ONS BLAD
I
Li
ENGELAND EN HET CONFLICT IN
HET VERRE OOSTEN
ii
i Sm
Kit
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1932
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 23
Voornaamste Nieuws
OOK CRISIS IN DE WINTERSPORT
f
-
bare meeninz in Engeland niet eensgezind.
DE BAROMETER
ROOFOVERVAL
SCHEPENBOUW
STOPGEZET
In het Postkantoor te
20.000 arbeiders werkloos
Stadskanaal
te St. Nazaire
PETITIE AAN LAVAL
•t
R. K. VREDESBOND
en
BLOEDIG GEVECHT
TE ECUADOR
Rebellen verliezen een
veertigtal dooden
ARM AFGEREDEN
Ernstig ongeluk te Nieuw-Weerdinge
VERZOEK
HOOFDEN ZONDER GEEST
K
Vooronderzoek gesloten
BATIG SALDO DER
B. I. B.
VERMIST
REDEMPTORISTEN
DE BANKEN TE NEW YORK
STAKEN DEN GOUDUITVOER
NEVILLE CHAMBERLAIN
OVER HERSTELKWESTIE
DE MALVERSATIES BIJ DE
BOSSCHE HANZEBANK
DE NIEUWE SPOORBRUG
BIJ ZWOLLE
«»-
Mn
t* V
s
e
te
tö
f*
ijk
ti
er
□-
n.
m
m
j-
JOH. LAUWERS
PAYGI OP 3
ALKMAAR
Geboorboorns ook electr.
-
Een vaste standplaats
kerk -
Adverteerders
11
H
De moeilijke positie der Britsche regeering De Engelsch-
Japansche vriendschap De Dominions en de verdragen
van Washington Amerika de overheerschende blanke natie
aan den Pacific Washington en Londen Wat Engeland
vermijden wil Het gevaar van een Rijkscrisis De open-
>1 I
h K
i m
f250.- f125.- f50.-
I DRIEMAAL VIER ER TWIRTIG UREH RA NET ONGEVAL
UM
itit
1
4
te Genève
mi*'
i
LONDEN. 1 Febr 1932.
t
i
i
V
I
4
I 4 1
Barometerstand 9 uur vjn. 7.78, stüstaad.
r
ia-
V’
De petitionnementMetie
a
Zal voorloopig niet gebouwd worden
t.
r
Febr.
aan
I
het
os DDUCCTIB
>n-
JU.
I?
1
L
l
BUREAUS
Telefoon:
1
1
l
i
I-
n
i
e
t
1
r
ten
orp
wtjkkoloniel
Het kloost
kerk aan. Het wordt betrokken
rullen komen,
alre alle win-
Nleww Amerikaanse h protest tegen Japan's
optreden.
Beschieting van Nanking een mtevsrsIstedT
NEW YORK. 3 Febr. (VD.) ParttonUsTO
banUostellingen te Ntew York bobben ba.
■toten den verderen goudexport naar Europa
te iaeien. De Federal TTissvvs bank dq0
ntoa asads aan daent sta*
P
t>
na
ar-
«ld
en
fs-
t*,
ST'
Ontwapeningsconferentie
Henderson geopend.
■W verttas «sa
oadoraa vtadw
jbsafd. dank
.pan. In 1921
Ijken zet van
aatssecretaris
land over op
Washington
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
jl
>n
ier
m,
ib-
wt
>or
:he
Mt
de
te
ler
tea
if-
xn
op
bij
tot
an
de
■n.
Ie.
fit.'
ra
ai.
ie
ri
tes
BH
ter
ar
de
ar.
00.
ast
•en
le-
i
tl
PARIJS. 1 Febr. (VD.). De werkzaam-
teedefi aan da „Super De de Prance" en
de „Champlain’’, die gebouwd werden op
de Punhoet werven te 8t. Nazaire, zijn heden
stopgezet en 5000 werklieden in verband
hiermede ontalsgen.
Dese maatregelen rijn genomen als protest
tegen de weigering van den senaat, om de
benoodlgde credieten voor de saneering van
de Fransche scheepvaartmaatschappijen toe
te staan. Gebed et. Nazaire verkeert in
groote beroering, aangesien de handhaving
der Otnpsetttng een welhaast onoverkomelijke
selisdrpesf voor de stad sou vormen. Ge-
ssbzt wordt, dat hierdoor in totaal bijna
2M90 arkstesr» die werk vinden in bet
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, voor Alkmaar 2.—
Voor titanen Alkmaar tM
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
LICHT OP. De lantaarns moeten morpm
worden opgestoken cm: 520. n
J.'
>i»»sasdtei»n ven de woqr desa twee ectespen
benoodlgde zaken, sosder v
i Hedenmorgen xUn te Bt.
HU gesloten, terwijl een groots demonstra
tie is georganiseerd van alle ontslagen ftr-
■eiders van de werven en van de kooplieden
de* stad ten toeken van protest.
De minister van Koopvaardij heeft een
besot k gebracht aan La val. teneinde hem
te op den ernst van den toestand
Morgen zal een delegatie onder leiding van
den bui gemetste.» van de stad een petitie
aan Laval overhandigen, waarin hem vsr-
aocht wordt lets te ondernemen voor de
Stad
De aandeelhouders der Fransche scheep
vaartmaatschappijen dreigen alle schepen te
zullen doen opleggen. Let personeel te ont
slaan, of de vloot te verkoopen aan een
buitenlandse!) concern, tenzij maatregelen
genomen worden.
I
Voor de Carnaval-feesten heeft men te
Parijs maskers gemaakt van de leden van
hel Fransche kabinet. Zoo kan leder die
wil, voor een paar uur eens Briand.
Tartten at Laval stjn.
nttertjjk des Vrijdagsmorgsns
ontvangen.
Door bet vroegtijdig temen
den van advertentten gun
nen wij ook aan de dim
ring, dus aan bet netten
van de advertentie, maor
aandacht schenken, hetgeen
vanzelfsprekend de ro deins
warrds van de annonce tan
goede frrwnt
Mede in UW eigen belazw
vertrouwen wb op Uwe
medewerking inzake een «n
ander te mogen rekenen,
waarvoor hg voorbaat onsen
dank.
Do Inwoners van Rome, die geen reis naar de Alpen kunnen maken om hun lust in bet
ski-loopen ta kunnen botvieren, trainen zich bU gebrek aan beter.
In de om streken der stad
k
De termijn van inzending der lijsten, dto
nog ter teekenlng door de Nederlandse!»
katholieken boven achttien jaar in circula
tie zijn, loopt morgen. Donderdag, af! AD*
vereenlgingen afdeellngen van propagan
daclubs. landelijke katholieke organisaties^
R. K. Vrouwenbond, afdeellngen en corres
pondenten van den R. K. Vredesbond. dig
nog volteekende lijsten in hun beidt heb
ben, worden dringend verzocht, allee tot
uiterlijk Donderdagavond op te zenden aan
het secretariaat van den R. K. Vredesbcssd.
Drift 10—12. Utrecht.
Het Centraal Bureau van den bond
blijft voorloopig tot nadere aankondiging
gevestigd in gebouw „ArnlciHe”, Westelnda,
Den Haag, alwaar men uitsluitend schrtfte-
Hjk alle gewenschte inlichtingen kan krij
gen omtrent lidmaatschap, tijdschrift, eta.
Het katholiek petitionnement zal vssr-
schijnlijk op 20 Februari as. door een spe
dale delegatie aan den voorzitter der Ont
wapeningsconferentie worden aangeboden.
Het aantal verzamelde handteekenlngen op
het petitionnement alsmede verdere bUaon-
derheden omtrent de aanbieding en de s»-
menstelllng der delegatie sullen deser db-
gen door bet Centraal Bureau worden be
kend gemaakt.
BAZEL. 3 Febr. (Reuter). De winst der
B. I. B sal tn het met Maart eindigende
dienstjaar 13.000 000 Zwltsersche francs be
dragen (vorig Jaar 11.500.000>, zoodgt het
minimum dividend van procent kan wor
den uitgekeerd.
VTij groote verliezen heeft de bank uit
sluitend In den Japanschen Yen geleden,
tengevolge van de gebeurtenissen In het
Verre Oosten. Deze verliezen worden ech
ter gedekt door een vrij groote drvteoen-
msemi
Spoedzitting van den Volkinkiudersst,
Eisch aan China en Japan te* staktag 4to*
vijandelijkheden.
Beleefd veraoeksn wjj do
medewerking van ones HM.
Adverteerders Insske test
vroegtijdig toesenden van
de voor de Zaterdag-num-
■ssn bestemde advertentHn.
WIJ sullen bet seer op prijs
stellen indien wij do an
nonces. bestemd voor Zater-
ADvan/*^ kikt" RIJS 1 Van 1 5
regels f L»: elke regel mosr/bJ*
RECLAME per regel «.7» seer
de eerste pagina; vote de oveetee
pagina’s f J*.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bü vooruitbetaling per plaateins
t •■•S per advertentie van 5 regels:
tedere regel meer f 9.12
Japansche aanval op Tsjapei tui tok
De reddingsboot ^igriand" tengevolge Wte
(uontploffinc in de lucht gevlogsb.
Te Nteuw-Weerdtege heeft, vermoedelijk
doordat de ebouffeur verblind werd door bet
MIe licht van een rijwteUantaarn, de
vrachtauto van den beer v. K. de 32-jarige
mej. 8. aangereden. Het meisje werd de
linkerarm afgereden. In emstigen toestand
is stj naar bet Academisch ziekenhuis te
Onmlngen vervoerd.
Dinsdagavond ongeveer 7 uur vond te
Stadskanaal in het postkantoor een brutale
roofoverval plaats. Op dat tijdstip versche
nen twee goedgekleede personen voor het
loket en vroeg een van ben een biljet van
1000 te willen wisselen. Toen de post
beambte het geld bijna uitgeteld had. greep
een der indringers het biljet en het wissel
geld en loste uit een revolver een schot. Dit
trof echter den beambte gelukkig niet en
de kogel drong in het plafond.
De tweede persoon drong daarop door
een deur bet kantoor binnen; de waarne
mend directeur die bet schot geboord had,
kon nog bijtijds de kluisdeur dichtgooien,
greep een stoel en gooide daaraaads naat
de indringers.
Bsids gstaMMB SMgaste hierop de vhteM. Bij
hadden hst ongeluk onderweg het biljet vaa
IMR— te vsriteseu.
De poütte, dte cnmlddellijk van het
beurde ta kennis gesteld werd, stelde
uitgebreid ondersoek in.
De beambte en. de directeur konden
slechts een vaag signalement van de da
ders opgeven.
LONDEN. 3 Febr. (Reuter). In het La.
ggrhuis ondervraagd over het vraagstuk der
herstel-betallngen en oorlogzschulden ver
klaarde Neville Chamberlain, dat de politiek
■an de regeering erop te gericht een blij,
vande oplossing van deze moeilijkheden te
bereiken. Deze regeering meent evenals
haar voorgangers, dat een oplossing alleen
te vinden te in een geheel schrappen van de
oorlogzschulden en herstelbetalingen.
2 OnmlddelUJk na de ontvangst van
■temport van de commissie van Bazel zagen
de noodzakelijkheid van eén herstel-con-
ttrentie in, doch het oogenblik 'was niet
gunstig en wjj kwamen met de overige mo.
gandhetfen overeen de conferentie tot Mei
dt Juni te verdagen, aangezien wij hopen,
dat de toestanden dan beter zullen zijn.
NevUle Chamberlain voegde eraan toe,
dat hij liever geen verklaring aflegt, waar
door de taak van de conferentie bemoeilijkt
auu kunnen worden.
J Uit het rapport van de commissie van
Basel blijkt duidelijk, dat Dultschland niet
kt staat te aan zijn verplichtingen te vol-
dk* en de overige mogendheden zullen goed
4to«n htermede rekening te boadan.
Onze Londensche correspondent
zet in een interessant betoog uit
een, hoe moeilijk het voor Enge
land is zijn houding te bepalen
ten opzichte van Japans optre
den te Sjanghai.
rr V
Het gerecbtelljk vooronderzoek in de zaken
tegen den oud-curator van de Hanaebank
te 's-Hertogenboech, verdacht van verduiste
ring en den chauffeur van genoemde Bank,
verdacht van oplichting en valschbeld ta
geschrifte, te gesloten. De behandeling van
dese zaken voor de Bossche Rechtbank te
nu vrij spoedig te verwachten.
In hoofdzaak evenwel wordt Engelands po
sitie bepaald door dezelfde factoren als tteo
jaren geleden, vóór en tijdens de Conferentie
te Washington. Kon de regeering te Londen
doen, wat zij wilde, dan sou zij volkomen
onzijdig blijven, zoolang de Japanners geen
Britsche belangen te Sjanghai in gevaar
brengen, zij zal allee vermijden, waardoor
haar politiek vereenzelvigd sou kunnen wor
den met die van Washington, welks anti-
Japansche gevoelens te Londen niet gedeeld
worden. Maar de Britsche regeering is niet
vrij, zü weet, dat zoowel Canada ate Austra
lië zich met de Vereenlgde Staten solidair
voelen tegen Japan. De crisis in het Verre
Oosten zou dientengevolge voor Engeland,
indien het zich te eenzijdig door zijn vriend
schap voor Japan beïnvloeden liet, kunnen
lelden tot een Rjjkacrtete. waarin ook Zuld-
Afrtka, met zjjn sterk uitgesproken rassen
gevoel. aan de zijde der andere Dominions
sou staan.
Sinds in 1925 een Amerikaansche vloot
Sydney en Melbourne bezocht, weet een
ieder, dat Australië en Canada met de Ver
eenlgde Staten volkomen eensgezind zjjn telt
aanzien van het Pactfic-vraagstuk.
De Britsche regeering moet dus eenenUds
Japan, anderzijds de Dominions ontzien.
Hierbij komt, dat zU niet, gelijk de regeering
te Washington, een nagenoeg eensgezinde
openbare meenlng achter zich heeft.
Liberalen en labourmannen zijn (men
vatte de gemakshalve gebruikte uitdrukking
niet .letterlijk op) pro-Chlneesch; zij ijveren
voor krachtige interventie van den Volken
bond onder Britsche leiding. De offlcleele
conservatieven, wier standpunt klaarblijke
lijk ook dat der regeering te, meenen, dak
Japan thans te ver gaat, en zijn voorstanders
van een zeer voorzichtige tusschenkomst der
eensgezind optredende groote Mogendheden,
hetzij direct, hetzij via Genève. Maar zjj wil
len niet in de antl-JapanSche kaart van
Washington spelen. De massa der bevolking
daarentegen te. onder den Invloed der mach
tige volkspers, „pro-Japansch". ZU beschouwt
China als een land van anarchie en cor
ruptie, en ziet niet in, dat het behandeld
moet worden als een rechtsstaat. ZU stelt bet
krachtige optreden van Japan met voldoe
ning tegenover het weifelende optreden van
het kablnet-Baldwin in 19» ZU herinnert
aan de vriendschap van Japan en aan de
herhaaldelUk gebleken vijandschap van Chi
na tegenover Engeland. En zU volgt boven
dien de Beaverbrook- en Rothermere bladen
in hun campagne tegen den Volkenbond, dte
(volgens die bladen) reeds eenige maanden
geleden Engeland tegen Japan in het harnas
poogde te jagen. t
Met reden konden wtj dus dezen brtef ta»>
lelden met te constateeren. dat de positie dor
Britsche regeering buitengewoon ipoeilljk ta.
r
hAf ALKMAAR
Administratie No. 433
Redactie No. 633
NEW YORK. 3 Febr. (V. D.) Naar uit
dhayaquil (Ecuador) wordt gemeld, is t tot
wan gevecht gekomen tusseben regeerlngs-
troepen en opstandelingen, die zich in de
provincie Oarchl hadden verzameld. De op
standelingen hebben 41 dooden en de regee-
rtngztroepen vijf dooden te betreuren. Voorts
Stjn talrijke personen gewond.
De voorloopige president Moreno beeft van
den staatsraad bijzondere volmachten ont-
tssngpn ter onderdrukking van de opsta rtdlge
beweging. Men vreest dst dese beweging «leb
asl uitbreiden.
IR de hoofdstad te tot nu toe alles rustig.
Door de jongste gebeurtenissen in het
Verre Oosten is de Britsche regeering in
een buitengewoon moellUke positie geraakt.
De maatregelen, welke zU de laatste dagen
genomen, en de voorstellen, welke zU ge
daan heeft, geven hiervan slechts een zeer
flauw denkbeeld.
De strUd in de onmlddellUke nabijheid
van de zg. „Internationale Nederzetting"
van Sjanghai levert op zichzelf reeds gevaar
van seer ernstige verwikkelingen op; veel
krttieker evenwel zou. van diplomatiek
standpunt bezien, de toestand worden indien
China datgene deed, waarvan Zaterdag reeds
sprake geweest was. nam^lUk formeel den
oorlog verklaren aan Japan. Zulk een oor
logsverklaring zou op den voet gevoigo wor
den door een Japansche blokkade van alle
Chlneesche havens, en hlerbU zouden de be
langen van andere naties, maar vooral van
Engeland en Amerika, ten nauwste betrok
ken zUn-
Indien het juist is, dat de Japanners bU
de Jongste gevechten vee! zwaarder verlie
zen geleden hebben dan de eerste berichten
deden vermoeden, en dat de regeering te
Tokio in allerUl versterkingen naar het ter
rein van den strUd zendt, dan wordt de toe
stand nog meer gecompliceerd. Want die
troepen zouden onder de huidige omstandig
heden alleen kunnen landen bU de Interna
tionale Nederzetting van Sjanghai, hetgeen
een schending zou zUn van de neutraliteit
van dit gebied. Lieten de concessie-mogend
heden zulk een schending toe, dan zou het
commando der Chlneesche strijdkrachten
evenmin verplicht zijn, de Nederzetting te
ontzien.
Het zijn vooral deze punten, welke giste
ren de staatslieden en diplomaten, die in
Downing Street beraadslaagden, onder de
oogtn gezien hebben. De resultaten der be
sprekingen, vastgelegd in een gisteravond
uitgegeven communiqué, zijn u bekend; zij
kunnen bovendien, bij den snellen loop der
gebeurtenissen, een groot deel van hun
waarde verloren hebben nog vqor deze brief
u bereikt. Voor Engeland evenwel te, in het
hij winder door bet Japansche optreden bij
Ws««h*l, een toestand ontstaan, welke veel
kritisker te dan die, waarin de andere toe-
Isachebbende mogendheden zich geplaatst
teen.
Waarom? Omdat dp^gMteurtenissen in en
om de Internationale Nederzetting de regee
ring te Londen kunnen dwingen, en in
zekeren zin reeds gedwongen hebben, tot
stappen, die zij gaarne had willen vermijden
en welke hier in hooge mate onpopulair zijn.
Wij willen pogen Engelands zeer eigen
aardige positie zoo kort moge lijk weer te
geven.
Dese wordt op de eerste plaats beheerscht
door zijn verhouding ten opzichte van
Japan.
Tusschen de Vereenlgde Staten en Japan
bestaat sinds het einde der vorige eeuw een
rivaliteit, welker herhaaldelijk aangroeide
tot vijandschap. De groote republiek van
het Westen en het groote eilandenrijk van
het Oosten zijn eikaars mededingers aan de
Stille Zuidzee.
Daarentegen is Engeland met geen land
door zulke hechte offlcleele vriendschaps
banden vereenigd geweest als met Japan.
Zelfs nadat in 1932 bet Engelsch-Japansche
bondsverdrag niet hernieuwd geworden was,
is tusschen de beide landen een bijna bond
genootschappelijke verhouding blijven be
staan.
De Britsche
regeering had in 1931 het
verdrag met Japan gaarne vernieuwd. De
door president Harding bijeengeroepen Con
ferentie Vat». Washington evenwel gaf het
aanzijn aan een aantal Internationale ver
dragen (waarvan het 9-mogendhèttenverdrag
ook door Nederland onderteekend is), waar
door de positie der Pacific mogendheden
gewaarborgd werd. Hierdoor verviel het
Engelsch-Japansche verdrag automatisch.
Maar tusschen Londen en Tokio bleef des
niettemin een eenstemmigheid bestaan,
welke den regeerders te Washington niet
aangenaam was.
Ondanks het tragische verloop van Har-
Naar de Jtesb.” verneemt, te er verande
ring gekomen in de plannen tot den bouw
van een tweede spoorbrug met dubbelspoor
bij Zwolle. Voorloopig te deze bouw al
uitgesteld en het valt momenteel niet te
zeggen of dit uitstel van maanden of van
jaren zijn zal.
Omtrent de reden, waarom men de be
staande plannen thans beeft uitgesteld,
verneemt het blad, dat het hier een interne
aangelegenheid van de Ned. Spoorwegen
betreft, waarover het geen nadere inlichtin
gen kon krijgen. Het houdt in ieder geval
geen verband met eventueele bezuinigingen,
daar het seer goed mogeltfk te, dat het op-
schorten van de plannen de Maatschappij
duurder komt dan een gewone uitvoering
daarvan.
ding's presidentschap heeft deze staatsman,
door de bijeenroeplng van de Conferentie te
Washington, een daad begaan waardoor hij
het prestige van zijn land onnoemelijk ver
sterkt heeft. Gedurende heel de negentiende
eeuw was Engeland de vertegenwoordiger
bij uitnemendheid van het blanke ras in het
Verre Oosten geweest; in later jaren had
het zich in deze positie gehand
zij het bondgenootschap met Ja
evenwel ging, door een meesteriJ
president Harding en Su
Hughes, het initiatief van Engel
Amerika. De conferentie van
was, blijkens de offlcleele AmeAkaansche
uitnoodlgtng aan de mogendheden, gegrond
op de overtuiging, dat ..de ontwapenlngs-
vraagstukken nauw verbonden waren aan
de Pacific- en Far East-problemen". Met
andere woorden: zoolang Amerika aan den
Stillen Oceaan de mededinging van een naar
expansie strevend Japan te duchten had, kon
het ontwapeningsvraagztuk niet nader tot
een oplossing gebracht worden.
Wij kunnen hier niet op de talrijke en
gecompliceerde Verdragen, welke de vruch
ten waren van de Conferentie te Washing
ton, ingaan. Voor Amerika hadden zij het
groote belang dat, van bet oogenblik af,
waarop zij geratificeerd waren, het Engelsch-
Japansche vertrag tot het verleden behoor
de En het onmlddellijke gevolg hiervan was,
dat de suprematie in den Pacific overging
van Engeland aan Amerika.
Waarom heeft de regeering te Landen, dte
toch de voorkeur gegeven zou hebben aan
vernieuwing van het verdrag met Japan,
hierin berust?
Het antwoord hiidt: omdat zij geen keus
De twee nrhtigstn Britsche .Domi
nions. Canada en Australië, sijn Pacific-
landen. Hun standpunt ten èpeirhte vaa
Japan was hetzelfde ate dat van de Ver
eenlgde Staten. De Canadeescbe regeerftig,
gesteund door de Australische, had krach
tige pressie te Londen ultgeoefend ten gun
ste van niet-verlenging van het verdrag met
Japan. De Amerikaansche invloed in Canada
is groot. Er bestaat een onmiskenbare be
langengemeenschap tusschen het Dominion
eenerzijds, de groote Republiek anderszijds.
In Australië zijn de ras-vooroordeelen diep
geworteld. Engeland liep gevaar de beide
Dominions geheel van zich te vervreemden,
en in de armen van Amerika te drijven, in-
dien het niet ten volle rekening hield met
hun elschen als Paciflc-mogendheden.
Tal van gezaghebbende schrijvers, ook bul
ten Engeland, hellen beweerd, dat het ver
drag van Washington zeer veel ertoe bijge
dragen heeft de Chineezen te doen overslaan
tot de excessen, welke de geschiedenis van
hun zwaar geteisterd land de laatste jaren
gekenmerkt hebben. Anderen zjjn van oor
deel. dat de nogal zwakke houding, door het
kablnet-Baldwin aangenomen tijdens de
anU-Britsche boycot-beweging, dé Chinee
zen qangemoedlgd heeft, en dat bjj een
krachtiger optreden van Engeland China
thans meer voorzichtigheid tentoon gespreid
zou hebben tegenover Japan. En tenslotte is
onder Engelsche publicisten de meenlng zeer
verspreid, dat de Volkenbondsraad drie
maanden geleden onder leiding van den heer
Briand In het Zuld-Mandsjoerljsche conflict
heeft trachten in te grijpen op een manier,
die om twee redenen schadelijk zou blijken
te zijn:
le. te het steeds zeer licht-geraakte Japan
erdoor gestijfd In den wil zijn eigen weg te
volgen, en de bevoegdheid tot interventie
„van Genève te wraken;
3e. te de regeering te Nanking erdoor in
den waan gebracht, dat zij In geval van nood
zou kunnen rekenen op de mogendheden.
Dat Amerika bij deze gelegenheid zoo
broederlijk samenwerkte met den anders
versmaden Volkenbond, kon er slechts toe
bijdragen de verdenkingen van Japan eener
zijds, en de verwachtingen van China, of
eigenlijk van Nanking, anderszljds. te ver
sterken.
De Vereenlgde Staten hebben de laatste
dagen onvermoeid pogingen aangewend om
Engeland te bewegen tot een intiem samen
gaan in de Pacific-crisis.
De regeering te Londen evenwel heeft zich
niet toe^hletelljk getoond. Het te waar, dat
zij, wat betreft de Internationale Nederzet
ting, met Washington samengewerkt heeft.
maar dit was dan ook het minste wat men
van haar verwachten mocht. In dit verband
verdient het de aandacht, dat Engeland de
laatste dagen te Parijs even hard gedongen
heeft naar de Fransche, als Amerika te Lon
den naar de Britsche medewerking. Dit kan
gedeeltelijk hierdoor verklaard worden, dat
de houding van Frankrijk als eenlgsrins
twijfelachtig beschouwd werd, maar In
hoofdzaak was het toch hieraan toe te
schrijven, dat Engeland, door zich van de
medewerking van Frankrijk te verzekeren,
tegenover Japan den schijn vermOtien wilde,
dat er van een speciaal Engelsch-Ameri-
kaansch samengaan tegen Tokio sprake was.
Het optreden der Japanners te Sjanghai,
waar Engeland onmetelljke. en Amerika nog
grooter belangen heeft, maakte het de regee
ring te Londen trouwens ónmogelijk lijdelijk
te blijven toezien, maar toch zal zij vóór
alles vermijden zich door Washington op
sleeptouw te laten nemen. Amerika, dat
voortdurend zijn kracht zoekt in een bijna
antl-Europeesch Isolement, kan bezwaarlijk
aanspraak maken op een geestdriftig ont
haal, nu bet, in zijn eigen belang, eens niet
geïsoleerd wil optreden.
m Marienfelde bij Berlijn, achter de con
treien van Lankwite en Steglltz. te een Ka
tholieke Kolonie, indertijd gesticht door de
oneindige zorgen van wijlen Dr. Carl Son.
nenscheln, die ook de grondslagen legde voor
een kerk. HU plantte in dat stuk BerlUn bet
Kruis van Christus. Het uiterlijk der kerk
te symbolisch. Uit den dood der tijden ge
boren. Geen overdadige pracht. Alles op een
eenvoudige formule gebracht. Nieuwe sake-
lljkheid. Maar niet die moderne, die veelal
bestaat uit overdrijving en onorganisch
maakwerk. De kerk te een soort vroeg.golhl-
sche basiliek geworden. Het ronde gebouw
met harmonisch omgevende zuilengangen te
midden In het hart der meer dan dulsend
Katholieken omvattende „Siedelung" (woon.
■plaatst.
sluit zich imponeerepd bU de
door de
Eerw. Paters Redemptoristen. Tot dusver
hadden ze geen kerk In BerlUn, ze deden al
leen maar, onvermoeibaar, huisbezoek en
hielden overal huismlssies. De kerk te. wat
voor de hand ligt, toegewijd aan den H. Al-
fonsus, den Stichter der Redemptoristenorde.
De consecratie geschiedt van den somer door
den Blsschop van BerlUn, Dr. Schreiber.
Thans werd het Godshuis Ingewijd. Heelde
woonwUk „Marlengarten” was bent versierd
en prachtig geïllumineerd, toen Zondag LI.
de wDdingsact plaats vond.
De „Germania” deelt mede, dat dese ka
tholieke woonwijk en de kerk voor het groot,
ste gedeelte Inderdaad nog het laatste werk
zUn van den onvergetelUken dr. Bonnen,
scheln. Aan zUn enorme geestelijke activi
teit te de geheele idee ontsprongen. En zoo
werkt hU ook hier nog jaren na zün dood
zegenrijk en bevruchtend voort, hU, die „de
Apostel van BerlUn” tot grootsten eeretltel
kreeg. BerlUn sou den dooden doctor een
slechten dank bewUsen, als bet tilt alleen
met woorden deed. Neen, bat katholieke Ber
lUn moet In den zin van Bonnenscheta. dlrf’
in de „Marlengarten” zoo heerlUk werd ge
realiseerd, verder werken. Het komt heuseb
niet alleen op dro Godshuis aan. Hoofdzaak
te, schrUft het genoemde katholieks blad,
dat de BerlUnsche katholieken met Inspan,
nlng van alle krachten en middelen voer bet
openbare front der wereld treden, bun we.
reldbeschouwlng uitdragen tot in de uiterste
hoeken der stad en aan de ChristelUke recht
vaardigheid en liefde huisrecht geven in het
opgezweepte en van haat vervulde BerlUn.
B.
De 39-jarige mej. E. R. <te Bock, utt
SteenwUk en ta betrekking te Dulvendrecht,
die in laatstgemelde plaats even was uitge
gaan om een brief te posten, te niet terug
gekeerd. Sinds dien beeft men niets van
baar vernomen. Alle nssportngen zUn tot
na toe vergeefach geweest. Men vreest, dat