I
DE SCHORSIN.G VAN
De cdnsuur-'Madrid en Moskou
DE VRIJHEIDSHELD DER NIEUWE WERELD
GEORGE WASHINGTON
Z. H. EXC. MGR.
J. H. G. LEMMENS
f
1 \-
„EL DEBATE”
„ST. AUGUSTINUS EN
DE H. EUCHARISTIE”
1.50
TWEEDE BLAD
BLADZIJDE 1
VRIJDAG 12 FEBRUARI 1932
DE PROEFTUIN TE AALSMEER.
3
LANDMACHT
1732 - 22 FEBRUARI
1932
r
En waarom zouden we
treuren?
VERSCHENEN
•'W'
i
door Pator W. v. Dijk O.E.S.A.
uitsturend bb
LUDWIG WUELLNER
K
I»
Madrid. 7 Febr. 1932.
„Kapelaan Lemmens”.
I
i»
ze
te
d. w. z.:
zulk
d<
i
GEORGE WASHINGTON
Vr
:èn.
tl
i
'1
lr
1
van
macl
.1
(Van onzen bb zonderen Spaanschen
correspondent)
i’
l»
.1
Mgr. Lemmens telde mee onder de
«eer goede studenten en legde dan ook
*t was In den eersten tijd, dat de bij
zondere gymnasia het jus promovendi
hadden *n mooi eindexamen af.
Met het lager onderwijs is hij eenlger-
mate verbonden door het secretariaat
der St. Josephsvereeniglng ter bevorde
ring van het lager onderwijs in *t Bis
dom Roermond, een functie, die hij met
Ijver vervulde-
Velen kwamen in de dagen van dr.
Lemmens’ professoraat in de Moraal
theologie raad en hulp vragen, en bij
menige kloosterroeping was hij de gees
telijke Mentor.
Genoemd mógen worden naast zijn
kunde en zijn zielenijver, zijn beschei
denheid, eenvoud en medeleven met al
len, die in moeilijke omstandigheden
verkeerden.
Zijn vierjarig kapelaanschap In een
der grootste arbeldersparochies van Ne
derland, de jSt. Mathias’* te Maastricht,
had hem een diepen kijk In het zlele-
leven en den zielenood van velen gege
ven.
Ad multas armos!
Alfonso als leider der vereenlgde
monarchistenT
EN BIJ HET EUCHARISTISCH BU
REAU. BEGIJNHOF 32 TE AMSTER
DAM VERKRIJGBAAR:
feitelijk onwet-
f monarchisten,
/oorwaarde, dat
ze hun beginsel niet al te vurig verdedigen!
De onderdrukking van de vr|je opinie in
Spanje, de voortdurende voorafgaande be
dreiging. die de pers in haar beschavings
werk belemmert, de plotselinge schorsing
voor korter of langer tijd, die haar als een
zwaard boven het hoofd hangt, en met één
slag het leven van een courant vernietigen
karn zonder dat dén een waarschuwing tot
haar gericht wordt werkt met dulvelsche
I
sluwheid. De vrijheid, die heet te heerschen.
Is als ’t w>re het lokmiddel, dat den vijan
den der Regeerlng vertrouwen moet Inboeze
men, om ben alsdan in de val te lokken,
waar zb den dood vinden.
Zóó regeert ook Stalin. En werkelijk, juist
dezer dagen bevatte een revolutlonnalr blad
een oproep aan het adres van de Regeerlng,
om
op te treden tegen alwle zich niet onder
werpt aan de revolutlonnalre beginselen, en
het begrip v r U h e 1 d niet al te belachelijk
te maken! Alsof het nog niet genoeg was!
Het blad verwijst naar den toestand van de
pers in Rusland. Daar heeft men alleen de
i u
•A
1
e
1
allen
toe
eeuw.
I
I
Verder ontleenen aan de Umburgeche
Naden:
i
aL
e'
koloniën en het moeder-
in het open kruitvat der
Van hooggeëerde zijde doet men ons
de volgende zeer belangwekkende mede-
deellngen:
Mgr. Lemmens is oud-student van Rol-
duc. Met den Aartsbisschop en de Bis
schoppen van *s Hertogenbosch en Roer
mond mag Rolduc ook den Roermond-
schen Coadjutor onder zijn leerlingen
tellen. Hij is zelfs de eerste, die het ge-
heele Rolducsche curriculum ter plaatse
voltooide. Tot zijn klasgenooten behoor
de onder meer de tegenwoordige hoog
leraar in de Latijnsche taal en letter
kunde te Nijmegen, Prof. dr. A. Slijpen
Als een of andere humorist door de radio
een liedje zong op vrooijjke gebeurtenissen
tijdens een begrafenis, meenden we mis
schien, dat deze liedjeszanger een overladen
fantastisch brein bezat. Een begrafenis viert
men toch niet en daar heerscht toch droefe
nis, verdriet, omdat een dierbaar mensch is
heengegaan Over het verdeelen van erfenis-,
sen zullen Vi niet spreken, dit hoofdstuk is
al te gevaarlijk.
Maar hoe vindt u deze authentieke adver
tentie in „de Volkskrant"?
UITSPANNING „T LINDENHOF"
Uitstekende gelegenheid voor het honden
van Begrafenissen.
GOEDE CONSUMPTIE
BILLIJKE PRIJZEN
Aanbevelend,
H. BLIKMAN.
TEL. 1518 ENSCHEDE.
Na den vrede trou vde George Washing
ton met Martha Dandridge, de weduwe van
Daniël Parke Curtis. Door zijn huwelijk werd
hij een van de rijkste mgnschen in de En-
Beh
ttai
lerk verklaart het vrij- J
tal het decreet, waarbij
1) Ik verheug me over uw succes: want
herhaaldeljlk hoor Ik de oude generaals van
uit krijgshaftig land (hier is Frankrijk be
doeld) met echte Instemming, met een groots
bewondering over uw optreden spreken en
kennen u eenstemmig de beteekenls
van een der grootste veldheeren dezer
u
i
t
I
t.
met onverbiddelijke gestrengheid t
k
I
i®
ui svuorauu. saraas ucctv U1CU auvcu vsv
communistische pers, die van begin tot eind
A «4a rl zl l rrl n S —11^8
I-
MADRID, 8 Februari 1932. In welingelich
te kringen wordt hier verklaard, dat het In
het begin van deze maand tot een verzoe
ning is gekomen tusschen de beide monar
chistische groepen de aanhangers van den
gewezen koning Alfonso XIII en die van
Don Alfonso Carlos, de z.g. Carlisten. Ex-
konlng Alfonso is thans erkend als leider der
belde groepen, die voortaan één groep zullen
vormen. Op zijn beurt heelt Alfonso XIII
schriftelijk verklaard, dat h|j, mocht hij een
maal wederom tot het koningschap geroepen
worden, de bijzondere voorrechten der voor
malige Carllstlsche partij zal erkennen.
Vreugde over desa krasewhig
De benoeming van professor lemmens tot
Coadjutor werd In het geheele bisdom met
begrijpelijke vreugde ontvangen. Allereerst
natuurlijk door de studenten van het Groot
seminarie, die hunnen beminden professor
uitgekozen sagen tot de waardigheid van bet
Episcopaat.
Toen Mgr. Lemmens na den gelukwensch
van mgr. Schrijnen in *t Groot-Semlnane
wederkeerde, vond hij er zijne mede-profes
soren en alle theologanten in de bal bijeen,
cm hem als den nieuwbenoemde® bisschop-
eoadjutor te huldigen. Ook de boogeerw.
beer Mgr. dr. H. Poels, uit Heerlen, die een
bezoek bracht aan bet Groot Hymlnarte, was
hierbij tegenwoordig.
De boogeerw. beer Mgr. dr. O. Bauduln,
vicaris-generaal en president van het Groot-
Seihlnarie. feliciteerde Mgr. Lemmens met
de hooge uitverkiezing, waarop deze met
rijn gewone beminnelbkheid zbn dank be
tuigde.
Zooals zich laat begrijpen, heerschte in bet
Oroot-Semlnarle gedurende den geheelen
verderen avond een feestelbke stemming,
welke nog verhoogde op Woensdag IX. toen
een bbzondere huldiging van Mgr. Lemmens
door de theologanten plaats had.
We mogen zeggen, schrijft „De Nieuwe
Koerier”, dat deze benoeming een einde
makt aan een zeer langen tijd van span-
ning.
Reeds op Vrijdag 23 Mei van bet vorige
jaar immers werd bekend gemaakt, dat Z. H.
De zevenjarige oorlog was begonnen tus
schen belde landen, een strijd In Amerika
tusschen het Romaansche en het Angelsak
sische ras. Engeland won het pleit en Frank
rijk moest bb den Parjjschen vrede van 1763
Canada en het geheele gebied tusschen de
meren en tusschen Alleghanls en Missisippl
afstaan.
De beteekenls van de ien strijd voor de
Amerlkaansche Unie kan niet boog genoeg
worden geschat. De koloniën hadden nu een
rijk achterland Ze waren beVrbd van de
dreigende nabuurschap van de Franschen.
Slechts nog Spanje, dat reeds lang geen
groote mogendheid meer was. deelde met
Engeland de macht over Amerika.
De koloniën hadden nu geen bescherming
van het moederland meer noodlg Er dreig
den geen gevaren meer van den kant der
buren.
Washington had In den oorlog meegedaan.
Hb en vele duizenden Amerikanen hadden
In de rben van het Brltsche leger gevoch
ten. Officieren en manschappen waren ge
vormd door den strijd in het open veld, in
de oerwouden en in de versterk „e plaatsen.
En daarbij kwam nog. dat de burgers der
verschillende ko’oniën elkaar hadd-n ont
moet In het leger, hun wederzbdsche be
langen besproken. Zij hadden voor Ameri-
kaanschc belangen gevochten. ZU begonnen
zich Amerikanen te voelen. En als één volk.
De zevenjarige oorlog heeft den sterken
band tusschen de Amerikanen en Groot-
Brittannlë losgeknoopt. En den Amerikanen
to gelijk T bewustzijn gegeven, dat zb de
kracht hadden op eigen beenen in de wereld
te kunnen staan.
I in zbn „Memoires" schreef, twee karakter
trekken domirtëerden: groote toewijding aan
de zaak van zijn land en eer vastberaden on
afhankelijkheid in oordeel en leiding, In
dienst van zbn volk.
Een zeldzaam mooie en gave persoonlijk
heid, zonder eerzucht, aan zich zelf twijfe
lende, zich zelf en zbn belangen vergetende
om beter en volkomener zbn land tc kunnen
dienen, voorzichtig, stoutmoedig, eerlijk naar
zbn overtuiging levende.
Toen hb door het Amerikaansch congres
werd benoemd tot opperbevelhebber van de
Amerlkaansche troepen In den strbd tegen
Engeland, heeft hb die functie niet begeerd.
Tot zijn dood bleef hb. naar het scheen,
sceptisch gestemd ten opzichte van zbn be
kwaamheid voor de taat, waartoe hb ge
roepen was. Vóór hb het ambt aanvaardde,
waarvoor hb geen soldij wenschte., vroeg hb
„every gentleman in the room", zich steeds
te willen herinneren, dat hij zich niet be
schouwde als geschikt voor zbn taak, maar
dat hij haar aannam als een verplichting
hem eenstemmig opgelegd. En in gelijken
geest schreef hb aan zbn vrouw.
Maar toen hb geroepen was het hoofd te
zbn van den strijd, zag men hem overal en
hb dwong de bewondering af van de veld
heeren In Europa, <0e, naar- de getuigenis
van Franklin In een brief, gericht tot Was
hington. over de kaart van Noord-Amerika
stonden gebogen om de bewegingen van de
legers, de veldslagen te kunnen volgen.
,At present,” schreef Franklin o.m. „ïMfi-
joy that pleasure for you: as I frequently
hear, the old generals of this martial
country speak with sincere approbation and
great applause of your conduct and join in
giving you the character of one of the
Sg-eatect captains of the age.” 1) 1
Zeer zeker, toen hij opperbevelhebber werd
had hb zbn sporen reeds verdiend op het
slagveld, In den zevenjarigen oorlog tusschen
Frankrijk en Engeland, waarin hb streed als
Amerikaansch kolonist aan de zijde van het
laatste land. Maar tusschen den zevenjarigen
oorlog en het moment, waarop hb aan het
hoofd stond van het Amerlkaansche leger,
was een reeks van jaren verloopen. waarin
hb weer planter was, bet zwaard met den
ploeg had verwisseld.
En toen hb tot president der Unie werd
gekozen had hb evenmin dit ambt begeerd,
maar hb nam het weer aan, omdat hb
meende zfln land daardoor van dienst te
kunnen Zijn. HU kende ook de moeilijkheden.
Want toen L*, na zijn verkiezing, door het
volk juichend werd begroet, ieide hb: .Jny
station is new. I walk In unrotten ground."
(Het is een heel nieuwe positie voor mb>-
tó?1
der
tr.ali
ters. ^ekozei
dlgden van
daar werden behandeld, waren van Wftd*
beteekenls, betroffen slechts locEle aangele
genheden.
Na vele jaren als een patriarch te hebben
geleefd, al had hij nog lang niet den pa
triarchaten leeftijd bereikt, kwam de opstand
der Amerlkaansche koloniën tegen Engeland.
De uitbreiding der tengelsche koloniale be
zittingen, doo- den vrede van Parijs, was
slechts verkregen door een geweldige Inspan
ning'en door een aanzienlijke stijging van
den schuldenlast. Dit laatste had tot gevolg,
dat de Engeteche regeerlng op de gedachte
kwam, in de Nbord-Amerlkaansche Koloniën
nieuwe belastingen te heffen.
Deze nieuwe belastingen waren de directe
oorzaak van het uitbreken der vbandelbk-
heden tusschen de T
land, waren de lont
opstandigheid. De brand, die zoo lang had
gesmeuld, laaide op.
We hebben hier te doen met den alouden
strbd om zelfstandigheid, om economische en
politieke onafhankelbkheld. Reeds lang had
den de Amerlkaansche koloniën den econo-
mlschen druk van Engeland gevoeld.
Toen kwam de beruchte stempelbelastlng,
welke 22 Maart 1765 door den Engelschen
koning werd bekrachtigd.
De stempelbelastlng, die het gebruik van
gestempeld papier voor rechtszaken van al
lerlei aard voorschreef en een stempel elschte
op leder boek, op Iedere krant, op tedere
speelkaart was economisch van weinig be
teekenls en kon niet als drukkend worden
beschouwd. Maar de Amerikanen kwamen er
tegen in verzet, omdat zb in de wet een
schending zagen van hun oude goede rechten.
ZU waren van meenlng, dat het Brltsche
parlement niet de bevoegdheid had hun be
lastingen op te leggen. „No taxation without
representation", was de leuze. „Geen belas
ting zonder vertegenwoordiging.”
29 Mei 1765 stelde in het Vlrglnlache huis
van afgevaardigden Patrick Henny zbn fa
meuze resolutie tegen de stempelwet op.
Washington viel hem bij.
In November van hetzelfde Jaar zou de wet
inwerking treden, maar in October kwam
men bbeen te New York, in het zgn. stem-
pelwetcongres, om te protesteeren tegen de
nieuwe lasten. Want bb deze nieuwe belas
ting was het niet gebleven. Ze was door meer
dere gevolgd en ging gepaard met allerlei
bepalingen, waardoor de Amerlkaansche han
del werd bemoeilijkt.
De toestand werd al meer en meer gespan
nen. doch eerst 5 September 1774 werd te
Philadelphia opnieuw een congres gehouden,
waarin Washington als vertegenwoordiger van
Virginia optrad. Van dien datum begint
de nationale carrière van Washington, welke
eerst met zijn dood zou eindigen.
Nog was er geen oorlog, nog poogden de
afgevaardigden van alle koloniën Georgia
was afwezig de geschillen langs vreedza-
men weg op te lossen. Engeland weigerde,
beschouwde Massachusetts, van wlen 't voor-
stel.fot het bijeenroepen van het congres was
- S_'.
kals»MM-HTï «as In staat zbn bezlt-
te 'terg(jx>ten._
a Lawrence had geërl« Mbs hetfoordé,
Jtrouwste -teefeiv VV1- den '«W'keiAM;
gekozen in bet,
Virginia.
In de directe omgeving van den nieuw-
benoemden Coadjutor was de vreugde over
de uitverkiezing van professor Lemmens al
gemeen, zoo bericht de JLlmburgqr Koerier”
nog nader. Allen Juichen deze keuze toe,
omdat iedereen overtuigd is, dat *Mgr. Lem
mens, die niet alleen een priester met bree-
den kbk op de geestelijke dingen van dezen
tbd Is, maar ook Iemand, die door zbn be
kendheid met de practiache zielzorg als ge
volg van zbn werk In een der zwaarste pa
rochies van Maastricht, ook op dit terrein
volstrekt geen vreemde is.
Over deze practlsche werkzaamheid van
den nleuwbenoemden Coadjutor, schrbft de
..Nieuwe Koerier” nog het volgiende:
Z. H. Exc. Mgr. SchrUnen, die In 1914 aan
Mgr. Drehmanns was opgevolgd, plaatste den
Jongen doctor eerst In de .zielzorg. Hb be
noemde hem tot kapelaan aan de kerk van
St. Mathijs te Maastricht, waar Mgr. K
Menten den herdersstaf voerde. Het was een
der zwaarste parochies van ons Bisdom, met
een groote arbeidersbevolking, waaronder in
die dagen reeds het socialisme aanhang
zocht en vond.
Hier werkte Mgr. Lemmens met grooten
bver en toonde een groote prlesterdeugd.
De herinnering aan den werkzamen ka
pelaan leeft dan ook nog steeds onder de
parochianen voort, onder de minst bedeel
den vooral, waaronder Mgr. lammen» steeds
gaarne wederkeerde, zoo dikwbls hb Maas
tricht bezocht. Nog steeds heet hb er „kape
laan Lemmens". De nieuwe titulatuur zal
hun vreemd zbn, maar als er ergens op
rechte vreugde zal heerschen bb de vernet-
fing van hun kapelaan tot het purper, dan
zal het zbn bb de eenvoudlgen en armen uit
de paroghle van St. Mathbs.
Kapelaan Lemmens deed zléh hier kennen
als een buitengewone persoonlbkheid. Het
was een zeer zachtzinnig kapelaan, die vooral
zbne zorgen wbdde aan de mlnstbedeelden en
zich steeds een groot kindervriend toonde.
Met bver was hb werkzaam in de organi
satie der arbeiders en stichtte om. de thans
nog bloeiende Zondagschool voor arbeidende
meisjes, die steeds zeer goede gevolgen beeft
gehad.
Met groot leedwezen zagen de parochianen
van St. Mathbs kapelaan Lemmens heen
gaan uit hun midden, toen Z. H. Exc. Mgr.
Schrijnen hem op 1 Augustus 1918 benoem
de tot professor In de moraaltheologie aan
het Groot-Seminarie te Roermond, waar hb
tot beden werkmam bleef.
Terecht wordt de nieuwe monseigneur dan
ook door de „Limburger Koerier" geprezen
als een sociaal voelend priester.
„Te Maastricht kenmerkte hem zbn echte
priester-bver, daar vond zbn groot idealisme
een ruim arbeidsveld en de parochianen van
St. Mathias herinneren zich nog steeds m
groote dankbaarheid den niet te grooten >et-
wat-gebogen loopenden, vluggen kspelsen
sjouwende naar alle straten en straatjes der
arbeldersparochle. Zbn toen in aanraking
komen met den Maastr. Armenraad bleet
niet zonder vruchtbare resultaten. Zbn vier
jaren kapelaan zbn In deze parochie moet
wel richting en lbn gegeven hebben aan zun
sociale Ideeën.
Uit die jaren dateert de oprichting van
de Zondagschool, een vereeniging voor meis
jes, wier godsdienst en zeden het meest be
dreigd werden.
Zbn bbzondere belangstelling voor de meis
jespatronaten dagteekent uit zbn toenmalige
kapelaanspraktbk. zbn belangstelling is ge
bleven en wat meer zegt, hb heeft de evo
lutie van de vrouwelbke jeugdbeweging met
volle instemming gevolgd. Daarvan kunnen
getuigen de heeren Seminaristen."
Twee maal werf hb president en weer was,
in 1796, zbn herkiezing zeker, maar hb wei
gerde. Hb was toen 64 jaar en verlangend
naar de landelbke rust, na jaren strijd
en'werkzaamheid.
In zbn beroemd .farewell address’yrlchtte
hb zich tot het Amerlkaansche volk vol
hartelbke en welgemeende raadgevingen van
een „old and affectionate friend." zooals hb
schreef.
Wie over George Washington achrbft,
moet, noodwendig, ook de geschiedenis van
de Amerlkaansche Unie, in de perl.xies van
haar strbd, haar wording en haar ontwikke
ling memoreeren.
Washington teekenen als mensch. staats
man en soldaat elscht als achtergrond het
Amerika der 18c eeuw, toen het nog kolo
niaal bezit van Engeland was, de Noord-
Amerikanen onderdanen van den Britschen
koning waren en onderworpen aan de En-
gelsche wetgeving, zonder meer zeggens-
macht dan over lokale aangelegenhed<
Van Washington's Jeugd Is ons wel
niets bekend. WU bezitten geen i
weMg of
gegevens,
welke erop wbzen. dat de jonge George een
ander leven leidde dan andere knapen van
zbn leeftbd, dan de zoons van andere fami
lies in gelbke omstandigheden. Landbouw,
vischvangst, jacht en een klein beetje leeren
maakten zbn bestaan uit Zbn opvoeding
was nog al gebrekkig. HU was de oudste zoon
van Augustine Washington en Mary Ball,
de tweede vrouw van Augustine, die eerst
met Jane Butler gehuwd was geweest.
In 1747 verliet George de school en krijgen
we wat meer van zbn leven te weten.
Nauwelbks ie hb zestien jaar. of hb wordt
opzichter over de bezittingen van lord Far-
fax en blijft drie laar in die b-trekklng.
HU gaat met zbn stiefbroer Lawrence, uit
het eerste huwelbk van zbn vader, In 1751
naar West-Indlë, waar hb de kinderpokken
krbgt.
Teruggekeerd ziet hb de dreigende tee
kenen van den oorlog tusschen Engeland en
Frankrijk.
De Franschen waren met de Engelschen
den wedstrbd om koloniaal berit begonnen.
In het begin der 18e eeuw was de oorlog tus
schen Frankrijk en Engeland geëindigd met
den vrede van Utrecht (1712), waarbij de
Engelschen nieuwe koloniale winsten hadden
te boeken.
Na den vrede van Aken (1748) begon de
strijd opnieuw tusschen beloe landen en wel
in Noord-Amerika.
Tusschen de Engelsche en Fransche ne
derzettingen waren grensgeschillen ontstaan
en George Washington, pas een en twintig
tear, krilgt van den Engelschen gouverneur
Robert Dlniddle. de opdracht, om als agent"
de Franschen te waarschuwen tegen ver
dere. grerriovertredlngen. HU kweet zich. In
den winter, ondanks vele gevaren en ontbe
ringen zóó van zbn opdracht, dat hb bb ziln
terugkeer In Virginia, benoenvf werd hit
lultenant-kolonel van het Vlrglnla-reglment
onder kolonel Joshua Fry.
RrUs: Gecartonneerd, alge.
naald
Franco per poet.
Het Katholieke dagblad „El Debate” blbft
voorlooplg geschorst. Dat heeft de heer
Alcalé Zamora nog eens extra bevestigd.
Voor onbe paalden tbd. Over de reden daar
van zoo aanstonds.
Nog nooit heeft de pers in Spanje zulk
een afschuwehiken toestand meegemaakt
als thans. Zelfs liberale bladen geven toe,
dat het onder de dictatuur van Primo de
Rivera niet zóó erg was. Toen had men
hier een voorafgaande keuring van de bla
den. Die hebben we nu nog, maar -rnder een
de Paus aan Z. H. Exc. Mgr. Schrijnen op
zbn verzoek had toegestaan, een Coadjutor
met recht van opvolging aan te vragen.
Op Woensdag 27 Mei <La.v. kwam het ka
thedraal kapittel bbeen voor het opmaken
der voordracht, welke langs den gewonen
weg naar Rome werd verzonden, vanwaar
de benoeming moest geschieden. Deze U den
negenden Februari openbaar gemaakt, voor
zeker tot groote vreugde van het geheele
diocees.
Commentaar is vrijwel overbodig.
„En waarom zouden we treuren?"
Je moet toch met je gasten ergens naar
toe, als je nu eenmaal volgens de wet „be
graven" moet.
En dan kan men bb de uitspanning „*t
Lindenhof" lekker eten en drinken voor een
koopje!
land had verzekerd tegen een ovar-
n vband."
keerde, na zbn tweede presidentschap,
naar Mount Vemon terug.
Niet lang zou hb van de welverdiende rast
kunnen genieten.
Op den 12den December 1799 verliet hb,
als gewoonlijk, ondanks het slechte weder
zbn huls. HU keerde terug, na gedurende
vele uren In den sneeuw en den regen te
zbn geweest. Toen voor het diner werd ge
scheld, bleef hb, om zbn familie niet te
laten wachten, In de natte kleeren. Den vol
genden morgen was hb heesch. Den nacht
daarop kreeg hb koorts en kon moeUbk adem
halen. HU wilde dien nacht niet dat zijn
echtgenoote een dienstmeid riep HU wachtte
den dag af. In den morgen kon hb bbna niet
meer spreken. Een aderlating gaf hem geen
verlichting. Dr. Cralk, zbn oude metgezel In
de veldtochten in Ohio (tegen de Franschen)
en In den onafhankelbkheldsoorlog. kwam
met andere geneesheeren. De middelen, wel
ke men hem gaf, bleven zonder uitwerking.
De zieke liet zbn vrouw roepen en zb brach»
hem twee testamenten, waarvan zb er een
voor zbn oogen verbrandde. Het was vbf uur
in den avond. HU wachtte het einde, dat hb
voorzag, rustig af. Om tien uur poogde hb
te spreken en zelde tot zbn secretaris Lear,
aan wlen wb de beschrijving van Washing
ton’s laatste oogenblikken hebben te danken:
„Ik zal heengaan. Laat mb op behoorlbke
wbze begraven, maar niet eerder dan drie
dagen na m(jn dood." Toen Lear, niet in
staat te spreken, een teeken gaf, dat hb
alles zou doen, keek Washington hem aan en
zelde: „Begrijp Je me?'> Toen Lear bevesti
gend antwoordde, zelde de stervëhde: .Dat b
goed." Dat waren zbn laatste woorden.
Ongeveer tien minuten vóór zbn dood waa
zbn ademhaling moeUbk, ofschoon volkomen
rustig. Hb trok zbn hand uit de mbne, zoo
schrijft Lear verder en voelde zbn pols. Ik
zag zbn gelaat veranderen. Ik zei dit tegen
dr. Cralk. die bU den haard stond. De hand
van den generaal viel langs het bed. Ik nam
ze In de mbne en drukte haar tegen mijn
hart. Cralk bedekte met zbn handen de oogen
van den stervende. Washington sliep rustig
in.
Terwbl wb bleven staan, door smart be
vangen. zelde mevrouw Washington, die bb
den haard was gezeten: „Is hb heengegaan?”
Ik kon niets zeggen en gaf haar, met m
hand, een teeken, dat haar echtgenoot was
overleden. ..Het Is goed," zelde ze met zachte
stem: .Alles is nu gedaan. Ik zal hem spoe
dig volgen.”
Washington, op den 14den December ge
storven, werd den 18den begraven.
HU had geen kinderen. Het Amerikaanscha
volk In dien tbd zelde. dat Washington
slechts de vader van zbn volk kon zbn.
J. SCHAAP.
Geen concurrentie
Op de vragen van het Kamerlid Van Rap-^anderen naam. en met veel schadelbker ulc-
pard In verband met een door den proef
tuin te Aalsmeer bb advertentie gedane aan
bieding van rozenstruiken, heeft de Minis
ter van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw geantwoord, dat het hem niet, bekend
was, dat vanwege het bestuur van den
proeftuin te Aalsmeer een advertentie, als
hiervóór bedoeld, was geplaatst. HU heeft
bb den directeur van dien tuin inlichtingen
doen Inwlnnen. waarbij Is gebleken, dat het
Ir. deze advertentie aangebodene betrekking
had op rozenstruiken, welke voor gewone
handelsdoelelnden niet gebruikt kunnen
worden. ZU hadden nJ. gediend voor de snb-
bloementeelt odder glas, doch bezaten als
zoodanig geen waarde meer; als perkroos
zbn zb nog bruikbaar. De prils, waarvoor
dergelbke struiken thans te Aalsmeer wor
den verkocht, is nog lager dan die, welke In
de advertentie Is genoemd. Veel resultaat
heeft bedoelde advertentie overigens niet
opgeleverd; er zbn slechte drie bestellingen
Ingekomen, voor een totaal, bedrag van
t 3.75.
Hoewel hier dus, naar de meenlng van
den minister van een wantoestand bezwaar
lijk sprake kan zbn, en ook de proeftuinen
hun producten moeten kunnen te gelde
maken, is de minister toch in het alge
meen van oordeel, dat het voor dergelbke
instellingen aanbeveling verdient zich zoo
veel mogelbk te onthouden van handelin
gen, waaraan de partlcuTere handel te
recht aanstoot zou kunnen nemen. Dit is
den directeur van bedoelden tuin medege
deeld en deze heeft reeds toegezegd te zul
len afzien van een verdere plaatsing van
advertenties, als hier bedoeld.
aan de verdediging van de Sovjets gewbd
Is: daar Is de journalist slechte een onder
deel van het raderwerk van den communwtl-
schen Staat!
- Geon wonder, dat hier in andere bladen,
dan die, welke de Regeerlng zbn Idegedaan,
verband gelegd wordt tusschen Moskou en
Madrid. De z.g. „vierde gelofte”, waarop de
ultdrbvlng der Jezuïeten gegrond is (deze
gelofte beteekent dan de gehoorzaamheid
der Orde aan een bultenlandsche macht
den H. Stoel) is slechts een erbarmelbke uit
vlucht. Die gelofte slaat slechts op een deel
der Jezuïeten terwbl bovendien de ge
hoorzaamheid aan den Paus voor alle Ka
tholieken plicht Is, zoodat men op die manier
alle Katholieken van Spanje op straat zou
moeten zetten. Het antwoord der Katholie
ken nu komt hierop neer, dat zb met min
stens evenveel recht van de Regeerlng kun
nen zeggen, dat deze zelf van een andere
rngcht afhankelbk is! Voeg daarbb het ge
weldig aantal vrbmetselaars In de Kamer
minstens 180 van de 400. Nu worden heel
veel dingen duldelbk. Nu wordt Alles dulde-
Ibk. De haat der Loge tegen het Vatlcaan
en de Kathollek^^Ki
metselaarskarakte^^kn het decreet, waarbb
de gehoorzaamheid aan den H. Stoel als een
staatsmisdrUf wordt uitgelegd. Communisme
en vrbmetselarb. die oppermachtig zbn In
Rusland en Mexico, hebben thans vrb spel
In Spanje, en hun eerste doel is: een stelsel
matige vervolging van de Katholieke Kerk,
zonder éénlg middel te verafschuwen. De
ontbinding der Jezuleten-orde is slechts een
onderdeel. Maar men heeft de maatschappb
reeds In haar geledingen getroffen In het
onderwbs, In de liefdadigheid, In het partl-
culiere leven en in het godsdienstige.
de naam van Washington gevoelens
menschelbk recht en menachelbke wrijl
heeft opgewekt.
In de steden en de dorpen, in openbare
tempels en in den familiekring, te midden
ran alle leeftijden en seksen worden heden
met vreug ievolle ste.nmen, met dankbare
harten, op ileuw de deugden van den vader
ran ons vaderland besproken. En zoo zal
het ook zbn in alle tbden die komen."
En rijf dagen na dan dood van Washing
ton zelde John Marshall, afgevaardigde van
Virginia: „HU was de eerste in den oorlog,
de eerste In den vrede, de eerste in de bar
ton van zbn landgenooten.”
Met de hierboven aangehaalde woorden
ran Webster en Marshall Is de liefde getee-
kend, de vereering geschetst var» het Ame-
rtkaansche volk voor George W ishlngton,
den aanvoerder in den onafhankelbkhelds-
oorlog, den polltleken leider, den eersten
President van de Noord-Amerikaansche Unie.
En bb het bestudeeren van zbn leven. In
zijn werkzaamheid, zbn uitingen, zbn eer-
UJkheid en trouw, zbn onbaatzuchtigheid,
rün liefde voor rijn land begriJpsn wb die
liefde en genegenheid, die trouw aan de
’'•gedachtenis van den man, die eens als
Clndnnatus geroepen van sbn velden om
MJn volk te lelden en aan te voeren, geen
boogers begeerten kendé dan het welzbn
tand en volk en in wton. sooala Gulsot
vooruitbet 1.70
Het is 22 Februari as. tweehonderd jaar
seisden, dat George Washington de eerste
president van de Vereenlgde Staten van
Noord-Amerika en de grondlegger van de
onafhankelbkheld van de Unie, te Bridges
Creek, In Westmoreland. In het graafschap
Virginia, werd geboren.
Sprekende over den geboortedag van
George Washington, seide Daniël Webster,
de bekende Amerlkaansche staatsman, am.:
JDe naam van Washington is innig ver
bonden met alles wat, voor altijd, het meest
eesentieele is van de welvaart, de vrijheid,
de vrije Instellingen, den roem van het va
derland. Deze naam was een macht tot het
verzamelen van een natie, in het uur van
groote gevaren en tegenspoeden. Deze naam
sebeen. in den storm -an den oorlog, als
ren vuurbaken tot troost en geleide voor de
vrienden van het vaderland. HU vlamde op
•ie een meteoor tot afweer van de vijanden.
Deze naam was, in dagen van vrede, een
magneet, welke tot zich trok het ganache
vertrouwen van een volk, de liefde van een
natla de eerbied van geheel de wereld. Deze
naam, in den loop’ der tijden verspreid over
de geheele aarde, geult in alle talen, zal
•Itbd worden uitgesproken met hartelbke
dankbaarheid door een ieder. In wiens borst
van
Iheld
werking. De opzet Is heel anders. Thans
kunnen de bladen alles publlceeren, maar ze
weten, dat, als ze het doen, leder «ogenblik
schorsing voor onbepaalden tbd te wachten
is. Want er zbn zekere vage artikelen In de
wet, die onmlddellbk toesepast kunnen wor
den, sxxidra er maar Iets In de pers ver-
schbnt, wat de regeerlng onaangenaam is.
Dan zijn er van die voorafgaande vriende-
Ibke waarschuwingen, goedbedoelde wenken,
(o. zoo goed bedoeld!), ofwel: een rondschrij
ven aan de gouverneurs van de provincies,
welk "Schrijven - deze heeren alsdan ter
kennis van de respectlevelbke pers brengen
Het is 'n methode van voorafgaand angst-
aanjagen. welke lederen dag weer verhindert
dat de bladen hun meenlng zeggen en
welke hen dwingt, om hun elgenlbke opinie
te verminken. Geen wonder, dat men reeds
een vergelbklng heeft gemaakt tusschen
wat de dictatuur in zeven jaar tegen de
pers heeft gedaan, en wat er In tien maan
den van „bevrUdlng” en democratie Is ge
beurd. Qp die wbze werkt de wet reeds,
zonder dat ze wordt toegepast. En zooals
werkt, staat het niet eens in de letter
van de wet. Wanneer dan bb ongeluk een
of ander blad de vage voorschriften niet
met de Juiste woordenkeus heeft weten te
omzellen. volgt onmlddellbk en onverbid-
deUJk de zwaarste toepassing schorsing.
Dat Is dan ook het geval geweest met ..El
Debate”. Andere bladen hebben óók gepro
testeerd tegen het bekend decreet Inzake de
opheffing der Jezuleten-orde. Maar ze heb
ben dat op minder rechtstreeksche wbze ge
daan, minder heftig, en veel handiger:
door b.v. te zeggen, dat ze niet in staat
waren, kritiek uit te oefenen; dat er In
zulke gevallen geen Juister commentaar ge
leverd kon worden, dan door te zwbgen! En
zoo werd „El Debate” het kind van de
rekening. Een openlbke beoordeellng van
het betreffende decreet zal men voorlooplg
in geen enkele Spaansche courant aantref
fen; d. w. z.: een beoordeellng naar waar
heid. Tot schade van het openbare leven,
waarin de pers zulk een vooraanstaande
plaats Inneemt.
Ziedaar de vrijheid van denken, die de
mannen der revolutie een eersten eisch ge
noemd hebben! Zouden er nog wel echte li
beralen, mannen der vrijheid, onder hen
zbn! De vrbheld, die zb brengen, is de vrij
heid des verderfs. Het volk, dF maatachap-
pelbke Instellingen, en de Individuen richten
zb ten gronde.
Zoo zbn de feiten. Vrijheid van gedachte
óm zbn gedachte te uiten bestaat niet
In deze democratische republiek. Wat we wel
hebben: een groepeei
tlge partijen, zooals
die wél bestaan mogen, op
Aan den Generaal-Majoor der infanterie
van het leger In Ned.-Indlë P. J. a. van
Mourik. is op verzoek m. ing. v. 2) Juni 1932
eervol ontslag verleend uit den ml itaueh
dienst, onder dankbetuiging voor de lang
durige diensten, door hem aan den lande
bewezen.
als een rebel-
I 1775. toen de Engelsche generaal
het dorp Lexington poogde de wa-
iden van de opstandige Noordame-
g r.kgjnói te nemen, viel het eerste schot In den
Am^jflkaanschen onafhankelbkheldsoorlog.
En nu treedt Washington op den voor
gebod. Reeds lang wist hb. zoo schreef hb
In zbn brieven, dat de oorlog moest komen.
HU had zich geen illusies gemaakt, dat men
buiten den strijd zou kunnen blijven. HU
verwachtte den oorlog.
We zullen Washington niet volgen in zbn
strbd tegen Engeland. We weten het: Enge
land moest zbn Amerlkaansche koloniën op
geven.
23 December 1783 was de oorlog geëindigd
en Washington keerde naar zbn plantage te
rug, die veel had geleden in den tusschen-
tbd.
„In dien tbd”, zoo schreef een van sbn
biografen, „begon de groote vereering van
het Amerlkaansche volk voor Washington. Hb
had een 'positie in het Amerlkaansche pu
blieke leven en in bet Amerlkaansche poli
tieke systeem ingenomen als nooit een man
voor en na hem. Overal de geweldige veree
ring voor den man, dis de onafhankelijk heid
De aanwezigheid te Amsterdam van den
vermaarden declamator Ludwlg Wuellner
kan onzen lezers reeds bekend zbn door de
recensie vin het abonn-concert op Zondag
middag In het Amsterdamsen Concertge
bouw, onder welks auspiciën de grijze kun
stenaar In twee werken (met problematische
muziek van Schillings en Fock) zbn Impo
sante talenten heeft doen gelden. Opk
Woensdagavond «heeft deze Saturnua vele
luisteraars In de kleine zaal door macht van
zbn eminennte dramatiek weten mee
sleepen op een wbze die onverslbtbare in
drukken nallet. Opnieuw getuigde Wuellner
van zbn veelzijdigheid en schier onverwoest
bare vitaliteit; opnieuw deed hb velen het
hoofd buigen en bekennen dat deze meester
ook thans nog primus inter pares Is.
Coenraad v. BOs was tbdens dlt
vbfde meesterooncert een delicaat bege
leider van allereersten rang.
