Naar het Land van Overzee
2
Hoe Spanje reageert
BESTUURSVERGADERING
R.K. STAATSPARTIJ
I
DE ONTBINDING
DER JEZUIETEN-ORDE
BLADZIJDE 1
De eerste blik op de Heilige Stad
TOfcNEMEND VERZET BIJ DE BEVOLKING
VOETBAL
Twee nieuwe achterspelers
SCHA A TSENRIJDEN
PAARDENSPORT
DE HARDRIJ-WEDSTRIJDEN
Amerika wint op de 10.000 Meter
DUITSCHLANDS
WEERMACHT
GYMNASTIEK
TURNWEDSTRIJDEN
WERKPROGRAM 1932
Wijziging Kiesreglement 1927
SPORT EN WEDSTRIJDEN
WIELRENNEN
HET GEVAL MICHARD
St
Wie als lid in aanmerking
komen
Nicuw-Jerusalem onder
Engelsche vlag
De data der wereldkampioen
schappen
HET RUITERTOURNOOI
TE BERLIJN
LASTIGE OPPOSITIE IN HET
LAGERHUIS
HET ZWALUWEN.-ELFTAL
GEWIJZIGD
x
X
t.
L
De vergadering werd om I uw gesloten.
COMMUNISTEN NIET!
TWEEDE blad
DINSDAG 9 FEBRUARI 1932
1
I
1
J
i
t
Madrid, 1 Febr. 1933.
i
te
i
I
karakteristieke straat
1* het oade Jerusalem.
Dat slikt
Was
De laatste dag
I
I
I
I
I
1
i
k1
Mededeelingen
de najaars-PartiJraadBvergaderlng
de
voor
Protest aan de Spaansche re<eerin<
In
Jongerenorganisatie.
Baldwin weet te antwoorden
j?
verworpen
Men schrijft ons d.d, 7 Februari uit Pa-
het middelpunt der belangstelling stond
gewezen
algemeene
Werkprogram
het werkprogram voor
(Van onsen bijzonderen Spaanschen
correspondent)
i.
i
verzoek
korte
het «vraagstuk der
Het overleg met de
LAKE PLACID, 8 Februari. (Reuter spe
cial). De hardrlj-wedstrijd over 10.000 Meter
is gewonnen door Jafee (Amerika).
leiding Friesland te danken voor de activiteit
welke in dien Kieskring wordt ontwikkeld, en
het gouden Jubllé van den Frieschen Bond te
herdenken.
dringt
alsnog
arbei-
elders
Op voorstel van het D. B. werd besloten
aan de Spaansche regeering een protest
telegram te zenden van den volgenden In
houd:
Na gehouden rondvraag werd de vergade
ring om ruim 1 uur geschorst.
Kiesreglement 1927
Om 3 uur werd de vergadering heropend,
en werd aan de orde gesteld de behandeling
van het voorstel tot wijziging van het Kies
reglement 1927 op verzoek van het P. B. ont
worpen door de Commissie tot toetsing van
het Kiesreglement 1927 aan de daarmede in
de practljk opgedane ervaringen. Van deze
Commissie waren mede ter vergadering aan
wezig de heeren Kuiper, Suring en Kevenaar.
Na uitvoerige be«preklng werd het voorstel
der Commissie, behoudens enkele kleine wij
zigingen. door het P. B. overgenomen. Het sal
als voorstel van het P. B. aan den Partijraad
worden voorgedragen. Zoo spoedig mogelijk
wordt het ontwerp gepubliceerd. De Kles-
kringbesturen zullen worden ultgenoodlgd het
ontwerp in dc plaatselUke Klesvereenigingen
te doen behandelen, en op grondslag dezer
behandeling tijdig amendementen in te die
nen.
met Johannesbrood en met peperboomen. En
daarlangs liggen, met stukken en brokken,
al groote nieuwe hulzen en inrichtingen, her
en der: want alles is nog volop in aanleg.
Hier ligt het schitterende „Konlng David
Hotel”, voor mllllonnalrs en vorsten, en het
Palace Hotel, dat minder is, maar toch nog
zeer voornaam. Hier bouwt het- Ameri-
kaansch misslegenootschap „Young 'Mens
Christian Society” een verbazingwekkend
paleis. Kardinaal Ferrari plaatste er zijn In
stituut, de pauselijke Bijbelstudie haar palaz
zo, het Slonlsme zijn administratiegebouw,
en verschillende consuls en kloosterorden
..Het Bestuur der R K. Staatspartij in Ne
derland, staatkundige organisatie waarbij
.367.000 Katholieken zijn aangesloten, pro
testeert tegen de maatregelen door de Spaan-
.jsche Regeering genomen tegen de Spaan-
„sche geloofgenooten. de religieusen en
„het bijzonder tegen de Jezuïeten.
GOSEl.ING. Voorzitter.
TEULING8. Secretaris.”
Men schrijft ons d.d. 7 Februari uit Ber
lijn:
De laatste dag van het internationaal
ruiter toumooi bracht ons nog een der be
langrijkste wedstrijden van het toumooi, nj.
om den Groeten Prijs van Duitschland
Hieraan namen vier landen deel, Hongarije,
Tsjecho-Slowaklje, Nederland en
Duitschland.
Het bleek al spoedig, dat de Hongaren
geen bijzondere prestaties verrichtten, reeds
na de eerste ronde trokken zij zich terug,
daar zD reeds een groot aantal fouten had
den gemaakt. Duitsch’and bracht het er
zeer goed af, terwijl ook Nederlands fouten
aantal ver onder dat van de Tsjechen en
de Hongaren bleef. In de tweede ronde gin
gen de Tsjechische ruiters roekeloos rijden,
zoodat hun aantal strafpunten snel opliep.
Nederland daarentegen kwam er steeds
beter in, luitenant van Schalck en majoor
van Grovestln maakten slechts weinig fou
ten. Snel liepen de Nederlanders in op de
Dultschers; de laatsten hadden een bU-
zondeze kra-'ri ’n 'u'*->a”t y, rw>’-bv
Helaas mislukte de rit op het paard „Mas-
De belangrijke gebeurtenissen,
welke na den val van de monar
chie zich in Spanje blijven af spe
len en welke in het decreet tot
ontbinding der Jezuïetenorde op
zoo droeve wijze een culminatie
punt hebben bereikt, noopten ons
een eigen correspondent naar het
Pyreneesch schiereiland te zen
den, om van de ontwikkeling dier
gebeurtenissen onze lezers geregeld
op de hoogte te houden.
cotte" vrijwel geheel; was dit niet het geval
geweest, dan had Nederland absoluut den
eersten prijs gewonnen.
Duitschland won tenslotte met 32 straf
punten. 2. Nederland met 38 strafpunten. 3.
Tsjecho-Slowaklje met 56 punt. 4. Hon
garije opgegeven.
De uitslagen van de laatste dagen luid
den:
Prijs van Sr. Georg Jachtconcours.
1. luitenant Grosskreutz op Marga 0 fou
ten; 2. mej. Jürgens op Mickey Maus 4 fou
ten.
Rosenthal prijs: klasse M. jachtspringen
1. mevr, A. von Glahns op Meerkönlg 103
sec.; 2. luitenant Schmalz op Benno 105.1
sec.
Pelikaanprijs Juniores: 1. Retzlaff; 3. Ur-
sual Viau; 3. Marianna Hess.
Tweede afdee'lng: 1. E. van Rosenbach;
2. Ursula Bürckner; 3. Robert Richter.
Amazone prijs1. mevr, von Beckers-Larae;
3. luitenant Stein op Kakatoe; 3. Banmin
von Elckstadt op Ankerkönlg.
LONDEN. 8 Febr. (Reuter) De leider van
de oppositie Lansbury heeft een motie in
gediend waarin de regeering wordt gelaakt,
de invoerrechten te hebben voMgekeurd. cf_
schoon zich verschelden ministers er tegen
verzetten.
Verder wordt de portiek van de regeertnc
ten aanz’en van India en de werkloosheid
bekritiseerd
In antwoord op de aanklacht van Lam.
bury selde Baldwin, dat de tegenwoordige re
geering een nieuwe methode is om den nieu
wen toeetand het hoofd te bieden. De ge-
heele regeering draagt de verantwoordelijk
heid, van de gemeenschappelijke actie te
«l)n afgeweken, doch dit wordt door het ge
zond verstand van leder burger goedgekeurd.
Op Zaterdag 6 Februari Jj. 11 uur v.m.
hield het partijbestuur der R. K. Staats
partij een vergadering in het Parkhotel
te Amsterdam.
Afwezig was de heer mr. Bomans (Haar
lem). Voor den heer Van Voorst tot Voorst
(Oelderland) was aanwezig diens plaats
vervanger dc heer T’ Schaars. De overige
bestuursleden waren aanwezig.
Op 6 Maart zullen ’s morgens in de Tum-
hall te Amsterdam wedstrijden worden ge
houden in fraaie oefeningen en toestel-
gymnastiek voor aspiranten van den Am-
sterdamschen Turnkring. Des middags om
twee uur zullen deze aspiranten met het
keurcorps van den Amsterdamschen Turn
kring een uitvoering geven in het AM.VJ.-
gebouw.
Op 21 Febr. zal de stedenwedstrijd plaats
vinden in de Turnhall, waaraan hoogst
waarschijnlijk zullen deelnemen de Amster-
damsche turners: J. v. d. Vinden, J. Ca-
randa, Jacobs, Zwaaf. e.a. en de dames: W.
Wolzak, F. Slik, es
In April zal de gradenwedstrijd in drie
graden aan toestel en In vrije oefeningen
gehouden worden.
BERLIJN, 9 Febr. (V. D.) Het ministerie
van Rijksweer publiceert een bevel van
Rljksweerminister Dr. Groener d.d. 29 Ja
nuari, waarin hij zijn opvattingen nopens de
weerorganlsatles opnieuw uiteengezet en de
kwestie oplost welke personen uit po’ltieke
overwegingen moeten worden uitgesloten van
engagementen bij de Weermacht. H:t bevel
is uitgevaardigd met toestemming van Rijka-
kanseller Dr. Brilning.
De Rljksweerminister die In de eerste
plaats de staatspolitleke zijde der ewiLTg»
nlsaties behandelt, verklaart om.:
1. Slechts de organisaties hebben reden
van bestaan, die de nationale en staatspoli
tleke idealen nastreven en die als voornaam
ste taak beschouwen de lichamelijke en
geestelijke opvoeding barer leden;
2. Iedere militaire werkzaamheid der or
ganisaties keur ik als doelloos soldaatjespe-
len af. Waar ik dergelijke zaken, welke bij
de wet verboden zijn, aantref, zal Ik er te
gen optreden;
3. De aanmatiging van ^ifonecie of der-
gelljke staatsbevoegdheden door de organisa
ties zal ik steeds krachtig be trilden De ge
ringste mate van toeschietelijkheid op dit
gebied beteekent de declasaeering van weer
macht en politie. Derhalve zal ik ook de
voorbereiding eener hulppolitie of de organl-
seering van andere uitvoerende organen nim
mer dulden. Dergelijke organisaties leiden
ten slotte tot arbeiders- en eoldatenraden.
Indien buitengewone maatregelen nood'g
zullen zijn ter handhaving van orde en rust,
staan den RUkspresident de wettige machts
middelen van den staat ter beschikking.
De Rljksweerminister behandelt in zUn be
vel voorts de kwestie, wanneer sollicitanten
uit politieke overwegingen zullen moeten
worden uitgesloten van Indienstneming UJ
de Weermacht. Slechts die sol’lritarten mo
gen worden afgewezen, van wie te bewijzen
is, dat zU hebben deelgenomen aan demon
straties met ongeoorloofde middelen met het
doel grondwettige toe-tanden te wijzigen.
Het is volkomen ónmogelijk te e'echen dat
personen moeten worden gekozen volvena <te
samenstelling van de ü.gscoal!tie. Iets
anders wordt bet bij leden van partijen at
organisaties welke de constitutie op geweld
dadige wijze wenschen te wijzigen. Aanhan
gers van dergelijke richtingen zijn a’s sol
daten onmogelijk. De beslissing of een partij
anti-constitutloneel is, is evenwel in het ge
heel niet definitief en vaststaand, want ook
partl.len wijzigen haar opvatting. Een uit
zondering vormen partijen zooals de com
munistische partij.
Uitgesloten blijven voorts:
a. ZIJ die openlijk beleedigend zijn opge
treden Jegens den RUkspresident;
b. Zl) die door storing van onenbare orde
en rust tiidens pol'tleke bedrijvigheid ge
toond hebben niet de geschiktheid te bezit
ten in de Weermacht te worden opgenomen:
c. Leden van organ's,ties welts in geval
van oorlog dienstweigering prediken.
Ten slotte legt de minister er den nadnik
op dat nauwkeurig moet worden nave-aan al
bU indienstneming niet de boven de par
tijen staande en onpo'ltieVe p-tnclnes van de
weermacht geschaad kunnen worden.
kuur,, dien de reiziger ziet wanneer hij per
auto van Jaffa komt. Hier te integendeel
duidelijk, dat er een nieuw Jerusalem groeit
met den wil. om een prachtige, moderne stad
te worden Door de wildernis heen, door de
rotsen en de schrale steenvelden met hun
olijven boomen, slingeren er zich nu breede
prachtige „avenues", omplant met cypressen,
In de ploeg, die beden te half drie
Brussel tegen de Roode Duivels speelt, zijn
de achterspelers Diepenbek en Lelieveld ver
vangen door Van Stokken (D. W. 8.) en
v. d. Griendt (V. 8. V.). In plaats van Orau-
mans en Volkers gaan v. d. Wildt (V. U. C.)
en Ditmars (D. H. C.) als reserve mee.
Bij de Roode Duivels zijn StUnen en Van
Brandt vervangen door Mariens (Antwerp)
en Claessens (Union).
hun verblijven. Dit wordt een monumenten
stad. Daarachter strekken zich nieuwe vllla-
buurten uit, tegen de omrandingen der
bruine en brulnroode heuvels. En heel deze
nieuwe stad snoert zich in een halven kring
om de oude heen, gedeeltelijk door een vallei
daarvan gescheiden, zoodat Slons oude weer-
muur met zijn bastions, en de tinnen en
koepels van kerken en moskeeën daarboven,
duidelijk staat afgeteekend tegen het blauw
van den hemel.
Verkeersagenten regelen het verkeer in
deze nieuwe stad, vooral waar de drukkere
winkelstraten in hun klimmen en dalen dat
noodzakelijk maken. Overal wordt hier nog
voortdurend gehamerd en gebouwd. Ergens
midden in die nieuwe woeling ligt nog een
oud Mohammedaansch kerkhof op zijn ver
dwijnen te wachten. Met zijn cactusgewas
sen en zijn eucalyptusboomen doet het aan
als een park. Om parken is deze nieuwe
stad anders niet bekommerd. Het is de
eenlge weelde, die zij zich niet kan veroor-
looven, daar 's zomers alles onder de zen
gende hitte verdort; en het water is hier te
kostbaar op den steenlgen bodem, om het
noodeloos te verspillen Maar cypressen langs
de straat Is al een rijke sier!
Maar ook hier, in deze nieuwe wijken,
filmt het Oriënt zijn beelden voor onze
oogen: kavalleren op hun Arabische paar
den, kinderen op ezels en hoogbeladen ka-
meelen. mannen in bumous en vrouwen,
bont gekleed, het hoofd omringd met kran
sen van zilveren muntstukjes onder de lang-
afdalende, witte sluiers. Zelfs ziet men er
nog, op de laatste overgebleven landerijen,
de fellah’s met tulband of sluier, den primi
tieven ploeg drijven uit den tijd van den
Bijbel, met een voorspan van os of kameel.
In de schaduw der wit-bllnkende nieuwe ge
bouwen van dit moderne Jerusalem.
Vervolgt men zijn weg van het station af,
evenwijdig met den stadsmuur, van het zui
den naar het noorden toe, dan vindt men
hier overigens allerlei kloosters en hospita
len. Instituten en scholen, en heel naar het
noorden toe, bij de .Academie” der Dotni-
nikanen, het groote 'administratiegebouw,
dat de Engelschen er oprichtten; en daar
achter het grondwerk voor het groote Stads
museum, dat Rockefeller aan Jerusalem ten
geschenke gaf, en waarvan de bouw alleen
twee mlllloen moet bedragen.
Maar binnen zijn muren ligt het oude
Jerusalem, met zijn bazars en zijn olielamp
jes. met zijn oude heiligdommen, onaantast
baar voor zooveel het kan, bewaard en ge
spaard als een eerwaardige ruïne. Van Da
vid's tijd af, toen Salomon zijn tempel
hoogerop bouwde dan Ophel, en de hoogte
van Sion ommuurde, heeft Jerusalem zich
altijd naar het noorden toe uitgebreid, altijd
verder weg van den Olijfberg en het dal
van Josaphat.
Naar het noorden, altijd verder van de
oude muren verwijderd, gaan de moderne
aspiraties der stedebouwersnaar de andere
zijde toe. naar den kant van zonsopgang,
wenden de pelgrims en peinzers hun schre
den, waar de schraagmuren van den tempel
rijzén boven de diepte der Cedronbeek en
de vallei der graven van Joden en Moslims
Daar schuilen de gewijde en dierbare her
inneringen; daar bezint zich de stilte op het
verleden van roem en smart, en draagt de
wind nog een verre weergalm van de poëzie
der heilige Boeken. En lederen avond om-
lulstert de zon in haar ondergang daar de
kruin van den heuvel, die in den lijdens
nacht des Meesters bittere klachten hoorde,
maar daarna de glorie zag Zijner hemel
vaart.
‘fpen de auto’s stilhielden in een diepte
de koepelende bergen van bruine
tn gele, steenige dorte, voor een dal waarin
pnVfls witte huisjes blokten, tusschen don
kergroene cypressen en kale vjjgeboomen.
yss onze verbazing grootI Want het heette:
jiür is Jeruzalem, daar boven op den berg!
gt werkelijk, daar hoog op den bergrand
vóór ons, achter het dal waarvan wij de
kleuren bewonderden, teekenden zich eenlge
Vastgesteld werd
1932.
a). Politieke Bijeenkomst Amersfoort; op
2 en 3 April 1932. Als onderwerp werd geko
zen: „Wat beteekent het parlementair stelsel
nu en In de toekomst voor het welzijn van
het Nederlandsche volk?”
De inleiders voor dit onderwerp zullen voo-
dra mogelijk worden bekend gemaakt.
b.) De -voorJaars-Partijraadsvergadering zal
worden gehouden In Nijmegen, In de tweede
helft van Mei. Een der agenda-punten zal
zijn de behandeling van de wijzigingsvoor
stellen van het Kiesreglement.
Na het reglementair voorgeschreven over
leg met den voorzitter van den Partijraad zal
datum en definitieve agenda worden gepu
bliceerd.
C.) In
komt het program-1933 aan de orde. In den
loop van den zomer zal het P. B. het ont
werp daarvan vaststellen. Het D. B. heeft be
reids de eerste stappen gezet ter uitvoering
van de voorbereidende procedure volgens art.
15 Ikf 8 Partljreglement.
d.) In October 1932 zal de procedure in het
Kiesreglement voorgeschreven voor de can-
dldaatstelling 1933 een aanvang nemen.
Op verzoek van het D. B. werd
een korte schriltelUke uiteenzetting ge
geven over den stand der werkzaamheden
der, Commissie voor
Jongeren-organisatie.
afgevaardigden der verschillende Jeugdor
ganisaties Is beëindigd Naar aanleiding
daarvan wil de Comm'ssie zich nader be
raden alvorens haar rapport uit te brengen.
Het P. B. nam met belangstelling kennis
van de werkzaamheden der Commissie en
vertrouwt spoedig tot een beslissing te
kunnen komen. Met voldoening werd ge
constateerd, dat in verschillende kringen
voor dit vraagstuk groote belangstelling
besaat. Pastoor Ovenneer deelde mede, dat
men in Friesland voorloopig reeds begon
nen Is, geheel in den geest van den opzet
der Commissie, en dat deze actie zeer
veel medewerking ondervindt.
Dese mededeellng gaf den Voorzitter «an
ten. Men stelde voor 200 K M wegwedstrijd
met massastart. 100 K.M. tegen het horloge
en tenslotte 17 K.M. bergwedstrljd, even
eens tegen het horloge. Met 52 tegen 48
stemmen werd dit voorstel echter verwor
pen. Zes landen stemden tegen, vijf landen
voor.
De wereldkampioenschappen in 1933 zul.
len in Frankrijk worden gehouden. Neder
land had voorgesteld in dat Jaar de wereld
kampioenschappen in ons land te organi-
seeren. doch Frankrijk werd de voorrang
verleend. Bovendien kwamen Duitschland
en Polen voor 1934 en Polen en België voor
1935 in aanmerking.
Italië heeft voorts de data bekend ge
maakt der wereldkampioenschappen, 27
Augustus U.C.I .congres en voorwedstrljden
der stayerswedstrijden28 Augustus: Fina
le der stayerswedstrijd. 31 Augustus: weg
wedstrijd voor profs en amateurs; 1 Sept,
voorwedstrljden sprint amateur: 3 Sept.:
finale sprintwedstrijden amateurs. Voorts
voorwedstrljden profs, sprint: 4 Sept.: fi
nale der sprintwedstrijden voor profs.
De kalender, zooals die was samengesteld
te Zurich, werd onveranderd goedgekeurd.
Ter gelegenheid van het U.C.I.-Congres
werd Zondag de Jaarltfksche veldrit ge
houden. welk immer een internationaal ka.
rakter draagt. Voor ons land namen deel de
Olympiaman P van Dijk, die ook als athleet
reeds zekere successen heeft geoogst, voorts
door Vluggen,den bekenden Zuidelijken ren
ner, L. van der Bos uit Enschedé en van
der Horst van Klundert. De laatste was wel
de zwakste en moest reeds spoedig na den
aan vang van veldloop, die 30 K.M. langs is,
opgeven. Winnaar werd de Franschman
Wlnsingue*. In den nieuwen recordtijd van
49 mln. 42 sec. 2 Bertellin tijd 45 mln. 39
sec., 3. Beconnig tijd 45 mln. 39.2 sec. belden
Franschen. 4. Loncke (België), 4. Ronsse
(België); P. Vluggen werd no. 14. daarna
volgde van der Bos op de 18e plaats en
weer vier man later P. van Dijk Frankrijk
won vanzelfsprekend in het landenklasse-
ment. tweede werd België met groot pun
ten verschil. 3. Luxemburg. 4. Zwitserland.
5. Nederland.
gen den godsdienst in het algemeen, rich
niet bij voorbaat verzekerd van de loyale
medewerking van de betere elementen.
In dat licht beschouwd, kan de onbewo
genheid der Spanjaarden, waarvan ik bU
het begin van dit schrijven sprak, nog wat
meer beteekenen, dan onverschilligheid en
verheven rust. Men wacht het Juiste oogen-
blik af. Zoo moet men ook opvatten, wat
een blad van de rechterzijde schrijft: „Wat
kunnen we er aan doen, nu oen en ander
een voldongen feit is?” vraagt het blad,
met Spaansche berusting. En het ant
woordt: „In een manifest wordt ons ver
teld, dat het verraad sou zijn, nu te zwij
gen; wel nu. aan ons zal bet niet liggen".
Een verborgen waarschuwing.
rijs;
In het middelpunt der belangstelling stond
op de agenda van het 55ste Congres der
Union Cycllste Internationale natuurlijk het
geval” Michard. Deze affaire, als naspel
éan de wereldkampioenschappen te Ko
penhagen, ia gelukkig niet op de spits ge
dreven.
Er was n.l. een voorstel Ingekomen, om
den Franschman te schorsen, omdat hl)
zich vermeten hzd scherpe aanvallen op de
U O I. te doen. Doorslaggevend was bij de
afgevaardigden het aantal stemonthoudln-
gen, niet minder dan 44 stemmen gingen
hiermede teloor.
Tenslotte werd het voorstel
met 40 tegen 14 stemmen.
Daarna kwamen de as. wereldkampioen
schappen op het tapijt.
Italië had een voorstel Ingediend om den
wedstrijd on het wereldkampioenschap op
den weg te laten verrijden in drie gedeel.
imtm af, kennelijk met roode daken: hul-
sen van vandaag of gisteren; hulzen ran
overal.
„Jerusalem?" vroegen wl) verbaasd.
6M Jerusalem, de stad Gods?
Ik moet u zeggen, dat de ontnuchtering
groot was. Al is de stad van Salomon, de
dochter van Sion, op het oogenbllk, en sinds
eeuwen reeds, dan ook niets meer dan de
eehaduw van haar verleden heerlijkheid, en
ate de weduwe van haar verbleekten luister,
toch had Ik gehoopt, gedacht, nog Iets te
vinden dat indruk maken zou, al was het
dan alléén maar een ruïne. Doch hier sta
je dan voor een rij van zoo ergerlljk-banale
hulzen, als maar me gelijk-denk baar....
Ik had een stad met muren en torens
verwacht; voor hetgeen wl) hier aanschouw
den zou zelfs geen middeleeuwsche kruis
vaarder op de knieën gezonken zijn. Heeft
ntjn verbeelding mjj dan zóó misleid?
Gelukkig niet. De fout lag bij den gids.
Had hij ons rustig In onze auto's laten zitten,
dót was beter geweest. Want wat wij zagen
aws de zelfkant van Jerusalem, van de nieu
we stad nog wel. Voor wie van Jaffa, van
de zee komt, Is de eerste blik op de Heilige
Stad, en de eerste indruk dan ook, ont
stellend ontnuchterend. Maar dit is dan
Immers ook Sion niet. Het is de oude, hls-
torlKhe stad niet. Het is nog veel minder
te Heilige Stad der eeuwige herinneringen.
Het is louter moderne rommelkraam en lor-
renboel, waarin zich duizenden Joden ge- i
vestlgd hebben. En deze vestiging is van i
een wraakroepende leeljjkheld. Met is een i
ermelljke buurt van een schreeuwende
vodderigheid. ZU heeft zelfs niets gemeen
met het schilderachtig Oosten. ZU la een
stadswUk van de zooveelste orde, overgeplant I
rit een goor Oaliclë of een grauw Rusland, 1
uit elkaar gebrokkeld tusschen de steenen
van Judea en rUkelUk overpulverd met het 1
stof der woestUn. Geen bouworde, geen boom,
voor geen greintje karakter. Een trooste-
kxwe wUk. vol ellendige negotie en vieze
annoe, moeizaam bU elkaar geklodderd om
den zwart-geasphalteerden weg. En hier
wordt een Europeesch rommelbestaan geleefd
waaraan alle Morgenlandsche kleurigheid
vreemd Is. Hier zijn alle opschriften in het
Hebreeuwsch.
Gaandeweg wordt het beter. Andere stra
ten loopen uit den hoofdweg naar links en
rechts. De gebouwen worden dan grooter en
de aanleg regelmatiger. De slUkerlge auto-
bussen, die het vodderig volk vervoeren
aoowel Joden, als zoodanig kenbaar aan hun
tenge jassen en zwartgerande hoeden, met
te lange haarkrullen langs de ooren als
Arabieren, In vuile lappen en todden gewik
keld maken het alles nog een beetje er
ger. Het wordt eerst beter, als er kerels
komen, die op hun ezeltjes rUden. of drUvers
die kameelen begeleiden. Dan kan je een
zucht van verlichting ontsnappen, en zeg je
MJ Je zelfaldus tóch het Oriënt
Neen, langs dezen weg moest men Jeru
zalem niet binnenkomen. Van het noorden
of van het oosten zou men het moeten zien
Ml den éérsten blik, waar de stad zich ont
rolt op haar rotsig voetstuk met den onge
schonden vestingmuur, met haar koepels en
minaretten, met haar torens en kerken, wer-
kelUk nog zoon beetje als plaatjes uit oude
missalen een vesting verbeelden, en zooals
de stad, fantastisch gebouwd, aan den hori
zon van onze prille verbeelding stond.
Maar wat weten wl) in ons rustig land van
Jerusalems uitbreiding in de laatste tlental-
ten van Jaren? Vooral nA den oorlog is de
•tad zoo geweldig uitgebouwd, dat ze ver
dubbeld heeten mag. Menschen, die hier niet
tenger dan veertig Jaar wonen, herinneren
zich dat er voor het Jaar 1890 nog haast
geen huis bulten den stadsmuur stond. Van
wegen was toen geen sprake. Jerusalem lag
binnen zjjn wallen opgesloten. Daar bulten
was het 's nachts niet eens veilig, 's Avonds
gingen de poorten dicht. De lersche Canon
Hanauer, die in een aardig boekje „Walks”
beeft meegedeeld wat hjj van Jerusalem
weet, vertelt daarin o.a.: „Toen ik omtrent
1867 deelnam aan de opgravingen van Sir
Charles Warren, zag Ik mU genoodzaakt om
's morgens met een touw neer te laten
tengs den stadsmuur, om bUtljds op mijn
Post te zUn. BU geen enkel der poorten werd
er handel gedreven als nu. Een Turkscfe
<teat. met Minlé-g<weer en bajonet, stond er'
°P Post; en in de muumlssen, waar nu aller
lei eetwaar verkocht wordt, stonden geweren
in rotten."
Er werd een bres in den muur geslagen
te>or de komst van keizer Wilhelm In 1898
Maar de gewe’dige uitbreiding der stad heeft
plaats onder het Engelsch bewind, dat op
•ten oorlog volgde. En om met één blik te
owtien wat dit beteekent. moet men naar
oude stad opgaan langs den weg. die
daarheen voert van het station.
Hier niet de ellendige rommel der Joden-
Na opening door den voorzitter, mr.
Goseling. en na de behandeling van Inge-
eenlge
Wat het meest opvalt, zoodra men
Spanje in deze dagen binnenkomt» is de
volmaakte rust, die hier heerscht. Men zou
zoo meenen: wanneer eventjes vierduizend
menschen op straat gezet worden, die bo
vendien niet het .onbeduidendste deel der
Spaansche bevolking vertegenwoordigen,
dan moet men daar toch lets van merken.
Niets Is minder het geval. Ik moet beken
nen, dat ik op de ParUsche stations. en
verder in Frankrijk, méér medegevoel heb
aangetroffen als een troepje vluchtelingen
uit Spanje voorbUkwam. de onbekende toe
komst tegemoet dan in het land van
deze verschoppelingen zelf.
Dit gebrek aan ulterlUke belangstelling
zegt evenwel maar heel weinig. De Span
jaard is geen mensch van ulterlUkheden.
Wat er In hem leeft, komt maar zelden
aan den dag. En hU beschikt over een
ontzaglUk geduld. HU Is bUna fatalistisch
In zUn geduld. Er moet heafewat gebeuren,
vóór rijn verheven rust verstoord wordt.
Merkwaardig In dit opzicht Is ook. dat men
in bladen van allerlei richting geen
woord van waardeerlng vindt voor de moei-
lUkheden, waarin nu duizenden kloosterlin
gen geraakt zUn en straks nog zullen
geraken, want het blUft wiet bü één orde
terwUl diezelfde bladen heele artikelen
wUden aan het vertrek van miss Spanje
naar Parijs, en Let interview, dat zU met
deze jongedame gehad hebben!
de Spanjaard allemaal.
Maar er gebeurt iets. Nóg Is de meerder
heid der Spanjaarden In een geweldig diepen
dommel; nóg laat men zich In Kamer, ge
meenteraad en pers allerlei plagerijen aan
leunen van „verlichte” zijde; nóg neemt men
er oogenschUnlUk genoegen mee. als deze of
gene priester een flinke boete krijgt voor één
enkel woord, dat hU teveel gezegd heeft.
Maar er komt verzet in de massa. Nog maar
héél weinig. Hier in Madrid bedroevend wei
nig. De groote stoot zal uit het noorden ko
men, uit de echt-Kathólleke Basklsche pro-
virc’es. DAAr B de po-’Mierst. no<t elt'id sis
t ware vergroeid met de volksziel. Ook dAAr
zal de actie heel langzaam Inzetten Maar bet
begin Is er. Allereerst in de klilne plaatsen,
zooals Cuenca. Navahermosa. Navalucillos.
Honderden ouders hebben verzet aangetee-
kend bU de hoofden der scholen, bij de plaat-
etlUke overheid, en zelfs telegrafisch bU dén
minister van Onderwas, tegen het verwilde
ren van de kruisbeelden uit de openbare
scholen En toen hun protest niet hielp, heb
ben zU met geweld da kruisbeelden ter plaatse
teruvgebracht; het kwam tot onverkwlkke-
kellike tooneelen en kloppartUen. en tenslotte
moesten de ouders wUken voor het recht van
den sterkste. Maar het gevolg was, dat zij
hun kinderen eenvoudig van school namen.
Het is wel niet te vee! gereed, da!, men mag
verwachten dat de hlerbedoelde beweging zal
overslaan op de nabijgelegen steden.
Het Is een ontegenzeglijk feit, dat de grond
slagen voor een algemeene actie tegen de on
derdrukking van den Katholieken godsdienst
overal gelegd worden. Het regent protesten,
uit alle deelen van *t land, en uit de meeste
verschillende kringen. Daar is het fiere pro
test van de Vereenlglng van Katholieke Stu
denten. uit de hoofdstad. In verband met de
ontbinding van de Jezuïeten-orde. „WU zullen
niet meenen, dat wU voldoende onzen plicht
gedaan hebben.” zoo heet het In hun schril-
ven, „wanneer wU ons louter en alleen be-
nalen tot een huldebetuiging aan deze edele
Orde. Hoewel zU stellig In deze dagen de
eerste plaats In ons hart inneemt, denken wU
met niet minder droefheid aan Spanje, en
aan onze Unlversiteit. WU kunnen er niet In
berusten, dat onze roemrijke hoogeschool zal
verlaagd worden tot een heel gewoon gebouw,
waar men na een aantal geregeld gevolgde
lessen een titel kan behalen. WU wenschen
de ziel van onze Unlversiteit te behouden;
wat daartegen ingaat, beschouwen wjj als een
verminking van onze vaderlandsche bescha
ving. Het Spanje van nu, onze Unlversiteit.
die zoo ontzaglijk veel te danken heeft aan
de wetenschappe’Vke medewerking der Jezuïe
ten, kunnen zich niet onvoorwaardelUk Be
schermd achten door personen, die ons dit
rijke erfdeel willen ontnemen. WU kunnen
niet dulden, dat voor het aangezicht van de
Vereenlgde Staten, van Japan, en van zoo
vele andere landen, waar Jezuïeten aan
Hoogescholen werken, voor het aangezicht
van de geheele wereld. Spanje thans de
ouderwetsche vertoonirg van een belachellj-
ken Jezuïetenhaat ten beste geeft. WU kun
nen ons ook niet tevreden steUen met een
krachtig protest.
WU behouden ons voor, om op het ge-
«'•h'kte ocgenbllk. op overeenkomstige wlfse,
uiting te geven aan deze gevoelens, en leg
gen de gelofte af. dat wU met al onze
krachten er toe zullen bijdragen, om een
nationaal geweten te vormen, dat de be
gane ergernis ral herstellen
“Eveneens uit Madrid het protest
van den Diocesanen Bond van Katholieke
Jeugdvereenlgingen. Voorts van de katho
lieke Vrouwenvereeniglngen van Tudela. Za
mora en Granada van de Sterrenwacht
en het laboratorium van Barcelona, welke
beide Instellingen namens büna allen, die er
aan verbonden zUn, verklaren, dat zU de
Jezuïeten niet missen kunnen.
De Ingenieurs van Santander betreuren
dat het mogelUk geweest is. een decreet,
als dat der ontbinding van de Jezuïeten
orde, te publlceeren, en op die wüze een
klein leger van Intellectueele en moreele
krach’en s«n d» msst-ehspnlt te onttrek,
ken. In Valladolid werd de gouverneur op
één avond vUfhonderdmaal opgebeld, door
personen uit de meest verschillende krin
gen, die allemaal vroegen, waar het nu
heen moest met de telloose armen in de
stad, die dagelUks warm eten kwamen ha
len bU de paters van het College; en hoe
de regeering zich een oplossing dacht inza
ke 450 kinderen, die midden in het leerjaar
hun studie moeten onderbreken.
Een arbelderscommlssle uit Ferrol
er bU de regeering op aan. dat zU
op haar besluit terugkomt: als de
ders overdag in de fabrieken en
werken, worden hun kinderen Uefderiik
opgenomen bU de Jezuïeten, dis hun vol
ledig en kosteloos ond«rrtcht geven!
TV stroom van protesten is róó vroot, dat
zelfs de regeerlngsbladen dien niet meer
kunnen ve’zwiieen De regeering zal de han
den vol hebben. TerwUl de uiterste elemen
ten van de bevolking door staking en op
loopjes voor de noodlge afwisseling zorgen,
zoodat voortdurend troepen en gendarmes
moeten Ingrijpen, heeft de regeering door
haar ongegronde en hatelUke maatregelen
teven de Jeculeten In het bUzonder, en te-
komen stukken, deed de voorzitter
mededeelingen nan-.?r.c het D. B.
Als ondervoorzitter is door het D. B.
aangewezen de heer mr. J. Houben (Til
burg), en als penningmeester de heer mr.
E. baron van Voorst tot Voorst (Gelder
land).
Als redacteur van het part ij-maandschrift,
dat deze maand zal verschUnen, werd aan-
PartUsecretarls, terwUl de
richtlUnen voor de redactie
werden vastgesteld.
Het Centraal Adviesbureau voor Ge
meentepolitiek Is reeds In volle werking ge
treden en mag zich In groote belangstel
ling verheugen.
Als gedelegeerd lid van het PartUbestuur
In het Bestuur der Federatie van Bonden
en Centrales van R. K. gemeenteraadsleden
in Nederland, werd aangewezen de heer
Van Voorst tot Voorst, lid van het D. B.
Goedgekeurd werd een reg'ementswUzl-
glng van de R. K. RUkskleskringorganlsa-
tle Lelden.
Het schrlftelUk verslag door den Partij
secretaris, uitgebracht over de vergadering
dxl. 4 Januari 1932 van het Comité Exé-
cutif van het Internationaal Secretariaat
van Katholieke partijen, werd, na monde
linge toelichting voor kennisgeving aange
nomen.
