NAAR HET LAND VAN OVERZEE
f
r
4
W
FINANCIËN
KUNST EN KENNIS
PRIVAAT-DOCENTEN
v
r
STOOMVAARTLIJNEN
KERKNIEUWS
DEKEN P. VAN BEURDEN
WINTERSPORT
LANDBOUW EN VEETEELT
DE PAUS EN DE MISSIE
THUNBERG
LUCHTVAART
ONDERWIJS
DAMMEN
DUITSCHLAND NIET NAAR
LAKE PLACID
NIEUWE JOEGOSLAVISCHE
BANKBILJETTEN
DR. G. G. KLOEKE OVER
INGWAONISMEN
VEEARTSENIJKUNDIG
STAATSTOEZICHT
DE POSTVLUCHTEN
De „Leeuwerik”
OM HET WERELDKAMPIOEN.
SCHAP ZWAARGEWICHT
SPORT EN SPEL
MEDISCHE SPORTKEURING
TE NIJMEGEN
DE NOORSCHE
KAMPIOENSCHAPPEN
PONDEN-LEENINGEN
NED. INDIE
r-
t.
Z. H. EXC. MGR. HENNING-
HAUS
CONSERVATOR
NAGEKOMEN D. H. V. B-
UITSLAGEN
LEERAREN
SCHOONSCHRIJVEN M. O.
EXAMENS
ADMINISTRATIEVE
STATISTIEK”
De „Duif’
SCHOONRIJDEN TE DAVOS
ZILVEREN DIRECTEURS-
JUBILEUM B. J. STEGGERDA
Op plechtige wijze to te Breda bet feit her
dacht dat de heer B. Steggerda, directeur der
Ambachtsschool aldaar, vijf en twintig Jaar
als directeur bti het Nijverheidsonderwijs
werkzaam was.
VW
VIII.
Jeruzalem 26 December.
Ie
i
Schmeling—Walker
de
BINNKNLANDSCHE HAVENS.
<3
10 Jan. van Sunderland n.
m-a. 10 Jan. van
Gandla
n. Londen.
De „Reiger” in Allahabad
KON. NED. STOOMBOOT MU.
BARALT, arriveerde 7 Jan. te Panama
0
a
to
to
a
r.
k
De Strd wear Ood It Mensch
tew orden.
on den marmeren
«ter. Daarnaast
vtirti
werd
6e kiess*.
D Wilskracht 5—Zwaluwen 4 0—4.
E WA 4—St. Martlnua 3 1—3; RWAV 4—
Ges. Vier 3 15-0; SVP 3—Ametaldljk 3
1-
It.
13 Januari is bet vijftig jaren geleden, dat
de missionarissen van het Goddelijk Woerd
te Steil voor het eerst Zuld-Sjangtoeng als
mlsaleveld betraden.
ZH. Exc. Mgr. Hennlnghaus ie daar thans
reeds 16 jaren als apcatoliach-vicaria werk,
«aam.
De contracten voor den bokswedstrijd tns-
achen Max Schmeling en Mickey Walker,
welke ontmoeting op 26 Februari aa. te Ml.
ami in Florida zal plaatsvinden, worden aa
Wccnsdag ge teek end. De wedstrijd, die over
ronden gaat, te een Utelkamp voor net
ampioenschap zwaargewicht,
iderteekening van de contracten vindt
te New York in Madteon Square Garden
plaats.
3e kiene.
FSt Louis 3—Volendam 4 3-3; Gea Vier 3
8t. Martlnua 2 31.
t,
n
Benoemd tot conservator bij de natuurkun.
de aan de Rijksuniversiteit te Lelden E. C.
Wiersma, thans tijdelijk.
Bij de K. L. M. te bericht ingekomen dat
de .Reiger" heden om 6.08 uur uit Calcut
ta is vertrokken en om 10.44 uur in Alia,
tmbftd geland.
„Zoo spoedig mogelijk en dan
telegrafisch”
Het la mogelijk, zelfs waarschijnlijk, maai
niet bewijsbaar. Algemeen neemt men aan,
dat zoowel het Frleach als het Saksisch os
nasaal in vóór-literarisch en tijd hebben vei-
loren, maar men heeft daarbij nooit aan den
paradoxen staat van zaken in Groningen
gedacht, waar immers de vorm met nasaa.
wèl gebruikelijk ia terwijl het Groningsen,
dialect toch volgens veler opvatting een
„mengsel" te van Frleach en Saksisch. Waai
te dan de Groningsche n vandaan gekomen t
Als de literarische overlevering begint,
blijkt „ons" reeds te triomfeeren in alle
Noord- en Zuid-Nederlandsche gewesten,
het uus-gebied daarentegen krimpt overal
in. Mogen we dus aannemen, dat er éèn
groot ingwaeoonsch taalgebied van Frleelano
tot Noord-Frankrijk heeft bestaan? Dit lan
ge, nu eens smalle, dan weer breeders kust
gebied moet dan van oudsher sterk bestookt
geworden zijn vanuit het Oosten. De tegen
woordige Ingwaeoonache enclaves zouden dsui
als laatste resten van den Ingwaeoonschen
kustzoom nog hebben stand gehouden tegen
over de sterke „Frankische” stroomlng van
uit het Oosten, op soortgelijke wijze als de
tegenwoordige waddeneilanden nog In stand
zijn gebleven tegenover de golven van os
Noordzee. Zulk een veronderstelling sou als
werkhypothese verlokkend zijn, maar men
mag het oog niet sluiten voor andere moge
lijkheden. Dr. SchOnfeld beeft m» langs ver
ondersteld, dat de welgeborenen de Franki
sche oud-sprekers waren, die als bovenlaag
heorachten over de huislieden, waarin we
dan de Ingwaeoonsche oe-sprekers zouden
hebben te zien. Met deze hypothese van
SchOnfeld zouden de resultaten van spr.s
onderzoek wèl overeenstemmen In zooverre,
dat wjj de Franken als de eigenlijke ons
sprekers zouden moeten beschouwen. Maar
oes-sprekers schijnen er in het heele Neder-
landsche kustgebied niet meer te zijn. Toen
moeten ae er geweest zijn, daar Immers uus
uitsluitend uit den vóór-llterartechen vorm
oes verklaard kan worden. Hoe snel echter
het oude oes voor het nieuwe uus plaats kan
maken, blijkt uit den gang van zaken in
Friesland. Tot diep In de 17de eeuw kunnen
we daar nog de oes-uitspraak (blijkbaar uit
de schrijfwijze: oes» ten duidelijkste aantoo-
nen. Thans te er geen spoor meer van over.
Ie klasse.
A De Meer 3— HBO 2 1—3.
B Concordia 1—Geel Wit 1 13; The Unity
1—ADO 1 4—3.
3e klasse.
BBL Louis 1—8DK 3-3.
O WA 3—Ges. Vier 1 1—4; Ind- RKAV
3 C -3; RCM 1—DOS8 3 7—1.
blond «tin.
lan kaneelbruln
Gisteren deed in de geschied- en letterkun
dige afdeellng van de Koninklijke Akademle
van Wetenschappen Dr. G. G. Kloeke, lei
der van de Nederlandsche Dlalect-centraie
te Hamburg, eene mededeellng over: Ing-
wkontemen.
De vorm uus of uls voor het pronomen
ons behoort tot de Ingwaeontemen. die men
In de dialecten langs de Noordzeekust kan
constateeren. De uitspraak uus te algemeen-
Frleech, uls zegt men in de Zaanstreek, in
Volendam en op Marken. Verder te uus In
West-Vlaanderen en Fransch-Vlaanderen iu
gebruik, terwijl het in Zeeland zeldzaam ge
worden te. Goeroe en Zuid-Bevelend kennen
het nog. Walcheren beeft het In het begin
van de 18de eeuw nog gekend. Ook In het
Noord-Ooeten van ons land komen vormen
zonder nasaal voor, maar uit de oude oor
konden te daar geen enkele nasaalloose vorm
overgeleverd. Deze omstandigheid en het
feit, dat de vocaal niet overeenkomt met die
van bet woord mute, wijzen erop, dat de na
saal In de „Saksische" provinciën pas na de
middeleeuwen verdwenen te. Heeft dit ..Sak
sische” gebied zich oorspronkelijk werkelijk
Op den eersten dag van de Noorache kam
pioenschappen In het hardrijden won Peder
sen de 500 Meter In 433 sec. Tweede: Nygren.
44.7 sec.; 3e. Ballangrud, 443 en 4e Staksrud.
443 sec.
In verband hiermede wordt nog gemeld,
dat het aanvang vorige week gemaakte nieu
we wereldrecord over 10.000 M. van BaUan-
grud niet Juist te. De tUd-opnemers hebben
zich precies een minuut vergist, soodat net
oude record van Carlsen met een tijd van 17
mln. 17.4 sec., gevestigd op 5 Februari 1338 te
Davos bestaan blijft De tijd van Ballangrud
werd dus 17 min. 46.4 sec.
DIVERSE SCHEPEN.
ALBATROS, ma., 10 Jan. van R’dam te
Cuxhaven.
MACUBA, nar 8L Kitte vz„ was 8 Jan.
3 uur VJn. 1460 mijlen Z.W. van Valentie.
MOORDRECHT, pasa 10 Jan. Zee.
BARRAOCO. naar A dam, paaa 6 Jan. Te-
Het bestuur van de desbetreffende com
missie nam Zondag te Garmisch het be
sluit geen Dultsch team te zenden voor de
ijshockeywedstrijden van de Olympische
Winterspelen te Lake Placid. De Amerika,
nen verzochten den Duitschera. dat bet
Dultsche team op stjn reis die dient om
de gelden er uit te halen, binnen 14 dagen
negen wedstrijden sou spelen. Het besluit
om niet deel te nemen aan de Speten zou
definitief «ün(
Maandag aa. sa! ta Nijmegen de offlci-
eele opening plaats vinden van bet onlangs
opgerichte bureau van medische sportkeu
ring.
De burgemeester, de beer J. A. H. Stein-
weg, zal hierbij het woord voeren.
»-
B
Niet naar Lake Placid
Ha afloop van de Europeeeche kampioen
schappen verklaarde de Europeeeche kam
pten Claa Thunberg aan een persvertegen,
woordiger. dat hij niet aan de Olympische
Winterspelen Lake Placid aal deelnemen,
doch direct naar zijn land terugkeert. Ove
rigens aal Thunberg. die thans 38 jaar «sd
te, stin schaatsenrijders-loopbaan afsluiten
en niet meer in offldeete wedstrijden uit.
komen.
Toestand achteruitgaande
Zondagmorgen werd te Apeldoorn van
den kansel medegedeeld, dat de toestand
van den Zeereerw. Deken P. V. Beuren
langzaam achteruitgaande was. hoewel nog
geen direct stervensgevaar aanwezig waa
BJLA.VA.
A Oes. Vier aDe Meer a af gekeurd.
B Martlnua aConstantlus a 1—L
C DOSS b—Oran - "-vt a 1 1—7.
D Wilskracht b—FVCB a L a.; Unity b—
Gez. Vier o 1—0; WA b—Constantlus b
0—3.
E India b8L Louis b 6—1; Wilskracht c
ZFC a ta.; Martin b DO8S c 16—0.
F WA c—RCM ng.
GDe Meer d—PVCB b t. a.; Diemen a—
Oonstantlus d ta.; Wilskracht d—SVP c
t. a.
H6VF d—Diemen b 2—1.
Dr. Z. W. Sneller, hoogleeraar in de eco-
nomteche geschiedenis aan de Nederland
sche Handetehoogeschool te Rotterdam, te
tot wederopzegging toegelaten als privaat,
docent in de faculteit der recntsgeleerdheid
aan de Rijksuniversiteit tejj^lden, om on
derwijs te geven in de jnffiiiiliiilui geschie
denis. MT
Mr. dr. J. A. van TFraag, te Amsterdam,
te tot wederopzegging toegelaten ate privaat,
docent in de faculteit der tetteren en wijs
begeerte aam de Rijksuniversiteit te Gro
ningen, om onderwijs te geven In
Spaansehn taal en letterkunde.
Ooor de Vereenlglng van Leeraren in het
Boekhouden te Amsterdam, opgerteht in
1883, aoo ook door de Vereenlglngen te Rot
terdam!, 'z-Gravenhage, Utrecht, Eindhoven,
Arnhem en Groningen, werd In hare jong
ste algemeens vergadering het besluit go-
nsmen om voertaam can haar exaunen-pro-
gramma toe te voegen: JCennls der begin
selen van Administratieve Statistiek".
Genoemde vereenlglng, die de gelegenheid
tot deelneming aan hare examens in 13
plaatsen hier te lande en in 6 plaatsen In
NederL Oost- en West-Indlè openstelt, heeft
besloten deae bepaling voor het eerst In toe
passing te brengen bij haar voorjauuz-
examen in Juni 1932.
ken door den voorzitter der commissie van
toeateht, burgemeester mr. dr. W. G. A. van
Sonabeeck, die hem prees als den onvemceL
den werker, de stuwkracht en wakkere bevor-
dèraar van het bloeiende Bredasche Nijver
heidsonderwijs, den man, die zoo n weldadi-
gen invloed had op de karaktervorming Miner
leerlingen en hunne beroepskeuze. Namens de
commissie van toezicht, leeraren, oud-teera.
ren en leerlingen bood hjj den heer Steggerda
diens geschilderd portret aan, een welge
slaagd werk van Jan van Delft.
De waarnemende directeur, de beer A. Bak
keren, overhandigde den jubilaris daarop een
oorkonde, een prachtig stuk werk van den
leeraar, den heer P. van Glls.
Ook de teerlingen lieten zich niet onbe
tuigd en brachten de hellwenachen hunner
medeleerlingen, die vergezeld gingen van keu.
rig uitgevoerde werkstukken, op de schooi
vervaardigd.
Een aardige afwisseling werd gebracht door
een jongenskoortje onder leiding van den
godadtenstleeraar, kapelaan A. van Hoek, en
door de harmonie der 8L WUllbrordusvereenl-
glng, directeur de heer A. van DrieL
weer eenige treden dieper gelegen, is eet>
tweede rotshol, ook van een altaar voor
zien: en hier hield Maria het Wicht op
haar schoot, toen de Wijzen uit het Oos
ten kwamen om het te aanbidden. Dit is
eigenlijk maar een heel kleine spelonk. De
eerste ruimte, de grot der geboorte, kan
wel een veertig menschen bevatten. De
wanden zijn er bekleed met zware voor
hangen van leder, om het beschadigen cn
het aanraken der rots te voorkomen. Het
rondend gewelf, door staven verstevigd, is
bloot voor het oog.
De pelgrims buigen het hoofd onder den
marmeren altaarsteen en kussen den grond
w»ar de vouden «er Is invelezd. Pen no-
litteman en een Qrlekach priester bewaken
de heilige plaats. Er zitten enkele men
schen in gebed verzonken. Een Oostersche
vrouw, de handen uitgest'ekt afs wachtte
zij van den hemel een gunst te zien afdalen
Prevelt luid. Een man haalt rozenkransen
uit een krakend papier om ze aan te strij
ken op den gewijden grond. Iemand vraagt
een ander iets. Onze leider spreekt eenige
opwekkende woorden, en geeft tevens een
verklaring van het oord waa. wil staan
En wy staan hier als doodgewone men
schen. die om hun bidden toch bun kijken
en keuren niet vergeten: menschen met
foto-apparaten aan een leeren riempje, en
wandelstokken met ijzeren punL men
schen met lassen en hoeden en rommel.
menschen met ijdelheden en gedachtenbal-
last en wie weet welke overwegingen..
op de plaats waar God is Mensch gewor
den.
Geloof me. ik had kunnen schreien over
het feit, dat ik deze plek heb ontwijd door
mijn nieuwsgierigheid, door mijn schoenen
en mün onwaardige aanwezigheid Heilig
is deze grond en toch maz leder dien zoo
maar willekeurig betreden! Voor ieder pel
grim Is het een geluk daar te mogen gaan
en staan. Maar wie is dit geluk dan wei
waardig? Begrijpt «U mij?....
DR. EELIX RUTTEN.
De Minister van Blnnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft door tusachenkomst van
de Commissarissen der Koningin de Burge
meesters er op gewezen, dat met de afwik
keling van zaken, waarbij vee is aangehaald
wegens overtreding van de bepalingen der
Veewet, niet steeds de noodige spoed wordt
betracht, waardoor de onderhoudskosten
voor de dieren vaak tot een aanzienlijk be
drag stijgen.
Teneinde dit zooveel mogelijk te voorko
men. wordt er op aangedrongen in de be
doelde gevallen steeds zooveel en zoo spoe
dig mogelijk toepassing van art. 88 der Vee
wet te bevorderen (teruggave aan belang
hebbende na betaling der onderhoudskos
ten, of. Indien dit uitgesloten Is, verkoop
op den voet van art. 29 van het Tarief van
Gerechtskosten In strafzaken).
Voorts is spoedig een regeling te wachten,
welke, na overleg van het Provinciaal be
stuur van Friesland met het Departement
van Blnnenlandsche Zaken en Landbouw,
door genoemd Bestuur Is ontworpen voor de
geregelde ontsmetting van voor veevervoer
bestemde vrachtauto’s In de provincie Fries
land.
Het ligt in de bedoeling om te gelegener
tjjd aan de hand van de ervaring, te deser
zake in Friesland opgedaan, te geraken tot
een algemeens regeling deser aangelegen
heid.
Bij de K. U M. Is bericht Ingekomen,
dat de „Duif" Maandag te 6.08 tour uit Cairo
ta vertrokken en te 730 uur te Gasa
geland. Tb 830 uur steeg het toestel weer
op en landde te 1430 uur te Bagdad.
Aan boord Is alles wel. Dinsdag wordt de
reis voortgeaet.
De ter gelegenheid van de Europeeeche
kampioenschappen in het hardrijden te Da
vos vouden aldaar wedstrijden in het schoon,
rijden plaats. De uitslagen lulden als volgt:
Dames: 1. Mejuffr. Lalner. Weenen,
plaatsnummer 7, 26831 punten; 2. Mejuffr.
Landbeck, Weenen. plaatsnummer 8. 34648
punten; 3. Mevr. Schmidt, Berlijn: 4. Mej.
Dletze. Berlijn; 5. Mej. Lang, Davos en 6.
Mej. Sjarsen. Davos.
Heeren: 1. Baler, Berlijn, plaatsnummer
8, 3683 punten; 2. E. Keiler. Zürich, plaats
nummer 13. 234,06 punten; 3. Hkrtel, Ber
lijn; 4. Wellman, Berlijn; 6. Novack, Ber.
lijn; 8. StAubli. Zürich.
Bethlehem ligt op een bergkam gebouwd,
en die kam strekt zich uit in halve-maan-
vorm. Naar beide zijden helt deze bergrug
zacht es af. en verliest zich dan met ter
rassen vol olijvenplantingen in de diepte.
Maar geen steile diepten en geen snijdende
rotsvormingen. De klimmende etage-aanleg.
die aan de olijven een groeiplaats biedt
zwelt in zachte gedragenheid. Het is een
zwevend langgelljnd crescendo naar hei
hoogtepunt: het o elpunt in de melodie
van het landschao; de rijzende, roomgele
stad.
Zoo rust zij hier In haar blonden vrede,
boven de zwellende kammen en koepel*,
en staart naar alle zijden. Zij rust er oo
gelijke hoogte als Jerusalem. Maar het 's
geen stad als gene met torens en muren
Het Is geen dorp ook met een landelijkheid
naar onze beerippen. Bethlehem is halt
koopstadse, half bergneri en half ruïne. Daar
BINNENLANDSCHE HAVENS.
UMUIDEN. Aangekomen 11 Jan.: Goote
a, Fowey; Phrontta, s. Java; Stargard.
Bristol; Rhein. s„ Hamburg.
neriffe.
LEKHAVEN, 9 Jan. van Las Fklmaa naar
Avonmouth.
NAUMBURG, Java n. A’dam, pass. 9 Jan.
Perim.
NÜRNBERG, thuisreis, 6 Jan. van Monte.,
video.
TENEH1FFE, uitreis, 8 Jan. to Rio Grande
DEN HAAG, 8 Jan. van Houston.
NINA BORTHEN, Port Arthur n. A’dam,
waa 8 Jan. 10 u. 40 nun. 840 mijlen WZ.W.
van Bishop Rocks.
OOTMARSUM, Barry n. Havana, was 10
Jan. 12.40 tun. 8 mijlen N. van Landa End.
TEa ai JRTROOM, Plymouth n. Bristol, «ras
10 Jan. 430 vun. 10 mijlen W. van Lands End.
WOENSDRECHT, Tuapse n. Rouaan, pass
8 Jan. Gibraltar.
EMMAPLEIN, R’dam n. Narvik, waa 10 Jan
1036 vxn. 250 mijlen OJLO. van Wick.
AM8TEL, paaa 9 Jan. Gibraltar.
8T. PH1UPSLAND, 11 Jan. van Danzig te
Aneta-Holland verneemt van het Oomite
Ponden-Leenlngen Ned..Indl« In aansluiting
aan de heden In de voornaamste bladen op
genomen advertentie, het volgende:
Ie. dat het door den Rechter, zoo noodig
tot In hoogste Instantie zal laten uitmaken,
welke de verplichting van Nederl -Indiè La v.
betaling van coupons en hoofdsom der pon-
denJeenlngen ta.
2e. dat deelnemers aan de actie van het
Ccsnite de vervallende coupons kunnen ver
zilveren, maar die maatregelen zijn getrof.
ten, (doch alleen voor deelnemers» ter voor
koming van verwerking van rechten op vol
doening van hoofdsom en rente in sterling,
door acceptatie van betaling van rentebedra.
gen naar papierponden.
3e. dat bU daling van het huidige Engel-
sche Pond tu b.v. ƒ6 overeenkomstig het
Marken-arrest van den Hoogen Raad 2 mealr
het nominaal ^-bedrag der obligaties zal
moeten worden betaald, daar het papieren
Pond naar de meenlng van bet Comité ten
met hem van vele bekwame economen en Ju
risten) niet ta eeh gedeprecieerd Sterling
In.goud-inwisselbaar» doch de nieuwe gang
bare geldeenheld van Engeland.
Krachtens een besluit van den Minister
van Financiën van Joego-Slavlë, maakt de
Nationale Bank van Joego-Slavlë de vol
gende verklaring bekend:
Van 21 December 1931 af tot einde
Februari 1932 zullen alle In circulatie zijnde
bsmkblljettcn van 1000.dlnaren der per
manente uitgave van den 30sten November
1320 ter contrüle worden aangenomen.
De Nationale Bank van Jcego-Blavil en
haar filialen zullen de ter controle uigelo-
verde bankbiljetten van 1000.— dlnaren in
wisselen voor biljetten van hetzelfde type,
doch voorzien van een speciale roset gedrukt
op den boven (gezichte» kant van het
biljet. Bedoelde roeet ta als volgt:
Gedrukt cp den gerichtskant zal de roeet
een diameter van 7M cM. hebben. Van boven
en van beneden Is dese voorzien van een
kantenband, waarvan dr breedte 3K cM. ta.
Het ronde gedeelte bestaat uit vjjf gecon
centreerde deelen. Het middelste (bjj den
diameter) toont de afbeelding van Kara-
george (grootvader des Konlngs» met lau
rierbladen op den achtergrond. Het tweede
gedeelte (om het beeld van Karageorge» waar
van de diameter 34 m m. lang ta, bevat het
opschrift In Joego-Slavtach „Nationale Bank
van het Koninkrijk van Joego-Slavlë”.
De roeet ta gedrukt In vijf verschillende
kleuren: bovengedeelte van den kan ten band:
geel, bovengedeelte der roeet zelf: green; de
andere gedeelten «Un blauw, behalve het
onderste, dat paars ta; de kantenband van
onderen ta rood. De kleuren zijn horizontaal
en vloeien Ineen.
Bankbiljetten van 1000.dlnaren van be
doelde uitgave van 1920, welke voor einde
Februari niet ter Inwisseling ingeleverd stin
voor biljetten van hetselfde type, voorzien van
de beschreven roeet, verliezen begin Maart
1933 hun waarde als wettig betaalmiddel. Na
genoemden datum zal de Nationale Bank deze
echter nog aannemen ter controle en Inwis
seling
RJL Weel Frieeuhe DambeeM.
De laatste oompetltie-ultslagen zijn: Afd.
3 eerste klas Nlbblxwoud—WXk. (Onder
dijk) 6—31; afd. IV tweede klas Wadway—
ONX>. H (Obdam) 11-9.
Nieuwe wedstrijden: 13 Januari: Nlbbix-
woud—OND. I; 14 Jan. Excelsior—WXK.;
19 Jan. Wik—O ND. I; 30 Jen. DXD.—D.-
O.O. en Nlbblxwoud—Excelsior.
AMSTERDAM. Aangekomen 9 Jan.: Wa-
grien. Hamburg, gerst, Sllokade, Baltics;
Waalkerk. Hamburg, ledig. Houthaven, Holl.-
Afrika Lfjn.
10 Jan., Tarakan, Java, stukgoed, Suma-
trakade, Mjj Nederland; Hontestroom, Lon
den. stukgoed. Handelskade. Holl. Btoomb.
Mij.; Monte Pascoal. Z.-Amerika, stukgoed.
Handelskade, Wm. H. Müller Co.; Bos
koop. Antwerpen, stukgoed, Surinamekade,
Vrachtmat!Tanlmbar, Antwerpen, stuk
goed. Javakade, Mti Nederland; Sten, R'dam,
bunkeren, J. P. Coenhaven, Ned. Steenk.
Handel Mij; Rijnstroom, Huil, stukgoed.
Handelskade, HolL Btoomb. Mti-l Mavis, Lon
den. stukgoed. Handelskade. General Steam
Transport Cy.
Antwerpen
NIEUWLAND, 11 Jan. van R'dam te Gran
gemouth.
PALMA, ma., 1 Jan. van Partje te Vlaar-
dlngwn,
APOLLINARI8 V, ma., 10 Jan. van VUs-
slngen naar Londen.
WEST VLAANDEREN,
Lenden te Antwerpen.
Dordrecht, 10 Jan. van Rouaan te Gent.
JONGE JOHANNA. 10 Jan. van Oran naar
Marseille.
JONGE ANTHONY,
pass. 10 an. Finlsterre.
ANNA, ma., 9 Jan. van Gent te Londen.
MERCURIU8, ma, 9 an. van Btngerden te
Greenwich.
IRENE, ma. 9 an. v. Zeebrugge te Londen.
BETSY, ma. 9 Jan. van Antwerpen te
Isleworth.
zijn kerken en kloosters. Daar zijn winkel
tjes en kramerijen. barbierszaakjes en ge
lagkamers. Maar al die zaken worden afge-
handeld in kelderachtige verblijven, onder
rijzende gewelven. Overal zijn steenen
massa's van verlaten of niet afgebouwde
huizen In staat van ruïne. Slop es en trap-
gangen en heel nieuwe straatjes kronkelen
tusschen de stapelingen der puinhoooen en
krotwoningen door. Alle vensters zijn er
getralied, ofschoon In heef het stadje maar
honderd Moslims wonen. Bloempotten en
plantjes in blikken staan er oo de kleine
balkons en de trappen, die voeren naar de
tuinterrasles. Maar hier heeft de wintersche
dorte de overhand. Door de straatgewel-
ven heen, die somt wonderlijk
kleurt op den achtergrond, dar
dan paars, het gebergte.
Hier wordt nog ten volle het Oostersche
leven geleefd, in hun winkeltjes gedoken
tusschen de koopwaar en op straat tegen
de hulzen, gehurkt, zit de bevolking als
wachtend hier toe te kijken. Het Is Immers
Bethlehems groote dag. De eigenaardige
vrouwendracht valt ons op: met rood en
oranje-bestlkte overkleederen. en on he»
hoofd een vilthoed als huive. waarover de
lange witte sluier afdaalt. De matronen
gaan vandaag in haar pronkgewaad. *t Is
feest
Vriéndelijk «roet men ons hier. Niemand
is er lastig. De bedelaar is niet opdringend,
en de kinderen lachen ons toe. Dan staan
wij op het groote plein, met aan eene zijde
het politiegebouw der Engelschen; de oude
cypres daarvoor, en eenige pinio's. geven
het beeld een zachten toets. Langs ai de
hulzen zijn kraampjes opgeslagen, uit
stellingen voorbereid. De koopwaar rolt
naar je toe. En er is danig lawaai hier van
loven en aanbieden. Overal schilderachtige
groepen van longens en mannen in hun
bonte mantels en kleeren. meest barre
voets. met fez of tulband op het hoofd, in
den achtergrond een zware massa van mu
ren met een onooglUk klein deurtje, zonder
versieringen de Geboortekerk.
Zoo zijn we de zwenkende lijn gevolgd
van het rondend stadsgeheel tot in zijn uit
einde. Heel Bethlehem Is als de voorhal van
zijn kerk. Maar die kerk bevreemdt ons. Is
dit de groote basiliek?.... Wij zien de
vier zuilenrijen van het interieur, en de
Ikonostasis die er het koor afsluit Maar wij
staan in deze omgeving als vreemden. Het
is een Orieksch orthodoxe aerk. .Her heb
ben de Roomschen geen rechten. wel
echter toegang. Waar de bedem ver trap
pen hooger ligt, onder oen koeojL bevindt
zich de krypte: en deze, uitgehouwen uit
de rots, is de heilige plaats van bet Kerst
miswonder.
Wij dalen af. tastend in het donker, lot
zich de ruimte verwijdt Het duister h
doortrild met den glans van kaarsenvlam
men en lampen. Hier, naast de trap waar
wij afdalen, door een marmeren altaarsteen
overbuild Is de plek waar bet kindje ge
boren werd. aangi
vloer door een goi
Voorta ta bti de K. L. M. bericht ontvan
gen, dat da .Xxwuwerik’ Maandag te 7.16
uur uit Athene ta vertrokken en te 1333 te
Rome la geland. Te 13.13 vertrok bet toe
stel vandaar en landde te 15 20 uur te
Marseille.
Heden wordt het toestel op Schiphol ver
wacht, waarschijnlijk tegen half één.
leven, ter Kerstviering op naar het heilige
Bethlehem met zijn Geboortegrot. Had ik
geweten dat het zoo dicht bij Jerusalem Is.
waar wij nu verblijven, ik was er zeker te
voet heengegaan: het is maar tien kilome
ter. Maar de wagens zijn besteld en rijden
voor. Wij tuffen er dus heen, allen samen.
Doch hoe teleurgesteld: het regent Het
heelt den nacht door gestort De wegen Zijn
kleverig »/-•> nat. Maar de lucht
is niet zwaar bewolkt Het blauw sche
mert door de wolken heen. En waarachtig,
het houdt oo. „Chauffeur, sla dan ten min
ste de kap van den wagen terug. Wij zijn
niet bang voor de kou en de frischte! Wij
wil en ten minste Bethlehem zien opdagen
uit het landschap, met de bergen in het
ronde.
De weg naar Hebron kronkelt voor ons
uit: een gladde asphaltstraat Zij windt zich
over het ruige bergland. Van alle zijden
wuift cypressengroen en olijvenloot; en er
staan groepjes van pinio's tusschen huizen
en tuinmuren. Nu zien wij over de kam
men, links en rechts, tot de bergen van
Moab, die oprijzen achter de Doode Zee.
Heel de einder ligt grauw en grijs en
bleek-gee’. onder de grauwblauwe en wa
terige wolken. Links, in witte steenen en
muurblokken opgestapeld, 'n dorp, opgaan
de achter een helling vol olijfbosch en
groen. Rechts, op een anderen bergkam, die
uit de steenlge landstreek omhoogduikt, 'n
stad’e.
„Dat Is Bethlehem” zegt de enauffeur
zeer zakelijk.
Instinctmatig herhalen wij het: „dat is
Bethlehem". En wij zwijgen plots. Ik geloof
mijn oogen niet Ik herhaal voor me zelf de
gesproken woorden, zeg nogmaals „Bethle
hem”. langzaam en traag; en bet Is me ais
hoorde ik den klank van dien naam, die «an
blatende If-«-’les doet d""ken, voor ,t
eerst van mijn leven: Bethlehem.... Het is
mij alsof ik met open oogen droom.
Her Kerstfeest te Bethlehem
Op weg naar de stad der uitverkiezing.
„Hoe moet het Kerstkindje dan wel ge
boren worden, als er geen sneeuw is
Dit is een gezegde van oude menschen.
dat ik vaak heb gehoord. Wij kunnen ons
het stalletje niet anders denken dan in win-
terdecor. onder kerstboomen vol glinstering
van ijs en sneeuw. Felix Timmermans het
ons te zijner tijd een Vlaamsche verbeelding
van de Geboorte zien. en de leren, de
oude, vrome gelfiovigen van het groene
Erin, denken niet anders of Bethlehem ligt
in hun eigen land. Viert de halve wereld
geen Kerstmis met het oog gericht oo een
kribbe naar Beiersche of Tiroolscbe fan
tasieën. geboren uit de vrome overpeinzin
gen van bergbewoners uit het Alpenland en
houtsnljbewerkers. die hun arbeid vormden
naar vlak voor de hand liggende modellen?
Maar we zijn In Palestina, het heilige
Land: wij zien de vlakte van Saron groen
van bananen van oranjeboomen. vgn pal
men en ceders. Er is een geur van narcis
sen om ons heen, en wij plukken rozen. Er
bloeien geraniums In de tuinen, en andere
vreemde gewassen. Wij zien niets dan witte
huizen rondom, en de straten gevuld met
bonte menschen in hun fantastische Ooster
sche drachten. Wij zien valleien gevuld met
olijvenloot.
Aan ons voorbij gaan ezels, met drijvers
en lastdragers, en statie schrijdende ka-
meelen. Heele troepen geiten en schapen
worden geleid door herders in wollige
vacht
Daa' Is évenveel en éven weinig van onze
gewone Kerstmis-verbeelding In deze nieu
we realiteit die om ons dringt en stuwt
en den dag zijn kleurigen luister geeft: de
echte herders en ezels en kemels, en de
donkergebruinde Oosterlingen. Daar zijn de
lijnen van het gebergte dat zijn kruinen ver-
hielf in den glans van het wonder. Daar
ligt de vallei die den zang der Engelen
heelt gehoord, en er nog altijd een echo van
bewaard heeft voor hem. die bier luistert
met geloovig hart.... Kunt gil u voorstel
len. dat wij met een soort van huiveren
angstig en bang, in de auto's stappen: boe
zal het zijn.— dit gaan en komen naar Betb-
x lehem op dezen dag den dag vóór het
Geboortefeest? Daar ligt zooveel van Ieders
eigen leugd en fantasleleven In den naam
dezer stad, die niet de minste was onder
de steden van Juda.
Zal er geen lieve Illusie verstoord wor
den door de onverbiddelijke werkelijkheid,
_*n zullen we er iets van het wonder terug
vinden. 'waaraan ieder gelooven blijft, zelfs
i1 mocht zijn geloof zan het wankelen gaan?
Want in dat Bethlehem onzer jeugd beeft
eder voor zich herinneringen achtergelaten
tan den vrede der naïeve kinderziel, aan
-iet geluk van zijn „thuis” en aan de teer
geld der eigen moeder....
Zoo gaan wij dan werkelijk, ééns In ons
<fe Faua: „Zoo gauw mogaltjk. en wal tete-
graflach!''
Meer dan veel woorden bewtjst den
kleine geschiedenis, hoeneer de Paus de
Missla en de Missionarissen genegen ta.
Wij ook moeten zelfs in crisistijd geen steun
aan da mtaatae onthouden of vermlnderon.
JBL Jansklokken" schrijft:
Het ta bekend, dat Pius XI een buitenge
woon vriend van het Mtaaie-weaen ta. In
zijn rondschrijven over de bevordering der
Mlasles (1916) «egt hij van zichzelf, dat hU
vanaf het begin van «tin Poptficaat beslo
ten was, niets onbeproefd te laten, om aan
de heldensche volkeren *t licht van *t Evan
gelie te brengen. „Altijd weer overwegen wjj
in onzen geest, dat er nog duizend mlllloen
heidenen «tin en Ons hart vindt geen rust
en het ta alsof wti In ons binnenste het
woord hooren: .Roep en houd niet op, als
een bazuin verhef uw stem".
Hoeseer de Paus ook vandaag nog het
missiewerk genegen is. blijkt uit een kleine
geschiedenis, die de voorzitter van bet
Pauselijk Genootschap tot Voortplanting
des Geloofs, Aarstblsschop Mgr. SaJottl, an-
langs in de algemeene vergadering vertelde.
De H. Vader toonde Mgr. Salottl den brief
van een missionaris, die 61 Jaar mlssie-dlenst
achter zich had. HU smeekte cm een aalmoes,
opdat hti aan, sljn opvolger aou kunnen nala
ten, wat hemzelf niet vergund was te berei
ken: een beter georganiseerde missie. De
missionaris vroeg een bepaalde som in
Japansche Yen.
„Hoeveel waarde to dat", vroeg de Paus.
„Ongeveer 170.000 Lire (ca. 20300 gulden)”
antwoordde Mgr. Salotti.
„Kunt u hem die sturen?"
„Heilige Vader, de som is «eer groot!”
„En als u nu eens uw best doet?"
.Dit jaar zal het totaal der ontvangsten
aan iedencontributie minder sljn. We kun
nen niet de op ons genomen verplichtingen
nakomen. Maar als uwe Heiligheid bet
wenscht.
Kunnen wtj een missionaris in den
steek laten, die «tin heele teven in de Missie
doorbracht?"
Mgr. Salotti zag. hoe de Paus ontroerd
«tin tranen trachtte In te houden. Ten slotte
verzocht de Paus, dat bet Genootschap de
helf sou betalen. De andere helft gaf de Paus
persoonlijk. Als Mgr. Salotti vroeg hoe het
geld moest opgezonden worden, antwoord*
In „Concordia” waren daartoe sper veel be
langstellende autoriteiten samengekomen. B.
en W. van Breda en nagenoeg de gansehe ge
meenteraad, de commissie van toesfcht op
het N.O., afgevaardigden van de Kamer van
Koophandel voor W-N.-BrabanL de heer
Groote Haar, Inspecteur N.O. Bovendien wa
ren aanwezig een 900 teerlingen van de dag
er. avondschool, veten met hunne familiele
den.
De JubQeerende directeur werd toegespro-
Fuaie van vereenigingen
Zaterdag JX hielden de Vereenlglng van
Leeraren Schoonschrijven M. O. en de Ne.
derlandsche Vereenlglng van Leeraren in
dit vak te Utrecht een gecombineerde ver
gadering, waarin onder voorzitterschap van
den beer P. H. van Gestel besprekingen
werden gevoerd tot verkrijging *an een
fusie.
Na lanedurige onderhand'’,,-'~-" en goed
keuring der nieuwe statuten, werd besloten
tot samensmelting van belde vereenigingen
ouder den naam van ..Verec '3 van
Leeraren In het Schoonschrijven M. O."
Hierna werd overgegaan tot het 'kte-
sen van het bestuur, hetgeen als liter - ol-
gend werd samengesteld: P. H. van Gestel,
voorzitter: G. W. Ocmello. vice-voorzitter,
G. G. Kjramer. Ie secretaris; O. O. Poort,
3e secretaris en Mart, van Rooy, penning,
meester.
n
a
L
16
