Keescm
S.J
E
Informatie
Amsterdamsche
Beurs
Belastingreclames
Cheque-koersen
s
FEITEN EN CIJFERS
OVER SCHOOL EN ONDERWIJS
O
ALKMAAR
MIENT 25
a
a
<1
Burgerlijke Stand
van Alkmaar
BLADZiJDÊ^
BERICHTEN UIT ONZE
VORIGE OPLAGE
LANDBOUW EN VEETEELT
MARKTNIEUWS
N
3
ALKMAAR
De vriend uit Indië
Auto door een tram
gegrepen
r
105 y4
I
Wenscht de S.D.A.P. geen
Regeeringsverantwoor-
delijkheid?
Het Accowrtectikaetoer vm
N
D
I
H
I
9
I
I
9
D
M
OFFICIEELE
MEDEDEELINGEN
8‘^L
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1931
BELGISCH BROOD
Harold Lloyd fe het „Vlcterta-
nader op terug.
De Privé-Secretaresse
Een bedenkelijk hiaat
boter
Het Communistisch Archief
Een aanslag verijdeld!
Ongeval
(cable)
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1931
ons
perso-
\T
Strooper door geweerschot gedood
Ongeluk of misdaad?
53
Twee dooden en een ernstig gewonde
24
85
Een
faillissementen.
kleine
197
56
220
2
5
X
22
Gewetensgeld
Prolongatie
2
3
5
25-jarig jubileum bij Vroom 8C
Dreesmann
6
18
De laatste weken door het Alkmaareche
Armbestuur onderhouden
W
hij
313
624
586
9
31B
389
10
11
9
124
347
een
ten
Staatsleeningen
5 Nederland 1919
4H Nederl. 191#
4% Nederl 1917
t Nederland 1931
IK N.lnd. 1928 B
Vorige
Koersen
36%
69%
73
74
90%
134%
75
73
75
90
je
Je
de
op
Lc.
D
scheepvaart
Holl. Amerika Lijn
dito Gem. Elgend.
Kon. Ned. Stoomb.
Scheepvaart-Unie
farlne conun.
Marine prei.
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1931
197»/,
12
57
35
128%
65
47
30 b
77
17
214
8>/,
5%
st
Parijs
Brussel
Londen
New-York
Berlijn
ïtlrich
Rome
Madrid
3slo
Stockholm
Kopenhagen
Praag
Weenen
Warschau
34%
30
4%
10%
Industr. Buitenland
Anaconda
Bethlehem Steel
8. Leather
Intern. Nickel
Petroleum
Dortsche Petr.
Claboes
Kon. Olie
Perlak --
’eudawa
Continental OU
Shell Union OU
st
»r.
de
sn
Rubber
A’dam Rubber
Bandar
Dell Batavia Rubb.
Rott Tapanoeli
Serbadjadl
Sllau
V. L O. O.
Allied
tntercontln Rubber
Jnion Pacific
Vabash
chic. MLw. 8t Paul
-insas City South
Erie Rallr.
9.70
34.55
9.25,
2.47%
58.70
48.35
12.70
21.70
1-
d.
9.74
34.60
9.33
2.47»/„
58.80
48.40
12.85
21.80
52.50
54.—
53.50
7.35
35.—
27.—
I 1
Tabak
Dell Batavia
Oude Dell
Dostkust
lenembah
Maxwell
128%
64
SÊ
75
16»/,
214»/,
Openb. Prot. Cnr. R.K ov.bUz.
3
17
16
Suiker
H. V. A.
Poerworedje
/orstenlanden
Actions idem
I
101»/,
100%
100
96%
81%
De invoer van melk en
in Frankrijk
Donderdagmorgen isdo or den vrachtrijder J.
wonende alhier, een in bet Groot Nieuw-
land staande lantaarnpaal omvergereden.
De schade zal onderling worden geregeld,
regeld.
Heeft de parlementaire redacteur soms een
hint gekregen van den fractieleider om deze
vraag en antwoord uit zijn verslag te laten?
Welke bedoeiing heeft men dan met dit
verzwijgen gehad?
De zaak lijkt belangrijk genoeg, om hier
op een nadere verklaring aan te dringen.
toegestaan,
zich tot oprichting en
van
hebben
Die de kas van zijn gastheer
gebruikte
Er bestaat nog een andere, feitelijk meer
voor de hand liggende, wijze om de grootte
van een school aan te dulden. nd. de ver
melding i
Men kan
groepen
35»/„
29’/,
4“/„
10%
Aan de gevolgen overleden
De 14-jarige Jongen M. 8.. die gisteravond
op de Paul Krugerlaan te Den Haag door een
tram werd overreden, en ernstig gewond, is
in den afgeloopen nacht aan de gevolgen
overleden.
53>/,
44
24
14»/,
24% f
13%
31
25
Siebrands.
Bestevaar.
van Pe-
Industrieën
Onliever
Calvé Delft -
Alg. Kunstzijde
Van Berkel’s Pat.
Nieuwe Philips
KUch. Accoustlek
Ned. Ford
Burgemeester en Wethouders van Alk
maar roepen sollicitanten op naar de betrek
king van
Mijnbouw
Boeton Mijnbouw
Alg. Exploratie
zedelijk
blijven.
Alkmaar. 5 November 1931
Burgemeester en Wethouders
voomoemd,
WENDELAAR, Burgemeester.
A. KOELMA. Secretaris
Een dezer nachten werd onder de ge
meente Fljnaart door twee rljksveldwach-
ters een drietal personen aangehouden,
waarvan één een geweer droeg de tweede
een lichtbak en nummer drie was een jon
gen. die een geschoten haas bij zich had
BU de aanhouding ging plotseling, hetzij
per ongeluk, hetzij opzettelijk, hetgeen nog
moet worden ultemaakt, het geweer af en
trof den llchtbakdrager.
Deze werd zwaar gewond en naar het zie
kenhuis te Breda vervoerd, waar bij is over-
ledert.
dat over
op de eene of andere
wijze aangeduid. In de offlcieele onderwljs-
statistieken vroeger geen gegevens gepubli
ceerd werden en het is verblijdend, dat het
Centraal Bureau voor de Statistiek thans
in de gelegenheid werd gesteld om om
trent dit uit schoolorganisatorisch oogpunt
zoo
verzamelen
Bij den Inspecteur der directe belastingen,
alhier, 3de afdeellng, Is onder de lettere J. V.
210.10 aan gewetensgeld ingekomen.
101»/,
10C
100
96%
81%
160
*89%
24
219%
30
124%
18
137%
76
'Donderdag was het de dag, dat den heer
J. Stoelingt 25 jaren in dienst was bij de
firma Vroom en Dreesmann te Alkmaar.
De dag werd begonnen met een H. Mis
in de St. Dominicuskerk, waarbij Directie,
chefs en bijna het geheele personeel tegen
woordig waren.
De jubilaris werd
te half tien per au
to van zijn woon
huis gehaald door
de 3 oudste chefs
der firma, en toen
deze arriveerden,
werd de heer Stoe-
iniga met zijn fa
milie,
geroep
door
als
3%
20’/,
84%
6»/,.
met hoera-
ontvangen
het in rijen
een eerewacht
opgestelde
neel.
Op het privé-kantoor van de Directie,
dat voor deze gelegenheid zeer smaakvol
was versierd met palmen en bloemen, had
de eigenlijke huldiging plaats. Nadat was
plaats genomen, nam de Directeur, de heer
V. Berentzen. het woord en met zeer er
kentelijke woorden bood hij den jubilaris
een couvert met inhoud, en voor zijn huis
gezin een zeer fraaie salonkast als blijvend
aandenken aan.
Daarna nam de Adjunct-Directeur, de heer
Spelen, het woord, en memoreerde dat
de eenlge was, die de volle 25 jaren
met den heer Stoelinga had samengewerkt,
en bood onder zeer waardeerende woorden
een fraaie salontafel aan.
Den heer J. J. Beerents, chef van de Ta-
pljtafdeeUng, sprak namens de chefs, zich
speciaal uitende over de goede verstand-
Banken
Koloniale Bank
Indische Bant
Gert. Handel-Mij.
Vanaf Vrijdag 8 Nov. tot en met Donder
dag 13 Nov. wordt door de Cinema de zoo van
zich doen sprekende „Privé-Secretaresse" in
t Gulden Vlies vertoond worden. Aangekon-
dlgd als <de grootstei amusements-film (wat
dan ook inderdaad wel gebleken is) heeft
..De Privé-Secretaresse" alle harten stormer-
hand vercwerd en avond aan avond het pu
bliek -in grooten getale doen toestrooméh in
het theater, waar zij vertoond word. Ieder
een is enthousiast over deze zeer amusante
film en verrukt over de prachtige creaties
van de jeugdige Berlijnsche actrice Renate
Muller, van Duitschlands grootsten komiek
Felix Bressart en van Herman Thimlg van
tiet Reinhardt Theater.
Wilhelm Ghiele voert de regie van deze
film en men ziet dus dat dit onderdeel aan
gcede handen was toevertrouwd. Het gegeven
dat hl) te verwerken kreeg was wel in staat
om hem bij zijn werk te animeeren. Hij heeft
een voortreffelijke amusementsfilm samen*-
gesteld, die op dit terrein werkelijk tot de
meest geslaagde moetf gerekend worden, een
opinie, die niet alleen in de pers tot uiting
komt, maar ook door het publiek wcrdt ge
waardeerd, getuige het feit dat overal pro
longatie noodlg Is.
Ja, zelfs was de belangstelling In Amster
dam zóó groot, dat Tuschlnski de „Privé-
Secretaresse" vier weken achtereen kon ver-
toonen. Wel een bewijs van de groote kwali
teiten van deze schlterende film. Dit Is de
tweede maal in het 10-jarig bestaan van
Tuschinsky, dat een film 4 maal geprolon
geerd kon worden.
3%
18
14%
Ondertrouwd: Lambert Evers en Geer-
trulda de Boorder Hermanus Nells en An
na Schoen. Hendrik Helder en Alida Harms
Bernardus Leek en Sophia Groenewoud.
Pieter Termast en Catharina
Willem Hopman en Petronella
Geboren: Petrus Wilhelmus, s.
trus Bakkum en Elisabeth Keljsper.
Overleden: Catharina Jacoba Maria Huij-
bers, gehuwd met Martlnus Mors, 51 Jaar.
Jan de Groot,-d^jaar.
Theater*-
Vanaf gisteren draait in het Victoria-
Tneater in de Langestraat de vroolijke suc
cesfilm „Kijk uit Harold", met Harold Lloyd
In de hoofdrol. Het is een film van uitbun
dige vrcoiykheld en dolle situaties, en, zooals
de meeste Harold Lloyd-fllms, waard om ge
zien te worden.
We komen er
1 leerkracht
2 leerkrachten
3 leerkrachten
Groote scholen:
Scholen met
12 leerkrachten
13 leerkrachten
14 en meer
leerkrachten
speciaal uitende over de goede verstand
houding der chefs onderling en stelde hem
voor als aller voorbeeld, onder aanbieding
van een crapaud.
Nadat de heer J. Hendriks namens het
personeel
crapaud
1
ZIn een volg-md artikel hopen wij aan de
hand der onderwijsstatlstlek nader te spre
ken over de richtingsverschillen op het ge
bied van het lager onderwijs.
Men schrijft van fascistische zijde:
In tegenstelling met hun beweringen schij
nen de communisten toch wel prijs te stel
len op het door hun partij-genooten ver
kochte archief. Een teeken dat er dingen in
staan, die het daglicht niet kunnen verdra
gen.
De heer Baars, de leider van de.fascisti
sche „Bezemgroep". zou tengevolge van net
hierin schuilend gevaar, in Nfjkerk, waar
Woensdagavond een openbare vergadering
der fascisten werd gehouden, niet spreken.
Hij werd hierin vervangen door een van de
Haagsche kameraden, een heer van middel
baren leeftijd. Nu kregen een tweetal fascis
tische leiders in Den Haag er lucht van <van
communistische zijde nota bene!), dat er om
elf uur, op het Gouden Regenplein onder
leiding van Lou de Visser in eigen persoon
verzameld zou worden om te trachten den
terugkeerenden spreker van Nijkerk, die al
daar woont, van zijn actentasch te berooven,
waarin zich zoo meenden zij tenminste
enkele documenten uit het archief zouden
bevinden. Wf) geven nu even de beide tascis-
tenleiders het woord:
„Om elf uur waren wij op het Gouden
Regenplein aanwezig. Behoudens enkele ver
dacht uitziende personen, was er niets te
zien. Wij maakten een inspectietocht over het
plein, maar ontdekten niets. Tot.... om hall
twaalf de heer Lou de Visser In eigen persoon
uit een tram stapte en op het plein post
vatte. Onmlddellljk daarop vormden zich op
verschillende hoeken van straten kleine
groepjes menschen. die duidelijk hun leider
in het oog hielden. Wjj begaven ons naar de
telefooncel op het plein en.... onmiddeilijk
nam de heer De Visser de beenen en ver
dween in een zijstraat. De communistische
wachten bleven echter op hun post. Toen
echter enkele oogenbllkken later acht rtjwlel-
agenten, een inspecteur en enkele recher
cheurs ten tooneele verschenen, losten de
groepen zich op en verspreidden zich door de
wijk.
De politie zette het heele plein af en wist
verder de orde te handhaven. Lou de Vis
ser liet zich niet meer zien. Wel bleven er
nog eenlge groepjes communisten rondzwer
men, doch tot een georganlseerden aanval
kon het niet komen. Wij verheugen ons er
op een dergelijken laffen aanval, op 'n heer
van middelbaren leeftijd, op een stil plein
waar weinig politie Is. tegen een uur 's nachts
te hebben verijdeld.”
De politie heeft echter omvangrijke be
schermingsmaatregelen genomen, daar er
voor de woningen van verschillende fascisti
sche leiders van communistische zijde „ge
post" wordt.
van groette der schoolbevolking
i de scholen dan indeelen naar
van leerlingen, b.v. scholen met
130 leerlingen, scholen met 2140 leer
lingen, enz. Het is opmerkelijk,
de schoolgrootte,
AMSTERDAM, 8 November Aardappel
prijzen Zeeuwsche eigenheimers 3.40—
3.80: Zeeuwsche bonte 4JS4.50; Zeeuw-
sch Blauwe 4.254 50. Overige prijzen he
den onveranderd. Aanvoer één lading 1120
H L.
ALKMAAR 6 November 1931. Graan
markt. Aangevoerd totaal 718 HL. als: 12
HL. tarwe 4.50. 172 HL. gerst 5—8. 215
H.L. haver 697 S—8 50 142 HL. boonen:
Paardeboonen 7.Bruine boonen 1416,
Citroen ld 21—28 Duiven ld 9 25—10—,
Witte idem 2528. 8 HL. Kanariezaad
9.75, 7 HL. Geel mosterdzaad 1519. 10
H.L. Karwijzaad 23.10 HL. Blauwmaan-
zaad 2525.20. Diverse Tutnboonen 25.
142 H.L. Erwten. Kleine erwten groene
815. Groote erwten groene 2833, idem
grauwe 2046, idem vale 21—37. Alles per
100 K.G. Handel vlug.
Medio Juli kreeg de familie van D. uit de
Zuldstraat te Katwijk aan Zee bezoek van
een oud vriend van den oudsten zoon, een
zekeren N. D. H.
HU vertelde, dat hU opzichter was van een
iroote plantage in Nederlandsch Indië en
thans met verlof in Nederland vertoefde.
Door zUn optreden imponeerde hU de fami
lie en hU bleef 's avonds logee ren. Het beviel
hem echter zoo goed, dat zUn vertrek voor
onbepaalden tijd werd uitgesteld. Nadat hU
eenigen tijd daar had gelogeerd, viel de 18-
jarlge dochter des huizes C. zeer bU hem in
den smaak, zoodat na een kennismaking van
een tweetal weken tot een verloving werd
besloten. Dit verlovingsfeest werd zeer luid
ruchtig en feestelijk gevierd.
De plantage-opzichter, die eerst niet over
veel geld te beschikken had, bleek plotseling
van ruim geld te zUn voorzien en tracteerde
naar links en rechts. Japonnen, schoenen enz.
werden gekocht en zelfs buurmeisjes werden
met japonnen bedeeld. Hjj Het zich zelf een
nieuw costuum aanmeten en ging met zijn
meisje op reis. Kortom hU commandeerde
het geheele huisgezin en hing den grand
seigneur uit.
Toen H. eenigen tUd in Katwijk aan Zee
vertoefd had, trok hU reeds de aandacht van
de politie. Deze stelde een onderzoek in,
waarbU bleek, dat hU slechts een gewoon va
rensgezel op de groote vaart was.
De politie waarschuwde de familie D. voor
dezen persoon, doch deze stelde zeer groot
vertrouwen in hem en sloeg de waarschu
wing in den wind. Na eenigen tijd kreeg hU
onaangenaamheden met zUn meisje tijdens
de bruiloft van haar zuster te A. Daar zU
hem langzamerhand niet meer kon uitstaan,
kreeg hü de bons, maar hU bleef toch rus
tig bU de familie D. logeeren.
In het begin van September werd de va
der van het meiaie ernstig ziek en hU moest
naar het ziekennuia te Leiden worden over
gebracht en geopereerd. Den laatsten October
keerde hU naar zUn woning terug. HU maak
te toen kas op, die zich bevond in een si
garenkistje in een chiffonnière in de huiska
mer. HU kwam toen tot de schrikbarende
ontdekking, dat daaruit een bedrag van f 1170
ontbrak, te weten zes briefjes van f 50, 3
*an f 40 en 30 van f 25.
Nu’ volgde aangifte bU de politie, die da-
delUk een onderzoek naar genoemden H. in
stelde, op wien vroeger reeds de aandacht
gevallen waa. Deze H werd op verzoet van
den Inspecteur van politie te KatwUk aan
Z«e te Alkmaar aangehouden en is gister
morgen vandaar naar KatwUk aan Zee op
transport gesteld.
HU is op het bureau van politie opgeslo
ten en ml voor den Officier van Justitie in
Den Haag worden geleld.
HU heeft reeds een gedeeltelUke bekentenis
•tgelegd en had *t geld tot den laataten cent
opgemaakt. Reeds de laatste weken werd hU
door het Armbestuur van Alkmaar onderhou-
<*«n.
Failliet verklaard:
Jb. Slikker, Texel, Burger-Nleuwland. Rn.
Mr. A. H. Ledeboer. cur.. Mr. A. Schenke-
veld.
p Scheringa Dz.. veehouder te Beets
(Ni.). Rx. Mr. H. M. Friml. cur Mr. C.
Smal.
N. van Meur», handelaar in radio-artike-
len, Hoorn, Gr. Noord 54. Rx. Mr. J. Krab
be: cur. Mr. K. Prins.
Opgeheven wegens gebrek aan baten het
faillissement van Th. M. Peerdeman, tuin
bouwer te Grootebroek.
Gistermorgen omstreeks half 9 is op den
onbewaakten overweg over den Oudelands-
dUk onder de gemeente SommelsdUk de auto
van een rondreizend koopman in huishou-
delUke artikelen door de tram gegrepen. De
auto werd weggeslingerd en zeer ernstig be
schadigd. Van de inzittenden werd de koop
man direct gedood. De chauffeur en een
tweede passagier werden ernstig gewond. ZU
zUn voorloopig naar hotel Spee te Sommels-
dUk overgebracht. Een vierde inzittende
kreeg geen letsel.
Het uitzicht op dezen overweg is zeer
goed, doch vermocdeHJk is het ongeval te
wijten aan den dikken mist, die op het tUd-
stlp van het ongeval hing.
Iets over groote en kleine scholen
Te veel scholen oeteekent te kleine scho
len. Het is daarom volkomen verklaarbaar,
dat de vraag naar de schoolgrootte in do
gedachtenwlsseling over de actueele pro
blemen dezer schoolorganisatie al even
groote belangstelling geniet als die naar
het aantal scholen. GebrulkelUk ia het dan
de schoolgrootte te bepalen naar bet aantal
onderwijzers. Zoo spreekt men van een-
mansscholen, soms ook wel van twee- of
ONDERWIJZER
aan de U. L. school (hoofd de heer J Hoek
stra).
Verelscht is het bezit van de hoofdskte.
terwUl het bezit van de akte M. O Fransch
(of ntudie daarvoor) tot aanbevling strekt.
Salaris volsens Rijksregellng (le klasse).
Geen bezoek dan na oproeping.
Sollicitatlestukken <ad*es op zegel) in te
zenden aan het gemeentebestuur vóór 24
November a s.
Overlegging van getuicschrlft(en) van
gedrag kan voorshands achterwege
had gesproken en een tweeden
had aangeboden, werd nog een
toespraak gehouden door mej. Hazes en op
bUzonder leuke wijze mocht de jubilaris
een bloemstuk in ontvangst nemen.
Chefs en personeel van Vroom en Drees
mann Hoorn hadden van hun belangstelling
doen blUken door het aanbieden van een
complete salon-schemerlamp en dames-
fauteulltje.
Mevrouw Stoelinga en dochter hadden
diverse b.oemstukken in ontvangst te ne
men.
BU de keuze der cadeaux is een zeer
groote eenheid te bewonderen. Al de stof
felijke cadeaux zUn b'1 elkaar passend, zoo
dat het resultaat is, dat de jubilaris een
geheel complete en zeer fraaie salon-
tneublleering In ontvangst had te nemen.
Tegen half twaalf was de offlcieele hul
diging afgeloopen en werd de heer Stoelinga
met zUn familie, onder hoera-geroep en ge
zang. weer uitgeleide gedaan door dezelfde
drie heeren chefs en na een kleinen rondrit,
weer huiswaarts gebracht.
Verder werd het feest in huiselUken kring
gevierd en was de belangstelling buitenge
woon groot, diverse telegrammen, brieven
en kleinere souvenirs had de jubilaris in
ontvangst te nemen van oud-collega's,
vroeger personeel en van bekende zaken
relaties.
WU zUn overtuigd, dat deze dag voor den
heer Stoelinga en zijn gezin is geweest een
dag om nooit te vergeten.
van het Belgische brood een nijpende
kwestie te worden voor Den Hang
De zaak zit namelijk zoo:
Door de wet, die den Nederlandschen
bakkers voorschreef, in hun brood steeds
voor een bepaald percentage binnen-
landsch graan te gebruiken, Is vanzelf
sprekend de prijs van het graan en dien
tengevolge van het brood op onze eigen
markt gestegen. Die stijging is zóó hoog
geworden boven de prijzen van het bui
tenland, dat het de moeite en de kosten
loont, brood uit België naar Nederland
te vervoeren en het hier goedkooper ver
krijgbaar te stellen dan onze eigen bak
kers het kunnen.
Dat grapje Is begonnen in het Zuiden,
In Maastricht.
Met het onmiddellijk gevolg, dat ver
gaderingen werden uitgeschreven, au
diënties werden aangevraagd bij den mi
nister van Binnenlandsche Zaken, adres
sen werden gericht tot diverse overheids
personen, om het Zuiden nu eens te
helpen met een Invoerverbod, om toch
eens een uitzondering te maken op het
eeuwige vrljhandels-getheoretlseer.
Goed, zei Den Haag en 8t. Bureaucra-
tius op het Binnenhof heeft een rapport
doen samenstellen door de professoren
Polak en Kaag, waarin precies tot In ge
deelten van een cent werd uitgerekend,
welke factoren de lagere prijzen van het
Belgische brood veroorzaakten en in
hoeverre ieder dier factoren invloed in
die richting deed gelden. Kortom, er
moesten twee hooggeleerden een maand
of langer nog studeeren om tot dezelfde
conclusie te komen, als welke een praat
je met den eersten den besten Maas-
trichtschen bakker evengoed en even
zeker had kunnen opleveren.
De Maastrichtsche bakkers konden in-
tusschen wachten.
De maand Juli door.
De maand Augustus door.
De maand September door.
Zonder dat iets gebeurde, zonder dat
het den ambtenaren behaagde iets te
doen.
Toen heeft één van hen één van-de
Maastrichtsche bakkers natuurlijk een
lumineus idee gekregen: hij heeft het
versche Belgische brood met duizenden
ponden tegelijk in één slag in het hart
van het vrijhandelsgebled gebracht. In
Rotterdam! Deze week is hij in Den
Haag begonnen.
Nu is Leiden, of liever nu zijn Rotter
dam en Den Haag zelf in last. Nu wordt
het vuur heel heet in de bureaux, die
om de Torenkamer liggen.
En het zal ons benieuwen hoe het af
loopt.
Den bakker, die zoo handig was zijn
stads-collega’s te helpen en het Binnen
hof te dwingen, zal dit optreden geen
windeieren leggen.
Zal de regeering nu ingrijpen?
WU hopen het, doch wU vragen
tevens af, of de nood van het Zuiden al
leen niet voldoende was om tot daden
te komen. Of daarmee nu gewacht moest
worden totdat er boven den Moerdijk
geklaagd werd?
dit uit schoolorganisatorisch
uitermate gewichtig punt, cUfers te
en in zUn bovenvermelde pu
blicatie bekend te maken.
Het blUkt, dat ons land weinig groote en,
gelUk trouwens bekend was, veel kleine scho
len telt. Er zUn op een totaal van 7284 scho
len voor gewoon lager onderwUs slechts 109
scholen met meer dan 400 leerlingen, daar
entegen 428 scheien met niet meer dan 40
teerlingen. De statistiek geeft echter meer
dan deze totalen. WU vinden daarin een
verdeellng dezer cUfers voor elk der gemeen
ten met meer dan 100.000 inwoners en voor
groepen van kleinere gemeenten. Ook wer
den de scholen onderverdeeld naar haar
richting, dus: openbare scholen, Protes-
tantsch Christelijke scholen, Roomsch Ka
tholieke scholen, Israelletlsche scholen en
overige bijzondere scholen. Uit laatstbedoel
de cUfers blUkt, dat de meeste kleine school
tjes worden gevonden bU het Openbaar On
derwijs. Van de bovengenoemde 428 scholen
met niét meer dan 40 leerlingen zUn er 345
openbaar. Van de 579 scheien met 4160
leerlingen behooren er 349 en van de even
eens 579 scholen met 6180 leerlingen 300
tot het openbaar onderwUs. De Lager-on-
derwijswet stelt als regel, dat in elke ge
meente openbaar onderwijs gegeven moet
worden. AfwUking van dezen regel wordt
slechts toegestaan, wanneer naburige ge
meenten zich tot oprichting en instand
houding van een gemeenschappelUke
school hebben vereenlgd of wanneer het
aantal leerlingen tot een zeer gering getal
Is gedaald. Na de openbare scholen vindt
men de meeste kleine scholen onder die van
Protestantsch ChristelUke richting. Gunstig
is het met de schoolgrootte bU de Roomsch
Katholieke scholen gesteld.
Voor wie gaarne van „eenmansscholen"
enz. spreken volgen hier nog een paar cUfers
betreffende de scholen gerubriceerd naar het
aantal leerkrachten, dat daaraan werkzaam
is. Kortheidshalve worden slechts de
en de groote scholen vermeld.
Kleine scheden:
Scholen met
Tardleu neemt drastische maatregelen
De Fransche Minister van Landbouw. Tar
dleu, ontving een delegatie van melkvee
houders, die hem verzocht de bepalingen
nader toe te lichten omtrent het contingent
van den invoer van melk en welke maat
regelen ter contröle zullen worden genomen.
Tardleu gaf de delegatie de verzekering,
dat de vaststelling van het contingent geen
voorbUgaande maatregel was, doch in elk
kwartaal van 1932 opnieuw zou geschieden,
zoolang als de crisis zulks noodig maakte.
Op de opmerking omtrent de overschrijding
van het contingent van den boterinvoer
zeide Tardleu, dat hU dat niet zou dulden
en dat de hoeveelheid, waarmede de toe-
gestane Invoer zou worden overtroffen, In
mindering zou worden gebracht van het
contingent In het eerste kwartaal van 1932.
HU zou zelfs den geheelen Invoer tot 1932
stopzetten.
HU voegde hieraan toe. dat In de toe
komst het contingent, dat voor elk kwartaal
zou worden vasgesteld. over de drie maan
den zou worden verdeeld, opdat te groote
invoer zou worden voorkomen
Het contingent zal over de grootste ult-
voerlanden worden verdeeld.
De beroepsvereeniglngen zullen onder con
tröle der overheid de Invoervergunningen
mogen verleenen.
Nadere bijzonderheden.
Nader wordt gemeld:
De auto, die door de tram werd gegrepen,
is geheel uit elkaar geslagen. De eigenaar
van den wagen, de ongeveer 43-jarlge H. v.
d. R., uit Oud-Belerlanp, werd zeer ernstig
gewond en werd, na ter plaatse door Dr.
Boots uit Dirksland te zUn behandeld, naar
deze gemeente overgebracht. Aldaar is hU yi
een loop van den ochtend overleden.
In den wagen zat verder de venter in ga
lanterieën, de 42-jar. H. B. Deze werd naar
SommelsdUk gebracht, doch was bU aan
komst aldaar reeds overleden. Het lijk ia
voorloopig in het leegstaande huis van
oude mannen en vrouwen gebracht. De
20-jarige zoon van v. d. R werd naar ho
tel Spee in SommelsdUk gebracht, waai
hU door Dr. Knöps werd behandeld. HU
heeft een ernstige schedelbreuk en zUn
toestand is hoog-st bedenkelU*. Als vierde
persoon zat in den auto een 16-jarige zoon
In zUn rede Woensoagmiddag in de Twee
de Kamer gehouden, bracht de leider van de
Katholieke fractie, ook ter sprake de moge-
lljkheid van een nationaal Kabinet, een Ka
binet dus gevormd uit alle partijen, met een
nationaal program.
Wiens eenlge taak het zou zUn. land en
volk door deze moeilijke crisisperiode heen te
helpen.
De heer Aalberse stelde toen de pertinente
vraag aan de S. D. A. P. of zU eventueel in
beginsel bereid was. aan een dergeüjk Kabi
net deel te nemen
Waarop de heer Albarda onmlddellljk en
spontaan antwoordde: „Neen."
Dus zonder ook maar even te informeeren
naar een program van een dergelUk Kabinet,
zegt trien bU voorbaat, als een uitgemaakte
zaak, waar niet over te dlscussieeren valt, dat
men geen regeerlngsverantwoordelUkheid in
deze moeUUke tijden wenscht te aanvaar
den.
Men wenscht blUkbaar alleen In den op-
positlehoek le blUven staan Men wli niet
anders dan door onredelijke en door geen
enkel Kabinet in te willigen elschen politie
ke propaganda maken. Opbouwend nationaal
werk wenscht men niet te doen.
Enfin, men moet dit zelf weten. We zUn
overtuigd. schrUft de „Residentiebode", dat
de andere partUen desondanks verantwoorde-
lUkhèidsgevoel genoeg zullen bezitten, om
waar het landsbelang zulks eischt, de volle
verantwoordelUkheid, ook zonder dat de 8. D.
A. P meedoet, te aanvaarden. Ook voor on
aangename maatregelen
Maar iets Is ons in deze kwestie opgeval
len, voegt het blad er aan toe.
In het uitvoerige Kamerverslag van de zit
ting In de socialistische bladen is noch iets
te vinden van deze uitnoodlglng van Mr. Aal
berse aan het adres van de 8. D. A. P.. noch
lets van het pertinente antwoord, dat de heer
Albarda heeft gegeven.
Dat de nieuwe parlementaire redacteur van
„Het Volk" daaraan geen aandacht zóu heb
ben gegeven en de zaak van ondergeschikt
belang zou hebben geacht, Is niet aanneme-
Hjk. Want deze vraag en interruptie was
van ongemeen politiek belang.
door
een
mocht tellen.
De sterk opkllmmende schaal, waarnaar
het aantal leerkrachten der school, dat
voor RUksvergoedlng In aanmerking kwam,
werd bepaald, werkte eveneens de achool-
splltslng in de hand. Een school met 300
leerlingen ontving RUksvergoedlng voor 8
onderwUzers, twee scholen met 150 leerlin
gen elk voor 5 onderwUzers, d l. dus samen
10 onderwUzers.
Eindelijk werden, naar wettelUh voor
schrift, de m. u. 1 o.-acholen gereorgani
seerd elk tot twee scholen, een voor g. L o.
en een voor u. L o. Meestal bleven deze
belde scholen onder één hoofd vereenlgd.
Het aantal scheien
De Lager-onderwUswet van 1930 beeft
een belangrijke vergrooting van bet aantel
lagere scholen veroorzaakt of althans mo-
gelUk gemaakt. r
Stellen wij het aantal scholen van einde
1929 tegenover dat op ultimo 1919, ddb
blUkt, dat in deze tien jaren niet minder
dan 2115 scholen werden geopend. Voorze
ker een enorm aantal voor een land als het
onze. Te veel?
Het Is niet mogelljk dit met wiskundige
zekerheid vast te stellen.
VergelUken wU de toename van het aan
tal scholen tusschen 1910 en 1920 met die
tusschen 1919 en 1929, dan zien wU. dat er
in bet eerste tUdvak 800 en in het tweede,
gelUk gezegd, 3115 zün bUgekomen. De
groei is dus na 1919 wel zeer versneld.
Dat is voor een deel te rechtvaardigen,
doordat de groei der schoolbevolking in bet
tweede ÜJdvak ook grooter was dan die in
het eerste. Maar een afdoende verklaring
is dat niet, want ware het oude tempo van
schoolstichting bewaard, dan zouden er In
het tijdvak 1918—1929 een 1200, doch nooit
ruim 2100 nieuwe scholen bUgekomen zUn.
Door deze versnelling van het tempo van
schoolstichting daalde dan ook het gemid
deld aantal leerlingen per school van 173
tot 151.
Hoe Is nu die groote toename van het
aantal schalen te verklaren?
WU geven aan de hand van de uitvoerige
Inleiding der onderwijsstatlstlek vUf rede
nen.
Vooreerst werden In 1920 groepen, die
vroeger niet in staat waren een school naar
haar keuze op te richten, daartoe in de
gelegenheid gesteld.
Verder werd het ambulantisme van de
hoofden der openbare scholen afgeschaft.
Deze moesten onderwUs geven aan een
klasse en konden daardoor niet belast blU
ven met het bestuur van groote scholen.
Dientengevolge werden groote openbare
scholen gesplitst.
Schoolsplitsing werd verder veroorzaakt
het, thans vervallen, voorschrift, dat
school niet meer dan 400 leerlingen
van v. d. R. Deze jongen is vennoedélU-
ker slechts licht gewand en is eveneens
naar Dirksland gebracht.
Den machinist van de tram treft geen
schuld oaar hU voldoende heeft gefloten.
Het was mistig, doch men gel x>ft toch, dat
er voldoende uitzicht is geweest, om bet
ongeval te voorkomen. -
