Voor de Huiskamer
BINNENLANDSCHE ZAKEN
EN LANDBOUW GOEDGEKEURD
TWEEDE KAMER
De OriderwijsbeèrootinQ aan de orde
mi
KW
BINNENLANDSCH NIEUWS
STOOMVAARTLIJNEN
GEMENGD NIEUWS
De Rozengaarde
KERKNTEUWS
Uit een fietsmandje gevallen
•acre-
De moeder krees een «enawtoeval
Het conflict in de textielindustrie
Uit de tram gesprongen
Dame overleden
ir de fabrieks-
Aanranding” te Alphen a.d_ Rijn
Arbeid in Broodbakkerijen
De linkervleugel der S D. A. P.
De werktijd en de a-s. feestdagen
Plotselinge dood
Juffrouw vergiftigd?
Inbrekers gearresteerd
Inbraak bij den Radioraad
J.
West-Indlë to
van
pachtovereenkomsten
De buit bedraagt slechte 0.95
Constantinopel
de
kassen
naar
▼au
Jarigen
leerplicht
(thuisr.) 14 Dec. van Mkr-
Nationaal Maria-Congres
In 8 Augustus 1932 te Nijmegen
naar
de
500 ht
P9
Vc
1
Aito l
uilen
BI
T<
de
en
Staakt alle medewerking aan het orgaan
„De Sociaal-Demoeraat”
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
MARNIX VAN ST. ALDEOONDE (thuisr)
15 Dec. te Genua.
8OEMBA 15 Dec. van Batavia, L van Late
den te Amsterdam.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA-LUN
ALPHERAT (ultr.) 14 Dec. te Montevideo.
ALUDRA (thuisr.) 14 Dec. van Victoria.
HOLLAND—BRITS CH-INDIt-LIJN
STREEFKERK (thuisr.) 14 Dec. te Sues.
Werkwilligen gevolgd Politie moest
optreden Meisje gewond
Te Heerenveen is hedenmorgen plotseling
overleden de 26-Jarige ongehuwde juffrouw
A. 8. Daar aan vergiftiging wordt gedacht,
ia het lijk in beslag genomen voor een ge
rechtelijk onderzoek.
Te Bt
de bran
huizen
Kanton
icoa.
De
kreeg
en
woning
HOLLANDOOST-AZIE-LIJN
ABBEKERK 15 Dec. van Amsterdam te
Rotterdam.
OO6TKERK
seille.
8EROOSKERK (ultr.) 14 Dec. van Genua.
Rijke fantasie
en HOLLAND—AFRIKA-LUN
NIEUWKERK (thuisr.) 14 Dec. te Durban.
De
te ki
Nii
vljar
oervl
kath
zelfs
comr
dus I
ring
berel
De
te k
„eige
De
WOO.'I
dm d
tevre
d
goudi
groot
belofl
deze
relkbi
De
zij dc
M<x
elgenl
lijk k
voor
beloof
inloss
wordt
en.
Mas
kindei
den,
moed»
Moe
Wel
gaan
genhe
den b
Sint
het n
De i
bedrof
in opi
op eig<
naar
HOLLAND—AUSTRALIÏ-L1JN
TALISSE 14 Dec. van Hamburg naar Hul
de
van
op z’n buitenplaats te Versailles,
hü negen maanden van het jaar door-
krachten bü de katholieke scholen benoemd
in afwachting tot er een geschikte reli
gieuze beschikbaar is.
MeJ. GROENEWEG
het wetsontwerp tot
Op den Rüksstraatweg nabij Bloterdük.
is Maandagmiddag een IK-Jarig kind door
het breken van een riem uit een Hets'*
mandje gevallen. Het kind brak belde
armpjes, terwijl net tevens een bloedende
verwonding aan ret hoofd bekwam,
moeder, welke het rijwiel bestuurde,
van schrik een zenuwtoeval. Moeder
kind werden per auto naar hun
vervoerd.
Vlsscheru
Aan de orde is de afd. Visscherijen.
De heer DURMAER VANTMIST (AR.)
bespreekt de slechte resultaten van de zee-
visscherlj, die hoofdzakelijk veroorzaakt wor
den door de slechte zorgen, die het Departe
ment aan de viascherü besteedt. 8pr. bepleit
een verbod van aanvoer van puf. Ook de
vooruitzichten voor de zalmvisscherij zijn on
gunstig. De oorzaak daarvan is de te scherpe
bevissching. De nachtvisscherü dient te wor
den gesloten.
De heer VAN ZADELHOFF (8. D. A. P.)
bespreekt de zoetwatervisscherij. De zalm-
vangst is dit Jaar wel bijzonder droevig.
Dr. VOS (Lib.) sluit zich aan bij het plei
dooi tegen de pufvlsscherlj.
De heer 8CHOKKING (C. H.) acht de
kwestie zeer moeilijk, aangezien bij puf-aan-
voer de eendenhouderij en de vtachmeelfabrl-
cage gebaat zijn. Toch zou de minister een
bepaalde maat voor de netten kunnen voor
schrijven om het vangen van te veel puf te
beletten.
De heer
Avondvergadering
ONDERWIJS, KUNSTEN EN
WETENSCHAPPEN
Mel WESTERMAN (Lib.) vindt het
jammer, dat er nog geen regeling is gemaakt
voor bijzondere salarieerlng van kloosterlln-
-onderwijzers.
worden ook -te veel tljdelljke Jeer-
<1
Eenlge dagen geleden is te Wassenaar de
69-Jailge mevrouw J. de R., uit Lelden, uit
een rijdende tram gesprongen. Thans is zij
in het Academisch Ziekenhuis te Lelden
aan de bekomen verwondingen overleden.
voorts aan "hoofden of bestuurders van
broodbakkerijen in alle gemeenten des Rijks
vergund, dat, In afwijking van het bepaalde
bij artikel 35, zesde lid, der Arbeidswet 1919,
op Donderdag 24, Zaterdag 36 en Donderdag
31 December 1931 deeg of brood, dat na 8 uur
des namiddags van den vorlgen dag gebakken
of opgewarmd is:
lo. van 7.30 uur des voormlddags af uit
het gebouw met aanhoorlgheden, waarin zich
de broodbakkerij bevindt, wordt vervoerd;
2o. van 8 uur des voormlddags af wordt
verkocht of afgeleve-d.
Onder hooge goedkeuring van het Door
luchtig Episcopaat zal m Augustus van het
volgend Jaar wederom een groot Nationaal
Maria-Congres worden gehouden.
Het laatste Nationaal Maria-Congres werd
in 1913 gehouden te Maastricht; voor het'
Congres in 1933 is de keuze gevallen op Nij
megen, de stad van de Katholieke Unlversi-
telt, waar de Vereeniglng „Onser Lieven
Vrouwen van Nlmwegen” de laatste Jaren op
zoo verheugende wijze werkzaam is om de
aloude Maria-Omdracht in eere te herstel
len.
Het algemeen onderwerp van het NUmeeg
sche Congres zal zijn: .Maria, de Moeder der
menschen”, zoodat dit Congres logisch aan
sluit aan het Maastrichtsche, waarop als al.
gemeen onderwerp werd behandeld: .Maria,
de Moeder van God.”
Het Congres zal worden opgebouwd op de
groote Katholieke organisaties van ons land,
welke verschillende secties zullen vormen. In
de vergaderingen dezer secties wordt de lei
dende gedachte van het Congres voor leder
dier organisaties nader uitgewt-rkt.
lederen dag zal een groote algemeene ver
gadering worden gehouden, waarbij beschou
wingen zullen worden gewijd aan Maria de
Moeder der menschen;
a. voor eiken mensch afzonderlijk;
b. voor het huisgezin;
c. voor de maatschappij.
Het spreekt vanzelf, dat gedurende de da
gen van het Congres verschillende kerkelijke
plechtigheden ter eere van Maria zullen wor
den gehoude i, terwijl het ook in de bedoeling
ligt, een luisterrijke Maria-Omdracht te hou
den, een Maria-spel op te voeren, een ten
toonstelling van oude en/of nieuwe Maria-
kunst te organiseeren, enz.
VIJFTIEN ZES 16 DEC.
Het Dagelfjksch Bestuur van het NUmeeg
sche Maria-Congres is samengesteld als
volgt:
Prof, dr R. Jansen O. P., rector-magni-
fleus der R. K. Unlverslteit te Nijmegen,
voorzitter.
Prof. dr. Titus Brandsma O. Cann., vlce-
voenitter.
Gisteren is het te Borne naar aanleiding
van het conflict in de textielindustrie eenlge
keeren tot incidenten gekomen. Des middags
werd bij de fabriek der N.V. Stoomspinnerijen
en weverijen vJi. 8. J. Spanjaard eu Co. een
werkwillige uit Delden door eenlge stakers
op weg naar zijn woning mishandeld, waarna
de man ook het werk neerli
Gisteravond hadden zich
gebouwen der firma Spanjaard ongeveer zes
honderd stakers en eenlge honderden nieuws
gierigen verzameld die bij het uitgaan der
fabriek eenlge werkwilligen molesteeren wil
den. Een bejaarde man werd onder luid gejoel
naar zijn woning begeleid. Bij een spoorweg-
overweg, die Juist gesloten werd kwam het
tot een botsing tusschen den troep en ge
meente- en rijkspolitie, die van de gummi
stokken en sabels gebruik maakte Hierbij
werd een tienjarig meisje getroffen en vrjj
zwaar gewond. Geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen, meldt het „Handelsblad”.
Eenlge ruiten van de woning van den
ou<#n man werden Ingegooid. Het bleef nog
eenigen tijd rumoerig in de anders zoo
stille straten van het dorp.
Vergadering van Dipsdag
Regeling van werkzaamheden
Besloten wordt het wetsontwerp tot instel
ling van bedrijfsraden te verzenden naar een
commissie van voorbereiding.
De VOORZITTER stelt voor Donderdag
avond de begrootlng van het Zulderzeefonds
te behandelen.
De heer DUYMAER v. TWIST (A.R.) ver
boekt deze begrootlng van de agenda af te
voeren, omdat een steunmaatregel voor de
Ztuderzeevlsschers nog niet is afgekondigd.
Men kan dus nu moeilijk beslissen over het
definitieve lot der visschers.
De heer ALnARDA (8.D.A.P.) sluit zich
bij het verzoek aan. De begrootlng is te be
langrijk om die op één avond vlak voor het
reces te behandelen.
De heer v. d. BILT (R. K.) is het eens met
den heer Duymaer van Twist.
De VOORZITTER zou het een bedenkelijk
precedent achten een deel der begrootlng na
Kerstmis te behandelen. Spr. vraagt zich af,
waarom nu geen moeilijke vraagstukken kun
nen worden behandeld. De heele week is "be
schikbaar en zoo noodlg nog een deel van
de volgende week. Er Is tijd genoeg.
Het voorstel van den VOORZITTER wordt
verworpen met 3734 stemmen.
Het bureau van den Radioraad. aan
Surlnamestraat 1 te Den Haag, heeft gister
nacht. terwijl het college, inclusief de alge-
meen-programma-commlssle en omroep-
contróle-commlssle en het ambtenarenper-
soneel met de Nederlandsche zenders in
diepe ruste waren, onaangekondigd bezoek
gehad.
Toen
landsche
Dec. van Fejoe
gistermorgen om 8 uur de Neder-
zenders den aether weder deden
trillen en de raad zijn werk wilde hervatten,
bleek uit eenlge achtergelaten sporen, wat
naar in het holle van den nacht aan de
hand moest zijn geweest. Kasten waren
geforceerd en de Inhoud ervan overhoop
gehaald en er bleek zelfs geld te zijn ge
stolen, zij het ook niet meer dan 95 cent.
Vermoedelijk teleurgesteld over een zoo
luttelen buit hebben de Inbrekers een kistje
met sigaren, behoorende tot den inventaris
van het bureau, stukgetrapt.
De politie, die voor de goede orde op de
hoogte werd gebracht, kwam ter plaatse
tot de bevinding, dM de Inbreker waar
schijnlijk door overkllmmlng van een muur
langs de z.g. huisjes van Schuddegeest of
door een brandgang en verder door een
WC.-raampje aan den achterkant van het
perceel zijn binnengekomen, om langs om
gekeerde route het gebouw weer te verla
ten. Zij kreeg voorts den Indruk dat diefstal
de bedoeling van de inbrekers is geweest.
De Minister van Arbeid H. en N. heeft
onder bepaalde voorwaarden vïrgund, dat in
broodbakkerijen in alle gemeenten des Rijks:
lo. door hoofden of bestuurders en door bak
kersgezellen, in afwijking van het bepaalde in
artikel 35, 2de lid. der Arbeidswet 1919, met
den bakkersarbeid wordt begonnen: a. op
Donderdag 34 December 1931; b. op Zater
dag 26 December 1931. cn op Donderdag 31
December 1931, telkens te 1 uur des voormld
dags, met dien verstande, dat voor zoover
betreft broodbakkerijen, voor welke eene ver
gunning, als bedoeld in artikel 37, eerste lid,
der Arbeidswet 1919, is verleend telkens ge
durende 2 uren vóór het tijdstip, waarop op
genoemde dagen de bakkersarbeid mag aan
vangen, arbeid, bestaande in het gereedma
ken van deeg en ovens, mag worden verricht,
en voorts onder voorwaarde, dat in de onder
nemingen waar op de onder a, b of c ge
noemde data van deze vergunning wordt ge
bruik gemaakt, op Vrijdag 25 December 1931
of Vrijdag 1 Januari 1932 geen arbeid wordt
verricht, behoudens het hierna onder d toe-
gestane stoken van ovens door één persoon;
d. op Vrijdag 25 December 1931, vanaf 8
uur des namiddags, en op Vrijdag 1 Januari
1933, vanaf 10 uur des namiddags, doch al
leen voor het stoken van ovens door één per
soon;
2o. door bakkersgezellen, in afwijking van
het bepaalde in artikel 40. eerste lid, der Ar
beidswet 1919, op Donderdag 24 en Donder
dag 31 December 1931 gedurende ten hoogste
10 uren arbeid wordt verricht, tenzij eene
coupon, als bedoeld in artikel 35, tweede lid,
onder b. der Arbeidswet T919, tijdig is inge
zonden aan het districtshoofd der Arbeids
inspectie, in welk geval de werktijd ten hoog
ste 13 uren mag bedragen;
Zondagavond werd door A. de V. te Lelmul-
den bij de politie aangifte gedaan, dat zijn
ongeveer 20-Jarige zoon F. de V. op den
Heerenweg onder de gemeente Alphen a.d.
Rijn was aangevallen door twee personen, die
geld van hem verlangden. De Jongen had niet
meer dan 35 cent bij zich, doch met dit ge
ringe. bedrag hadden zijn aanranders zich
tevreden gesteld.
Door gemeente- en rijkspolitie werd op de
plaats van de aanranding onmlddellük een
onderzoek ingesteld, doch men kon niets
verdachts bespeuren.
De politie heeft den aangevallene daarna
ettelijke malen nog eens aan een langdurig
verhoor onderworpen. Gistermorgen, toen hij
vastliep met zijn verklaringen, deelde hü ein
delijk mede, dat hij het geheele verhaal van
de aanranding had gefantaseerd.
KON. NED. STOOMB. MAATSCHAPPIJ
ACHILLES 14 Dec. van Cadlx naar Ceuta.
ARIADNE 14 Dec. van Valencia
Canada.
CALYPSO 14 Dec.
New York.
EOS 14 Dec. van Agultas naar Malaga.
HAARLEM 14 Dec. van Malta naar Ca-
lamata.
HERCULES 14 Dec. van
naar Bourgas.
IRIS 14 Dec. van Oyon naar Oporto.
ORPHEUS 15 Dec. van Kopenhagen to
Amsterdam.
STUYVESANT (ultr.) 14 Dec. van Madeira
naar Paramaribo.
TELAMON 13 Dec. van P. Barlos
Amsterdam.
TRITON 14 Dec. van Malta naar Rouaan.
SIMON BOLIVAR (thulzr.) 14 Dec. nam.
11 uur te Havre; 15 Dembr nam. 1 uur
Hkvre naar Amsterdam, alwaar 16 Dec. on
geveer 13 uur 's middags verwacht.
Hooger onderwijs
BU de afdeeling Hooger Onderwijs be
spreekt mevr. VAN ITALLIE—VAN EMB
DEN (V. D.) het groot kantal studenten aan
de unlversltelten.
Mevr. DE VRIES—BRUINS (S. D.) wijst
op het zeer groote aantal medische studen
ten. Er zijn echter nog verschillende plaat
sen, waar geen medicus is gevestigd. Spr. er
kent dat er echter een groot tekort is aan
patiënten.
De heer VAN DER BILT (Lib.) bespreekt
eveneens de groote toeneming van het aantal
studenten. H zou misschien aanbeveling
verdienen niet Iedereen toe te aten, die een
einddiploma H. B. 8. of Gymnasium heeft,
maar ook te lett'n op de behaalde cijfers
voor de vakken, waar het op aan komt voor
de verdere studie.
De heer VAN DER HEIDE (8. D.) meent,
dat er ook op het hooger onderwijs sterker
zal moeten worden bezuinigd. Tot opheffing
van een der .universiteiten zal het wel niet
kunnen komen.
De heer LINGBEEK (H O. SI)
komt op tegen de benoemingen van
hcogleeraren, waarbij vroeger alleen libera
len, thans alleen roomschen en antl-revolu-
tlonnairen in aanmerking komen. Dit Is een
polltleg tegen de oude Hervormde Kerk.
De vergadering werd ruim om twee uur
verdaagd tot hedenmiddag een uur.
lingenschaal; welnu laat hier particulier Ini
tiatief nu eens aanvullen het aantal onder
wijzers dat meer noodlg zou zijn als de k as
sen zooveel kleiner waren.
Ten slotte verdedigt spr. zijn spelllng-
crculalre. welke beoogde meer eenheid in de
schrijfwijze te verkrijgen. De circulaire heeft
z. 1. gunstig gewerkt.
De algemeene beraadslagingen worden ge
sloten.
Landbouw
Voortgezet wordt de behandeling van
begrootlng van Blnnenlandsche Zaken
Landbouw.
Minister RUYS betoogt verder, dat de re-
geerlng machteloos staat tegenover de oor
zaken der crisis. Zij poogt de gevolgen zoo
veel mogelijk te verzachten.
Het staatscrediet Is liet onuitputtelijk.
Daarom wordt ook ieder concreet geval op
Zichzelf bezien. Daarbij wordt in het oog ge
houden het effect, dat een eventueele steun
maatregel hebben zal. Het verheugt spr. dat
de Tarwe wet in landbouwkrlng een algemee
ne bevrediging heeft gewekt, zij het ook, dat
de wet nadeelen brengt voor sommige andere
groepen.
Spr. geeft nog eenlge bijzonderheden over
te verleenen steun aan de suikerbietenteelt.
De steun aan de aa ‘dappelmeelindustrie
beeft een gunstige uitwerking, al moet wor
den toegegeven, dat deze maatregel slechts
voorloopige opluchting kan geven. Spr. heeft
nogmaals zijn ambtgenoot van Waterstaat
gewezen op het hooge belang van verlaging
der spoorvrachttarleven voor tuinbouwpro
ducten.
Spr. doet verder eenlge mededeelingen over
de regeling voor de vlaslndustrie. De voorbe
reiding van een uitvoerregeling voor poot-
aardappelen maakt goede vorderingen.
De motle-Hlemstra (subsidie aan den Alg.
Zuivelbond) moet spr. afraden vanwege de
flnancleele consequenties. Het is beter een
maal toegekende subsidies te handhaven dan
andere te scheppen.
Ontbinding van
bantt samen met tallooze vraagstukken van
publiek en privaat recht. Daarover moet nog
ernstig worden nagedacht. De motle-van der
Sluis moet worden afgeraden. Genoemde
ontbinding zou het vertrouwen nog meer
schaden. Vele verpachters hebben uit zichzelf
reeds offers gebracht.
Spr. zal indirecte stejnverleenlng aan de
zandboeren overwegen.
De urgentie van de beperking der vogel
vangst ziet spr. in.
Spr. besluit zijn betoog met den wensch,
dat de landbouw spoedig nieuw leven moge
krijgen.
Ne heer KNOTTENBELT (V. B.f dient
een motie in, waarin geconstateerd wordt, dat
tal van burgerrechteUjke overeenkomsten een
beletsel vormen tot verlaging der productie
kosten en de kosten van levensonderhoud en
de regeerlng wordt uitgenoodlgd te bevorde
ren, dat tljdelljke maatregelen daartegen
worden genomen.
De motie-Hiemstra wordt verworpen: 48 te
gen 30 stemmen.
De motie-v. d. Sluis (ontbinding pachtcon-
tracten) wordt verworpen: 56 tegen 31 stem
men.
De heer J. VOS (R. K.) is de regeerlng
dankbaar voor den steun, dien de regeerlng
geeft aan de vlasteelt. Hjj meent echter, dat
deze steun niet voldoende zal blijken.
De Minister zegt, dat zoover is gegaan als
mogelijk is.
Dra. J. O. M. Bweens te Nijmegen,
taris.
Notaris F. H. G. J. Wolters te Nljmsaen
penningmeester.
Pastoor G. v. d. Heijden te Nijmegen voon
der Federatie van Maria-Oongregattes voor
heeren van hoogere standen, lid.
Alb. v. d. Kallen, hoofdredactêur-dlrecteur
van „De Gelderlander”, lid.
Pater Kronenburg C m R. te Nijmegen Md.
Pater C. Llgthart 6J., te Nijmegen, ^iK
meen secretaris d?r Maria-Congregaties lid'
j^Jhr. dra. J. van Rijckevirsel te. Nijmegen,
Pastoor A. J. Schots te Nijmegen eeftrim.
Adviseur der Vereen. „Onser Lieven Vrouwen
van Nlmwegen". lid.
Pastoor W. H. A. Smulders te Ooy en Per
singen, lid.
Dit Dagelljksch Bestuur is reeds druk In
de weer met den orgaalsatorlachen opbouw
van het Congres
Reeds heeft het Doorluchtig Episcopaat
van Nederland welwillend het Beecbermheer-
rchap van het Congres aanvaard en er zijn
hooge goedkeuring aan gehecht.
Verschillende personen rijn aangezocht om
zitting te nemen in het hoofdbestuur en in de
verschillende sub-commlssies voor de ten
toonstelling, voor de Maria-Omdracht, voor
het Maria-spel. voor pers en propaganda,
voor de flnanciën.enz.
Een zestal vergaderingen .van het Dage-
Hjksch Bestuur zijn reeds gehouden om de
eerste regelingen voor dit Maria-Congres te
treffen.
Wij zullen spoedig in de gelegenheid zijn
om nadere mededeellnge r over het Njjmeeg-
sche Congres te doen.
Voor heden willen w(j volstaan met een
c ringend beroep op alje katholieken van Ne
derland om de voorbereiding van dit Congres
te ondersteunen met hun belangstelling, hun
medewerking, in zooverre die zal worden ge
vraagd, en met.... hun gebed.
Wil het NUmeegsche Congres slagen, dan
moet het van nu af gedragen worden door
een eendrachtig gebed van Neerland’s Ka
tholieken, dan moet er spontane medewer
king komen van alle corporaties en particu
lieren. die daartoe aangewezen zijn, dan moet
er warme belangstelling zijn uit alle ge.
ledlngen van het Katholieke Volk.
Alleen wanneer die voo-war.rden aanwezig
zijn, zal het NUmeegsche Nationale Maria-
Congres worden hetgeen ermede beoogd
wordt: een grootsche huldiging van Katho
liek Nederland ter eere van de Moeder Gods
en tevens ons aller Moeder, Maria.
De Fransche staatsman Lamoignon
Malesherbes was een groot liefhebber
rozen en
bracht,besteedde hU leder vrU oogenblik
aan het kweeken van deze bloemen.
Met eigen hand had hU den grond bewerkt
en klaar gemaakt, de Jonge struiken er in
geplant, ze verzorgd en veredeld en weldra
was z’n tuin één prachtige rozengaarde. Er
was vooral één prieel, waar knop aan knop
van allerlei grootte en kleur het oog ver
lustigde en op de bank, daar in geplaatst,
sleet de heer de Malesherbes de laatste uren
van den dag, als de zon hem den arbeid
onmogelUk maakte.
HU beroemde er zich vaak op, dat nooit
één zijner struiken dood was gegaan. Zelfs
bU den droogsten zomer stonden ze alle
frlsch en tierig, van verschillende soorten
en kleuren. HU werd door z’n vrienden
„Lamoignon van de rozen” genoemd en nooit
werd hU moede zUn bezoekers de schoon
heden van „Solitude” te wijzen.
Eens kon hU des nachts niet slapen, en
nauwelUks was de zon boven de kimmen, of
hü kleedde zich aan ep begaf zich in den
tuin, om z’n lievelingen in de frlschheid van
den morgen te bewonderen. HU ging in 1
prieel zitten en was weldra in gedachten
verdiept. Een licht geruisch deed hem op
zien; denkende, dat een of ander dier bU
de rivier kwam om te drinken, hield hU zich
onbeweeglUk st8 en gluurde door de struiken.
Maar hoe verbaasd was hU, toen hU een
aardig boerenmeisje ontwaarde, dat. na haar
emmer aan den stroom gevuld te hebben,
al z’n rozestrulken ging begieten. Verschei
dene keeren werd de emmer gevuld en weer
geledigd, totdat toen ze op 't punt was weg
te gaan, de heer de Malesherbes plotseling
voor den dag kwam en naar het meisje toe
ging, dat een kreet van schrikt slaakte.
„Hoe komt gU er toe m’n rozen te begieten,
m’n kind?” vroeg de oude heer op vrlende-
lUke toon.
„O, mUnheer, het was vandaag mUn beurt,”
was het antwoord.
„Hoe uw beurt?”
„Ja, mUnheer, morgen is het Marianne’s
beurt, en gisteren kwam Angéle.”
„Maar m’n beste kind, ik begrUp Je niet,”
„Het is ook een geheim.” stamelde het
meisje en kreeg een kleur, „maar nu mUn
heer het toch gezien heeft, wil ik het hem
wel uitleggen, om hem te doen zien, dat we
geen kwaad bedoelen.”
Hierop vertelde het meisje, door zUn glim
lach gerust gesteld, den ouden heer het
volgende
„De menschen in het dorp en van de nabu
rige gehuchten hielden veel van den heer
de Malesherbes, die goed en vriendelUk voor
een ieder was en een vermogend man. menig
maal den nood en het lUden lenigde en altUd
belang stelde in het lot van het volk.
Ze wisten hun dankbaarheid en vereering
niet beter te toonen, dan door de llefhebberU
van hun vriend in de hand te werken en zoo
werd het een gewoonte, dat leder meisje van
vUftlen tot twintig Jaar, elk op haar beurt,
des morgens bU zonsopgang de rozen ging
begieten.
«Eh bet to no al vier Jaar,” voegde ae er
Rede van den Minister
DE MINISTER VAN ONDERWIJS, KUN
STEN en WETENSCHAPPEN, de heer Terp-
stra, de verschillende sprekers beantwoor
dende, wUst erop, dat het niet te verwon
deren' is, dat deze begrootlng zeer sterk
staat in het teeken der bezuiniging. Dit
neemt niet weg, dat de vitale belangen van
het onderwUs zooveel mogelUk dienden te
worden ontzien.
De 8-Jarige leerplicht was van spr. niet
te verwachten met het oog op de groote
kosten voor RUk, gemeenten en ouders; er
zouden 50.000 leerlingen bUkomen.
Een wetsontwerp op het bewaarschool-
onderwUs kan spr. met het oog op de kosten,
welke geraamd worden op 4 millloen, niet
beloven. Een staatsdiploma ^yoor bewaar-
schoolonderwUzeressen heeft bezwaren;
tegenwoordige regeling voldoet.
De zaak van de kloosterlingen wil spr.
ruimer bezien en uitstrekken tot allen, die
in communautelt leven. Te dien aanzien
wenscht spr. het rapport af te wachten^
Wat met een Stopwetje wordt bedoeld,
begrijpt spr. niet. Een totaal verbod van
scholenbouw is in ons onderwijs niet voor
gekomen. Absoluut stopzetten gaat ook niet
gezien het feit der uitbreiding van het aan
tal leerplichtige kinderen en van de steden.
Op de leerlingenschaal gaat spr. thans niet
In. Enkele leden wilden ter bezuiniging
meer overlaten aan het particulier initiatief.
Spr. zou het zeer toejuichen als dit mogelUk
was, maar met het uitspreken van dezen
wensch is men er niet.
Er is zoo n beswaar gemaakt tegen de Jeer-
Naar „Het Volk” meldt hebben de heeren
J. de Kadt, J. H. Oldenbroek en P. J.
Schmidt een brief gericht tot het partUbe-
stuur der SDAB., waarin zU mededeeien
uit de commissie van redactie en de pro-
pagandacommlssie van „De Sociaal-Demo-
craat” te treden en voorts iedere medewer
king aan dit blad staken. Aanleiding hier
toe was de weigering door de redactie van
bet blad van een artikel van den heer
Schmidt, waarin deze het standpunt van
den linkervleugel der 8. D. A. P. Inzake het
textlelconfllct uiteenzette.
bU, „dat ik een van degenen ben, die de bloe
men van onzen weldoener van water voor
zien.”
De Malesherbes was diep getroffen door
het eenvoudig relaas. „Ik verwonder er mU nu
niet meer over,” lachte hU. „dat m'n rozen
zoo prachtig bloeien en van nu af is Soli
tude” mU nog dierbaarder geworden dan te
voren, nu ik weet, dat gU, lieve kinderen,
er zoo goed voor zorgt.”
Het jonge meisje groette en wilde heen
gaan, maar de oude beer vroeg hoe ze
heette:
„Jeannette Dubois, om u te dienen, mUn
heer!”
„Dank Je, Jeannette, en als ik Je één van
allen ooit in iets kan helpen, laat het me
dan weten.”
Daarop boog zich de eerwaarde grijsaard
en drukte een kus op het voorhoofd van bet
meisje, dat met 'een hoogen blos naar huis
snelde.
Niet lang daarna was er een dorpsfeest,
waarop van heinde en verre menschen kwa
men. Daar het in de nabUheld van zUn tuin
gevierd werd, die alleen door een laag hekje
van den weg was gescheiden, vreesde de heer
de Malesherbes, dat z’n rozen het zouden
moeten ontgelden.
Toen ttlj echter den volgenden morgen, met
snoeimes en schop gewapend, in den tuin
kwam, om de schade zooveel mogelUk te
herstellen, vond hü alles in volmaakte orde;
geen struik was beschadigd, de rozen hadden
weer water, men had zelfs de paden opge
harkt. e
Een poos daarna kwam z’n dienstbode
zeggen, dat een Jong meisje, dat bitter be
droefd scheen, hem verzocht te spreken.
Toen hü bU haar kwam, riep ze weenend:
„Och mUnheer, help me toch, u alleen kunt
het doen!”
„Wat is er dan, m’n kind?”
„Vanmorgen, mUnheer, was het mün beurt
uw rozen te begieten, en ik plukte er één
van, die mü zoo beeldig mooi leek en brak
dus mün belofte,’’ en de tranen vloeiden met
vernieuwde hevigheid.
,Een enkele roos, dat is niet veel bü den
overvloed die er groeit,” troostte de heer
de Malesherbes.
„En..toch ben ik daardoor in ongenade
gevallen bü *t heele dorp,” snikte het meisje,
„want Jacques zag het en vertelde ieder, dat
ik mün woord schond en nu mag ik een
heel jaar niet meer in den tuin komen en
geen der Jongens wil met me wandelen of
dansen.”
De Malesherbes moest glimlachen bü deze
naïeve klacht en was er toch door getroffen:
„Die straf is te zwaar voor de misdaad; kom,
mün kind, ga mee; ik zal het wel in orde
maken.”
Dit zeggend nam hü het blozende kind bü
de hand en voerde haar naar het dorpsplein.
Daar bepleitte de beroemde staatsman en
advocaat haar zaak zóó welsprekend, dat het
boerinnetje haar schuld werd kwUt geschol
den en zü in eere werd hersteld.
In t volgend voorjaar werden Jeannette
Dubois en nog een ander meisje in den echt
verbonden en. behalve andere geschenken die
zü in hun huishouden kregen, bood de heer
Malesherbes hiiar op den trouwdag leder een
grooten ruiker van z’n schoonste rozen aan.
Dit werd gaandeweg een gewoonte en ver
scheidene jaren achtereen, maakten de rozen
van „Solitude" het bruldsbouquet uit van de
jonge meisjes uit den omtrek.
KON. HOLL. LLOYD
EEMLAND 15 Dec. van Amsterdam naar
Hamburg.
FLANDRIA (ultr.) 14 Dec. nm. 1 uur van
Lissabon.
d. BILT (R. K.) gelooft, dat
al veel te bereiken zou zün, als de maas-
wüdte vergroot werd.
De heer DUMB (8.D.A.P.) is tegenstan
der van een aanvoerverbod van puf. Voor
vischmeelfabrikanten en eendenboudera zou
het een rulneuse maatregel zün.
Minister RUYS wijst erop, dat de vang
sten der haringvlsscherü zeer goed waren,
maar door de lage prijzen de toestand min
der gunstig is. De vangst aan platvisch 18
echter onbevredigend. Wat de pufvangst be
treft. hebben de organisaties zich uitgespro
ken voor een pufverbod, maar daartegen zün
zeer ernstige bezwaren. Füne visch komt in
de puf niet voor. De eendenhouderüen kun
nen de puf niet missen en een pufverbod zou
de eigen visctuneelfabricage te zeer schaden.
De heer DROP (8. D. A P.) verzet zich
tegen het plan om de haringcontrole over te
brengen naar organisaties. Deze controle
werkt uitstekend.
De beer V. DIS (S. G.) sluit zich daarbü
aan.
Minister RUYS zegt dat in deze zaak nog
advies moet binnenkomen. Indien mogelijk
is bet gewenscht, dat ook in dezen gebruik
wordt gemaakt van particulier initiatief.
De begrootlng wordt z.h.st. goedgekeurd.
De vergadering wordt geschorst tot 8 uur.
HOLLAND—AMERIKA-LUN
BEEMSTERDUK 13 Dec. van Boston to
Pilla-'elphia.
BOSCHDIJK, Rotterdam naar New Or
leans. 14 Dec. te Havana.
DINTELDIJK. Rotterdam n.d. Paclflck, 13
Dec. te Los Angeles.
EDAM 14 Dec. van Rotterdam te New
Orleans.
De
A. P.
van gi
Moe
luitjes
beloofi
tiger r
zUn ds
maken
onsjes
eigen
beert i
met hi
regeler
gedeeli
men p
in t g
sten b
hulsho
nemen
Aldu
wende
in „De
genoeg
De li
in de
8. D.
Daar
Socialh
in de p
den ult
waarin
gen in
Van
Maar
Nóch
de opp
Dat i
in het
kwaad
VA.R.A
zeggen,
hü voo:
bestuur
En n
zich, n<
van j
trokker
langer
Ook
moeder
te hout
hebben
Voor
gebeurt
Maar
wüten
t Ge
ding.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
DJEMBER 14 Dec. van Hamburg
Make.
KEDOE (ultr.) 14 Dec. te Singapore.
KOT A agoeng 13 Dec. van Batavia naar
Rotterdam.
KOTA INTEN (thuisr.) pass. 14 Dec. Kaap
del Arml.
KOTA TJANDI (uitr.) pass. 15 Dec. H-
nisterre.
STOOMVAART BHJ. OCEAAN
ACHILLES, Japan—Rotterdam, 14 Dec.
te Singapore.
Midden November en begin December
werd ingebroken in de woning van den heer
d. Veen aan de Oudvaart te Sneek, de
eerste maal met behulp van een valschen
sleutel, toen f 175 werd medegenomen. De
tweede maal bedroeg de bult f 6 plus een
gouden broche.
Zaterdagavond J.l. wjrd ingebroke bü den
heer Mink aan den Overweg, waarbU eenlge
gouden en zilveren voorwerpen werden ver
mist. In verband hiermede heeft de politie te
Sneek drie jonge mannen gearresteerd, die
bekend hebben deze inbraken te hebben ge
pleegd. Zü zün ter beschikking van de Jus
titie gesteld.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
AALSUM 14 Dec. van aLs Palmas, Bueno*
Ayres naar Antwerpen.
EMANUELms., 14
Holtenau.
HELKA 11 Dec. van Batoem te Duinker
ken.
HOLLANDIA, m.s„ 13 Dec. te Cuxhaven.
KATENDRECHT 14 Dec. van Rouaan
Constanza.
KATWIJK 15 Dec. van Caen naar Rotter
dam.
MIJDRECHT 14 Dec. Istanbul gep., iu*’
terdam naar Batoum.
NEPTUNUS, tas., 13 Dec. van UddevaD*
naar Danrig
OCEAAN, ms., 13 Dec. van Sunderlana
naar Rouaan.
FLYING NORSEMAN, ma., 12 Dec. ven
Rotterdam te Molfetta.
RANDWIJK 15 Dec. 700 mül Westelijk ra>
Lands End. Cuba naar Greenock.
ROSSUM 15 Dec. Dover, Bristol naar Rot
terdam.
SPAR 13 Dec. van Savannah te Lon*^,
STAD DORDRECHT 14 Dec. GUN*""
gep., Rotterdam naar BagnoU.
THEANO 15 Dec. van Rotterdam te
fast.
TIBA 14 Dec. Fernando Noronha W
Antwerpen naar Buenos Ayres.
heer WIJNKOOP (C.P.) rfleent, dat
heele regiem van dezen Minister niet
anders kan worden betiteld dan met den
term „afbraak".
De heer LINGBEEK (H. G. 8.) herinnert
aan iün (verworpen) motie over de sala
rissen van de kloosterllngen-onderwüzera.
Wat ook verandert in ons goede vaderland,
niet de goudstroom, die elk jaar uit
’s Rijks schatkist naar de kassen der
kloosters vloeit.
De economische toestand van thans Is
een nieuwe reden cm aan te dringen op het
stopzetten van dien stroom in de boorde
volle kassen der kloosters.
Een andere reden om hierop nog even
aan te dringen ligt In den aandrang van
Katholieke kringen om Rükssteun voor
het groote gezin. Maar moet daartegenover
dan niet staan mindere salarieerlng voor
de gezinloozen, die in de communautelt
leven.
De heer K. TER LAAN (8. D. A. P.)
merkt op, dat er ook met hem over bezui
niging te praten zou zün, maar het gaat
over de wüze, waarop. In tegenstelling met
mej. Westerman, acht spr. de nlet-invoe-
ring van den 8-jarigen leeerpllcht te be
treuren, maar dat hangt af van de klasse
wier belangen men behartigt.
De heer ZANDT (St. Ger.) acht den 8-
onverantwoordelük in
verband met den financieelen toestand van
het land.
Krachtige bezuiniging is noodzakelük,
vooral op de dure gebouwen der scholen,
die op paleizen lüken. Meerdere eenvoud kan
het onderwijs slechts ten goede komen.
Spr. wüst voorts op de z. L schadelüke
lectuur in de openbare leeszalen, die over
eenkomstig oude christelüke gebruiken in
het openbaar moest worden verbrand, gelük
geschiedde ten tüde van Paulus te Ephese.
Ten slotte komt spr. op tegen de salariee-
ring van de kloosterllngen-onderwüzera.
De heer SLOTEMAKER DE BRUINE
(C.-H.) is het eens met den Minister, dat
er geen aanleiding is thans in te gaan op
de vraag van de salarieerlng van personen,
die Ji communautelt leven, nu het rapport
van het onderzoek nog niét is verschenen.
De heer SURING (R. K.) betreurt 1 uit-»
stellen van de Cursus wet; het uitstel van
den 8-jarigen leerplicht kan spr. blllUken.
Op de kwestie van de salarieerlng van
de kloosterlingen-onderwüzers zal spr. thans
niet Ingaan, nu de Minister nog een rapport
daarover wachtende is.
Spr. eindigt met den wensch, dat het dezen
Minister gegeven zal zün ons volk voor ver
dere beperking van het onderwijs te behoe
den.
(S.D.AJ*. zegt, dat
wetsontwerp tot wüziging van de L.
O.-wet een reactionnairen geest ademt.
Het nüverheldsonderwüs wordt niet vol
doende behartigd.
Spreekster constateert ten aanzien van
het vakonderwüs afbraak van hetgeen in
den loop der jaren met moeite is tot stand
gebracht. Een langere leerplicht is noodlg.
De heer VISSCHER (AR.) acht de on-
derwüsbelangen bü den Minister niet alleen
veilig, maar zelfs te veilig, want er zal In
dezen crislstüd veel meer bezuinigd moeten
worden dan nu gedaan wordt.
Verlenging van den leerplicht is niet noo
dlg; men kan wel een paar uur meer les
geven. De onderwüzers moeten behoorlük
worden betaald maar zij dienen dan ook
hun volle kracht te geven.
De heer TILANUS (C.-H.) wüst er op,
dat voor het hoofdstuk onderwUs drie tien
den van de totale rijksinkomsten worden
gevraagd en voor het lager onderwUs alleen
één vüfde. Als de rijksinkomsten het vol
gende jaar nog meer zullen dalen, dan zal
er zeer sterk moeten wordenbezuinigd op
de onderwüsuitgaven. En dan' zal er tevens
meer gevorderd moeten worden van dc
ouders in den vorm van meer schoolgeld.
De nood der tüden dwingt om met het
onderwUs een andere richting uit te gaan.
Niet alles moet van den Staat uitgaan, de
ouders zullen zelf meer moeten betalen.
De heer KETELAAR (V.D.) vindt het wel
heel erg, als een Minister in een gunstlgen
tüd geen voldoende zorg wüdt aan de hem
toevertrouwde belangen.
Wüziging van de L. O.-wet is nooit
bedoeld als een crisis wet; als deze chaos
wordt behandeld, zal men echter daarop
het stempel eener crisiswet drukken. Wüzi-
gingen naar aanleiding Van de crisis dienen
in afzonderlüke wetsontwerpen te worden
neergelegd.
De heer ZIJLSTRA (A.R.) merkt op. dat
op büna elke bladzüde dezer begrootlng de
bezuinigingsnoodzaak blükt. De bezuiniging
is echter noodzakelük.
Het onderwUs is te duur geworden, men
maakt het den kinderen veel te makkeluk.
Plastisch uitgedrukt: de leerlingen behoe
ven niet meer te kauwen, zü behoeven
slechts te slikken. Dat de resultaten van
het onderwUs achteruitgaan, is een gevolg
van een gebrek aan tucht. In deze eeuw
van het kind worden de kinderen lastige
potentaten.
Het aantal leerplichtige kinderen neemt
Jaarlüks toe met 190.000. Daarvan moeten
er ook velen rfear de bijzondere scholen.
Van stopzetten van den scholenbouw kan
dus geen sprake zün.
De
het
