Cheque-koersen
V
Amsterdamsche
Beurs
N.V.
Qr. L. G. Kortenhorst over de huidige krisis
en over de Memorie van Antwoord
JAN DE VRIES
DREIGENDE GEVAREN DOOR
LOONSVERLAGING
I
E
s
I
„VRIESIA”
BRIEVEN UIT DUITSCHLAND
MARKTNIEUWS
FINANCIËN
De waardevastheid
van
Verhoo£in&
van
Vergadering obligatiehouders
BINNENLANDSCH NIEUWS
E«n onderhoud met Mr. A. Jonker
51
22
1%
Credietbank sluit haar loketten
De moeilijkheden der
verschillende gemeenten
Uit het communistisch
archief
Geen vervalschte, maar echte
stukken
A C
DO
kooi
oboi
Pi
E
E
E
den gulden moet gehandhaafd blijven
invoerrecht is noodfè Actieve handelspolitiek
„Sodalitas Medicorum”
VERBAND- EN ZIEKENVERPLEGINCSARTIKELEN
Grove t 4.66—5;
a
(cable)
dit
Sa
H. L.
110
184
57
21
actievere
A., gaat spr. de
volgestorte
3
Prolongatie
1
1
ALKMAAR
obligaties, spaarbank-
■paald percentage ver-
mogeiykheld van een schikking,
hebben te bestaan in betaling
_a een losprijs voor het nalaten
Sts stampingen
Nederland 1919
4R Nederi ISIS
«H Nederi IS 11
4 Nederland 1911
«h N Ind. 1838 B
standpunt, zoowel als dat van de fractie
te vet
wei
Tabak
>eli Batavia
Oude '>eu
Oostkust
-tenemoan
Maxwell
125%
>60%
21
192%
29
30%
66
Vongs
Koersen
14
13%
125%
67
22
13
N
n
st
l
«6%
70
88%
2%
20
31%
26
3%
9
101»/,
100
99»/,.
95“/.
80%.
Bank
Blau,
Dl
I
ajp
Frtroleona
Dorische Petr.
Cl a Does
Kon Olie
Perlak
Peudawa
Continental OO
Jbeil Onion OU
Indnstr Buitenland
Anaconda
Beuuenem Steel
O 8 Leather
Intern Nickel
Sabber
Adam Rubber
Bandar
□en Batavia Rubb
Roti rapanoeU
Serbadjadl
SUau
V 1 O O.
Allied
'ntercontln Rubber
VRIJDAG 36
Parijs - ----- -
Brussel
uonden
New-York
Heriyn
ZUnch
Rome -
Madrid
OCTOBER
9.70
34.40
9.50
2.47
58.25
48.10
12.70
21.75
1931
9.80
34.70
9.60
2.48
58.75
48.40
12.90
22.25
spoorwegen
n>on Pacific
vabaab
Chic Mllw St Paul
Kansas City South
'rie RaUr -
3
I
Pracl
Blanl
Setter
UVA
Poerworedlo
Vorstenlanden
Actions idem
Scheepvaart
Hou Amerika Ltfn
llto Oem Eigenu
Kon Ned Stoomn
scheepvaart - ome
Marine cotnm
Marine pret.
Sanéanoe van betaling aal warden
aangevraagd
DROGISTERIJ EN CHEMICAUENBANDEL
TELEFOON «4
gaarsche
een
het
VRIJDAG 39 OCTOBER 1931
jaarlijks t 100.000 werd toegezegd aan „De
Tribune", dateert van twee jaren tater, nu.
van 31 Juli 1028 en het werd onderceekend
door Bergsma, secretaris van het dlstrictsbe*
stuur N -Holland—Utrecht der Communisti
sche Partij Holland. Noch „De Tribune” noch
„Het Volk” zullen het bestaan en den tnhoud
van het stuk durven tegenspreken. Anders
verklaart onze zegsman zich bereid, het geio-
tografeerd te pubhceeren.
Trouwens erkent „Het Volk” zijdelings het
bestaan van de Moskou-verbintenis, om elk
jaar een ton gouds aan „De Tribune" te be
talen, evenals de andere feiten, b.v.: „Dat
de ex-redacteur van ..De Zwarte Kat”, de
heer Johan Visscher. pogingen heeft gedaan
om van Burink „weg te werken” en zich, om
dat doel te bereiken, in verbinding heeft ge
steld met een bekenden internationalen spion,
die thans zijn achttiende straf ondergaat, wa
ren wel bekend.”
Dat de archief-stukken noch vervalscht
noch verouderd zijn, biykt b.v. uit het ge
vondene betreffende den heer Ko Beuzemazer
<een onderwijzer), op het oogenblik nog func
tionaris in het N.-HollandUtrecht-district,
die als zoodanig althans In deze functie nog
dit jaar in het openbaar is opgetreden. Het
geschreven onder den schuilnaam Job. van
Tlel." Zuster Berkelbach van der Sprenkei
blijkt zelfs een vrijgestelde, gesalarieerde door
„Noeokomos”. Ned. Vereeniging tot Bevorde
ring der Belangen van Verpleegsters en Ver
plegers.
Het zijn deze stiekum-methoden, in strijd
met het Hollandsch volkskarakter, die vol
gens de gevonden correspondentie een
Amsterdamse!) politie-agent deden berichten,
„dat ik met het oog op mijn positie niet lan
ger lid der partij kan blijven.”
«01»/,
100
99“/,.
95“/,.
80%
MUnboww
Boeton Mijnbouw
Alg. Exploratie
wege moeien blijven. Een geest van offei
vaardigheid is nood'g.
De waardevastheid
handhaven.
jnilevet
Salve Delft
Alg KunstsUde
Van Berken Pat
Nieuwe Philips
Kuch Accououe*
Ned. Ford
««5%
>7%
129’/.
69“/,.
In bladen als ,X>t Tribune” en „Het Volk"
wordt op het oogenblik getwist over de waar
de van het communistisch archief, dat in
handen van het bestuur der tascistlscne party
is gevallen. Zij spreken het feit niet tegen,
maar .De Tribune” beweert, dat de stukken
„vervalscht” zijn, en „Het Volk” dat zij tot
„oud materiaal” behooren.
Noch het een, noch het ander Is juist. Dat
I „De Tribune’ probeert, nu haar de poets is
gebakken, om de stukken als vervalscht voor
te stellen, doet het blad om den slag op te
vangen. Want het wantrouwen, de onderlinge
verdeeldheid en ruzies onder de communisten
zijn op het oogenblik enonn. De een beschul
digt den ander van verraad. Andere commu
nisten hopen, dat de stukken maar spoedig
worden gepubliceerd, want redeneeren zu
„dan hooren wij ook eens, wie nu eigenlijk
alleb in de party te zeggen heeft en hoe de
boel in elkaar zit.*'
Ook de voorstelling van „Het Volk", dat
..alles oude kost” Is en dat „bij de scheiding
van de Trotzklanen Wijn koopje het zaakje
aan Hoogkarspel heeft gegeven", is onjuist.
Immers zyn de heeren Wynkoop, van Burink
en van Ravesteyn In het voorjaar van 1926
geroyeerd als leden der Communistische Par
ty Holland. En de archiefstukken dateeren
meest alle van een latere periode. Het reeds
gedeeltelijk gepubliceerde «chryven, waarin
136%
63
43
27
67%
16
XI
52
42
21%
>4%
22
13
29
25
130»/,
63
42%
27%
67%
«16»/,
201%
31»/,
25»/,
3%
9%.
65%
70
88%
«85%
50»/,
33
103%
8%
3»/,
18
15%
Onze Speciale Afdeeltng
levert 0 Verbandtrommels in alle mogeiyke modellen en afmetingen. Ook volgens
de voorschriften van de Arbeids-Inspectie Verbandtrommels voor: groot* en
kleine Bouwwerken. Scholen. Fabrieken, Inrichtingen. Werkplaatsen. Huishouding,
Automobiel. Autobussen, enz By-vu'ling van verbandtrommels geschiedt
by ons correct, goedkoop en seer spoedig Alle verband-artikelen en instrumenten
ook los verkrijgbaar naar gewensebte hoeveelheid en soort.
4
2*/.
X1/,
80%
5%
ALKMAAR, 30 October
Aangevoerd 83 stapels, wegende 130000 KO
Fabneks kleine 37; 1 stope) fabrieks klems
27; Boeren oomnustoe M80; Boot»
29; 1 stapel Commissie 33; M,HA.iKfrt
NOORD-SCHAR WOUDE. 30 October
700 stuks bloemkool f 0D—1.80; 7200
Roode kooi f 0.70—340; 3100 Kg. Gele ImS
f 250 4200 Kg. Witte kool f 0.00-030-
4000 Kg. Deensche witte kool t 1.90: 3MM
Kg. Dien f 4.80—8.10; Grove f 488—8-
Drielingen f 4.80—4.70.
Banken
Koloniale Bank
■whe Bank
Oert Handei-Mfj
WARMENHUIZEN. 29 Oct. Heden be
steedde men voor gewone Uien f 400—8-
groote Uien f 4.60—440; Drielingen f 4.40
4.60 per 100 Kg.
BROEK OP LANOENDUK. 30 October
1000 stuks Bloemkool Lecerf 1—3.70; toqq
idem reuzen 1.36—6.10; idem 2e soort 1—
1 20 38000 K. O Roode kool 0.80—2.80; 20000
K^-Oele Kool 0.96—2J0; 1100 K. O. Witte
Kool 0 60 8000 K.O. Deenscche Witte Kool
140—1.90; 172.000 K.G. Uien: Uien 5-3.40-
Grove 440—540; Drielingen 4404.60; Nep
6—7.
zal nog duldelyker biyken, als de omvang- l
rijke correspondentie tusschen de bestuur- I
ders-en party-leden onderling wu weten,
dat men bezig is haar te ordenen zal wor
den gepubliceerd.
Wy zyn in het bezit van een aanmeldings
formulier tot het lidmaatschap der Commu
nistische Party Holland met de onderteeke-
nlng van een verpleegster (Zuster Job. van
Tlel). uit het Amsterdamsche WUhelmlna-
gasthuis en de daarby voor het hoofdbestuur
gezette kantteekening van partijgenoot Lam
berg Het is gedateerd twee jaren na de roy-
eering van Wijnkoop en wel in Mei 1928. Dit
formulier is tevens een type van de nauw
keurige inlichtingen, welke zich het hoofd
bestuur door zijn agenten laat bezorgen be
treffende de nieuw aangeworven leoen.
In het formulier lagen tevens de opgaven
van mej. Heleen Ankersmit en mej Berkel-
bach van der Sprenkel, beiden leden van het
N. V. V. of het A. N. V Het teekent de pro
letarische vrymetselary-methoden, die de
communisten er voor hun ondergrondschen
arbeid op nahouden, dat op bet aanmeldings
formulier voor hei lidmaatschap van Zr. van
Tlel vermeld staat, dat haar elgeniyke naam
is JoBina Elisabeth Tlllemans, „maar is in-
Deze eerste moeilijkheden hebben geleid
tot vele conferenties met de Ministers van
Blnnenlandsche Zaken en Landbouw en vu
Financiën, met de Generale Thesaurie en
xr.et de Directie van de Nederlandsche Bank.
Hoewel Ut niet op de gebeurtenissen voor
uit wil loopen, weet ik *och, dat 1e Regee-
ring de oogen niet sluit voor de moeilijkheden
der gemeenten en ik meen te weten, dat er
binnen enkels dagen maatregelen te ver
wachten zyn ter voorziening in deze ‘mpasse.
Vervolgens kwam het gesprek op de ver
schillende oorzaken, welke de gemeenten in
de huidige moeilijkheden hadden gebracht.
.Jen belangrijk feit is hierby", alaus mr.
Jonker, „dat de gemeen „en belangrijke bedra
gen vóór zyn wat betreft Ryksbydragen
voor den werkloosheidssteun. Aan de gemeen
ten Is In uitzicht gesteld een zeker percen
tage van het Rijk terug te zullen krijgen,
maar ben ik juist Ingelicht, dan hebben ver
schillende gemeenten sinds het betreffende
rondschryven van het Rijk nog verschillen
de bedragen te goed! Natuurlek staan hier
vaste termijnen voor, maar juist daardoor
verkeeren de gemeenten in moeilijkheid Zoo
Is er een kleine gemeente in ons land, welke
slechts de beschikking heeft over ongeveer
20 000 kasgeld, maar reeds 170.000 heeft
uitbetaald van loonen voor werkverschaf
fing. En zoo zyn er vele gemeenten. Nu zijn
er gelukkig ook wel gevallen, dat van Ryks-
wege gemeenten In de laatste dagen geholpen
zyn door het verschaffen van bedragen, wel.
ke eerst over eenlgen tyd bettaald moesten
worden Zou zyn enkele gemeenten welke in
de grootste moeilijkheden verkeerden nog
eenlgen tyd gered.”
De benzine-belasting zal nög i millloen bren
gen; de minister heeft echter, als de markt-
prys hiervan oploopt, herziening van het
tarief dezer belasting toegezegd.
Iets nieuws is de korting op de ultkeerin-
gen, aan de gemeenten en de provincies,
waarover wel protesten zullen komen. Spr.
maant echter aan, de hoofden koel te hou
den. Deze 3% verlaging van uitkeering mo
tiveert de Minister met de mededeeling/ dat
we moeten komen op esn lager niveau; pro
vincie en gemeente moeten het voorbeeld
van het Rijk op het gebied van salarisver-
aging maar volgen. Niemand zal ontken-
*ven. dat h'ertrv» aan1*'d*T'<» is. Sor. ziet in
dezen maatregel van de Regeering eenlgszlns
een reactie op de wenk van De MLanda in
zyn brochure: de kip enz. tot instelling van
een loonraad voor ambtenaren en werkleden
in bedrijven.
Met De Tyd” noemt spr. deze maatregel
getuigend van durf van de Regeering
Nbg 10 millloen zal een bezuinigingscom-
missle moeten vinden, onder leiding van
oud-minister Welter, die in Indië op dit ge
bied reeds succesvcl werk deed. Nu is het in-
ösrdaad bezuinigen.
Als echter de ambtenaren en de vryhan-
delaren hun zin kregen, zou het gauw met
de waardevastheid van de munt gedaan zijn.
Spr. juichte de salarisverlaging niet toe,
maar om ze „onrecht” te noemen, zooals
Pastoor Jansen het te Utrecht deed, dat
ziet spr. niet in. Het is een noodoffer. Pas
toor Jansen had beter gedaan, als hy dat
woord had Ingehcuden. Hy maakte echter
de reserve, dat het onrecht was. voor zoover
hij toen wist; De Bruin maakte ook die re
serve. Spr. hoopt, dat zy nu. nu ze wel weten
hoe het staat, den moed zullen hebben te
zeggen: aan de door ons gestelde voorwaar
de is voldaan.
Behalve de ambtenaren zyn ook getrof
fen de kleine spaarders; verder de arbeiders
door lagere loonen of werkloosheid.
In Dultschland hebben de ambtenaren bun
vierde loonsverlaging ai; en in Engeland zlfn
de salarissen met 10% verlaagd; hier gemid
deld 3%.
De Regeering zegt, dat deze verlaging der
ambtenaarssalirssen beslist noodlg is om
erger rampen van de ambtenaren af te hou
den. zy hebben niet op de laatste plaats be
lang by de waa-devastheid van den gulden.
Tegen deze redeneering van De Geer is niet
BERLIJN, 26 October 1931
Ken staking, waarby meer dan 2 millloen
arbeiders betrokken zullen zyn. dreigt in den
loop der volgende week te zullen uitbreken,
als de werkgevers in gemeente- en particu
liere bedrijven op hun standpunt biyven
staan, en, in verband met een betreffende
paragraaf in de laatste noodverordening, de
loonen opnieuw met 9 procent zullen ver
lagen.
De ryksconunlssie voor de vereenigingen
▼an gemeente-arbeiders heeft elke loonsver
laging eenstemmig afgewezen. Ook in den
loonstryd by de RUksspoorwegen en in de
metaal-lndustrle Is het tot een crisis ge
komen. De hoofdorganisaties der verschil
lende arbeidersbonden in het Rijk hebben
zich eerst nu niet den kanselier en den
▼loe-kanseller Dietrich in verbinding gesteld,
om te komen tot een gemeenschappelijke
actie, ter afwending van het gevaar, dat In
een staking van zulke afmetingen is gele
gen. In arbeiderskringen wordt zeer ge
vreesd, dat een overeenkomst niet mogeluk
zal zyn. De communisten wryven zich al bij
voorbaat de handen. In troebel water is het
goed visschen. Men vraagt zich echter af.
of het standpunt der groot-industrleelen
niet even gevaariyk is als communistische
ophltsery. Wel hebben ook zy gevoelige ver
liezen geleden, maar ook van hen mogen
offers gevorderd worden, Een economisch
gevaar, volgens hunne theorie, dat ze den
ken te bezweren door lagere loonen. Waar
tegenover die andere theorie, die hooge loo
nen vordert ter bevordering van de koop
kracht der groote massa en van de geld
circulatie. Hoe het zy. de praktyk zal lee-
ren, dat deze dreigende staking, waarby
„Toontje Solidair” ook nog een rol zal spe
len. een politiek gevaar oproept, dat nog
grootere economische gevaren na zich sle
pen «al.
In het byzonder schynt de loonpolitiek
van de Ryksspoorwegen, die onvermydelyk
tot een staking moet voeren, ook naar het
inzicht van de Ryksregeerlng niet doorvoer-
baar te zyn. Men wil trachten tot een over
eenstemming te geraken door vrijwaring
vin tenminste die arbeiders en andere werk
nemers by de spoorwegen, die reeds ge
troffen zyn door een loonsverlaging van 20
tot 90 procent. Dit als resultaat van de con
ferentie met den Rykskanselter. Of de an
deren daarmee tevreden «.uilen zyn, als de
Directie der Ryksspoorwegen hierin zal toe
stemmen. is onwaarschijnlijk. Want de ar-
beldersvereenlglngen wijzen elke loonsver
laging af. omdat deze de tpoorwegarbelders
tot de minst betaalde arbeidersgroep zou
maken.
De gemeente-arbeiders hebben reeds open
lijk met staking gedreigd, als de Rijksbond
voor Gemeentebedryven. by de laatste be
sprekingen, die as. Donderdag zullen plaats
hebben, niet op zyn besluit terugkomt.
Ook de fracties van Ryks- en Landdagen
zijn door de besturen der verschillende bon-
den van werknemers opmerkzaam gemaakt
op den ernst van den toestand en het drei
gende gevaar dezer staking. Zouden de on-
derhandelingen. die dagelijks gevoerd wor
den, ook vandaag nog geen resultaat
opleveren, dan zal de Rljksarbeidsminlster
Dr. Btegerwald door een „Schliohtungskam-
mer” het pleit laten beslechten, d w.z. een
uitspraak doen, die wel eenige autoriteit be
ril, maar die geen der partijen kan dwin
gen. zich er aan te onderwerpen.
Dit betreft den loonstrijd by de spoorwegen.
In de metaalindustrie is de toestand niet
minder ernstig. Het tarief-contract eindigt
Zaterdag. De werknemers vorderen al
lereerst een algemeene 40-uren-week, wat
geen verlangen Is naar minder werktyd.
maar naar een vastgesteld minimum, daar
voor velen de werktyd al tot 30 en minder
uren per week was beperkt.
Eerst na inwilliging van dezen eisch. zal
over de loonen worden onderhandeld. De
communistische „Roode Arbeidersbond"
heeft al by voorbaat maatregelen getroffen
voor een staking. Zonder deelname van de
andere bonden zal deze voorbarige staking in
de metaalindustrie echter van geen overwe
gende beteekenls zijn. Het ordelievend ele
ment is ook hier nog overwegend.
De Ryksregeerlng met haar loonparagra-
fen In de diverse noodverordeningen, de
directies der gemeentebedryven. de werk
gevers in de groot-industrie, zy mogen allen
hun goeden grond hebben voor de nood
maatregelen, die niet een en keien keer, maar
steeds weer opnieuw worden getroffen, het
werkend volk voelt zich meer en meer ge
drongen in een toestand van ontbering en
zelfs van kommer, vooral in groote gezin
nen. Met zhn zeer bescheiden cyfers bewijst
het „hetzelfde" wat de directies In Ryk. ge
meente en groot-lndustrle met hun ontzag
lijke cyfers bewijzen, nj. dat het zoo niet
verder kan.
Een gemiddeld inkomen van 200 Mark per
maand werd allengs verlaagd met 30 pro
cent. Nu dreigt de overige 140 Mark nog een
korting van 9 procent. Alweer dus 12.60 Mark
minder. De belasting steeg de middelen van
vervoer in groote steden onontbeerlijk
werden 25 proc. duurder. Van een alge-
meenen „Prelsabbau” is zoo goed als niets
terecht gekomen, ondanks het manifest aan
het Duitsche volk der Ryksregeerlng van
verleden jaar. Toch bleef, wie nog werk had,
zich bevoorrecht achten, ver boven zyn
werklooze landgenooten, die uit „stempelen”
gaan, hun kaart wekelijks laten afstempelen,
om dan „ergens anders" hun ondersteuning
in ontvangst te nemen, na lang wachten in
een ry van honderden, die allen op hun
manier aan politiek .zijn gaan doen.
Oh! deze stempelgangersMenschen met
versleten kleeren en schoenen, dandies met
wandelstok en slobkousen, dames en heeren.
kalme oude luldjes. Jonge rabauten die de
Sowjets verheerlijken of de nationaal-socia
listische revolutie prediken. En zoo telkens
en al maar weer samengedrongen, twee
maal per week. De Jongeren gingen eerst
doelloos rondslenteren, sloten zich dan aan
by een der belde radicale partyen. De nat -
soc. party had den grootsten toeloop. Maar
achter de communisten staat de Russische
Sowjet-duivël, die hen steunt met geld en
moordtuig, die hen onderrlctit In het maken
en hanteeren van bommen en in alle ratan-
sche streken.
Het is niet te verwachten, dat de natio-
naal-soclallsten met de handen in den
schoot blyven toezien. Onbegrijpelijk Is de
byna misdadige laksheid, waarmee de Over
heid hier en elders tegen dit ontzettend ge
vaar optreedt.
Het broeit overal. Dat weten overheid en
volk. Zullen nu de werkgevers In groot-
bedryf en groot-industrie met hun slaande
cyfers voor oogen 2 millloen arbeiders op
straat zetten? Zeven millloen menschen
zullen dan den tyd hebben, op hun manier
aan politiek te doen. Ze willen ze volstrekt
niet op straat zetten Ze willen ze langs In-
directen weg „gelukkig maken” door „Kon-
kurenzfkhlghelt" tegenover het buitenland
net als Rusland door lagere en laagste
loonen. Maar de werkman heeft ook zyn
slaande cyfers. Mogen de werkgevers ook
die voor oogen houden, maar meer nog de
politieke en economische gevolgen eener sta
king.
ver-
op
Op de eerste plaats: Invoerrechten. Ook
spr. zou dat warm aanbevelen. Nederland
heeft de laagste Invoerrechten en het is spr.’»
om de Invoerrechten tot 12 6 18 pet.
hocgei. Hierover zal in de Kamer nog wel
menig woord gesproken worden, temeer daar
de Regeering er niets voor voelt
Verder wordt „weeldebelasting” aangege
ven; ook daar voelt de regeering niets voor;
gezien de protesten van vroeger. Spr voelt
er vooral in d-ren tijd, waarin versobe
ring eisch is véél voor In deze richting
zal dc Regeering meer kunnen en moeten
doen.
Dat van verhooglng van inkomstenbelas
ting niets kan komen, ligt voor de hand.
Radio-belasting Is In voorbereiding en zal
1 millloen brengen. Defensie is reeds met 5
millloen gedrukt.
Spr meent, dat de Regeering actieve Han
delspolitiek moet voeren. Zy wyst dat woord
wel af. doch de aankondiging van het wets
ontwerp om aan de Regeering de door haar
noodlg geachte bevoegdheid toe te
kennen, geeft spreker hoop, dat in deze
richting iets gedaan zal worden; b.v. op ge
bied van schoenen en Deensch vieesch.
Komende tot de agrarische politiek, merkt
spr. op. dat de R. K. fractie, t. o. v Noord-
Holland steeds doende is. Over de mededee-
llng In de M v A„ die niets positiefs geeft,
is spr niet vevreien. We zullen nog met
kracht bij de Regeering dienen aan te drin
gen, krachtige maatregelen in dezen te doen
By de Kamerdebatten zal hier nog menig
woord over gesproken werden.
De agrarische politiek houdt nauw ver
band met de afzetmogeiykheid. By de op
richting van de op Initiatief van H. K. H.
Prinses Juliana gevormde steuncomité's zal
zooveel mogeiyk aan steun In nature ge
dacht worden. Misschien kan door doelma
tige organisatie het kostbare product, dat
>u als waardeloos op de mestvaalt kon^w
Weer waarde krijgen.
F Dankbaar is spr., dat de Regeering in f
studie neemt het vraagstuk van de salariee- I
ring der kloosterlingen-onderwyzers. j|
De R. K. fractie heeft de positie van d<4
JRegeerlng in handen, doch ze zal de Rege<^N
whg niet laten springen. De Regeering moet
hieruit niet de verzekering putten, dat de
R. K. fractie haar zal blyven steunen. Wy
blijven vry. Als de maatregelen, die in uit
zicht worden gesteld, niet door de Regeering
gehanteerd worden, zooals we willen, zullen
we ons veto uitspreken; spr. hoopt echter,
dat het zoover niet komt.
De R K. dragen de verantwoording voor
een nieuwe Regeering. Het crisisprogram
der 8. D. A. P. Is heel verschillend met het
onze. Met behulp der S. D. A. P kunnen we
geen handelspolitieke maatregelen nemen;
op geen enkel punt is met de 8. D. A. P.
samen te werken Deze party is In dezen
crisistijd dan ook volkomen als regeerlngs-
party uitgeschakeld. Spr. wees in dit ver
band op het échec van de motle-v. d. Tem
pel. De verantwoording van de R. K. Ka
merfractie is dus groot.
Spr. maant daarom aan de hoofden koel 1
te houden, als de R. K fractie een politiek
voert, die niet begrepen wordt. Vrymoedlg
zal de fractie voor onze menschen zeggen
hoe de zaken staan; we zeggen aldus be
sloot spr. de waarheid en niets dan de
waarheid.
De Hollandsche Credietbank A.O. te
Düsseldorf, heeft haar loketten gesloten.
De directie is voornemens surseance van
betaling aan te vragen, daar zU voldoende
activa aanwezig acht. De deposito's der
cllënteele worden veilig verklaard. De bulten-
landsche vorderingen bedragen 6 millloen
mark.
Het volgestorte aandeeleukapltaal be
draagt 3 millloen mark.
Ex-bank-dlrecteur dr. Moll, kreeg op
dracht, de {Xriltle der Bank te onderzoeken.
van den gulden 6^
is de moreele plicht van de
Regeering. Als de Regeering wetens en wil
lens den gulden deprec eert, maakt zy zich
schuldig aan valsche muntery. Door die
deprecleering zouden alle vorderingen op den
Staat (pensioenei
gelden) met eeix
laagd worden; dat sou gelijk staan met een
frauduleus bankroet. Daarom kan geer
enkele regeering daartoe worden aange
spoord.
Spr. wyst op de Inflaties in andere landen:
in Engeland met 20 wie zegt ons
aldus spr. dat het In Nederland slechts
20 zal zyn?
Naast verlaging van alle uitgaven en een
sluitend budget zyn voor de waardevastheid
van de munt, volgens de R K. fractie ook
noodige actievere handelspolitieke maat
regelen.
Komende tot de M.
maatregelen van den minister na, om het be-
erootingstekort van 68 plus 20 millloen te
dekken.
De vyf millloen bezuin'ging op Defensie
zal leder wel sympathiek zyn. De Regeering
heeft daar echter de verantwoording voor.
De commissie uit obligatiehouders „Soda
litas Med-corum" belegde g sterenmiddag een
Informal eve vergadering in Pulchri Studio
te 's-Gravenhage van houders van certifi
caten der N.V. Hollandsch-Hongaarsehe Bad
en Terrelnexploitatie-maatschappy.
De voorzitter, prof. dr. L E. J. Brouwer
las het uitvoerige rapport van de commisw
u,t obl gatiehouders voor, aan welk rapport
het volgende is ontleend:
De middelen, waarmee L ca de be
trokken Hongaren, op wier medewerk ng de
commissie rekende en mocht rekenen ten
aanzien derer medewerking in gebreke heb
ben weten te doen blyven, waren de vol
gende: j
ten eerste hebben zy (nJ. L ca) te
Boedapest, in afwezigheid der commissie, bu
verschillende Hongaarsche autoriteiten eener-
zyds twyfel doen ryzen aan de goede trouw
der uitoefening van de fund e van trustee
door den heer Van Asch van WUck, ander-
zljds vermoeden van dcor de commissie-»n
de door haar te Boedapest ingeleverd?
stukken bedreven valschheld in geschrifte;
ten tweede hebben zy te Boedapest een
verbond gesloten met de Hongaarsche nlet-
preferente schuldelschers van het in staat
van faillissement verkeerende Elisabeths-
zoutbad en hebben deze laatsten bij het Hon-
mlnisterie van Just tie een met
fantastisch overdreven schatting van
failiissementsactief gemotiveerd ver
zoekschrift inged end met de strekking,
faillissement zoo langzaam mogeluk te doen
afwikkelen. opdat naar zij aanvoerden
niet alleen de preferente, doch alle
schuldeiscbers volle bevrediging zouden
kunnen vinden.
Intusschen kon niets op den duur verhin
deren, dat ook in Hongarije ten slotte bet
recht zyn loop zal hebben. Het vertrouwer
der Hongaarsche autoriteiten in de Com
missie uit obligatiehouders. dal door Je
lastercampgne aldus het rapport van
L cjs. tydeiyk was verloren gegaan, is
gelukk g teruggekeerd
Ziende, dat hy binnen niet langen tyd
zyn slachtoffers definitief sou moeten vrij
geven, heetf L sinds Augustus jj. her-
haaldeiyk door zyn Hongaarsche advocaten
de ccmmissie uit obligat ehouders doen pol
sen over dn m
die dan tcfa 1
aan L An
van verdere obstructie.
In het belang van haar mandanten heeft
de commissie ten slotte gemeend, voor deze
voorstellen niet geheel doof te moeten
blyven. Dientengevolge is op 26 September
JJ. ten hu ze van notaris van Lier een samen
komst gehouden, doch waar L’s eischen
belangryk hooger bleken te »yn dan de be
sparing, die van een staking van L. t
obstructie mocht worden verwacht, voerde
de samenkomst tot geen ander resultaat dan
tot een n'euwe dreigende oorlogsverklaring
van L. Deze heeft daarop in circulaires
aan obligatiehouders ongedekte assignaten
aangeboden in ruil voor hun door behooriyke
onderpanden gesecureerde certificaten (en
dit nog wel na toebetallng)
De ongedekte assignaten zyn van gelijke
nominale waarde ten laste van een bank met
80.000 gsstert eigen kapitaal, die boven
dien in het verleden herhaaldeiyk tot teleur
stellingen aanleiding heeft gegeven en die
naar by het Handelsregister Ingewonnen in
formal e sinds 5 Juli zonder directie ia.
De commissie waarschuwt in het vervolg
van haar rapport tegen dezen lokroep van
L als van een „wolf in schaapsvacht"
en zy vertrouwt op den steun van obligatie
houders te mogen blyven rekenen, le door
omwisseling hunner obllgatiën In certlf ea
ten der N V. Hollandsch-Hongaarsche Bad
en Terreinexploitatiemaatschappy en 2e niet
op L’s lokroepen in te gaan.
De heer L beschuldigde in de verga
dering de commissie van bedrog en opllch
ting.
De voorzitter verzocht de heer L, de
zaal te verlaten en na herhaling traden op
rijn wenk twee rechercheurs van politie naar
voren, waarna L. de zaai verliet, terwijl
de aanwezigen applaudlseerden.
By de verdere besprekingen zelde mr. de
Groot, rechtskundig adviseur van de L-
groep, een compromis mogelijk te achten.
Mr. van Velzen achtte het uitgesloten, met
L. werkelijk tot rust te geraken; laatst
Tenoemde zal telkens opnieuw met nieuwe
■ëlschen” opdutten en de conun-ssie in den
Tug aanvallen.
De voorzitter sloot zich by deze opvatting
aan. welke verder door geen van de veie
aanwezigen werd betwist en door enkelen
onderstreept.
veel in te brengen.
Vanuit de Kamer zyn der Regeering
schillende raadgevingen verstrekt om
andere wyze be' tekcct te dekken
Naar aanleiding van de moeilijkheden, wel
ke verte üsnde gemeenten op het oogenblik
ondervinden bii het aangaan en consolidee-
ren van kasgeldleeningen. heeft een onzer
medewerkers zich met een verzoek om inlich
tingen gewend tot den directeur van de Ver.
eeniging van Nederlandsche Gemeenten te
's-Oravenhage mr. A. Jonker.
D* heer Jonker was gaarne bereid eenige
nadere gegevens te verschaffen, doch
wenschte zich daarbij op het standpunt te
stellen, dat zijn medcdeellnger. en beschou
wingen betrekking hebben op alle Nederland-
BChe gemeenten en niet slechts op enkele
daarvan.
In normale tyden plegen in de gemeente.
lyke huishouding de inkomsten trager te
vloeien dan de benoodlgde uitgaven ver-
elschen. Elke gemeente heeft dus behoefte
aan kasgeld. In die volkomen normale en
regelmatige behoefte wordt in de- fegej voor
sten door kasgeldleeningen of credletén voor
langeren of korteren tyd. Op een bepaald
oogenblik worden dan die kasgeldleeningen
geconsolideerd. En met die consolidatie is
men thans vastgeloopen. De daling van het
Engelsche Pond en de beweging van de geld
markt hebben de banken in een positie ge.
bracht, dat zU zich zoo ruim jnogeiyk van
vlettende middelen willen voorin
De banken moblliseeren zich, verstrekken
geen kasgeldleeningen meer en zetten de
combineering van loopende credle,en stop.
Dit geldt ook voor banken, die ruim in hun
middelen ritten, maar op eventueel- gebeur
tenissen wenschen voorbereid te zyn. Hier en
daar kwamen nog wel gevallen voor, dat een
kasgeldleening gecontinueerd werd, wanneer
een gemeente kan aantoonen, dat het geld
dringend noodlg was voor uitbetaling van sa
larissen en andere noodzakeiyke uitgaven,
maar in de meeste gevallen werden de lee-
nlngen en credieten door de banken opgezegd.
Toen kwamen de gemeenten by de Bank
voor Nederlandsche Gemeenten. Maar van
die zyde was ook weinig of geen hulp te ver.
wachten, daar de liquiditeit van deze instel
ling natuuriyk ook geleden had door het op-
zeggen van deposito’s en andere omstandig-
lieden.
Eenige dagen geleden is dan ook een circu
laire van de Bank uitgegaan naai de ge
meenten. die met haar in rekening-courant
•tonden en waarin medegedeeld werd, dat
•ver de credieten niet in dezelfde mate be
schikt sou kunnen worden als vroeger het ge
val was.
Nog een andere bron voor gemeentelyke
kasgeldleeningen was gesloten en verschillen
de fondsen, als bet Algemeen Burgerlijk Pen-
I sicenfonds. rijn grootenoeels uitgeput, door
dat het Ryk over de gelden beschikt heeft.
Eoo zijn alle bronnen voor de gemeenten af-
- -’loten en daardoor zyn er in de laatste da
rn verschillende verzoeken tot onze ver
eniging en tot de Bank gericht om hulp. De
gemeenten moesten dan op zeer zoeten ter
mijn eenige tonnen gouds afloasen, wette zy
natuurlijk niet in kas hadden.
Voor de R. K. Kiesvereeniging te Behagen
hield gisteravond het Tweede Kamerlid. Dr.
L. G. Kortenhorst, een rede over de crisis
en de M. v. A. inzake Hoofdstuk I van de
RijKsbegrootlng 1932.
Spr. begon met er op te wijzen, dat meer
verband tusschen kiezers en gekozenen, voor
al in dezen tyd van politieke en economische
ontevredenheid noodzakelyk is.
Spr noemde dezen 29sten October een
historische dag; eerstens, omdat twee jaar
geleden met de krach op de beurzen van
New-York deWereldcrlsls begon; tweedens
omdat de uitslag der verkiezingen in Enge
land bekend werden, welke tot gevolg hebben,
dat, nu de conservatieve regeering daar aan
het bewind is. de Nederi. Export naar Enge
land bedreigd wordt en Engeland ir. plaats
van een vryhandelsland een protection'stlsch
land gaat worden. Behalve Nederland, dat
22 pet van zyn producten naar Engeland ex
porteerde, treft deze wending ook Denemar
ken. met als gevolg, dat dit land in Neder
land zyn In Engeland verloren afzetgebied
denkt terug te winnen.
Daar spr. den invloed van MacDonald uit
gesloten acht, had spr. liever de Labourparty
gehouden.
Op de derde plaats ncnmt spr. dezen dag
een hlstorlschen, omdat de M. v. A.. waarnaar
allerwege met belangstelling werd uitgezien
verschenen is.
Wanneer spreker hie-over iets zal zeggen,
spreek hij geheel voor zichzelfdus een per
soonlijk woord, daar nog geen overleg met
de fractie geschiedde.
Dat een Regeering niet steunt op een Ka
mermeerderheid acht spr. nadeellg. Van den
anderen kant acht spr. het echter voordeellg,
omdat een Regeering dan beter kan doen,
wat zy in het belang van het land denkt te
moeten doen.
By de lnterpellatle-v. d. Tempel heeft de
Regeering zich als een sterke Regeering
doen kennen, zy heeft daarby een deel van
haar program ontwikkeld en na haar ant
woord te hebben gegeven, waren bare kan
sen niet onbeduidend gestegen.
Spr gaat na. hoe de verschillende partyen
staan tegenover de crisis.
d Tempel gaf biyk geen goed inricht
1.- de crisis te hebben. Als maatregelen gaf
"V aan regeling van exporteren-eten; op-
'ichtlng van een Industrlebank en overleg
coor toedoen van de Regee lng tusschen
verkgevers- en arbeiderrorgai,^ s
“*r 1,ber81en was ongeveer
hetzelfde, dcch vestigt vooral de aandacht
op loonsverlaging in de industrie' heel het
economisch leven kome op een lager niveau;
daa op bouwe men dan weer de welvaart
Zy gaan terug naar het liberale beginsel;
bevorderen, dat de Industrie weer zoo goed
koop mogeltk kan produceeren. om meer te
kunnen exporteeren. De Soclaal-Dem. heb
ben zich daar min of meer by aangesloten.
Het R. K. program wil iets meer dan ulter.
ste soberheid en goedkooper levensonder
houd. Als we dit bereiken en de loonen zyn
lager, dan kunnen we nog nlfet de tarlef-
muren overschryden.
Om de waardevastheid van den gulden
te handhaven, moeten we sorgen. dat op de
eerste plaats de nationale econon^ e In stand
gehouden wordt; voorts op het gebied van
industrie in ons land houden wat mogeiyk
De Regeering moet verder alle maatrege
len nemen om ons afzegtgebled In het
buitenland meer geopend te krijgen.
De Regeering staat op het standpunt der
meestbegunstlging; de R. K. party stelt zich
op het standpunt, dat de regeering daarnaast
m ddelen In handen moet hebben, om ruil
handel te dryven.
Spr meent, dat dit standpunt de ruimste
mogelijkheid biedt voor onzen export en
tevens de kans cm den gulden op peil te
houden.
Als we geen maatregelen nemen, cm onzen
import kleiner te doen zyn dan onzen export
dan krijgt het buitenland vorderingen op ons.
die uit leenjnxen of uit den goudvoorraad
betaald moeten worden. Op het oogenblik,
dus van de eerste 7 mnd. van dit Jaar, is
oils land reeds 410 millloen debet aan het
buitenland, wat onzen handel betreft.
Men den goudu tvoer staat of valt <1e
waardevastheid van den gulden.
Spr. neemt deze cr sis een vertrouwens
crisis. Het vertrouwen wet betreft de geldbe
legging by den Staat. Is weg.
In dit licht moet het Staatsbeleid bezien
worden. Het is een voors’cht'g beleid de
Begrootlng In evenwicht te brengen, waaruit J
volgt, dat desiderata dié geld kosten achterJr
