ONS BLAD
I
BEZUINIGING OP LAGER ONDERWIJS
Radio on*raad
pjT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 297
VRIJDAG 18 DECEMBER 1931
VOORNAAMSTE NIEUWS
r
teenng
De inzameling voor het
Nationaal Cri
*mité
Albertus de Groote
Heilig
De w.erkloozen-actie
te Amsterdam
Brutale inbraak te
Zaandam
te
JOH. LAUWERS
PAVGI np 3
ALKMAAR
Brillenreparatie's vlug en billijk
1
a
tö
De A.V.R.O.-
„onthullingen”
De Nederlandsch-Belgische
handel en de contingen-
j HET LAGER ONDERWIJS HIER EN ELDERS
DE PARTIJ VAN DE MOTIES
"oniev^le. rer^kerd voor «a f 3000.- Ï.TTot^"^ f 750.- f 250.- T X f 125.- mTw”f 50.- X
AAWGIFTE MOET, OF STRAFFE VAM VERLIES VAR ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EH TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
»otRiyx-
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
jUle gbnnne'a OP dit N«d zijn in«evol«e de ▼er«ekerin«»voorwa»rden
n
Vergadering Nationaal Crisis. Comité
te
rt
Gerechten In den Jordaan te Amsterdam.
moet
MARTIN BERDEN.
(Nadruk verboden)
groote schaal in
op
Ernstige ongeregeldheden
6
troepen naar Mand-
Op de politie gescboten
L.
Barometerstand 9 uur tjd.: 778, vooniik
F
I
I
toegezonden
Ingekomen bij de redactie:
L. H.
De dieven op heeterdaad betrapt
Een burger getroffen
e
r
i
l-
la
alleen
Laval In de minderheid in de Franache
Kamer; geen politieke gevolgen.
en tuinbouw rechtstreeks be-
dat gaat hier te lande niet.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 4.16.
d
n
t-
n
it
ft
moties,
liefst
De be—rnotlnr van «oArew*-. Wnw-ten en
Wetenschappen door Cs Tweede Kamer aaa*
genomen.
Nieuwe Japscische
sfeertje.
Ambtenarenrntsiag
Oostenrijk.
De heropening v»n het Egyptisch parle
ment.
ll
ft
d
if
L
a
BUREAU!
TWeteon:
n
it
ie
n
n
ft
r.
Juweelendlcven aan het werk;
Rotterdam hun slag geslagen.
Alburtns Magnus zal waarschijnlijk nog
vóór Nieuwjaar heilig worden veiklaard.
De Eerste Kamer aanvaardde de tartefs-
veihooglng en de benzine belasting.
ABONNEMENTSPRIJS:
per kwartaal, voor Alkmaar L—
fMr bulten Alkmaar -6A5
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.64 hooger
In een tijd van meevallen
Kijk je niet zoo bedeesd
Ala je van een ladell'htlng
Kijk je niet meer zoo bedeesd
Maar wel sta Je toch verwonderd.
En je lispelt sach. soo-zoo.
Nu ze hebben Ingebroken
Bij den Raad der Radio I
Nog geen góden jr gestolen....
Fn terwijl je even lacht
Vraag je: ja. wat had de ..dief" daar
Eigenlijk toch wel verwacht?
Zocht hij soms naar aethergo'ven
Of een zeer bescheiden raad?
Of was hy iets té nieuwsgierig
Naar wat In schrifturen staat?
Zocht hU naar geheime stukken?
Ach. dan deed hy héél ve -keerd.
Immers veel geheims dingen
Worden steens gepubliceerd
Dus.... er valt hier niets te dussen.
Déze tijden zijn zoo mal.
Dat je dan al gauw gaat denken
Aan een kwaal-overval I
Naar het ..Vad.” verneemt, hebben er hi
de laatste dagen besprekingen plaats gehad
tusschen Nederlandsche en Belgische hoofd
ambtenaren over de bondelsbetrekklngen
tusschen belde landen. Allerlei plannen zijn
overwogen. In verband met de groote onze
kerheid in de economische situatie, acht men
het huidige moment over t algemeen niet
geschikt voor een grootsche actie tot econo
mische toenadering, al hoort men hier en
daar ook de meening verkondigen, dat men
juist thans, nu de nood dringt, van den toe
stand sou dienen gebruik te maken om beide
landen nader tot elkaar te brengen.
Intusschen is er toch een bescheiden begin
gemaakt met de verwezenlijking van de Oslo-
gedachte.
Er is namelijk een ontwerpverdrag opge
maakt, waardoor men de gevolgen van de
contlngenteeringspolitlek. welke In beidé lan
den In uitzicht gesteld is voor elkaar zoo
veel mogelijk verzacht. Beide landen hebben
elkaar voor wat betreft die contlngeerlngen.
een ultzonderlngsreglme toegekend. „WH wil
len er in leder geval voor zorgen zoo selde
men het blad dat de twee landen tn dezen
tjjd van algemeenen nood elkaar zoo weinig
mogelijk schaden door hun crisismaatrege
len*.
Op dit oogenbllk is het ontwerp door de
Regeerlngen in Den Haag en te Brussel in
studie genomen.
f 1.50
De herstelkwestle. Geen beslissing te
Ba cl? De berstelconferentle weer in Den
Haag?
niet, maar voor zoover ik heb kunnen
ronstateeren verricht hij met opge
wektheid en met groet toewijding zijn
plicht, vermoedelijk geachi aagd door
het groote gevoel van verantwoordelijk
heid. dat hij in zich omdraagt.
Hoovermoratorium door werkcommlavie
uit het Amerikaansche Huls van Afgevaar*
digden aangenomen.
Kaar de „KOlnlsche Volksreltung*' Ut Rome
verneemt heeft Z. H de Pads inzake de voor
voorgedragen heillgverklarag van Albertus
Magnus gunstig beschikt.
De H. Vads- zal waarschijnlijk nog vóór
Nieuwjaar de canonlsattebul onderteekenen
Gunstige beschikking van
Z. H. den Paus
Ook mr. v. d. Deure, voorzitter van de
Christ. Radlovereenlr ng heeft de z.g. ..ont
hullingen" van de A VBO. besproken voor
de radio.
Er bleef niets van heel.
Mr. v. d. Deure wraakte terecht den ophef
dien men maakt van wat hij noemde ..een
gestolen brief. De ..Radiobode" wekt, door
het uit elkander rukken van eenlge zinnen,
den Indruk dat de K R O. en de N.CK.V. met
den Minister van- Waterstaat een overeen
komst zouden heoben gesloten. Niets Is echter
minder waar dan dat Alles is gedaan om de
bepalingen in het concept-beslult. die de
K RO. en de N.C.R.V. in haar nadee 1 acht
ten, veranderd te krijgen. Daartoe had spr.
een vertrouwelUk onderhoud met Minister
Reymer, die verzocht de wenschen van des
K.F..O. en de N.C.R.V. op papier te ontvan
gen. Het was niet een overeenkomst, maar
een exposé van wensdhen. In het zendtjjden-
beslult zijn trouwens verschll'ende wijzigin
gen aangebracht. Het was het recht van de
NCRV om voor legen wenschen te Ijveren
en In den strijd om het recht in den ether,
zelfs haar (dicht.
Deed de A.V.R.O. niet hetzelfde en ging
ook d.~. Molhuyzen niet meermalen op
audléntle? De Minister ontving de vertegen
woordigers der verschillende omroepvereenl-
gingen allen even correct en verzocht een spr.
met den K.R.O. overleg te willen plegen
teninde de gemeenschaopUjke wenschen te
zijner kennis te kunnen brengen.
Te Zaandam te gisteravond een brutale
Inbraak ontdekt, waai bij men de daders na
een korte klopjacht heeft kunnen grijpen.
Bij afwezigheid van den bewoner van bet
perceel Rozengracht 3 hadden twee mannen
zich toegang tot diens woning verschaft.
Met den buit, bestaande uit een gesloten
geldkistje, dat zU onder het bed vonden,
trachtten zij zich uit de voeten te maken.
Juist echter kwam de bewoner aaugeloopen,
waarop zy het hazenpad kozen. Op zijn
alarm ontstond een klopjacht en men wist
spoedig een der daden te grijpen, die on
derweg het kistje weggeworpen en zich
van gUn colbertje ontdaan bad. Kort hierna
werd ook da tweede dader in arrest gestel 1.
He* bleken te sUn de Zaandammers, de
«-jarige N. K. en de 25-jarige H. O., bei
den goede bekenden van de politie. In be*
geldkistje bevond zich Z 75.
beloonlng van den ondei wijzer U
na den oorlog nog niet afdoende gere
geld Door verhooglngen. toelagen en
toeslagen bedraagt zij voor beginners
plm. 6000 franca Het maximum, te be
reiken door den directeur d’ école, be
draagt plm 14000 francs.
Aangezien er geen dwingende wette-
lijke voorschriften zijn omtrent net
utterlyk ea innerlijk van de gebouwen
en de financieele toestand van vele ge
meenten allesbehalve rooskleurig schijnt
te zjjn. zien de scholen er vaak erbir-
meljjk uit. en dat niet alleen op het
platteland! Daar te uiteraard de toe
stand het treurigst, maar ook in rijke,
bloeiende, groote gemeenten heb Br
scholen en schoolmeubelen aangetrof
fen. dis stellig In ons land al voor ja-
ren onbewoonbaar en onbruikbaar zou
den zijn verklaard.
rondziende, trof Ik altijd eer
voor den onderwijzer en op
lessenaar altijd weer een grooter
kleiner stapeltje boeken en een
De Eerste Kamer nam, reap, met 64 tegen
13 stemmen en sJi.sL, de wetsontwerpen aan
tot rertiooging van Invoerrechten en heffing
benzine-belasting.
Derde tariefTordenlng belast van 16
December af o. a. fotvgranetoc'tellen,
gl<< llampen, weefsels en kleedingslukken.
Ook gisteravond te het tn verband met de
actie der werkloozen op de Lauriergracht en
omgeving mln of meer rumoerig geweest, zon
der dat het echter tot ernstige Incidenten
te gekomen. Een groote polltieihacht patrouil
leerde door de verschillende straten in deze
buurt.
Wel werden te ongeveer kwart voor tien
vier ruiten van het op genoemde gracht ge
vestigde stempellokaal door een aantal bel
hamels met steenen Ingegooid. Arrestaties
hebben niet plaats gehad.
Wij vernemen voorts, dat gistermiddag een
ongeveer 48-jarlg burger by de schietpartij
in de Laurierstraat door een kogel uit een
polltierevolver geraakt te en naar een der
I gasthuizen te overgebracht.
Ee-rwtHebe af-evw-j-dl-S- n--- >>et Mo-
hairodaanach r'nrm alt Palestina gewet,
wegens antl-Italiaanscbe redevoeringen.
Giften kunnen ook wordi
aan het bureau van ons blad.
Firma's die een zeker bedrag beschikbaar
willen stellen, te leveren in goederen in na
ture, kunnen dit eveneens bij ons blad op
geven.
De ingekomen giften zullen In dit blad
worden verantwoord.
HOF ALKMAAR
Administratie Na 433
Bed-etle No. SU
anders zijn, maar land- en tuinbouw
van heel het land verkeeren tn moeilijk
heden en dan moet men dezen steun
door middel van dit rentelooze crediet
bezien tn het. geheel der maatregelen
Behalve dit crediet geeft de regeering
2.4 mlllloen aan den veenkolonlaien
landbouw en 50 000 gulden gan de kwee
kers te Breezand. De suikerbietenteelt
geniet 14 millloen en er is steun verleend
aan de vlascultuur. Het vorige Jaar heeft
de regeering 150 000 gld. betaald voor de
verlaging der spoorwegtarieven voor
vervoer van vroege aardappe’en. Zij zal
verder komen met een verlaging der
spoorwegtarieven, welke toch zeker ook
aan West-Frlesland ten goede zal ko
men. terwijl in overweging is steun ot
crediet aan de rogge- en haverteelt.
Vergeten mag ten slotte niet worden,
dat er een Invoerrerht gekomen is «p
aardappelen, waarmede de teelt hier se-
ker gediend is. en verder: de steun aan
de tarweteelt. waardoor Inlandache
tarwe-verbouwlng een loonende cultuur
wordt.
Als de regeering nu de toezegging
doet, dat zij de geheele credletverleenlng
Tot zoover het rapport van dr Van
Hattum over den toestand In Frankrijk
Wat Dultschland betreft:
Hoe staat het daa. met de bezetting
der jassen’ In ..Das hollandlache Volks-
schulgesetz” van dr. Friedrich Bach
mann (19281 vinden wij op blz. 71 ver
meld. dat 1 ..Stat Jahrbuch 1926” als ge
middeld aantal leerlingen per leerkracht
aangeeft: voor het Dultsche Rijk 42 9,
voor Pruisen 44.4, voor Beleren 50 3,
voor Saksen 34 1, voor Württemberg 50.1.
Sindsdien zal de toestand er wel niet op
verbeterd zijn; althans dezer dagen
schatte Pater Schröteler S. J. van de
katholieke „Schulorganisatlon” het hui
dige aantal leerlingen per leerkracht
,Jm Dandesdijrchschnitt” op 48.
Op een Informatie aan een betrouw
baar adres in Engeland, hoe groot daar
het aantal leerlingen per leerkracht was
kregen we ten antwoord 45 k 60.
Men houde tn t oog, dat deze gege
vens dateeren van vóór de krlsls. Het
UJdt geen twijfel, dat de val van t pond
voor school en leerkrachten funest blij
ken zal.
Raadplegen wij nu nog eens onze Ne
der landache Rijksstatistlek 1929. Die
vertelt ons, dat hier te lande 311 hoef
den en 400 onderwijzers, samen 711 volle
leerkrachten, geen klas hebben; dat 73
hoofden en 95 onde.-wijzers, samen 168
leerkrachten, een klas hebben van 1—10
leerlingen; 917 hoofden en 1552 onder
wijzers, samen 2-169 leerkrachten, een
klas van 11—20; 2542 hoofden en 7283
onderwijzers, samen 9825 leerkrachten,
een klas van 2130, enz en verder, dat
het gemiddeld aantal leerlingen per
leerkracht in ons land 33.3 is.
Weet men hoeveel en welke Europee-
sche landen boven dit gemiddeld aan
tal leerlingen pe.» leerkracht uitgaan?
Niet minder dan 15 landen: Bulgarije,
Dultschland. Engeland. Frankrijk, Grie
kenland. Hongarije. Italië. Litauen, Noor
wegen. Oostenrijk, Polen, Portugal, Roe
menië. Tsjecho-Slowakije en Zweden.
In enkele landen schijnt het gun
stiger gesteld met b.v. 25. 30 en 31 leer
lingen per onderwijzer, maar men neme
dan ook wel in aanmerking, wélke landen
dit betreft; respectievelijk: Letland,
Finland en Denemarken: hier sjjelen
natuurlijk de groote Afstanden en de
schaarsche bevolking een groote rol.
Met deze landen Is Nederland toch
zeker niet te vergelijken.
Internationaal beschouwd mag en
moet Nederland oJ. op zijn lager onder-,
wijsóók door middel van personeels
vermindering bezuinigen.
Ook het onderwijs moet er toe bijdra
gen. dat wij op een wereldniveau gaan
leven.
ADVERTENTIEPRIJS: Va» 1—5
re(ete 1J5: elke regel meer
RECLAME per regel f 4-75 roor
6e eerste pagina: overige
pagina's f 4 36-
RÜBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bij vooruitbetaling per plaatsing
f 4.60 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer f 6.16
I UVCV, UDI £.1J LAC 5VIICDIW VlCLUCV?Pt ICClllUK
zoo coulant mogelijk zal toepassen, maar
dat zij op dit oogenbllk de belangen te -
gen elkander afwegend 5— niet verder
kan gaan, dan is het begrijpelijk, dat.
de katholieke afgevaardigden, evenals
die van de andere partijen, hoe gaarne
zij West-Friesland ook zouden willen
helpen op een royalere wijze, de regee
ring niet kunnen dwingen.
Want aannemen van een motie, met
de wetenschap dat de regeering er toch
geen gevolg aan geeft, is een coraedie.
een partij die zichzelf respecteert, zooals
de katholieke partij doet, onwaardig.
ZU probeert zooveel gedaan te krU -
gen ais mogeltjk is. maar beziet de zaken
in het algemeen belang, tn het belang
van het geheele land. Heel veel is reeds
bereikt, ook al is niet alles verkregen,
en zijn er ontevredenen, wien het hemd
nader is dan de rok. een partij
van moties Is zij niet, dezen titel
waarlijk geen ee re titel! gunt zij
gaarne aan de 8. D. A P.
Wie de zaken rustig beschouwt, zal
moeten toegeven, dat men aan die pa
pieren daden niets heeft en dat men
meer gebaat is met den steun, die nu
verleend wordt, ook al had men gaarne
wat meer gehad.
Verder
lessenaar
dien
of kleiner stapeltje
opengeslagen schrift.
Het stapeltje boeken verminderde na
elke les. In het schrift werd nu en d»->
een oog geslagen, een enkele maal een
blaadje otngeslagen.
Op een vraag daarnaar, werd mij me
degedeeld, dat een en ander het resul
taat was van de voorbereiding van den
vorigen avond. Den onderwijzer is n I
voorgeachreven zich eiken avond schrif
telijk voor te bereiden voor de lessen
van d'n volgenden dag en die s -hrlfte-
Ujk voorbereide lessen op school mede
te brengen.
Op mijn vraag, zoowel aan onderwij
zers als aan -inspecteurs, of die voorbe
reiding wel steeds serieus werd opge
vat. of ztj niet een enkele maal achter
wege bleef, antwoordden de onderwij
zers stereotype: De inspecteur wenscht
het en wj weten, dat het noodlg te’,
en de Inspecteurs: „Het zou den onder
wijzer slecht bekomen, als hU zijn pllcn;
kf - dermate verzuimde, dat hij da voorbe
reiding nallct. Ieder weet dat hij dan
b'nnenkort overyer’aat't wi r^n naar
een school van minder beteekenis en dat
Wj herhaling ontslag zou volgen
Werd ik door deze feiten in de mee-
nirg gebracht, dat de betrekking van
onderwijzer in Frankrijk geen sinecure
1». by het verder rondzien in de klasse
werd die meening verrterkt.
In de groote steden waren in den
regel een 60-tal leerlingen in elk lokaal
aanwezig. In de kleinere plaa’sen al
leen dan minder, als het aantal scho
lieren minder was.
Minder dan 40 leerlingen heb 'k
in één-numscchooltjM aango-
troffen.
De onderwl’zers vonden zelf het aan-
*sl ti groot, waan slechte tevreden
°mdat het kleiner was dan vroeger. Ten
gevolge van den oorlog was nL het
kindertal sterk verminderd; het onder-
wiiaersaantal was vrywel hetzelfde.
Vandaar, dat er nu een 50 k 60 leer-
In de vakbladen der onderwtjzersorga-
plenties Is ovfer de komende bezuiniging
op het lager onderwijs heel wat te doen
Dat behoeft niet te verwonderen.
I Een ieder komt op voor z'n eigen vak
I Wij begrijpen en waardeeren het. dat
I het onderwijzend personeel zich verzet
I tegen lederen maatregel, waardoor het
onderwijs minder effectief dreigt te wor-
I den.
Bovendien begrijpen en waardeeren
I *jj het, dat de onderwijzers opkomen
I voor hun collegaas.
De thans nagestreefde bezuiniging
I toch zal gevonden worden in verminde-
I ring van het aantal leerkrachten;
I waar minder arbeidskrachten noodtg
I worden, daar lijden de collegaas.
Als stëéds moet echter ook hier het
I gwaarst wegen, wat het zwaarst 1 s.
Heel ons volk is in last, doordat het
I hoven het wereldniveau leeft. ook op
I gnderwljsgebled.
i Ligt het dus niet voor de hand, dat
de regeering versobering van Staats
uitgaven tracht te bereiken, óók -door
versobering van uitgaven voor onder
wijs?
We' zullen er aan moeten ge’ooven,
hoezeer het ons ook spijt voor het onder
wijs en voor een aantal onderwijskrach
ten.
Waar het Rijk op onderwijs bezuinigt,
daar zal het die bezuiniging Immers
vrijwel uitsluitend moeten vinden op in
krimping van het onderwijzend pe.zo
neet. en daardoor wordt het onderwijs
minder goed, daardoor worden slacht
offers gemaakt onder het onderwijzers -
corpa
Over dit alles zullen wij ons echter
met alle medegevoel voor de gedupeerde
onderwijskrachten gemakkelijker
troosten, als wij de toestanden hier te
lande vergelijken met die In het buiten
land.
Zien we nu eens naar Frankrijk.
Daar krijgt het bijzonder onderwijs
i teen cent uit de publieke kassen; men
«zake zich eens in, wat dat beteekent
En hoe staat het daar met het open
haar onderwijs op de gewone volks-
‘aehool’’ Tn de Nederlandsche Staatscou-
I rant van 29 December 1935. no. 252, Is
lepger.omen het rapport door dr. A. .t
van Hattum. oud-Inspecteur, na een
onderzoek In loco uitgebracht aan onzen
Minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen. Daaruit citeeren we de
volgende passages.
De vorige week hebben wij er op ge
wezen. hoe de 8. D. A. P.. die zelf geen
verantwoordelijkheid wil dragen, uit den
nood van land- en tuinbouw door agita
tie politieke munt tracht te slaan. Toïo
het voor eenlge jaren den land- en
tuinbouw goed ging, zag of hoorde men
de sociaal-democraten niet onder de
landbouwers of de tuinders, maar nu
het hun slecht gaat en de menschen
ten gevolge van de moeilijkheden, die zy
ondervinden, ontevreden worden, zjjr
zij er dadelijk bij om die ontevredenheid
aan te wakkeren en af te geven op d**
regeering. Deze draagt Immers, volgens
hun woordvoerders, van alles de schuld
en maar hoogst zelden hoort men. dat
de nood in land- en tuinbouw een gevolg
Is van een wereldkrlsls. waar ons land
niets aan doen kan. zelfs de regeering
niet.
Land-
schermen.
daar deze bestaan moet van den export
en de regeering daarin niets heeft te
zeggen. Hoogstens had zij. door hoogere
invoerrechten te heffen op andere arti
kelen een verlaging daarvan kunnen ge
bruiken als ruilobject voor meer uitvoer.
Hiervoor bestaat In de Kamer geen
meerderheid, en in het bijzonder verzit
ten de socialisten zich daartegen Nu Is
het heel gemakkelijk om te betoogen.
dat de regeering niet veel, in alle geval
te weinig doet ter ondersteuning van
land- en tuinbouw in deze moeilijke tU-
den. Men kan dan van alles elachen en
de socialisten zijn daarin meesters. ZU
bestaan vap het mur steeds meer vra
gen en een pracht propagandamiddel
vormen dan moties, die zij tn de Kamer
indtenen Dat is echter niets anders dan
volksmisleiding. Men kan niet regeeren
met moties.
Zij zouden het liefst allerhande moties
door de Kamer zien aangenomen en Je
regeering zou dan maar moeten zorgen
voor de uitvoering en bovendien de ver
antwoordelijkheid dragen, want daar
voor past die partij. Op deze wijze zou
de regeering het knechtje worden van
het parlement en niet meer leiden of
regeeren. maar geleid en geregeerd wor
den. Het Katholieke standpunt omtrent
moties Is bekend: moties moeten uitzon
dering blijven, want het zUn wep-
schen en die kunnen evengoed op andere
wijze tn het debat ter kennis van de
regeering worden gebracht. Als een mo
tie wordt tngediend. moet het hooge
ernst rijn dan moet het een zeer prin
cipieel punt betreffen en dan moeten
degenen, die daar voor stemmen ook
bereid zijn na de aanneming daarvan
de volle verantwoordelijkheid te dragen
Dat wil dus zeggen, dat. Indien de rs-
geertng deze niet uitvoert, men bereid 1».
het zelf te doen, dus de regeertngstaak
over te nemen.
Voor de socialisten zijn moties Slechts
reclame. Dat zijn de papieren daden van
die partij. ZU kosten niets, maar later
kunnen de socialisten den menschen op
vergaderingen vertellen, dat z U wel
steun wilden verleenen. hetgeen dan
moet blijken uit de moties, maar dat de
anderen partUen niet wilden.
Het Is voor ons zelfs geen vraag, of
de socialisten, eenmaal aan de regee
ring, voor land- en tuinbouw wel met
den steun zouden komen, dien zij nu
vragen. WU zijn er van overtuigd, dat
dit niet het geval zou zUn. maar dat
de steun aan heel andere zaken gegeven
zou worden.
In een paar dagen tljds zUn de socia
listen gekomen met moties. De heer
Duys kwam er maar liefst met drie
listen gekomen met zes moties. De hear
Hiemstra vroeg een extra subsidie voor
een propagandafonds voor de hier te
lande geproduceerde zuivelproducten en
later, dat bij steun niet een loon van
16 gulden per arbeider in rekening zon
mogen worden gebracht, maar dat de
plaatselUke loonstandaard zou geldei*.
De heer v. d Sluis noodigde de regeering
uit. te zorgen, dat alle voor 1 Janus
1930 gesloten pachtcontracten zouden,
worden ontbonden. De heer Duys
wenschte directe steunregeling inplaata
van rentelooze credleten. verder ook
rentelooze credleten voor Kennemerland
en ten slotte: dat de gemeenten niet
30 procent, maar slechts 10 procent bij
zouden dragen in het te verleenen ren
teloose crediet.
Nu heeft de regeering ten behoeve van
den groven tuinbouw in West-Frlesland
een renteloos crediet beschikbaar ge
steld van ten hoogstw»700.000 gulden.
Het ligt voor de hand, dat de betrok
kenen gaarne méér zouden willen heb
ben en liefst geen crediet. maar het geld
cadeau van den staat. Niemand zal hun
dat kwalUk nemen. Ieder voelt zUn eigen
leed het meest en van katholieke zijde
Is ook gepleit voor de wenschen in de mo
ties voor West-Frlesland uitgedrukt,
maas de regeering moet de leiding hou
den daaraan is niet te ontkomen. ZU
moet zorgen dat het geld ar Is en de
socialisten kunnen wel betoogen. dat «r
volop geld la. maar dat Is een daverende
leugen. Als West-Friesland alléén ge-
holpen moest worden, zon bet heel wat
Dullarhland beorhuldlfd la het Amerl-
kaanArhe Hate vaji Afsevaardicden.
ook
lingen voor rekening van één onder
wijzer kwamen terwyi vroeger een 100-
tal geen zeldzaamheid was.
Wanneer ik in den loop van een ge
sprek met de onderwjzera. vóór of na
schooltijd of op de speelplaats, vroeg,
hoe groot zy meenden dat het aantal
leerlingen zou moeten zyn. kwamen zij
meestal tot 40 A 45 daarbij ate reden
opgevende, niet dat het zoo moeilijk
was aan velen behoorlijk les te geven,
maar dat or zooveel arbeid gevraago
werd na schooltyd.
Alle schrifteiyk werk Immers wordt
op papier gemaakt. Alle cahiers moeten
door de onderwijzers peraooniyk wor
den gecorrigeerd en elke maand moet
den ouders het .cahier mensuel” het
maandelyksch rapport worden ge
toond. Dezen zenden net terug met hun
handteekening onder het laatste werk
hunner kinderen. Vaak te de handtee
kening vergezeld van een opmerking
Rekent men hierbij, dat elke onder
wijzer 30 uur le« geeft per w—k dat h’’
eiken avond zijn voorbereiding heeft,
elke maand zijn „program mensuel**
maken, dan mag zijn tiak niet
licht worden geacht. To:h klaagt tijj
-- - te
Op de Lauriergracht en tn de omliggende
straten te Amsterdam is het gisteren in den
laten middag in verband met de actie der
werkloozen Inzake het niet meer dan een
keer stempelen per dag. tot ernstige ongere
geldheden gekomen. Groote groepen werk
loozen bewogen zich door de straten en
straatjes van deze volkrijke buurt, de dingen
afwachtend die komen zouden. Op enkele
punten in de buurt van het stempellokaal
aan de Lauriergracht, dat door eenlge agen
ten werd bewaakt, werd door enkele leiders
van de actie, die zich met scheepaomroepera
gewapend hadden, voortdurend het narool
uitgegeven, niet tot stempelen over te gaan.
Een groote politiemacht, waartoe ook eenlge
ruiter» behoorden, was aanwezig om de orde
te handhaven. Dat dit noodlg «ras bleek na
vieren, toen verschillende groepen werkloo
zen ongeregeldheden trachtten uit te lokken,
daarbij provoceerend tegen de politie optre
dend.
Vooral tn de Tweede Laurierdwarsstraat
werd de politie danig in het nauw gedreven,
met het gevolg, dat twee agenten hun revol
ver trokken en schoten tn de lucht losten.
Gerulmen tijd bleef het in deze buurt zeer
rumoerig.
In de Rozendwarsstraat, in de Rozen
straat en in de Laurierstraat is het tusschen
4 en 6 uur seer rumoerig toegegaan. Buurt
bewoners namen daarby aan het optreden
der volksverzamelingen deel; zoo werd in
eerstgenoemde straat uit de hulzen met fles-
achen, huisraad en steenen naar de politie
geworpen; deze dag zich hierdoor genood
zaakt by wijze van dreigement enkele malen
In de lucht te schieten. Herhaaldelijk werd
ook gechargeerd, waarby met sabels en gum
mistokken gevoelige tikken werden uitgedeeld
By het gooien met genoemde projectielen
is het echter niet gebleven. In de Laurier
straat is n.l. uit eenlge woningen en ook van
uit de menigte op een groep politieruiters en
op een aantal agenten te voet geschoten.
Het gevolg was, dat de politieruiters hun re
volvers trokken en eenige schoten in de lucht
losten; van de agenten te voet schoten er
echter eenlgen in de richting van de herrie
makers. Het was in den loop van den avond
nog ntet bekend, ot hierdoor personen zl)n
getroffen; het schieten had tot gevolg, dat
de menigte in panlschen schrik naar alle
richtingen uiteenstoof. Ook in andere stra
ten van de Jordaan waren de gemoederen
zeer opgewonden.
In de Nieuwe Kerkstraat, waar zich ook
een stempellokaal bevindt, zyn enkele per
sonen, die ondanks de gevoerde actie toch
gestempeld hadden, door de menigte mishan
deld. Enkele werkloozen die bet stempello
kaal niet kgbben durven binnengaan, hebben
daarvan aan de politie kennisgegeven. Ook
in deze omgeving moest nu en dan krachtda
dig worden opgetreden.
In de omgeving van de Baarsjes, waar ook
één der stempellokalen gelegen Is. heeft de
politie voor bet handhaven van de orde ge
bruik gemaakt van twee politiehonden. Vooral
bü de Klnkerbrug ging het zeer heftig toe.
Twee agenten zijn daar door werkloozen
mishandeld, waarbij hun de gummistokken
zijn afgenomen. Ongeveer 300 personen zijn
uit hel stempellokaal weggebleven.
Heden worden in de verschillende stempel
lokalen de uitkeeringen aan de werkloozen
over deze week uitbeteald; hlerby zal de be
slissing der autoriteiten dat voor enkele ont
brekend- stempels de uitkeeringen nw even
redigheid zullen worden verminderd, gehand
haafd blijven.
