JAPAN VECHT ZONDER OORLOG!
1
SUCCESVOLLE OPMARSCH
Dorp Woesung in vlammen opgegaan
DE SCHIPBREUK VAN DE
De grootste scheepsramp op onze kust
S
p°- u
„BERLIN”
DE MEMEL-KWESTIE
GRUWELIJKE WRAAK
TARDIEU KABINETS
FORMATEUR
MINISTER HOUTART
AFGETREDEN
DÜ VALERA AAN DE
REGEERING
BLADZIJDE 1
TWEEDE BLAD
MAANDAG 22 FEBRUARI 1932
Vijf dooden in Tsjechische
RUSTDAG MET KANONGEBULDER
INGEZET!
a
7
4
600 ARRESTATIES IN TOKIO
1
i
Het Colbanrapport goed
gekeurd
BUITENLANDSCH
WEEROVERZICHT
GOUDEN STANDAARD IN
BELGIË
>1
I
i-i
t
MEER DAN HONDERD.,PERSONEN
IN DE BRANDING OMGEKOMEN
LITAUEN VOOR HAAGSCHE
HOF?
4
I
1 l
I
steengroeve
1.240.000 WERKLOOZEN IN
PRUISEN
Waarschijnlijk gevolg der 4
verkiezingen
moet
voorgesteld en dat zijn vertrouwen
Duitsehe maatregelen
vond de eenvoudige en plechtige begrafenis
1a-
r>
Woesoeng in brand
Korte rustpooze.
deel
gal
niet voor
Kiangwan in Japansche handen
of
„Bulderende’* Zondagmorgen.
Reddingspogingen.
Hoe Kiangwan werd bezet
I
brigade
ij
c
5
I
I’
1
i
efl
Gevechten bjj Kiangwan
SJANGHAI. 20 Pebr. (VD). Uit de be
richten van het gevechtsterrein blijkt, dat
EngelschAmerlkaansehe
samenwerking
Het gebroken schip op de Pier bij Hoek van
Holland
Oeyeda
naar de
geschiedde om 17 uur 30 Chi-
van een
slaagden de Japansche
Het schip gebroken.
Na eenigen tijd was het zeker, dat er van
de personen, <tee zich op het voorschip be
vonden hadden, behalve Mr. Parkinson nie
mand meer in jjven was. Óver* het lot
daarentegen van de menschen op het ach
terschip, dat half onder water lag en dat
voortdurend door de branding gebeukt werd,
zoodat er wel geen beschutte plaats meer te
vinden zal zijn gewsest, tartte men volko
men In het duister. In den loop van den dag
probeerde men tallooze malen het wrak Ze
bereiken. De booten konden echter niet na
derbij komen, omdat hen anders hetzelfde
Ultimatum niet aan Chi
neesche regeering
onverwijlde Bending van een
bepaal-
der
den de booten, het gestrande schip te na
deren. Het schip was op den gewonen tijd
uit Harwich vertrokken; om 5 uur 's och
tends kwam het bij de Hollandsche kust.
Waarschijnlijk raakte toen de stuurinrichting
defect, want plotseling kwam het schip dwars
te liggen en even later werd het op het
Noorderhoofd geslagen. Daar lag het schip
dicht bij een vuurtoren, midderi in een ko
kende branding, zoodat voortdurend hooge
golven over het dek heensloegen. Men pro
beerde het schip weer vlot te krijgen, maar
lederen keer werd het met groote kracht op
den dam teruggeslagen. De opvarenden ver
keerden niet in een paniekstemming, omdat
de reddingsbooten naderden en men dacht,
dat die het schip buitenom gemakkelljk zou
den kunnen bereiken. Maar plotseling brak
het schip en het voorste deel verdween in
de diepte met alle menschen, die zich erop
bevonden. Het achterschip bleef half op den
dam en half in het water liggen. Van alle
menschen. die zich op het voorschip bevon
den, kon er slechts één gered worden. Het
was een Engelsche scheepskapitein, die op
weg was naar Amsterdam, om daar het com
mando over een schip op zich te nemen. De
Engelsche kapitein Parkinson werd over
boord geslagen. HU probeerde een stuk wrak
hout te bereiken. EindelUk vond hU iets,
waaraan hU zich kon vasthouden. Het was
een lUk, zoodat hU het onmiddellUk weer
los liet. HU spande al zijn krachten in, om
boven water te blUven, maar voortdurend
sloegen hooge golven over hem heen. Daar
door kreeg hU veel water binnen. Langzaam
voelde hij zich verslappen en op het oogen-
bllk, dat hU zUn bewustzUn verloor, werd hU
door een reddingsboot opgenomen. Van tUd
tot tUd wierpen hooge golven deerlijk ver
minkte lUken langs de geheele kust In de
buurt van Hoek van Holland op het strand.
Algemeene opmarsch
NEWjYORK, 20 Febr. (Reuter). Naar uit
Sjanghai wordt gemeld, begon het Japan
sche leger, gesteund door het vuur van
negen op de rivier voor anker liggende tor
pedojagers, een langzamen opmarsch langs
het gevechtsfront ten Noorden van Tsjapei
tot Kiangwan en richt het zich thans naar
Woesoeng.
De Chineezen bieden hardnekklgen tegen
stand.
f
GENEVE. 20 Febr. De raad van den VoL
kenbond werd vanmorgen om half elf plot
seling in een buitengewone zitting bUeen-
geroepen ter behandeling van het Memel-
conflict. daar de voorzitter, Paul Boncour.
vanmiddag naar ParUs moest vertrekken.
Het rapport van den Noor Colban is aan
genomen. onder voorbehoud van den Litau-
schen minister van bultenlandsche zaken.
In dit rapport wordt o.a. gezegd, dat alle
internationale verplichtingen die voor Me
mel gelden consciëntieus moeten worden
nagekomen, dat de toestand in het MerneL
gebied buitengewoon ernstig is en ous drin
gende maatregelen ter vermUding van ver
scherping van den toestand onmiddellUk
moeten worden genomen; dat onmiddellUk
een rechtmatig directorium moei worden ge-
BERLIJN, 20 Febr. (W.B.) In verband
met dreigende gebeurtenissen heeft het
Duitsehe algemeene consulaat te Sjanghai,
evenals de Engelsche en Amerlkaansehe
autoriteiten, voorbereidingen getroffen voor
een eventueel noodzakelijk wordende afreis
van Duitsehe staatsburgers, vooral van
vrouwen en kinderen.
Gemiddeld over het geheele gebied te de
barometer gestegen. Op IJsland te alweer
een daling ingetreden, doch boven Schot
land ligt een 785 kern en de laagste Wand
in het Noorden van Scandinavië te ruim
17 m.M. hooger dan gisteren.
Ook in het Zuiden te de luchtdruk nog
gestegen. Door de daling op Ijsland en het
doorstUgen van den barometer boven Scan
dinavië is een langere duur van den Noor
delijken wind met guur weer onwaarschUn-
lUk geworden. Over het geheele Ooetzee-
gebied en Zweden waalt stormachtige Noor-
den-wind en vooral in het Noorden van
Scandinavië te de temperatuur gedaald. Op
Ijsland bracht Zuidelijke wind een sterke
temperatuursstUglng.
Voor onze streken te een aanvankelijk
matige, later afnemende Noordelijke tot
Noord-OostelUken mind met eenige daling
van temperatuur te verwachten.
BRUSSEL. 20 Feb. (V.D.) De Belgische
minister van financiën, Houtart, is heden
afgetreden. De eerste minister Renkin heeft1
zelf de leiding op zich genomen van het de
partement van financiën. Blnnenlandsche
zaken, dat door Renkin tot dusverre bezet
was, zal nu voorloopig worden behandeld
door den Waalse hen afgevaardigde Carton.
In Februari 1907 was gedurende enkele
dagen de geheele wereld in spanning om
trent het lot van de zich op de „Berlin" be
vindende personen. Toen het lot van de rei
zigers en van de bemanning beslist was,
eenige dagen na de ramp, waren tal'ooze fa
milies in diepen rouw gedompeld. Wat zich
in die dagen aan boord heeft afgespeeld, is
vrUwel onbekend, en wat ervan bekend is. is
vrUwel onbeschrüfelUk. Ouderen zullen zich
de geheele stemming nog wel herinneren,
welk een opschudding de eerste berichten
brachten en met welk een spanning men de
latere berichten over de reddingspogingen
en de resultaten daarvan en de mededeelln-
gen van enkele geredden verslond. Lang
zamerhand is de herinering aan de ramp
vervaagd: andere rampen, zooals die van de
„Titanic” en de .Lusitania" hebben de oude
oen vergeten. Wel hebben latere rampen
meer slachtoffers gemaakt, maar tragischer
kon geen enkele zUn.
te vermoeid om Inlichtingen te geven orrt
trent de gebeurtenisen en doorgestane ang
sten op het achterschip, nadat de „Berlin*
gebroken was.
Een loos gerucht
BRUSSEL, 20 Febr. (Reuter.) Het beurs
blad deelt mede, dat België den gouden
standaard zou verlaten.
WU zijn echter in staat te verklaren, dat
dit bericht volkomen onjuist te.
TOKIO, 20 Febr. (VD.). In verband met
de voorbereidingen voor de verkiezingen
heeft de Japansche politie talrijke arresta
ties verricht en de arbeiders-bultenwljken
der stad O a.^’ër^'Se vakvereenlgingslelder
loslda gearresteerd, die er van wordt be
schuldigd communistische propaganda te
hebben gemaakt. In totaal zUn door de
Utle 800 personen gearresteerd.
Febr. (VD.). Engeland en
overeengekomen, dat geen
van beide staten stappen zal doen in ver
band met den toestand te Sjanghai, zonder
den ander te waarschuwen.
De diplomatieke vertegenwoordigers van
Engeland in China hebben nogmaals spe
ciale instructie gekregen ter bescherming
van de Britsche onderdanen.
Op de Pier.
In den morgen van den 21sten Februari
1907 kwamen de eerste berichten:
komende Harwich-boot ..Berlin"
Great Eastern Railway (Harwich-Line)
om ongeveer 6 uur op het Noorderhoofd van
de pier bij Hoek van Holland gestrand.” On.
middellUk probeerden sleep- en reddingsboo
ten de opvarenden te redden, maar de zware
storm en de huizenhooge zeeën verhlnder-
,.De in
van de
is
Britsche toeschouwers
SJANGHAI, 20 Febr (Reuter). Het Brit-
ache hoofdkwartier volgt met inspanning de
Chlneesch-Japansche gevechten.
De Japanners hebben hard werk om den
Chineezen de baas te blijven, doch hun
moderne bewapening en betere opleiding
verzekeren ten slotte het succes.
Het eerste doel van de Japanners is de
spoorlUn Woesoeng te bezetten en hun flank
te verzekeren, vanwaar zU dan den aanval
op Tsjapei zullen beginnen.
De Chineezen zUn dan opgesloten tus-
achen de Japansche troepen en de Soechow-
kreek, welke de grens vormt van de inter
nationale concessie en door Britsch-Ame-
rikaansche soldaten wordt bewaakt.
Het Britsche hoofdkwartier vreest der
halve, dat deze manschappen in een onaan
gename positie zullen worden geplaatst,
indien zij aan de overzUde van de kreek
getuige zullen zUn van de bloedige taferee-
len van den Chineesch-Japanschen strUd.
Niettegenstaande de bemoeiingen van
Volkenbond en plaatselijke autoriteiten is*
de oorlog dus In vollen gang.
Oproep van de Kwo Min Tang
SJANGHAI. 20 Febr. (VD.). In verband
met het nieuwe offensief der Japanners in
Sjanghai heeft de Kwo Min Tang een op
roep gericht tot het Chineesche volk,
waarin o.a. wordt gezegd, dat het geduld
van het Chineesche volk uitgeput is. Alle
vreedzame middelen, om het conflict bU te
leggen, zijn geprobeerd. De geheele verant-
woordelUkheid vcor alle slachtoffers, die
zullen vallen, woidt gedragen door de Ja
pansche regeering. De oproep sluit met een
opwekking, on, bij te- dragen tot de over
winning op de Japansche troepen.
Amerlkaansehe stemmen
voor boycot
WASHINGTON. 20 Febr. (Reuter). Er is
aan president Hoover een verzoekschrift ter
hand gesteld, om aan den Volkenbond te
kennen te geven, dat de Ver. Staten mee
zullen werken aan alle oeconomische maat
regelen. die de Volkenbond zou kunnen ne-
,men tot herstel van den vrede in het Verre
Oosten. Het verzoekschrift zegt, dat hët
aan geen twijfel onderhevig is dat Japan
getracht heeft zijn geschil met China met
andere dan vreedzame middelen te regelen.
Tot de onderteekenaars behooren Newton
Baker, die minister van oorlog geweest Is
onder Wilson en Lowell, de president van
de Harvard Universiteit, die in het open
baar heeft aangedrongen op een boycot van
Japan, indien zulks noodlg mocht zUn.
Een andere hoogleeraar te Harvard. An
ten de Haas, heeft deze boycot op Japan
sche waren vandaag reeds ingezet.
Den geheelen Zaterdag is te
Sjanghai zwaar gestreden, waarbij
de Chineezen niet bestand bleken
tegen de met moderne oorlogs
middelen toegeruste Japanners, die
hun frontlijn een eindweegs voor
waarts wisten te brengen. Zondag
morgen zetten de Japanners den
meedoogenloozen strijd voort, om
het geheele Sjanghai-gebied van
Chineesche soldaten te zuiveren.
In zooveel mogelijk chronologi
sche volgorde laten wij de berich
ten van Reuter en Vaz Dias vol
gen.
N*iderlandsche torpedojager
gezonden
Naar wij vernemen heeft de regeering be
sloten tot
torbepobootjager naar Sjanghai,
delUk met het oog op de belangen
Nederlandsche onderdanen, aldaar.
PARIJS, 20 Febr. (V.D.). De president der
republiek, Doumer, heeft hedenmiddag om
5 uur Tardieu bU zich ontvangen. BU het
verlaten van het Elysee deelde Tardieu
mpde, dat hU de hem gegeven opdracht tot
het vormen van een kabinet had aanvaard.
HU zal thans met zUn politieke vrienden
overleggen en In onderhandellng treden met
de toonaangevende persoonlijkheden.
Meer en meer duiken geruchten op, dat,
wanneer ook Tardieu er niet in mocht sla
gen een kabinêt te vormen, men zou over
gaan tot ontbinding van de Kamer.
Foetan-universiteit, aan den Oostrand van
Kiangwan.
Volgens Chineesche berichten hebben de
Chineesche troepen 4 Japansche tanks ver
woest en twee Japansche vliegtuigen van
af den grond neergeschoten.
TegelUkertUd met de bestorming van
Kiangwan, hebben de Japanners hunne
bewegingen naar Woesoeng voortgezet. Het
dorp Woesoeng staat in lichterlaaie, terwUl
de Woesoengforten zich nog steeds in han
den der Chineezen bevinden.1 ofschoon zU
reeds den geheelen dag door de Japan
ners onder zwaar geschutvuur worden
gehouden.
I
SJANGHAI, 29 Febr. (Reuter). Om 10 uur
Blijkbaar
partement van arbeid als zoodanig erkende
werkloozen. In Januari te het aantal werk
loozen dus met 93 pet. toegenomen.
AUSSIG. 20 Febr. (V. D.) In de stads
steengroeven bestaan alhier sedert gerulmen
tUd oneenigheden onder het personeel. aVoor
eenige dagen was een steen losgeraakt, waar
van men de schuld gaf aan een zekeren Hor-
tlg. die nogal dronk. Hedenmorgen vroeg be
gaf zich het gemeenteraadslid en secretaris
van den transportarbeidersbond Werner naar
de steengroeve Toen hij met verscheidene
arbeiders bij de groeve kwam, waa* Hortlg
zich ophield, wierp deze plotseling 10 K.G.
dyramiet m het open vuu- Een vreeselUke
ontploffing volgde. waarbU Hortig en nog 3
arbeiders op slag gedood werden. Werner
werd zwaar gewond en overleed spoedig
daarna.
SJANGHAI, 20 Febr. (Reuter). Het Ja
pansche hoofdkwartier verklaart, dat het
dorp Kiangwan en het station aldaar op
de Chineezen zün heroverd.
Een bloedig gevecht van lUf aan lijf speelt
zich af in den omtrek van het dorp. Aan
belde zUden zouden de verliezen groot zijn.
Dienzelfden ochtend was Prins Hendrik
in Hoek van Holland gekomen. Onmiddel
lUk scheepte hU zich jn op de „Hellevoet-
sluls” en liet zich zoo dicht mogelUk bU het
wrak brengen. ZUn aanwezigheid gaf de be
manning van de reddingsbooten nieuwen
moed en de Prins gaf aanwUzingen bU het
reddingswerk. Men trachtte nu met een
sloep den dam te bereiken. Een van de
grootere schepen ging daartoe evenwUdlg
aan den dam liggen, zoodat er tusschen het
schip en de pier een kalm stuk water was,
waarin dan een kleinere boot zou kunnen
manoeuvreeren. Wel kon een van de man
nen met een grooten sprong den dam be
reiken, maar andere mannen konden hem
niet volgen^ zoodat hU ten slotte weer in de
boot moest terugkeeren. Nu wist men echter
hoe het gedaan moest worden, zoodat enkele
leden van de bemanning van de „Hellevoet-
sluis” hetzelfde probeerden en er in slaag
den op den dam en bU de vuurtoren te
komen. De afstand van den vuurtoren naar
het wrak was niet zoo groot, zoodat met een
lUn de verbinding tot stand kon komen. Een
dun touw verbond het deel van de „Berlin”
met den vasten wal. Onder het touw lag de
kokende zee. Langs deze lUn moesten de
overlevenden^ volkomen uitgeput, uitgehon
gerd en verkleumd, gered worden. Drie
vrouwen en acht mannen lieten zich langs
het touw glUden en werden met de readings,
boot aan boord van de „Hellevoetsluis" ge
bracht, waar ze onmiddellUk goed verpleegd
en verzorgd werden. Maar het waren er
meer dan elf. die bijna 36 uur lang den dood
voor oogen hadden gezien. Drie vrouwen
waren nog op het wrak, en durfden den ge-
vaarlUken tocht langs de lUn boven de woe
dende branding niet aan. Het is onbegrU-
pelUk. dat deze vrouwen niet durfden, waar
toch reeds elf menschen op deze wUze gered
waren en de positie van het wrak steeds ge
vaar lijker werd, oipdat het water steeg et
•ie storm nog krachtiger werd. Ook de man
nen op den dam bU den vuurtoren liepen nu
groot gevaar door een hooge golf wegge
slagen te worden, zoodat zU niet langer daar
konden blUven. De verbinding moest ver
broken worden, hoewel de drie vrouwen ker
mend en smeekend op het uiterste puntje
van het wrak stonden.
De elf geredden werden aan wal gebracht
en verpleegd In het snel als hospitaal inge
richte hotel .Amerika". ZU waren eerst nog
LONDEN. 20
Amerika zUn
SJANGHAI, 20 Febr. (Reuter). Het dorp
Woesoeng staat in vlammen, doch de Chi
neesche vlag wappert nog steeds van de
forten, ondanks het geweldige, bombarde
ment van land-, zee- en luchtzijde.
BERLIJN, 20 Febr. (VD.). Op 31 Januari
waren er in Pruisen 1240.000 door het de-
hebben, dat de juridische kwestie van de
afzetting van Boettcher moet worden opge-
helderd.
Staatssecretaris von Billow deed een
plechtig beroep op de onderteekenaars van
het Memelaccoord om de Lltausche regee
ring voor het Haagsche gerechtshof te
dagen.
LONDEN, 20 Febr. (V.D.) In den loop
van den strUd om Kiangwan is het, naar
gemeld wordt, den Chineezen gelukt een Ja
pansche brigade door gedeeltelijke onttrek
king in een gevaarlUke situatie te brengen.
De voorhoede van de Kanazawa-brigade
was tegen 14 uur weer naar Kiangwan op
gedrongen, waar een hevig handgemeen
met de Chineezen ontstond. De Japansche
tanks konden door den energteken tegen
stand der Chineezen niets uitrichten. Ja
pansche vliegtuigen bombardeeren de Woe
soengforten, die ook door de artillerie onder
vuur genomen zUn. De Japanners hebben
de stellingen langs het Woesoengkanaal be.
zet. Intusschen zUn de gevechten bU Tsja.
pel kalmer geworden. De Japansche artil
lerie heeft opnieuw een heftig vuur ge
opend. Door een Japansche granaat vloog
met donderend geweld een Chlneesch mu
nitiedepot in de lucht. In de internationale
nederzetting zUn een reeks granaten terecht
gekomen. Eenige Chineezen werden gedood,
andere verwond. Een granaat kwam terecht
tusschen een groepje spelende Amerikaan-
sche knderen, gelukkig zonder te explodee-
ren. Twee shrapnells. (granaatkartetsen)
woelden den tuin van den vice.chef van
de internationale politie otn. ZUn 2_jarlg
zoontje, dat in den tuin speelde, kwam met
den schrik vrij.
De bestorming van Kiangwan door de
Japanners
neesche tUd. Door het inzetten
nieuwe
troepen er in de troepenafdeelingen. die
gevaar liepen omsingeld te worden, te
bevrijden. De bestorming van Kiangwan
werd met succes doorgevoerd door het
35ste en 37ste regiment van de negende
divisie. De Chineezen trekken strijdend
terug. HlerbU is het op vele plaatsen tot
een handgemeen gekomen.
De verliezen aan beide zUden zUn zwaar
Om 19 uur 30 bevond Kiangwan zich
met inbegrip van. het station, in handen
der Japanners.
De Japansche opperbevelhebber
heeft zün hoofdkwartier verlegd
SJANGHAI, 20 Februari (Reuter) On
danks den veldslag, welke den geheelen
dag voortduurde, hebben alle Europeanen
zich buitengewoon beheerscht gedragen. BU
het vallen van den nacht woedde te Ki
angwan, dat de Japanners vanmiddag her
overden. een geweldige brand.
De Chineesche bevolking van Sjanghai
te uiterst opgewonden. Het Japansche of
fensief duurt onverblddellUk voort, over
eenkomstig het plan.
De Reutercorrespondent zag een Japan
sche granaat ontploffen voorbU Kiangwan,
terwijl vliegtuigen bommen uitwierpen bo
ven het gebied, dat nog meer voorbU Ki
angwan is gelegen. Oorverdoovend waren
de ontploffingen der bommen
Dezelfde correspondent, die met het Ja
pansche leger is meegetrokken, verklaart
dat 5000 Infanteristen door de artillerie ge
steund, vanmorgen meer dan 8 K.M. voor
waarts gingen. De tegenstand der Chinee
zen was uiterst zwak.
De Japanners hebben voor vandaag ze
ker bereikt wat ze zich ten doel hadden
steld: hun frontlUn dwars over den spoor
weg SjanghaiWoesung naar voren
gen. Thans willen zij
voortrukken, achter het
artillerie. ondersteund
krachten.
Een treffend feit uit den veldslag van
heden is de wUze, waarop de troepen uit
JCanton en die van Tsjang-Kal-Sjek zijde
aan zijde bleven strijden ondanks de ge
ruchten, dat Tsjang-Kai-Sjek de Kan-
tonneezen niet zou steunen.
bren-
geleidelUk verder
vuurgorditn der
door luchtstrUd-
BU Tsjapei slaagden de Japanners er
tot dusverre niet in successen te behalen.
Een aanval op het Noordstation onder ge
bruikmaking van 5 zware tanks wordt
voorbereid.
De Chineesche autoriteiten verklaren,
dat de troepen dringend gasmaskers no^
dig hebben. Tot dusverre kon echter no|
geen bevestiging verkregen worden voor
de Chineesche bewering, dat de Japanners
gasgr^iaten gebruiken. 4 vormd, dat aan den landdag moet worden
lot zou wachten. De afstand was te groot
om eenige hulp te kunnen verleenen; men
hoorde alleen boven den loeienden storm het
wanhopige gegil van de personen, die zich
nog op het achterschip hadden kunnen
staande houden en zich vastgrepen, om niet
met de eerste de beste hooge zee over boord
en op den dam te pletter geslagen te worden.
Men wist niet hoeveel menschen zich daar
in doodsstrUd bevonden. Het konden er
twee, drie zUn, maar ook twintig, dertig.
Voor de dappere bemanning van de red
dingsbooten, die keer op keer vergeefsche po
gingen deden, het wrak te bereiken, was
niets verschrikkelijker dan de wetenschap,
dat op enkele tientallen meters afstand van
hen menschen om hulp smeekten en in doo-
delUk gevaar verkeerden. Men kon echter
geen menschenlevens met menschenlevens
koopen.
In den nacht van den 21sten op den 22sten
nam de storm niet af. Sneeuwjachten gier
den op de pier en over het strand. Den vol
genden morgen voer de reddingsboot „Hel-
levoetsluls" nog eenige malen uit; nog' steeds
kon men het wrak niet naderen. Van de
overlevenden op het wrak, waarvan men den
vorigen avond nog hulpgeroep had gehoord,
was niets meer te bespeuren. EindelUk. na
lang geroep en gefluit, vertoonden zich twee
mannen, die zich blUkbaar in den verkten
Uithoek tegen de sneeuwstormen beschermd
hadden. Waren er nog
meer levenden op het
wrak? Voortdurend wer
den er nieuwe plannen
gesmeed, om op een of
andere manier een ver
binding met de „Berlin"
tot stand te brengen;
maar alles tevergeefs.
In Hoek van Holland
was een loods als cha-
pelle ardente ingericht
Het aantal dooden dat
daar opgebaard lag, ver
meerderde steeds. Vrij
dagmorgen. den 22sten,
waren het er reeds 37.
Van de Harwich-booten
werd nooit een passa
giers! Ust gehouden, zoo
dat men de namen van
hen. die den overtocht
gemaakt hadden, niet
kende. Een voor een
werden de dooden door
familieleden en vrienden
herkend. Er heerschte *n
droeve stemming in het
dorp en op het strand.
Uit alle deelen van
Europa waren er angsti
ge menschen toege
stroomd. wachtend op
berichten omtrent hun
naasten.
de gevechten zich concentreeren rondom
het dorp Kiangwan, dat gedeeltelUk in
vlammen staat. Ten Noorden van Kiangwan
zUn de Japanners in de voorste verdedi
gingslinies der Chineezen gedrongen en
dezen zUn in goede orde en waarschUnlUk
overeenkomstig een tevoren opgesteld plan
teruggetrokken op hun tweede verdedigings
linie.
De Japanners hebben drie infanterie-
colonnes uit verschillende richtingen naar
Kiangwan gedirigeerd. Hun aanvallen wor
den gesteund door artillerie, die ten Noor
den van Hongkloe staat opgesteld. Nadat
gebleken was, dat de gevechten zich voor-
namelUk om Kiangwan concentreerden,
heeft generaal Oeyeda, nadat hU zich zelf
reeds naar dezen sector had begeven, het
geheele Japansche hoofdkwartier uit de
internationale nederzetting hierheen ver
plaatst.
Anders dan men aanvankelUk gedacht
had, speelt het Tsjapel-front tot nog toe
slechts een ondergeschikte rol. De Japan
ners verklaren, hier vooruit te zijn geko
men, doch bultenlandsche waarnemers ver
klaren, dat de Chineezen zich In hun stel
lingen handhaven en dat het moreel der
Chineesche troepen uitstekend is. Er te on
der de Chineesche troepen een verbitterde
stemming tegen de Japanners ontstaan door
het feit, dat de tanks ook de Chineesche
kerkhoven niet hebben gespaard en over
de graven zijn gereden, waardoor volgens
Chlneesch geloof de geesten der dooden in
hun rust zUn gestoord en beleedigd.
Een granaat, die In de Internationale ne
derzetting Is Ingeslagen, heeft een gedeelte
van een katoenspinnerij vernield, kort na
dat Amerlkaansehe marine-soldaten, die
hier waren tngekwartierd, het gebouw had
den verlaten.
In de Internationale concessie zelf gaat
het leven van de bewoners mln of meer zUn
normalen gang, zonder dat men veel be
merkt van den slag, die zich ten Noorden
van Sjanghai afspeelt, en waaraan slechts
het verwUderde gedonder der kanonnen
herinnert.
SJANGHAI, 20 Febr. (VD). De groote
slag rondom Sjanghai is m vollen gang. De
Chineezen bieden overal grooten tegenstand.
Nadat de Japansche aanval door vliegtuigen
was geopend, probeerden tegen tien uur
Japansche troepen tusschen Woesoeng en
Kiangwan een doorbraak te forceeren. ter
wUl bU Tsjapei en in de omgeving van het
Noorder-station, waar men eigenlijk een
feiten aanval had verwacht, het vuur slechts
zwak werd gehandhaafd.
Tegen tien uur deden Japansche storm
troepen een uitval in WestelUke richting
van Tsjapei en vanuit Honlcioe-distrlct een
aanval op Kiangwan. met het doel de
spoorlUn naar Woesoeng in handen te krij
gen. Van tevoren hadden Japansche bom
bardementsvliegtuigen ook Kiangwan ge
bombardeerd. Terwijl de Japanners tot nog
toe bUna voortdurend tegen de 19e Kanton-
neesche divisie hebben gevochten, welker
terugtocht bU de onderhandellngen door de
Japanners voortdurend was geëischt, zijn
op dit gedeelte van het front thans ook de
87e en 88e Chineesche divisie, de keurtroe
pen van maarschalk Tsjang Kal Sjek, In
het vuur gekomen. De Japanners slaagden
er bij hun eerste bestorming In Kiangwan
binnen te dringen, doch door een energie-
ken tegenaanval der Chineezen moesten zij
dit strategisch zoo belangrijke punt bijna
dadelijk weer ontruimen. Op sommige plaat
sen is het Japansche front teruggedrongen.
Toen de Japanners hun tanks in bet vuur
brachten, werden deze begroet door het
verdekt opgestelde 105 c.M. geschut der
Chineezen. dat door de Japansche verken
ningsvliegtuigen waarschUnlUk niet kon
worden waargenomen, en waar de Japan
ners derhalve geen rekening mee hadden
gehouden. Een aantal tanks werd buiten
gevecht gesteld, terwijl de overige tot den
terugtocht worden gedwongen.
Tegen elf uur vanmorgen hadden de Ja
panners hun tweeden aanval gedaan en wa
ren zU er in geslaagd, het gebouw van de
Sportclub, dat aan den buitenkant van
Kiangwan ligt, weer te bezetten.
Kiangwan genomen?
SJANGHAI, 20 Febr. (Reuter). Volgens
mededeeling van het Japansche hoofdkwar
tier hebben de Japansche troepen Kiang
wan na een zwaren strUd ingenomen.
De Japanners zullen nu eerst hun stel
lingen versterken, alvorens verder te trek
ken.
Verder zullen zU eerst versterking af wach
ten, alvorens weder op te rukken om Tsjapei
te omsingelen.
De Chineesche militaire autoriteiten spre
ken echter deze berichten tegen en verkla
ren, dat de Japanners teruggeslagen zUn.
hedenavond zweeg de artillerie,
wachten de Japanners den dag af, om het
tweede deel van hun plan uit te voeren:
alle Chineesche soldaten uit het gebied van
Sjanghai te drUven. Officieel deelen de Ja
panners mede, dat zU slechts 4 dooden
tellen, doch een aanzienlek aantal ge
wonden.
De Chineesche verliezen zUn niet bekend.
Geen enkel oogenbllk werd een Japansche
brigade door de Chineezen Ingesloten
bedreigd.
'i
TOKIO, 20 Febr. (Reuter). Teneinde elk
misverstand te voorkomen, heeft de Japan
sche regeering haar vertegenwoordiger Sato
last gegeven, de autoriteiten te Genève er
op te wUzen. dat het Japansche ultimatum
niet gericht was aan de Chineesche regee
ring, doch alleen aan het 19e leger.
SJANGHAI. 20 Febr. (Reuter). De Ja
panners hebben moedig gestreden met ver
achting van het gevaar, maar ook de ChL
neezen hebben bewiizen afzelegd van croote
dapperheid, vooral de soldaten met de sta
len helmen van de nationale gafde van
Tsang-Kal-Sjek.
De verliezen moeten zwaar zUn, hoe groot
Is echter niet bekend, verklaart reeds eer.
der genoemde Reutercorrespondent, die den
Japanschen opmarsch meemaakte. HU zag
verscheidene vrachtauto’s vol met Japan
sche gewonden.
Langzaam opstijgende rookw’olken boven
enkele hoopen puin wUzen de plaats aan.
waar het dorp Woesung heeft gestaan. Den
geheelen avond bleven de Japanners de ChL
neesche stellingen bombardeeren. Daarop
volgde een oogenblik van rust, doch de Zon
dagmorgen werd weer ingezet met het bul
deren der Japansche zware artillerie, welke
meedooc.’enloos de Chineesche linies weg
veegt. De Chineezen bestrijden van hun
kant slechts op zwakke wijze de Japansche
posities.
LONDEN, 20 Febr. De stand der verkiezin
gen in Ierland tot dusver luidt: Fianna Fall
'Republikeinen) 62 zetels (tegen 56 in het
laatste parlement), Cosgrave-partU 46 (65),
OnafhankelUken met inbegrip van vi<.r agra
riërs 13 (21). Arbeiders met inbegrip vai> twee
onafhankelUke arbeiders 9 (10). Er ontbreken
nog 23 uitslagen.
Alleen de Republikeinen hebben tot dusver
winst en wel van tien zetels, ten koste van
alle andere partUen. In bevoegde kringen
verwacht men dat de Republikeinen 60 zetels
zullen krijgen Het aantal op de partU van de
Valera uitgebrachte stemmen te sinds de vo
rige verkiezingen met ongeveer 120.000 ge
stegen.
In verband met den vermoedelUken ultalaw
der verkiezingen verwacht men een regee-
ring-de Valera met steun van de Arbelder*-
partU.
De leider der Labour Partij. O’Connell te
geslagen.
Het definitieve resultaat
Maandag bekend zUn.
In politieke (ringen in Ierland verwacht
men. dat een coalitie tusschen republikeinen
en laboriten tot stand zal komen. De laatsten
etechen een doorvoering van hun werkloozen-
polltiek en de erkenning van het Engelsch-
lersche verdrag door de republikeinen, ate l
voorwaarde voor hun medewerking. Het
schUnt echter dat Labour wel bereid te mede
te werken aan de afschaffing van de jaar-
lijksche betaling aan Engeland van 3 miUloen
pond sterling, vastgelegd in het Engeteeh-
lersche verdrag. o
Wat op het achterschip gebeerde.
Later echter vertelden enkelen, hoe er r
het breken van het schip nog zeer ve
menschen op het achterschip waren, mat
omdat er weinig plaats was om zich te be- I
schutten, werden er voortdurend menschen,
soms met twee of drie tegelUk, door een
hooge golf meegenomen, zoodat zU ver
dronken of op de pier te pletter sloegen. De
leertlen, die over gebleven waren, zaten in
een klein hoekje gedrongen, waar zjj ten- S
minste droog bleven.
Telkens deed men nieuwe pogingen om de
drie vrouwen nog te redden. Tenslotte ge- 1>;
lukte het een ouden schipper en bekend
menschenredder, MartUn Sperling, den dam
en langs een lUn het wrak te bereiken. Hij
bond de vrouwen achtereenvolgens een touw**
om het middel en Het ze langs de slap ge
spannen lUn naar de vuurtoren glyden.
Alle zorg werd nu besteed aan de ver- I
pleging van de geredden in hotel „Amerika”.:, I
De vrouwen herstelden langzamer dan de I
mannen; van de laatsten konden spoedigI
eenigen per trein naar huis vervoerd wor- I
den. Enkele geredden waren er heel erg aan
toe. zooals bijv. Frau Wennberg. ZU zat op ld
het achterschip met eenige andere slacht-! I
offers, gedrongen tegen een schot bU de I
rooksalon. Telkens sloegen hooge golven d
over haar heen ZU dacht echter niet aan I
zichzelf maar probeerde haar kind, dat zij
bU zich hield, tegen de kou te beschermen.
In haar armen stierf het kind; toen de red* i I
ding kwam, moest zU gedwongen worded, I
het kind los te laten. I
Op het kleine kerkhof van ’s-Gravenzande I I
plaats van enkele slachtoffers. Anderen
werden door de treurende familieleden naar
hun vroegere woonplaats vervoerd. Op het
schip waren ongeveer 150 personen; slechts
15 waren gered
Lang nog werd er over de ramp gespro
ken. DaarbU werd niet vergeten, die man
nen te huldigen, die met een absolute zelf
opoffering en in voortdurend levensgevaar
al het mogelUke gedaan hebben, om een
aantal menschen van hun HJden en uit hun
doodsstrUd te verlossen. ZU hebben dat ge
daan uit pure mensejienliefde, zonder een
oogenblik aan roem én hulde te denken:
het was hun pUchtl
