ONS BLAD
M
te J
\v
Fa. VAN DER HORST
RESTANT-
OPRUIMING
HOE ZAL HET JAAR 1932 ER UITZIEN
door Paul Painlevé
TO
1932
DE BAROMETER
RUST EN ROEST OP
DE WERVEN
-KONINGIN SOPHIE VAN GRIEKENLAND t
JOH. LAUWERS
PAYGI OP 3
ALKMAAR
Brillen en Face's main
WOENSDAG 20 JANUARI
)OST
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 1*
t
ierhaaldelijk Minister der Fransche Republiek
VOORNAAMSTE NIEUWS
ND
RAAD VAN STATE
TE
N
Ml
heeft u iets mede te geven?
INBREKER GEVAT
r
GEEN UITGIFTE BELGISCHE
SCHATKISTBONS
INTERNATIONALE DIEVEN
GEPAKT
DISCONTOVERLAGING
BOEDAPEST
HET VERGAAN VAN DE
„OPHELIA”
DE VERBANNING DER
JEZUITEN
HARINGZWERMEN VOOR DE
ELBE
HET DUITSCHE BIER
GOEDKOOPER
et Juut
OU dl
tetute»
w de
Mt eea
wortel
teite
lt> het
npont-
gm*
W dM
figdh».
M HM
na m
Bet
I IkSg
aglMb-
eehtsf
i bran*
b dn
Borsts
Pnsi
lien m
wilde
ix
reti de
leef
Op heeterdaad betrapt
wn den. vttonoeluiLten- bstC"*
wider „Ophelia” heeft aan de „Koerier” een
verhaal gedaan over het ongeluk met deze
rivierboot.
«•Ina
WtBL
do*.
poiiw
p MN
ChitU,
iti eed
I Md-
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERÜJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
Het drama der reuzen-
UIT HET STEENDRUKKERS
EN LITHOGRAFISCH BEDRIJF
WINKELSLUITING TE
ARNHEM
De opvolger van prof. Fabius
schepen
DE „STANFRIES”
h- s-
NOORD HOLLANDSCH DAGBLAD
of
ongevallen veriekerd
OP
Mishandelingen te Bombay.
Weer een clandestiene sender In den aether?
r
de
pengö
De
Barometerstand 9 uur vjn.: 7.71 vooruit.
de
Vreeaelijke tooneelen
De C. A. O. opgezegd
Waar-
verordend
werk-
ridér-
bM*
Ce te Echt vermiste Jongeman teruggevon
den.
Wat zal het Jaar 1932 brengen? Dit is de
tange vraag, die alle volkeren aldoor weer
Rillen.
behande-
verband
bankinstellingen, door deze niet In omloop
zullen worden gebracht.
In leder gevai wordt aangaande dit laat
ste punt nog onderhandeld.
RegeeringsverUaring iti de Fransche Kamer
en Senaat.
De Dultsche invoerrechten op boter aanzien-
IJJk verhoogd.
i
iJoBo-
kMM
neden
a
lelden
Jongste vrachtrijder vu Echt met paard
wages op weg naar a*R klanten.
BUREAU:
Telefoon:
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 4.52.
IMRf
UMM
MM
I dm
«d)«-
i bet
beril
iken;
niet een
de
vlucht voor de
heeft
zag
is
lie te
wer-
Rem
be-
n te
rang-
ii b
det»
DB-
vsn
Get
aakt
rden
voor
eden
Si.
April
jl <9
Igns-
:hen-
>t 1»
iglng
ijovi*
ÖM.
iaati
e hulp.
stgehtdl
iandel
tmoe-
itbrak
s in
fende
rlam-
BOEDAPEST, 19 Jan. (Reuter)
algemeene raad van de Hongaarsche Na
tionale Bank heeft besloten, het disconto
met ingang van morgen van 8 op 7 pet. te
brengen.
De werkgevers in het steendrukkers- en
lithografisch bedrijf hebben de collectieve
arbeidsovereenkomst tegen 1 Mei aa. opge
zegd.
schen
ling
>l< verlies vso 'n
anderen vinaer
WILHELM8HAFEN, 19 Jan. (VJJ.) Hlar
ter plaatse thuis behoorende visschers. die
groote hoeveelheden haring hebben gevan
gen. deelen mede, dat geweldige zwermen
haflngen sinds einde vorige week voor ae
Elbe staan. Volgens de visschers zijn de
zwermen ten deele zoo groot geweest, dat her
ónmogelijk was er met de netten door te
komen.
MADRID, 19 Januari (Reuter)
schijn lijk zal het Staatsblad zeer spoedig
het decreet van den Minister van Justitie
publlceeren. waarbij de Jezuïetenorde in
Spanje ontbonden wordt verklaard.
Het Spaansche kabinet beraadslaagde
over de te nemen maatregelen, om elke ge
welddaad te voorkomen, nu gedreigd Is met
een algemeene staking, welke 24 Januari
over het gtheele land zou uitbreken en 48
uur zou duren.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—8
reph Ltt: elke regel meer f 9JO.
RECLAME per regel 0.75 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's 0.50.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
b|j vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer 0.12
De familie S. te Bussum, die tUdelUk af»
wezlg was geweest, kwam Dinsdag voor een
onaangename verrassing te staan. Bij haar
thuiskomst in de woning aan de Maurita-
straat bleek, dat onbevoegden door het ver
brijzelen van een ruit in de voordeur zich
toegang hadden verschaft tot het huls en
dit geheel doorzocht hadden. De politie werd
gewaarschuwd, die een onderzoek Instelde,
waarbij bleek, dat er niets gestolen was.
Omstreeks half acht Dinsdagavond heeft de
politie echter In de LUsterlaan op heeter
daad een man betrapt, aekeren C. J. K., af
komstig uit Tilburg, die bezig was in te bre
ken. Uit een nader onderzoek bleek, dat hU
dienzelfden «vond reeds met succes een in
braak had gepleegd ten huize van de familie
M die eveneens tUdelUk afwezig was. Daar
zijn geldswaardige^ "papieren gestolen,
man Ja in bewaring gesteld.
Even over Beven uur 's morgens zoo
vertelt hij vertrok de „Ophelia” uit de
onderafdeellngshoofdplaats Saroelangoen en
enkele minuten daarna had het ongeval
plaats ten aanschouwe van vele menschen
die bjj het vertrek van den hekwleler op de
aanlegplaats aanwezig waren. De heer Blok
waarschuwde den bestuurder nog, dat de
kabel voor de veerpont (die maanden lang
geen dienst meer gedaan had), die in C-
vorm dwars over de rivier hing, wegens het
hooge water moeilijkheden zou opleveren,
waarna twee matrozen op post werden ge
steld om den kabel met behulp van lange
haken omhoog te houden, wat echter niet
lukte.
Na met het dek tegen de kabel opgetornd
te zijn, zoodat de hekwleler dwars op de
rivier kwam te liggen, kantelde de boot door
den sterken stroom eerst naar bakboordzijde,
zoodat dit geheel onder water ging, wat een
paniek veroorzaakte. Vele passagiers bevon
den. zich nog In de hutten behalve de heer
Blok en de detachementscommandant, kapi
tein Flkenscher. Hoe de heer Blok zich heeft
kunnen redden is nog onbekend. Kapitein
Flkenscher geraakte te water en wist zich
met een bultzak, die op het water dreef, drij
vende te houden.
HU werd door den luitenant, den heer
Kesselring, die met een prauwtje van den
oever was komen aanvaren, uit het water
gered.
,.De overige militairen war enook te wa
ter geraakt en luitenant Kesselring maakte
hen attent op de reddlngsgordels. die vanuit
het zinkende schip werden uitgegooid. Ter
verduldelUking hield de heer Kesselring nog
een reddingsboei omhoog, maar de militairen
met den dood voor oogen begrepen hem niet.
Zeven van de veertien Inlandsche militairen
zUn nog gered kunnen worden.
Een Javaansch sergeant heeft zich zelf
nog kunnen redden. De Inlandsche vrouwen,
die aan wal rtjnden, zagen hun echtgenoo-
ten, de inlandsche militairen op de Ophelia,
voor haar eigen oogen verdrinken.
Mevrouw Dominlcus zag nog dat de heele
bakboordzijde onder water ging en teiwUl
zjj, in doodsangst verkeerend, onder het wa
ter de in haar hut drijvende meubelstukken
trachtte van zich af te houden om niet be
kneld te raken, scheurden de wanden van
haar hut en kon zU een moment door een
opening het daglicht zien
Hiervan maakte zjj gebruik en hield zich
door die opening met twee handen aan het
uitstekende zinken dak vast. Twee matrozen
bemerkten haar in haar pogingen en trokken
haar op het dek. dat toen nog >13 dM. uit
het water stak. Nauwelijks boven, wenkte
mevr. Dominlcus om hulp. Dit zag de man
doer van de BJ*M., die zUn leven waagde
en zich met eer; prauwtje in de waterkolken
begaf. BU de Ophelia gekomen kon hU me
vrouw Dominlcus, die in haar pogingen om
zich te redden vele kneuzingen bekomen had,
nog redden.
Ondertusschen was de boot heele maal on
der water, kantelde weer in normalen stand
terug, maar sloeg direct weer om naar stuur
boordzijde. De meeste hutten werden van
het schip gerukt en dreven stroom-afwaarts.
Mevr. Blok werd in een weggespoelde cou
chette, verward In haar klamboe gevonden
en dadelUk naar den oever gebracht. De ge
neesheer kon slechts den dood constateeren.
'De twee zoons van den heer Blok zijn bU
de kanteling door de hutdeur gevlucht en
hebben zich zwemmend boven water kunnen
houden, totdat ze in een prauw werden op
genomen.
De heer Stuut, die eenige oogenblikken
voor het ongeval zUn hut even verlaten had,
maar er weer in was teruggegaan heeft den
dood in bet water gevonden.
•vmch
üdMA-
houaet
iten
die nt
rta oo-
**n ir».
o«ai
- De
lunatnt't
Heden,
brtnn
Ügebou»
'oest. fa
Dat
zekerint
Moaifc
is zonder
diepste oorzaken op te sporen en te ont
sluieren, om de kracht te vinden ze te kun
nen bestrijden.
Van deze crisis heeft men een voorgevoel
kunnen hebben. Ze bestond reeds om zoo te
spreken in potentie vóór de cycloon van
1914 over ons losbrak. De geforceerde ent
itling der productie, die UaarblUkelUk
behoeften der verbruikers overtrof
die verbruikers tenminste, die de mid-
S. hadden in hun behoeften te voorzien
de\.methodische vervolmaking van de
outillagerisx Industrie ten dienste van een
bandelóoze ^baqgjtrrentle, hadden een
•taeds meer wassende wanverhouding ge-
Ai>« «bonne's op dit bl«d «lm inaevoiee ue eeriekerinmvoorwvMrUen f ^000 Levenalunxe aeheele ongeschiktheid tot werken door 8 750 onaeval met f 260 - 011 000 hand f 125 - Ü1> v*rl*c* vaB f 50 - I*11 eep breuk Tan f 40
ongevallen veriekerd voor een der volronde uitkeermsen wUVU» verliea van beide armen beide beenen ot heide oooen ctandelhken afloop fcvU« een voef duim of wiiavinaer been of arm
Bij het deelen van den buit
gebouwd zijn geworden, ia het aantal nieu
we schepe In 1931 teruggegaan op ongeil^
100. Dat is een vermindering van 80 pct.l
Bovendien bedraagt de vermindering in het
totaal-bedrag aan tonnage ruim 70 pet. Dus
minder schepen en die er nog gebouwd wor
den zijn grootendeels van een kleineren om
vang. Een groot gedeelte van de Engelsche
werven ligt stil en eenzaam aan het water.
Men tracht zich te concentreerenbet
scheepsbouwconcem (National Shipbuilding
Security Cokoopt thans alle werven uit,
en verkoopt het materiaal, dat overbodig is,
als oudljzer aan den meestbiedende.
De Brltsche scheepsbouw leefde tot nog
toe vrU van regeerings-subsidles. In de Ver-
eenlgde Staten doet men dat anders. Daar
wordt kunstmatig, met behulp van vele mil-
lloenen yegeerlngsdollars. een zekere graad
van werkzaamheid op de werven onderhou
den De gebouwde schepen worden door ver
dragen met de regeerlng van vracht voor
zien. DaarbU bloeit natuurlük de scheeps
bouw weer eenlgermate op; voor den kunat-
mattgen bloei, die zeker binnenkort volgen
moet, sluit men echter in het Yankeetand
e oogen. De Engelsche hongerkuur Is welis
waar onaangenaam, maar toch veel gezon
der dan de Amerikaansche struisvogelpoli
tiek. Amerika heeft nu eenmaal het verlan
gen zoo spoedig mogelUk een groote handels-
voot te scheppen. Voor 1914 heeft het zich
daarover nauwelijks bekommerd: doch thans
wordt de schade ruimschoots Ingehaald.
Toentertijd voer de Amerikaansche lading
meestal onder vreemde vlag. Engelsche,
Dultsche, Noorsche. En zU voer daaronder
goedkoop, veilig en goed. De oolrog heeft bU
de Amerikanen eerst den wensch doen op
komen. de Sterren-en-strepen-banier ook op
de handelsschepen te zien wapperen en de
wereld te toonen, dat ook op dit gebied
Amerika de eerste plaats wenscht in te ne
men. En zU besteden er nog ai wat geld
aan. als men nagaat, dat de onkosten do
laatste jaren van 20 tot 30 millioen Dollar(I)
per Jaar hebben bedragen. De wet. waart»)
deze staatsondersteunlng aan de werven werd
geregel, werd in de jaren der .prosperity"
aangenomen. Onder de tegen wcordige om
standigheden zou men zich nog wel eens be
dacht hebben....
ggiHpen. De wijsheid gebood, dezen toestand
te pareeren, wilde men niet een doodelUk
gevaar laten ontstaan.
Deze malaise is absoluut niet vreemd ge
bleven aan het uitbreken van den gi ooien
oorlog. Maar het was een treurige en mis
dadige dwaling voor hen. die min of meer
gewetensvdl in dien oorlog een uitweg za
gen voor <Ie economische tegenstrijdigheden
wier verbittering hen met
kochte waren niet naar hun land terugvoe-
hun geld onderbrengen in dc
van een veilig
franc. Welnu, acht
In de Jongste zitting van den Amhem-
gemeenteraad kwamen In
voorstellen van B. en W. in
met de wet tot regeling van de winkelslui
ting. Daarin werd o m. opgenomen de bepa
ling. dat geen sigarenverkoop meer op Zon
dag werd toegestaan evenmin als bezorging
qu «eik op dien dag
.‘Met 1615 stemmen (links tegen rechts)
werd aangenomen een voorstel van den heer
Blaupot ten Cate (V.B.) waarin wordt toe
gestaan. dat in het tudvak van 1 Mei tot
1 October de sigarenwinkels des Zondags
vier achtereenvolgende uren geopend mogen
zUn. Met algemeene stemmen vereenigde de
Raad zich met een voorstel van den heer
Kleün (R1CJ, waarin het principe werd
vastgelegd, dat automaten alleen aan win
kelpanden mogen worden aangebracht en
slecht die artikelen mogen bevatten, welke
ook in den betreffenden winkel worden ver
kocht.
De kwestie van invoering van een ver
plichte winkelsluiting op een morgen of
middag in de week, werd niet in bespreking
gebracht, in afwachting van de beslissing
van de Kroon op de Amsterdamsche veror
dening
Na langdurige discussie besloot de Raad
met 1613 stemmen op voorstel van den
heer L. M. Hermans, om adhaesie te betui
gen aan het door de Vedeeniging van Ned.
Gemeenten aan de Regeerlng gezondeu
adres Inzake het wetsontwerp tUdelUke kor
ting op de uitkeerlng uit het gemeentefonds.
De ellende van onzen huldigen tijd drukt
cp millioenen menschelijke wezens, de on
gust voor morgen, voor de toekomst op al
ien.
Zonder twijfel
van belangen,
onrust vervulde.
Zeker is, dat bij het begin van 1914 de
-panning der internationale concurrentie
zeer groot was. Maar toch leefde de we
reld in een soort van evenwicht, dat zonder
twi-'u onvolmaakt was, maar dat zich toch
allehgs zou aangepast hebben aan de wer
kelijkheid, zonder deze geheel te kunnen
corrlgeeren, maar meer op de wijze van
vermijding van algemeene verwarringen en
catastrophen.
De groote oorlog heeft het rhythme der
menschelijke gebeurtenissen tot razernij
opgezweept. Hij heeft de langzame en na
tuurlijke ontwikkeling van zaken doen over
gaan in een serie van cataclysmen, van he
vige beroeringen. HU heeft de wereld-eco-
notnle gedwongen tot allerlei kunstmatige
toestanden en verhoudingen, die telkens
weer er op en er onder gingen. De wetten
der ervaring, die de pretentie hadden rege
lend op te treden in het spel van ruil- en
geldverkeer, die wetten, waar wij een eeuw
lang aan gewend waren en waarop het cre-
dlet berustte, gelden alleen, hebben alleen
waarde voor een toestand van stabiliteit,
zooals de volkeren dien gekend hebben ge
durende 100 Jaar na het einde van het
eerste Keizerrijk. Zeker, de naties zijn van
1813 tot 1914 eveneens door harde beproe
vingen heen gegaan; de successie-oorlogen,
die van 1870, enzMaar die gebeurte
nissen brachten, hoe zwaar ze ook waren,
een gedeelte der beschaafde wereld in de
war, niet het geheel, en de rest bleef in
evenwicht. Maar thans lUdt heel de wereld
onder den stroom van beroeringen. Waar
het anker te werpen In dit meesleurend
8etU?
Welke waren de gevolgen van den oorlog?
Wat is de verklaring voor de aldoor weer
herhaalde dwalingen der economisten met
BRUSSEL. 19 Jan. (V.D.). De Belgische
regeerlng heeft besloten af te zien van de
uitgifte der schatklstbons over een bedrag
van een half milliard franken.
In de plaats daarvan zal men overgaan
tot de uitgifte van 5-jarige obligaties.
Het bedrag dezer uitgifte zou strikt be
perkt worden tot dat der voorziene uitga
ven. n.l. 300 A 400 millioen franken.
Er wordt aan toegevoegd, dat de obliga
ties, welke worden opgekocht door de groote
Naar wU vernemen, komen voor het lid
maatschap van den Raad van State, In de
vacature ontstaan door het overleden van
prof. mr. D. P. D. Fablus. ernstig In aan
merking de heeren prof. mr. A. Anema, lid
der Eerste Kamer en hoogleeraar aan
VrUe Universlteit, en Jhr. mr O. P. A. M.
van Nispen tot Sevenaer, buitengewoon ge
zant en gevolmachtigd minister te Brussel,
tevens geaccrediteerd bU het hof te Luxem
burg.
Zooals men kort geleden heeft kunnen
lezen, had de Cunard-lUn opdracht gegeven
tot het bouwen van een zeekasteel van 70.000
ton.
Maar nóg moediger dan dit besluit tot
bouwen van een snelvarend schip, was wel
het besluit den bouw te staken Het was
een slag, toegebrarht aan Engelands pres
tige gevoel, dat voornamelijk In zake lucht
vaart en scheepvaart uiterst snel getroffen
Is. Heeft den Cunard-heeren misschien het
drama voor oogen gezweefd, dat Engeland
getroffen heeft tegen het einde van de vo
rige eeuw, het drama van de ..Great Eas
tern"? Weliswaar werd dit reuzenschip met
zes masten en vUf schoorsteenen In 8 Jaar
voltooid (met een onkostennota van 10 mil
lioen gulden) maar het bleek een econo
mische misgreep te zUn! In de eerste plaats
-overtrof tiet kolengebrulk alle geraamde
kosten In hooge mate, en In de tweede plaats
kreeg het schip, tengevolge van de enorme
grootte nooit een volle lading mee. Iedere
vaart de „Great Eastern” voer In totaal
3-maal naar Amerika bracht de Cunard-
LUn een verlies en de geniale bouwer van
dit monstcrachlp. Isambard Brunei, heeft
zich dit zoo aangetrokken, dat hU er aan
gestorven is. Men moest het reuzenschip
werkloos In de haven laten liggen, gebruikte
het nog slechts een enkele maal als kabel-
legger; en na een ruim dertigjarig leven
werd het voor een bespottelUk laag bedrag
als oudroest en oudUzer verkocht en ge
sloopt.
Dat was in 1889. De Cunard-LUn deed toen
reeds boete voor een fout, zooals in de
scheepsbouwpolitlek weinig of nooit voor
komt. Niemand hield het voor mogelUk. dat
een ergelUke misrekening ooit weer zou kun
nen plaats hebben! Gelukkig heeft met tU-
-dlg Ingezien dat men met het 70.000 ton-
schlp vooral in deze tUden van wereld
crisis tot dezen maatregel overgegaan, maar
tegemoet gaat en heeft men den bouw laten
stilleggen.
Misschien was men ook zonder de wereld
crisis tot deze maatregel overgegaan, maar
hoe het ook zU. deze wereldcrisis was een
afdoende en uitstekende dooddoener voor
den critischen Jan Publiek.
Dit geval zou met een sisser zijn afge-
loopen. als het niet een reeks van gevolgen
met zich mede gesleept had. Terwijl in 1930
nog ruim 250 schepen op Engelsche werven
BERLIJN, 19 Jan. (V. D.) De Ber-
Hjnsche crimineele politie heeft drie inter
nationale inbrekers gearesteeru, die voor
zien waren van Oostenrljksche. Russische
en Luxemburgsche prspoorten, op het
oogenbllk, dat zU onderling 25.000
deelden.
Ten einde de Identiteit der gearresteer
den definitief te kunnen vaststellen, heeft
de politie zich met de bultenlandsche
polltle-autorltelten in verbinding gesteld.
Er zUn nog twee andere personen ge
arresteerd, die betrokken zUn bU den in
braak te Essen op 17 October JJ„bU
welke gelegenheid een bedrag van ongeveer
350000 mark werd meegenomen. Op een
persoon, die verdacht wordt van heling en
dlensvolgens is aangehouden, werd een
bedrag van 100.000 M. gevonden.
de grootste reputaties? Men heeft hen ge
hoond en bespot, omdat zU een korten oor
log hadden voorspeld. Hun „profetie” be
rustte op de overtuiging, dat de naties zich
niet zouden ruïneeren. wanneer haar be
schikbare bronnen waren uitgeput, en dat
zü zich niet tot over de oo.-en in de schul
den zouden steken, tot zelfs boven haar
verkregen rijkdommen toe, verkregen en
opgestapeld In lange Jaren van arbeid. Maar
alle grenzen werden doorbroken en over
schreden. Men moest winnen! Niet alleen
in de oorlogvoerende landen, maar ook in
de andere werden de krachten tot berstens
toe ingespannen, zonder eenig égard op den
kostprijs te nemen.
Moet men nog herinneren aan de onge
hoorde verwarringen, die de oorlog ons
achterliet? Aan de Inflatie? Aan de wan
verhouding tusschen een geforceerde geld
circulatie zonder waarde en het werkelijke
fortuin dat zU heette te represen teeren Op
ons oude continent hebben de overwonnen
volkeren hun geld zien wankelen en ten
gronde gaan, hebben de overwinnaars de
waarde van hun deviezen op 4/5 terug ge
bracht. En wat de Vereenigde Staten betreft,
die pas laat aan den oorlog deelnamen, zij
werden de groote schuldelschers van Euro
pa.
Maar één feit steekt boven alle andere
uit. De overweldigende ontwikkeling der
voortbrengingsmiddeien in ieder land. Door
de opslokkende behoeften van den oorlog
waren zU in het leven geroepen en konden
er nauwelUks aan voldoen. Toen de vrede
weer zUn Intrede deed, moest deze produc
tie zich aanpassen aan de behoeften des
vredes en afnemers zien te krijgen. Anders
zou er een nieuw drama beginnen, een stil
zwijgend drama, dat geen bloed doet
vloeien maar toch tragisch is. een drama,
opgevoerd door de wanhoop van allen, die
geen afnemers meer vinden voor hun werk
en activiteit. Er zUn verschillende phasen
na den oorlog geweest.
In het begin van den na-oorlogschen tijd
werd het dilemma nog niet in heel zijn
brutaliteit gesteld. In de verwoeste streken
moesten enorme ruïnes worden hersteld.
Alleen In Frankrijk overdekten de verwoes
tingen tien departementen. Van den ande
ren I
kade
uitge'
ontstond
dustrie
komst had met de behoeften tUdens den
oorlog. De hymne op de productie heeft
weerklonken over heel de aarde. Deze ver-
gankelUke, deze ééndaagsche activiteit, deze
inflatie-namaak der hulpbronnen maskeer
den een tUd lang de malaise en de aan
wassende verarming. Maar de werkloosheid
verschUnt. dat onverbiddeUJk symptoom
dat doorvrat als de melaatschheid? Van de
Vereenigde Staten, van Engeland uit tast
die ziekte Duitschland aan, waar zU groote
verwoestingen aanricht. Het laatste kwam
Frankrijk aan de beurt. Daarvoor waren
verschillende redenen. De voornaamste was
wel zUn betrekkelijk zwak geboortecUfer en
het zeer hooge sterftecijfer (het grootste!)
ten gevolge van den oorlog.
WU naderen nu de kwestie van het on
vermogen van het Dultsche Rijk om te be
talen.
In Juni 1931 kondigt Duitschland aan dat
het niet langer meer zal kunnen voidoen
aan zijn verplichtingen op de betallngs-ver
valdagen. Waarom?
Hadden zijn schuldelschers het Rijk, zoo
als zoovelen naïef meenden, doen dood
bloeden? Absoluut niet!
De niet over hoop te werpen berekenin
gen der deskundigen toonen aan, dat van
1924 tot 1931 het Rijk uit den vreemde een
aantal van mllllarden te leen heeft gekre
gen, waarvan het geen overlegging heeft
gedaan aan het parlement en dat het niet
gestort heeft in de kas der herstelbetalin
gen. Waar zUn die mllllarden gebleven?
Overeenkomstig zUn temperament heeft
Duitschland, sterker nog dan de andere na
ties, de hymne der productie Ingezet.
heeft altUd een grooten blik gehad.,
was i
De „Stanfries” zal heden worden gelicht
Dinsdag zijn de kabels er onder gelegd: da
bok der firma Verschure Is In den nacht
van Amsterdam gesleept naar de plaats
waar het wrak ligt.
De Soclaal-Democratische wethouders
Brautlgam en De Zeeuw te Rotterdam afge
treden.
HOF 8. ALKMAAR
Administratie No. 433
■Udsetle No. «33
Niettegenstaande het „Young-plan”
plechtig een definitief karakter had verkre
gen behoorde ik tot degenen, die onmlddei-
UJk de noodzakelUkheld hebben beaamd, om
het plan van Hoover onder den een of an
deren vorm te onderteekenen.
.Men moet de Mark redden” schreef Ik
in Juli van het vorige Jaar. „Verdere of
fers zullen nog noodig zijn. Ze moeten ver
gezeld gaan van nauwkeurig gestelde waar
borgen. De conferentie van Loden (Juli
1931) zal de eerste zijn van de heele serie.”
Sedert dien heeft de Dultsche crisis die
van het Engelsche Pond tengevolge gehad.
De conferentie van Lausanne zal Europa in
het nauw drijven. Trouwens niet alleen
Europa, maar ook de Vereenigde Staten,
niettegenstaande hun officleele afwezigheid.
Het gaat er thans om, om te weten te
komen of al de beschaafde volkeren tot
overeenstemming willen geraken over blllU-
ke maatregelen, die Europa in staat, zullen
stellen om het slechte begin van 1932 weer
goed te maken, en een nieuwe catastrophe
te vermUden.
Grootere en misschien meer kunstmatige
plannen, die de ambitie zouden hebben om
een deflnitieven toestand te scheppen en
andere groote en weldsche projecten te om
vatten, zouden tenslotte toch alleen maar
bijdragen tot de oplossing van het meer be
scheiden, maar urgentste probleem, waartoe
ik mU in dit artikel heb beperkt. Wanneer
dit plan niet bejegend wordt met een alge
meene krachtsinspanning van goeden wil
om tot een goed einde te geraken door
middel van loyale, en ik herhaal, bilUjke
maatregelen, dan kan men zonder pessimis
me voorspellen dat het nieuwe Jaar nog er
ger zal zUn voor allen dan het trieste
treurige jaar, dat pas is geëindigd
(Nadruk verboden.)
BERLUN. 19 Januari (W. B.) De prU-
zenconunlssaris heeft, op grond zijner be
sprekingen met de brouwerijen.
dat de bierprUs vanaf 1 Februari met twee
mark per H.L. „Vollbier” zal worden ver
laagd. De prUs komt dus op 47.85 mark.
De verkoopsprijs zal evenredig verlaagd
worden.
kant hadden de landen, die de blok-
i hadden ondergaan, al hun reserves
en moesten dus hup opelagplaat-
^tocksweer aanvullen. Vandaar
er een dubbel beroep op ta”
en het credlet, dat voel overoen-
had
De
zien de landen, die den
oorlog hebben verloren, die na den wereld
oorlog afstand hebben moeten doen van
hun droomen van wereldheerschappij en
grootheid, binnen hun landsgrenzen In ma
telozen groei de partijen voortschrijden,
die hr(t geweld prediken, om een einde te
maken aan dezen onverdragelUken angst,
aan deze benauwende werelcibeklemming.
ZU herhalen dagelijks het bekende woord:
.lever een einde met ontzetting dan een
ontzetting zonder einde". Dit is het wacht
woord geworden van al die vurige, opge-
zweepte minderheden, die niet in staat zUn
olch een denkbeeld te vormen van de af-
gchuwelljke rampen en verschrikkingen, die
tU over de wereld zouden willen doen los
branden. Te laat zouden ze op haar beurt
moeten zuchten en uitschreeuwen: ,X)at
hébben wij niet gewild!” Neen, zij zouden
nooit een einde kunnen maken aan de
nooden, aan het Ujden van onzen tUd met
barbaarsche middelen; integendeel, ze zou
den ze vermeerderen zonder grens en li
miet.
Ook al blijven die bedreigingen machte
loos, dan is het feit alleen, dat men er van
gebruik maakt, reeds voldoende om de uni
verseel* verwarring der wereld te doen
toenemen en om de middelen ter genezing
Bonder effect en resultaat te maken.
Welke zijn de diepste oorzaken van de
wereldcrisis?
De crisis, die thans door de wereld waart,
precedent. Het is zaak, om de
Het
- Het
wLs VUf 'jaren geïsoleerd geweest door de
blokkade en had geeuwhonger naar credie-
ten. zooals belegerden een honger toonen
als men hen elndelUk van voedsel voorziet.
De geldschieters van Amerika en Engeland
drongen Duitschland hun credlet-offers
zelf op.
Grandioze fabrieken, rijk voorziene tabo-
ratoria, imposante arbeiderswijken, stedelU-
ke werken, volksbadhuizen. sportterreinen,
een geweldige, kostbare administratie
welke prachtige bronnen van voorspoed en
welvaart vormt dit alles als het eerst maar
ten volle zal functlonneeren
Maar de overproductie is reeds daar. De
grandioze fabrieken worden oorden van
stilte of werken met halve kracht. De ar-
beidershuizen komen leeg te staan. De mo-
gelijke rijkdom van gisteren kan kwalUk
beschutten tegen den honger van heden.
En toch, de laatste handelsbelangen van
het Dultsche RUk zUn zoo gunstig, dat de
nood onverklaarbaar zou zUn, als er nog
èca andere oorzaak bestond: namelijk
ongerustheid der Dultschers zelve, de
-3 Mark. Talrijk zijn de Dult
sche exporteurs, die den prijs van him ver
kochte waren niet naar hun land terugvoe
ren, maar hun geld onderbrengen in de
wijkplaats van een veilig betaalmid
del: den franc. Welnu, acht mlUiorden
mark zUn op die manier verdwenen. Dit Is
een „vanenvlucht”, die ieder land h*-«
leeren kennen, dat zijn betaalmiddel
bedreigd. Een vanenvlucht. die moeilijk
te onderdrukken.
I Zonder na te kaarten over de oonaken.
moet er worden geconstateerd dat in Juli
1931 Duitschland werkeUjk niet in staat
was om te betalen. Toen stelde President
Hoover zUn fameus moratorium voor: de
eerstvolgende annuïteit der betalingen tus
schen de regeeringen zou een blanke zUn.
Dit plan legde aan Amerika en Frankrijk
de zwaarste offers op: 240 millioen Dollar
voor Amerika, 100 millioen voor Frankrijk.
Omgerekend per hoofd van de bevolking
werd Frankriik het swaarsto getroffen.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar
Voor bulten Alkmaar f 8.85
Mei Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hoogrr
