HEERENBAAI (P-E) 1 Partijraad der R.K. Staatspartij EEN PRACTISCH ST. NICOLAAS- GESCHENK f verschaft U wolken van gator. I Ki V 6 BESPREKING VAN HET BANKWEZEN BOEKBESPREKING ECHTE FRIESCHE 20 50 CT PER ONS „GOG” Tiende vergadering te ’s-Gravenha&e j De rooktabak bij uitnemendheid I wetteiyke regeling van de 654 1 1 'Ongecorrigeerd! o 1 l I 1 c- 1 3 1 be- spr Ged. Staten der provincie Noordholland stellen voor re besluiten goed te keuren, dat in het tracé van de kanaalverbmding van de Vecht naar Hilversum zoodanige verandenag zat worden aangebracht, dat met de Goouehe Vaart maar een zuidelijker tracé za1 worden gevolgd en het pand op her pei1 van den poi- der Korten hoef naar Hilversum zal worden doorgetrokken. Ged. Staten der provincie Noordholland. stellen voor te besluiten voor de vernieu wing van het noordelijk havenhoofd van de haven beoosten Oude Schild op Texel eene bijdrage te verieenen ten bedrage van 5/ia der op f 96.000.geraamde kosten tot een maximum van f 40.000. 3 t c 1 vol- ►lere aan door Giovanni Papini, uit het Ita- liaansch vertaald door Ellen Russe, Teulings’ Uitgevers-Mij., ’s-Her- togenbosch, 1931. Provinciale Staten van N oord-Holland Uw winkelier heeft per half pond. daarom toe te juichen, omdat de accountant veelal in dienst van de bank is, een verhou ding, die natuurlijk niet geheel gewenscht ia. De geleidelijkheid, door Prof. Aalberse be pleit. la ook de weg, die Prof. Kaag ziet. Het toezicht zal niet in zich moeten s’ uiten de mogelijkheid van Ingrijpen, het zal In hoofd zaak moeten zorgen, dat de daartoe bevoegde Instanties tijdig ingrijpen. Want tot nog toe kwamen de» daarmede veelal te laat. Toezicht op het emtesieweren is natuurlijk óók alweer van betrekkelijk nut. Wie kan tenslotte met volkomen zekerheid voorspel lingen omtrent een emissie doen? Trouwens, aan de emissie moet eigenlijk risico verbon den zijn, want het risico juist motiveert de rentevergoeding, die by ontstentenis van het risico lager zou moeten zijn. Na re- en dupliek en na een woord van hartfe'ijken dank en hulde aan de belde prae- adviseurs en aan bet partijbestuur voor de goede voorbereiding, sluit Prof. Aalberse te 3.40 uur in goed vertrouwen op de toekomst en de eenheid der RK Staatspartij, de ver gadering. De praeadviaeurs aan het woord. De heer KAHMANN ontkent tegenover Mr. v. Hellenberg Hubar de mogelijkheid van een behoorlijk toezicht Op de groote banken. Trouwens de meeste ongelukken geschieden met de kleinere instellingen. Over de gestie der groote banken bestaat vrijwel geen reden tot klagen. Een groote bank mag gerust dit aan het adres van den heer Verbeeten een spaarinstelllng aan zich verbinden. Het is dan echter zeer wensche’yk, de» spaarbank als een afzonderlijke N V. té explolteeren. De vraag van Prof. Aalberae omtrent de emissies valt eenigszlns bulten het kader. By misleiding Is er toch altijd nog het Wet boek van Strafrecht. Prof. KAAG behandelt de principleele rechtvaardiging van de socialisatie der cir culatiebank. Aan de hand van de Encycliek „Quadragesimo Anno" zet hij uiteen, dat het hier niet gaat om „een zaak van minder belang", die de Staat volgens den Paus aan het particulier initiatief moet overlaten. Handhaving van onzen geldstandaard be hoort thans uits'uitend tot de competentie van de particuliere instelling, althans in theorie. Overigens is ook gebleken, dat het practlsch zoo Is, daar de regeering verklaarde bU het recente communiqué der Nederland sche Bank niet betrokken te zijn geweest. De organisatie van bet bankwezen tot een beroepsstand, door Prof. Raaymakers geop perd. vindt spr instemming. Samenwerking over heel de Unie zij ook hier het parool. Dan zal ook het algemeene belang meer in het oog worden gehouden. De macht der banken over de gemeenten is voor iemand, die niet volkomen in het bank wezen thuis Is. zeer lastig te beoordeelen. Uit het communiqué der Rotterdamse!» ban ken blijkt echter we’, dat In dat geval in vloed op het gemeentebeleid geoefend is. Het moge dan zijn, dat men daarmede het open baar belang op het oog gehad heeft, wen- scheiyk is zulk een invloed toch niet. In verband met de behoefte aan lange cré- dieten, die de gewone banken moeilijk verlee- nen kunnen, is een geheel anders opgebouwde Industriebank noodzakelijk. Zulk een bank zal natuurlijk ook slechts op langen termijn ge’den moeten opnemen. Teveel centralisatie is daarbij echter niet goed, daar dan de macht der ééne instelling te groot wordt. Meerdere gewestelijke banken onder een op pertoezicht zullen dit credletvraagstuk dus moeten oplossen. Regeling van de accountancy Is vooral De dikke: Uk begin honger te krijgen I” De magere: .Daar komen er nog meer, die blijkbaar eenzelfde gevoel hebben." (Passing Show). Zóó mag zeker genoemd worden de fraaie ImiL Oud-Zilveren Tabakstrommel, gevuld mei een half pond D'E Echte Friesche Heeren-Baai. Gentile en Benedetto Croce, onder handen wordt genomen. Dit en nog veel meer maakt „Gog” meer dan lezenswaardig, ondanks de genoemde bezwaren. Waarschuwend rijst uit Here zeventig korte hoofdstukken de vreeswekken de verpersoonlijking van de gruwelijke mi serie onzer vormelooze overbeschaving. Zal ook dit teeken na zoovele andere, wederom onbegrepen blijven Ook Ninive hoorde Jonas niet ze in voorraad vanaf 65 cl Onder de vele boeken, die regelmatig op onze redactioneele schrijftafels geworpen worden, hebben wij in den laatsten tijd niet onze redactioneele schrijftafels geworpen worden, hebben wij in den laatsten tijd met meer dan gewone belangstellingen met nauw bedwongen nieuwsgierigheid op een van de omslagen in groteske woord gevonden in gro teske groene letters. Ieder nieuw boek mag rekenen op onze ongeveinsde belangstelling, niet alleen beroepshalve, maar meer nog uit oprecht menschelijke overwegingen. Want een boek heeft een ziel of liever nog een boek is een ziel, de ontleding, de röntgen-foto van 26 30/11/31 den ziele-inhoud van den schrijver, al blijkt na lezing dikwijls, dat veel van die foto's verre van scherp en helder zijn en d. t veel inhouden nog niet gelijk staat met iets be langrijks bevatten. Lang niet alle zielekamers, die in dicht bedrukte bladzijden tentoon gesteld worden, zijn tevoren voldoende ge ordend en opgeruimd en de eigenaar deed dan beter hen niet voor het publiek open te stellen qu'on lave ses linges sales chez soi Maar juist daarom trok „Gog” het 25e boek van den rumoerigen Papini, waarmee hij op zijn 50e jaar de wereld verrijkte, ons zoo bijzonder aan. Immers Papini heeft een rijke ziel, die altijd belangwekkend ge weest is en die, als zij iets zeide, steeds iets bijzonders te zeggen had en gelukkig Papini zelf kan er nauwelijks dankbaarder voor zijn dan zijn lezers en gelukkig zijn de kamers tegenwoordig ook geordend. Er is echter meer. De bekeerling Papini belooft ons in dit 50e boek de oorzaken uiteen te zetten van zooveel ordeloosheid in de zielen, van zooveel vormeloosheid in het denken onzer hoog beschaafde 20e eeww. Onze gespannen verwachting is gedeeltelijk bevredigd, maar voor een niet kleiner deel teleurgesteld. Alvorens den schrijver een verwijt te maken, moge als verzachtende omstandigheid gelden, dat wellicht ook de overdreven reclame, die zijn werk aandiende, medeplichtig is aan onze gedeeltelijke teleur stelling. In den multi-tnilliardair, Goggins, alias Gog, is de waanzin van de geheele moderne menschheid gevaren. In hem zijn al de ban- delooze krachten en de ongebreidelde blinde instincten van dezen vormeloozen tijd vieesch geworden. Zijn ongetelde rijkdommen stel len hem in staat, zijn wellust naar geestelijk en stoffelijk genieten te bevredigen en openen hem de mogelijkheid om, als een volmaast epicurist, alle wandrochtelijkheden eener overprikkelde cultuurperiode tot in de fi nesses te genieten. Maar zijn sadistische en cynische wellust gaat uit boven de grenzen van zijn aardsche beperktheid. Hij walgt van al het aardsche na het al genoten te heb ben en wil in woedende onmacht den hemel beheerschen. Hij vloekt de sterren, bespuwt het uitspansel en belandt in een krankzinni gengesticht. Daar vindt Papini hem en in een vertrou- welijk oogenblik krijgt hij, van Gog een pak aanteekeningen, die de merkwaardigste ge beurtenissen uit het leven van dezen besti- alen maniak bevatten. Als Papini het pak eenige dagen later wil teruggeven, is Gog, die ook in zijn krankzinnigheid nog ver volgd wordt door het eeuwige „Mi da nota”, „het verveelt mij”, van den al-genieter, uit het gesticht ontvlucht en Papini, die hem nooit terug heeft kbnnen vinden, besluit dan de aanteekeningen te publiceeren tot leering van anderen. Hij acht het daarbij gewenscht in de inleiding op te merken, dat hij niet vereenzelvigd wenscht te worden den met Gog. „Heel* mijn wezen, zooals het zich nu vernieuwd heeft, na mijn terugkeer tot de waarheid, kan slechts verafschuwen alles, wat Gog gelooft, zegt of doet, maar in dezen cynischen, sadistischen galve-wilde, heb ik een soort symbool gezien van de voor mij valsche en bestiale cosmopoli- tische beschaving.” Wij begrijpen deze verklaring en nemen er vrede mee wij willen haar zelfs aanvaar den als excuus voor het feit, dat Gog, geen persoon, geen karakter, geen eenheid, geen type wordt en dat er m hem geen ontwik keling is in welke richting dan ook, door al deze 390 bladzijden immers Gog is slechts een teeken, een symbool. Maar wat wij Papi ni moeilijk kunnen vergeven en wat onze teleurstelling uitmaakt, is, dat hij dezelfde verklaring aflegt ten aanzien van alle andere personen, die in het boek optreden. Wie is hier dan eigenlijk' aan het woor T Niet Gog, de maniak en niet Papini, op wiens gezag, steunend ontzagwekkende ency clopedische eruditie, wij veel zouden aan vaarden. Maar hij werpt bij voorbaat iedere verantwoordelijkheid van zich af en levert den wellicht minder ontwikkelden lezer over aan een stortvloed van niet te ont warren drogredenen, voortkomend uit den mond van de meest uiteenloopende „ge nieën” i Freud, Gandhi en Edison, Ein stein, Ford, zells, Lenin en Shaw, Maeter linck en Frazer loopen, op een enkele inlei dende vraag van Gog, die door zijn geld aller deuren en blijkbaar ook aller harten opent, af als gramofoonplaten en de arme lezer vraagt beduusd wat hij van dat alles denken moet. Doch velen zullen zelfs dit niet vragen en eenvoudig alles slikken ook het onverteerbare. Wij zeggen toch niet te veel als wij dit een gevaar noemen, temeer, waar de volgehouden satyriek van Papini nauwelijks ook den ontwikkelden lezer de kans geeft, om de eigen meening van den schrijver te bevroeden. Dit alles zou nog te verontschuldigen zijn, als wij kortweg kon den verklaren, dat mets van hetgeen al die menschen zeggen, waarheid bevat, hetgeen Papini met zijn inleidende oratio pro domo indirect ook doet. Maar al zijn de inter- vieuws van Gog met Gandhi en Lenin ook uitermate oppervlakkig, niet illes, wat zij beweren, is daarom dwaas en onzinnig. Er is veel onderscheidingsvermogen toe noodig, om uit deze verwarring wijs te wor den. Papini heeft Gog natuurlijk als een fictie bedoeld, bet is een monster, een overdreven verpersoonlijking van zekere moderne stre vingen. Ook hierin is Papini, ondanks zijn meesterlijke satyre, slechts ten deele ge slaagd, omdat hij tevens humoristisch heeft willen zijn. Hierdoor verliest de monster achtige figuur van Gog, die de verpersoon lijking is van den stuurloozen overbeschaaf den mensch, de grootschheid, die hij had moeten bereiken en m plaats van in profe- tischen ernst een monumentaal „Mane thekel" te zijn, wordt hij een pyramidale en belachelijke dwaas, dien weinigen ernstig zullen nemen. Misschien heeft Papini zich te veel laten verleiden door de lust om be paalde personen de les te lezen en heeft hij daardoor het eigenlijke doel niet zoo scherp meer voor zich gezien als voor een consequente uitwerking en een evenwichtige compositie wel wenschelijk was. De uitge sponnen en ad absurdum gevoerde vertogen zijn soms zwaar op de hand en loopen groot gevaar vervelend te worden dikwijls ook zijn de trage humor en de bittere ironie slechts vindbaar voor ingewijden. En in de geeuwende walging en den onwilligen af keer van al bet aardsche zien wij onwille keurig achter het roode, haarlooze hoofd van Gog den wilden haardos van Papini. doe ook na zijn terugkeer tot de waarheid, altijd min of meer den „homo finito” geble ven is, de mensch, die heeft afgedaan. Met dat al is ieder nieuw boek van Papini een letterkundig evenement van beteekenis en ook van „Gog” is heel war goeds te zeggen. Zooveel goeds, dat vrij Ellen Russe dank baar moeten zijn, die de zware en verantwoor delijke taak van de vertaling op zich nam. Het schijnt, dat Papini zelf als voorwaarde voor een Nederlandsche uitgave de verta ling door Ellen Russe gesteld heeft. Hij had moeilijk iemand kunnen aanwijzen, die het werk zou hebben ondernomen, met meer kennis van zaken en vooral met meer liefde en toewijding. Een lang verblijf bij den schrijver in Italië bracht haar geheel in de sfeer van dit werk en in fijn verzorgde taal en zonder ook maar in het minst aan den zeer specialen tqpn van Papini afbreuk te doen, heeft zij er echt Nederlandsch van weten te maken. Zoozeer heeft Ellen Russe den geest van het werk aangevoeld, dat zij een verklarende inleiding bij het boek schreef, die inderdaad een groote steun is bij de lezing. En een opheldering is lang geen overbodige weelde, zooals wij in het voorafgaande hopen te hebben aangetoond. Streng en scherp onderwerpt Papini de moderne gedachten en strevingen aan een fijne analyse. Met groote virtuositeit belicht hij harde waarheden, als hij b.v. Gog een heele republiek laat opkoopen, waarin de ministers zijn dictatoriale bevelen in zooge naamd democratische wetten omzetten. In een werkelijk amusant hoofdstuk geeselt hij de dwaasheid van het moderne geloot aan „wonderen”, als Gog eenige gegarandeerde „wonderdoeners” engageert, die geen won deren doen, maar wel een voortreffelijker! eetlust aan den dag leggen. Ean zijn er saty- res, die feilloos raak slaan als in den vetten wijsgeer Caccavone. den philosophischen achtergrond van het facisme, belichaamd in moet gezien de ervaringen daarmee opge- - kwali- Tweede dag In den Dierentuin te Den Haag is Zater dag de vergadering van den Partijraad der RK Staatspartij voortgezet Allereerst houdt de gisteren geïnstalleerde Voorzitter Prof. mr. P. Aalberse een rede, die hij niet „een politieke rede” wil noemen en waarbij hy zich zal beperken tot een open hartige uiteenzetting van feiten en omstan digheden. Moeilijk had spr. in een zwaarder tijd tot het voorzitterschap van den Partij raad kunnen geroepen worden. Begrijpelijk is het, dat in een tijd, waarin de crisis het economische gaat op den vóór grond stellen, het vasthouden aan ons aller beginselen wel eens zwaar valt. Spr. gelooft, de zaken niet te zwart if te ■ebDderen, als hy zegt, dat sedert de laat ste vijf, zes maanden by vrijwel al’en onte vredenheid heerschte, by de arbeiders over Xlreigende of reeds verwerkelijkte loonsver laging. bjj den land- en tuinbouw, die steeds zwaarder getroffen wordt, bjj de vermogen- den over de vaak catastrophale daling van hun bezit, bjj de ambtenaren wegens de aan- gekondigde weddenverlaglng. bij sommige takken van industrie wegens gemis aan waar dering bU de regeering voor een meer ac tieve handelspolitiek. Men moet echter niet, zooals wel geschied te, het kabinet tot den zondebok maken. Vragen wij ons af, wat een Regeering in een tijd als deren doen kan. en wat men verwachten mag, dan komt spr. tot een vier- tal hoofdzaken. Op de eerste plaats dan de verzwakking van on» munteenheid, waarmede het bui tenland. het laatst ook Engeland, reeds ken nis gemaakt heeft en die wjj tot lederen prijs moeten trachten te voorkomen. Een geluk acht spr. het, dat alle partijen, zooals uitdrukkelijk bleek uit mr. Albania's uit spraak In de Tweede Kamer, het over het fatale van Inflatie eens zijn. Van twee kanten dreigt dit gevaar. Op de eerste plaats kan het voortspruiten uit een niet sluitend zijn van de begrooting. op de tweede plaats uit gebrek aan evenwicht in de betalingsbalans Tot nog toe kochten we in het buitenland voor ongeveer 000 mll'loen gulden meer dan we er verkochten. Doch dat naast de» pas sieve handelsbalans toch een betalingsbalans in evenwicht stond en de gulden op peil bleef, kwam, doordat Indlë en de scheepvaart baten leverden, waarmede het invoersurplus in geld kon worden betaald. De» baten echter zijn het juist, die een catastrophale daling hebben ondergaan, en hier schuilt de oorzaak van het gevaar, dat on» betalings balans dreigt, en. worden geen maatrege’en getroffen, dan zal het surplus met goud ge dekt moeten worden. Een sluitende begrooting bewerkstelligen is echter niet mogelijk dit is wel duidelijk op nieuw gebleken zonder maatregelen, die hier en daar protesten uitlokken. Twee andere zaken nog zal de Regeering ter harte moeten nemen, den steun aan door de ertils getroffen bedrijven en een behoor lijken steun aan de werkloozen. De mln of meer latente ontevredenheid kwam eerst tot uiting na de Troonrede. En vooral bet Voorloopig Verslag der Tweede Kamer op Hoofdstuk L bevatte niet mal se!» critlek, al wilde de» critlek aan het Wijziging Provinciaal We genplan In verband met de wijzigingen welke met ingang van 1 Januan 1932 in het Rijkswegen- plan zijn aangebracht, moet het wegenplan der Provincie worden herzien. Ged Staten hebben de» gelegenheid aangegrepen om u voor te stellen tevens enkele andere wijziging- gen en aanvullingen aan e brengen die mede m verband met de uitvoering van de kanalen plannen in de practyk wenschelijk zijn ge bleken. Daartoe was te meer aanleiding omdat door den Minister van Waterstaat was te kennen gegeven, dat hij tegen eenige uit breiding van het destijds voor de prov ndes aangenomen maximum aantal kilometers, dat op de wegenplannen zou mogen voor komen. geen bezwaar zou maken. De wijzigingen zijn de navolgende 1 De Eeuwigelaan en Komlaan in de ge meente Bergen worden op het Wegenplan gebracht; de weg door het Bergerbosch wordt daarvan atgevoerd. 2. De Lage Naardeweg, de Sumatralaan, de Insulmdelaan en de Johan Gerardtsweg te Hilversum worden in het wegenplan opgenomen. 3. De wég Schagenhet WadOude Sluis wordt vervangen door den weg behagen de KeinsOude Sluis, in hoofdzaak oopende langs de spoorbaan SchagenAnna Pau- lowna. 4. De weg WchagenLagendijkde Stol pen wordt vervangen door een weg langs het geprojecteerde kanaal StolpenSchagen. 5. De weg van Niedorper Verlaat naar den Rijksweg HoornLambertschaag wordt ge wijzigd, voor zoover de» angs de baan van den opgeheven tramweg SchagenWog- num zal kunnen worden verlegd 6. De Twu verweg wordt van het provin ciaal Wegenplan af gevoerd. 7. De ontworpen weg HeemstedeAals meerUithoorn wordt tor de Utrechtsche grens aan den Amste doorge trok sen. 8. Een gedeelre van den weg Ouderkerk— Diemen wordt afgevoerd. Ingevoegd wordt eene verbinding tusschen den Rijksweg Am sterdamLaren en den provincialen weg HaarlemSchipholDiemen—Hilversum. 9. De weg BuikslootSchouwF urine rendOosthuizen wordt m het wegenplan opgenomen. 10. De weg HilversumLarenBlari cumHuizenBussum wordt me' a KJL verkort de ceintuurbaan om Hilversum wordt met 2.9 K.M. verkort. 11. In de wegen om Alkmaar worden enkele wijzigingen aangebracht. ia. Een weg is on'worpen angs het kanaal Hilversumde Vectn tevens word» de weg angs de Vecht van Uitermeer naar Neder- horst den Berg tn zuidelijke richting tof <1* Utrechtsche grens doorgetrokken. kabinet niet zeggen, „ga weg!", doch „doe het beter!” Sinds de verschijning van het Voorloopig Verslag echter Is er wel een en ander ver anderd. Zijn de boeren tevreden over de wer king van de Tarwewet, daarnaast gaat de regeering voort met den steun aan de bleten verbouwers. bovendien zal zij de veenkoloniën en den Noord-Hollandschen tuinbouw steu nen. de tarieven zijn voor vieesch en aard appelen belangrijk verhoogd, terwijl mede het contigenteeringswetje en nog andere maat rege’en zoo b.v. verlaging van de spoor- tarieven voor tuinbouwproducten in be handeling of in overweging zun Dit alles en óók de tegemoetkoming der regeering inzake de salariskorting heeft een rol gespeeld bij de stemming over de motie- Marchant, die waarlijk wel een verdere strek king had dan de beslissing over de salaris kwestie alleen. Niet voor niets heeft de Katholieke Kamerclub over de ten aanzien der motie te nemen beslissing, ondanks de drukte van afdeelings- en openbare Kamer vergaderingen. nog in vier speciale vergade ringen van gedachten gewisseld Ten slotte heeft spr. In een korte verklaring, die hy voorleest, het eenstemmig oordeel der frac tie in de Kamer uiteenge»t. Men behoeft geen bijzondere politieke ontwixkeling te hebben, om in te zien, dat een langdurige kabinetscrisis het gevolg van aanvaarding der m. tie-Marchant zou zijn geweest Samenwerking met de S. D. A. P. zou alleen reeds moeten afstuiten op het zéér belangrijke punt van de handelspolitiek. De S. D. A. P. immers is de eenige party, die l et meest doctrmnalr z ch aan den vrijhan del is blijven vastklampen. De Katho'.leke fractie was dus allerminst gerechtigd, om door mede te werken aan den val van het kabinet een lange periode van stagnatie, ook ten aanzien van de andere crisismaat regelen, te veroorzaken. Spr. heeft gemeend, de» zaken eens open hartig voor den Partijraad te moeten uit eenzetten, en het zou hem geweldig tegen vallen, als na de» ulteen»ttlng zelfs niet zij. die aanvankelijk de houding der fractie niet waardeeren konden, tot ander inzicht zouden zijn gekomen. Spr. eindigt zijn rede met de verklaring, dat hij er trotsch op is, dat al de leden van de fractie getoond heb ben. hun plicht te beseffen. De rede van Professor Aalberse. klaar en helder en af en toe met geestdrift uitge sproken, lokt een hartelijk applaus uit. Vervolgens brengt, namens den kieskring Lelden, de heer HEEMSKERK de ontevre denheid over de salaris-korting ter sprake Spr. zou het op prijs stellen als de uiteen- »ttlng. die Prof Aalberse zoojuist gegeven heeft, in ettelijke mill oenen over het land verspreid werd, opdat ook de massa de» raak beter zal gaan inzien. De voorzitter van de Kath. Staatspartij. Mr. C Goseling. »gt verzuiling van de»n wensch toe. De heer VAN DEN BROECK (Utrecht) bad gaarne de gegeven uiteen»tting veel eerder gehoord. Op 1 oogenblik kan spr. wel plaatsen, dat de fractie zoo gehandeld heeft. Hij erkent »lfs genoten te hebben van Prof. Aalberse s exposé, doch een eerdere uiteen- »ttlng had veel onaangenaams kunnen voorkomen. Mr. B VAN 8PAENDONCK (TUburg) legt nog eens den nadruk op de groote noodzaak van de cont ngenteeringswet. doch zou gaar ne ook den export meer zien stimuleeren. De vi-aag hoe de Nederlandsche industrie aan grooter uitvoermogelljkheid kan geholpen worden, dient ernstig onder het oog gezien. In plaats van vrijwel nuttelooze bespre kingen met de Oslostaten. ziet spr. liever afspraken met Engeland omtrent mogeluken geheel vrijen invoer van Engelsche goederen tegen gelijksoortige contraprestaties van Enge’sche zijde. De heer J. BEROER (Amsterdam), gaarne erkennend, dat de houding der fractie komen in orde was, omdat zij naar gra belangen streeft, wil er toch nog eens herinneren, dat de houding der Regeer.ng toch geenszins in overeenstemming was met „Quadragesimo Anno". De heer O. BULTEN (Leiden) herinnert er aan, dat oorspronkelijk verklaard was, dat de Katholieke Kamerfractie unaniem tegen de salariskorting was. Op die verkla ring heeft men zijn actie voortgebouwd en daarom bevreemdt het spr, dat men later van meening veranderd is, zonder de amb tenaren van die verandering eerst in kennis te stellen. De voorzitter van den Partijraad, Prof, mr P. AALBERSE, beantwoordt de verschil lende sprekers. Den heer Heemskerk beduidt spr.. dat de fractie in de toekomst »ker niet machteloos is. Spr. heeft In de Kamer reeds verklaard, dat de Regeering geen misbruik van haar sterke positie moet maken. Want dAn zou ten slotte het lot van het kabinet vo’komen in handen van de Katholieke fractie liggen. De heeren van den Broeck en Bulten heb ben blijkbaar teveel waarde gehecht aan de ver»kering van eenige fractieleden, die bovendien aan hunne verklaring de restrictie hebben toegevoegd, dat men tegenover de salarlskwestie. toen op dat oogenblik. afwjj- »r»d stond. Trouwens, men moet toen in zien, dat de fractie tot op het laatste oogen blik vrij in hare beslissing moet blijven, in verband met mogeljjke verandering in de politieke situatie. Dit te weinig beseffend, heeft men teveel waarde gehecht aan de uiting van eenige leden, die bovendien niet namens de fractie spraken. In dit verband wijst spr. nog eens op datgene, wat door de Katholieke fractie ten s’otte nog aan con cessies van de Regeering bereikt is. Had de 3. D. A. P. een vijfde gedeelte daarvan weten te bereiken, het land zou er dagenlang van gedaverd hebben. Mr. van Spaendonck moet de meest- begunstigingsclausule” niet vergeten. De» is een handicap bU wat hij op het gebied van economische afspraken met Engeland wil nastreven. Den heer J. Berger antwoordt spr., tn verband met zijn vraag of de Regeering met haar salariskorting niet tegen „Quadragesimo Anno” handelde, dat volgens de Encycliek ook de toestand van de onderneming, in casu den Staat, een factor is by de bepaling van het loon. Vindt de heer Berger den Staat der Nederlanden op het oogenblik soms een florissant bedrijf? Tót s’ot dringt Prof. Aalberse nog eens op behoud van de eenheid aan. Dat is de eenige voorwaarden, waaronder de Kath. Staatsparty haar krachtige positie kan blij ven behouden. Want de andere fracties zijn belangrijk kleiner dan de on» en dit geeft ons ’n machtspositie, die benljdenswaardig is Vervolgens is aan de orde de gedachten wisseling over de praeadvieaen, door Prof. Kaag en den heer H. Kahmann uitgebracht over „Toezicht op het Bankwezen” Men heeft de conclusie*, waartoe de belde prae- adviMurs gekomen zijn, reeds in ons blad aangetroffen. Prof. Mr. Ch. RAAYMAKERS 8J. is het met belde praead vlezen vrijwel geheel eens. Prof. Kaag echter ziet niet geheel terecht principleele argumenten voor de socialistatle (Vervolg) Betreffende de discussies óver de wijzi gingen van het kiesreglement in de verga dering van Vrijdagavond valt nog het vol gende te vermelden: De beer J. Galama uit Tjerkwerd wenscht algeheele afschaffing van de kwaliteitsze tels. Als de kiescomité’s gehandhaafd biy- ven, benleit spr. inleiding van bovenaf door een advies. De heer O. W. J. van Koeverden uit Buren betoogt dat sommige groepen, die reeds door kwallteits»tels vertegenwoor digd waren, nog trachtten van de vrije »- tel* er bjj te krijgen wat er nog by te ha len was. De plaatsvervangers wenscht Sjar. afgeschaft te zien. De adviseerende voegdheid van het kringbestuur wil versterkt zien en het advies verplicht stel len. De heer Max Zomerdijk uit Delft sluit zich aan bij degenen die van meening zijn dat bet aantal kwallteitsretels verminderd moet worden. Spr. is het een* met de be zwaren van Pastoor Overmeer, wat betreft de standsvertegenwoordiging. Bij verminde ring van het aantal kwallteitsretels zal aan bet advies meer beteekenis moeten worden gehecht. Plaatsvervangers kunnen' naar sprekers meening best gemist worden. De heer mr. A. Brandsma uit Zwolle meent dat het aantal kwaliteitszetels niet moet worden verminderd om een goede sa menstelling der fractie te verkrijgen en om den invloed van de centrale leiding te be houden BU een grooter aantal vriie zetels zou het stemsysteem dienen gewijzigd te worden. Het stemmen verzamelen kan wor den voorkomen door het voorstel van de commissie. Het niet afzonderlijk laten stem men over plaatsvervangers, zooals de com missie voorstelt, acht spreker een fout. Mr. Goeeling meent ook. dat zulks niet noodig is. Dat er geen prae-advies van het partijbestuur over dit rapport is verschenen, ligt voor de hand, omdat de Partijraad de zaak commissoriaal heeft gemaakt. Het PartlJ-bestuur zal met de gemaakte opmer kingen rekening houden. De bedoeling van den arbeid Is geweest te toetsen wat In het Kiesreglement 1027 verbeterd of gewij zigd moet worden. De kwallteitsretels wenscht spr. te bezien als een stuk centra le leiding om te zorgen dat een zoo groot mogeiyk aantal stemmen op de kath. lijsten worde uitgebracht. Degenen die zeggen dat zy wel kwall- teit'Tetels wenschen maar niet meer dan B of 7, wenschen re eigeniyk niet. Om de dubbelen normen van deskundigheid en veelzijdigheid te behouden is een grooter aantal kwaliteitszetels noodig. Naar het centrale personenadvies men. L- daan, niet terugkeeren. Maar dan Centrale leiding door middel van teitsretels onmisbaar. Het stellen van een maximum van het aantal ..omschreven retels” (welke bena ming spr. beter acht dan die van kwall teitsretels) acht spr. by een redelijke er kenning der bestaande wenschen onmoge- Hjk. Men zal by het bepalen daarvan de noodles vrijheid moeten behouden. De vrees van Pastoor Overmeer voor standenverte- genwcordlging «Belt spr. niet. Pastoor Overmeer sprak in verband met de kwaliteitszetels van stemvee". Die kwa lificatie acht spr. niet juist. Er bestaat nog altyd een groote mate- van vrijheid voor de kiezers in de aanwijzing van de personen voor de verschillende kwaliteits zetels. r~‘ De voorzitter dankte de commissie voor haar rapport en stelde voor haar te con- tinueeren om de denkbeelden nader uit te werken en in voorstellen te belichamen. Aldus werd besloten. Daarna werd de ver gadering geschorst tot Zaterdagmorgen 10 uur. van de circulatiebank, die zelfs de socialis ten bulten de socialisatie wil'.en houden. Principieel te het zelfs veel beter, dat de circulatiebank geen Staatsbedrijf wordt, al kunnen omstandigheden tot de noodzaxeiyk- heid daarvan doen besluiten. Spr acht het wenscheiyk en in overeenstemming met „Quadragesimo Anno", dat het bankbedrijf als beroejisstand georganiseerd wordt en dan de bedryfsraad de opperlelding heeft. De leden van dien Bedryfsraad immers, zullen de kwesties nopens het bankweren in dat college anders bezien dan zy a!s hoofd hun ner eigen onderneming doen. Mr VAN HELLENBERG HUBAR is niet bevredigd door de praeadvieren en zou liever de bemoeiing voor groote en kleine banken precies geiyk willen zien, zoodat op belde groepe contróle komt en ook by belde groe iden hulp verstrekt wordt. Indien het bedrijf „vastloopt". De heer KEVENAAR schryft verschillende leemten, die hy In 't praeadvies van Prof Kaag ontdekt, toe aan de beperkte opdracht, aan de praeadviseurs gegeven Zy zouden zich alleen tot het toezicht beperken. Dan had de kwestie van de socialisatie ook dieper bezien kunnen zyn. Spr. bepleit een specia’e bankinstelling voor de gemeenten, ojxlat deze niet langer aan de particuliere banken zyn overgeleverd. Mr. BRANDSMA acht het een fout, dat in het bankweren te uitsluitend naar winst gestreefd wordt met voorbyaen van andere factoren, en vraagt, of de banken niet de positie van Ryk, provincie en gemeenten .schadelyk beïnvloed hebben De heer VERBEETEN. directeur van de Boerenleenbank te Eindhoven, vraagt, of het niet gewenscht te. dat groote banken ook spaarinstelllngen aan zich verbinden, en be pleit ook een wetteiyke regeling van de accountancy. De heer KUIPER gispt ook. dat het bank weren Vereer door het rentablllteltsprinclfie beheerscht wordt en dat het onpersoonlijke bankkapitaal veel te groeten invloed op het economisch leven heeft. Hy vraagt Prof. Kaag, wat de» denkt van een corporatieve samenwerking van alle banken, onder leiding van de Nederlandsche Bank met medereg- genschap van de bedryven en onder opper toezicht van den Staat. Ten slotte heeft ook Prof AALBERSE eenige vragen en bedenkingen. Behooriyk Staatstoezicht zal niet zoo spoedig kunnen worden tot stand gebracht. Geleldelykheid zal ook hier wel weer de methode zyn. Met name, om misbruiken met veel te veel voor spiegelende circulaires by het emlssieweren te voorkomen, zal Staatscontró'e door een Emlssleraad noodzakelyk zyn. De» Emissie- raad zal dan de circulaires moeten toetsen aan den toestand van het bedrijf of de in stelling, waarvoor de gelden gevraagd wor den. en kan een eerste begin zyn voor een later groeiend algemeen Staatstoezicht. Na de pAuzr. Na de paure bestaat allereerst gelegenheid tot het stellen van vragen. De heer VAN DIJK bepleit het aanbrengen van een gedenksteen aan bet huls, waar Mgr. Nolens zooveel Jaren gewoond en ge werkt heeft. Prof. Aa'berse zegt, dat een dergelyk denkbeeld zal worden overwogen. De heer VAN DEN DRIES wenscht de volgende verkiezingen niet in te gaan met de door het Centraal College gegeven inter pretatie van het begrip „kwaliteltsretel" en wil door den Partyraad een andere inter pretatie doen vaststellen, iets wat Mr. Gose ling. in verband met bet geldende reglement, niet mogeiyk acht. De» zaak zal vanzelf regeling vinden, als de wyziging van het reglement haar beslag krygt. De heer KUIPER (Amsterdam) dringt aan op vroeger toerenden van dé agenda, waarna Mr. Goseling ulteenret, waarom tot zyn spyt de agenda, hoewel nog binnen den reglemen- talren terniyn, zoo laat werd toegestuurd. Mr. JORNA (Leeuwarden) wenscht politieke vraag te stellen, die evenwtB schrifteiyk moet worden ingediend. Tot de volgende party raadsvergadering zal hy daar mede niet behoeven te wachten. Mr. Gose’ing belooft, dat hy ook tusschentyds bediend zal worden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1931 | | pagina 2