ONS BLAD
li
KLEUR BEKENNEN
1
'GEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 294
DINSDAG 15 DECEMBER 1931
VOORNAAMSTE NIEUWS
Godsdienst in Rusland
Een lastige puzzle
De vliegramp te Bangkok
au
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
1
NEDERLANDSCHE
BANK EN POND
STERLING
Verbinding Albertkanaal-
Zuid Willemsvaart
Twee Afrika-vorschers
vermist
Groote brand in Parijsche
voorstad
Groote scheepsbrand op
de Yangtse
JOH. LAUWERS
PAYGI OP 3
ALKMAAR
DONKEREKAMER-LAMPEN
electr. en petroleum
De Kerstboodschap van
H. M. de Koningin
UWBinE MOET, QP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
.jit al>i>one'> ut> dit blad alm inaavolaa da veraekerlnjcavuorwaarden
men het
Het programma der plechtigheid
Tajanff-Kal-Shek afgetreden.
punt
volgende
Gevangen genomen?
Steun aan de viaateeH.
Chamberlain’s Sneer
Roger
Weer een geval nn fraude In ïndië ont
eerd)
Barometerstand 9 uur v.m.: 7.71. Stilstand.
300 menschen omgekomen
Na 1 Januari met consent?
W arenhuis en zeven huizen verwoest
Naar de twee ton
Giften voer het Nat. CrUiscomité
groot
en
voor»
Tweehonderdvijftig kippen verbrand
Te Akkerwoode
Bezuiniging van 1H millloen
is
van
een
Garantie van bet werkverechafflngaloon
door de gemeente
JAC. GROEN Az.
Zuld-8charwoude. 14 Dec. 1931.
In ..De Trbune" leren wU de
mededeellngen over Rusland:
Enkhuizen en da Zuiderzee-
visschersknechts
Tot 10 December was door het Nationaal
Crisls-ComlU In totaal ontvangen f 191.731.05.
Prins Nloolaas van Roemenië doet afstand
van s|Jn rechten.
Moeilijkheden ontstaan bfj de Speanscho
kabinetsformatie.
Warenhuis en weven aangrenzende hulsen
in een voorstad van Partis verwoest.
Uitgifte van sehatklstpapler tot een totaal
bedrag van ten hoogste 119 mllHoen.
rshs»®-
jmSsuto
otfleetb
reik» 9»-
«1 voor
ijes nn
iet air-
’">der een
‘bouw Ol
der
het
uit
dat
dekt; de dader doet een poging tot moord en
self moord.
Rede van Minister Groener ever do Dult-
sche oorlogsmacht.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 4.15.
Maatregelen In Frankrijk tot dekking van
het verlies, ontstaan door den val van het
pond sterling.
d.
de aan-
i vertos-
tgenieur-
t is dl
s, dat do
de Rtjks-
:hild Ml
of lanter
e rijTtr-
gelooft,
onrecht.
d bette.
ABONNEMENTSPRIJS:
kwartaal, voor Alkmaar f V—
r bulten Alkmaar f 3.95
Slet Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
De terugzending van de -Sumatra”, een
bezuiniging van IS millloen.
Ut
L
:t de Re-
deze van
dat dit
Regeert*
geval en
schrijven
rezen te
ede. dat:
ember
x
felid.
leiding en
iet groote
reek an-
e moeten
et verte-
fehouden,
t becrtU.
gt of one
t. En de
om er
iprlchting
t de ver
gznlsaüe,
ik.
beroep op
oroductm
uden, dat
een groo-
gekeurde.
Un tevre-
rgadert*
«te
ouden
Renooy.
35 >ar
jaarea
dersteund
xs. alge,
ilssle by
m.
n voorstel
i op een
ecutles te
1
ber
t wezen:
SCHENK.
eth-Vdf-
d en**
den
Isjee,
ran
loer aH»
ordt
lü ix-
een
Hen*-
evattande
1931, tot
der out-
aarheden
voor den
weg vaa
roud, on-
N ie uwe
i de wet
i vertla-
itelgenini
en in
den aan-
reg vu
Niedcrper
jke War-
lanroude,
rung der
Zonde*
i ds bs-
vsrteo-
tetahat
De Kerstboodschap, die H. M. de Koningin
op den Eersten Kerstdag voor de radio zaï
uitspreken, zal van het Paleis aan 't Koord
einde te Den Haag worden uitgezonden. De
uitzending van het Algemeen Programma,
dat dien dag door de N C. R. V. wordt ver
zorgd. zal, zooals men weet, te 5 uur mid
dags beginnen. De volgende liederen zuUen
ten gehoore worden gebracht; Hoort oe klok
ken; O Kerstnacht, schooner dan de dagen:
Stille Nacht, Heilige Nacht en Gezang 339:
1. 5 en 7,
H. M. zal haar Kerstgroet uitspreken tus
schen bet tweede en derde lied.
Theefabriek In ïndië af ge brand; .schade
159.999.
>b wwrli» van
anderen vinger
Hoogste barometerstand 773.1 te SUdlfjord.
Laagste barometerstand 739.6 te Stockholm.
Verwachting: matige, tUdeljjk af nemende,
Noord-WestelUke tot Westelijken wind,
meest zwaar bewolkt, aanvankelijk nog re
gen of natte sneeuwbuien, kouder.
Politieke
«lat aan
Iet Is niet
'dige otn.
loon op
zaken die
n daarom
wijze als
tuinden
nnen voi-
Het oordeel van piloot Van Dijk
„In 1935 groepeerden zich plm.. 50.000
strijdende atheïsten om het blad „De God
looss („Besbosnlkl”). In 1939 werd de
bond van strijdende Atheïsten officieel op.
gericht en telt thans vijf millloen laden
Bovendien zUn er neg plm. 1000 000 jeug
dige godloozen en 1-500 000 plomer-klnder-
gcdloozen. De Besbosnlkl verschijnt thans
onder de ongekende massa’s atheïstische
litteratuur in een oplage van anderhalf
mill oen exemplaren. Meer dan 4000 god-
Icoee stootbrigades verrichten in verband
met de 5 jarenplan allerlei cultuurarbetd
waaronder de strijd tegen het analfa
betisme een belangrijke rol speelt”
Uitvoer van bloemen naar Frankrijk
Het secretariaat der groep bloemistmU
den Ned. Tulnbouwraad maakt bekend,
na 1 Januari as. de uitvoer van bloemen
naar Frankrijk alleen zal kunnen geschieden
met consent.
In verband hiermede wordt aan diegenen,
die reeds voor 1 October 1931 bloemen naar
Frankrijk hebben geëxponeerd, met uitzon
dering van hen, die aangesloten zijnde bij
een snUbloemenvereeni^lng, reeds een op
gaaf aan hun vereenlglng hebben verstrekt,
verzocht voor 33 December as. bij het secre
tariaat. Sneeuwbalstraat 34, Den Haag,
schrlftelljk een opgaaf m te dienen van het
aantal kisten en (of) doozen, door hen ver
zonden naar Frankrijk telkens afzonderlijk in
het eerste, tweede, derde er vierde kwartaal
van de jaren 1938, 1929 en 1930. alsmede In
het eerste, tweede en derde kwartaal van
1931.
Tevens wordt daarbij tegemoet gezien een
opgaat van de waarde en zoo mogelijk van
het gewicht der verzonden kisten «of doo
sen) alsmede van het soort der bloemen.
De opgaven dienen volkomen juist te wor
den verstrekt, daar deze door een commissie
die de uitgifte der consenten zal hebben te
regelen uilen worden gecontroleerd.
Ds terugzending var. den kruiser ..Suma
tra" naar Nederland, zooals die wordt
voorgesteld, dus inclusief inkrimp ng
het Europeesch personeel, beteekent
bezuiniging van IX mllloen gulden.
In de Parijsche voorstad AuberviUlers brak
gisteravond brand uit in een groot waren
huis.
Toen de Parijsche brandweer hulp kwam
verleenen, waren behalve het warenhuis
reeds zeven aangrenzende hulzen een prooi
der vlammen geworden.
De schade is ontzaglijk
looplg nog niet te bepalen.
Door den Belgischen kabinetsraad
goedgekeurd
De Dell-Courant had een Interview met
den piloot van „de Raaf”, Van Dflk. over
de ramp van „de Ooievaar". De heer Van
Dijk verwerpt de theorie als zou het open
staande luik oorzaak van de ramp geweest
zijn.
Deze oorzaak kan slechts gelegen zijn in
de weigering van een der drie motoren op
het kritieke moment, waarop van den grond
moet worden loegekomen, wijl een vliegtuig
als „de Ooievaar” met een lading van 5100
kilogram, na zestien honderd meter over het
veld getaxied te hebben, bij weigering van
een der motoren, niet los kan komen, hetgeen
met een lading van 4750 kilogram nog m"ge
lijk zou zön geweest. „De Ooievaar" had een
zware lading, doch van overbelasting is geen
sprake, daar een lading van 5350 kilogram
geoorloofd was. De omstandigheden wijsen
uit. dat de snelheid van „de Ooievaar” on
geveer 130 kilometer bedroeg, hetgeen de
vllegsnelheld Is, terwijl weigering van een
motor op t kritieke oogenbllk waarop het
vliegtuig van den grond moet loskomen, in
grijpen uitstalt.
De meentog van den heer Van Dijk ts,
dat wijlen Wiersma volstrekt onschuldig is
Dese had geen andere keuze dan te trach
ten alsnog los te komen, hetgeen even moet
sltn gelukt, daar het vliegtuig over een vier
meter breede sloot Werd gebracht. Het neer
storten was echter onafwendbaar, daar de
Invalshoek te groot was.
De motoren van „de Ooievaar” zullen voor
onderzoek naar Batavia worden overge
bracht.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
rnjTl» f LM: elke regel meer f 9-25.
RECLAME per regel 9-79 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's f 9.59.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bli vooruitbetaling per plaatsing
9.90 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer f 9.1*
Tte Akkerwoude zijn afgebrand de bceren-
hulslnge, eigendom van en bewoond door
P J- Reltsma en een onbewoond huis —an
F. v. d. Werf. Bij den eersten brand kwa
men honderd jonge hennen en een nieuwe
kunstmoeder met 150 Noord-HoUandsche
blauwe hennen in de vlammen om.
Ned.-ïndië zijn voordeel bij aflossing
gedeprecieerde wenschte te fixee-
In verband met de kwestie betreffende de
garantie aan Zuiderzeevlsschersknechts heb
ben, naar het „Handelsblad" meldt. Zater
dag aan het departement van Blnnenland-
sche Zaken de herren mr. Harders en Meyer
de Vries een onderhoud gehad met de regee-
ring. Als vertegenwoordigers van Enkhuizen
waren aanwezig burgemeester baron Mackay,
de heer Woestenburg, directeur Gemeente
lijken Vlschafslag, de heer Kolman, raadslid
en <«e heer Visser, voorzitter van de Vis-
schersvereenlgt-.g ..Ons Belang".
Na bespreking werd vastgesteld, dat mo
menteel geen loonend werk In de visscherU
op de Zuiderzee Is te vinden. Het pogen van
de vtsschersknechts om hun brood toch met
de visscherU te verdienen vond algemeene
instemming.
Verder was men van oordeel, dat het zoo
wel in het belang der visschers zelf als In
het flnancieele belang der gemeente was te
achten. incMen bedoelde personen zooveel
mogelUk aan het visschen zouden blUven en
zoo kort mogelUk bjj de werkverschaffing.
En dat deze tc-stand zou kunnen worden
bevorderd. Indien de gemeente vor die per
sonen het werkverschafflngsloon zou ga ran-
deepen met dien verstande, dat de garantie
zich niet zou uitstrekken over een of twee
weken, maar over een tijdvak mn twee
maanden, zoodat de mogelijkheid zou blij
ven bestaan dat een tekort In de eene week
sou kunnen worden gedekt door eene g^de
verdienste In een andere. Verder, dat deze
poging van de gemeente Enkhuizen om de
nadeellge gevolgen van werkloosheid bU de
vtsschersknechts zooveel mogelUk weg te
nemen, geehel vrU staat van den gemeente-
lUken arbeid, waarvoor regeertngssubsldle
tal worden genoten, zoodat voor dat doel
In geenen deele aanspraak bestaat op subsi
die van het rUv
De Zulderzee-vlsschersknechts rullen dus,
met steun van de gemeente, hun bedrUf
kunnen voortzetten.
Oprichting van een federatie van bonden
en centrales van R. K. Gemeenteraadsleden
in Nederland.
Inlichtingen van de regeering naar aanlei
ding van vragen van bet Tweede Kamerlid
WUnkoop aangaande de werking van de
Tarwewet.
Naar uit Sjanghai gemeld wordt, Is op
bet sa. „Ta Te”, dat met 800 passagiers van
Sjanghai onderweg was naar een kleine
haven, aan de monding van de rivier, ten
gevolge van een ontploffing in de machine
kamer brand uitgebroken. Binnen een oog
wenk stond het geheele schip in vlammen
De passagiers, die zich in de ruimen van
het schip bevonden, konden zich onmogelUk
meer in veiligheid brengen en kwamen In
de vlammen om.
In totaal zUn ongeveer 300 menarhen-
levens te betreuren.
De Belgische kabinetsraad besliste tUdens
zUn zitting van Maandagmiddag, dat bet
Albertkanaal zal verbonden worden met
de Zutd-Wlllemsvaart bij Neerhaeren.
De verbinding zal geschieden door een
kanaal van 6 KM lengte
Het graven van d>t kanaal zal 180 mll-
lloen Belgische francs kosten.
glnselen door willen voeren. Heelemaal
niet kwalijk te nemen, maar als die ver
eenlglng daartoe overgaat, is zij niet
meer neutraal.
Wordt kleur bekend, dan Is er mis
schien samenwerking moge’ijk. zooals bij
de groote landbouw- en de groote ar
beidersorganisaties.
Ten slotte katholieke boeren en tuin
ders, die nog niet bU uwen bond zljt aan
gesloten, mag Ik u vragen In dezen tijd, nu
wjj als het ware op een vulkaan leven,
geeft dit artikel u geen aanleiding tot
den stap, dien de Kerkelijke Overheid al
zoo lang van u verwacht heeft? Niet om
schrijver dezes een plelzier te doen of
alleen omwille van den Katholieken
Hond maar om uw welbegrepen eigen
belang.
De terugzending van de „Sumatra”
ALKMAAR
TaiciOon: Administratie No. 433
Redactie No. «33
Is hij nooit katholiek of christelijk, maar
altijd vrijzinnig oi rood: wat dit laatste
betreft: rose, rood of donkerrood. En
daarom moet er, al zou die Bond overi
gens bestaansrecht hebben, met klem
tegen worden gewaarschuwd.
Heeft de Bond bestaansrecht? Voor
zoover wij de organisatie van de Neder-
landsche landbouwers kennen, hebben
wij de drie groote Centrales, die der
Katholieken, die der Christelijken, en
die der.... neutralen. Dat neutraal
heeft echter tot ondergrond: het econo
misch liberalisme en het is alleen maar
jammer, dat velen van protestantsch-
christelljken huize nog geen dieper on
derscheid toekennen aan een christelijke
en een neutrale organisatie. Intusschen
zal niemand kunnen ontkennen, dat
deze organisaties hard en ijverig hebben
gewerkt voor verbetering van de toe
standen en speciaal In dezen crisistijd.
Zij werken ook vruchtbaar samen, wat
ook het geval is met bijv, de arbeiders
organisaties. Die samenwerking is
slechts mogelijk met behoud van ieders
beginsel en omdat men wederzijds weet,
wat die beginselen zijn. En voor zoover
er geen prijsgevlng van die hoogere be
ginselen het gevolg van behoeft te zijn,
kan die samenwerking ook vruchtbaar
zijn en Is die ook vruchtbaar.
Bij de tuinders, speciaal In onze ge
westen, staat dit eenlgszlns anders. Er
is de katholieke organisatie, de L. T. B.,
en eigenlijk geen andere. De tuinders
hebben allen hun vellingsvereenlging
ter behartiging van het zuiver eco
nomisch belang van den verkoop en den
afzet der producten.
Nu is hierbij de fout, dat bij gebrek
aan een sociale of vakorganisatie, in
elke vergadering en vooral in dezen cri
sistijd, de sociale en maatschappelijke
belangen daar naar voren treden. Die
vellingsorganisatie herbergt „vogels van
diverse pluimage" (woorden van den
heer Valstar op de onlangs te Alkmaar
gehouden vergadering) en kan het an
ders, dan dat dit aanleiding geeft tot crl-
tlek als die organisatie zich niet tracht
te bepalen tot punten, die een aanleiding
tot onderllngen strijd kunnen geven?
Slechte als het gaat over de zuiver eco-
nomische belangen, het veilingwezen be
treffend». gal het mogeHJk wezen
vruchtbaar te werken. Er zijn echter
grootere behoeften (die er altijd wel zijn
maar vooral nu), er zijn groote sociale
nooden bU het tulndersvolk en wij weten
nu toch zoo langzamerhand wel hoe de
socialisten, hoe de liberalen, hoe de
christelijken, en hoe wij daarover den
ken en met welke middelen de diverse
groepen die denken te lenigen.
De vellingsvereenlging Is niet de
plaats, waar die zuiver princlpieele pun
ten naar voren moeten worden gebracht,
en het Is totaal onjuist, wat sommigen
durven beweren, dat het Centraal Bu
reau voor de veilingen, onderverdeeld In
de Provinciale Commissies, de organi
satie der tuinders Is.
Welnu, er is speciaal door sommige
links georiënteerde tuinders, meer bij
zonder In Noord-Holland, erttiek gele
verd op de vellingsorganisatie, welke w!J
In zooverre niet deelen, dat deze op haar
terrein zeker even hard heeft gewerkt
als elke andere organisatie, maar wel
begrijpen, voor zoover zij niet ontvan
kelijk Is bepaalde wenschen met een
..zekere” strekking als onderwerp van
behandeling te nemen. De moeilijkheden
van thans brengen de princlpieele ver
schillen meer dan anders naar voren en
wjj zien dan ook In de oprichting van
den z.g.n. ..Neutralen Bond” voor perso
nen van een bepaalde richting een
middel om den verlangden principieelen
strijd te kunnen voeren.
Voor Katholieken is In dien Bond geen
plaats, want voor hen behoort het mid
del te zijn: aansluiting bij en uiting van
hun verlangens In de reeds jaren be
staande katholieke organisatie, die al
zoovele bewijzen heeft gegeven van haar
actie voor opheffing van den boeren- en
tuindersstand en verbetering In de
noodtoestanden, doch deze leidt volgens
de beginselen, die voor leder Katholiek
voor alles en boven alles dienen te staan
en beoogen te voorkomen, dat de veel
hoogere belangen van het menschelljk
geslacht, die ten slotte hun eenlg en
eeuwigdurend geluk uitmaken, niet ver
loren zullen gaan.
Voor de christelijken (ook de tuin
ders) verhopen wij, dat juist deze tijd
hen zal leeren, dat slechte princlpieele
organisatie de kracht moet uitmaken
om de omverwerping van ons maat
schappelijk stelsel te voorkomen en wer
kelijk doeltreffende voorziening In den
socialen nood van hun stand te bren
gen.
En de neutralen? Laten zij kleur be
kennen, want het praatje, dat men bijv,
niet tot een politieke partij behoort of
er geen beginselen op na houdt, dat ken
nen we onder hand wel. Beglnsellooze
menschen loopen er niet veel rond. Zijn
ze het werkelijk, dan zijn het niet de
elementen, waarvan men werkelijk Iets
vruchtbaars heeft te verwachten.
Iemand, die in politiek vurig socialist is,
zal in de tulnbouwvereenlglng zijn be- j later heel veel spijt sullen hebben, terwijl
Piloot vaa DtJk over de ramp van ,4«
Ooievaar".
onaavalien venekerd voor m der volxend» ulikeerinaen f3000.- ^Vo° M^Ve’o^ f 750.- diodÏÏiik^’en^ f250.- Zïi f 125.- f50.- f 40
"de kw^kellngep, «He met hun tUdlg
het hazenpad kozen, worden voorgesteld als
asplrant-bankroetiers. die zelf dringend
liquide middelen noodig hadden. WU hebben
alle respect voor de wUze. waarop het
Brltsche volk reageert op de devaluatie
zUner landsmunt. Deze -Waardige kalmte,
die zelfs nauwelijks b nnenlandsche prUs-
verhoogingen medebracht steekt wel schril
al bU den zenuwachtigen angst van b.v. ons.
Nederlanders voor de eigen, alsnog kern
gezonde valuta. En nu de Bank of England
heelemaal geen Inflaticnlstlsche aspiratie-'
schUnt te hebben, behoeft men het niet
meer zoo te den greeren. Maar Nederland
heeft toch het recht om te weten, wat er
nu eigenlUk tusschen de Nederlandsche
Banl; en Brltsche flnancieele officials is
omgegaan. Heeft mr. Visser ng last gehad
van hallucinaties? Of heudt ook 't woord
van de City halt, als het voordeel maar
groot genceg Is? Voor de Ideëele betrekkin
gen tusschen onze belde overigens to vele
punten zoo gelllk gestemde volkeren, is
volstrekte opheldering van dit delicate punt
noodznkelUk. Anders blUft van deze geheele
historie nog heel lang een bittere nasmaak
Steunmaatregelen verzoekt ten behoeve
van het veehoudersbedrUf.
Twee stoutmoedige Parijsche Journalis
ten. die vanuit Colombe Bechar In Marokko
waren vertrokken dwars door de Sahara
naar Goa aan der Niger, ten einde een
van de minst bekende gedeelten van de
Zwarte wereld te exploreeren, worden reeds
eenlgen tUd vermist. Het zUn Leo Gervllle
Reache en Rower Mathieu van de
„Matln”.
ZU hadden In hun gepantserden auto de
auto-woestUn bere.kt, die halfweg ugt op
den wtg naar Tlmboektoe en In welk gebied
de slavernU nog gebruikeiük la.
Het laatste, da' men van hen gehoord
had. Is een bericht geweest, dat rU «len
eersten December door miodel van hun
draagba-e zendlnstallatle hadden gezonden.
ZU meldden toen, dat ?U t’uuuhen twee
Arabische nomadenbenden to zaten, die
poosden hen gevangen te nemen. Er be
stond echter nog eet. kana, dat zU zouden
ontxomcn
Sedert dit bericht heeft men echter niets
meer van ben gehoord.
Het is een vaststaand feit, dat moei
lijke tijdsomstandigheden voor een
groote groep van menschen als gevo'g
Uebb-n materieele ellende, maar ook een
poot gëvaar zijn voor het behoud van
hun geestelijke goederen. Daar is wel
onderscheid tusschen den een en den
ander en in alle omstandigheden hebben
wjj gezien 'en zien wij ook heden honder
den en duizenden menschen, die, hoe
groot ook de zorgen zijn en hoe onover
komelijk de beproevingen schijnen, in
deze het rechte spoor niet verliezen.
Maar als wij toch het eveneens groote
sintel nagaan, dat in het leven het ge
loof, de trouw aan Gods wetten ver
loren heeft, dan moet bij zeer velen ge
constateerd worden, dat aanleiding hier
toe geweest Is de maatschappelijke el
lende, waarin zij verkeerden. Opgevangen
door volksmislelders en organisaties,
die het zich schikken In hun lot en
het vertrouwen op God en een eeuwig
joon hun als een dwaasheid, waarvan
men niet eten kon, hebben geschilderd
en een gouden toekomst beloofden, als
zij mede zouden optrekken voor het
scheppen van een andere maatschappij.
■Qn langzaam maar zeker bij hen de
geestelijke goederen verloren gegaan en
hebben zij hun eenlg doel: het eeuwige
heil, uit het oog verloren. Tegelijk heb
ben zij medegewerkt aan het helllooze
doel van de groepen en partijen, die God
niet erkennen, die een staatkunde wil
len, waaraan elke Christelijke geest
vreemd is. wier uitelndelljk doel zelfs Is
de huidige maatschappelijke orde omver
te werpen.
Die ommekeer Is nooit zoo maar
Ineens gegaan. Het ongeloof, het socia
lisme of het communisme heeft zich ook
nooit terstond In zijn werkelijke ge
daante bij hen aangediend. Meestal Is
dat iets geweest, dat zich als „neutraal"
aandiende en onder Invloed van de
ellende, waarin men verkeerde, beeft
men het eerste misstapje gezet.
Ik geloof niet, dat het voor ontken
ning vatbaar is. cat dit groote gevaar
ook in de huidige omstandigheden aan
wezig Is. En wtaom zouden wij het niet
openlijk en ronduit bekennen, dat dit
'gevaar zich thans niet alleen of bUna
uitsluitend tot de arbeidersklasse be
paalt. maar ook tot groepen In de maat
schappij. die tot op het oogenbllk tot de
ondernemers (laten we maar niet van
patroons spreken) gerekend werden.
Reeds meermalen Is gewaarschuwd te
gen het blijkbaar niet van communisti
sche smetten vrije „Boerencomité”. Het
is wel opmerkelijk, dat men, sinds de
verwantschap hiervan met Moscou
werd aangetoond, weinig meer van
dit comité hoort. Toen in -een ver
gadering op een van onze tuindersdor-
pen dezer dagen een spreker optrad,
wiens naam ook In verband met het
Boerencomité was genoemd en gevraagd
werd of de „Neutrale Bond van boeren,
land- en tuinbouwers” absoluut geen
communlstischen tendens heeft, ant
woordde de voorzitter beslist ontken
nend; de spreker was alleen maar lid
van den Bond. Intusschen vertoont het
programma van dezen Bond wonderveel
overeenkomst met dat van het Boeren-
eomlté; alleen de meest sprekende en
Moskousche lucht ademende punten ko
men er thans niet op voor. Bedoelde
vergadering had tot resultaat, dat velen
zich als lid opgaven en de „Neutrale
Bond” thans al afdeellngen heeft op
verschillende plaatsen van het platte-
land en een kleine 600 leden telt. WU
gelooven niet (al werd de wensch daar
toe op die vergadering nadrukkelijk uit
gesproken) dat Katholieke of Christe
lijke boeren en tuinders zijn toegetreden
(van een goed Katholiek Is dit haast
niet aan te nemen), maar dezen Bond
achten wij als „gevaar” grooter, dan een
öch op titel of kleur aandienend ge
nootschap, zelfs grooter dan een bewust
socialistische of communistische organi
satie.
Wat is het doel van den Bond? Na
tuurlijk te trachten verbetering te bren
gen in den toestand van de land- en
tulnbouwende bevolking aan de hand
van een vrijwel onschuldig schijnend
werkprogram, waarop we Intusschen
enkele punten vinden, die met de hui
«ilge maatschappelijke verhoudingen
niet In overeenstemming zijn te bren
gen. Opgewekt wordt te vormen een
strijdorganisatie, die naast doch niet te
gen de bestaande organisaties op so
ciaal en economisch terrein werkt, zon-
«ier onderscheid van jxüitieke of gods
dienstige richting. Precies even onschul
dig als alles, wat zich In den loop der
HJden als „neutraal” heeft aangediend.
Het beteekent voor ons, dat die Bond
W«1 een kleur of richting zal hebben
wsnt al zou het nog mogelijk s c h U -
hen, dat de economische strijd zonder
beginselen zou kunnen worden gestre-
den, de sociale strijd zeker niet; daar
*s in het geheel geen twijfel aan. Die
öf katholiek, althans christelijk, hij
Is vrijzinnig of rood. En bij „neutraal”
En verder zUn er nog „een vUftl«-ta)
antl-rellgleuse musea”.
Ziedaar!
Zoo wordt ta het oude Rusland de strUd
tegen den godsdienst gevoerd, met kranten
met benden, met musea, met „stootbrigade»”,
jg, soo worden er zelfs al organisatie» van
,.^lonier-ktoder-gocUoozen” gevormd.
Wel een ontzettende en tragische levens
verarming. Die zich eenmaal wreken zal.
Aldus schrUft het liberale blad „De
Avondpost”.
BU stukjes en beetjes Is de waartoe d
aangaande de pondenrealisatle der Neder
landsche Bank dan toch eindelUk aan bet
licht gekomen.
WU weten nu, dat de Ned. Bank heeft
verkocht aan den Staat der Nederlanden
7.839.900. subsidiair!?) te verheogen met
425 000 depositlo bU de Bank voor Inter
nationale Betalingen. (BU deze laatste
z nsnede vraagt men zich af, of de minister
het verschil niet kent tusschen subsidiair
en eventueel Die lastige vreemde woorden
toch!) Verder weten wU. dat de koopprijs
geluk zal zUn aan den koers van den dag
met een minimum van 9 25 en een maxi
mum van f 9.45. Waarom die speling, is
niet geheel duldelUk. Maar misschien wilde
de heer Trip nog een klein speculatief be
langetje overhouden. Na deze grondccndi-
ties volgen nog eenlge pikante bUzondpr-
heden, die uit gehelmzinnigen hoofde eerst
r.u openbaar warden gemaakt, misschien als
antwoord op eenlge zeer ernstige beden
kingen, die wU te berde brachten in ons
eerste artikel d.d. 1 December |-l„ dst WU
aan deze kwestie wUdden.
WU clteeren uit onze vorige beechouwln-
gen: „Bu tendien kan het credlet van
Nederl.-Indië to 1933 wel van d en aard
rUn, dat vervroegde aflossing dezer leenlng
zelfs in gedeprecieerde ponden nog geen
voordeel behoeft op te leveren. Want men
moet 'ten slotte toch goedkooper nieuw geld
kunnen krUgen, als men onverplicht ver
vroegd aflest. En wie durft thans Iets
vóórspellen voor 1% jaar later?”
Wat blijkt nu? Dat de Nederl. Bank geen
betaling zal kunnen vorderen dan op of na
15 Augustus 1934 voor het (alsdan) uit
staand bedrag der leenlng 1921C en op of
na 15 Jan. 1935 voor leenlng 1923B. Ook
hier weer een raadseltje daar beide leento-
gen reeds- vroeger kunnen worden af gelost.
nJ. resp. 15 Febr. 1S33 en 15 Juli 1933. Een
gezelschapsspel zonder puzzles Is nu een
maal niet onderhoudend meer. In ieder
geval blUkt dat het RUk met betalen nog
den tijd heeft, terwijl de bank zich zelfs
beeft verbonden om niet na deze data tot
levering, resp. opelsching der kooppennin
gen over te gaan „zoolang haar positie als
circulatiebank” zulks niet noodzakelUk
maakt; lees: zoolang ze het geld niet drin
gend noodig heeft
Niet geheel vereenlgbaar met voornoemde
bepalingen lUkt echter de laatste onthul
ling: „De betaling van de ope schbare be
dragen, voorzoover deze de normale aflos
singen op de ponden-leenlngen overtreffen
zal niet kunnen worden gevorderd, dan
nadat de verelschte wettel*ke machtiging
zal zUn 'verleend tot het openen van het
daarvoor benoodlgd (een schoon germa
nisme) credlet door het RUk aan Neder-
landsch-Indlë”. Men ziet nu eenlge juri
dische kluifjes aan den gezichtseinder op
doemen. ndlen Nederl.-ïndië door een
der wonderen van de conjunctuur, waar-
voor de productenmarkt vermaard is, medio
1933 eensklaps zoo dik in hsir geld zit dat
rU uh eigen middelen de z-leentogen ver
vroegd kan af lossen? De Nederl. Bank, die
pas to 193411935 kan leveren, heeft er dan
het nakljken van: Immers. Ind en de leenln-
gen reeds bUna geheel zUn gedelgd, zou een
talrijke advocaten-vertegenwoordlgers
RUk een strop kunnen gaan besparen
«als het dan onder f 9% staat) door te
zeggen: volgens de laatst geciteerde bepa
ling heeft de wetgevende macht de sanctie
aan zich gehouden voor wat betreft ponden,
„benoodlgd” voor aflossingen, die de nor
male overtreffen. Indien dus de Ind sche
regeertog er maar voor zorgt van beide
leentogen nog eenlge duizenden ponden te
laten uitstaan, kan zij aflossing hiervan als
abnormaal beschouwen (nJ. bulten het
annuïteitenplan) en sanctie der over te
nemen ponden weigeren.
Wie de thans bekend geworden bUzon-
derheden eens rustig overweegt zal zien, dat
zU tot nog heel wat meer bespiegelingen
aanleiding zouden kunnen geven. Gelet op
het écard tusschen den vroegst mogelUken
aflossingsdatum en den termUn. binnen
welken de Nederl. Bank geen betal'ng kan
eischen, zou men haast gaan denken, dat
„Kolon'ën” de ponden niet voor zUn genoe
gen heeft gekocht. TerwUl het Juist heette,
cat
in
ren.
Ondertusschen heeft Nederland ook een
sneer van den nieuwbakken Brltschen
m'nister van financiën, den heer Neville
Chamberlain te Incasseeren gehad. Als
dank daarvoor, dat „good old” mr. Visaer.ng
de op goed vertrouwen bU zUn collega’s
in Threadneedlestreet heeft laten staan....
totdat het te laat was, stelt Chamberlain
het nu nog zoo voor alsof zU, dl» nu de
toch maar hebben weggetrekken. daarvan
HOF