VAN PUTTEN OORTMEIJER
w.
Wanneer Uw
HET OUDE EN HET NIEUWE JAAR
BRIEVEN UIT ENGELAND
b
c
De reis naar Tsitsihar
VOETBAL
PROVINCIAAL NIEUWS
BINNENLANDSCH NIEUWS
GEMENGD NIEUWS
FINANCIËN
SPORT EN SPEL
SCHAKEN
Rc
Vlaag van zinsverbijstering
Besprekingen wte Moekden
Een accoord op komst?
Bisschoppelijke audiëntie
op Nieuwjaarsdag
Ontmoeting met de vreemde
Attache’s
SCHRIJFMACHINE TE OUD IS OM NOG GERE
PAREERD TE WORDEN, DAN RUILEN WIJ DEZE
NOG IN, GROOTE KEUZE; VRAAGT ONZE
OFFERTE. REMINGTON, UNDERWOOD SMITH
BROS
I
te
Al
B
Z.
TOORKAMERS: VERDROHKEHOORD 30, TEL. 650
STALEN KANTOORMEUBELEN
MEDEMBLIK
rf. Burgers te Deventer
NOORD-SCHARWOUDE
SCHAGEN
EGMOND-BINNEN
WIERINGEN
LAAGSTE INSCHRIJF8TEB.
LUTJEBROEK
Ben kalme Kerstmis Het jaar eindigt optimistisch Korte
teruèblik op de Engelsche crisis Europa’s belanA
bij een sterk Engeland
TOOT-
(Eigen telegram)
Moekden. 38 Dec.
(Van
onzen Londenschen correspondent)
dl
ge-
Uit de Engelsche Voetbalwereld
19
i
Een Chlneesch Boemeltreintje
vo-
<Van onzen eigen correspondent)
van
Koninklijke Hofhouding
Loonsverlaging aangesegd
Automatiseering Telefoonbedrijf
Overeenkomst met Siemens Halske.
Zou <ka. In Nederland vervaardird worden
ter-
er
en
Het schaaktournooi te Hastings
aandeelhouders der
▼ren* steekt zich self la brand
Unie met 10 pet. verlaagd, na afloop van
Ongecorrigeerd J.
boekjaar
(v. J. 4)
Het personeel van de Hofhouding van HM.
de Koningin Is loonsverlaging aangezegd, in
gaande 15 Maart ei.
AP«I. maar dan begaat E. de iout te
terug te dringen, waardoor zij zich op
te
M
1
te
o.
Z. H_. Exc. de Bisachop van Haarlem zal op
Nieuwjaarsdag audiëntie verleenen van 13—1
uur voor de leeken en de Eerw. Broeders en
Zusters en van 12 uur voor de Eerw. Gees
telykheld.
negen
ongeveer
verwijd rd
militaire
maar
O!
3. I
Uttel
d«k«
h
Am
de
uur
Het
els
gcb
H
Bra
ren
gen
ïs
selt
der
vo'«
ven
ders
of i
er c
E
ach;
con
Het
wel
eelt
tien
'de I
D 1
B
•dn
van
Ir
de 1
gen<
W
len,
dat
P.T
van
tie i
veri
V
de
tref
vooi
om
geH.
zijn
Ir
Voc
Zee
past
Pi
te 1
onti
Al
Feyi
cenl
hov.
Sch
hert
v:oe
als i
1
te
Dl
ev.
wi
na
kit
1
tui
sn
I
ov«
193
da|
dei
va
ml
I
mo
zie
1
mo
(D<
ritt
Sin
fin
na
leid
Aar
wei
N
gas
op
Personalia Bij beschikking van den Mi
nister van Financiën is de ontvanger der
directe belastingen, enz. C. A. Meyer ver
plaatst van het kantoor hier ter plaatse naar
het kantoor der invoerrechten en accijnzen
te Groningen.
Twentsche Bank
Interim-dividend 2 (v. J. 4) pCt-
Twentsche Bank keert over het °o-
een L..—1ttl"
pct„ betaalbaar van
De moonfisalarissen bij de Algemeene
Kunstzijde Unie N.V. worden over de geheele
1 het dividend
boek’aar te bepalen op
8 pet. (vorig Jaar 10 pet.).
Dï
pende
van 2
Januari as. af.
Inttrim-d-vldend uit
2
’t
weten, hoeveel
renue Lee Keu,leest
Dividend 6 (V. J- 1») te*-
In de op 22 Januari a. a te houden alge-
meene vergadering .an c--- --
2;* Machinefabriek v.n.
Deventer, zal door com mis-
eens te
er gedu-
Salarisverlaging A. K. U.
Over de geheele link' met 10 pet.
De maandsalarissen bi)
Behandeld werden ?34 strafzaken, betrek
king hebbende op 743 personen alsmede 72
burgerlijke zaken. Of het Kantongerecht te
VeetbaL Op den 2en Kerstdag speelde
Voorwaarts I tegen H. S. V. te Heilco en
wist daar met 52 te winnen. Zondag kwam
H.S.V. bij Voorwaarts op bezoek en moest
wederom het onderspit delven met 41.
Door deze overwinningen handhaafde Voor
waarts zich op de bovenste plaats met 19
punten uit 12 wedstrijden.
L.TJB. Ook in deze afdeeling L.TB.
is men Inzake het loon niet tot overeenstem,
ming kunnen komen met St. Deus-Dedlt.
Het loon werd vastgesteld door de ver.
gaderlng op 18 standaardloon.
Het verschil van 2 zal door een arbi
tragecommissie worden onderzocht.
De overuren werden vastgcsteld op 50 et.
per uur Eveneens zal 50 cent worden uitbe
taald voor een 17 vseteechult met bagger.
Ook zal voor losse arbeiders, indien dit
mogelijk is, een regeling worden getroffen
tijdens de zomermaanden. Daarvoor zal ook
samenwerking worden gezocht met nabu
rige afdeellngen. Verder is het contract weer
algemeen aanvaard.
tG’stennargen omstreeks half twaalf werd
een bewoonster van den Oudshoomscheweg
te Alphen a. d. Rijn, opgeschrikt door het
gegil van een vrouw, dat uit de aangrenzen
de woning bleek te komen. ZIJ trachtte zich
toegang tot dit perceel te verschaffen, doch
Over plumpuddlrg, mistletoe
liefde. De kerstdisch van
gangen. Do traditie getrouw
taLooze verrassingen. Arsenal
en West Brom falen beide.
Newcastle komt lost Chelsea
naar liocger sferen. Hoog
spanning la de tweede divisie.
De wlspcharige Spurs. CUiera.
die spreken.
Fokker van de nieuwe luchtiyn Moekden
Cbarbin hier aangekomen. Gedurende den
3 uur langen tocht over een traject, waar
voor men per spoor 18 uur noodig zou heb
ben, heb ik in de nabijheid van uharbin en
Tsjallg-tsjoen verscheidene bandietenkam
pen gezien.
Zooals na nauwkeurig onderzoek blijkt, tüu
de Mandsjoerysche Chlneezen met de Ja
panners in directe onderhandelingen getre
den. De Chlneezen zyn tot de overtuiging ge
komen, dat de Japansche bezetting lang zai
duren en willen daarom door een directen
„Anschluss’’ by oe Japanners verhinderen,
dat de regeering van TsJang-Hou-Liauj
strafmaatrege.en Ugen Iten kan nemen.
Vermoedeljk zal net tot een accoord ko
men. hetwerk den Volkenbond gelegenheid
zai ge,en, zich op een tactvolle wyze uit de
kwestie terug te trekken. Voorwaarde hier
voor is in ieuer geval, aat de veJlgheid en
cje mogelijkheid voor de vreemde n-t.es, om
in Mandsjoerue handel te arjven, gewaar
borgd zijn.
ueneiaal Ma is al een heel eind op weg
naar een o.e.eenkomst met de Japanners.
tuj moet echter met groove reserve te werk
gaan, aaar hy nog steeds de grootste popu
lariteit geniet: zou hy z^n stanopunt al te
snel wy-igen, dan loopt hy gevaar, zun aau-
nangers en dus zyn poiineae positie te ver
liezen.
De Japanners hebben op een uitgestrekt
geoicd ten zuioen van Moe-den, dat tot dus
ver in het bezit der spoorweg ■uimiiilst. aLe
was. besiag geiegd voor ii.dust. is-doe-elnden.
A-gemeeu worut hier groote beteckenls ge
hecht aan de Japansche tactiek, om de Rus
sische spoorweg belangen te ondermijnen. Het
Is nochtans mogeljjk, dat de Japanners uit
Mcfekden naar Tsitsihar opmarcheeren. zon
der den Oost-Chlneeschen spoorweg aan te
tasten.
De nleiAe spoorlijn van de haven Seisai
naar Kirin, welke In zeer nabije toekomst
gereed'zal zijn, beteekent een ernst ge con
currentie voor de lijn naar Wladlwostok.
WALTER BOSSHARD.
schuwde zy eenlge arbeiders, die in de nabij
heid aan het werk waren, terwijl daar ook
een brandlucht werd waargenomende
brandweer werd gealarmeerd. Toen deze ar
riveerde, hadden de arbeiders de deur In
middels opengebroken. Boven aan de trap
zagen zij een vrouw met brandende kleeren
liggen. Door haar onmiddellijk in een deken
te wikkelen, konden dé vlammen worden ge-
bluscht. De vrouw bleek echter zulke ernstige
brandwonden te hebben opgeloopen, dat zij
in zorgwekkenden toestand naar het Aca
demisch Ziekenhuis te Lelden moest worden
overgebracht.
Een door de politie Ingesteld onderzoek
heeft aan het licht gebracht, dat de vrouw -
zich vermoedelijk in een vlaag van zinsver
bijstering zelf met benzine heeft overgoten
en zich daarna in brand heeft gestoken.
De brandweer behoefde geen dienst te
doen.
broken. Niettemin wist dr. Euwe zjjn voor
sprong van twee pionnen te behouden en
ontwikkelde hij een goeden aanval waarna
de match na 35 zetten werd afgebroken.
Bij de hervatting .an de maten dr. Euwe-
Stolz, gaf deze laatste te kennen van verder
spelen af te zien en op te gjven. zoodat
caze landgenoot winnaar werd. Belde melen
hadden ieder 43 zetten gedaan.
Eerste^ Ned. Rijwiel- en
H. Burgers, te D--
sariseen worden vcorgesteld
over het afge'oopen L
„Om Kantongerecht’’ In verbend met
de ook onlangs weer opduikende berichten
om het Kantongerechtgebouw cp te heffen
volgt hieronder de Justitlcele Statistiek over
het Jaar 1930.
Volgens het Berliner Tageblatt heeft men
hier te doen met een verdrag met een loop
tijd van eenlge jaren, waardoor Siemens een
bepaalde quote van de door Nederland be.
stelde telefoontoestellen verkrijgt, terwijl de
firma* Siemens de Heemaf haar ondersteu
ning op verschillende speciale gebieden toe-
zegt. De overeenkomst beteekent een succes
voor de Duitsche zwakstroomlndustrie in den
strijd tegen de Amerikaansche concurrenten.
1 Overigens heeft Siemens reeds een omvang
rijke bestelling aan telefoontoestellen uit
Nederland verkregen o», voor de automa-
tlseering van het telefoonbedrijf te Amster
dam. Thans zou voornamelijk aan de uit
breiding van den telefoondienst op het
platteland worden gedacht.
Voetbal. Zondag speelde E-S.V. I te
Heerhugowaard tegen 5.V.W. I. E. wint
den toss. Direct ontwikkelt zich een vlug
open spel. De linksbuiten van E. krijgt den
bal mooi toegeipeeld en zet schitterend
voor, waarop de midvoor een prachtig
schot doet, maar de keeper van S. is op
zijn post en werkt hem corner, wat niets
oplevert. Dan onderneemt de linksbuiten
van E. een van zün snelle aanvallen, be
sloten met een goeden voorzet, en de mid
voor schiet keihard in. 1—0 voor E. b.
speelt een bzel mooie partij, maar de kee
per van E. is niet te passeeren. Rust blijft
met 1—0.
Hierna ontwikkelt zich weer ean vtug
- -J veei
terug te dringen, waardoor zij zich op ver
dedigen moet toeleggen: de achterhoeae
van E. is echter niet door te breken, zon
dat het einde komt met 10. Scheidsrech
ter Bauman leidde zeer goed. Beide dut»
speelden een goede partij.
Nieuwjaarsdag komt Victoria hier; zorgt
jongens dat de punfjzs thuis blijven.
wat
zeer
sterk, finan
ciën volmaakt solv’it Engeland een nood
zakelijkheid is, zonder welke op bevredi
gende resultaten van herstel- en schulden
conferenties niet gerekend kan worden. Ten
gevolge van Engelands flnancleele verzwak
king is het zwaartepunt van Europa sinds
Juli verlegd gewerden van Londen naar Pa
rijs. Met alle waardeerlng voor het vaak
onjuist beoordeelde Fransche sLandpunt, kan
bezwaarlijk
--a-
men bezwaarlijk volhouden dat de dringend
noodlge oplossing der Europeesche proble
men hierdoor vergemakkelijkt wordt.
Een schijnbaar verzwakt maar innerlijk
sterker Engeland, gaat het nieuwe Jaar in.
En van die groote innerlijke kracht
zoo wij ons niet vergissen, heel Europa voor
deel trekken.
Oorlogsmateriaal voor Duitschland?
Zou stellig interessant zijn
Piunipuuoingvu
zou geconsuniee.u, en
noeveei jeugaige menscueuuarten eizanuer
onuer ue mistletoe neuben gevonden. Vvaut
u weet, dat bet een goede Cnge.scne ge
woonte is, zoo de iie.de 't wil, een verlo
ving onder een maretaz te vieren. U zag
’l natuu.iUK wei eens op aioeeldingen in
de geïllustreerde pers, waar dan nog bij
komt. dat het overgelukkige meiske deze
mistletoe a.s za.ige reiiquie bewaart, of
schoon t ook wel eens kan gebeuren, dat
ge zuik een takje op een ongelegen oogen-
blik op straat vindt, of uit een vuilnisbak
ziet steken....
Van menschsniiefde gaan wij naar onze
voetbal-vereering, want het Keist-menu
is rijk geweest aan prettige schotelt.es,
doch ook hadden sommige een zeer bit
teren nasmaak. Kerstmis *31 heeft op de
eenmaal geldende traditie geen inbreuk
gemaakt en met kwistige band verrassin
gen gestrooid. Doordat ons op beide da
gen negemien ..gangen" werden geser
veerd. moeten wij uit den aard 'beknopter
zün, en zullen het gespee.de vluchtig moe
ten doornemen.
De leiders Everton konden slechts twee
punten veroveren uit de twee ontmoetin
gen tegen de Blackburn Rovers, vat den
officials natuurlijk de woorden in den
mond geeft dat de Toffees-club toch maar
een matig kampioens-pretendect is. Maar
zoo redeneererd vragen wü in gemoede
wie is ‘t dan wel? Arsenal? De Londen-
sche club, die men ondanks een achter
stand tenslotte toch als eerste denkt te
zien eindigen. Maar dan moet ditzelfde Ar
senal wel uit een geheel ander vaatje tap
pen. dan het met Kerst deed, want het ver
loor immers beide kampen tegen Shefiield
United, welk team door deze punten weet
danig „in the running** is gekomen. E'n
dergeliik teleurstellend spel is toch stellig
een adspirant-kampioen onwaardig!
Tot troost van de Highbury-club kan
men aan voeren, dat zü niet alle?n in staat
was zulk 'n kunststukje op te knappen,
daar West Bromwich Albion eveneens
twee nederlagen kreeg te incasseeren. Met
10 nameiük van Birmingham. In beide
ontmoetingen schünt Engelands internati
onale keeper, Hibbs, zulke oheonoinenaie
staaltjes van zün talent asn d:n dag te
hebben gelegd, dat de Albion-voorhoede :r
eenvoudig radeloos van werd. Zün dit
dus Kersi-surprises in optima iornia. een
geheel ander karakter droegen de wed-
strüden tusseben Newcastle Unitqd eu
iiuaaersfieid Town.
In een onzer vorige brieven tipten wij al
het Newcastle-tsam aan, aat ge.eidelü* tot
een pracntige eenheid is uitgeoouwd. en
tegen ae sterke huddersfie.a-pioeg uitste
kende proeven van zün bekwaamheid af
legde. Met 2-1 zegevierde Newcast.e beide
keeren, en 't beeft er aden schün van, dat
dit e.ital meer nog dan andere -runners-
up* in den stiüd om de leiding van zich
zal doen spreken. Een open vraag bluft *t
echter, zal men nu constant verder kun
nen spe.en. want voor constantheid is in
het Britsche voetballeven zoo weinig
plaats. Wat deels wordt toezejuicht
wille van de spanning.
Ook Chelsea schoot danig uit haar s’of
door Kerstmis met twee overwinningen ts
vieren. Hiervan werd Blackpool met 4—1
en 42 de dupe, doch nu kunnen deze
Londenaars weer een stootje verdragen,
omdat zü uit de gevaarlüke zóne plots
naar de negende plaats van onder zün ge
klauterd. Zelfs lieteh zü hun stadgenooten.
West Ham. onder zich, dat eenmaal tegen
de hekkensluiters, Grimsby Town, sneuvel
de en de andere ontmoeting won. Die ezni-
ge overwinning heeft Grimsby intusschen
weinig cebaat en zü vervult nog steeds
de tpeest gevreesde rol uit de League. nJ.
die van hekkensluiter. Zü wordt hierbü ge
zelschap gehouden door Blackpool en Sun-
deilund. en uit dit drietal, waarbü nog
wel een gegadigde zal komen in den vorm
van Derby County zullen de twee slacht
offers worden gerecruteerd. welke zonder
vorm van proces naar de tweede divisie
afdalen. In die tweede divisie de an
dere eerste afdeeling-ciubs zullen wü voor
ditmaal niet bespreken heerscht niet
minder spanning. Er strijden daar niet min
der dan zes elftallen zonder noemenswaar-
dig cuntenverschil om de eer. de eer om
beide opengevallen plaatsen in de hoogste
afdeeling in te nemen. Die zes elftallen zün
in ranglüst-volporde: Leeds United. Wol
verhampton Wanderers. Plymouth A.
Bradford, Stoke City en Bury. Geen en
kele dezer elftallen legt een uitgesproken
meerderheid aan den dag. en onderling
maakt men elkander af op een wüze. die
zelfs de aandacht heeft van diegenen, die
zich biina uitsluitend voor de eerste Lea
gue interess.eeren. Hierop meenden wü ook
even de aandacht onzer le
zers te moeten vestigen, waaraan wii nog
toevoegen, dat de Lpndensche Spurs (voor
welk team men in Hol’and zulk 'n voorlief
de aan den dag legt!) veilig in het midden
der ranglüst verbhjf houden. Thuis vei'oor
de Tottenham Hotspur van Chari»» A.
met 0—1. terwül de uit-wedstrijd ret
52 werd gewonnen. De Spurs ziin geli'k
bet wrer dus wisselva’lig! Na de
Kerstdrukte thans de NieuwJaars-beso-nes
weer twee wed'triJden In twee dagen,
narreliik oo Vrijdag en Zat-rdag. echter
met dit verschil op Vrijd’g vi'f on’moetin-
gen. en den v"lgerd*n dag e’f. Dit lijvige
programma zuIBn wü niet puHic'erer. en
wü s'uiten onzen brief met de mededeeljng.
dat ondanks malaise de clubs in de
loooen wedstrijden nog maar prima I*l‘en
hebben ged’an. Immers, de belangstelling
varieerde bü de import«n»ste matches tus-
«c^en de 40.000 en fOOOO menschen....
Rekent u 't nu zelf maar uit!
Dr. Enww wint van Sto’ts, door opgeven van
deaea laaUte
In het voortgererte rchaa\tournoot te
Hastings spselde dr. Euwe tegzn mej. Men-
chlk. De party elndlga: me* een geweigerd
damegamblet. Hoewel mej. Menchlk een
raadsheer voor een pion veroverde, kwam
zy in tydnood en was daardoor gedwongen
nes zetten te doen In drie minuten. zy
ruilde daarbij de Koningin en een kasteel
al, waardoor de geheele positie werd ver-
Jean Rey, een lid van de academie voor
wetenschappen te Parijs deed aan de pen
mededeeling, dat een der flnancleele mede
werkers van een vooraanstaande banklen-
firma te Parijs kort geleden gelegenheid had
gehad zich naar Nederland te begeven om
daar onderhandelingen te voeren over ver
schillende zaken.
Tijdens dit be-oek was hy interessante by-
zonderheden te weten gekomen over de
werkzaamheid van de fabrieken voor oor
logsmateriaal In Zweden, Denemarken
Nederland.
Het zyn de door Duitschland gedane be
stellingen voor oorlogsmateriaal, welke deze
Industrie In het leven houden. Men fabri
ceert voor Duitschland bommen, kanonnen,
affuiten en schletapparaten.
In Nederland, aldus Rey. worden voorna
melijk granaten voor groote kanonnen ver
vaardigd. In Zweden de kanonnen zelf en
In Denemarken de b'jbehoorende apparaten.
De betaling van de bestellingen geschiedt
uiterst peregeld, zonder eenlge strubbeling
en de fabrikanten van de betrokken landen
verklaarden dat grootendeels deze bestel-
llreen hen in s’aat stelden, het hoofd boven
we‘er te houden.
Bovendien fabrieeeren de Itallasn«che
oo*lov»,n'’us‘’^*el-n voc- Dult-ch'and een
~roo’e* h'^vee,w*’d munitie van klein kali
ber voor mitrailleuses en geweren.
Tegenspraak,
Naar aanleiding van dl tbericht heeft de
eovres'ondent van ..Het Han'ie’sb’ad’’ zich
pewend tot het Dent, van Defensie, waar
het hoofd van de Vierde Afdeeling B (ar
tillerie en landmacht) de kolonel K. E.
Oudend’Jk hem machtigde mede te deelen,
dat hy (kolonel Oudend’»k) zonder nader
bewijs ten stelligste ontkent, dat hier te
lande In eenlge fabriek zware munitie voor
Duitschland wordt gefabriceerd of opensla
gen, en dat hü bere'd is in dezen met den
zegnnan in bovens»aand telegram ter plaatse
een onderzoek in te stellen.
Te *s-Gravenbage is vanwege de genie
aanbesteed het bouwen van verdedigings
werken als gevolg van de afsluiting van de
Zuiderzee (vüfde gedeelte: het maken van
vier granaatvrye werken van gewapend be
toon c-a. by den Oever) Laagste insehryf-
ster was de N. V. »to*tschappy tot het Utt-
voeren van Zuiderseewerken alhier voor
f 444.000.
Mej. Meeehlk slaat gr. Eawe
Mej. Menchlk, die, sooals men weet vorig
jaar dr. Euwe wist te versisan, is er’thans
opnieuw in geslaaga haar party tegsn dr
Euwe te winnen na -in strüd, we ke zeven
uren duurde. Nadat de afgebroken ma'.eh
was hervat, trachte dr. Euwe tegen het ein
de een raadsheer op te offeren tegen een
Koningin en een pion, om zoodoende zyn
positie, die aanmerkelijk verzwakt was, te
verbeteren. Toen dit echter niet opging, be
sloot dr. Euwe na 50 zetten op te geven.
Parochiaal Verband. P.C.VJL hield
Maandagavond haar Jaarvergadering In t
Patronaat. De voorzitter Dr. G. N. Schee,
ren, opende met den Christelüken groet en
riep allen een harteiyk welkom toe.
De secretaris Jn. Lakeman las dr notulen
en het jaarverslag voor, welke na goedkeu,
ring en dankzegging werden onderteekena.
Het jaarverslag sloot met den wensch.
dat er spoedig licht moge komen in de don.
kere toekomst.
De heer O. Brousen gaf een financieel
verslag, dat sluit met een batig saldo van
12239.
Namens de flnancleele commissie ver.
klaarde H. Koopman, dat de boeken eu
bescheiden In orde waren.
De aftredende bestuursleden Jn. Lakeman
en C. Broersen, werden herkozen.
De voorzitter deelde mede, dat het crisis,
comité In volle werking is en legde er nog.
maals dm nadruk op, dat de opbrengst der
wekeiyksche busjes in de parochie besteed
wordt
Vervolgens vroeg de voorzitter de volle
medewerking voor het komende feest van
den weleerw. heer N. Visser, die op tweeden
Psaschdag hier zyn eerste plechtige H. MIs
zal opdragen.
De zeereerw. heer pastoor Glelen sprak
zyn voldoening uit over de werking van het
Parochiaal Verband. Als het zoo doorgaat,
zal de goede geest blyven en de eensge.
zindheid onder elkander bevorderd worden.
De voorzitter onderstreepte de woorden
van den zeereerw. pastoor en bedankte de
aanwezigen voor hun belangstelling, waarna
sluiting volgde met den Christeiyken groet
De crisis
voor het eerst
sinds een lange reeks van Jaren is Enge
land ertegen gewapend.
Het vasteland moge dientengevolge
afzetgebied verliezen, het zal reeds
spoedig ondervinden dat een
I eens: de lichte verbetering In den toestand
zou alleen dan het begin kunnen zyn van
I een definitief herstel. Indien het Lsbour-
kablnet zyn politiek van verkwisting ver
ving door een politiek van bezuiniging.
In hoeverre hebben internationale
beurtenlssen ertoe bijgedragen plotseling
alle verwachtingen, die In de eerste maan
den van dit jaar gekoesterd werden, den
bodem in te slaan?
Hierop Is niet gemakkeiyk te antwoorden.
Velen beweren dat het Dultsch-Ocstenryk-
sche douaneverdrag oorzaak geweest Is van
een nieuwe ondermynlng van het politieke
vertrouwen, en dat de flnancleele conse
quenties hiervan, en In het bijzonder de be
dreiging van het Duitsche crediet en de on
wil der Fransche bankiers om onder deze
omstandigheden het geld hunner beleggers
In Duitschland te riskeeren, de flnancleele
crisis in Engeland veroorzaakt hebben. Dit
kan Juist zün, maar persoonlijk gelooven
wy dat het douaneverdrag en de gebeurte
nissen, die er onmlddellijk uit voortsproten,
de crisis in Engeland op z*n hoogst ver
haast kunnen hebben. In Februari had Mr:
Snowden het volk gewaarschuwd dat ten
gevolge van een deficit „het vertrouwen van
binnen- en buitenland in Engeland ver
nietigd zou worden". Twee maanden later
diende hy een begrootlng in met een felte-
iyk deficit van ruim23 millloen p. st. Het
wss een „opgebols.erde” begrcotlng. Mr.
Snowden had haar opgesteld terwijl hy nog
leed aan de gevolgen eener zware ziekte. Dit
verklaart veel.
wy gelooven dat het deze begrootlng ge
weest Is, die een einde maakte aan de pe
riode van gematigd op'.lmlsme. Toevallig
viel zy samen met de bekendmaking
het Dultsch-Oostenryksche verdrag.
Er volgden maanden van onzekerheid, ge
durende welke de groote crisis rijpte. Dat de
doorslag gegeven werd door de credletcrlsis
in Duitschland is een algemten gehuldigde
opvatting, die oX slechts gedeeltelijk Juist
Is. Het opvragen van Fransche credleten in
Londen was aanvankelyk een gevolg van het
te groote risico, dat de City In Duitschland
op zich genomed had, maar de werkelijke
„uitbarsting" kwam toch eerst na de pu
blicatie van het bezulnlgingsrapport van de
May-commlssle, waarin het vennoedeUJke
deficit voor 1932 vastgesteld werd op 120
millloen p. st. Toen dit bekend geworden
was, stroomde het goud by mlllloenen van
de Bank of England naar Frankrijk. Toen
ook had Mr. MacDonald geen rust alvorens
hy, zelfs met opoffering van de mannen,
met wie hü Jarenlang samengewerkt had,
een politiek van nationale bezuiniging, waar
door Engelands crediet hersteld zou worden,
aan de natie kon voorleggen.
Wy gaan hier niet In op de politieke ge
beurtenissen: de vorming eener nationale
regeering, den stembusstrijd, de verplette
rende nederlaag der Labour-partü. Wü con-
steteeren slechts, dat een nieuw tydperk
aanving.
Een tüdperk van nationale bezuiniging,
waar by het In evenwicht brengen der be
grootlng de eerste taak der regeering was.
Een tydperk waariiu maatregelen genomen
werden die pynlük maar heilzaam waren:
een ongekende verhooglng der belastingen.
Intrekking van den goudstandaard. Maar
bovenal een tydperk, dat historisch zal wor
den door de wyziging van de Engelsche han
delspolitiek, voor het eerst sinds in 1846
Sir Robert Peel de graanwetten herriep.
Een half Jaar geleden nog zou het on-
mogeiyk geweest zyn iets te ondernemen
tegen vrijhandel, die In werkeUJkheld niets,
anders was dan vrye Invoer.
Thans is het In evenwicht brengen van
de handelsbalans door middel van fiscale
maatregelen het voornaamste doel eener
regeering, aan welker hoofd een Labourman
staat, en waarin de portefeuille van handel
berust by een liberaal.
Een jaar geleden nog mislukte een eco
nomische Ryksconferentle doordat het La-
bour-kablnet den Dominions niets had aan
te bieden; thans verwacht men van de
as. conferentie te Ottawa handelsovereen-
komsten op prefer zrMeelen grondslag welke
aanzleniyke voordelen zullen afwerpen
voor alle landen van bet Britsche Gemeene-
best.
Engeland is armer dan een Jaar geleden.
Maar het staat er beter voor. De crisis
woedt op haar hevigst, maar
TSITSIHAR, December.
Azië Is voor my altyd het land geweest
van het noolt-gedachte, van het onvoor
ziene. Men maakt In Europa plannen, en
zoo gauw Is men niet In Azië, of men be
merkt, dat zy absoluut niet deugen. Zoo ge
viel het ook nu. Ik had een programma
voor tien dagen voorlooplg opgesteld en net
beviel mü zelf uitmuntend. Doch reeds op
den eersten dag was het n'.ets gedaan met
mün urenplan. De trans-Slberlsche trein
kwam een dag te laat aan het Chineesche
grensstat'on aan. In plaats van een gezel
lig oponthoud In een hotel te Charbln. kon
Ik meteen op den dag myner aankomst de
reis naar Tsitsihar aanvaarden. Twee dagen
later reirde ik naar het hoofdkwartier van
generaal M. En dan moest Ik opeens een
eerste vlucht ondernemen met een Ja-
pansch vliegtuig over Mandsjoarye naar
Moekden. Maar daarover zal Ik later «chry-
ven. Voor vandaag wil Ik het een en ander
vertellen van de reis naar de stad, die
eenlge weken geleden nog nauweiyks in
Europa bekend was en die nu plotseling
door de vyandaiykheden tusschen China en
Japan In alle nieuwsbladen wordt genoemd.
Aanleiding tot mün reis naar Tsitsihar
was de aankomst der vreemde m'lltalre at
tachés uit Tokio. Wanneer men na een reis
van tien dagen uit zijn slaapwagen stapt en
op het platvorm plotseling staat tegenover
een Poolschen majoor in een met orde-
teekenen bezaaide uniform, een Fransch
kolonel en een officier der .Royal Scotch"
bespeurt, dan grijpt Je aan je voorhoofd en
vraag je af. wat er wel In die tien dseen
in ‘s hemelsnaam mag zün gebeurd, dat
der- vreemde o?flc’eren In Japansche bege-
leidln hier o^-dulken? Een half uur later
wist Ik, dit deze heeren op een „Inspectie
reis" w^ren raar het tooneel van den oor
log. Dat ik dsa bü moest zün, sprak na-
tuurlük van zelf.
MAar men maakt plannen en dan komt
alles anders uit. Mün Engelsche collega en
Ik beloerden iedere beweging draer mUlta»re
hee-en. Wü kwamen ook met *n paar in ge
sprek. En hun Japansche begeleiding deelde
ons vriendelük mede, dat de heeren niets
tegen ons gezelschap hadden In te brengen,
voor het geval, dat wü onze eigen automo
bielen mede brengen en onze eigen spoor-
warens zouden huren. Dat bracht bezwaren
mede, maar die waren tenslotte te overwin
nen. Toen we ecther *s avonds om
uur in Aganstl, een stat'on. dat
veertig kilometer van TJltsihar
ligt, eankwamen, verdween d?ze
missie dusdanig snel en zonder ook
een spoor achter te laten onder bescherming
van duisternis en menschengewoel, dat we
haar heel den the uit het oog verloren. He
den weet ik. dat de Japanne«zen de pen op
dezen ..c’rcusrels" zooals een vreemde
a’taché zich uitdrukte niet mede «rilde
hebben.
Mt de .Kukusjta" (een mlnlatuursnoor-
wegje) reisden we twee uur lang naar Tslt-
s'har. Een moeilüka. püniyke tocht De
zitD’aat«en waren zóó smal, dat zy nauwe
iyks vo'doende wa-en voor Iemand In bont
jas. Toen er aldoor meer passagiers Ins’e-
«en. gingen zy op ös uiterste randen der
banven ritten en plantten hun vo-ten sterig
in de m'dd-n<Tingen om b»1 de ve’e onevene
ongerechtigheden van het baanvak niet van
hun plaats te worden geworpen. Men ver
telde mH d"t de man. die deren spoorweg
vebouwd had, een beet'e voo- iyn eigen zak
had gewerkt en de raf’se'nden uit e'kaar
I’et, dri-maal langer dan ge’-rulkeiyk is te
doen. Elke paar seconden vielen nu de
wle'en. dan 'inks dan re-hts. met rroot
lawaai In zulk een ra"s-»at In het m’dd»n
van dm wagon stond een kleine Ijzeren
kachel met een pün door het u’sfond van
den wacen. De u!aatren rondom dr’cn
warrrteverhreider waren reer bepeerd. Zoo
"g”w de trein maar aantrok en mén wis»,
<*it h’1 wrke’i’k ging leverden de«renen, die
het dichtste b»1 raten, hun b”d"sgen.
Hoopsn hout waren srsj-d'g bheen en
werd gestookt t~t 1 ka "helt'e g’'srie’'d roM
riond en e*n hitte ultriroomde rich met
bet l”"ht’e van de schan-nvelmantels tot
een btltenden rr«k vereenlgde.
Doch zooals alles op de-e wereld, had ook
deze reis tenslotte te einde. Kort voor mid
dernacht kwamen we op ’t station van
Tsjltshar aan. Een kleine dikke Japannees
kwam op ons toe, stelde zich als consul voor,
verklaarde, dat hy van onze komst had ge
hoord, nam ons mede in zün auto en bracht
ons In een hotel, waar hü al reeds kamers
had besteld. Ik vroeg hem, of de vreemde
attachés ook zouden komen? Meneer de con
sul Shlmuzu wist niets bepaalds. Misschien
sou hy den volgenden dag iets te weten ko
men. Hy nam afscheid en wy legden ons te
slapen achter met ysbloemen bedekte ven
sters op harde Chineesche bedden.
WALTER BOSSHARD.
Londen, 28 December 1931.
Engeland heeft kalmer Kerstmis gevierd
aan ooit sinds den oorlog. Er te minder geld
uitgegeven voor geschenken en feesten, er te
Eereted geworden, vooral naar het
buitenland. De heele „toon” te soberder ge
weest dan gewoonlyk. En het te merk
waardig dat, terwyi wlnkell.rs en leveran
ciers van eet- en drinkwaren minder rede
nen tot tevredenheid hebben dan vorige ja
ren, dé geestelijke leiders van verschillende
gezindten sinds lang hun kerken niet zoo vol
gezien hebben als op den Kerstdag, en wat
de Katholieken betreft, dezen schynen, al
thans in het diocees Westminster, de nacht
mis, welke hier om 12 uur gehouden wordt,
m grooter getale bezocht te hebben dan
«ge jaren, en in sommige parochies waren
de kerken zoo vol, dat velen geen toegang
konden verkrygen.
Wy hebben hier een kalmer, een soberder,
maar zeker geen minder „happy Chrtemas"
gevierd. Eenlge dagen lang heeft het volk
zün materleele zorgen opzü gezet, maar het
heeft ze niet door al te luidruchtige pret-
makerü (welke met het Kerstfeest niets
heeft uit te staan) overschreeuwd. Veeleer
heeft het in de afgeloopen dagen gevoeld
dat er hooger belangen bestaan dan die,
waarover de naties zich zoo druk maken en
dat het ware geluk van het menschdom
niet in hoogste instantie berust bü confe
renties van staatslieden of financiers.
De Kerstdagen hebben het Engelsche
volk goed gedaan en zün gedachten een ge
zonde afleiding gegeven. Het ging ze met
optimisme tegemoet een optimisme waar
van de opgewekte stemming aan de Beurs
onmlddellük vóór de feestdagen eveneens
getuigenis aflegde en nu zü achter den
rug zün, tygt het met nog meer biymoedig-
held en vertrouwen opnieuw aan den arbeid.
Deze stemming vindt haar verklaring ook
In een gevoel van opluchting over het na
derend einde van het jaar. wy «Ugn weten
dat nationale en wereldgebeurtenissen zich
niet laten wringen in het keursiyf van een
kalenderjaar, en dat 1931 even weinig schuld
draagt aan de tegenslagen, waaraan het zoo
ryk geweest is, als een schip aan dep storm
waardeer de opvarenden geteisterd worden.
Het afslerven van een „slecht jaar verwekt
geen smart, en de geboorte van een nieuw
Jaar wordt begroet met de biydschap, welke
ingegeven wordt door de hoop op een zonni
ger toekomst.
Zoo 1931 een zeer slecht Jaar geweest is,
dan Is het voornamelük het gevolg van „de
zonden der ouders”, van wat misdaan te tn
vorige Jaren, die een minder slechten roep
hebben, ir.aar gedurende welke de grond
slagen gelegd werden voor de tegenslagen
van 1931. En zoo 1933 beter mocht zyn dan
het thans ten einde loopende laar, dan zal
dit voor een g^pot deel te danken zyn aan
wat ondanks alles in 1931 voorbereid gewor-*
den is.
Dit geldt voor de wereld in haar geheel;
bet geldt voor Engeland in het byzonder.
Dit land ondervindt natuurlijk in hooge
f mate den Invloed van datgene wat ts:n als
de „wereldcrisis” pleegt aan te duiden, maar
de. fundamenteele oorzaken van zün moel-
lükheden zün toch specifiek Engelsch. Lang
vóór 1929. toen de handel van Frankrük en
Amerika bloeide, stagneerde <ie Engelsche
export en wüzlgde zich de handelsbalans
voortdurend meer ten nadeele van dit land.
De spilzucht van het Labour-kabinet„ op
sociaal gebied. In een tyd waarin om econo
mische redenen de grootste zuinigheid gebo
den was, had niets uit te staan met de we
reldcrisis. Bü een zuiniger beleid had eer.
land als Engeland de schokken, veroorzaakt
door de credlet-crisis In Duitschland, glans
rijk kunnen doorstaan.
Indien de verhoudingen in Engeland nog
dezelfde waren als een Jaar geleden, dan zou
een bevredigende regeling der oorlogs- en
herstelschulden In de eerste maanden van
1932 voor dit land- weinig economisch nut
gehad hebben, omdat het niet. In staat ge
weest zou zyn gebruik te maken van een
gunstiger internationalen toestand.
Tot nu tpe hebben alle herstelregelingen,
te beginnen met het Dawes-plan. voor Enge
land geen ander gevolg gehad dan dat
Duitschland In staat gesteld werd scherper
te concurreeren. niet alleen in het buiten
land maar ook in Engeland zelf. Een herstel
van Duitschland te een Internationale nood-
zaker’kheld. maar in het verleden heeft
Engeland steeds opnieuw de fout begaan
mede te werken aan het „op-de-been-hel-
oen" van dat land, terwül het niets deed om
zichzelf tegelljkertyd voldoende op de been
te helpen, opdat het de scherpere concur
rentie der opnieuw gefinancierde Duitsche
industrie het noofd zou kunnen bieden.
1932 moet, hoe eer hoe liever, een oplossing
brengen van het uit den oorlog overgeble
ven Mlddel-Europeesche probleem, maar
die oplossing zal alleen dan nle-. de kiemen
van nieuwe euvelen bevatten, iidlen Enge
land eveneens in een positie vrrkeert om
de vruchten te plukken van een verbeterden
Europeeschen toestand.
Zoo dl» naar wü hopen In 1932 het
geval blükt te zün, dan zal dit te danken
zijn aan wat In de laatste maanden van
het veel-gesmade jaar 1931 in Engeland ge
beurd
Dit Jaar ving aan met hooggespannen ver
wachtingen. Nadat In November 1930 de
goederenprljzen tot een ongekend laag pel!
gezonken waren, was December gekenmerkt
geworden door een weifelend bentel, dat In
Januari vaster vormen aannam.
Aan de Beurs gingen binnenlandsche
fondsen, spoorweg-, petroleum- en rubber-
aandeelen, om slechts enkele voorbeelden
te noemen, omhoog. Op de goederenmark
ten bleef rubber de hecle maand lang op
meer dan 4 d. genoteerd. De metaalprüzen
ontwikkelden zich gunstiger. Besprekingen
tusschen de gouverneurs van de centrale
banken te Londen, Parite en New-York de
den hoop ontstaan op een regeling der goud- -
verdeellng, welke een voorwaarde was voor
commercieel her»tel.
Brits ahe ministers, onder anderen de hee
ren Snowden en Graham, hielden bemoe
digende redevoeringen, die wü thans niet
zonder verbazing kunnen herlezen, en op de
Jaarvergaderingen der groot» banken leg-
dzn de presidenten verklaringen af die van
een gematigd ootlm'sme getuigden. Ook in
Amerika schenen de «aken een gunstiger
wending te nem -n.
Men meende dat de wereld in het ab.e-
meen, en En gelend tn het byzonder, net
rgst* achter den rug hidden.
Drie of vier maanden lang hield die betere
stemming ondanks tal aan tydeiyke tegen
slagen aan. Maar over één dtóg waren bank-
presldenten, fabrikanten,
