ONS BLAD VOOR EEN POSITIEVE FILMACTIE INSTORTINGSONGELUK TE VATICAANSTAD Het botert niet f JOH. LAUWERS PAYGI OP 3 ALKMAAR Scheermessen F. Herder aangifte moet, op straffe van verlies van alle rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na het ongeval DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 301 WOENSDAG 23 DECEMBER 1931 VOORNAAMSTE NIEUWS •EV Friesch op de lagere school EL AL amg 25 a 30 pCt. loonsverlaging KOSTBARE BIBLIOTHEEK-STUKKEN VERLOREN GEGAAN De toestand voor de landarbeiders De brand van het Oude Slot te Stuttgart Eenfèe personen onder het puin bedolven Reeds één doode èebor&en Onafhankelijke Mandsjoerijsche republiek De inzameling voor het Crisis-Comité NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD adei» ster. Het vuur laait wsrer op verwe- FTING (Nadruk verboden). oudheidkundige vondst Hoofdbestuur van op Dins- Barometenrtand 983. Vooruit. Thans geproclameerd 1931- P HYACINTH HERMANS. Twee dooden, 35 gewonden Blaa Nadere bijzonderheden. on- Najaarsvergadering van het R. K. Werklie denverbond in Nederland. elkan. wezen >ii verlies vee 'a anderen vinger Schenking van kardinaal van Rossom aan de R- K. Universiteitsbibliotheek. tttlt ’lijk Belangrijke Egypte. het WW*- >Un l in md. «al. ind, <et- nd. ad. ba, Ion rik. ■HL Is- BUREAU: Telefoon Licht op De lantaarns moeten morgm worden opgestoken om 4.17. Stijgende werkloosheidscijfers In Dultach- land Verschenen is het advies van de desbe treffende afdeeiing van den Onderwijsraad aan den minister van O-, K. en W. Inzake onderwijs in Friesch op de lagere school. Het Chineesche Kabinet heeft zfjn ont slag aangeboden, doch het ontslag is niet aanvaard. In een gedeelte der Vatikaansche Biblio theek zijn de plafonds van drie verdiepin gen ingestort. Een aantal personen zijn on der de puinhoopen bedolven. 15 pCt. loonsverlaging bij de Amerikaan- sche spoorwegen. CS tö «k van P Don blad rsver- onder es ik, reugd hoofd dexe Een doode geborgen. Het Ijjk van dr. Marco Vatasso la uit de puinen te voorschijn gehaald. Naar de ove rige bedelvenen wordt koortsachtig gezocht. Ingekomen bij de redactie: Mevr, de wed. F. K., Bloemendaal, H. van R. Mad. Veuve L. O.L. Een abonné Mej. C. H. J. M. J. J. 8. Kerstglft proclamatie van een onafhankelijke fede ratieve Mandsjoerijsche republiek. Afkondiging van een tramformarotorium In Hongarije. ht en juiste de ik er dit gade- e van b die if de i een eheel xali- Id. ter en. t mid. In ge ls bui. S. ver arden hands atarek leidde IVilhel- d voor •Js. des 25— 350 0.25 750 10— 350 5— 5— wan engros i daar- 1. ZOU- inge. nnenl. neente -echaf- wordt tdruk- el op. )t Rijk ich- Zis- te Alk- iat: bt en 1 e week len ge- k ir rezen: IK. I te a-d af. keurd. Zaan- ent- het volgt f, zoo. speel- ist te i ver. te erg nood- r uit. en V. doel, maar de pu in de terug- oogevslleo verzekerd voor eeo der volaenda uitkeerinKco3 1 3000.- 1 750.- diiidenik^^aflwnp 1 250.- «n "”«wt ren 1 125.- duim'rt^wlwvinre’ f 50.- bn» ot vlastelers een ver in Vaticaanstad heeft Dinsdagmiddag kort na vijf uur een instortingsongeluk plaats ge had. Het dak van den Noordelijken naar Z. H. Paus Sixtus genoemden nokgevel van het beroemde Belvedère is plotseling inge stort. De zware massa heeft de daaronder gelegen ruimten van de apostolische biblio theek beschadigd. In den Slxtijnschen vleugel (niet te ver warren met de Sixtijnsche Kapel) verbleven nog in den laten namiddag talrijke werklie den, die op het oogenbllk van het ongeval evenwel naar het schijnt reeds waren ver trokken. Aangezien In de middaguren ge- woonlijk slechts weinig bezoekers in de lees zaal zijn, neemt men „aan dat het instor tingsongeluk geen menechenlevens heeft ge kost. Het bericht van het ongeluk werd direct medegedeeld aan Z. H. den Paus, die als voormalig prefect van de bibliotheek, hier voor zeer groote belangstelling beeft. De rechtervleugel van de Vatlcaanblblio- theek. welke in 1588 Is gebouwd, is geheel ingestort. Alle beschikbare brandwachts ruk ten uit ter assistentie van het brandweer corps van Vaticaanstad, welke in verband met het ongeluk de handen vol had. Onge veer een vierde van het gebouw is getroffen, terwijl geschat wordt dat er ongeveer 10.000 boekwerken onder het puin zijn bedolven. Benige dezer werken zijn van onschatbare waarde. Om een kostbaar handschrift van Maarten Luther in antwoord op een waar schuwend schrijven van Paus Leo X. om s nacht te kunnen voortzetten. De H. Vader diep getroffen door het ongeluk. Er verluidt, dat kort geleden reeds het was opgevallen aan de Vatlcaansche des kundigen. dat de Noordervleugel van de bibliotheek teekenen van verval begon te vertoonen. Men was dan ook juist begonnen met werkzaamheden om dit verval tegen te gaan. De slag van de instorting was door de ge- heele Vatlcaansche stad hoorbaar. De gou verneur van de Vatlcaansche Stad. Kardi naal Pacelll, de pauselijke staatssecretaris en vele andere hooggeplaatste personen, snel den onmiddellijk naar het terrein van de ramp. De Paus, die op het oogenbllk, dat het ongeluk gebeurde, in zijn particuliere biblio theek vertoefde, had den slag ook gehoord. Toen men hem vertelde, wat gebeurd was, was hij diep getroffen. De fresco's, die de groote hall, waar het ongeluk plaats had, versierden, zijn vrijwel onbeschadigd gebleven, daar alleen hei mid denstuk van het plafond is Ingestort. De Eerste Kamer heeft het wetsontwerp inzake beperking van den invoer x. h. s. aangenomen. Wij zijn het land des overvloeds, '■•.Van varkens, schapen, koelen, 'Terwijl de vruchten op het veld xHaast uit zich zelve groeien! De zuivel is een industrie. Waardoor wij zéér vermaard zijn Bij allen, die steeds gaarne met Het vette dezer aard zijn. En desondanks hoe vreemd het klinkt. Het resultaat van wasdom Doet thans juist door zijn overvloed De boerenlul de das om! De boter.... ach, het botert niet. Omdat het niet gesmeerd gaat. De kaas gaat niet naar *t buitenland, Zoodat ook zij verkeerd gaat. De kippen kan men door een wenk Het leggen niet beletten. En bovendien tok eten wjj Te weinig omeletten! Zoo zitten wy, niet in de maag. Doch In de schuur met zuivel. En heel hardvochtig wenscht de boer Zijn voorraad naar.... den duivel! MARTIN BERDEN. Een officieel Sovjetrberlcht uit Moekden meldt, dat aldaar een conferentie Is gehou den van alle na de Japansche inflatie Inge stelde nieuwe provinciale regeerlngen in MandsjoerUe. De conferentie besloot tot het proclamee- ren van een onafhankelijke federatie Mand sjoerijsche republiek. Voorstel van den Onderwijsraad de brand zou overslaan naar de slotkerk Het vuur, dat in de middaguren in het zuidelijk deel van het complex nog hevig woedde, kon zoo goed als geheel worden bedwongen. Ook In den Z.O. toren Is het vuur duchtig bestreden en terug gedrongen. Ook In den N.O. toren woedt het vuur nog steeds voort, zoodat maatregelen zijn ge nomen om de blusachingswerkzaamheden In den Oproep aan Vlastelers in Noord- en Zuid-HoIIand Bergingswerkzaamheden Nadat het vuur In de Ingestorte verbln- dingsgang tusschen den Z.O. toren en de slotkerk tijdens de middaguren eenigszins was teruggedrongen, gingen de brandwachts over tot de bergingswerkzaamheden ten einde hun onder puin bedolven makker Wetzel te redden. Zij vonden evenwel niets anders dan het onherkenbaar verminkte lijk, dat met groote moeite te voorschijn werd gebracht Thans heeft de brandweer volle aandacht xoor de Z.O. toren, welke permanent wordt nat gehouden. Om half vier was men van meenlng, dat deze vleugel en de slotkerk als behouden kunnen worden beschouwd. Indien het vuur verstikt zal kunnen wor den In de puinhoopen. Om zes uur kon gezegd worden, dat er geen onmlddelUJk gevaar meer bestond, dat Van het plafond van de Vatlcaansche bi bliotheek is gelukkig alleen het middenge deelte over een lengte van ongeveer 13 Me ter Iggestort. De muren van den vleugel, die ongeveer 65 M. langren 20 M. breed Is, staan nog overeind. Oelyk reeds gemeld werd, zijn van de in de bibliotheek ondergebrachte 450.000 deelen ongeveer 10.000 door da in storting getroffen. Hiermede is echter nog niet gezegd, dat zij verloren zijn. Erger schijnt het te zijn met de handschriften- afdeeling. die uit 50.000 deels zéér kostbare stukken bestaat- In deze verzameling bavin- ADVERTENTIEFRIJSs Van 1—5 regels L25: elke regel meer /k25. RECLAME per regel 8-75 voor de eerste pagina: voor de overige pagina's f 0.50. RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD" by vooruitbetaling per plaatsing 0.60 per advertentie van 5 regels: Iedere regel meer 0.13 Zelfs de censuur en de overheid zien bijna machteloos toe. Als een film werkelijk wordt verboden, gaat over geheel ds wereld een hoongehuil op. Het eenlge redmiddel is dé positieve daad van christelijke zijde. De mogelijkheid om tot dit verheven doel te komen is nu geschapen. Nu of nooltl Alle krachten, die het goede willen en voorstaan, kunnen elkaar nu samenvlnden in één groote Internationale concentratie, waarin ook Holland zijn veelbeteekenende plaats gaat Innemen. Van Holland zelfs zal de leiding uitgaan, waar Holland ook het initiatief nam tot deze Internationale organisatie, en ook reeds Ja pen den voorbereidenden arbeid van <tr. Könemann u h'en ceflnanclerd. In Holland komt de Moeder-MaatschappU, terwijl In de andere Europeesche landen dochter-maatschappijen worden opgericht. Dit Is het gelukkige begin, dat ons moge lijk maakt straks deze Internationale ver der uit te bouwen. En weer herhalen wij: nu of nooltl Op- danks dat de druk en de onzekërheld der tijden tegen ons zijn. Misschien daarom juist nu! Het moment om deze nieuwe Internationale tn te schakelen op de internationale film- markt is misschien nooit zoo gunstig ge kozen als nu. Ondanks het feit van de wereldcrisis wor den de bioscopen druk bezocht. Als de filmindustrie hier en daar eenlgen teruggang heeft te boeken, dan schuilen de oorzaken hiervan In omstandigheden, Welke onze nieuwe onderneming niet kunnen de ren, maar welke voornamelijk te zoeken zijn In de zware lasten, die door de klank- fllmpatenten op de producten worden ge legd. Bovendien is de circulatie der sprekende filmen niet zoo eenvoudig wegens het ver schil der talen, waar de zwijgende film vroe ger een algemeen en ongehinderd debiet had. Het gevolg van een en ander was, dat de geregelde productie zakte. Produceerde bijv. Dultschland in 1927 nog 536 speelfihnen, en in 1928 517 speelfUmen, sinds het inzetten van den klankfilm werd dit Cijfer in 1939.... 418 filmen, In 1930 nog slechts 380 speelfUmen. In andere produceerende landen geeft dit een soortgelijke statistiek te zien. Met gevolg, dat er op Y moment een groot gebrek aan nieuwe filmen bestaat, zoodat de bioscopen niet voldoende bediend kun nen worden. Om deze reden staat een nieuwe filmpro ductie. ondanks crisis en malaise, er beter voor dan ooit, daar de exploitatiemogelijk heid van een goeden film, onder de gunstige condities van het Könemann-concem, bij gebrek aan groote concurrentie nu een gun stiger verschiet toont. Afgezien van het ideèele, komt een mach tige. nieuwe Internationale fllmondernemlng er ook onder commercieel opzicht beter en gunstiger voor te staan dan ooit. Nu of nooltl Z.H. de Paus stelde als gebedsintentie voor heel de wereldzin deze maand December de „remotio periculorum clnematographl", „de wegneming van de gevaren der bioscoop". Zal dit gebed nu deze maand zijn ver- hoorlng vinden De beurt is nu aan de.... daad. Wat er gaat gebeuren, daarover in een volgend ar- tlkM. Gistermiddag te twee uur werd omtrent den brand in het Oude Slot te Stuttgart het volgende medegedeeld: Overleden is de brandweerman Ade die langs den bliksem afleider omlaag daa'de en naar beneden stortte, tengevolge van de instorting van een muur, waaraan de blinksemafleider beves tigd was. Een tweede brandweerman is zoo ernstig gewond naar het ziekenhuis over gebracht. dat hij korten tijd later is over leden. Het aantal brandweerlieden, dat bij het blusschingswerk eergisteren en gisteren werd gewond, bedraagt 35. Nog steeds wordt water in het smeulende gebouw geworpen. Ononderbroken storten balken en resten van muren omlaag. De binnenhof van het slot is geheel afgesloten, aangezien de ge bouwen er om heen, elk oogenbllk kunnen Instorten en men zich dus niet op den hof kan wagen. Ook c*e zuidelijke toren, waar van de bovenste verdiepingen geheel zijn uitgebrand, dreigt in te storten. Het gevaar, dat het vuur naar de beide nog onaange taste vleugels overslaat, is nog niet geheel voorbij. i >t Was In het Zondagochtendblad van de I jiaasbede van 1 Februari 1931, dat onder- I geteekende in een artikel getiteld: J»u.... I ot nooit”, naar aanleiding eener uitvinding I van een nieuw klankfllmsysteem door dr. I Könemann te Berlijn, de mogelijkheid be- I sprak van te kunnen kom entot een eigen I filmproductie, een ideaal, dat ons al jaren lang voor oogen staat, maar waartoe wij ons tot op het huldig moment hebben bepaald met ons verdiepen In theoretische be schouwingen j Jfu.... of nooit”, schreven wfi boven het genoemd artikel van 1 Februari 1931. En dit naar aanleiding de meer van het feit. j dat de machtige filmindustrie zich na 30 I jaren van ongezien snelle ontwikkeling op- nieuw In een aanvangsphase ziet terugge worpen door het plotseling verschijnen van den zg. Sound- of klankfilm. Ongetwijfeld is ook op dit allernieuwste gebied al veel bereikt, en worden er nog dagelijks verbeteringen aangebracht, maar allen die er eenlge ervaring en kennis van hebben, zullen moeten toegeven, dat wjj hier I nog aan een beginpunt staan, dat technisch het volmaakte nog lang niet is bereikt. Er zijn tal van systemen, die probeeren elkaar I aan te vullen en te overtreffen, maar tot dusver zijn wij nog niet, waartoe wij willen komen. Zelfs de zoo voortvarende Russische film productie heeft voor dit nieuwe probleem een oogenbllk halt moeten houden; de eerste sprekende Russische film heeft zoo pas onze grens overschreden en staat ook nog voor groote te overwinnen moeilijkheden. De zwijgende film heeft de facto afgedaan, de geluidsfilm, de muslceerende, zingende en sprekende film staat nog in de beginphase van zijn ontwikkeling. Op dit gewichtige moment nu had dr. Heinrich Könemann. doctor in de natuur wetenschappen te Berlijn, na jaren van ex- perimenteeren,- een geluldsfllmsysteem ge vonden, zoowel voor opname als weergave, dat in bevoegde deskundige kringen wordt erkend als het beste en meest volmaakte van alle bestaande systemen, welke tot op dit oogenbllk aan de wereldmarkt zijn gebracht. Dr. Könemann heeft zijn uitvinding zeer lucratief kunnen verkoopen. hij heeft dit niet gewild, daarom heeft hij zich niet jaren- _lang aan deze kostbare studie gewijd. Had hU haar wel verkocht, dan beteeken- de dit voor hem een prijsgeven van allen in vloed op den verderen loop der cinematogra fie in haar nieuwste phase, terwijl hij meent dat nu anderzijds zijn nieuwe vinding de aanvang en basis kan worden van een krach tige positieve filmcultuur in goede richting. Nu.of misschien nooit meer wordt ons allen, die het goede willen, de zeldzame ge legenheid geboden In de machtige filmcultuur der naaste toekomst In te grijpen ot daarin althans een groote medezeggenschap te ver krijgen. En dan rijst hier waarlijk de gewetens vraag: moeten en mogen wij de cinemato grafie der toekomst vrij spel laten om haar tot een alvernielend wapen te laten gebrui ken tegen geloof, godsdienst en goede zeden van ons Christelijk volk? Nu.... of nooit kunnen w|j een grooten segenrjjken arbeid gaan praesteeren In het brengen van den goeden film In t algemeen. Tot onze groote voldoening en aanmoedi ging gelijk toonden na het verschijnen van ons artikel van 1 Februari 1931 velen in den lande een zeer levendig persoonlijk interesse- voor hetgeen er nu in de naaste toekomst zou gaan gebeuren. Maar die velen ontveinsden ook hunne te leurstelling niet, dat zj) na het eerste en thousiaste bericht zoo goed als niets meer van deze blijde boodschap vernamen. Begrijpelijk. Maar laten wjj hier dadelijk zeggen, dat in dezen langen tijd van stilzwijgen onder wijl bulten alle ruchtbaarheid om zeer naar stig aan de zaak is voortgewerkt. De vrienden, die dr Könemann onderwijl om zich heen heeft weten te scharen, heb- ben in dien tusschentjjd niet stil gezeten. Ben ontzaglijke arbled viel nog te doen. Pa tentrechten moesten worden verzekerd en duur betaald, er moest een plaats veroverd worden In het almachtige wereldconcern, dat den geluidsfilm beheerscht, waardevolle con tracten moesten worden afgesloten en uit gewisseld. Tallooze conferenties zoowel binnen- als bultenlandsche moesten word^ aange vraagd, eindelooze besprekingen worden ge houden, commercieele berekeningen door be voegde accountants worden opgemaakt. Dat *1 deze onderhandellngen nu een vlot ver loop hebben gekregen, mag bewijzen, hoe «roote waarde tn betrokken kringen wordt toegekend aan een vruchtbare exploitatie v*n dr. Könemann’s uitvindingen. De technische, juridische en comptabele voorbereidingen zjjn nu zoo ver gevorderd. d*t vij morgen aAn den dag kunnen aan vangen. Nu of ncoit! Laten wjj 't toch wel begrijpen en besef- fe», de cinematografie Is niet alleen een dreigend maar zelfs acuut gevaar geworden voor de christelijke levensopvatting en ze denleer. Het Bolsjewisme heeft dat zoo wel begre- ■*n> dat heel het Russische staatsinstituut op den film heeft geworpen als het Giften kunnen ook worden toegezonden aan het bureau van ons blad. Firma's die een zeker bedrag beschikbaar willen stellen, te leveren In goederen In na turk, kunnen dit eveneens bij ons blad op geven. De Ingekomen giften zullen In dit blad worden verantwoord. Het Hoofdbestuur der Holl. Mij. Landbouw, de Chr. Boeren- en Tuinders- bond en de R,K. Land- en Tuinbouwbond hebben besloten, gezamenlijk de In Noord- en Zuld-Holland tot gadering op te roepen. Deze vergadering is vastgesteld dag 29 December as. des n.m. 2 uur in Dl- Ugentla, Lange Voorhout 5. 's-Oravenhage. Op deze bijeenkomst zal getracht worden een telersvereenlglng te stichten. Deze is noodig om van de steunregeling, welke voor d» vlascuituur In uitzicht is gesteld, te kun nen proflteeren. Daar la de eerste plaats die telers In aan merking kotnen. die regelmatig vlas verbou wen en om overbodige kosten te voorkomen, worden de vlastelers opgweekt om, zoo hun vlasbouw van geen groot belang is, In on derling overleg eenlge afgevaardigden te zen den, die hun omgeving kunnen vertegen woordigen. Zij, die niet ter vergadering komen, wor den verzocht, hun naam en adres vóór 29 December as. te berichten aan het Secre tariaat der Holl. Mij. van Landbouw, Anna Paulownastraat 20. Den Haag, met vermel ding der oppervlakte In 1931 en In ieder der 4 voorafgaande jaren door hen verbouwd met vlas. Zooals reeds gemeld, hebben de patroons aan de landarbeiders het collectief contract opgezegd. Gisteren hebben nu de eerste besprekingen plaats gehad, waarbij de patroons den toe stand In het bedrijf als eeer donker hebben afgeschilderd. Zij deelden mede, dat een loonsverlaging van 25 A 30 pCt, Ingevoerd zal moeten worden. De vertegenwoordigers der werknemers organisaties brachten hun bezwaren hier tegen in. De patroons zullen hun definitieve voor stellen bij de werknemersorganisatiee ia- HOF ALKMAAR Administratie No, 433 Redactie No. 633 Gepubliceerd is het advies van de afdee iing voor het lager onderwijs van den Onder wijsraad. betreffende onderwijs in de Frie se he taal op de lagere school in Friesland. Vijf Friesche vereentglngen hebben aange drongen op hetzij facultatieve, hetzij impe ratieve invoerlnj van renoemd. onderwijs. De afdeellnj heeft tegen inwilliging van het verzoek dezer vereenlglnge r zonder meer overwegend bezwaar, maar concludeert, dat het wel ernstige overweging zou verdienen om bij de aan de orde zijnde wijziging van de Lager Onderwijswet 1920 alsnog een voor, schrift op te nemen, als door de afdeeiing ontworpen. Volgens haar voorstel zou men'aan art. 2 (art. 13 van het nieuwe ontwerp) een derde lid kunnen toevoegen in dezen geest: „In streken (of: gemeenten), waar (naast de landstaal, of: naast de Nederlandse!» taal) nog streektaal of dialecten <n levend gebruik zijn, kan bij het onderwijs in lezen, vermeld In t eerste lid onder a, en Ned. taal, vermeld in het eerste lid onder d, ook daar aan aandacht worden besteed (of: kan on der lezen, enz eenlge kennis van deze streek talen of dialecten mede begrepen JJn).” De afdeeiing is van oordeel, dat een der- geljjke regeling aun redelijke verlangens van hen. die voor de instandhouding van da Friesche taal ijveren, tegemoet zou komen, zonder althans In overwegende mate gedrukt te worden door de bestaande bezwaren. De hier aan de hand gedane oplossing heeft niet slechts ten doel, a.-.n het verzoek van de vijf Frieaehe verenigingen althans eenigermate tegemoet te komen met vermij ding zooveel mogelijk ’-an de bezwaren, die Inwilliging van dit verzoek zonder meer zou meebrengen, ze heeft een veel verder gaande strekking. De instan ihoudlng toch van de Friesche taal moge door de Friezen zelf al lereerst als een Friesch stambelang worden gezien en verdedigd, zij beteekent ongetwij feld ook een nationaal belang. Dit nationale belang echter geldt niet alleen of inzonder heid het Friesch, maar evenzeer andere streektalen en dialecten, die niA{ in het volk zelf leven. De brandschade ten deele door verzekering gedekt Of gedacht kan worden aan een weder opbouw van het Oude Slot, Is nog volkomen onzeker. Het Is ratuurlijk onmogelijk, dat de zalen In den oorspronkelijken toestand worden gebracht. Aan den anderen kant kan men ook de ruïne niet laten staan. Derhalve zoekt men thans een oplossing, waarbij reeds flnancieele moeilijkheden rijzen, aangezien de schade eenlge mlUloe- nen marken bedraagt, terwijl deze slechts voor een mlllloen door de verzekering wordt gedekt. Er zullen pogingen worden aangewend vrijwillige bijdragen In te zame len. machtigste middel om heel de wereld en de menschheld voor zijn ideeën te winnen en te veroveren. Dertig jaar lang heeft de cinematografie haar fataal werk gedaan, eerst de Holly- woodsche Anierlkaansche film, die met haar overdaad aan luxe en materialistische levens- genletlng den akker vruchtbaar heeft ge ploegd en geëgd, en hem ontvankelijk heeft gemaakt voor het Bolsjewistische zaad, dat nu zoo rijkelljk door den Russischen film wordt uitgestrooid. Zóó, dat ons op het oogenbllk Russische filmen worden aangeboden, die zelfs den meest libertljnschen geest met bezorgdheid en zelfs met schrik gaan vervullen. Het wonderlijke nu van alles is, dat de christelijke levensbeschouwing, welke zoo zeer op tijd de importantie van een eigen pers en radio heeft begrepen, zich van de cinematografie steeds verre heeft gehouden, er machteloos tegenover is blijven staan, en maar aldoor niet heeft begrepen, dat de cinematografie bezig is straks den Invloed van pers en radio verre te overtreffen. Meer dan van pers en radio wordt de In vloed van een film geaccentueerd door het feit, dat waar de regeerlngen steeds het gesproken zoowel als het gedrukte woord openlijk vrij hebben gelaten, zij zich gedwon gen hebben gezien den film onder hare waakzame hoede te nemen. En ondanks deze voorzorgen heeft de cen suur toch nog maar weinig tegen den film kunnen uitrichten. De film gaat triumfantelijk zijn fatalen .weg. De omstandigheden waren hem buitenge woon gunstig. De verkorting van den arbeidsdag bracht ons veel vrijen tijd. Hoe deze uren te vullen en door te bren gen? De bioscoop, de film, kwam hier op den juisten tijd. Het tooneel is te duur, de bioscoop een billijke ontspanning voor ieder een. Voor weinig geld zien de menschen zich behaaglijk en comfortabel voor heel een avond opgeborgen, worden zü aangenaam geprikkeld bezig gehouden. De bioscoop, een „Fantasie-machlne" noemt Millner hem, een „Traumfabrik” zegt nja Ehrenburg. Aldoor grooter graaide In desem sim de behoefte. De bioscoop werd niet alleen een wNkome avondvulllng, maar ook al spoedig moesten de namiddagen voor 't amusement worden gereserveerd, heele Zondagen worden er aan besteed, en in de groote steden wordt reeds vroeg in den ochtend met den film begonnen. In bijna 70.000 bioscopen ter wereld „The cathedrals of motion pictures'' noemt de Amerikaan hen, heeft de film zijn vaste en trouwe domein, van waaruit hij over mil- lloenen en millloenen dagelijks heerscht en regeert, en zijn verderfelijken Invloed doet gelden op onze cultuur, levensbeschouwing en moraal. Mocht de film tot voor korten tijd den godsdienst als zoodanig nog eenigszins ont zien, meer direct wierp hij zich op de stel selmatige ondermijning van de goede en christelijke zeden, van het huwelijksleven en de heiligheid van het gezin. Maar nu ook het Bolsjewisme zich op de macht van den film heeft geworpen, belaagt de film ook meer openlijk godsdienst en geloof, en doet dit zoo suggestief mot een macht van mid delen, dat de film werkelijk bezig is het grootste gevaar te worden voor menschheld en maatschappij. Tegen heel deze wereldomvattende actie heeft het christendom tot dusverre werke loos en machteloos gestaan. Zonder verweer hebben wij de vossen met de vlammende fakkels verwoestend door on ze bloeiende korenakkers van geloof en ze den laten gaan. Maar willen wij ons zedeljjk en geestelijk erfgoed niet heelemaal reddeloos ten onder gang gedoemd zien, wil de menschheld niet heelemaal verloren gaan In den zondvloed van algeheel materialisme en zedelijke ver wording, dan is t de tijd, nu ot nooit, om onzerzijds in te grijpen en aan te pakken, om zooals wij op het gebied der goede pers en eigen radio deden, ook een grootsche ac tie te beginnen op het gebied der cinema tografie, den strijd voor een goeden en ge zonden film. Ongeveer 1400 groote speelfUmen worden Jaarlijks losgelaten op de 250 mlllioen men- schen, die wekelijks de bioscopen der wereld bezoeken. Tegen dezen zondvloed van bot materia lisme, die langs de cinema over de wereld uitgolft, moeten wij een sterken stroom van goede moraal, gezonde levensopvatting, van hooger Idealisme laten uitvloeien. Als wjj soms de Amerikaansche rapporten lezen over de clnemaproducten, dan blijkt daaruit dat de huidige macht-hebbers zelve wel eens schrikken van de boose geesten, die zij hebben opgeroepen. Ook zi) bezinnen zich wel eens op midde len tot herstel en verbetering, tot verheffing van het moreele peil, om een dam op te werpen tegen de verwording, die ook hun eigen wereld bedreigt. Maar zij zijn het stuur kwijtgeraakt, zijn het spoor bijster geworden, hebben het ware compos verloren, zij kun nen de booze geesten niet meer bezweren. En de ervaring wijst uit, dat zij van kwaad tot erger vervallen. Tusschen zes en zeven uur gisteravond laaide het vuur weer op In den Zuidelijken en Noordwestelijken vleugel, waarschijnlijk tengevolge van een wijziging van den lucht stroom. Boven het brandende gebouw hing een geweldige damp- en rookwolk. Hier en daar zag men door de vensteropeningen het vuur weer opflikkeren. Er werd te dien tijde evenwel niet ver wacht. dat het vuur zich zou mededeelen aan de gespaard gebleven deelen van het Oude Slot, aangez:en eenlge brandweer corpsen uit de omgeving mochten inruk ken. ABONNEMENTSPRIJS: fa kwartaal, vgor Alkmaar 2.— Voor buiten Alkmaar 255 Met Geïllustreerd Zondagsblad 0.60 hooger 0)1 een breuk ven I 40. den zich Vlrgllius-mpnuscrlpten, handschrif ten van Martin Ligfr>«r, Thomas van Aqulno en teekeningen van Raphaël. Het puin ligt op de plaats van het ongeluk gedeeltelijk meters hoog. By het licht van schijnwerpers begon de brandwëér. geassisteerd door groe pen arbeiders, met de opruiming. Deze opruimingswerkzaamheden werden met te meer ijver uitgevoerd, daar bekend werd, dat vier werklieden, die daar bezig heden verrichtten, toen het ongeluk gebeur de, onder de puinen liggen bedolven. Ook schijnt een zekere dr. Vatasso. die documen ten bestudeerde, bedolven te zijn. Hoewel men geen hoop meer had de bedolvenen levend te zullen kunnen bergen, gaf Z. H. de Paus strenge orders het reddingswerk voort te zetten, totdat, dood of levend, de bedolvenen gevonden zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1931 | | pagina 1