ONS BLAD
s
I
k
f
BRUENING'S REGEERING
Het looze kassiert j
e
1
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 1 ALKMAAR
Leesglazen en Loupe's
f40
BRIEVEN UTT DUITSCHLAND
rS
VOORNAAMSTE NIE
Haarlem
Aardschok in Rome
jm omgeving
Een nieuwe afpersingstruc
De verraderlijke vingerafdruk
Het anti-dumpingswetsontwerp
De bijzetting van Edison
6ö
De man met het
muizenpootje
De Pauselijke Nuntius
blijft
»*»-
r op
dit nummer bestaat uit twee bladen DONDERDAG 22 OCTOBER 1931 vijf en twintigste jaargang No. 248
Zijn aanwezigheid noodig geacht
„De Hanze” t
AM6IHE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
in het Bisdom
Tram locomotief over den kop
EKONOMISCH LIBERALISME
I
er g
I
raadsvergadering te Delft
Centrale
Arthur Schnitzler overleden.
De koeten ven onze bewapening tn 1939.
Korte aardschok in Rome en omgevtnff.
W
China’s eischen aan Briand overhandigd.
Gedurende
Rede rector Bots
Het Fransche dollar-tegoed
De rentevoet niet verhoogd
Rampzalig Oss
Het Belgische brood
Een onderhoud met den Minister
OP
t
van
naar
i <h
Rusland* antwoord betreffende den be-
wapeningntilstand.
Een kassier van een Boerenleenbank
gireerde b(j abuis f 3000, op de reke
ning van een liefdadige instelling
dween; H] is de beste prikkel voor Ijver
en spaarzaamheid.”
feiten gepleegd heeft, zal
stenrüksche nationaliteit
Schrijven van het Kon. Ned. Landboow-
eomité
All* «bonne’s op <H« bied sim insevolne de versekerinssvoorwsarden
tegen onnevallen verzekerd voor een der volsende uit keer innen
bfeuw Ingekomen
.riep eensklaps ‘n
t zijn geheugen.
en
tot
Gevecht tusechen Japansche ea Chinee
sche soldaten.
De bijzetting van het stoffelijk overschot
van Edison.
4&>te
3 Is e
een minuut alle lichten
gedoofd
Barometerstand uur van.: TOP. vooruit.
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5.19 uur.
INOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD W
*- I bij vooruitbetaling per plaatsing I
zestig man op straat
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, voor Alkmaar L—
Voor buiten Alkmaar 2A5
Mat Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 booger
De PauaelUke Nuntius heeft een bezoek
gebracht aan den Spaanschen minister van
huttenlandsche Zaken en heeft hem medege
deeld, dat hU te Madrid blijft, daar zijn
aanwezigheid door het Vatlcaan noodzakelijk
wordt geacht.
I
Jongens, dat was pas een boffle.
Liefst drie mille voor „ua gesticht!
- En de penningmeester straalde,
Niets dan eon was zijn gezicht.
Vlug een dankbrief nu geschreven.
Aan den gever zoo royaal,
.Dank aan U. geafchve schenker.
Dank, o dank! Wel duizend maal!”
De kassier der Boerenleenbank,
Zat alreeds n zak en aach.
Hij gireerde op een nummer.
Dat niet juist voor 1 doel toch was
De kassier kreeg het bedankje.
En de Boerenleenbank schreef.
Waar het geld van t bijkantoortje.
De drie mille, in godsnaam bleef?
De penningmeester nam zijn penne,
1 Was een treurbriefTot mijn spijt
De kassier is weer kasslertje,
•Ex.vorst der liefdadigheid!
Hij duurde 5 minuten
Woensdagmiddag werd In de -omgeving van
Rome en in de stad zelf een aardschok waar
genomen, die ongeveer 5 seconden duurde. Er
wordt geen schade gemeld.
Verschenen is het Voorloopig Verslag van
de Tweede Kamer ever de begroeting van
financiën.
De Amerlkaansche bankiers hebben met
algemeene stemmen de verhooglng van den
rentevoet voor Fransche dollar-tegoeden van
1H tot 2 pct. van de hand gewezen. Wall
street heeft dit besluit met groote voldoening
opgenomen en men ziet hierin een bewijs, dat
de bankiers het volle vertrouwen in de toe
komst hebben.
li verliv* van ‘a
anderen vinmr
nnae'valïên verzekerd voor een der volaende uitkeerinaen f 3000." verltaTvan*bê?de*lrimm*b*W«'bêüen° f 750.- doodlijken* afloon f 250." KI *öt° Zn'"™ f 125.- dülm'oT*-favineei f 50." been o« anu
De krtsis-lnterpellatie In de Tweede Ka
mer. Minister Ruya de Beerenbronck aan
het woord.
Het Kon. Ned. Landbouw-Comitd heeft
aan de Tweede Kamer een adres gezonden
betreffende het ontwerp van wet tot toe
kenning van de bevoegdheid tot hef Ujdeljjk
treffen van afweermiddelen tegen kunst
matige concurrentie uit het buitenland.
Naar de „Volkskr.” verneemt, zijn bij de
Hartogh’s margarine- en vetfabrieken te
Oss opnieuw een zestigtal arbeiders ontsla
gen. waardoor de werkloosheid in de toch
reeds zoo zwaar getroffen gemeente steeds
grootere vórmen gaat aannemen.
De dank voor de hulp
Dienzelfden dag werd te middernacht een
dokter uit zijn bed gehaald op minder zacht
zinnige manier. Hij moet meegaan om een
vriend van de belde mannen te behandelen,
die zwaar gewond was. Zij zetten hun be
zorgdheid kracht bjj door een revolver. Er
bleef den dokter niets anders over, dan in
zijn auto te gaan en te rijden, zooals de
twee mannen het hem voorschreven. Einde
lijk moest hij stilhouden, bij een schuur
langs een eenzamen weg. Daarin lag een
gewonde man op het eenige bed De dokter
behandelde hem en toen hij daarmee klaar
was, werd hij vermoord. Twee dagen
later vond men zijn lijk en een eindje ver
der zijn auto. De bandieten waren verdwe
nen.
Na 1 Januari, tot nader order. Verande
ring in den maildienst op Indië; kleinere
mailbooten vervangen door maUvrochz-
sehepen.
De vingerafdruk
Op een der spatborden vond men echter
een afdruk van een bebloede vinger. Het
was de eenige aanwijzing. Er werd een foto
van gemaakt, die onder alle po'ltie-autori-
telten in het land werd gedistribueerd. En
In Juni bereikte een van die exemplaren ook
de schrijftafel van Albert Ground, een dier
ambtenaren, die met het analyseeren van
vingerafdrukken Is belast. Hij registreerde
den afdruk zorgvuldig. De loop der lijnen
was wel eenlgszins ongewoon, doch hoe ver
de ontwikkeling van de dactyloscopie oog
reeds voortgeschreden Is, het was onbegon
nen werk om met dien eenen vingerafdruk
als leiddraad te gaan zoeken onder de bUna
twee millloen misdadigers wier vingeraf
drukken bij het bureau geregistreerd waren
Om dat te doen, moest hij minstens alle
vingers van één hand hebben, aldus lezen
wij in de „Morgen".
Doch menschen, voor wie vingerafdrukken
dagelljksch werk zijn, krijgen daarvoor op
den duur een speciaal geheugen. Ground
vergat dien vingerafdruk noclt, hoewel er
dagelijks 2000 afdrukken door zijn handen
gaan. En toen hij m Juli van het volgende
Jaax snel een stapeltje
vingerafdrukken doorkeej
linker wijsvinger Iets 4p
Er was iets met dien afdruk geweest. En hij
ging naar zijn speciaal register voor bijzon
dere gevallen toe en keek de afdrukken door.
Eindelijk vond hij toen den eenen vinger
afdruk, die meer dan een jaar tevoren ge
registreerd «as. Hjj kwam precies overeen
met zijn nieuwen.
werken, dat het Rijk Hitler van zelf in den
schoot moet vallen. Zoover zou het echter
niet komen, want Hitler Is niet meer de
levende Hitler, hij is symbool.
„Op een goelen dag zullen de S. A.-mannen
door de straten razen, dat het rookt. Het
communistische gevaar hebben we al. we
hebben nog slechts koude noodig.” Zoo ora
kelde een .hervorragend" jongeling van de
natlonaal-soclalistlsche Berlijnsche Storm-
Afdeeling.
Nu hebben we van radicale zijde al dikwijls
zulke daverende dingen gehoord, terwijl het
telkens weer met een sisser Is afgeloopen.
Maar In verband met het woord van den
RijkskanseHer over den as. winter en met het
oog op de groote massa’s werklooeen en on
tevredenen, die zich bij de radicalen hebben
aangesloten. Is dit orakel toch niet te ne-
geeren. Want de communisten spreken net
den nood van dezen tijd zoo vernietigend
zoo.
Moedig en vastberaden staat in dit gewoel
de eenvoudige, eerlijke Bruenlng die zijn
vaderland niet wil prijsgeven aan de gevaren
van nationalistische experimenten. Hij ver
klaart rich bereid, de volle verantwoording
voor zijn regeeringsdaden op zich te nemen.
Dat hij een bekwaam en eerlijk man
Is, betwijfelen zijn felste tegenstanders
niet. Ook zij moeten den moed bewonderen,
waarmee hij. niet steunend op een over-
machtlge partügroep, maar op het vertrou
wen van zeer heterogene groepen met ge
ringe meerderheid, het staatsroer In handen
blijft houden bij zoo gevaarvolle woelingen,
als het Rijk in meer dan honderd Jaren niet
gekend heeft. Heeft het ze ooit wel zoo ge
kend?
Zoo ridderlijk hebben zijn verbitterde te
genstanders hem in de laatste Rjjksdagrit-
tlng bestreden, dat hij rieh gedrongen voelde,
daarover zijn dankbaarheid uit te spreken.
H. U
..Z -<
Voorstellen der afdeelingen
De afdeeling „Beverwijk’' verlangde een
bepaalde uitspraak ten opzichte van het af-
betallngssysteem door de Kath. Midden
standsorganisatie.
Het hoofdbestuur achtte geen redenen voor
den Centralen Raad aanwezig om een ander
standpunt te gaan Innemen dan in 1938 toen
het congres te Almelo bet rapport-Aal berse
tot onderzoek inzake verkoop op afbetaling
en huurkoop aanvaardde.
Beverwijk wenschte ook een actie voor een
nieuwe toepassing v/n de Arbeidswet, spe
ciaal ten opzichte van seizoenbedrUven. Het
hoofdbestuur was van oordeel, dat zulks een
kwestie is voor bepaalde vakorganisaties. Uit
de vergadering werd gewezen op de ultecn-
loopende toepassing van de Arbeidswet in
bepaalde bedrijven; men wenschte nu unifor
miteit en mildere berechting.
Mr. van Hellenberg Hubar merkt op, dat
de zaak toch eigenlijk niet zoo eenvoudig is,
als ze wel wordt voorgesteld. Stipte navol
ging van de Arbeidswet is toch ook een
groot belang 'oor den Middenstand. Het is
mogelijk, dat in bepaalde streken wat streng
wordt opgetreden en dan zou men den Mi
nister om wat matiging kunnen verzoeken.
De vergadering was ten slotte eens met de
meening van het hoofdbestuur om deze aan.
gelegenheid naa<- de vakbonden te verwijzen.
De afdeelingen Hoorn en Grootebroek wij
zen op den nood van de middenstanders in
het tuinbouwbedrijf. Zij vragen, of het hoofd
bestuur genegen Is om met ie Land-
Tulnbouworganlsatle tanen te werker,
verzachting van de crisis.
Mr. Bach wijst er op, dat het hoofdbestuur
heeft overwogen, of steun aan bepaalde stre
ken moet worden verleend. Men zal trachten
concrete gegevens te verzamelen.
Inzake de Ziektewet deelde Mr. Bach mede,
dat de algemeene opinie Is, dat de Winkel
sluitingswet met Maart as. in werking tr-edt.
Aangedrongen werd op nauwere samen
werking van de Vakvereenlgingen en de Jon-,
ge Middenstanders; de laatstcn moeten ook
Individueel lid van den Vakbond worden.
Ernstig motorongeluk te Amersfoort; een
doode en een gewonde.
Op een koppel koelen geloopen
Nabij He«renveen is Dinsdagavond de
laatste tram uit de richting GorredUk op
een koppel koeien geloopen. De locomotief
sloeg over den kop en kwam op den berm
terecht.
Een rijtuig en een goederenwagen ont
spoorden. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor. Vijf kceicQ vonden dm dood.
Het Kon. Ned. Landbouw-Comlté heeft
een schrijven gericht tot de Tweede Kamer,
waarin os. gezegd wordt, dat met de vor
men van .Jumping”, waaronder de Neder
landsche landbouw lijdt, onvoldoende Is reke
ning gehouden. In een aantal-staten worden
ultvoerpremlën verleend of een monopolie
geschapen. Onder dezen vorm van dumping,
met directe of Indirecte medewerking der
buitenlandache regeeringen dus, lijdt de Ne
derlandsche landbouw nu reeds. De moeilijke
positie, waarin de landbouwers ook In andere
staten zich bevinden, maakt het waarschijn
lijk, dat ook In de toekomst dikwijls kunst
matige concurrentie zal worden gebruikt om
tegen loonende prijzen een af zet te verkrij
gen, welke bij een natuurlijke concurrentie
niet mogelijk zoude zijn.
Adresstnte meent tenslote, dat In bet antl-
dumplngswetsontwerp het begrip ..kunstma
tige concurrentie" In artikel 1 zoodanig Is
omschreven, dat de wet ten behoeve van het
landbouwbedrijf slechts zal kunnen worden
toegepast. Indien men aan de beperkingen,
in artikel 1 aangegeven, een uitleg geeft,
welke met de letter In flagranten strijd is. Zij
meent daarom, dat deze beperkingen moeten
worden gewijzigd, zoodanig dat dit begrip
wordt omschreven met „het beïnvloeden van
de prijzen op de Nederlandsche markt door
maatregelen, welke tot resultaat hebben, dat
Nederlandsche bedrijven In ernstige mate In
hun normale ontwikkeling worden geschaad.”
Volgens het eerste lid van artikel 3 zal het
bijzonder Invoerrecht voor fabrikaten vijf
maal 8 pet. of 40 pet. der waarde kunnen
bedragen. Voor landbouwproducten is het
maximum echter 33 1/3 pet. Het komt adr.
'oor, dat er geen redenen zijn de mogelijk
heid van steun voor landbouwproducten
kleiner te doen zijn dan die voor Industrieels
producten, weshalve zij van oordeel Is, dat
het cijfer 33 1;3 In 40 pet. dient t «worden
gewijzigd of eventueel in 50 pet. als het In
voerrecht van fabrikaten mocht worden ver
hoogd tot 10 pet. der waarde.
De bloedvlek op het auto-spatbord
Hoe het toeval soms helpen kan
Op 23 Mei 1928 kwamen vier mannen uit
een rustige straat de deur van een bank In
Colorado binnen geloopen. Zij bewogen zich
zoo zeker en vastberaden, zoo heel anders
dan cliënten, die hun bank eens binnen
loepen, dat de twee wachten ongemerkt
hun revolvers grepen. Doch meteen waren
zij reeds na een zeer kort snelvuur van de
vier bankroovers, ineengezakt op den vloer.
Twee der indringers renden naar binnen
en wisten 200.000 dollars aan contant geld
te bemachtigen. Toen verdwenen zij.
Een sheriff, die hen de bank zag ultloo-
pen, achtervolgde hen. Twee welgemikte
schoten maakten voorgoed een eind aan
zijn inmenging. .Toen boorde men het ron
ken van een motèè en een paar verschrikte
menschen zagen eed auto snel wegrijden
Dat was het einde van een der brutaalste
bankovervallen. Alles, had nauwe ijks een
minuut geduurd. En toen zij. die van het
geval getuige waren geweeste hun geheugen
Inspanden, om zich het ulterlijk van die
vier mannen te herinneren, wisten zij geen
van allen een nauwkeurig signalement te
geven. Eén van de misdadigers was niet
groot, een was middelmatig lang, een was
van een donker type; ze droegen alle on
opvallende kleeren.
Het stoffelijk overschot van Edison is gis
termiddag In het familiegraf op het kerkhof
van Orange (New Jersey) in alle stilte bijge
zet.
Aan de eenvoudige plechtigheid nam mevr.
Hoover als vertegenwoordigster van den Ame-
rikaanschen president deel. Verder merkte
men o.a. op Henry Ford en talrijke andere
vrienden van den overledene.
Ter eere van den overledene werden
Woensdagavond om 10 uur in het geheele
land alle lichten gedurende een minuut ge
doofd. Zelfs de fakkel van het vrijheidsbeeld
was gedurende dien tijd niet verlicht.
In een van de grootste restaurants te Düs
seldorf verscheen dezer dagen een gast- dJeP,
een portie goulaseh bestelde. Terwijl de man'
rich het eten lekker liet «maken, „vond” hij
plotseling een muizenpootje In den goulash.
Verontwaardigd riep hjj den kellner en deed
op heftige wijze zijn beklag. HU maakte zoo
veel misbaar, dat de eigenaar van het res
taurant op het lawaai afkwam. Deae was ver
rast over de „vondst” en verzekerde, dat het
beentje ónmogelijk In den goulasch geweest
kon rijn.
De gast zette vervolgens zijn maaltijd
voort, gebruikte verder van alles wat lekker
was en gaf aan het einde van het diner te
kennen, dat hU wel wilde zwijgen over het
gebeurde, mits hu er maar goed voor betaald
werd.
De eigenaar waarschuwde toen de politie,
die zich voor de „vondst”, maar nog meer
voor den „vinder” interesseerde. Bij onder
zoek bleek, dat de man nog een muizenpootje
in zijn zak had, dat ongetwijfeld voor een
volgende gelegenheid dienst had moeten
doen.
In verband met bet feit, dat hU verschil
lende strafwaard
de man, die de
bezit, Dultschland uitgewezen worden.
De Diocesane Hanzebond in het bisdom
Haarlem beeft gisteren, gelük gemeld, zijn
Centrale Raadsvergadering, tevens
jaarvergadering. In Stads Doelen te
Delft gehouden.
Om 9 uur droeg kapelaan J. van Bemme-
len, adviseur der Delftsche afdeeling. In de
St. Hippolytuskerk een H. MIs op tot inten
tie van de leden en de vereenlglng.
Daarna ving in „de Doelen" de vergade
ring aan.
Na afhandeling van Ingekomen stukken en
mededeelingen bracht de penningmeester
zijn jaarverslag uit, waarna de begroeting
voor 1932 goedgekeurd werd, waarop voor n
bescheiden, doch passende viering van het 25-
Jarlg bestaan van den bond een post pro
memorie Is uitgetrokken. Het hoofdbestuur
vroeg machtiging naar bevind van omstan
digheden te handelen.
De bondssecretaris. de beer W. Boon, deed
eenige mededeelingen aangaande de Instel
lingen van de Hanze. Over het algemeen Is
de stand dier instellingen niet 'ongunstig. Bu
de auto-verzekering zijn 197 deelnemers In
geschreven; het fonds U. B. O. Is begonnen
met een gemengde verzekering. Het Santos
fonds had van de bloemdagen een opbrengst
van f 8697; ongeveer als het vorig Jaar. On
der applaus werd de penningmeester, de
heer P. van Tetering, gedechargeerd.
De afd. Delft werd aangewezen tot het
nazien van het financieel beheer over 1931.
De volgende voorjaarsvergadering zal te
Haarlem worden gehouden, welae afdeeling
het volgend jaar haar zilveren jubileum viert.
De plaats voor de volgende jaarvergadering
werd aan het Inzicht van het bestuur over
gelaten.
Aangezien geen tegencandldaten waren ge
steld. werden de hoofdbestuurders, de heeren
C. J. G. Struycken van 's-Gravenhage en
E. J. M. Stumpel van Hoorn h') acclamatie
herkozen verklaard. De heer Struycken werd
ook herkozen als lid van den Mlddenstands-
raad.
Ten slotte was het woord aan den Bonds-
aovlseur. Rector Bots.
Spr. wilde met een enkel woord wijzen op
de actie, die In den komenden wlntsr moet
worden gevoerd In verband met de groote
beteekenis van de nieuwe Encycliek. Terwijl
Rerum Novarum" uitging van den toestand
der arbeiders, is de nieuwe encyclieh veel
breeder opgesteld. Ov -r de geheele wereld
is men vol lof en diepe ontroering over deze
encycliek.
Spr. wjjst op de 3 hoofdzaken, waarop de
aandacht gericht wordt: de groote oorzaak
het groote doel en de groote middelen voor
den ombouw van de maatschappU Inzake
de ongebreidelde drift van het hebben, toont
de encycliek aan, dat de Kerk er met aan
denkt, om het eigendomsrecht los te laten.
De practlsch. beginselen van het eigen
domsrecht worden vastgesteld.
^rde moet er komen. Het Is het werk ge
weest van Leo XIII om door da vakorganisa
tie de orde te bevorderen. Stelselmatig beeft
men van zekere zijde de wenschen van Leo
XHIj genegeerd. Het licht van den vrede in
uitzicht moet komen door de bedrijfsraden.
En daardoor komt ook de verplichting van
de Vakorganisatie.
Ons economisch leven heeft ons van God,
het geloof en de Kerk verwUderd. De men-
■■clien zijn zoo slecht niet. De Paus leert ons
cm die menschen met een ander oog te be
schouwen. In de encycliek wordt een beroep
gedaan op ons apostolaat.
Alle problemen zijn losgeraakt var het
centrum: God. Alles Is losgeraakt van het
einddoel. We miskennen het doel van ons
leven.
i Uit de wondermooie encycliek, zoo warm
als ooit uitgevaardigd, beluistert men den
hartslag van den modern-n tijd Hier heb.
ben we het woord van een Vader, die het
leed van zijn kinderen voelt. Daarom leder
op zUn plaats in de groote soda’s roeping.
Na eerw gemeenschappelUken maaltijd In
Stads Doelen," werd door de afd Delft een
feestavond aai de afgevaardigden en be
langstellende leden aangeboden.
De PauaelUke NanUw. blQft te Madrid.
Rede van Renkin over België's begroe
ting in 1932.
In ,X>e Vrijheid", het orgaan der Ne-
derlandache liberalen, toont de teer
Bte zich ten deele zeer voldaan over de
rede, welke Z. H. Exc. MgrAengenent
onlangs gehouden heeft bij de oprich
ting van een afdeeling Haarlem der Ka
tholieke Jonge Werkgeversvereeniglng.
Het verheugt den liberalen schrijver,
„dat Mgr. Aengenent niets wil weten van
een redeneering, die het kapitalistisch
productle-stelsel voor de wereld-crisis
verantwoordelijk stelt en het faillisse
ment van dat productiestelsel procla
meert”, dat Mgr. Aengenent hier met
andere woorden beslist stelling neemt
tegen (zoo schrijft de heer Bte) „de
Katholieke „democratie” of wil men de
magog! 2 van bladen als „De Volks
krant”, „De Morgen”, e.d. en van de lei
ders van het R. K. Werkliedenverbond".
Wij voor ons interpreteeren de woor
den van Mgr. Aengenent niet, consta-
teeren alleen maar de voldoening van
den heer Bte, die verder in ruime cita-
^en en met blijde instemming de uiteen
zettingen van den Bisschop betreffen
de bet kapitalistisch productiestelsel en
den daarin werkzamen mammonlstl-
schen geest aan zijn lezers voorzet.
Maar dan Is *t ook uit met *s heeren
Bte's vreugde er instemming, want....
Mgr. Aengenent heeft aan t einde van
zijn rede óók gezegd, dat men onder
kapitalistisch productle-stelsel ook wel
eens verstaat „een productle-stelsel,
waarbij aan het geld-kapttaal een te
overwegende rol wordt toegekend en
aan de waardigheid van den arbeider te
weinig wordt gedacht” en Mgr. Aen
genent heeft hieraan toegevoegd:
„Maar dan begrijpt men gemakkelijk,
dat het Wier eigenlijk geldt een strijd
tegen het ekonomlsch liberalisme”.
Zie, daarover is de heer Bte minder
goed te spreken en hij pleit:
„Er is geen sprake van. dat de liberalen
een stelsel zouden propageeren ot willen
bestendigen, waarbij aan het geldkapitaal
een te overwegende (wat beteekent dat „te
overwegende" eigenlijk?) rol wordt loege-
kend en aan de waardigheid van den ar
beider te weinig (alweer: wat beteekent
dit?) wordt gedacht. Door wie? «an men
daarbü ook vragen. Deze geheele voorstel
ling van het kapitalistisch stelsel en van
de inzichten der liberalen ten deze behoort
op het terrein der waanvoorstellingen
thuis. Vooracover eertijds aan geldbezit
bijzondere staatkundige voorrechten wa
ren verbonden, heeft de liberale, niet de
Katholieke gedachte, daaraan een einde ge
maakt. Dat de meergegoede meer en kost
baarder zaken kan koopen dan de mtnder-
gegoede geen handenarbeid behoeft te ver
richten om zijn levensonderhoud te ver
dienen, langer vacantle kan nemen, e.d.
zUn rechtstreeksche uitvloeisels van de
functie van net geld als middel om oe-
hoeften te bevredigen en heeft met een
boozen mammonlstischen geest niets uit
te staan. Wie er principieel bezwaar tegen
beeft, dat de eene burger zich financieel
ruimer kan bewegen dan de andere, moet
üveren voor opheffing van -het privaat be
zit en vervalt tot socialisme, dat echter
«evenmin in staat is de ongeUJkheid in in
komen en daardoor in gelegenheid tot be
hoeftebevrediging uit de wereld te hel
pen. Het ware ook niet goed, dat zl) ver-
Vertegenwoordigers der Rotterdamschf
grootbedrijven in de bakkerij hebben gister
middag op diens departement een onderhoud
gehad met den minister van Blnnenlandscht
Zaken en Landbouw over den Invoer van
Belgisch brood in ons land.
In Rottendam is de opgewondenheid onder
de bakkers tegen den heer Courtens, den
organisator van den verkoop van Belgisch
brood daar ter stede, zóó groot geworden,
dat de eigenaar van het hotel, waar de heer
Courtens verblijf hield, het geraden heeft
gevonden, desen te verzoeken, zUn tenten
elders op te slaan.
BERLIJN. 19 OctoSer 1931.
Wel zelden in bewogen tUden is de
jw^mter eener regeering met bUna dlcta-
tcrische macht zoo ridderlijk bestreden
door zijn verbitterde tegenstanders als Dr.
Bruenlng in de laatste zitting van den
Rijksdag Een Huls, zwaar geladen met ra
dicale, nationale en Internationale oppo-
gttto. Zoo onmiddelUk na de vlammende
geestdrift in Harzburg en de snorkende
dreigementen met vuur en dood In de da-
gelQksche bijeenkomsten der Sowjetbroe-
derz. En allen, vóór- en tegenstanders, on
der den Indruk van de ontevredenheid der
geheele bevolking door nood en noodbe-
atrUdende noodverordeningen.
Op groote succesvolle daden kon de
RUkskanselier niet wijzen. Misschien heeft
hU erger voorkomen. Verbetering in den
algemeenen toestand beeft hU nipt kun
nen brengen wat trouwens alleen mo-
gelUk is door internationale samenwer
king Maar ook met de vertrouwelijke
conferenties in Chequers, ParUs en Berlijn
beeft hU niets positiefs kunnen bereiken
Al mogen deze visites voorloopers zijn van
die groote conferentie, waar uiterste nood
tot gemeenschappelijk handelen zal dwin
gen. Wel beeft hUdoor voortzetting van
de vervulllngspolitiek de wereld getoond,
dat Dultschland met allen goeden wil niet
in staat is, aan de tribuutlasten van Ver
sailles te voldoen. De voordeelen van het
zg. rustjaar op Initiatief van Hoover zijn
nu al gequlteerd door bet tekort aan inge
komen belastlngpennlngen.
Den ambtenaren der belasting was opge
dragen bU ministerieel rondschrijven, met
spoed en alle macht binnen te halen wat
nog binnen te halen viel. Geen consideratie
meer. Wie niet met geld kon betalen, zag
zijn have en goed verkoopen.
Consequentie van de Vervulllngspolitiek:
riet boe wU ons volk hebben uitgeknepen,
om te trachten aan uwe vorderingen te
voldoen. Scholen worden gesloten, een
groot aantal onderwijzers werd ontslagen,
gtaate- on Rdksambtenaren, die niet <mt-
«tagen zijn en talloocen kregen hun ont-
neg zagen hun inkomen belangrijk ver-
Jeegd. Pensioenen werden verminderd. Be
tastingen verhoogd en nieuwe ingevoerd. De
pogingen der regeering, een algemeene prijs
verlaging te bewerkstelligen bleven vruch
teloos. Hoe is 1 mogelijk, vraagt men zich
af, dat de talrijke kinopalelzen 's avonds in
schitterende illuminaties groote scbarpn
bezoekers blijven trekken, terwijl Berlijn
met verontwaardiging spreekt van de nood
gedwongen opheffing eener beroemde kli
niek!
Onder al zulke omstandigheden hééft
een kabinet, dat op geen vaste meerder
heid kan rekenen, het niet licht, zich te
handhaven. En Dr Bruenlng is allesbehal
ve populair. Integendeel. Een nieuwe ver
kiezing van den Rijksdag zon zijn SanblU-
ven onmogelijk maken. Alleen de radica
len zouden er bij winnen. Het is dan ook
niet onwaarschijnlijk, dat deze zullen
trachten, door volksstemming ontbinding
van den Rijlrsdag te verkrUgen. Dat zU zich
tevreden zullen stellen met hun gewone agi
taties, is niet te verwachten. Het zou ook
niet goed zijn, als de radicale massa's niet
werden afgeleid door een belangrijke poli
tieke onderneming, als „Volksbegehren” en
„Vqiksentecbeld”, het uitbrengen van bet
noodige aantal stemmen, om het verlangen
naar een volksstemming uit te spreken en
dan de volksstemming zelf. Een proces, dat
eenige maanden duurt, als veiligheidsklep
zal werken en over de gevaren van den win
ter been kan helpen.
Hitler is volstrekt niet de dolle man. zoo-
als zijn politieke tegenstanders hem graag
voorstellen. Wel heeft hU eens als getuige'
in een hoogverraad»-proces gezegd, „dat er
keppen zullen rollen”, als hU zUn partij tot
haar doel zal hebben gevoerd, maar hü
heeft daarbU gedacht aan rijn- verbitterde
tegenstanders in het Dultsche Sowjetleger.
<he den mond vol hebben van dergelUke
aardigheidjes en zich al bij voorbaat prac-
tisch oefenen in dood-slaan, schieten en
steken, zooals dagelijks in de bladen te le-
«en ia
In een open brief aan Dr. Bruenlng wees
Hitler in bezadigde woorden op de fouten,
die zX de regeering gemaakt beeft en op
bet communistische gevaar. Inhoud en aard
van dit schrijven noopten den RUkskanse
lier in den Rijksdag er voorloopig met en
kele woorden op in te gaan en ten slotte
te vragen, waarom dan zijn partUgenooten
in den RUksdag niet met hem wilden sa
menwerken In dezen zorgvollen tUd.
Als Hitler zijn mannetjes in toom weet te
houden, is het rechts-radicale gevaar niet
e°o groot. ZUn Sturm-Abtellung in Pruisen
evenwel dreigt rebelsch te worden, ook al
door de onophoudelijke moorddadige aan
vallen van de communisten. De laffe aan
val op Joodsche en Joodsch-ultziende wan
delaars op den Kurlürstendamm op den
israelltlschen Nieuwjaarsdag was volstrekt
“iet In zijn geest.
Hoe rebelsch al de Berlijnsche B. A. Is,
hlükt uit een „rede” van een der aanvoer-
<*eri- Dr- Bruenlng zei onlangs, dat de ko
kende winter de ergste sedert 100 jaren
«ün. Deze .bruenlng-winter” beweerde
de S. A.-man, zal hem helpen, hU «al bU
Och kom! Nu stelt de heer Bte de za
ken toch heel onjuist.
Welke ^pthollek heeft er in princiep
bezwaar tegen, dat er méér- en mlnder-
gegoeden zijn, die een verschillenden le
vensstandaard kunnen voeren? Juist de
katholiek erkent toch immers het ver
schil der standen.
De heer Bte is overigens ook nogal
vrijmoedig, wanneer hij de eer dat
bijzondere staatkundige voorrechten,
voorheen aan geldbezit verbonden, op
geheven werden enkel en alleen voor
de „liberale gedachte” opeischt.
Maar terzake:
Zoolang het ekonomlsch liberalisme.—
ekonomlsch liberalisme is en in praktijk
gebracht wordt, zoolang zal het stelsel
gepropageerd of bestendigd worden,
waarbij aan het geldkapitaal een te
overwegende rol wordt toegekend en
aan de waardigheid van den arbeider te
weinig wordt gedacht.
Dat kkn niet anders.
Dit liberalisme is vóór volkomen eko-
nomlsche vrijheid, en juist doordat de
rijke (werkgever) dan ekonomlsch even
vrij zal en moet zijn als de (arme) ar
beider, zal het geldkapitaal een te over
wegende rol spelen en zal aan de waar
digheid van den arbeider te weinig ge
dacht worden.
De vrijheid beteekent voor den rijken
werkgever alles of bijna alles, zij be
teekent voor den armen arbeider niets
of bijna niets.
In het ekonomlsch liberalisme, voert
de gelijke vrijheid tot de schromelljkste
ongelijkheid.
Daar kan de heer Bte niets aan ver
anderen.
BUREAU1 HOF ALKMAAR
Telefoon: Administratie Na 433
Redaetie Na 833
