ONS BLAD
S. KROM
1523
HET WERELDRAADSEL
Het varken
(3 LIJNEN)
i
tö
dit nummer bestaat uit twee bladen
DINSDAG 20 OCTOBER 1931
f 40
Benoemingen
VOORNAAMSTE NIEUWS
Wasscherij, Stoomerij, en Ververij
der
DE OORZAKEN DER WERELDKRISIS
en
n
Thomas Alva Edison j*
JOH. LAUWERS
FAYGLOP 8 - ALKMAAR
Barometers en Thermometers
Het Provinciehuis te
Haarlem
Conflict in de Amster-
damsche haven
Het conflict in het
Verre Oosten
Vanaf heden ia onze inrichting aan
gesloten onder No.
Het Staatsvisschershaven-
bedrijf in 1930
Aanslag op een
boekhouder
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 246
f 3000.-
f doodelijken afloop f 250.- f 125.- S’i’^-.syz f 50.- 40-- anderen rinser
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWIHTIG UREN NA HET OHGEVAL
a*n<e-
Rede van den Dnltaeben minister Groener.
Provinciehuis
het
in
Japan trekt ujn troepen terug
MARTIN BERDEN.
Barometerstand 0 uur tul: 7.63, achteruit.
Verlies tot
leren
en
De „Graf Zeppelin”
In BrazWé aangekomen
volgens
een
kust
Duitsche deelneming
In de verwachting
De fraude bij den Pensioenraad
Na er scherp toezicht wordt uitgeoefend
kant: te weinig
anderen
Doodelijk jacht-ongeluk
De politie lost enkele schoten
38-jarige fotograaf het slachtoffer
Oplichter in Engeland aangehouden
naar Nederland uitgeleverd
Wi
Ni
Executie wegens wanbetaling
land
Er
Gev&nrenhoadiiiff van advocaat gelast
de
i
Een deurwaarder met zijn helpers
bedreigd
Loonsverlaging bij de Kon. Ned.
Stoomboot-Mij.
««enz
Is dan
•WO-
Kn
«leve
sche
recht
Ds. Faber weigert de kosten van inkwar
tiering te voldoen
De Japansche troepe-i worden uit Mand-
sjoertje terug getrokken.
Verfraaiingen
Haarlem.
d de
Eerst
bet
luid
ver-
wU vernemen heeft de Engelsche re
gisteren de uitlevering naar Neder-
sgestaan van een zekeren M.
M. werd beschuldigd van oplichting
luistering, gepleegd ten nadeele van
ital firma's in Nederland en in het
Het varken verzucht:
Daar zit ik met mijn fijne ham.
Mijn lapjes en mijn bacon.
Het gaat mij aan mijn varkenshart,
Dat ik nu zóó moet spreken!
Ik ben zoo heerlijk vet gemest.
Terwijl Ik fijn van zwoerd ben.
Mijn kluifjes zijn ook op zUn malscht.
Omdat ik goed gevoerd ben.
Voor erwtensoep ben ik gereed.
Voor erwtensoep en voor saucijsjes.
Ik win het vér in kwaliteit
Van haasjes en patrijsjes.
En desondanks, ik daal in prijs.
Ik heb niet meer die waarde.
Ofschoon ik juist de beeldspraak ben
Van 't vette dezer aarde!
Steeds groei ik aan, nog dU Ik uit,
Want dat kent geen vertraging.
En toch spreekt led’re slager nog
Van als maar prijsverlaging.
De sympathie in t buitenland
Is voor ml] ook aan t kwijnen.
Helaas, het kan thans niet gezegd.
Dat wjj. de varkens, zwijnen!
De beide oude nummers 523 en 897
zijn hierdoor vervallen
De meening te Geoève.
pmeen is men te Genève van oordeel,
lapan de laatste dagen In Mandsjoerlje
LICHT OP. De lantaarns moeten mor
gen worden opgestoken om: 523.
innen
ver-
zjjn,
unls-
kken,
irres-
i hij
rden.
eerd,
»pge-
n de
i m-
ont
ging,
hans
illUe-
»pas
van
even.
aan
n sa
oces-
thutt
i. dat
istooL
Ildog.
n met
n het
L dat
zich-
ge-
ubliek
Un er
Zoo
r dan
aan
zocht
hand
n.
8 bru-
n het
ti den
Plaats
er, de
a uit
zweer
r van
Ruig,
n nog
iet in
NJL)
gdlge
htten
inden
UI «0
itocht
tn en
oheke
t vu
meer
den
L
st en
■ant".
lamp
i der
tegen
den
t een
gaan,
es op
tp en
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar X—
year buiten Alkmaar 845
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 booger
De „Graf Zeppelin” in Brazilië
komen.
De begroeting van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw over 1931.
Boven Pernambuco
Blijkens mededeeling van de Hamburg
Amerikalijn Is het luchtschip „Oraf Zep
pelin” om 0.30 hedenmorgen boven de haven
van Pernambuco aangekomen.
Verfraaiing van Statenzaal en
antichambres
Geen bezwaren tegen Amerika’s deelneming
aan de besprekingen
Volgens uit Tokio ontvangen berichten,
heeft Maandag een zitting van het Japan
sche kabinet plaats gehad, waarin werd be
sloten dat Japan onder geen omstandigheden
uit den Volkenbond zal treden.
Evenwel is het kabinet van meening. dat
het voorstel van den Volkenbondsraad, de
Japansche troepen binnen drie weken uit
Mandsjoerlje terug te trekken, onaanneme
lijk Is. Het kabinet is veeleer geneigd in de
plaats van de thans gevolgde procedure on-
mlddellUke onderhandelingen te doen plaats
hebben tusschen Japan en China, in aan
wezigheid van neutrale waarnemers.
De Japansche gezant te New-York. De-
buchi. heeft Maandag een bezoek gebracht
bU staatssecretaris Stimson. HU verklaarde
dezen, dat Tokio alle bezwaren tegen deel
neming der V. 8. aan de onderhandelingen
te Genève laat vallen. Hierbij legde de ge
zant er den nadruk op, dat Japan nog steeds
den door den Volkenbond Inzake de ult-
noodlging van Gilbert ingeslagen weg af-
kenirt.
Verder verzekerde Debuchl, dat het terug
trekken der Japansche troepen uit Mands
joerlje reeds aangevangen Is.
Het conflict opgeheven-
Het bestuur van den Oentralen Bond van
Transportarbeiders heeft gistermiddag in
het Scheepvaarthuls een conferentie gehou
den over dit conflict met den heer Valstar,
die optrad namens de Directie van de K. N.
8. M
Omtrent het resultaat van deze conferen
tie vernemen wij van eerstgenoemde zijde,
dat de directie der K. N. 8. M. de mede
deeling heeft Ingetrokken, dat de loonsver
laging voor het civiele personeel zou plaats
vinden In den vorm als is vermeld. De be
doeling was n.l. niet geweest de gages van
het civiele personeel in het algemeen te ver
minderen. doch alleen die gages, welke in
den loop der tijden gestegen waren boven de
contractueele, destijds geldende normen,
gages dus, waarboven nog een bedrag werd
uitgekeerd, dat als een vorm van premie was
te beschouwen.
Naar aanleiding van deze uiteenzetting
besloot het bestuur van den Oentralen Bond
het conflict geen verderen voortgang te doen
vinden. Van genoemde zijde deelde men ons
in dit verband mede, dat het civiele perso
neel der Maatschappij, dat in staking was
gegaan, heden op de oude voorwaarden zou
monsteren. Ook voor de matrozen en stokers,
die zich solidair verklaard hadden is er geen
aanleiding meer tot voortzetting van het
conflict, dat dus als opgeheven kan worden
beschouwd.
Reeds gerulmen tijd dreigde In de Am-
sterdamsche haven een conflict In verband
met do aankondiging door de reeders van
een in te voeren loonsverlaging. Tot duz-
ver was de loonsverlaging echter niet door
gevoerd.
Gistermorgen evenwel is b0 de Kon. Ned.
Stoomboot-Maatschappl) een conflict Uitge
broken. Voor het civiel personeel werd gis
termorgen bij de monstering een loonsver
laging ingevoerd van 5 pct. van de gages
boven 100 per maantt en 3 pet. voor de
lagere gages. Op deze voorwaarden weigerde
het civiel personeel te monsteren en een
gedeelte der stokers en matronen van de
schepen der Maatschappij heeft zich solidair
verklaard. Tengevolge van dit conflict kan
een aantal schepen dezer Maatschappij niet
worden bemand en derhalve niet vertrekken.
Van de zijde van den Oentralen Bond van
Transportarbeiders wordt medegedeeld, dat
het conflict vooral Is ontstaan, doordat de
loonsverlaging zal worden ingevoerd zonder
overleg met de organisatie.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—4
regels f 145: elke regel meer 845.
RECLAME per regel 115 voor
de eerste pagina; voer de overige
pagina’s f 0.50.
I RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bU vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer 0.13
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Naar officieel wordt medegedeeld heeft de
Duitsche Rljkskanseller wegens het over
lijden van Edison den vertegenwoordiger van
een Amerlkaansch persagentschap medege
deeld, dat de mededeeling van het overlijden
met gevoelens van oprecht leedwezen en
diepste deelneming ontvangen is. Juist In
Dultschland, waar natuurwetenschap en uit
vinders in hooge eere worden gehouden,
kunnen wij, aldus dr. Brlinlng, In het bü-
zonder medegevoelen, wat de Vereenlgde
Staten verliezen met den dood van Edison.
reeds een
genoemd.
Gistermiddag is de 38-jarige fotograaf P.
v. d. N. te Gouda, die op den Plas EU-
hoeven onder de gemeente Reeuwük, wilde
gaan jagen, door een noodlottig ongeval ge
dood. Toen de man In zUn roeiboot wilde
stappen, waarin zUn geladen geweer tegen
een bank stond, schommelde de boot, waar
door het geweer omviel en de trekker door
aanraking met de boot afging, v. d. N. werd
in de borst getroffen en was terstond dood.
ZUn lijk is naar bet ziekenhuis te Go*-1*
overgebracht.
Maandagmiddag vond in de Simon Wil-
lemstraat te Amsterdam een gerechtelijke
uitzetting plaats. Het was voor het huis
reeds zeer rumoerig, zoodat een inspecteur
en agenten te paard en te voet reeds tijdens
de uitzetting veel moeite hadden het ver
zamelde publiek in toom te houden. Na af
loop van de uitzetting begaf de deurwaarder
met zfjn assltenten zich naar huls, begeleid
door een viertal politieagenten. In de Bel-
lamystraat gekomen, drong het publiek, dat
hen achtervolgde, op. Plotseling werd van
verschillende kanten met steenen gegooid:
de agenten trokken de sabel, doch daar dit
geen voldoende uitwerking had en men door
bleef gooien, werden enkele schoten uit de
revolver gelost. Hierop ging de menigte uit
een, doch daar men opnieuw incidenten
vreesde, bracht de politie den deurwaarder
naar het posthuis in de Borgerstraat totdat
meerdere polltlehulp gearriveerd was. Per
auto met politietoezicht keerde de deur
waarder van bier naar zjjn woning, terwUl
de politie de menschen uiteendreef. Het bleef
nog lang rumoerig in de omgeving van de
Borgerstraat.
De eerste kamer der Rechtbank te Am
sterdam heeft de gevangenhouding gelast
van mr. 8. advocaat en procureur te Am
sterdam, die gearresteerd was in verband
met gepleegde verduistering en oplichting,
waarvan een te Limoen woonachtige vrouw
bet slachtoffer is geworden.
Tot nu toe hebben wij ons bij onze
aan „het wereldraadsel” gewijde be
schouwingen vrijwel beperkt tot het
eonstateeren van krisls-verschljnselen
en krisis-felten.
Wij hebben met grafieken, statistie
ken en cijfers aangetoond, hoe de krlsis
rich openbaarde In den landbouw en In
de grondstoffen productie, hoe hier
enorme voorraden zich opstapelden en
hoe de prijzen ongelooflijk diep daal
den; hoe in de Industrie de productie
werd Ingekrompen, wat een ontstellende
werkloosheid veroorzaakte; we heb
ben nagegaan, hoe de krlsis den wereld
handel In de war stuurde en een fatalen
terugslag had op de geldmarkt en het
openbare ook het politieke leven.
Onwillekeurig hebben wij bij het con-
stateeren van deze verschijnselen en
feiten hier en daar iets van de oorzaken
der wereldkrisis aangeroerd; de
vraag echter, hoe en waardoor de krlsis
ontstond bleef daarbij onbeantwoord.
Thans willen wij beproeven0 dit pro
bleem ietwat nader te belichten, zonder
nochtans de pretentie te durven koeste
ren het juiste en (nog minder) het allen
bevredigende antwoord te kunnen ge
ven.
Wij hebben reeds den nadruk er op ge
legd, hoezeer de menschelljke geest te
kort schiet, wartnèer hij het wereldraad
sel in zijn vele diepten tracht te door
gronden: het is den mensch niet moge
lijk, alle factoren, die direct en indirect
de krlsis te voorschijn riepen, te onder
kennen en naar de hoegrootheid van
hun invloed te waardeeren: we heb
ben hier te doen met een ontzettend
ingewikkeld complex van oorzaken, die
alle weer in elkaar grijpen, elkander
bevorderen of elkander geheel of ge
deeltelijk weer opheffen.
Wie zal dat alles in deelen en onder
deden afmeten met de juiste maat en
naar het in het krisisverloop werkelijk
gesorteerd effect?
Geen mensch!
Maar al kunnen wij het doel dus
eigenlijk niet en nooit ten volle berei
ken. toch mogen wjj in de beschei
denheid, welke ons tegenover een zoo
machtig probleem past, wel beproeven,
de krisis-oorzaken, die zich aan ons op
dringen, wat meer van nabij te bekijken,
en haar te plaatsen zooveel moge lijk
in onderling verband.
Japan geeft zijn bezwaren tegen deelne
ming van Amerika aan de besprekingen te
Genève inzake het China—Japan—conflict
op.
ruim f 84.000 gestegen
Db J L Faber, te Zutphen, heeft on
langs geweigerd te voldoen aan een bevel
tot verschaffing van inkwartiering. Op zijn
kosten heeft daarin toen de burgemeester
voorzien. Aangezien ds. Faber blijft wei
geren die kosten te betalen, is thans tot
beslaglegging van meubilair overgegaan en
aan de woning aangeplakt, dat Woensdag
as de verkoop! ng daarvan aan den meest
biedende zal geschieden. Bovendien zal ge
noemde predikant eerstdaags voor den
kantonrechter moeten verschijnen.
van goeden buit
We weten dus nu, wat een krlsis, wat
een wereldkrisis eigenlijk Is.
Z. H. E. de Bisschop van Haarlem heeft be
noemd tot pastoor te 's Oravenhage (H. 14-
duina) den Weleerw. Heer P. Wijtenburg. Tot
Rector van t 8t. Joseph-paviljoen te Gouda
den Weleerw. Heer W.AG. v. d. Vcort.
Verduistering en oplichting
en vei
een ai
buiten.
ZUni opllchterspraktijken oefende hU uit in
(werking met een zekeren N. Laatstge-
le heeft destijds voor de Amsterdam-
Rechtbank in verband hiermede te-
gestaan en Is tot een zware gevange-
jf veroordeeld. M. wist zich destijds uit
[ten te maken en is later in Engeland
Kx>rd, waar hij op verzoek van de
Nederlandsche Justitie werd aangehouden.
Thans zal ook hU voor den Nederlandschen
rechter terecht staan en zich moeten ver
antwoorden voor de verduisteringen en op
lichtingen op groote schaal, door belden ge
pleegd, waarbij hun slachtoffers voor vele
duizenden werden benadeeld.
dat
zekere operaties heeft voorbereid en ten deele
reeds ondernomen tot herstel van den toe-
stand, zooals deze was voor het militair in-
ALKMAAR
Telefoon: Administratie No. 433
Redaetle No. 633
Vooraf zij echter in "t kort de vraag
'beantwoord:
Wat Is eigenlijk een ekonomische kri
ste?
Een ekonomische krlsis is de toestand,
waarin het evenwicht In productie en
verbruik ernstig verstoord is.
Het Ideale evenwicht zou hierin be
staan, dat er van alle mogelijke pro
ducten precies zooveel vervaardigd werd,
dat een ieder uit de Inkomsten voor zijn
praestatles In het voortbrenglngsproces
ten volle en natuurlijk liefst zoo ruim
mogelijk zijn levensbehoeften zou
kunnen bevredigen.
Dit ideaal wordt natuurlijk nooit be
reikt; men kan nooit te voren af
mikken, hoe groot de behoeften sullen
blijken, men kan niet eens bevroeden,
wat de massa als haar behoeften zal
believen te beschouwen en nog minder
dus: in welke mate.
Bovendien te het voortbrenglngspro
ces nooit in rust; men kan niet op "n
bepaald moment zeggen: ziezoo! nu gaan
we eens eventjes de productie regelen,
want alvorens men de punt van het
potlood op het papier heeft gezet, is
diezelfde productie in aard en in effec
tief (voorraden) alweer veranderd: het
laad ontkiemt in den bodem, en nooit
valt te berekenen, hoe gunstig (of on
gunstig) moeder aarde ons zal believen
te bedeelen; grondstoffen worden aan
de Ingewanden der aarde ontworsteld,
In mlllioenen fabrieken zijn vele mlllioe-
nen producten of otiderdeelen daarvan
in een zeker stadium van gereedkomlng,
wordt hier gerust, ginds wordt gearbeid:
en als wilden zij de ekonomische ruste
loosheid nog vergrooten, zoo bewegen
zich vrachtschepen en goederentreinen
In alle richtingen over de wereld om
grondstoffen, landbouw- en Industrie
producten te verplaatsen.
Het wil ons voorkomen, dat de hui
dige krisis in zekeren zin reeds tijdens
den oorlog begonnen is, dat toén deze
krisis althans reeds werd voorbereid.
Op de oorlogs-vemietiglngsactie moest
een reactie van productie volgen.
De oorlog schiep een heel andere
mentaliteit; de oorlog veroorzaakte een
„Umwertung” van alle waarden; een
(méér dan voorheen) lichtzinnige win
zucht kon niet uitblijven: dit was de
mammonlstische geest, welken de Bis
schop van Haarlem in een redevoering
onlangs nog aanduidde als «ie groote
fout in het op zichzelf niet té veroor-
deelen kapitalistische productiestelsel,
de mammonlstische geest, welke in
en door den oorlog aan heillooze kracht
gewonnen had; - daarnaast deed zich
ten gevolge van den oorlog het feit voor,
dat een groot deel der Europeanen
de overwonnenen door hardvochtige
vredesverdragen praktisch tot slavernij
gedoemd werd ten bate van de overwin
naars, althans tot herstel van de (door
beide partijen) aangerichte verwoestin
gen, de laatsten moesten dus trach
ten, geld te verdienen om zich uit die
slavernij los te koopen.
En nu zagen beide groepen, de win-
zuchtigen zoowel als de schuldenaars,
een prachtig middel vóór zich om het
gestelde doel te bereiken:
er moest geproduceerd worden!
Opvoering der productie de wereld
kwam toch zooveel te kort en de massa
stelde haar eischen toch immers steeds
hooger opvoering der productie zou
den wlnzuchtigen den begeerden buit en
den schuldenaars den losprijs in han
den spelen, en de speculanten gaven
tegen hooge rente maar wat graag cre-
dieten om de overwonnenen te helpen
aan een industrie, waarin steeds meer
geld verdiend zou kunnen Wórden.
Ten bate van de geldschieters.
Totdat de krach kwam....
Totdat in November 1929 de als een
onfeilbare barometer reageerende New-
Yorksche beurs bemerkte, dat het fout
ging met de speculatie, dat er overpro
ductie dreigde en reeds te constateeren
was, overproductie, de ergste vijan
din van de hooge prijzen, welke de spe-
culatiewinst moesten opleveren
De overproductie had des te fataler
gevolgen, nu de internationale politieke
schulden, vooral de herstelbetalingen,
alsook de in vele bedrijven ingevoerde,
al te sterke rationalisatie (via werkloos
heid) de koopkracht van een groot deel
der wereld in ontstellende mate hadden
doen slinken.
Aan den eenen kant: te groote pro
ductie.
Aan den
koopkracht.
Dat moést fout loopen.
En het liep fout!
De New-Yo.ksche beurs kraakte en
alle wereld-beurzen kraakten mee.
grijpen.
De rol van den Amerikaanacben vertegen
woordiger bU de Oeneefeche beraadslagingen
beperkte zich tot dusverre tot bet volgen der
besprekingen.
Naar verluidt, heeft de Japansche verte
genwoordiger In sUn onderhandelingen met
Briand dezen een soort spoedprogram in rijf
punten voor de bUlegging van het conflict
voorgelegd.
Dit zou ojk de volgende punten bevatten:
Erkenning door China van de bestaande
verdragen en rechten van Japan in Mand-
sjoeriie.
Stopzetting der anti-Japansche propagan
da in China en Mandsjoerlje, alsook van
den econotnischen boycot.
Bescherming van leven en goederen der
Japansche inwoners.
Onderhandelingen, na de ontruiming, over
de tusschen Japan en China hangende kwes
ties.
Gisteravond is de heer H. de Walle, boek
houder van M. Kreuzen's Kolenhandel te
Meppel, halverwege tusschen Meppel en
Zwartsluis aangevallen door twee personen,
die achter een boom vandaan sprongen eh
hem plotseling een stok in het wiel van zUn
fiets staken, waardoor hU van zijn rüwiel
tuimelde. De aanvallers slcegen hem bewus
teloos en Inspecteerden zijn zakken, daar zü
van meening waren, dat hU veel geld bij zich
had. De heer de Walle had dit echter te
Zwartsluis op de postrekening van zjjn pa
troon gegireerd. Zij lieten hem aan den kant
van den weg liggen, waar personeel van een
vrachtauto der firma Zwtkker hem later
vond. Deze namen den heer Walle mee naar
het politiebureau te Meppel. Onderweg
kwam hU weer tot bewustzijn.
HU verklaarde aan de politie, dat hU één
van de mannen had herkend als de persoon,
die hem 's middags om vuur had gevraagd.
RUks- en gemeentepolitie zUn een uitgebreid
onderzoek begonnen. In alle omliggende
plaatsen Is de politie gewaarschuwd. Per
auto wordt in alle richtingen naar de daders
gezocht.
Reeds meer dan een jaar geleden is de
Provinciale Griffie gehuisvest in het Pavil
joen „Welgelegen” aan de Dreef te Haarlem.
Het was een heele verbetering, omdat het
verblUf In ’t leelUke gele gebouw in de Jans-
straat nu niet bslist In overeenstemming was
met de waardigheid van de provincie, waar
in de hoofdstad des lands gelegen is. Met
kunst en vliegwerk werd de Statenzaal ver
leden Jaar gereed gemaakt voor de najaars-
zitting en er kon dan cok geenszins van
uiterste comfort gesproken worden. Men her-
innere zich de tragedie der aocoustiek, die
echter thans nog niet is geëindigd. De anti
chambres waren niet gereed, de wachtkamers
nog steeds opslagplaatsen voor verfpotten en
stukken hout.
Het heeft lang geduurd, maar nu zal het
provinciehuis binnenkort compleet zUn.
De leden van de Provinciale Staten werden
hedenmorgen verrast door de verschillende
verfraaiingen, die in Statenzaal en anti
chambres zUn aangebracht.
In de Statenzaal zUn negen kostbare go
belins tegen de witte muren gehangen. Deze
kunstwerken voldcen buitengewoon in dit
milieu. Ze zUn kleurig, rood en groen doml-
neeren in de teekeningen, waardoor een ge
heel verkregen wordt met gordUnén en be-
kleedlng der stoelen en tafeltjes. Het greot-
ste gobelin, dat van Amstrdam. hangt ach
ter de tafel van den Commissaris der Ko
ningin en de leden van Gedeputeerde Staten.
Rondom het Arosterdamsche wapen zUn
fraaie figuren gegroepeerd, allen orniunen-
taal volgens opdracht. De heer Arondeus,
ontwerper der gobelins heeft eerst een flgu-
raal motief ontworpen, doch dit kon niet de
sympathie van het hooge college hebben.
Onder het gobelin Is 1 volgende geweven:
Door de gemeenten Amsterdam. Alkmaar,
Bussum. Haarlemmermeer, Hilversum. Den
Helder, Velsen, Hoorn en Zaandaqp werden
in het jaar 1930 de wandtapUten In deze zaal,
welke geweven zUn door J. F. Semey naar
de ontwerpen van Willem Arondeus, aan de
Staten van de Provincie Noord-Holland aan
geboden.
■Men moet de waarde van deae wandtapij
ten. die nog niet eens geheel de witte muren
bedekken, niet onderschatten. De weefkosten
bedragen vier honderd gulden per M2, zoo
dat alleen in de Statenzaal voor 32.000 aan
den wand is gehangen. In het atelier van
den heer Semey is gedurende een jaar door
twaalf meisjes dag in dag uit aan het weven
gewerkt en nog heeft men ten slotte extra-
hulp mceten nemen!
In de antichambre en in de koffiekamer
zUn respecUevelUk twee en vier gobelins op
gehangen. Deze zUn van een geheel ander
soort, gedekter, lichter van kleur gehouden
en beeldrijker, omdat ze door steden-combt-
naties zUn aangeboden De twee wandtapUten
in de antichambre zUn van Stad en Lande
van Gooiland en van ’t Hoogheemraadschap
Hollands Noorderkwartier. In de koffiekamer
ziet men de geschenken van enkele Zeebad
plaatsen, van eenlge Zaangemeenten. behalve
Zaandam, van de Streek en van een aantal
Gooische gemeenten.
Voorwaar koetelUke geschenken, die het
Provinciehuis meer bezienswaardig gemaakt
hebben en rüker van Inhoud. De zes laatst
genoemde gobelins zUn ontworpen door Chr.
de Moor en ultgeycerd in de Weefschool van
Mevrouw LamaiF-Trip te -s-Gravenhage.
Er is nog meer nieuws in het Provinciaal
Paleis! De wachtkamer, grenzende aan de
Statenzaal is gereed. Rondom is ’n eikenhou
ten betimmering;, terwUl ’t gcvdleer-behang
van de gemeente Haarlem is IngelUst. Het
geheel is nu wat vriendelUker gemaakt door
schilderijen en anderszins.
Aan den muur, recht tegenover de tafel
van Gedeputeerden, is In de Statenzaal de
klok rpgehangen, aangeboden door de Pro
vinciale BedrUven. De mocaïeke wUzerpaat
is kunstig bevestigd In een rijk geornamen
teerd koperen blok. Een prachtig en kost
baar geschenk, daarnaast uiterst doeltref
fend
In de ronde kamer, waar de Gedeputeerde
staten vergaderen, is ten slotte de reusach
tige lamp, aangeboden door de gemeente
Blcemendaal. opgehangen.
Er ontbreekt nu nog zeer weinig aan het
Provinciehuis, zoodat een officleele opening
niet veraf ka/i zün.
Het ligt in de bedoeling van het Provin
cial bestuur binnenkort een avond-receptie
in het Gouvernementsgebouw te geven.
Omtrent de thans bü den Pensioenraad
gepleegde fraude, vernemen wU nog, dat
de dader, de schrUver ie klas Z.. vroeger in
militairen dienst is geweest en later als
militair wachtgelder bU den Pensioenraad is
werkzaam gesteld.
Z. beschikte in zUn functie bU den Pen
sioenraad over postchèque-formulleren voor
de uitbetaling van pensioenen. Reeds eenige
Jaren geleden is Z. begonnen met zUn
fraude. HU vulde cheques in op naam van
een geflngeerden pensioengerechtigde en inde
dan zelf of door middel van derden dit
staat nog niet vast de daarop vermelde
bedragen, die hu ten eigen bate aanwendde.
ZUn gezin, hU Is vader van vier kinderen, zal
er waarschUnlUk weinig van genoten heb
ben. want naar wU vernemen, zou hU reeds
hebben bekend, het geld, dat hU zich on
rechtmatig had toegeëigend, aan fuifjes en
dergelUke te hebben besteed. Hoe groot het
bedrag is, dat hU aldus heeft ontvreemd,
weet hU niet bU benadering te zeggen,
wordt reeds een bedrag van meer dan
20.000 genoemd, maar dit kan nog wel
hooger stUgen. daar het onderzoek naar den
omvang van deze fraude nog niet is afge-
loopen.
Dit onderzoek Is niet zoo heel eenvoudig,
omdat Z. bU zUn malversaties ook andere
documenten zou hebben vervalacht om de
chèquee te dekken.
De fraude is ontdekt door de Algemeene
Rekenkamer die sedert de malversaties aan
het Departement van Financiën aan het
licht zijn gekomen, dubbel scherp te gaan
toezien op alle ainbtelUke rekeningen en
verantwoordingen.
Maar hoe ontstaat nu zoo’n krisis?
of liever: hoe is de huidige krisis ont
staan?
Wij weten niet, hoever wij terug moe
ten grijpen, als wij da oorzaken
der krisis willen opsporen: wanneer
en waarin en waar heeft het eerste
krisls-symptoompje zich geopenbaard?
Als een lawine is de krisis over de
menschheid neergekomen, maar waar
en wanneer is het eerste krlsis-stofje.
het eerste krisis-korreltje los geraakt?
Hoe interessant deze vraag ook moge
zijn, het heeft geen zin, ons hierin lang
te verdiepen, aangezien we het antwoord
op deze vraag ten slotte toch moeten
schuldig blijven, en liever zullen wij
onze aandacht schenken aan de krisis-
oorzaken, welke uit feiten en verschijn
selen geconstrueerd kunnen worden en
dus een meer reëele basis voor bespre
king bieden.
De „Graf Zeppelin” heeft
mededeeling van de HamburgAmertka-
UUn gisteren om 20 uur 15 het eiland Fer
nando Noranha bU de Brazlliaansche
gepasseerd.
Het Staatsrisschershvenbedrüf te IJmuden
had, volgens het juist uitgekomen jaarver
slag ovr 1930 een verlies van 84.237, het
welk uit de RUksmiddelen gedekt wordt.
(Verlies 1929 28.537).
De winst- en verliesrekening vermeldt aan
de debetzUde: exploitatie haveninrichtingen
262 917, idem spoorweginrichtingen 2.414,
idem koellnrichtingen 958; en aan de cre
ditzijde: exploitatie rischhallen 94.210, ld.
waterleiding 25.190, id. electrlsch net
17.196, ld. terreinen en duingronden 34.899.
ld. drUvende droogdokken f 6.651, ld. electrl
sch kraan f 1.758, ld. gasleiding f 702, inte
rest 1.444; verlies 84.237.
De balans vermeldt aan de debetaUde:
haveninrichtingen, rischhallen, enz. enz.
f 5 825.008. magazUn 11.448, kassa, postgiro,
rijksriachafslag, debiteuren en nadeellg
saldo 1930 371467.
Aan de creditzijde staan: kapitaal
5.836.456, Haarlemsche Bank, crediteuren,
waarborgsommen en 's Rijks schatkist
371.267.'
In normale omstandigheden behoeft
deze rusteloosheid In het productie- en
distributieproces echter tot geen strub
beling aanleiding te geven.
Alleen wanneer de verstoring van het
evenwicht in productie en verbruik
ernstig te, wanneer het verschil tusschen
aanbod en vraag te groot Is, zoodat er
seen „overeenstemming” te bereiken
valt, dè» heeracht er: krisis.
waar de menschen bij het inten-
wereldverkeer, dat vrijwel geen
gebied onaangeraakt laat, eigenlijk één
groot wereld-gezln vormen, daar moet
een k/isls, als hierboven bedoeld, on
vermijdelijk tot een wereldkrisis worden.