlucht oogluikend
zou zijn toegelaten, is niet wel aan te nemen,
wanneer men bedenkt aan welke vervolgin
gen Ook later Hugo de Groot nog is bloot
gesteld geweesthet is evenmin te gelooven,
wanneer men er aan denkt, dat men Hooger-
beets nog vijf jaren lang in zijn kerker heeft
gelaten.
Het jaar na De Groot's vlucht was Marcus
dc Bijl commandeur van Loevestein, en hem
werden de negen Remonstrantsche predi
kanten toevertrouwd, die tegen de Synode
van Dordrecht hadden gezondigd. Onder
hen was Arnoldus Geesteranus, die in zijn
kerker gevolgd werd door zijn trouwe ver
loofde Suzanna van Oostdijk, die in Loeve
stein met hem trouwde en er bleef, totdat
in den nacht van 19 op ao Juli 1631 het allen
negen predikanten behalve den ongelukkigen
Prince, die verdronk en dominee Booms, die
te voren in zijn kerker was overleden, gelukte
te ontsnappen. Hier schijn' het zeer geloof
waardig. dat de bevelhebber dér vesting
niet nagelaten heeft oogluikend die vlucht
toe re staan. Om strijd roemen de gevangenen
in de brieven, die zij aan de hunnen schreven,
over zijn edel gedrag en zijn beminnelijke
houding.
Gideon van den Boetzelaar was de laatste
werkelijke kastelein van Loevestein hij
stierf in 1634 en na zijn dood werd he' kaste
leinschap afgeschaft en Loevestein toever
trouwd aan den commandant der bezetting
van Woudrichem. Als zoodanig was het
Adriaan van Cuyk, die in den eersten Augus
tusnacht van 1650 den somberen stoet van
koetsen begeleidde, welke op last van Prins
Willem II nier de zes Hollandsche regenten
bracht. Jacob de Witt, Keyzer, Stellingwerf,
de Waal, Ruil en Duyt, en inkerkerde te
zelfdet tijd, da' de Prins zijn anval op Am
sterdam deed. Slechts korten tijd hebben de
heeren hier gevangen gezeten veel tg kort
in elk geval om te leeren het trotache regen
ten hoofd te buigen lang genoeg echter
om den haat tegen het huis van Oranje te
doen ontaraan. die de Loevestetnsche fractie
heeft bezield lang genoeg om het „Ge-
denekt aan Loevestein"* tot een politieke en
staatsrechterlijke leuze te maken.
In het taatste der zeventiende eeuw wordt
Loevestein de gevangenis van den Engelschen
admiraal Askuye, krijgsgevangen gemaakt
in den vierdaagschen zeeslag zes iaren later
is het Paulus Wirth, de bekende generaal in
Staatschen dienst, die hier den Franschen
generaal de la Motte het hoofd deed stooten.
In 1675 was het Abraham van Wicquefort,
Hollander van geboorte, toenmaals resident
van Polen en van Brunswijk, verdacht van
geheime briefwisseling
den Staat, die hier j
echter ontsnapte na een gevangenisstraf
ing m:t de vijanden van
gekerkerd werd ook hij
f van
vier jaren. en evenzoo ging het met den
Dordtschen burgemeester Simon van Hale-
wijn.
In de achttiende eeuw heef' Loevestein
twee gevangenen van hoogen rang te melden
de eerste was generaal Pieter de la Rocque,
die in 1749 Huls' verraderlijk aan de Fran
schen overgaf, en die hier stierf; de tweede
waa graaf van Bylandt. die m 1793 Breda
aan den vijand overlcverde. en die twee jaar
later van hier naar Muiden werd overgebracht
Tevoren Md men binnen de wallen in 1787
reeds de Pruisen gezien, welke den stad
houder Willem V 'er hulpe kwamen m
179I werd het slot aan de Franschen over
gegeven en een slotvoogd aangesteld. die
bleet tot aan de inlijving bij Frankrijk in
18'0 in de drie iaren der Fransche heer
schappij. zijn Spaansche. Engelsche en Rus
sische krijgsgevangenen hier gekerkerd ge-
wecsi. Op 16 December 1813 verliet hei
Fransche garnizoen met stille trom het slot
en 'rok over Pouderooyen langs de Maat
naar He del reeds den volgeifden dag kwa
men de Pruisen binnen Slecht» valt nog de
gevangenschap der Belgische officieren tn
1831 re vermelden welke ook met de ont
snapping det mgekerkerden eindigde en
sedert is de geschiedenis van Loevestein
er eene geween zonder eenige gebeurtenis
van beteesems. De genie is er gehuisvest
gebleven men heeft de sterkte gelaten gelijk
zij was, nadat Napoleon I tegen het advies
van zijn kolonel Legrand tn, het sloopen van
de vesting had verboden.
DE BRAND IN 8FANG
Omtrent den brand In Spang vernemen
wy nader:
Maandagavond la door het breken van *n
petroleumhanglamp brand ontstaan In de
boerderij, bewoond door den heer Auke Boon
In Spang. In een oegwenk stond de woon
kamer In volle vlam. Met vereende krach
ten wist men daar het vuur meester te wor.
den, toen bleek, dat boven op den solder
alles brandde. Hier viel aan blusschen niet
te denken. In minder dan geen tyd waren
huls en schuur een prooi der vlammen.
Veel hooi ging verloren. De brand was tot
ver In den omtrek te zien. Een weinig huis
raad en eenige wagens konden uit het bran,
dend gebouw gered worden. Alles «ras ver-
Geuzenliedje, dat aan zijn zoon het leven had
gekost.
Wanneer wij wandelen over dien voorhot.
dan is het ons. alsof her tafereel voor ons
oprijst, waarin wij de ruiters van Perea in
hianne wijde mantel* gehuld en bij het scha
mel Jicht van he» wach'Vuur vereenied ge
legerj zien dichtbij elkander, neurend me'
vertchrikking het verhaal van den ge
heimzinnige Emissario, den boodschapper
van den Prins, die het eene deel van Perea's
ruiters deed ergaan ui het moeras en het
andere deel den volgenden dag zau doen ver
gaan door kruitdamp. Wanneer wij over
de slotbrug het werkelijk slot betreden,
dan zien we voor ons atspelen den vreeselijken
en wanhopigen «rijd dien de handvol Geu
zen hier uren achtereen tegen de Spaansche
overmacht voerde en naarmate wij verder
in het slot doordringen is het steeds de geest
van die Geuzen, die ons omringt, is het hun
kamp, die een voorbeeld gal naar buiten
welke we oos herinneren En mede dat 00-
historische doet ons bij een bezoek aan dat
slot, dat innerlijk gevoel van ontzag verkrij
gen voor elke plaats van welke wij weten
dat eeuwen en eeuwen achrereed hiet men-
ychelijke strijd is gestreden en menschelijk
leed is geleden voor elke plgets van welke
me' welke gevoelens
H Toer.
2072 14638
670 83V’
De vervoerde
1930 1.030 000. deze zullen In 1931 ongeveer
bedragen 800.000, vermindering 230.000.
De bedragen, noodig voor rente en aflos
sing van de obligaties der HollandAmerika
Lyn, sullen dit Jaar niet worden verdiend.
De geldmiddelen zyn nu gedaald tot een
peil dat eene verdere vermindering gevaarlyk
sou kunnen maken voor het voortbestaan
der vennootschap.
Commissarissen en Directie sl)n derhalve
tot de overtuiging gekomen, dat, «ril de
Maatachappy biyven 1 oortbeetaan, eene re
organisatie, die van obllgatlehouders en aan
deelhouders offers zal vragen, noodzakelyk
en urgent Is. zy stellen zich voor een voor
stel daartoe sjxiedlg in te dienen. Inmiddels
rollen de zoopven gegeven cyfers het duide
lijk maken, dat de per 1 November van dit
jaar vervallende coupon niet tal mogen be
taald worden, dear de tinarrteele toestand
der Maatachappy dat niet toelaat. Zij heb
ben daarom het In den aanvang dezes ge
noemde verzoek tot den Trustee gericht.
Ter vermydlng van misverstand wordt nog
opgemerkt, dat het voorstel aan den Trustee
en de tot toelichting daarvan hierboven ge
geven cyfers uitsluitend betreffen de 6 pet.
obligaties door de Holland Amerika Lyn uit
gegeven. alroo niet de SH pet. obligaties der
N.V. Maildienst der Holland Amerikg Ldn
Deze laatste vennootschap zal ook in het
ongunstige Jaar 1931 meer verdienen dan
het bedrag benoodted voor rente en aflos
sing op haar obligation.
In de volgende tientallen van jaren had
ook Loevestein innerlijk en uiterlijk het
rumoer te bemerken, dat die dagen geheel
Nederland vervulde, dat in die dagen de
weerspiegeling van den onafgebroken strijd
der opvolgende vorstenhuizen was. Jan van
Langerak, die door Graaf Willem VI werd
aangesteld, erkende in 1417 Jacoba van Beie
ren als zijn wettige heerschere* hij werd
hair ridder geslagen na den tweeden veldslag
bij Alfen in Rijnland, en het was onder zijn
bestuur, dat men Oto van Schonen en an
deren. die in den strijd te Gorincheni ge
vangen werden genomen, op het slot bracht
Een kenmerkende periode van Loevestein
was ook die, waarin Philips van der Lek, de
bastaardzoon van Jan van Polanen, het slot
beheerde tezehjk met hem echter werd
door Dirk van rleukelom, door den Hertog
Jan van Brabant, als zoodanig aangesteld,
recht beweerd op her kasteleinschap, en de
uitspraak, die door de beide partijen werd
ingeroepen, stelde daarbij den laatsten in het
gelijk. Dirk van Heukelom was het, die het
slot aan Philips van Bourgondië overdroeg en
die het besluit van dezen uitlokte, dat Loe
vestein nimmer zou worden gescheiden
van Holland zijn opvolger Jan van Hoirne.
admiraal van Vlaanderen, wist voor zich de
tol van Woudrichem te verkrijgen. Na hem
kwam Floris van der Dussen Tenslotte
zag Loevestein zich aan het einde der vijf
tiende eeuw tn pandschap gegeven aan den
Hertog Albert van Saksen Meissen die voor
den Roomse hen Koning Maximiliaan I en
als voogd van diens minderjarigen zoon
Philips, gouverneur d^zer landen was ge
worden en tn die betrekking zoodanig aan
zienlijke voorschotten had gedaan, dat de
Keizer, die niet ten onrechte de geldelooze
werd genoemd, hem deze onmogelijk kon
terugbetalen Eerst onder het bewind van
Philips zelf werd de schuld aan Albert van
Saksen, voordat deze in 1500 te Embden
stierf, ingelost maar 'et eere van de beide
beroemde of beruchte mannen, die bij het
pandschap betroxxen waren, vindt men in
den grooten schoorsteen van Loevestein’s
raadkamer een muurschildering, welke de
beide Bourgondische en Oostenrijksche ge-
«lachawapen- vertoont, omstrengeld door
de orde van he' Gulden Vlies zij is waar
schijnlijk tusschen 1491 en 1495 gesteld, tater
echter achter een planken bcs.'hot bewaard
geworden, tor dat zij in 1853 bij he' wegbre
ken opnieuw te voorschijn werd gebracht.
En ook in dc zestiende eeuw weergalmde
dc binnenplaats van Loevestein van hef oor
logsrumoer van die woehge tijden, zijn zijn
wallen op tegenweer bedacht en zijn bezet
ting steeds waakzaam geweest. Hendrik van
Nassau, die veldoverste was in he' Neder-
landsche leger, schreef in November 1511
aan Maximiliaan van Oostenrijk, dat hij, nu
Bommel was ingenomen, vreesde voor Heus
den en Loevestein zijn opvolger Ijsbrand
van den Coulster. trok vanuit Loevestein te
velde in den Gelderschen oorlog en sneuvelde
voor Tiel. En wezr na dezen kwam Arend
de Jeude. heer van Hardinzveld, die gehuwd
was eerst met Machteld van den Coulster.
later me' Maria Boi’Ot hij was het die het
kasteel voor den Spaanschen Koning had
tg .verdedigen in de dagen.dat de tach*-~
oorlog in den vorm van een opsran
Te Amsterdam heeft zich een comité ge
vormd. met het deel de kennis der Neder-
landsche Beeldende Kunst te verbreiden in
Zuld-SlavW, door het aanbieden
collectie schilderden
meesters var dezen
Traag: 1. Als een moeder komt te overly den.
is dan de vader wetteiyk verplicht syn meer
derjarigen kinderen uit te betalen, of ver
antwoording te doen van den boedel, eooals
die toen was?
2. Kan een kind, wanneer zyn (haar) moe
der is overleden, syn (haar) erfdeel opvragen
en wanneer syn (haar) vader dat niet wil,
door de wet laten verplichten?
Antw.: In de door u bedoelde gevallen kan
het kind zyn wetteiyke erfdeei opvragen.
Vraag: Hoe kan Ik vetvlekken verwyderen
uit een zyden veloutlne Japon?
Antw.: Probeer het eens met tetrachlooc-
koolstof.
Vraag: Is myn aanslag inkomstenbelasting
Juist? Vastgesteld zuiver Inkomen f 900.
Inkomstenbelasting (hoofdsom en opcenten)
f 2.38. Hoofdsom f 300.Opcenten voor de
gemeente f 048. Totaal t 6 32?
Antw.: Ja.
Vraag: Hoe kan ik vlekken van braaksel
verwyderen uit een blauwe Jurk? Hoe kan
Ik vetvlekken uit een grijze Jurk verwyde
ren?
Antw. Probeer in beide gevallen tetra-
chloorkool'Urf, verkrijgbaar by uw drogist.
Vraag: Hoeveel belasting moet ik betalen
nster een zuiver Inkomen van f 1900 per
laar In de geme*nte Velsen voor het belas
tingjaar 1931/32? Ik heb twee minderjarige
kinderen.
Antw f 58.96.
Vraag: Hoe kan ik een olievlek uit een co-
coslooper verwyderen? Dene looper Is reeds
behandeld met sodawater en jvetroleum-
aether.
Antw.: Door herhaaldeiyk met benzine te
behandelen kunt u de vlek waanchynlUk ver
wyderen.
Vraag: hoe kan Ik een gabardine regenjas
wasschen an weer waterdicht maken?
Antw.: Met amtnonlakzeep U kunt de jas
waterdicht maken door ze gedeelteiyk te roe
ren met mobetlg t>atl*t. dat zeer dun en sterk
en ondoordringbaar is.
Vraag: Hoe kan ta een ’lek van wagen
smeer verwyderen uit een licht beige zomer
man telt Je?
Antw.: Met boter weeken en nawryven met
benzine.
Vraag’ Is er een middel om beige en bruine
nappa handschoenen, die vermoede! yk door
vocht zyn ultgeslagen. weer goed te krijgen?
De handschoenen zyn met wol gevoerd.
Antw.: Dm: is geen hulp voor. Misschien
dat een chemische wasschery u helpen kan.
Vraag: Ik ben aangeslagen voor de inkom
stenbelasting naa- een Inkomen van f 1430.—.
Hoofdsom en opcenten f 14.41. Hoofdsom
f 13.—, Opcenten voor de gemeente t 5.07.
Totaal f 3384. Ik verdien f 80 per week,
waarvan afgaat t 1.60 per week ondersteu
ning voor myn moeder, f 0 40 per week voor
myn vakbond, begrafenisfonds t 0 29 Ik ben
gehuwd en heb geen kinderen. Is deze op
gave juist?
Antw.' Ja.
Vr. omtrent loten.
Antw.: Geen uitgeloot.
Vraag: 1. Mag men voor, de Inkomstenbe
lasting levensverzekering en zlaktetonas af
trekken?
3. Mag men de rente van een hypotheek er
aangifte liep over een bediag van 5000
- dat door hem als borgstelling was ge
stort, nadat Iemand hem daartoe door val-
ache voorspiegelingen had bswogen.
De klacht te gericht tegen een in het
Zuiden tronende perscon. die bekend heeft
gemaakt, dat hy vcor een op te richten
weekblad verschillende personen zocht om
aan deze onderneming functies van diver
sen aard te vervullen.
Er moesten inspecteurs, agenten en sub-
agenten. alsook vertegenwcordlgers worden
aangesteld en tal van personen, die slsh als
gegadigden aanmeldden, konden hun aan
stelling b-komen, maar werden eerst geani
meerd om deelgenoot In de onderneming te
worden, waarvoor diverse bedragen, varice-
rende van twee- tot vdfdulzend gulden
moesten worden gestort. Aanvankeiyk
heette het. dat dit een borgstelling brtrof,
die later sou worden gerestitueerd, maar
later bleek, dat de ondernemer zich gerech-
tlga achtte de gestorte bedragen In de
..zaak" te steken.
De onderneming kreeg den scldjn van
soliditeit, doordat In brieven en bescheiden
met namen werd gewerkt van goeden klank,
maar na onderzoek bleek, dat die namen
zonder voorkennis van de betrokkenen wor
den gebruikt. Bovendien kwam aan den dag,
dat de man. die aan. het hoofd der onder
neming zou staan en die het geld van zyn
slachtoffers in ontvangst genomen heeft.
Iemand te. die reeds vroeger als onbetrouw
baar door de politie ts gesignaleerd.
Verwacht wordt, dat zich tn de komende
dagen nog meer slachtoffers by de politie
zullen melden.
et
st,
est
«n
en
er-
ter
et
en
In
»rk
en
st-
sn.
er.
