HISTORISCHE KASTEELEN IN
NEDERLAND
Arrondiss. Rechtbank
te Alkmaar
RECHTSZAKEN
Het kasteel Rechteren
VEILING-O VERZICHT
PROVINCIAAL NIEUWS
vn
HOORN
M.KAT»
AUKMAAP
MlfeNTJSW
HEILOO
een
deze Adolf verliet by de oneenlgheden tus-
daarin een vooraanstaande plaats in.
dr.
het werd voor hem een nederlaag, die bU-
prima partijtjes Beurre Hardv en
o
f
Aanbesteding De uit’lag van de aanb -
tsding ten R adhu z-, voor het b luwen van
een afdak voor paarden op het woonwagen-
J. Tonneman «97. O. Hagenaar 846
komen er de laatste dagen
ter markt en van bepaalde
i is hoegenaamd geen sprake.
Sortiment en kwaliteit liepen zeer uiteen.
Een opposant, die de knikkers wel
kon missen, maar het spel niet
won verliezen! Vrijspraak ge
vraagd voor den arts!
Werden we in den morgen onthaald op de
verschijning van een appellant, in de medi
sche wereld een kwakzalver genoemd. In de
mlddagrittlng genoten we de eer de plaats der
„verdachten” te zien ingenomen door *n ech
ten en onvervalschten dokter, die zich echter
niet had schuldig gemaakt aan „grober ün-
fug". door zich, als arts gecamoufleerd, met
de reparatie te belasten van stofzuigers, maar
eenvoudig in hooger beroep was gekomen te.
gen een achiiftelijk vonnis van den kanton
rechter te Alkmaar van Vrijdag 17 Juni j.l„
waarbij hij ter zake ovértiedlng van art. 3 der
motor- en rjjwielwet was veroordeeld tot 15
boete, subs. 15 dagen hechtenis
Bedoelde appellant, de te Alkmaar wonende
en praktlzeerende doctor O. 8. .‘tond op de
zitting van 8 Mei terecht ter zake van een
hem ten laste gelegde aanrijding, gepleegd op
Zondag 15 Maart op den RUksstraatweg on
der Castricum, waarbij hij onder het inhalen
dat Rechteren behöörde aan den Graaf Jo- i
voor de Staten van Overijsel voldoende ge-
KUtenoorgn, -
De wonderdokter van Staphorst voor
het voetlicht of: Eenvewd is hei ken.
merk van het ware
De 63-’arlge heer Lambertus 8. de geneser
van zieken en lijdenden zonder diploma,
die met succes in de voetstappen trad van
zijn, zooal niet wereld- dan toch in leder
geval nationaal beroemden vader Petrus „Het
Staphorster Boertje”, ia zoo voor het ulterlUk
een uiterst eenvoudig mensch en maakt niet
den minsten Indruk, een man van wetenschap
en ontwikkeling te zijn. Juist echter dit boer,
sche aspect is zijn grootste kracht, omdat *t
vertrouwen schenkt aan de zieken, die op
hem hun hoop gesteld hebben.
Gemelde heer Lambertus St. was ook thans
in persoon aanwezig, evenals mr. Buiskool
van Behagen, die als raadsman en verdediger
opponeerde. Het betref hier een vqprtgezette
saak in hooger beroep Ingesteld door den
heer 8t. tegen een veroordeellng van den
Kantonrechter te Den Helder, ter zake een
aldaar gepleegde onbevoegde uitoefening der
geneeskunde. Op verzoek van verdediger werd
geboord zekere me). Poorter, aan de West-
gracht te Den Helder, te wier huize
appellant zijn spreekuur had gehouden. Dese
dame verklaarde, dat steeds een geneesheer
bij de consulten tegenwoordig was. Indien er
geen dokter was. moest zij de patiënten on-
herroepell’k wegzenden.
De patiënt, waarover het ging, was door
appellant niet behandeld, doch naar de Kei
zerstraat 33 gezonden, alwaar zij de medicij
nen kon halen, haar door den dokter voor-
gerchreven
Een compromitteerend briefje, deze patiën
te door appellant geschreven, kon niet defi
nitief door hem harkend worden, althans her
innerde hij zich niet dit briefje tc hebben
gerch reven.
De president, mr. Ledeboer, moedigde den
wonderdokter krachtig aan. 'n royale houding
aan te nemen, die niet anders dan in zijn
voordeel kon pleiten. Daarop verklaarde de
diplomatieke heer 8.. dat het briefje er wel
wat op leek.
Dan weet de Rechtbank wel, waaraan zij
zich heeft te houden, concludeerde de presi
dent.
De getuige, mej. Van Zon geb. Schultema.
ker uit Anna Paulowna, kwam *n half uur
te laat de zaal binnenwandelen, maar glim
lachte zöó lief, dat de strenge vermaning den
president in de keel bleef steken. Haar ver
klaring klopte niet geheel met die van van
mej. Poorter, welke disharmonie de gebruike
lijke bezwaren by den president verwekte.
BU deze gelegenheid werd aan den heer 8t.
op zijn verzoek een glas water uitgereikt. Ver-
moedelijk had hij vergeten zijn zakapotheek
WERKLOOSHEID EN WERK
VERSCHAFFING
Aan den raad dezer gemeente ia door den
R. K. Volksbond, aid Heiloo. het volgende
adres gericht:
Geven met verachuldigden eerbied te ken
nen: Jac. v. Baar en H. Dekker respectieve
lijk voorzitter en secretaris van den R K.
Volksbond aid. Heiloo. en domlclLe kiezende
ten huize vdn den secretaris Oosterztjde
dat tengevolge van de langdurige werk
loosheid tal van gezinnen en z.g. alleenstaan
de personen in benarde omstandigheden ver-
keeien;
dat bU een zoo langdurige werkloosheid, de
uitkeer-ngen uit de werkloozenkas en of van
het Burgerlijk Armbestuur niet toereikend
geacht mogen worden, omte kunnen voor
zien in de behoeften aan kleedjj, schoeisel,
beddegoed en verdere noodzakelijke huishou
delijke voorz-enlngen;
dat er bovendien vele gezinnen en alleen
staande personen zijn wier Inkomen als ge
volg van de heerschende crisis, vrij belangrijk
Is verminderd hetzij als gevolg van mindere
werkgelegenheid, hetzij als gevolg van in
krimping van het aantal werkuren.
dat het gevolg van dezen in omvang toe
nemenden noodtoestand voor een zeer groot
deel van de Heiloosche bevolking funest ge
acht moet worden;
dat naar het oordeel van adressant het
dringend noodzakelijk is in dezen noodtoe
stand door het nemen van bijzondere maat
regelen te voorzien;
dat een dier maatregelen als het meest
doeltreffend kan worden genoemd. nl_ het
verschaffen van werk;
dat adressanten daarom uw Raad verzoe
ken het daarheen te willen lelden, dat op
zoo ruim mogelijke schaal objecten van wer
ken van Gzmeen’ewege worden uitgevoerd,
en dat de werkloozen uit deze gemeente
daarbij te werk worden gsteld, om. aan we
genbouw Heerenweg, u.tbreiding waterlei
dingnet ea; en dat in de voorwaarden zal
worden vastgelegd, dat, als zijnde *t produc
tief werk, een loon zal worden uitbetaald
voor geschoolde arbeiders van f 0.63 en on
geschoolde f C55;
dat a-'ressanten den Raad verzoeken bij de
Gemeente-werkverschaffing aan werkloozen,
daarbij te werk gesteld, een loon uit te koe
ren vaa t 0.40 per uur, en reken-ng houdende
met de hoegrootheid der gezinnen, een kin
dertoeslag toe te kennen, voor alle kinderen
beneden de 14 jaar. behoorende tot het gezin
van f 0.50 per week;
dat zy voorts verzoeken aan georganlseer-
den, te werk gesteld bij de Gemeentelijke
werkverschaffing f 0.25 per dag meer uit te
betalen, dan aan een ongeorganiseerde. om
rede de georganiseerde, ook werkzaam bij de
werkverschaffing, zijn voll vakbond-contri-
butle moet betalen;
dat de tewerkstelling naar het oordeel van
adressanten behoort te geschieden in volg
orde van de inschrijving b'J het Correspon
dentschap van de Arbeidsbeurs;
dat dus aan werk de voorkeur gegeven
wordt; maar voorzoover daarin niet kan
worden voorzien, er dan een behoorlijke
krlsls-steunregellng tot stand kome. en dat
daarbij, rekening houdende met de hoegroot
heid van het gezin, zal worden uitgekeerd,
voor gehuwden en kostwinners f 10 per week
voor ongehuwden f 8 per week;
dat voor de uitvoering van vorenbedoelde
maatregelen een speciale commissie worde
Ingesteld en in deze commissie een vertegen
woordiging van de plaatselijke vakcentralen
wordt aangewezen en verder voor de uitvoe
ring van de in dit adres gevraagde maatrege
len, de medewerking van bona-flde vakver
enigingen wordt gevraagd.
mede te nemen.
Mej. Van Zon gaf verslag van het door ap
pellant gehouden onderzoek, waarop haar een
doos met poeders werd uitgereikt. Dit doosje
was helaas zoek geraakt en kon dus niet als
8. V. O. (stuk van overtuiging) dienen.
Bedoelde poeders (om in te nemen) kostten
f 3.voorts ontving zij nog zalf, tegen den
civielen pri’s van 5.per potje.
De appellant bleef bij zijn ontkentenls. Hij
had die juffrouw niets gegeven of ter hand
gesteld.
De heer G. de Haan, agent van politie,
was speciaal belast om het spreekuur van den
wonderdokter m de gaten te houden. HU had
mej. Van Zon destijds niet aangehouden, voor
zoover hU zich kon herinneren In hat perceel
Binnenhaven werkte het Staphorster boertje
zonder medisch toezicht, verklaarde getuige
nog. Een keer kwam het voor dat een pa.
tlënt werd teruggestuurd, omdat er geen dok
ter was. De appellant had successievelijk ge
werkt met den stokouden dr. Taverne,
Ronge en dr. Barns. Variatio dllectat!
De heer Officier hield een requisitoir, dat
niet bepaald in het voordeel van den appel
lant geacht kon worden en achtte het beken
de briefje, dat in het proces een rol spoelde,
van veel beteekenls. Ten slotte vorderde spre
ker bevestiging van het gewezen vonnis,
waarbij de wonderdokter was veroordeeld tot
400.boete of 50 dagen hechtenis.
Mr. Buiskool zond daarop een van zijn be
kende geestdriftige pleidooien uit, waarin h(J
zich veel moeite gaf om aan te toonen, dat
appellant op geneeskundig gebied een zekere
reputatie genoot en het in casu niet wettig
en overtuigend was bewezen, dat verdachte
zich aan het geïncrimineerde feit had schul
dig gemaakt en vrijspraak moest volgen, sub
sidiair een belangrijke vermindering in de op
gelegde boete.
Zoodoende had Zwolle van de Geldersche
bezetting van Rechteren heel wat te lüden.
Er kwam een korte verademing, maar toen
Utrecht een nieuwen Blsschop kreeg werd
het oude spel voortgezet. De cezettlng van
Rechteren liet het aan vijandigheden tegen
Zwolle niet ontbreken, zoodanig zelfs, dat de
Bisschop werd ter hulp geroepen en met
een leger tegen Rechteren cptrok. Vergeefs
echter, want de Blsschop had weinig geld,
kon het beleg niet lang rekken en moest
al spoedig onverrichterzake aftrekken. Ein
delijk gelukte het den Bisschop van Trier
om een overeenkomst tusschen de strijden
de partUen tot star.d te brengen. Maar de
Sticntenaar moest 50.000 Rljnsche guldens
aan den Hertog van Gelder betalen, en daar
voor de steden Genemuiden en Enschede en
ook het kasteel Rechteren in pandschap
geven. Vrij spoedig heeft Bisschop Hendrik
van Beieren de geleende som ingeloot en zoo
gingen de leeuwen van Gelder weer van
Rechteren’s transen en kwam het kasteel
onder de wettige leenheerschappU van
Utrecht. Het voorgevallene intusschen was
van een motorrijder den groentehandelaar de
Wit, van Amsterdam, dezen heer met zijn
luxueuzen tweezltter had aangereden, tenge.
volge waarvan de Wit kwam te vallen en
eenlge materieele schade bekwam.
Ondanks de pertinente ontkentenls van den
dokter, gesteund door de verklaring van zijn
als getuige 4 décharge gehoorde echtgenoote.
mevr. 8., achtte de ambtenaar, na voortgezet,
te behandeling der zaak op S Juni, het ten
laste gelegde wettig en overtuigend bewezen
en werd gevorderd een geldboete van 40.
subs. 40 dagen hechtenis.
Zooals echter gezegd, de kantonrechter
dacht er milder over en vermeende dat door
het opleggen van f 15 boete of 15 dagen, het
feit voldoende was getaxeerd maar dokter S.
MEERVOUDIGE STRAFKAMER
Zitting van Dinsdag October
De reels aar eringaambtenaar In volle actie
Op do zitting van 15 September stond met
gesloten deuren terecht de 63-jzrige Hylke
de Vr._ een ingezetene van Enkhuiaen en
thans verblijf houdend in het Huis van be
waring, welk onopvallend mannetje zich had
te verantwoorden ter zake bU art. 347 straf
baar gestelde zsde-vergrüpen.
Als verdediger was hem toegeweeen mr.
Schollen, die in bet belang van rijn cliënt
niets onbeproefd liet en dan ook met vol
doening kon terusrien op het voorlooplg
gunstig resultaat zijner medewerking, dat een
nader reclasseeringaonderzoek werd gelast.
De heer Wiggers. aan wlen deze taak krach
tens zijn ambt was opgedragen, ging de le
vensomstandigheden van den verdachte
punctueel na en thans kon deze saak weder
worden voortgezet, op grond van den aard
van het misdyf met gesloten deuren.
Uitspraak as. Dinsdag.
hoewel zich natuurlijk als autobestuurder niet
onfeilbaar achtende, meende in casu geener.
lei schuld tc hebben, zoodat hij ook met de
geringe hem opgelegde straf geen genoegen
nam en in hoojere instantie recht zocht bij
de meervoudige strafkamer.
Naar het oordeel van Dr. 8. had hij bij T
samentreffen met den motorrijder voldoende
naar links uitgehaald, doch had volgens zjjn
waarneming De Wit een ongeregelde zwen
king naar links gemaakt en was toen met zijn
st uur in aanraking gek emen met het achter-
•patbord van den auto, wat Dr. 8. had kun
nen bemerken aan een aldaar toegebrachte
kras op het lakwerk.
De getuige De Wil was b'J de behandeling
In appèl niet verschenen, van welke nlet-
verschljning acte werd gevraagd en verleend.
Alweer dus een strafzaak aan de kimmen!
Later echter arriveerde De Wit nog ter juis
ter tUd. Derhalve annuleering van de acte.
De appellant was in hooger beroep geko
men. omdat hij zich door het veroordeelend
vonnis in zijn rechtsgevoel beleedlgd achtte.
HIJ noemde zich niet schuldig ornaat hjj had
waargenomen, dat de motorrijder zijn stuur
naar rechts omwierp en dus zelf de aanrijding
had veroorzaakt.
Het -door ons bU vorige gelegenheden ge
releveerde getuigenverhoor kunnen wij, om
niet In herhalingen te treden onzen lezers ge-
voegli’k sparen De Wit was. verklaarde hU
cok thans, met het achterspatbord van ap
pellants wagen In aanraking gekomen.
De president wees dezen getuige op eenlge
afwijking in zijn respectieve verklaringen bij
politie en kantonrechter.
De dokter verklaarde bij eventueele veroor
deellng geen bezwaar te hebben tegen het be
drag der toegebracht schade aan motor en
bovenkleedlng. door getuige De Wit geschat
op f 50.
Ontkend werd door appellant, dat getuige
De Wit op het moment van de aanrijding de
wielrijders nog niet voorbij was.
Na hei tegenstrUdlge getuigenverhoor
meende de heer officier daaruit geen conclu
sie te mogen stellen en requlreerde vernieti
ging van het vonnis en vrijspraak van den
appellant, zoowel wat de subs, als primaire
tenlastelegging betrof. Dr. 8. had niets meer
op te merken dus volgde sluiting van het
onderzoek en de zitting.
„Afclagvereen. Boeaaster, Pu-Cnerend
en Omstreken".
Op den laatsten Augurkenveilingdag, den
3den October, zagen wij nog twee duizend
K.G. aangeboden, die nog gretig koopera
vonden. Grof gmg vcor 10 en Basterd 12
gulden per 100 K.G. Bommen en stek re.p.
voor f 7.en f 350. Grof zoowel als Bom
men vonden hun weg weer naar de Engel-
sche markt.
Sla zoowel als snUboonen waren nog
steeds goed gevraagde artikelen tegen de
bestaande pryzen. Bleef de aanvoer van
slaboonen nog op vrUwel gelijke hoogte,
snijboonen kwamen er steeds minder en
dan het uit den aard der zaak de kwaliteit
ook meer en meer te wenschen over.
Uitgezonderd dan voor bovengenoemde
artikelen toonde de markt een tameljk lus
teloos aanzien. Nu en dan viel te consta-
teeren, dat de handel met sommige artike
len geen weg meer wist, zooals met kool,
andijvie, stek, fruit én andere. Dan werd
voor veevoeder nog wel eens wat voor den
minimumprijs geruimd, doch ook dit ging
niet altjjd, althans niet met stek, fruit en
tomaten.
Voor de goede kwaliteit fnllt werden nog
behoorlijke prijzen betaald, doch van ste
vige prijzen was ook hier geen sprake. Vow
goede kwaliteit maagdeperen werd gemid
deld 8 gulden betaald, doch Iets afwijkends
bracht het vaak niet verder dan 3 A 4 gul
den. Voor Boerengroen moest men zich vaak
met f 3.of f 4.tevreden stellen, bU een
allei hoogsten prijs voor Iets extra's van
f
Enkele
Trlumphe de Vienne kwamen tot om de 30
gulden. Bonne Louise zagen wij nog tot 41
gulden. De mooiste Transparant de Cron-
sels en Graham noteerden 18 5 19 gulden.
Goede kwaliteit keukenappelen en peren
Hepen zoo om de 8 gulden, met voor de
allei moo-ste partijen tot f 10. Ondanks
ongetwijfeld velen met hun drulvenaanvoer
een afwajhtende houding aannemen en het
aanbod dan ook niet groot is, gaat bet met
de prijzen slecht. Geregeld krabbelen de
prijzen iets terug en voor 40 cent per kilo
moet men wat bijzonders kunnen presen-
teeren.
De tomatenhandel gaf ook weinig bemoe
digends te z-en. Voor 7 gulden per 100 k g.
kon men de mooiste partijen meestal be
komen. Natuurtomaten en vaak ook C, om
van CC niet te spreken, bleven herhaa.de-
Hjk onverkocht.
Bij ruime aanvoeren kon bloemkool nog
wel plaatsing vinden voor aannemelijke
prijzen. Voor de beste partijen werd nog tot
18 gulden per 100 stuks betaald. Gewone
eerste soort kool noteerden zoo om de 12.
Bjj iets toenemenden aanvoer stelde do
spruitenprijs nogal teleur. Heel goeLe kwa
liteit kon het meermalen niet verder dan 6
4 7 gulden per 100 kg. b.engen. Van eenlgen
export was nog geen sprake.
Spinazie zagen wjj weer aangeboden, maar
de kwaliteit liep nogal uiteen. Wij zagen
nogal eens een geel blaadje en een vuiltje.
Voor Iets goeds werd nog tot 80 cent per 6
kilo betaald.
Uien hadden een matige belangstelling,
ondanks van groote aanvoe.en geen sprake
was. De noteering bewcoj zich zoo om de
2.20 4 250 per 100 k g voor de gewone
en tot 2.70 voor de grove. Voor bleten
werd van 4 tot 9 gulden per 1000 uitgegeven.
Wortelen prijsden van 3 tot 7.80 por
100 bos.
Aardappelen
>eei weinig
noteeringen
Tot die provinciën in ons land, waarin de
oude kasteeien. zij bet ook verminderd In
omvang, veranderd van aanzien, vermin
derd ook in krijgshaftige beteekenls, toch
nog het talrUkst aanwezig zijn, behooren
Gelderland en Overijsel. Dat kan daarom
niet verbazen, omdat weliswaar Holland en
Zeeland en Utrecht in de vroege en late
Middeleeuwen niet minder rijk aan zoo
danige kasteeien waren dan drze beide pro
vinciën, maar de laatste door hare ligging
langer bulten het groote verkeer zijn ge
bleven. Een betrekkelijk rustige streek alk
de Achterhoek vormt, is in Holland niet
meer denkbaar; vandaar, dat men in den
Achterhoek nog die prachtige buitenbezit
tingen aantreft, en ook veelal den blik kan
laten opgaan naar torens en tinnen van
kasteeien en buitenverblijven, die zoo ze al
niet meer het rumoer der Middeleeuwen
hebben medegemaakt, toch daar reeds ge-
staan hebben toen onze voorouders van de tegen de stad zouden ondernemen, dat zij
zeventiende en achttiende eeuw er verble
ven, en er zich hadden te behelpen met
heel wat
keersmlddelen dan wij tegenwoordig als ge
woon rekenen.
En nu behoort het kasteel te Rechteren
wel niet tot die van den Achterhoek, maar
derik,-----
verwarren met dat ta het kwartier van Vol
lenhoven van bijkans gelUken naam, wa-, de
kleinzoon van den Heeckeren, die met GUs-
brecht van Bronkhorst den naam heeft ge
geven asm de jammerlijke landstwisten. die
het schoone Gelderland zoo lang hebben
vernield. Het waren de Heeckerens en
Bronkhorsten in Gelderland, die den strijd
der Hoekschen en Kabeljauwschen voerden
gelijk de Schierlngers en Vetkoopers het In
Friesland deden. Deze Frederlk had drie
zonen, van wie de oudste Evert met de
erfdochter van Almelo huwde, waardoor ook
de’e heerlijkheid in het geslacht der Heecke-
rens van Eese werd gebracht. Zijn zoon was
evena's vader en grootvader een kloek rid
der. Evenmin echter ais zijne tijdgenooten
achtte hij het vernederend om gelden te
leenen van rijke IsraSlieten. en er zijn dan
ook schuldbrieven van hem aanwezig. Te
Deventer, waar het geslacht thans voor
goed gevestigd was, droeg men hem groote
achting toe, want hem werd toegestaan een
nieuw huis te bouwen tusschen Holten en
Bathmen. waar het vroegere huls Wegge-
stapele in grooter luister verrees.
Deze kleinzoon, Frederlk genaamd gelijk
stjn grootvader, vocht aan de zijde van Her
tog Reynout, den broeder van Eduard, den
ongelukklgen. dikken Gelderschen Hertog;
met zijn heer was hl) in 1361 voor de poor
ten van Tiel. toen Eduard met ontrolde ba
nieren en schetterend klaroengeschal naar
bulten trok en zUn broeder tot een veld
slag opriep. Het was in den tijd, dat men,
zelfs in den hardsten strijd, rldderlüke ge
bruiken kende. Reynout moest dus aan die
roepstem wel gevolg geven, maar de posi
tie van rijn leger was allerongelukkigst, en
weest om in 1526 met den Magistraat ‘van
Deventer In overleg te treden om de ge
duchte sterkte, die Rechteren vormde, te
doen ontmantelen. Voordat het plan echter
tot uitvoering kwam, kregen de Gelderschen
het opnieuw in bezit en Zwolle had weer
heel wat van de bezetting te lijden.
In den Spaanschen tUd zoodoende was
Rechteren nog een versterking, die meetelde.
De zoon van Adolf, Johan, die zich Rech
teren tot Rechteren noemde is nog in 1581
met de heerlijkheid namens Konlng Filips
verleend overleden. Maar rustig wonen kon
hij op zijn kasteel niet. Drie jaren later
was er het vendel van Steenwyk in kwar
tier. dat echter door den Spaanschen over
ste Tajcis werd verdreven. In 1590 werd de
Spaansche vlag van de transen neergehaald,
«fodj een ‘Jkar daarna hadden de Spanjaar
den hét weer in bezit. Overste Verdugo boon
Maurlts, toen deze overwinnend door de
Oostelijke provinciën trok, de ontruiming
aan, mits de Prins het deed slechten. Mau
rlts aanvaardde dit aanbod niet, maar later
is hü tot het inzicht gekomen, dat het
kasteel een gevaarlijke sterkte In den oorlog
kon worden. Er werden onderhandellngen
met den burchtheer aangeknoopt, en deze
leidden tot het resultaat, dat de hoofdge
bouwen zouden blijven staan, doch de wal
len zouden worden Afgebroken en de gracht
zou worden gedempt. Zoo werd het kasteel
een adellijk huis, al bleef de oude toren
steeds van den voormallgen luister getuigen.
De achtereenvolgende Rechterens, die dit
kasteel hebben bezeten en soms bewoond,
zijn dan ook in den regel vooraanstaanden
in den lande geweest. Onder hen dient ge
noemd Joachim Adolf, een kleinzoon van
Johan onder wiens tieheer zich de ontman
teling voltrok. Deze Joachim had niet min
der dan zeventien kinderen en de oudste
Johan Zeger verkreeg de waardigheden van
Droet van Vollenhoven en Salland. zelfs
werd hij door Keizer Jozef I in den rjjks-
gravenstand verheven, terwijl zijn echt met
de gravin van Limburg medebracht, dat
sinds het geslacht zich van Rechteren Lim
burg noemt en schrijft. Het was deze zelfde
Johan, die in 1712 de Algemeene Staten a's
gevolmachtigde vertegenwoordigde bij de
vredesonderhandelingen van Utrecht. En X
zijn zjjne bedienden geweest, die in de
Maliebaan met de bedienden der Fransche
gezanten de onaangenaamheden hebben ge
kregen, die een stilstand van zes maanden
in de onderhandellngen teweeg brachten en
tenslotte de positie der Hollanders niet ver
sterkten. Immers, Rechteren’s bedienden,
het Fransche hotel vooroUkomende. enkele
dagen na de nederlaag bij Dr ain, voelden
zich beleedlgd door de opmerkmgen. die zU
van de Pranschen te hooren kregen. Rech
teren trachtte voldoening »an den Fran-
schen gezant te verkrUgcn, maar verqeefs.
In diezelfde dagen ontmoetten deze diena
ren de Pranschen in de Maliebaan en daar
kwam het tot een vechtpartij, die niet ten
voordee’.e der Pranschen uitliep. Lodewijk
XTV deed de terugroeping van Rechteren
eischen en verbood zijn gevolmachtigde in
eenlge onderhandellng te treden zoolang de
Graaf aich nog in de stad zou ophouden.
Had niet Engeland de dubbelzinnige hou
ding aangenomen, die de positie der Staten
verzwakte, welUcht had men niet toegege
ven. Maar men mocht niet langer wachten
en dralen en zoo diende Graaf van Reehte-
ren, ondanks den tegenstand van de afge
vaardigden van Gelderland, Ove-Jrel en
Groningen. Utrecht te verlaten. Zoodra het
maar ecnijszlns moselijk vas, toonden de
Staten hoe groote achting zij voor hem had
den. want met ds heeren Gockl.oga, van
Borssele en van der Dussen. behoorde hij tot
degenen, die in 1714 met de kelzeriyke ge
volmachtigden over het Barrière-tractaat
onderhandelden. En In 1716 was hU U
's Gravenhage de voorzitter van de tweede
groote vergadering, die echter weinig heeft
uitgewerkt van de verwachtingen, die men
van haat koesterde.
Het was Johan's zoon, die huwde met een
erfdochter uit hek geslacht der Rechteren
Almelo’» en die dijs de heerHJkbeld Almelo
met die van Rechteren pamenbracht. Ecdert
dien heaft het kasteel te Almolo het geslacht
meer gezien dan die te.RRèhteren; de eigen
lijke zetel werd daarheen overgebracht.
De Rechterens zijn voortgedaan voorname
waard’gheidsbekleeders aan den Nedcrland-
schen Btaat te leveren, en onder de Overij-
ss’sche edelen hebben zU als de eerstege
teld. En rog altijd staat daar het statige
en fraaie Reel-teren els een bewijs van da
macht, die het geslacht eens uitoefendel
-DI 8TREEK*
Het koude weer heeft eensklaps plaats ge
maakt voor een bijzonder zachte tempera
tuur, met het gevolg, dat de bloemkool den -
groei te pekken kreeg. Vooral de soort Leoerf
de Z41. selfdekkers. is In enkele dagen klaar
gestoomd, niet alleen hier, maar ook o-Jtral
elders, zoodat leder tuinbouwcentrum een
overvloed van bloemkool te zien geeft. De
tUd dien we thans doormaken, is ei At er heele-
maal niet op den afzet van groote massa's
berekend en wat we reeds lang gevreesd had
den, werd nu werkelijkheid.
De eerste dag de beste, dat inderdaad van
een behoorlijken aanvoer kon wyrdcn gespro
ken, liep het al mis. Niet alleen mét de
bloemkool. De sluitkool, dl<_d?n laatsten tUd
geregeld werd afgenomen, dl was het dan
ook voor een prijsje, bleek Dfeysdag onver
koopbaar en moesten we de ellende aan
schouwen, dat van de 47 schuiten «r 40 on
verkocht de veiling weer verlleteÏA Qayop
vo'gden 280 schuiten bloemkool.
welk aanbod geen kooplust stond.-, DezcjlT”
dekkers, een prachtsoort. doch mihdernv^s^.,
export geschikt dan de kortbeen. brachten'”’
slechts f 3 4 f 5 op. de kortbeen f 5 4 f 8 en
te begrijpen is. dat de tweede en derde soort
er heclemaal bekaaid afkwamen! Woensdag
daarop natuurlijk weer een ruime aanvoer en
de prijzen in doorsnee nog la^er, de zoute-
rijen koppen nu de mooiste waar voor een,
prijs, dien re in normale jaren voor uitschot
moeten betalen I
Het is moeilijk zich aan voorspellingen te
wagen, maar zoolang we nog volop in da
aanvoer van Leoerf zitten, is er weinig ver
betering in dezen toe .and te verwachten.
Wanneer die na enkele weken is opgeruimd,
komt misschien voor de kortbeen een betere
tijd aan.
De andere artikelen zijn van onderge
schikte beteekenls. Van uien was de aanveer
beduidend minder dan vorige weken, ds prijs
bleef op het oude peil, nl f 1.25 4 f 1.40 voor
grof en groot, f 1.10 voor drielingen en f X—
voor nep per taal.
Na een kleine opleving zijn de bieten weer
teruggeloopen tot f 5;voor oe grooten en
f 350 per 1000 stuks voor de kleinen, waar
door de aanvoer weer tot een paar schuiten
is Ingekrompen.
Van slaboonen steeds kleinere aanvoer,
circa nog 150 zak daags. Het blijft een gewild
artikel tegen f 3 4 f 4 per zakje.
Voor zoover nog aardappelen worden aan
gevoerd. gelden re voor kleine en grove
Schotten f 3.80 4 f 4.per baal, Eigenhei
mers f 235.
Tomaten komen nog slechts eenmaal per
week op Vrijdag, ook voor dit product wordt
geen belangstelling getoond en dc laa'-ste
noteering was A f 1030. B f 8.—, C f 5.10 en
CC f 150.
Voorts zoo nu en dan een partij druiven
met een opbrengst van 30 4 35 cent per K.G
de eerste opelschlng weer zou terugkeeren!
Maar de Zwolsche Raad, bestaande uit man
nen, niet geneigd zich het moeilijk verwor
ven poortersgezag uit handen te doen ne
men, liet zich door Wouter van Keppsl niet
gezeggen. Want toen deze zijn gevangene
weder opelschte, nam Zwolle d:n Ittersum
met geheel zijn gezin in hechtenis, stond
hem niet af, en Het Wouter van Keppei
razen en tieren zooveel hU wilde. ZUn zoon
Dirk erfde met zijns vaders goed ook diens
haat tegen Zwolle, en trok nu tegen ZwoUe
ten velde. Maar Dirk werd zoodanig in het
nauw gebracht, dat hi) bU Otto var Rech
teren in het sterke kasteel Rechteren een
schuilplaats meest zoekan. De Zwollenaars
sloegen het beleg voor net kasteel en de
burchtheer moest het hun in handen stel
len. HU kreeg bet slechts terug, nadat hU
zoowel voor zich als zijn broeder Johan be-
loofd had, dat zij noch hun nazaten iets
het niet tot schuilplaats van de vUanden
van de stad zouden aanwenden, terwijl de
minder geperfectlonneerde ver- stad er wel in oorlogsnood als ten open huis
I gebruik van mocht maken. Geen geringe
I macht dus, die Zwolle tegen het sterke
I Rechteren uitoefende.
I De opvolger van Sweder, Adolf geheeten.
het behoort tot de Overüselsche en neemt had ock al moeilijkheden met ZwoUe. Want
A. b.. Wie deze Adolf verliet by de oneenlgheden tus-
van ZwoUe naar Ommen gaat, komt Dalf- I schen Karei van Egmond en den Utrecht-
sen langs Het kleine, rustige, welvarende schen Bisschop FHips van Bourgondlë, de
Een plank, waaraan heel wal te
schaven valt!
Van den heer Gerrit G voorheen inge
zetene van Alkmaar en bewoner van de
aldaar aanwezige „Llefdelaan”, (met dien
veretande dat bU allen wél de Laan, maar
niet de liefde steeds aanwezig is) en thans
de gemeente Hoorn met zijn gewaardeerde
persoonlijkheid vereerende, kan niet worden
getuigd, dat hU bij de verschHlende rechter-
Hike autoriteiten onopgemerkt is gebleven.
De Kantonrechter te Alkmaar heeft zien
met hem geoccupeerd, de politierechter
schonk hem zijn attentie en ook de meel-
voud.ge strafkamer bleek van zijn bestaan
niet onbewust, ook naar aanleiding van het
feit, dat hl) op I Sept, voor dat edelachtb.
coUege terecht stond wegens bloedige mis
handeling van een anderen Llefdelaan-
bewoner, welken heer hU onder de tamelijk
duidelijke bedreiging: Jiom hier, dan zal ik
je vermoorden.” met een mes of daarop ge
lUken voorwerp aanviel en hem eenlge
steken van niet te grooten omvang toebracht.
De aanvaller kon echter «Dn onvriendelijk 1
voornemen niet in vollen omvang voltooten.
omdat zyn toekomstig slachtoffer zoo geluk-
klg was. hem met een welgemlkten vuistslag
buiten gevecht te stellen, alvorens er groo-
tere brokken gemaakt konden worden. Bij
de behandeling dezer zaak voor de meerv.
strafkamer werden echter termen gevonden
een reclasseeringtonderzoek in te stellen en
zoo hadden de verdere besprekingen over t
actueele onderwerp: Waarmede kunnen we
de maatschappij zoowel als dezen jongen
man het best van dienst zijn, heden plaats
waaj-bU werd gehoord de heer Wiggers, re-
classeeringsambtenaar en het Vademecum
yoor den Alkmaarschen strafrechter in re-
classeeringsaangelegenheden.
Keurig gecostumeerd was de verdachte in
hoogstdeszelfs eigen persoon heden aanwezig.
Desniettegenstaande achtte de heer Wig
gers de reclasseeringskansen niet gunstig,
op gronden door hem nader ontwikkeld. De
mocilykheld bevond zich in huiselijke om-
standlgheden, waarover wij niet nader wen-
schen uit te welden.
De verdachte had zich, volgens zijn op
gaaf aangesloten by een geheelonthouders- 1
vereenlging, teneinde zijn goeden wil tot
medewerking aan zjjn zedelijke opheffing te
demonstreeren.
De beer Officier meende alsnu terug te. -
moeten -kopoen op zijn aanvankalifk gero- u
quireerden eisch van veroordeellng tot 5 yl
maanden definitieve gevangenisstraf ep
vorderde thans, na ontwikkeling zllner mo
tieven, wagende het experiment. 5 maan
den gevangenisstraf voorwaardeliik met 3
Jaren proeftijd en opleggen van biizondu»
voorwaarden.
kans met een slachting gelijk stond. De
Erfmaarschalk van Gelder behoorde tot de
gesneuvelden; Hertog Reynout werd ge
vangen genomen, en tot de gevangenen be
hoorde ook Frederlk van Heeckeren. Spoedig
daarop kwam de bevrediging tusschen de
beide broeders tot stand, maar Reynout
bleef in een bedekte gevangenschap gehou
den, waaruit hij eerst vrij kwam toen zijn
broeder stierf. Maar niet lang oefende Rey
nout de hertogelijke waardigheid uit, want
na een bestuur van drie maanden moest hij
In het ’s Gravendeelsche klooster bij zijn
broeder wo-den bijgezet. Door een opvolger
van het hiermede uitgestorven Geldersche
huls. Hertog Willem van Gullek, werd Fre
derlk met den Heecker bU Doesburg gele
gen. beleend, en het was dan ook een rUk
bezit, dat hU bU zijn overlijden in 1380 aan
zijn zeven kinderen kon nalaten. ZU voer
den allen den geslachtsnaam van Rechte
ren, schoon de oorspronkelijke burcht min
der’ dan tevoren werd bewoond.
ZUn oudste zoon Sweder huwde met So
phia van Grossbees uit het geslacht van de
mule Woud graven van het NederrUksche
Woud. Zoowel van hem als van zijn zoon
Frederlk die een jonk'rouwe van Polanen
huwde, valt weinig te zeggen. Zooveel te
moer van de belde zonen van dezen laatste.
Sweder en Otto. Sweder, die ook Heer van
Keppel was, verkreeg de heerlUkbeld Al-
Uielo, maar verkocht deze aan zyn broeder
Otto. Tijdens diens leven ontstond tusschen
twee OverUselsche edelen Wouter van Kep
pel en Wolf van Ittersum een twist over de
verdeellng van ouderlUke nalatenschap.
Wouter deed als wilde hU Deventer tot
scheidsman nemen en toog met een brief
van vrijgeleide daarheen. Wcü van Ittersum
wilde InsgeUJks doen, maar werd door Wou
ter in een hinderlaag gelokt en naar rijn
sterk kasteel geveerd. De verontwaardiging
van Deventer kende geen grenzen. Zutphen
en ZwoUe sloten zich daarbij aan. maar toch
was de tusschenkom't van Hertog Adolf van
Gelder noodlg om den ongelukklgen Itter
sum in vrijheid te stellen aj
dtt selfs nog «odar bat bading, dat bU bU 1
Een .verdachte bankhonder” die
niet kon zeggen, dat hjj reet en-
wersehUVgheld werd bejegend
Op 15 September stond terecht de 20-jarige
ex-commisslonnalr in zuivelproducten, thans-
zonder eenlg lucratief beroep. Adr. Petr. O.,
wonende te Heiloo, als verdacht van valzoh-
held in geschrifte met opzettelUke gebruik
making van dit vervalschte geschrift
Heel gelukkig was dit flink uit de kluiten
gewasssn jongmensch in zUn zuivrizaken niet
geweest. Eenmaal zelfs geraakte hU met
zUn boterauto op een onbewaakten overweg
onder Hellooo onder een sneltrein met ge
volg dat hij zelf wel ongedeerd dit huive
ringwekkend avontuur doorstond, doch zijn
bctermagazUn werd verpletterd en rijn fUnc
melange de grove srlelen van de looomotlef
rtevlg in 1 vet zette. De stoker-olieman had
gedurende vele weken een Hchte taak!
Do?h met den zuivelhandel in t alge
meen ging het Mng niet zoo „gesmeerd”,
zooals kon worden gedistilleerd wit de om
standigheid. dat de boteragent leelUk in de
schuld geraakte bU zUn leveranciers en- toen,
om zich voor een dreigenden ondervang te
redden, helaas overging tot daden die hem
in ernstig confl'ct brachten met den straf
rechter. Hij stelde nJ. een valsche borgstel
ling van 1000 op en onderteekende niet
m'nder valscheliik met de namen van zWn
vader en groot'-ader. De valschheld van dit
document kwam door de ontkenning der
zoogenaamde onde~teekenaan natuurlijk al
spoedig aan het licht, met het hierboven ge
releveerde voor den heer A P G. zeer on-
asn-rerame resultaat.
Bij de eerste behandeling requlreerde de
Officier een strenge poenitentte en wel 1
jaar gevangenisstraf, doch de strafkamer
scheen huiverig te sHn om al dadelijk zoo
krachtig in te grijpen en dit jonge leven
tusschen de enge celmuren te -begraven, re
den waarom den heer Wiggers werd opge
dragen alsnov een nader onderzoek naar de
levensovn*t»ndlgheden van den voormallgen
boterhende'aar in te stellen en een rapport
in te leveren.
Heden werd dan die dubieuze zaak voort
gezet De verds-hte G. was absent Ook hier
werd de heer Wlgvers gehoord, die. gelet op
de houding door het jon«e mensch aan
genomen. ri’n minimum betengstelling in
zUn e'gen r~ak. geen voorw. veroordeling
-on a«"bevelen.
In dit geval kon de Officier ook niet
medewerken en vorderde 4 maanden ge-
va^ren's-traf
Mr. Schen keveld behandelde daarop kor-
telUk de be’angen van de civiele party contra
den verdachte.
Hierop werd het onderzoek gesloten.
J. v. 1 Hek en Stroet 824. M. H. Brorius
f 74750. Gronert en Mo*Ues f 813. deze al ril
te Hoorn. W Nierop, Mldwoud f 983. E,
Braak en M. Schoon. Broekeshaven 7£t,
Het werk ia gegund aan J. Tonneman,
De wonderdokter was nog lang
niet uitgepraat.
De in de vorige zaak aangeduide heer Lam-
lertus St. was nog niet klaar met zijn ge-
tchtelljke besognes en kon dus de door hem
ngenocnen plaats niet rerlaten. Zulks naar
aanleiding van de omstandigheid, dat hij
thans nog in hooger beroep terecht stond ter
zake het onbevoegd uitoefenen der genees
kunde op verschHlende tijdstippen gepleegd in
1930 te Den Helder en Wieringen en te dier
•ake door den kantonrechter te Den Helder
1 maand principale hechtenis was ver
oordeeld.
Het Staphorster boortje had bij die gelegen
heid behandeld een dochter uit het gezin A
Böls te Wieringen, welk meisje leed aan geel
zucht en haar poeders en druppeltjes voorge
schreven, een en ander medicament tegen den
standaardprijs van 3 gulden nominaal. De
druppeltjes kostten f 350. B'Jna te geef!
De heer St. had deze patiënte op eigen
kracht, dus zonder doczoralen bUstand. be
werkt en als diagnose gesteld dat het meisje
aan bloedarmoede leed. H<1 keek het meisje
steeds In de oogen. doch bleek, zooals later
aan het licht kwam, zien bij deze patiënte
toch leelijk te hebben „verkeken".
Volgens appeltent was hU elk consult een
dokter aanwezig, wat mej. Böls. de moeder
van de patiënte, heftig bestreed.
„Had je dien dokter dan in je vestjeszak
ritten?" insinueerde de president sarcastisch!
Het verhoor van mej. Almanda zullen we
uit een oogpunt van welvoeglijkheid liever
maar uitschakelen. Het meisje had poeders en
druppels geslikt Poeders voor de geelzucht en
druppels voor de bloedarmoede, 's avonds voor
het naar bed toe gaan. De getuigen verklaar
den nog: „Op het spreekuur liep wel een oude
man rond in z"n hemdsmouwen." (Dr. Rorge
had een burgerlijk voorkomen, rookte een p’Jp
en had ’n pet op!) „"n Lastige man”, zei de
agent De Haan, zuchtend.
Ook de getuige mej. De Groot, *n gehuwde
dame te Den Helder, had het Staphorster
boertje geconsulteerd wegens hoofdpyn. Deze
zou kruiden sturen, doch vergat zijn belofte.
Had hU misschien een visioen van den speu
renden agent De Haan gezien?
Een andere dame. mej. Driesen, was bezocht
met een ziekte aan de galblaas en had„den
wonderdokter geraadpleegd, doch ook hier
werd de patiënte glad vergeten. Misschien
weer een visioen?
Gerequlreerd werd wegens een informaliteit
de deurwaarder Biersteker was onbevoegd
opgetreden als raadrman vernietiging van
het vonnis en opnieuw veroordeellng tot twee
maanden principale hechtenis. De Officier
wenschte nu aan die kwakzalverij definitief
een eind te maken.
Pleiter mr. Buiskool bestreed de waarde van
sommige getuigen en concludeerde vrijspraak,
subsidiair een voorwaardeiyke straf of geld
boete voor dezen reeds bejaarden man.
langs Het kleine, rustige, welvarende schen Bisschop FHlps van Bourgondlë, de
plaatsje toont een ouden, met een peervor- rijde van den laatste, rijn wettigen^ itenheer.
mige spits versierden toren, die aanvanke-
lUk voor den kerktoren kan worden gehou- I
den. Maar dat is deze toren niet, want het
Is de toren van het kasteel Rechteren. nog
altijd een kloek gebouw, dat met zijn trap
gevels en kruisramen naar vervlogen eeuwen
terugwijst.
Het is met dit kasteel te Rechteren als
met zoovele anderen: op een gegeven oogen-
b’.ik komt het wel voor het eerst in de ge- I
achledboeken en in de verdorde papieren
der archieven voor, maar volledig ons in-
lichten ten aanzien van de vraag wanneer
een zoodanig kasteel is gebouwd, kunnen
deze boeken en papieren ons niet. Van
Rechteren staat alleen vast, dat het in het
begin der dertiende eeuw reeds heeft be
staan, want werd Zwolle dooi Bisschop Wil
lebrand in 1233 tot stad verheven, dan ge
schiedde dit om beter gesterkt te zün tot
afweer te en enkele met name genoemde
roofkas-eelen, waaronder nevens Voorst ook
Rechteren voorkomt. Dat was in den tijd,
- 1^1 Mij-e Tzx
han van Benthem, dia het weer in leen haa
uitgegeven aan een zekeren Rutenborgh,
van wlen hU het teler terug nam om het
in. 1315 In vrUfti eigendom af te staan aan
Herman van Voorst. Vandaar de naam
Voorst van Rechteren. De nieuwe eigenaar
droeg het kasteel aan Bisschop Frederlk op,
die er hem echter mede verheergewaadde,
zoodat het aanvankeiyk vrije goed een leen
werd van het Sticht. Wel behielden de
Voorst van Rechterens de bevoegdheid om
het kasteel de versterking en uitbreiding te
geven, die zij noodlg achtten, van welke be
voegdheid een ruim gebruik Is gemaakt,
want al spoedig daarna wordt Rechteren
vermeld als een der sterkste sloten van
Overijsel. Herman van Voorst van Rechte
ren Het vier kinderen na; de oudste zoon
echter. Sweder geheeten, had slechts een
ter die met Frederlk van Heeckeren
ijer Eese IHTiet huwelijk tfafi. Deze Ft-e-
wiens landgoed Eese men niet moet
