ONS BLAD
hff
VANDALENWERK IN SPANJE
Voornaamste Nieuws
De sluiting der scholen van de Jezuïeten
[J
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 34
WOENSDAG 10 FEBRUARI 1932'
f40
GROOTE BRAND
HARD TEGEN HARD
DE BA
ETER
TE MEMEL
•V
OM 20 pCt. VAN HUN LOON
f
Geen Litausch
Mr. J. SCHOKKING
gedelegeerde te Genève
Lid van den Raad van State
KG
DE H. VADER OVER
GENEVE
HET GEVAL KORS
Motief der Belgische
VERZOEK
CRISIS IN DE MIJNEN
DE LATERAANSCHE
PACHTERS EN HYPOTHEEK-
VREDE
HOUDERS
SMITH STELT ZICH
BESCHIKBAAR
Mussolini morgen naar
den H. Vader
Werktuigenfabriek totaal
vernield
LOONCONFLICT IN
DENEMARKEN
DUITSCHLAND WIL GEEN
UITSTEL
VERWERPING DER
PACHTWET
HET DREIGEND
TEXTIELCONFLICT TE
ALMELO
JOH. LAUWERS
PAYGI OP 3
ALKMAAR
Buikbanden en Breukbanden
ÏEN
STOOMERIJ S. KROM
Tolischus aan de deur gezet
Vrijdag honderdduizend
man in staking?
regeering
Adverteerders
DE BRANDWEER POMPT EEN
SLOOT LEEG
sga jé
’a Hr
t
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
I
er
i
i
I
Arrestatira wegens maje'teltsseherob.
Tweede
In de
De „reuz nnetjes van Yperen in den gecostumeerden stoet.
t
I
Barometerstand 9 uur tjh.: 7.74 vooruit.
i
F
weten.
il
aan
I
t
I
ds
i
ld
DB DIRECT»
ld
Hoofdbestuursvergadering der
arbeidersorganisaties
De Staatscourant van hedenavond zal de
benoeming bevatten van mr. J. Sc bokking,
lid van de Tweede Kamer en burgemeester
van Katwyk tot lid van den Raad van State.
en
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 553.
•li verlies v.n
anderen vinasr
De
het
De Rood*; Duivels met 63 door de Zwa
luwen geklopt.
Mr. J. Schokking lid van den Raad va»
State.
De ZuldeneebegrooUng
Kamer.
B Ajftm
1 naar
op 22
terdam
t zeU-
kind,
noemd
De Olympische winterspelen te Lake Pla
cid.'
irten
iring
a de
|1 de
:hter
aard
wals
hip-
de
dit
limd
l zal
uk
te
de
ing
13L
ach
te
aar
od-
bleek-
uitend
recon,
‘lijken
sr lag.
r drie
atleo"
sloeg
draal
TELEFOON 1513 (3 Hjnen)
LAATSTE WEEK
20 PROCENT KORTING
op alle stoomprijzen
ide
der
iwe
dit
dip
sk-
>n-
a
eer
zeil-
ischip
k liet
val-
nljde-
r van
n dat
Ischip
sein
sleep,
or de
d. De
a 3*.
t zUn
rzand
et de
jetul-
naakt
wind
lit de
imen,
tuur-
t van
i ter
ïendo
kun-
inge-
looro
iderd
twee
doch
ns tig
en-
at-
!tl-
ad.
de
zich
hun
hevige
Proteateerende landpachten
Maandagmiddag kwam het dagelijkse!) be.
stuur van den Bond van Landpachten In
spoedvergadering bijeen, ter bespiektng van
de situatie na ds verwerping der Pachtwet
door de Eerste Kamer.
Besloten werd de actie tot versterking van
den bond mot verdubbelde kracht ter hand
te nemen. De algemeene leden vergadering
werd bepaald op 3 Maart te Zwolle, terwijl
25 Pebr. te Leeuwardsn een groote protest-
vergadertng zal worden gehouden.
Muslekauteursreeht en de steun aan du
aardappelmeel-industrie door de Eerste Ka
mer aanvaard.
Klaeht van den H. Vader naar aanleiding
der ontwapeningsconferentie.
Hoe groot de schade, die werd aangericht,
ongeveer bedraagt, kon niet worden vastge
steld, aangezien de eigenaar, de heer Lan-
fers afwezig was. Wel zijn groote voorraden,
die stonden opgeslagen verwoest. Verzeke
ring dekt echter deze schade.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—
regels IJS: elke regel meer f «AA
RECLAME per regel 6.25 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's f OM.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD”
b(j vooruitbetaling per plaatsing
0.60 por advertentie van 5 regels;
Iedere regel meer f 0.12
loodt,
iatieo"
bruto
op het
Han-
Umul-
koelte,
nschen
sin en
"'’voer,
in het
wer-
ngs de
oorden
rooden
rd een
I door
IJ den
gaan.
»ran je.
u het
i sleep
oeven»
vaar-
ft ge-
kchter
recht
i met
ten In
hepen
n boel
in de
Ie Po-
dacht
Lanaal
Dinsdagmiddag vond te Almelo een
hoofdbestuursvergadering plaats van de vier
textldarbeldersorganlsatles, „De Eendracht".
„Unltas". ...et. Lambzrtus” en de politiek-
onafhankeiyke textlelarbcldersorgpnlsatie, ter
bespreking van de door de Altneloscho
Fabrlkantenvercenlglng voorgestelde loons
verlaging van ca. 10 Over den te volgen
weg werd volledige overeenstemm ng bereikt.
Nog deze week zal men zich in een
schrijven. waUrin de houding der organisa
ties wordt bepaald, tot de werkgevers web-
den.
de „Julianamün” te
Efgel hoven, die ook van de malaise gaal
'Wen. wanneer het „stookt meer Nederland-
ft'he keien” niet wordt opgevolgd, daar er
th»n« per week reeds twee dagen vaeanUe
wordt ingevoerd
De meeste ouders willen voor hun kin
deren godsdienstig onderricht. Daarom zullen
zij hoogstwaarschijnlijk niet gebruik maken
van wat de Staat hun aan onderwijs biedt,
maar eigen scholen stichten.
Vindt de Regeering dat goed?
Pater Vlllada haalde zijn schouders cp.
Tot nog toe-is er niets gebeurd, wat
KONINGSBERGEN, 9 Febr. pleuter). Vol
gens nadere berichten alhier ontvangen, zou
de benoeming van het nieuwe directorium
onder Tolischus slechts een voorlöopige maat
regel zijn. De Litausche regeering verklaart
dat de vorming van een nieuw dlrectorum op
democratischer! grondslag zal geschieden ge
lijk in het statuut van Memel bepaald is.
De ^anddagpresldent Dreszler heeft gewei
gerd met Tolischus te onderhandelen over dé
vorming van een nieuw directorium, met de
motlveerlng. dat president Böttcher zijn
ambt niet had neergeiegd en er dus geen
sprake kan zijn van de vorming van een
nieuw directorium. Toen ToEschys den Lanu-
dagpresldent en de afgevaardgden lafheid
verweet, weigerde Dreszler alle verder contact
met hem en wees hem de deur van net
landdaggebouw.
Toén Tolischus nogmaals aan de deur ver
scheen. bleef Dreszler bjj zjjn weigering om
met hem te spreken.
Gisteren zijn te Kowno 30 Dultsche kran
ten in beklag genomen, die berichten en arti
kelen bevatten over de gebeurtenissen in het
gebied van Memel.
op.
--i op
het tegendeel wijst.
Hoe staat het met de adellijke kringen?
Hoe reageeren die op den toestand?
Die zjjn meerendeels het land uit.
En de intellectueelen?
Die zijn slecht geleld, In ongeloovige
antl-kerkelljke richting.
Maar er zijn toch heel wat katholieke
Jjrofessoren en studenten?
Wel voor de helft. Maar tegen de ande
ren moeten ze vóór alles goed georganiseerd
zijn, en dat zijn ze niet. Zoo komt het, dat de
anderen ons nog jle baas zijn.
Hoe gaat, het nu eigenlijk met de over
dracht van de kerken en colleges?
De kerken wordep overgedragen aan de
bisschoppen, en de colleges vervallen aan den
Staat, die er dan mee doet, wat hy wil. Het
spreekt natuurlijk vanzelf, dat de ouders vrij
zijn, toe te zien, wit voor onderrlcht hun
kinderen voortaan geboden wordt.
Doen zich nog incidenten voor bij de
overdracht?
Neen. De regeering gedraagt zich over
bet algemeen hoffelijk. En wy moeten ge
hoorzamen.
Hoe acht u het mogelijk, dat een be-,
trekkeiyk klein deel van de bevolking de rest
op deze wijze kan terroriseeren?
-*- Vergeet u niet, dat de helft van de re
geering tot de Loge behoort!
Behoort de heer Zamora daar ook toe?
Denkelijk wel.
Hoe Is dat te rijmen met zjjn katholicis
me van de daad?
Er zjjn gevallen bekend, waarin de Loge
aan haar leden de verplichting oplegt, om In
hun eigen kring bepaalde voorschriften te
blijven naleven als het doel maar bereikt
wordt.
Is bet niet mogelijk, dat de heer Za
mora het bekende decreet onderteekend
heeft, om erger te voorkomen?
Dat is mogelijk. Maar Ik geloof het niet.
Trouwens, hoe kan het erger?
Het werd tijd, om afscheid te nemen van
pater Vlllada.
Nog één vraag, pater. Zijn de Span
jaarden. de katholieke Spanjaarden vooral,
zóódanig geschrokken, mlwehlan. van wat nu
gebeurt, dat by de eerstvolgende verkiezingen
althans een sterke minderheid der katholie
ken in het parlement gevormd wordt?
De as. verkiezingen die zyn over en
kele maanden. Ja, als het zoo doorgaat, ver
wacht Ik een grooter aantal katholieke Ka
merleden dan de thans aanwezige 120. Vooral
(en hy lachte fyntjeO als de Regeering
het vrouwenkiesrecht Invoert! Deze Regee
ring heeft In leder geval bewezen, dat zy niet
regeeren kan. Ik betreur, wat er Is voorgeval
len, maar Ik ben overtuigd, dat er Iets goeds
uit voortkomt. De Spanjaarden zyn mln of
meer Ingeslapen. Met hulp van O. L. Heer
komt alles terecht. Een jaar kan het zoo niet
duren dat is mUn vaste overtuiging.
Ik drukte pater Vlllada erkenteiyk de
hand
Maak gerust gebruik van myn mede-
deeUngen, zei hy ten afscheid. Ik biyf In
Madrid, maar er is niets van alles, wat Ik
u gezegd heb. dat Ik niet verantwoorden kan
Weer spoedde Ik my door de stoffige stra
ten der bultenwyk naar de Métro een
uiterst voortreffeiyk verkeersmiddel hier ter
plaatse, dat het in duldelykheld van aan
wijzingen, en In prompte bediening, van zyn
Parysche voorbeeld blijkt te winnen.
Alle sbanne s op dit blad zijn Ingevolge de verxekerinasvoorwssrden
te*" ongevallen verzekerd voor een der volgende u n keer in gen
NEW YORK. 8 Febr. (VX>.). De oud-
gouvemeur van aen staat New York. Al
fred E. Smith, de rivaal van Hoover by de
verkiezingen voor het pres dentechap in
1928, heeft verklaard, dat hy bereid is, we
derom een candldatuur te aanvaarden In-
dlen de Democratische Party zulks wenscht.
Men acht^deze verklaring van groot belang,
aangezien het bekend was, dat Smith zich
zelf niet op den voergrond zou dringen in
dien de Democratische Party hem niet voor
een candldatuur zou ultnoodlgen. terwyi de
Party zich niet aan een ultnootltgihg wilde
wagen, zoolang de houding, die Smith zou
aannemen, niet bekend was. Uit Smith’*
verklaring, dat hjj geen enkele candldaiutir
OENEVE, 9 Febr. (V. D.) Staatssecretaris
von Bulow heelt Dinsdagavond bij de ope
ning van de z.t.lnj van den Volkenbonds
raad in plaats van een monde Inge verkla
ring den secretarls-ger.eraal van den Vol
kenbond een schreven over/.andlgd, dat ty-
dens de zitting aan alle leden van den Vol-
kenbondsraad is t?r hand geeteld. De secre
tarls-ger.eraal heelt den tekst lan hst
schrijven onverwijld telegraf.sch ter ker.nls
gebracht van de regee.lng van Litauen. De
tekst luidt:
„Het is den Raadsleden bekend c’at de
Rykskanseüer namens de Dultsche regee.lng
een ernstige en uiterst dringende aangele
genheid van het Memclgcbéd aanhangg
heelt gemaakt by den Raad en te dien e nde
een directe zitting van den Raad heeft ver
zocht. Tot myn groot leedwezen kan de aan
gelegenheid niet In de zlttl.-g van heden
behandeld worden, omdat g en gevolmach
tigd vertegenwoordiger van de Ll.ausctie re
geering aanwezig Is te Genève. Ik wensch
heden te verkneed dat mijn regeer ng de
aangelegenheid zoo be a gryk en dringen 1
acht dat deze geen uitstel m eer gedoogMocht
derhalve de kwe.tle der deelname van een
gevolmachtigd ve: tegenwcord.ger der Iltou-
sch regeering niet onverwyid worden opge
lo.t. dan zal Ik mij voorbehouden in ver
band met de verdere behandeling der aan
gelegenheid de noodiie voorst-1 en in te die
nen. Ik verzoek u dezen brief tegeiykrrtyd
ter kennis van den Raad te w.llen brengen
F BUREAU:
I Teteioon:
ABONNEMENTSPRIJS:
I m kwartaal, voor Alkmaar f 2^—
Voor bulten Alkmaar 2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad*
0.60 hooger
Intusschen werd het vuur door den krach-
t gen Oostenwind dermate aangewakkerd
dat weldra aan blusschen niet meer viel te
denken. De bewoners aan den 'overkant van
straat moesten worden gewaarschuwd
gereed te houden om leder oogenbllk
woningen te verlaten, aangezien de
wind een waren vonkenregen om
deze hulaen deed nedsrdalrn. Om twee uur
bleek, dat d« brandweer verder niets meer
kon uitrichten, aangezien de tochtsloot, die
bet bluschwater moest leveren, leeg gezo
gen was. Men was toen wel gedwongen het
gebouw tot den grond toe te laten afbran
den.
ROME. 9 Febr. (V.D.) Officieel wordt
medegedeeld, dat het bezoek van Mussolini
aan Z H. den Paus Is -sastaesteld op Don
derdag 11 Februari aa.. den verjaardag van
den Lateraanschen vrede en den vooravond
van het tienjarige kroningsfeest van Paus
Plus XI. Mussolini zal begeleid worden door
den Minister van Justitie Rocco, den ambas
sadeur by het Vatlcaan De Vecchl, den on
derstaatssecretaris by het Ministerpresidium
Glunta, dan onderstaatssecretaris van bet
Ministerie van buitenlandsche zaken Vanl
en nog eenlge ambtenaren van de Italiaan-
ache ambassade by bet Vatlcaan.
BRUSSEL, A-Febr. (B.T8.) Vlaamsch-Na
tionale afgevaardigden hebben den Minister
van Justitie geïnterpelleerd over de ontzeg
ging van den toegang tot Belglé aan Pater
Kors O.P., die als spreker was uitgenoodlgd
op een vredes-meetlng te Leuven.
De Minister van Justitie herinnerde er aan.
dat gedurende den laateten tyd een krach
tige actie werd gevoerd voor dienstweigering.
Meetings als de bewyste vredesvergad'erlng te
Leuven zouden gelegenheid kunnen geven, om
tot ongehoorzaamheid aan het gezag aan te
zetten. De Minister gaf toe, dat het hier
minder een revolutlonnalre vergadering gold
dan wel een meeting voor militaire ongehoor
zaamheid.
De Minister la* een artikel voor uit de
..Nieuwe Rotterdamsche Courant", waaruit
biykt, dat aan het antl-mll'tairistisch karak
ter van- de meeting niet viel te twy telen. De
Belgische Regeering kan geen vreemdelingen
dulden, die naar Belglé komen, om er de
jonge menschen tot ongehoorzaamheid tegen
het gezag op te zetten, zeker niet te Leuven.
De regeering heeft niets tegen de persoon van
Pater Kon, maar het was bet byzonder ka
rakter van deze meeting, dat verplantte om
hem te weigeren. Het ia de plicht van elke
regeering om vreemdelingen te beletten zien
te mengen in blnnenlandsche geschillen. Ook
de Belgische regeering ia vast besloten, ozn
Iedere vreemde inmenging in Belgische aan
gelegenheden te beletten, en zeker daar, waar
het de eenheid van het land sou kunnen
w.g. v Bulow."
Deze nieuwe Dultsche stap heeft plaats
gehad omdat dé regeering te Kowno h.eft
geantwoord dat de minister van Buitenland
sche Zaken Zaunlus ongesteld Is. De Ll-
tausche regeering heeft ondanks het ver
zoek van den V.B.-secretaris geen vertegen
woordiger benoemd.
ROME 9 Febr. (Reuter). Z. H. de Paus
ontving heden de Vastenpredikers van Rome,
wlen hy rprak over de verwachtingen, welke
de in het nauw gebrachte wereld koesterde
van twee internationale conferenties, waar,
van de eene is uitgesteld, terwyi niemand
kan weten, wat de andere zal brengen.
(Biykbaar bedoelt de H. Vader de herstel-
conferentle en de ontwapeningsconferentie.
Red.)
Men moest er op vertrouwen, dat de Ood-
deiyke Voorzienigheid de wereld te hulp
komt. Het is een smartelyk schouwspel te
zien, hoe leidende pertboniykheden bUeen
komen voor onderhandellngen en nooit hun
gedachten op God richten.
Officieel wordt medegedeeK dat Mus
solini morgen een bezoek aan den H. Vader
zal brengen.
Beleefd verzoeken wy de
medewerking van onze H.H.
Adverteerders inzake het
vroegtijdig toerenden van
de voor de Zaterdag-num-
mers bestemde advertentlën.
Wy_ sullen het zeer op prlja
stellen indien wy Ce an-
nonces. bestemd voor Zater
dag. reeds des Donderdags of
utterlyk des Vryd&gsmorgens
ontvangen.
Door het vroegtijdig inzen
den van advertentlën «in
nen wy ook aan de nitvoo-
rlng, du* aan het zetten
van de ac£(ert^itle, meer
aandacht scMfittJn hetgeen
vanzelfsprekend de reclame-
waarde van de annonce ten
goede komt.
Mede Ir Uw eigen belang
vertrouwen wy op uwe
medewerkihg inzake een en
ander te mogen rekenen,
waarvoor bij voorbaat onzen
HOF 6. ALKMAAR
Administratie No. <33
Redactie No. 633
Opmarsch van Jong Litaners?
MEMEL. 9 Febr. (V. D.) Naar verlujd.
zouden Jong Lltauers. leden van Schaulu
Sajunga, op 11 Februari een grooten op
marsch naar Memel organ! ë3ren. Te dien
einde zouden hun, naar verluidt, van
Kowno uit extra-treinen ter beschikking
worden gesteld.
Hoe kunnen zij worden geholpen?
Dezer dagen vond een conferentie plaats
van den Drentscbm Boerenbond met en
kele leden van de Tweede Kamer.
Besloten werd, om vanwege het voorloo-
pig hoofdbestuur een adres te richten aan
de drie centrale landbouworganisaties,
waarin verzocht wordt een commissie in
het leven te roepen, welke op korten ter
mijn r.agaat op welke wyze pachters en
bjpottieekboeren. vooral zy. die op zeer
booge lasten zitten, kunnen worden gehol
pen. In overweging wordt gegeven, bedoel
de commissie uit te breiden me» vertegen
woordiging van de vereenlglng grondbezit
en van den bond van landpachten. On
derzocht wordt ook de mogeiykheld of van
rijkswege gegn voorschotten óf credieten op
lagen rentevoet kunnen worden verstrekt
aan noodiydende boeren, opdat zy hun
neodzakeiyke kunstmeststoffen en/tf vee-
voederarukelen zulten kunnen betalen.
In den afgeloopen nacht omstreeks 1 uur
ts door töt nu toe onbekende oorzaak een
geweldige brand uitgebroken in de fabrieken
van industrie-, landbouw- en zuivelwerk-
tuigen. annex woonhuis, toebehoorende aan
den heer A. Lanfers. en staande te Eelders-
wolde, op een half uur afstand van Gronin
gen.
Toen de brand uitbrak was niemand in het
gtbouw aanwezig. Een overbuurman, die
door het loeien van de vlammen wakker was
geworden, waarschuwde de brandweer van
Groningen, die contractueel verplicht is om
ook hier, hoewel dit bulten de gemeente
Groningen valt, hulp te verleenen. De
Oroningschc brandweer vertrok onmlddeiiyk
met een motorspuit naar de plaats van de
brand, doch hkd het ongeluk om vlak by het
brandende gebouw met de motorspuit in een
greppel te geraken, waardoor deze niet ge
bruikt kon worden. Onm ddeliyk werd tele-
cnlsch een tweede motorspuit gewaarschuwd,
die spoedig ter plaatse verscheen en einde-
iyk met drie stralen water kon geven in d*
loeiende vuurzee. Ook hierby werden echter
groote moetiykheden ondervonden, aange
zien het waterlozer een afstand van 300 M.
uil een tochtsloot moest worden gehaald.
Uit Kopenhagen wordt aan de N. R. CM.
gAnald:
Als een bom was de elrèh/van werkge
vers tot 20 pet. loonsverlaging uit de lucht
komen vallen, vooral omdat partyen het
eens geworden waren nader te confere?ren
over het tydstlp, waarop de thans gelden
de overeenkomsten zouden afloopen. Men
zou dan alleen een bepaling inlaaschen, die
het mogeiyk zou maken de ogereenkometen
op te zeggen indien de prijzen van levens-
mldde en etc. be'arg-yk duurder werden,
maar vooropgesteld was, dat men in geen
geval aan de loonen zou gaan knibbelen.
De partijen staan nu dan ook zoo ver van
elkaar, dat de rijksbemtddetear Rils Han
sen het opgegeven heeft te trachten ze by
elkaar te brengen. Hy heeft de volgende
verklaring bekend gemaakt:
„By het onderzoek, hetwelk de bemidde
laar Vrijdag en Zaterdag naar aanleiding
van de waarschuwing voor een uitsluiting
by de vereenlglng van werkgevers en ..De
samvlrkende Fagforbund” heeft gedaan,
heeft hy geen basis kunnen vinden om het
grschil op te lossen. De standpunten der
partijen zyn zoo ver van elkr.ar verwyderd.
dat men tot de conclusie meet kernen, djw
er geen kans van slagen is.’
Men vraagt zich nu allerwege af: wat nu?
Geen van beide partijen voek er iets voor
zich met den ander in verbinding te stel
len en men acht het daarom vas staand,
dat de uitsluiting, die een 100.000 man
werklos maken zal. Vrijdag zal beginnen
Dit is t<e meer te betreuren, daar men
zich ten zeerste verheugde door het groote
succes van de Juist uitgeschreven „burger-
leenlng” van 30 ml l'.oen, waarvoor voor 52
mlllloen geteekend werd, waardoor het mo-
gelljk werd gemaakt vele belangrijke wer
ken voor de stad Kopenhagen gaande te
houdew. JJe leenlng doet vooral haar naam
eer flan, omdat het in hoofdzaak de kleine
spaarders geweest zyn, die dod? obligatie»
van 100 en 50 kroon te koopen voor het
succes gezorgd hebben.
Burgemeester HedeBol-heeft nu aan den
minister voorgesteld slechts 2 ml Hoen af te
wyzcn, en dit alleen van de groote Inschrij
vingen. terwijl men niet, zooals het plan
was. de nog In portefeuille zynde obligaties
van leenlng 1931 zal verkoopen.
Het wordt vooral in handelskrlngen ten
zéerste betreurd, dat nu alles stop gezet zal
worden, op het ccgenblik. dat men de toe
komst wat hoopvoller g'ng inzien dank zij
de valutaregellng en het succes van deze
leenlng.
(Van onzen byzonderen Spaanschen'
correspondent.)
Madrid, 3 Febr. 1932.
Aan de Calle de Alberto Agulléra verryst
Matig het Institute CatóUco de Artes e In-
dustrias. Door de vriendeiyke bemiddeling
van een Spaanschen col.ega, en voorzien ais
ik was van deugdelijke geloofsbrieven, was Ik
aldra In kennis gekomen met pater Garcia
Vlllada 8. J., den waamemend-rector van
genoemde inrichting.
Ik kwam net op tyd, want heden. Woens
dag, moet de overdracht van aUe Inrichtin
gen van onderwys, die tot dusver door de
Paters Jecuteten geleid werden, aan den
Staat plaatr hebben, en Pater Vlllada was
blijkbaar In afwachting van de komst der
tegeerings-ambtenaren.
De kennismaking had op straat plaats. Op
dat oogenbllk had pater Vlllada niet veel weg
van een Jezuïet. Ik had werkelyk moeite, om
te gelooven, dat die eenvoudige, in burger
kleding gestoken man. die met enkele an
deren vóór de deur stond te praten, de door
my gezochte was. Maar toen hy hoorde,
waarvoor ik kwam, trok hy my aanstonds
mee naar binnen, en weldra waren wy in een
druk gesprek gewikkeld. Ik drukte myn Innig
leedwezen uit over wat de Orde in Spanje
was overkomen. Maar vó<ta- ik nog uitgespro
ken was. vroeg pater Vlllada:
Hebt u dit gebouw al gezien?
Nu had ik wel een wandeling om het kolos-
reie. bouwwerk gemaakt, en wel opgemerkt,
dat er heel wat ruiten vernield waren en de
deuren en de kelderverdieping sporen van
geweld vertoonden, terwyi ook de voorgevel
niet vry was van brandvlekken zoodat ik
het gebouw aanstonds van een foto, die na
de brandstichting op 11 Mei gemaakt was.
herkend had. Maar wat Ik nu te zien kreeg,
was zóó ontzettend, dat ik myn «ogen niet
gelooven kon. De kerk, die van de inrichting
deel uitmaakte, was een puinhoop. Er was
gewoon niets meer in te .zien. Alles aan den
wand, en alles, wat los en vast was. de al
taren, alles was weg. De eetzaal, in een ander
deel van de benedenverdieping, was grondig
vernield. Evenzoo de tooneelzaal van de stu
denten. De physica-zaal een puinhoop; alles,
wat breekbaar was, kort en klein geslagen
Van de bibUotheek was niets meer over dan
in een hoek een stapel halfverbrande boeken.
Ongeveer 40.003 werken zyn verloren gegaan,
waaronder heel wat, die niet meer vervangen
kunnen worden. Slechts enkele klaslokalen
zijn gespaard gebleven, en ook de kapel
wonder boven wonder.
En d4ir woonden wjj, ze! pater Vlllada
weemoedig, naar de trap wyzend, die naar de
darde verdieping leidde.
Maar hoe is dat alles toch zoo plotseling
in zyn werk,gegaan? vroeg Ik, toen Ik eenlgs-
zin-, van mijn ontsteltenis bekomen was.
Pater Vlllada glimlachte even.
Teen de monarchie viel, wisten we, dat
wjj het eerst aan de beurt waren, zelde hy.
Afgesproken werk. Maar (en hy keek
my veeibeteekenend aan) wy Jezuïeten
zijn zoo iets gewoon!
Wat is nu het gevolg van een en ander?
vroeg Ik. Wat gaan de Jezuïeten begin
nen?
We kunnen niet anders dan weggaan,
luidde het antwoord.
Hoeveol blyven er nog, denkt u?
Een kleine helft. De meesten gaan naar
Frankryk. België en elders. Ook naar Hol
land gaan er enkelen naar Valkenburg.
O. we worden overal goed ontvangen.
Ik zag daarstraks beneden nog wat jon
gelui rondloopen, zelde Ik. Is dit gebouw
dan eigenlijk neg open?
We blyven hier tot het laatste oogen
bllk, antwoordde hy.
Hoeveel paters zyn er la deze inrichting
nog?
Behalve my nog zes.
Moet u nu ook vertrekken?
Ja. Waarschynlyk vandaag nog.
Wat gebeurt er nu met het onderwys?
De regeering zet hier eigen mannetjes
neer. Maar het is nog niet zeker, waarvoor
het gebouw voortaan zal dienen.
Ik dacht bij mezelf, dat de regeering zich
heel wat kosten had kunnen besparen, als ze
het gepeupel, na de revolutie van het vorig
Jaar, wat minder baas gelaten had.
Was het onderwys hier geheel gratis?
noeg ik.
Ja. absoluut.
•Dan zal het den Staat heel wat gaan
kosten..'.
O, voor héél Spanje beteekent het mll-
Uoenen!
Waar moeten de kinderen nu heen,
zoodra deze en andere Inrichtingen aan den
Staat zyn overgedragen? Wat zeggen de
ouders ervan?
De Fclglsche regeering motiveert da
terugwijzing van Prof. Kon OJ*.
f ^nnfl L«ven»lan«e reheele ongeachlktheld tot werken door f 7Rfl onxeval met f OCfl bij verlies van een hand f 1 0C bij verlies van sen f Cf) _bli een breuk van
- wVWVv” verlies van beide armen, beide beenen ol beide ooxen doodelijken afloop KwU.- een voet ot een ooa duim ol wljsvlnaer wWs beei\ <d arm
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAM VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
zal aanvaarden of campagne zal steunert
tegen de besluiten van het damocratische
Party-congres. leidt men af, dat hy, wan
neer het in Juni te Chicago te houden con
gres der democratische party besluit om
den huldigen gouverneur van New-York,
Fkanklin Roosevelt, candldaat te stellen,
ogk deze candldatuur zal steunen. Het feit,
dèt Alfred Smith zich echter wetterom be
schikbaar stelt, maakt de kansen vöor Roo
sevelt's candldatuur geringer.
in
en
in
•n
cs.
it-
*R
;e*
