FEITEN EN CIJFERS
OVER SCHOOL EN ONDERWIJS
Een uitstapje naar den kleinsten
Staat van Europa
Lijk opgehaald
Provincie Noord-Holland
GEMENGD NIEUWS
PROVINCIAAL NIEUWS
De ernstige aanrijding bij Castricurr.
GEMENGD NIEUWS
Valsche biljetten van f 100
Brand in huurkazerne
KERKNIEUWS
(San Marino)
I.
Anarchist in kamp
Waalsdorp
Uitgifte f 2.000.000 pCt.
obligation a 97%
X
45
25
27
Geraffineerd geval van
chantage
W ARMENHUIZEN
CSSS
De richtingsverschillen
openbaart.
bestemd
de
voor.
Op haar vroegeren verloofde
J. Stokvis, de raadsman van
Mr. B
De daders aangehouden
Het sondenrefister der daders
4
Richtingen
H.
Uitgegeven ter Alg. Landsdrukkerij,
Het slachtoffer overleden
J. A. Reinders;
bie-
De Provinciale Bedrijven
ea Frovtn
Vijf dooden, talrijke gewonden
Pastoor A. G. van den Berg f
Opzienbarende arrestatie te wachten?
Vermist kindje opgespoord
Gegroet inq
den
geduldig
Vier Hollanders te Krefeld
aangehouden
Protestantse Il
se holen.
bü
bü
Op heeterdaad betrapt bij hft
vernielen van militaire
eigendommen
De verduisteringen bü de Bossche Hanze-
bsnk
L.O.
20
1»
174
16
18
10
Provinciaal Elektriciteitsbedrijf
dale Waterleiding
van uitbreidingswerken, tv.
bouw der nieuwe centrale te
IS 480 164.
Provincie
L.O.
46
24
28
39
25
35
1
61
1) 1
's-Gra ven ha ge
Het „Dagblad van Noord-Brabant" weet
nog te melden, dat een opzienbarende ar
restatie lang niet ónmogelijk is.
Het blad zegt van de behandeling voor de
rechtbank, dat het een groote zaak zal wor
den. die voor verscheidene personen niet aan
genaam zal zijn.
700 was afgezet. B. deelde tevens
dat de bezoeken meestal 's avonds
en de bewuste personen zich
97
65
60
49
61
73
Opnieuw ingeschreven In den Burgerleken
Stand
ioi»e
Een t
evene
lende
het f
althai
de fó
heid
neerende Staat Het heeft een eigen staats
blad. ongeregeld verschijnend; daarin zijn
de wetten en besluiten opgenomen. Belastin
gen zijn er laag; de militaire dienstplicht is
er niet drukkend. Maar het recht is er
streng, want nog bijkans volledig -heerscht
er het Rometasche recht. San Marino Is
katholiek, al stelt men zich nog steeds op
Openbaar
Protest.-Chr.
Roomsch-Kath.
Op. bijz. scholen
Tot. bjjz. scholen
Alle scholen samen 159
leerlingen
per school
Gew. Uiig
LO. LO
136
163
196
132
179
waarop de
richtingen
scholen
de
de
Uit de Nassaukade te Amsterdam heeft
de politie hedenmorgen 'iet lichaam opge
haald van een man. Het hoofd ontbrak. Men
gelooft hier te doen te hebben met een on
geveer 40-jarigen Amsterdammer, die sinds
een drietal weken wordt vermist.
De heer De Kruyf uit Beverwijk, die Dins
dagavond op den Alkmaarschestraatweg bu
Castricum door een auto, die hem achterop
reed, werd Mhgereden, tengevolge waarvan
de man een nekwervelfractuur kreeg en in
zeer ernstigen toestand in bet St. Antonius-
zlekenhuls te Velsen moest worden opgeno
men, is daar gistermiddag aan de bekomen
verwondingen overleden.
vrrkooplng De
verkooplng
leerlingen
per onderw
Gew. Uitg.
L.O.
31
34
36
23
35
33
Openbaar
Prot.-Christelijk
Roomsch-Kath.
Overige bijz. scholen 2
Totaal bijz. scholen 54
Scholen
Gew. Uitg
LO.
34
28
33
5
66
Hij werd hierbij op heeterdaad betrapt en
overgeleverd aan de marechaussee. Bij het
voorloopige onderzoek bleek men hier te doen
te hebben met een bekend anarchist en
anti-mllitairist, die om. reeds een veroor-
deellng wegens dienstweigering heeft gehad.
De man houdt zich overigens van den dom
me; hij zegt, dat de politie zelf maar alles
moet uitzoeken, want dat hij niet van plan
is inlicht fhgen te verstrekken aan een over
heidsinstituut.
Gistermorgen werd de man overgebracht
naar het Huis van Bewaring, waar hij is in
gesloten.
Leerlingen
Gew. Uitg.
L.O. L.O.
3
55
vond
er van
Woensdagmiddag is in een huurkazerne
te Brooklyn brand uitgebroken. Twee vrou
wen en drie kinderen zijn In de vlammen
omgekomen Talrijke personen werden ge
wond. Men vermoedt, dat brandstichting de
oorzaak is.
kammen van het gebergte verscholen ligt.
Van het oogenblik af dat 'ge de bezitting
van Graaf Mazzoni Borghese, door groote
wijngaarden omgeven. zijt voorbijgegaan,
stijgt de weg. BU het kerkhof van Mont alba.
plaats waar de stichter van San Marino het
eerste woonde, zijt ge halverwege de hoogte
gekomen en bü het welvarend dorpje Borgo
Maggiore kijkt ge reeds tegen de verster
kingen daarboven op. De auto beëindigt den
tocht, wanneer hij voor de Porto San Fran
cesco is gekomen: autoverkeer In San Ma
rino. de eenlge stad van de bergrepubllek, is
niet toegestaan HU wacht buiten, terwijl ge
de steile straten der stad gaat beklimmen
Wanneer ge San Marino betreedt, zet ge
uw voet op een grondgebied, dat in ouder
dom met de oudste steden van Europa kan
wedijveren Want ruim 15 eeuwen bestaat
San Marino, bijkans in den tegenwoordigen
omvang, en steeds is het onafhankelijk ge
bleven. ook al ziet ge aan alle zijden het
omringende Italiaansche geb ed. De Heilige
Martinus. steenhouwer van beroep, uit Dal
matia om geloofswllle naar hier gekomen,
vond er de medewerking van de rijke ma
trone Fellcita. die wat in die oude tijden
gemakkelijk gebeuren kon het geheele
Titaangebergte in eigendom bezat. HU sticht
te er een kerk, later een parochie, die hij
ven den naburigen wereldlUken en geestelij
ken invloed wist vrü te houden, en waaruit
de republiek San Marino is ontstaan.
Hoog daarboven op den berg leefden in
die oude tUden de herders, de houtvesters,
de steenhouwers, die slechts bü tijd en wijle,
en wanneer <fe omstandigheden dit noodig
maakten, naar de nabijgelegen steden kwa
men. De felle strijd der middeleeuwen, die
Italië verwoestte. Is bifkans Immer langs het
Titaangebergte getrokken. Zeker, aan po
gingen om het kleine land in ta HJven, heeft
het niet ontbroken. Maar wie hierboven is
aangekomen, beseft, dat het met de mldde-
echter gegeven aan een zekere zich noemende
mevrouw Domhcff. Toen den volgenden dag
vanwege den VoogdUraad een onderzoek
werd ingesteld, werd het kind niet aange
troffen en kon men ook de verblüfplaats
niet opgeven. Na ongeveer twee maanden
kon men den juisten naam van de dame, die
het kind afgehaald had, vaststellen.
Het nadere onderzoek heeft uitgewezen,
dat het kind opnieuw ta de registers van den
Burgerlijken Stand is Ingeschreven en wel
onder den naam van den echtgenoot der
dame en door dé nieuwe ouders was mede
genomen naar het buitenland.
Van een en ander is proces-verbaal opge
maakt.
HET
He
paard
betee
kornk
zijn i
eens,
in ve
de m
Ook
het e
en w
tot b
gend<
voor
voor
zoen
en h
meer
De v
om v
te b<
ons
eerst
bui te
Zo
het t
jaarlij
lijn d
zal v
slech
meen
hoogi
bedr;
136-0
deze
geldf
dit n
huld<
gedu
densj
paard
baar i
voor
en vr
paarc
warn
Duit:
afstai
verm
zelfs
aan
werp
voor
liefht
paard
eersti
van t
dan
verdi
fokt
en ot
moet
maak
paarc
neer
koste
moet
heid
het
fokke
biede
de p.
ontw
dat I
tal b
en ds
steun
drifti
men,
be oei
of kl
meer
de b<
sport
m he
groei
ben
het g
ren.
verba
kunn
dat d
hoog
ioofd
W.
paarc
gelat:
beter
gewe
in de
Getn
paard
verte
He
show
Enge
krijgt
shire
en S
Te
verba
Bnge
oecor
uitge
stemt
fokke
zal st
paarc
ungs
unra
andei
land
al bli
en ze
zoo t
fokke
De
van i
Zulke
gege\
jaarlu
7X<
per s
Ditm
66<
W;
ven v
vincia
nog v
bloeit
result
niet t
schilli
er dii
gaand
in d<
jaarod
zij de
inziet
ook voor de leerlingen
men de verhoudingscüfers:
der Jb. de Njjs;
bieder H. Dekker;
bieder P. Pronk Kr;
f 57, oleder W. Slijkerman.
De drie geerzen: perceel 8. 19 snees, f 48.
bieder F. Pronk Pr: perceel 9. 19 snees,
f 51, bieder Jb. de NUs.
Kostverlorenperceel 10. 16 snees. 41.
bieder de heer J. A. Reinders, alle bieres
te Warmenhuizen.
De afslag zal zün op Dinsdai 17 Novem
ber as eveneens in het café van den heer
G. J. Mosch te Warmenhutzen. Deze ver
knoping geschiedde voor notaris Ptnxter
te Schoorldam
Men zal zich herinneren, dat eenlge maan
den geleden door middel van de pers en de
radio een bericht is vewpreld cmtrent de
vermissing van een kind uit Rijswijk. Door
de moeder was het kind afgestaan aan den
VoogdUraad te 's-Gravenhage, die het Kind
begin September liet opnemen in de „Toe
vlucht voor Zuigelingen" te ’s-Gravenhage.
Op 9 September is het kind op dringend ver
zoek van de moeder en de grootmoeder we
der aan deze afgestaan. Deze hebben het
Gedetineerd als verdacht van
doodslag
wUzers en het aantal
dat in de scholen werkzaam is.
100 volle
Openbare
geslacht,
scholen 36,
Aan het loket in het station Krefeld vroeg
een bejaarde eenvoudig gekleede vrouw, vier
kaarten tweede klasse Kleef. Ze betaalde met
een biljet van 100 gulden. Aanstonds werd
gemerkt, dat het biljet valsch was. De poli
tie arresteerde de vrouw, die verklaarde dat
ze schoonmaakster was in een huls In de
Mühlengasse, waar drie fün gekleede Hollan
ders zich reeds den heelen dag amuseerden,
het geld lieten rollen en haar verzocht had
den 4 kaarten voor Kleef te halen, omdat ze
met den laten trein nog naar Holland wil
den terugkeeren. OnmiddellUk begaf zich een
sterke politiemacht naar het aangedulde
pond. De vier onder Invloed van drank ver-
IWerenrle Hollanders, die zich ta gezelschap
van vrouwen bevonden, werden gearresteerd.
Zü waren In het bezit van een bundel valsche
biljetten van 100 gulden.
In de, bezijden het kampement Waalsdorp
gelegen afdeeling, het verbluf van de storm-
sectie en de poUtletroepen. heeft zich Maan
dag JJ. een man op sllnksche wüze toegang
weten te verschaffen. Eenmaal binnen de
prikkeldraadafrastering, begon de man me:
een ware woede meetkundige Instrumenten,
electrlsche batterijen en geleidingen, kortom
alles van eenlge waarde, dat hem voor de
hand kwam, te vernielen.
De Adrlatische zee is minder bekend dan
zU verdient. Zelfs degenen, die niet moede
worden de schoonheid te prüzen van de
Dalmatische kust en het romantische, daar
achter gelegen binnenland, kennen de over
zijde van de Adria slechts zeer ten deele.
ZUn zü wellicht van Bari of Brindisi met een
der snel varende booten vertrokken, of heb
ben zü vanuit Venetië of Triest een zeereis
ondernomen, dan hebben zü iets van deze
zeekust gezien, maar weinig. Om slechts een
paar punten te noemen: wat mooi ligt niet
Ancona, havenstad van beteekenis Hoezeer
is Ravenna, dat bUkans aan de Adrlatische
see ta gelegen, niet te roemen als een schat
van oude kunst! En vooral, welk een aan
trekkelijke badplaats vormt niet Riminl. O,
ongetwijfeld. Riminl zelf is een vrü onbe
langrijk stadie, waar een paar architectoni
sche overblUfselen nog herinneren aan de
grootheid van den Romeinschen tijd en de
Kathedraal het bezoek meer dan loont. Maar
bet nieuwe Riminl. door een breede avenue
van het oude gescheiden, is een en al luxe
en comfort, en des zomers een en al zonnige
glimlach die den badgast tegemoet komt.
En als men nu. op een helderen dag
staande aan het strand van Riminl, den
blik landwaarts ta doet gaan, ziet men, van
<tan keten der Appenünen wat losgemaakt.
een driekruinlgen berg, door zijn om vang niet komen,
waarop in deze nieuwe
een belangrijke verbetering in
vergelijking met vroeger vmt te constatee-
ren. In de oude statistiek vond men
slechte hoeveel scholen er van Iedere
richting waren, thans hebben wU dit cUfer
Hier heeft
de
dame die Maandagavond te Amsterdam met
een alarmpistool een schot op een dok; er
afvuurde, waarmede zü vroeger verloofd
was, deelt ons mede, dat volgens het bevel
tot ta verzekering stelling van zUrP cliënte
deze wordt verdacht van poging tot moord,
subsidiair bedreiging wet een misdrUf tegen
het leven gericht, meer subsidiair wegens
bedreiging met zware mr.han'ieling.
ZU verbluft dus nog steeds in politie,
bespring.
De inbraken te Deventer
Oude man een bedrag van f "’00
afgeperst
uitslag
openbare verkooplng ten ver
zoeke van de erven P. Pronk, is als volgt,
bu opbod:
Morsmeer; perceel 1. 27 snees, t 32. bieder
perceel 2. 26 snees, f 29.
bieder T. Prqpk, Pz.; perceel 9. 19 snees,
f 33, bieder-.Th. Reinders.
Veugelaal: perceel 4. 28 snees, f 61,
perceel 5. 11 snees, 1 59
perceel 6. 17 snees, f 6Ö.
perceel 7. 7 snees.
Uitslag
van de
Het wordt oen groote saak
Omtrent de verduisteringen aan de Hanze-
bank te Den Bosch kan nog het volgende
gemeld worden:
De chauffeur, die het laatst wegens fraude
gearresteerd Is, heeft te zorgen voor het
onderhoud van drie auto's: een Italia, een
Ford en een Oakland. Het blUkt nu dat hu
voor deze wagens vele gefingeerde kosten
rekeningen heeft opgemaakt. Op deze wijze
moet hU een vrU groot bedrag hebben ver
duisterd.
In verband met deze zaak zouden er nog
meerdere arrestaties te pachten zUn.
Het onderzoek wordt verricht door
Officier van Justitie te Den Bosch.
kiest op eiken Sisten Maart en eiken 30sten
September twee zUner leden tot Kapltelns-
Regenten; deze zijn uitvoerders van zUn wil
maar hebben geen eigen macht en bevoegd
heid. Wel preside eren zU de vergaderingen
van den Raad en vertegenwoordigen zU den
Raad naar buiten en naar binnen, maar
benoemingen worden door hen niet onaf-
hankelUk gedaan en de wetgeving is geheel
aan hen onttrokken. Wordt de Raad geko
zen krachtens algemeen kiesrecht, waaraan
ook vrouwen deelnemen, de verkiezing van
de twee Kapitelns-Regentenis meer tra
ditioneel. Want de namen van de zes derge-
nen, die het hoogrte aantal stemmen krijgen,
worden op rolletjes papier geschreven en
in een um gedaan, waaruit de hand van
het kind, dat op school de beste cUfers heeft
gehaald, de twee namen trekt
Zoowel de Raad als de Kapltetas-Regen-
ten oefenen een deel der rechtspraak uit.
waartoe naast den grooten Raad een klei
ner college Is dat ook de dagelijksche zaken
afhandelt. De rechtspraak, die zoowel de
inwoners van San Marino ^Jjjjeemdelingen.
op het grondgebied gevestied stai^t. is wel
wat Ingewikkeld geregeld, want erzlta niet
minder dan zeven organen van rechtspraak.'
^Gelukkig is de misdaad ta San Marino niet
talri'k en de gevangenis daarenboven ta een
der drie torens is voldoende voor de bestraf
fing voor lichte vergrUpen. ZU. die tot meer
dan een jaar gevangenisstraf veroordeeld
worden, komen, krachtens verdrag met Ita
lië, In Italiaansche gevangenissen terecht.
De aandacht werd gevraagd voorstiet feit.
po-
ondernemen was. al achtte San Marino het
terecht verstandig zich door vestingwallen te
beschermen. Soms werd het geprobeerd uit
naUver, soms uit wraakzucht, maar altUd
mislukte het. Een verwoed edelman uit het
nabijgelegen Bologna veszamelde een leger,
dat echter In het nachtelUk duister ver
dwaalde en bU het aanbreken van den dag
nog aan den voet van het Titaangebergte
opgesteld stond. En Kardinaal Alberoni, die
in den loop der achttiende eeuw er in slaag
de door de poorten van de stad binnen te
dringen, moest men zUn geringe legermacht
al spoedig afdeinzen voor den tegenstand
der bevolking Toen Napoleon, eerste Consul
destijds. Italië veroverde, zond hU een afge
zant naar San Marino om het vergrootlng
van grondgebied aan te bieden. Maar het
kleine land weigerde; het zag ta, hoe on
verstandig het zou zün. zich door geweld te
vergrooten. Napoleon prees het gelukkig en
verstandig, Het het zUn vrUheid. die het be
houden heeft ook. toen de Italiaansche een
heid werd gevestigd. Dat tatusschen Itali
aansche invloeden zich op San Marino doen
gelden, spreekt vanzelf; de Italiaansche en
San Marineesche douanegrenzen loopen
evenwUdig. al behoudt San Marino eigen
postzegel, eigen munt, eigen wapen. Zoo is
er een fascistische partU in San Marino, die
echter een eigen. onafhankelUk bestaan heeft
naast de Italiaansche en door haar eigen
Secretaris-Ger.eraal. broeder van den Staats
secretaris van Bultenlandsche Zaken van San
Marino, wordt geleid.
8n Marino ts tn zooverre Inderdaad een-San Marino is een regelmatig function- een rol hebben gespeeld In het^ ontstaan
modelrepubliek. dat het wordt geregeerd
door en voor het volk. Er te geen president.
Zoowel de uitvoerende als wetgevende macht
wordt uitgeoefend door den grooten en sou-
vereinen Raad, bestaande uit 60 leden, voor
het grootste deel afkomstig uit de hoofd-
stad van San Marino, al telt deze niet meer
r™d^n^hter^“;^^e b^ oinS^k den 1/6 der totale bevolking. Deze Raad
van de onafhankelUke republiek, hebben er
hun aandeel ta. maar ook de mislukte over
vallen van Alberoni en thans de dagen,
die voor het fascisme als feestdagen gelden.
Dan te de bevolking gelijk naar goed Ita-
liaansch gebruik op de straten en dan te er
leven en vertier In het anders stille berg-
stadje!
Een der verdachten van de 'nbraken, die
vorige week te Deventer hebben plaats fee-
bed. zekere 8. heeft bekend zich schuldig
te hebben gemaakt aan de pogingen tot
diefstal in drie fabrieken. Er kwam echter
nog meer aan het licht, want het bleek,
dat de heerën ook ongewenschte bezoeken
hebben afgelegd in net clubhuis van U. D..
In de Conservenfabriek van de firma Van
der Heide, het Veilinggebouw, de Suiker-
werkfabriek uer firma Ooelingh „t Rave.
lUn” en aan de drukkerU ..De IJssel”
De andere verdachte. MblUft nog steeds
zUn onschuld volhouden. Heden worden
beiden ter beschikking van de Justitie ge
steld.
Nader vernemen wU nog dat 3., toen hU
gisterenmorgen een frlsch lucht je mocht
scheppen, onverwachts aan den haal ging.
Na twaalf minuten was hu echter weer ge
vat en achter slot en grendel gezet.
ten onrechte Titaangebergte geheeten. Die
drie kruinen worden bekroond door even
zoovele oude kasteelen. ons voerende In den
vroegeren tUd. behoorende tot het onafhan
kelUk grondgebied van San Marino. Want
een der kleinste landen van Europa, op
Monaco na het kleinste wat omvang, op
Andorra na het kleinste wat bevolkingsaan
tal betreft, verheft zich daar op de hellin
gen en op de toppen van dit gebergte
En toch te het merkwaardig, dat er vele
badgasten jaarlUks ta Rimini doorbrengen,
vele toeristen op de reis van Ravenna naar
Ancona hier uitrusten, zonder dat zü zich
de moeite geven deze eeuwenoude republiek,
door den grooten Napoleon modelrepubliek
geheeten, te bezoeken. Dat bezoek heeft in
derdaad eenlge bezwaren, want tot dusverre
te de vrUwel geheel gereed zUnde spoorweg
nog niet ta exploitatie. Maar de weg er
heen Is goed en brengt er u per auto In een
groote drie kwartier, per rütulg ta ruim het
dubbele van dien tUd. En vanaf het oogen
blik, dat ge de brug zUt overgegaan, ta welks
muur een steen herinnert aan het feit, dat
ge het grondgebied van San Marino hebt
betreden, laat het gezicht op het Titaan
gebergte u niet meer los. Met eenige ver
wondering vraagt ge hoe ge daarboven zult
en i
Tot s>t nog een ander punt,
scholen der onderscheidene
een verschillend aspect vertoonen: de nu
merieke verhouding van het aantal onder-
cnderwUzeressen,
Van de
leerkrachten behooren er op
scholen 41 tot het vrouwelUk
op Protestantsch-ChrtetelUke
op Roomsch-Katholleke scholen
57 en op z.g. neutrale bUzondere
56. Het hoogste aantal ligt dus
Roomsch-Katholleke, het laagste
Protestantsch-ChrtetelUke scholen.
uitvoering lang niet vlug gaat.
Verschillende leden wilden gaarne de
I zienswUze van Gedep. weten over het Zuid-
hollandsche stelsel. Dit geeft meer arbeid
meer werk zonder hoogere kosten. Ook
werd gevraagd of de Staten voUedig zouden
kunnen worden ingelicht over de ervarin
gen, opgtdaan met het onderhoud der wegen,
die niet In eigen beheer zun van de provin
cie.
Gevraagd werd hoe het stond met de
overdracht van den weg Naarden-Hulzen-
Laren en met de RuksbUdrage en de ophef
fing dér tollen.
Te Ottersum te op 65-jarigen leeftUd,
voorzien van de laatste H.H. Sacramenten,
overleden de Zeereerw. heer A. G. van den
Berg, stichter en oud-pastoor der parochie
van de H. Lidulna te 's-Gravenhage.
De overledene werd geboren te Heemstede
12 September 1866 en priester gewijd 15
Augustus 1890. Achtereenvolgens werd hu
benoemd tot kapelaan te Oude Tonge 29
Sept. 1890; assistent te Mulden 14 Maart
1891: kapelaan te 'Hoorn 12 Februari 1892;
tot kapelaan te Amsterdam <H. Nicolaas
binnen de V.) 6 Sept. 1893 en tot kapelaan
te Schiedam (O. L. Vf. Visitatie) 15 Maart
1896.
1 Augustus 1905 volgde de benoeming tot
rector der Weeshuizen te Rotterdam. In 1913
werd de overledene belast met de oprich
ting van een parochie te- 's-Gravenhage en 8
Maart 1915 benoemd tot pastoor der nieu
we parochie van de H. Llduina aldaar.
De uitvaart en begrafenis zün ingevolge
uitdrukkelüken wU van den overledene te
Ottersum.
De inschrijving op f 2.000.000 4K obli
gation. zijnde bet eerste deel der leening ad
7400.003 van 1931. ten laste van de Pro
vincie Noord-Holland, ta stukkeh van 1000
nominaal, wordt tot den koers van 97 X open
gesteld op Maandag 16 November ten kan
tore van de Incasso-Bank N V. te Amsterdam
en hare bükantoren. de heeren R. Mees en
Zconen te Rotterdam en bükantoren, als
mede ten kantore van de Oscar Smit's Bank,
N V. te Haarlem
De betaling moet plaats vinden op 23
November.
De opbrengst van het eerste deel dezer
leening zal worden aangewend voor ultkee-
ring aan het Provinciaal Electrlclte tsbedrijf
ten behoeve
voor den
Umuiden.
Het aantal Inwoners der Provlnc'e bedroeg
31 December 1930: 1412.276.
De vaste leenlngsschuld van de Provincie,
oorspronkelijk groot 76.977.000. bedroeg op
1 Januari 1931: 51 956 000.
Daartegenover heeft de Provincie aan vor
deringen uitstaan: wegens gelden, verstrekt
voor buitengewone werken 45.719.468,
waarvan aan het Provlnc aal Electricltelts-
bedri'f -25.183483. en aan het Provinciaal
Waterleidingsbedrijf f 15 480.164. zoodat
zuiver ten laste van de Provincie blüft
6.236531
Naar raming zullen de belastingopcenten
In 1932 ta totaal ten bete van de prov'nclale
kas 4419 705 opbrengen, zoodat per hoofd
der pfövinclale bevolking nog geen 3 moet
worden opgebracht.
Het aantal opcenten op de grondbelasting
thans voorgesteld 20) mag tot 50 worden
opgeveerd: het aantal opcenten op de rijks-
Inkomstenbelastlng en op dé vermogensbelas
ting (thans voorgesteld 16) mag tot 40
worden opgevoerd.
Wanneer er een boekdeel op deze tafel
wordt gelegd rol van wetenswaardigheden,
rijk van Inhoud, gelük de Statistiek van het
Gewoon en Uitgebeeld Lager Onderwijs 1),
welke het Centraal Bureau voor de Statistiek
te ‘s-Gravenhage het licht deed zien, kun
nen wü de bestudeering van dat werk op
tweeërlei wüze aanpakken. WU kunnen
ons onderwerpen aan de leiding. welke
dat boek zelf geeft, en regelmatig voort
schrijden, ons op de hoogte laten stellen
van een schat van gegevens eerst om
trent de historie van het lager onderwüs,
dan omtrent de scholen, baar aantal, de
grootte, de inrichting van haar ondejsrijs,
de schoolgebouwen en de terreinen, waar
over zij beschikken, vervolgens omtrent
de leerlingen, daarna over de leerkrach
ten, enz. Wü kunnen ook een andere
methode volgen en ons zelf een bepaalde
vraag voor oogen stenen, om daarna na
t* gaan, welk licht dc statistiek daarop
werpt. Ditmaal willen wü de laatstbe
doelde gedragslün volgen en eens zien
wat de statistiek ons heeft mede te deelen
aangaande de verschillen in richting, welke
zich op het gebied van het lager onder
wüs openbaren.
Wü beginnen dan maar met het voor
naamste: de relatieve sterkte der onder
scheidene richtingen. Wü raken daarmede
tevens een punt,
pubHcatle
Wanneer wü nu ééns verder nagaan op
welke wüze zich het richtingsonderschela
der scholen ta deze statistiek
dan stuiten wü op het punt der coëduca-
tie. Bü de Openbare en
ChrlstelUke scholen komen scholen, die
uitsluitend bestemd zün voor jongens
of uitsluitend voor meisjes weinig
Relatief nog het meest vindt men daar
de splitsing naar de geslachten bü de
scholen voor uitgebreid lager onderwüs. BU
de Roomsch-Katholleke scholen is de
spUtsing naar de sexe overwegend. Toch
Is nog 26 pct. van de Roomsch-Katholleke
scholen voor g. 1. o. en >9 pet. van de
R.K uJ.o.-scholen gemengd.
In ons vorig artikel hebben wü reeds
besproken hoe ér ook In cc grootte der
scholen verschillen tusschen de richtingen
bestaan. WU zün daarover thans dus
kort. In het volgend staatje vindt men
de gemiddelde schoolgrootte voor elke rich
ting aangegeven.
het standpunt van den eiligen Marmus. die
elke inmenging ook van de geestelüke Over
heid afwees, zoodat dan ook geen bisschep
op het gebied van San Marino is gevestigd.
Men kent er zoodoende geen ander dan het
kerkelUk huwelük en meer dan eens zün
degenen, die In Italië niet konden huwen,
naar San Marino gekomen om ta trouwen.
En meer dan eens ook hebben degenen, die
zich ta Italië niet geheel veilig gevoelen, in
San Marino een toevlucht gezocht en.... ge
vonden. Geheel de samenleving is hier pa
triarchaal; het leven rolt er geleldelük en
voort; schokkende gebeurtenissen
hebben er niet plaats. Maar San Marino is
gesteld op zün vrijheid en waar ge gaat of
staat, daar ziet ge het wapen met de drie
bergkruinen en het trotsche woord Llbertas.
Wilt ge San Marino zien op zün best ën
oorspronkelükst. ga er heen op een der beide
genoemde avonden van verkiezing van de
Kapitelns-Regenten Want evenzeer als hon
derden jaren achtereen telkens twee keer per
Jaar de kinderhand heeft getrokken, is ook
telkens tweemaal per jaar de kleurrüke stoet
van aftredende en nieuw verkozen Kapitelns-
Regenten door de smalle en steile straten
van het stadje gegaan. Voorop de dienaren
van den Raad, daarachter de bUzondere
garde van den Raad en dan de Kapitelns-
Regenten ta groot ornaat, de versierselen
hunner orde om den hals. Muziek voorop,
gendarmerie achteraan en efe bevolking in de
straat. Men houdt In San Marino van feest
dagen. want er zUn er vele. De Heiligen, die
Reeds een viertal dagen, aldus de ,.N
Tilb. Crt.", trok het de aandacht van de
politie in Kaatsheuvel, dat een drieta.
jongelui, de 17-jarige L. en V. en de 24-
jarlge S., hoewel twee hunner wegens een
ongeval buiten werk waren en ultkeermg
ontvingen volgens de Ongevallenwet, een
leventje van pleizler leidden.
Het dr etal maakte goede sier, tufte met
een prachtauto ta de omgeving stad en
dorp af, dronk champagne, trakteerde zich
op füne sigaartjes en biertjes, kleedde zich
als heeren.
De uitkeeringen van de Ongevallenwet
zUn nu niet zoo royaal, dat het niet iedereen
6p moest vallen, dat hier andere bronnen
van inkomsten moesten aanwezig zün, die
de heeren in staat stelden op zoo'n ruimen
xoet te leven.
Aandscht g werden de gangen van de
Heeren nagespeurd, wat leidde tot de ont
dekking. dat zü bü avond nu en dan een
bezoek brachten bü den alleenwonenden B.,
oud 71 jaar op de Regtvaart aldaar. Avond
op avond werd ta het geheim gepost in de
omgeving, oorspronkelük echter zonder
resultaat.
Door nauwkeurige recherche was vast
komen te staan, dat L. 's avonds meermalen
bü B. verscheen en dat omwonenden uit
opgevangen woorden konden vermoeden,
dat hier' iets gebeurde, dat niet ta orde
kas. Toen eenige dagen later B. zich bü den
agent van politie van den Dungen vervoegde
om werk, viel het dezen niet moellük, van
hem te weten te komen, dat hjj door
enkele personen tot voor een bedrag van
pijn,
mede,
geschiedden
uitgaven als mannen, die met de politie te
maken hadden.
Op 9 November ongeveer 6 uur des avonds
had zich genoemde agent verdekt ta de
woning van B opgesteld L. versqheen en de
agent kon uit het gesprek, gevoerd tusschen
B. en L. opmaken, dat hier op zeer geraffi
neerde wüze van den angst van B. gebruik
gemaakt was om hem geld af te persen. Toen
L. op het punt was zich te verwüderen. kwam
de agent voor den dag en arresteede den
jongeman, die bü fouilleertag bleek gewapend
to zün met een geladen revolver en groot
knipmes.
L. werd naar het politiebureau gevoerd
waar binnen korten tüd ook V. en 8. werden
binnen gebracht. Uit het gehouden onderzoek
la gebleken, dat het drietal, afzonderlük of
in vereenlglng op meerdere tüdstippen tus
schen 15 October en 3 November bü B. Is
geweest en hem met bedreiging van aangifte
van niet te noemen handelingenwaarvan In
middels gebleken is dat deze slechts op fan
tasie berustten geld hebben af geperst tot
een bedrag van ongeveer 700.
Het bleek voorts, dat B. om aan de eischen
der jongelui te voldoen achtereenvolgens zün
spaarbankboekje had leeggehaald, terwül htj
de laatste bedragen van 50 en f 200 bü zün
notaris had opgenomen De aangehoudenen
hebben alle drie een volledige bekentenis af
gelegd en zün ter beschikking van de justitie
gesteld.
Zocht men hiervoor een verklaring in de
stukken, dan trof men slechts aan: .JDeze
post geeft weer een voordcellg saldo der
exploitatie ta de gebieden, waarin de pro
vincie stroom aan huls levert.” Dit kon
toch niet worden aangemerkt als een be
vredigende toelichting.
De gezonde toestand van het P. E. N.
bracht eenige leden tot de vraag of eenlge
verlaging der tarieven niet mogelijk zou zün
ta de gebieden, waar rechtstreeks aan huis
wordt geleverd.
dat er nog steeds geen gehjkwaardlge
sitie bestaat tusschen de kwaadwillige en
goedwillige gemeenten, waarbü de laatste
categorie nog steeds de benadeelde is.
In verband hiermede werd opnieuw
aandacht gevestigd op de belangrijke ver
schillen in de electriciteitstarieveu van vele
gemeenten: vaak komen verschillen tus
schen 8 i 9 ct. en 20 ct. voor Ir. geme»nten,
die .oruniddellük aan elkaar grenzen. Men
vroeg waardoor die groote vers'hillen kon
den worden gemotiveerd
Tevens werd gewezen op de positie, waar
in verschillende ..goedwillende gemeenten"
virkeerden. Deze hadden ta de na-ooriogs.
jaren er vrijwillig ir. toegestemd, dat hun
contractueel tarief meer in overeenstem
ming werl gebracht met den zoo sterk ge
stegen prijsen-index Daarna was hun tarief
echter belangrijk verhoogc en stond dit nog
steeds op het pell van 1925. Men Irong er
op aan deze gemeenten tegemoet te komen
en deze en gros tarieven te brengen op het
pell van 1920. Deze leden erkenden, dat het
tijdstip eener tariefsverlaging, met het oog
op het ta werking stellen eener nieuwe cen
trale. mogelük minder gunstig was. maar
c rongen er op aan. dat althans In de naaste
toekomst herziening zou plaats hebben: het
betrof hier ongeveer zestien gemeenten
Andere leden die ook meer geliikheid ta de
tariefstelling voorstonden, drongen er krach
tig op aan dat de provincie de levering
ean huls zooveel mogelük zou uttbreiden.
Dit klemde temeer, nu net P E. N tevens
productiebedriif is geworden en het daardoor
nog meer ta de hand heeft aan verschillen
de behoeften tegemoet te komen, waartoe
een gemeentelijk plattelandsbedrijf ulter.
aard niet In staat kan zün. Deze leden
tapltten niet voor een rigoureus Ingrijpen,
maar wel voor een ‘erm stelling nemen bü
leder afloepend contract.
Wat betreft de aanvraag van f 590 000
voor uitbreidingswerken van de P.E.G.E.M..
verklaai de een -der leden, dat het bëstaan en
alle zaken der Vennootschap voor hem een
mysterie waren.
Gaarne zou men op de hoogte worden
gesteld omtrent de verhouding der capaci
teiten van de nieuwe centrale ten opzichte
van die van Amsterdam en Haarlem Te
vens wilde men vernemen of er tusschen ge
noemde centrales regelingen getroffen ziin
en. zoo ja, ta hoever deze loopen via de
PEGEM.
Wat de Waterleiding betreft werd ge
vraagd of de Provincie de zekerheid heeft,
dat voldoende water aanwezig zal zijn ge-
durende de eerstvolgende jaren. ta verband i
met de uitbreiding van het aantal aange-
slotenen en bel vermeerderde waterverbruik
per hoofd. Zoo niet dan zou men gaarne
Itjgellcht worden, op welke wijze Gedepu
teerden meenen dat in de toekomst in de
behoefte zal worden voorzien.
Er werd op gewezen, dat het tarief voor
baden voor kleine beurzen te hoog is; dit
klemt vooral In die gevallen, waarin het ne
men van baden wordt voorgeschreven, maar
niet bereikbaar Is Gevraagd werd, of !n
zulke gevallen. Indien althans een algemee-
ne tariefsverlaging voor baden nog niet mo
gelijk is, reductie op den waterprijs kan wor
den toegepast.
Enkele, leden drongen aan op tegemoet
koming ’aan het verzoek der verschillende
Kamers van Koophandel en Fabrieken. Zij
zagen hierin geen eigenlüke tariefsverlaging,
maar slechts het verleenen van een rabat
aan de groötere afnemers (boven 2000 nf 3
per jaar). Ditzelfde geschiedde regelmatig
In de vrite maatschappij en was ook gemo
tiveerd door de geringere kosten, die der-
gelijke klanten aan het bedrijf bezorgden;
een 10 k 15 pct. was daarom gemotiveerd
Bovendien waren er reeds uit de eerste pe
riode der bedrlifsvoering verschillende groo-
tere afnemers die. In plaats van 25 cent per
M3 reeds 22H et. betaalden. Zonder bezwaar
kon deze maatregel worden uitgebreid tot
soortgelüke afnemers. Deze en andere leden
zouden hierover gaarne, reeds in deze zit.
ting, prae-advles vernemen van Gedepu
teerde Staten.
In de afdeellngen betreffende de begrop-
ttag voor 1932 van het Wegenfonds is Be
wensch uitgesproken, dat Ged. Etaten zou
den doen samenstellen een lüst van de in
komsten en uitgaven sinds de stichting, "n
eenvoudige opsomming dus, waaruit, naar
men verwachtte, beter dan uit «te begroe
ting. zou zün °P te mak<»n wat tot nog toe
is geschied De gewüzigde opstelling levert
bovendien dit bezwaar op. dat een verge-
lljklng met de vorige begroeting uiterst
moellük Is.
De wenschelükheld werd besproken om
de bevoegdheid van de wsgencommlssie uit
te breiden. Met de financiën van het We
genfonds heeft zü thans geen bemoeienis. Nu
de Wegenbouw een zeer belangrijke provin
ciale dienst is geworden, verdient het over
weging deze commiss’e in die richting meer
in-.loed toe te kennen.
Gevraagd v/er-1 e*r.e nieuwe
van den wega int»g volgens de tegenwoor
dige prüzen. BlijKeus riet jongste verslag is
nu na 5 4 6 jaar nog nas 13 pCt. van
de beoogde wegen voltooid en 16 pCt. in
aanleg. Men krijgt wel den Indruk, dat de
Verschenen is het algemeen verslag der
Afdeellngen van de Provinciale Staten van
Noord-Holland betreffende de balansen en
verHes- en winstrekeningen over 1930 en de
begroetingen voor 1932 van het Provinciaal
Electric!teltsbedrijf en het Provinciaal Wi.
terleidlngbedrü f
Algemeen werd met voldoening geconsta
teerd, dat de provinciale bedrijven zich op
gezonde wüze blüven ontwikkelen.
In aansluiting aan de bespreking der pro
vinciale begrooting werd opgemerkt. dat
juist ta tijden van laagconjunctuur net drin
gend noodzakelijk geacht moet worden alles
te doen, zwat het grootst mog- lük» rende,
ment van de bedrijven kan zerzekeren.
De leden, hier aan het woord, waren van
oordeel, dat door het verleenen van mede
werking en medezeggenschap aan het oer-
soneel goede vruch.en te plukken zün voor
de bedrijven. Zi* vroegen daarom met na
druk aan Gedeputeerde Staten te willen
mededeelen. hoe zü oordeelen over het ver.
leenen van medezeggenschap.
De vraag werd gesteld of In verband met
de uitbreiding van het P. E. N. van distri
butiebedrijf tot productiebedrijf. welke
uiteraard tot uitbreiding van werkzaamhe
den en verantwoordelijkheid voor de directie
heeft geleid, met volle waardeering voor de
groote talenten van den tegenwoordigen di
recteur, de taak die ook thans weer nieuwe
uitbreiding krijgt, voor één persoon niet te
zwaar zou blüken te zün.
Het had de aandacht getrokken, dat van
het winslsaldo van 1930 ad 820.965.83
slechts f 34499.72 afkomstig was uit de
stroom levering ta het laagspannlngsgzbled.
