Naar het Land van Overzee
t
Tc
'Blad
:n
p
I
HOE IN ENGELAND
DE VOETBAL ROLT
DE EEUWIGE LANDSKNECHTEN
Wordt China’s leger door Duitsche
Officieren aangevoerd?
tn
9
uno»
id
BLADzau u
TWEEDE BLAD
DONDERDAG 3 MAART 1932
De Heilig-Graf k^rk te Jerusalem
RONDOM HET LEEGE GRAF
I 2?
DE ZEELIEDENACTIE
ELECTRICITEIT VOOR DEN
TUINBOUW
„HOE MAAK IK ZELF EEN
TELEVISIE-ONTVANGER
VOOR NEDERLAND
BEHOUDEN
tnt
snt
>nt
.75
.75
M
M
nd.
»nd
Door nauwe samenwerking
mt
jnt
:nt
»t
L
1
67008
57879
5—0,
(Wordt vervolgd).
t
*er.
op het strijd-
Zoover
met aangrenzende kloosters
De basiliek van het H. Graf te Jerusalem
Rondgang door de Kerk.
geboren was
1
U*.
mb!
I
Sjanghai
zitten. De
te ommegang om het koor
/en zien nog andere ka-
id en verschüferd, bleek-
en vies. De Grieken heb-
deze
tot
ééne allereerst:
Graf.
aal het middel-
te
en vertrouweling van Tsjang
werd) generaal Wetzel, wiens
Eenzelfde aantal
hoog zien, of
wel houdt. 1
morgen invalt'
alles gaat
rechten. Maar
In deze Oostersche stad, die ik u ge
schetst heb, die stad met haar donker-
overdckte gangstraatjes en haar nauwe ste
gen, met de eeuwige kronkelingen en de
warreling van haar doorgangen vol vreemd,
voddig volk, vol schreeuwende drukte, vol
daverende bontheid van allerlei menigten,
nationaliteiten en religies, en de wemeling
van de duizenderlei vreemdsoortige dingen
van het morgenland, saamgeperst en opge
drongen binnen de middeleeuwsche muren,
tusschen de steenen ophoogingen van mos
keeën met hun minaretten, van kloosters en
kerken, van seminaries en synagogen. zoe
ken wü, pelgrims niet alleen, maar óók alle
anderen die komen om dit t befaamd Jerusa
lem te bezoeken, naar dil
naar de kerk van het Heilli
Dat is de plek, die eem
punt der aarde heette: de uitdrukking van
een naïef volksgeloof. Maar was het daarom
zonder zin? Het leege Graf is het middel
punt en de grondslag van ons geloof: want
maal vermoord: een kruistocht om het Kruis
te vernielen. Maar wat zij ook verzonnen
om Hem uit het leven der menschheld te
verbannen, en hoe zij den Zoon des Vaders
ook verlargden tot een filantroop of een
socialist, tot een utopist of een Boeddha, tot
een onwijze of een mythe, een die nooit
in geen enkel werelddeel.
zij verdreven zijn herinnering niet, en ruk
ten evenmin zijn naam uit de harten der
levenden: zelfs niet toen zij zochten naar
iets dat zijn plaats moest innemen, of dat
dan waarheid of geest heette, godin der
Rede of Humaniteit. Natuur of Vaderland.
fk-he.'d of Solidariteit. De jaanwezlgheld
zijner loochenaars en bestrijders is zelf een
bewijs voor Zijn bestaan. En de godslastering
blijft een onvrijwillige belijdenis van Zijn
eeuwige aanwezigheid. Het Graf is leeg, maar
de Godmensch is in de kerken en op straat,
bij. het bed der stervenden en op het graf
der gestorvenen. Uit de musea kan HU niet
verwijderd worden en Hij zal in de litera
tuur blUven voortleven, ondanks alle beeld-
stormers, en al werden ook alle missalen en
Het altaar der Latijnen op de plaats der Kru siging in de basiliek van het H. Graf
te Jerusalem
ten tjjde
der Kruisvaarders (XHIe eeuw), en zooals
zij nog heden ten dage is.
kerkboeken verbrand. Want Jezus is een
princiep en een einddoel, een afgrond van
goddelijk mysterie, zooals Papin! zich uit
drukt, tusschen twee stukken wereldgeschie
denis. En ieder geslacht schrijft Zün evan
gelie opnieuw.
Stemmingen der schemering
Wanneer gü te Jerusalem 'omt, wacht dan
tot het laatste halfuur vó dat de kerk ge
sloten wordt: en gaat er heen in het stille
donker, niet zoolang de zon nog aan den
hemel staat en de dagklaarte uw oogen af
leidt. Of laat er u heenleiden met gesloten
oocen voor dit eerste bezoek, met den blik
geheel inwendig gekeerd. En steun daarbij
alleen op uw goed geloof als op een staf en
stut. Wü ontberen het kinderlijk geloof der
kruisvaarders in deze eeuw van hyper-kri-
tiek, en onze godsvrucht is niet bestand tegen
de storingen van bulten. Als iets onze oogen
hindert, worden zjj uit de stemming ge
bracht. daar onze zenuwen niet sterker zijn
dan onze wil, en concentratie van ons inner
lijk wezen doorloopend boven onze kracht
gaat. WU hebben zwakke harten.
Maar als gij tegen avond wanneer het
donker is, voor het eerst komt in de Heilig-
Grafkerk. en ge daar, op een der heiligst?
plekken van deze aarde, plots uw oogen op
slaat in het duister, terwijl alle vormen
rondom u weggeschemerd zün. terwijl een
fantastische leegte om u heen ligt, onder de
gewelven dezer vreemde kerk, die een cata
combe hjkt of een geweldige grot, een laby
rint waarin alles vreemde vormen aanneemt
en onbegrUpelük is. diep en duister, ont
stellend. met uit al die onbegrijpelijke nissen
en diepten het stille gepinkel der honderden
votleflampen. en het geschuifel der donkere
silhouetten van het eene duister in het
andere duister, dan kén u onder dien
hoogen koepel, die zich welft over de plek
waar het gestorven Lichaam van Chrktus,
gebalsemd en in het lUkkleed, rustte, een
vreemde ontroering bevangen in dit don
kere heiligdom, dat zelf staat als een myste
rie om u heen. En in de stilte van ditoogen-
bllk leven de herinneringen op: in het zwij
gen van dit duister rijzen de beelden; uit
de weifelende schemeringen lichten de .1-
sloenen aan. en in uw ziel ontwaken de ge
wijde woorden: „Waar hebt gU den Meester
heen gedragen?" ..HU is hier niet....”
Door de pers circuleert het be
richt, dat een groot aantal Duit
sche officieren een werkzaam
aandeel neemt bij de leiding der
Chineesche actie bij Sjanghai.
Zooals onderstaand artikel van
een bijzonderen correspondent
duidelijk weergeeft, zijn deze be-
richten geweldig overdreven
„Veertien jaar geleden heb ik me hier ge
vestigd, doch ieder jaar vast steek ik de
straat over om mün ouwe lui te bezoeken.”
(Life).
het geloof in den Christus zou ijdel zijn, als
de Heiland niet waarlUk verrezen wasl En
nog is ditzelfde Graf van Jezus van Naza
reth als het keerpunt der wereldbeschaving,
want bü deze drempels zagen verleden en
toekomst elkaar in de oogen. daar werd een
nieuwe tijdsorde geboren, en een nieuwe ge
dachte. De Joodsche cultuur zag er haai
eind gekomen; de antieke wereld strandde
op deze rots; voor de christelUke beschaving
lichtte er de jonge dageraad.
Maar weldra wordt datzelfde leege Gral
ook weer als het centrum der wereldgeschie
denis. Als Byzantium over het zenith züner
kracht heen is, scheidt dit Graf de wester-
sche van de oostersche wereld. Dan vormt
het zelf het brandpunt van den strijd, dien de
Westersche beschaving er strUdt met de
Oostersche barbarij, bet kruis met de Halve
Maan, de Latijnsche wereld met het helden
dom. Maar eer er de wapenen der strijders
rinkinken, zijn er du zenden heengetogen.
biddend en boetend; en duizenden hebben
daarheen uit de verte hun handen gericht
en het gelaat gewend. En al de geslachten
bhjven daarop staren, óók al willen zü bet
niet. Dit Graf heeft nog geen enkel tUdperk
der wereldgeschiedenis onverschillig gelaten.
Wie het niet in liefde gezocht, en met toe
wijd ng vereerd hebben, moesten het daar
om wel des te feller baten. Niet alleen dat
zU het Graf haatten daar het ledig was,
maar zü hadden Christus zelf liefst, ander-
„Hoe maak ik zelf een televisle-
ontvanger?”, door M. W. H. de
Gorter, Uitgave Kosmos, Am
sterdam.
Nu de televisie het laboratorium verlaten
heeft en er reeds eenlge radiostations zün
(os. Londen en Witzleben), die regelmatig
ook televisie-uitzendingen geven, is de tUd
gekomen, dat menig amateur zich afvraagt
of hier niet een nieuw gebied voor expe.’i-
menteeren Is en of het hem niet mogelUk
zal zUn om door proefnemingen een steentje
bU te dragen tot de verdere ontwikkeling van
deze nieuwe vinding.
Die vraag kan inderdaad thans bevesti
gend beantwoord worden en daarom is een
populair geschreven werkje, als van den heer
M. W. H. de Gorter zeer welkom. Hierin toch
vinden we een practteche handleiding bU het
zelf construeer en van een toestel voor tele,
visie.ontvangst. Den amateur, die over eenl.
ge handigheid beschikt, zal bet niet moeilUk
vallen aan de hand van de verstrekte wen
ken een ontvanger te bouwen, die reeds aar
dige resultaten geeft.
•Behalve voor de amateurs, is het boekje
ook van belang voor den gewonen omroep-
luteteraar, die belangstelt In televisie, daar
het hem antwoord geeft op vele vragen, die
hu zich stelt omtrent de werking van den
huldigen toestand van dit interessante nieuwe
gebied der radio. En de prijs, die nog geen
gulden bed.aagt, zal geen bezwaar zün het
werkje aan te schaffen.
orde! Maar
eigen gelegen-
Nader verneemt het „Handelsblad” nog,
dat de Centrale Bond van Transportarbei
ders aan den Bond van Werkgevers in de
Koopvaardij heeft verzocht nieuwe bespre
kingen over een collectief contract te
openen.
kanen,
tend.
Nu komen we op onze schreden terug,
aan het Magdalena-altaar voorbij, gaan dan
tusschen mass eve, vierkante pijlers door,
en treden nu elndelUk in de ronde ruimte,
onder den hoogen koepel, waar Christus in-
De eerste ontnuchtering.
Dit alles is met evenveel woorden zeggen:
dat de Heillg-Grafkerk overdag de aller
grootste ontnuchtering kan zUn.
Is het dit? zult gU vragen, wanneer gU
aandachtig rondkUkt, in hoeken en gaten
speurt. Want gü verwacht een kerk, zooals
wU ons nu eenmaal een kerk denken. GU
veronderstelt een zekeren rijkdom, die de
uitdrukking van een rechtmatlgen eerbied is.
GU kunt het u niet anders denken, of hier
doet een koster behoorlUk zün werk; hier
heerschen niet alleen netheid en orde, maar
hier zal gebeden worden met Ingetogenheid,
en hier hangt een sfeer die past bü de hei
ligheid van dit oord.
Maar dat zün de optimistische voorstel
lingen van een even vroom als vaderlandsch
gemoed, die niet het minst overeenkomen
met de werkelijkheid. Want er is niets van
al dat verwachte, van dat mooie of ook maar
nette: het te X Oosten, ook binnen dezen
tempel.
Daar te zelfs niets, dat ook maar smaak
vol is in deze kerk.
En welk een kerk! De groote. zware deur
met haar onmogelük jlot. en een rond luikje
daimaast: „Wat heeft dit te beteekenen?”
„Wel, de zorg voor de kerk is toever
trouwd aan twee Mohammedaansciie fami
lies, die ze voortdurend bewaken. De eerste
van beide heeft de sleutels, maar bezit het
recht niet om de deur te ontsluiten; de
tweede opent en sMUt de deur, maar mag de
sleutels niet bewaren. Deze worden door
den wachter binnen het gebouw 's morgens,
door het ronde luikje, toegereikt aan dén-
gene, die opent....
Mee dat gü over den dorpel gegaan zUt,
ziet gü links een nis, waar kussens en klee-
den liggen: daar hokken de Mohammedaan^
sche wachters van het heiligdom, liggen er
te luieren en te kletsen.
Een steenen trap, die door een poortboog
in den muur verdwünt onder een nuchtere
lantaarn, te de opgang naar de dubbele ka
pel van den Golgotha. Daaronder een ka
pelletje als een krocht. Daarnaast een con-
slstorlezaal van de Griekzch-orthodoxe gees
telijkheid.
I
Naar het „Handelsblad" verneemt heeft
de Stoomvaart-MU. Zeeland een order ge
plaatst bij de Rotterdamse he Droogdok-MU-
voor den bouw van nieuwe ketels in het sa.
„Oranje Nassau". Door nauwe samenwerking
met de genoemde werf en de Mü Zeeland 13
het gelukt, dit werk voor Nederland te be
houden, niettegenstaande de felle concur
rentie van het buitenland.
ziet er alles vochtig-grauw en beschimmeld
uit. Het is de krypte van 8. Helena, met
daarnaast de nis onder de rots, waarin de
drie ftulsen onder ConstantUn's regeering
werden weergevonden.
WU vervolgen dei
der Grieken heen?
pellen, alle gehard
grauw en armoeeflg
ben hier een zoldering Ingebouwd, waarlangs
ze in hun koor kunnen afdalen. Nieuwere
kolommen staan er tegen oudere pUlers aan,
zoodat het gebouw zelf hier meer op een ge
kalefaterde ruïne lUkt. dan op een kunst
werk. Overigens stortte de koepel boven het
Grieksche koor in bij de laatste aardbeving,
en ligt er nog maar een tUdelUk planken
gewelf.
WU wandelen verder. Een dwaze volks
verbeelding heeft dit gedeelte der kerkruim
te „de gevangenis van Christus" genoemd.
En van de eene spelonk komen we in de
andere. Hier staat nu elndelUk ook een
roomsch altaar, toegewijd aan Maria Magda
lena. Deze ruimte is weer een voorportaal
voor een volgende, waarheen ze langs trap
pen omhoog gaat: de kapel der Francis-
met een sakristie daarbij aansla Ir
derdaad in het graf werd neergelegd. Door
de ronde opening in den koepel valt een
vloed van daglicht in. Hier kan men zien
en de dingen onderscheiden. Alles is er lu
guber en leelUk. De koepel verschllfert, de
wanden zUn van een afschuwelUke kleur,
die geen kleur meer is. Rondom hangen be
droevende schllderUen en zilveren lampen
in roode en bruine hulsels om ze schoon te
houden. Het is er kil en vochtig. De kalk
brokkelt van de achttien plompe pUlers in
het ronde, alsof ze melaatsch waren. De
ruwe steenen bodem is glad en glibberig.
Van tusschen de pUlers komen vunzige hok
ken, bergplaatsen, in de heilige ruimte uit.
waaronder de kapel der Jacobieters het best
te vergelUken valt met een steenkolenberg
plaats.
Maar ohze aandacht wordt hoofdzakelUk
getrokken door het gebouwtje in kapelvorm,
dat midden onder den koepel staat. Dit is
dus het omhulsel van het heilig Graf. Een
gebouwtje met twee kleine ruimten daarin,
zooals de begraafplaats beschreven werd in
het evangelie, en zooals er nog andere te
Jerusalem bewaard zUn. Maar van de heele
oorspronkelUke grafrots is er niets meer
overig dan wat brokstukken. Wat wU hier
in marmer gebouwd zien, is het kunstpro
duct dat de menschen daarvoor in de plaats
gesteld hebben. En het is zeer leelUk. Pierre
Loti noemde het Je grand klosque de mar-
bre, d'un luxe demi barbare". Nu, in 1810,
toen dit kapelletje gemetseld werd, was de
‘de vrees* koesterde, dat de energieke Bauer
Tsjang Kai Sjek op sleeptouw, zou nemen.
Maar men heeft toen met volle zekerheid
kunnen bewUeen. dat behalve Engelsche,
ook Fransche officieren in Chlneeschen en
Japanschen staatsdienst staan.
Bauer heeft en nooit zonder daarvan
eerst het Duitsche ministerie van Bulten-
landsche Zaken op de hoogte te stellen
ongevéer 30 van zUn vroegere kameraden
naar China gehaald, welke in Nanking.
Sjanghai en in het binnenland van China
werden gestationeerd. Geen van hen Is
echter en dat moet nadrukkelUk worden
vastgesteld ooit als troepencommandant
werkzaam geweest. do:h slechts als instruc
teur. als leeraar en als stafofficier.
Tegenwoordig zijn er van deze 30 officie
ren die dus d?n autoriteiten met naam
en toenaam bekend zUn slechts nog on
geveer 10 of 12 in China; aan het hoofd
van deze groep staat de opvolger van Over
ste Bauer (die meer dan medewerker,
vens vriend
Kai Sjek
kwartier te Nanking is.
bevindt zich in Japan; van hen is echter
zooals in Tokio van officleele zijde wordt
verklaard, niet één enkele bij de in Mands-
joerUe vechtende troepen. In zooverre zü
en hun kameraden in'China nog van Duit
sche nationaliteit zijn, is hen van regee-
ringszüde, onder bedreiging van de aller
strengste dwangmaatregelen, strikte neu
traliteit cpgelegd, hetgeen ook wel vanzelf
sprekend is.
Reeds geruimen rijd worden er op den
proeftuin „Zuld.Hollandsch Glasdistrict" te
Naaldwijk proeven genomen met bet gebruik
van electriciteit ten behoeve van den tuin
bouw. Deze proeven zün in hoofdzaak op
gezet in verband met het feit, dat door het
Invoeren van de vrachtauto's de paarden-
mest steeds duurder werd, zoodat getracht
moet worden voor de toekomst een andere
verwarming te vinden voor de teelt onder
het platte glas.
De proeven die in 1930 werden genomen,
werden eerst genomen om te zien, of het
mogelijk is met behulp van electrlsche ver
warming een prima product te kweeken. Er
werden op een diepte van pl.m. 30 cM. in
den bodem looden kabeltjes gelegd voor den
stroom, die de werking van den paardenmest
moest overnemen.
BU de genomen proeven te wel bewezen,
dat het stroomverbruik nog veel te groot
is en het een vraag te of deze verwarmings
methode voor de komkommers, die in hoofd,
zaak onder het platte glas worden geteeld,
wel ooit rendabel kan worden.
De leider van deze proeven, de heer Ir.
Rlemens, komt tot de conclusie, dat elke
kunstmatige verwarming boven paardenmest
te verkiezen te, omdat men in staat te de zoo
hoog noodige temperaturen te regelen.
Electrlsche verwarming, zonder een teolee.
lende laag, doet den grond niet extra uitdro
gen. Luchtverwarming naast bodem-verwar-
ming verhoogt in sterke mate de kwaliteit
der vruchten, doch etecht veel energie en te
daarom aan te bevelen gedurende de eerste
weken. De oogst wordt schitterend vervroegd.
Paardenmest is in staat om gedurende
slechts 68 weken de verelschte warmte te
leveren.
Er /al nu nog onderzocht worden, op welke
wUze het stroomverbruik verlaagd kan wor
den en of de' electrlsche nachtvorstwering in
kassen en warenhuizen rendabel te.
JJe proeven werden genomen met mede
werking o.m. van de electrlsche bedrijven te
Rotterdam. Den Haag en Delft, die de elec.
triflcatle bekostigen.
int
is dus alles In
er zUn ïlog anderen die op
held in de strUdgebieden trachten mee te
doen. Hun namen (misschien zijn het er
twee of drie dozijn) zijn aan de Rjjksre-
geering niet bekend. ZU zUn niet met het
vooropgestelde doel vertrokken om in het
buitenland te gaan zwerven, doch zUn eerst
later, na eenlgen tUd in het betreffende
land te hebben gewoond, aan het avontu
rieren geslagen. ZU zUn ook niet als offi
cier werkzaam, maar als ordonnansen, te
lefonisten. marconisten, vllegtulgenmon-
teurs en chauffeurs. Hoe het hen gaat en
waar zij eigenlijk gestationeerd zün. is niet
uit te vinden, is even oncontroleerbaar als
b.v. de verblijfplaats van Engelsche, Fran
sche en Italiaansche avonturiers.
Als er hier en daar in Duitschland het
gerucht de ronde doet, dat Duitschers voor
China of Japan worden aangeworven, kan
men er zeker van zijn, dat dit afkomstig
is van een zekere categorie van onruststo
kers. die het land verdacht willen maken
tegenover den vreemde en van diegenen,
die' uit deze berichten geld trachten te klop
pen door van de vrUwllllgers „provisie” of
„borgstortlngen” te verlangen, waarmede
zij dan spoorloos verdwUnen. Een officleele,
of onofflcieele werving van vrijwilligers
voor Japon of China bestaat er in Dultseh-
land niet! Pogingen daartoe bU de con
sulaten zijn zonder effect! En bovendien
zu'len de Duitsche autoriteiten alles doen
om avontuurlijk aangelegde Jongelieden van
deze onverstandige stappen af té brengen,
niet alleen, daar zU het prestige van het
land rchaden m"sr tevens om deze Jonge
lieden voor de ellende van den oorlog en
voor de daaruit voortvloeiende gevolgen te
beschermen.
Maar de kerk? vraagt ge. GU wilt de
kerk binnengaan, en staat hier ate tn een
voorportaal. Maar een portaal te dit niet.
GU staat al in de kerk zelf. De Grieken heb
ben den hoofdbeuk verder geheel afgescho
ten met wanden, die tot de gewélveh raken.
Daarbinnen zUn zU heer en meester, en vie
ren zU hun liturgische plechtigheden, zón
der zich aan andere celebranten aan an
dere altaren te storen. Drie verschillende
religies doen er 's Zondags op hetzelfde uu.
haar dienst, en de één overschreeuwt erde i
ander als opeettelUk. Trouwens de ruimte
te zoo groot niet.
WU gaan nu links om het afgesloten koor
der Grieken heen, door een soort omgang
met kapellenkrans. Het te hier pikdonker,
want alles te er dichtgebouwd of venster
loos. De teekening van dit bouwwerk, het
grondplan waarop dit werd opgetrokken, ont
gaat den bezoeker volkomen. Maar even
schiet Hebt in een diepe krocht' OU kUkt
langs een trap in dien kelder neer. Het
Steeds, wanneer ergens ter wer/ld gewa
pende opstanden, revoluties of geschillen
plaats vinden, verzamelen zich als gieren
bU het aas een aantal „eeuwige landsknecht
ten”, beroepsvechtersbazen, avonturiers en
krügs-enthcusiasten bU de staven der bei
de partUen.
Uit alle landen komen zU. hebben niets
anders geleerd dan oorlog, taktlek, strate
gie zoeken het gevecht, het avontuur
het te hun een beroep geworden! En dlk-
wijls zUn dat niet onsympathieke lieden.
ZU willen niet rijk er bij worden, zoocls de
menschen op den achtergrond, die wapens,
munitie, levensmiddelen en berichten le
veren! ZU willen slechts.... het avontuur!
zelfs al zou hun huid er de sporen van moe
ten dragen....
Vanzelfsprekend te het. dat er onder deze
heden ook Duitschers zUn. Dat te geen ge-
helm VBij Abd el Krim bevond zich Klems,
de chef van den Gefteralen Staf der Rifkaby-
len; in den Boiiviaanschen „oorlog” voch
ten verscheidene Duitschers mee. En daar
om te het zoo goed ate zeker dat er in de
Japanache en Chineesche loopgraven bU
wel een paar Duitschers zullen
meesten van hen zUn immers
ate kinderen in de loopgraven van Cam-
brai of in het bloedbad van Verdun ge
weest. Daarna hebben zU in de, vrüwilli-
gerskorpsen meegevochten: in Opper-Sile-
zié, in de Baltische gebieden. En toen
was het te laat om een burgerlijk beroep
op te vatten! En zoo trekken deze overge
bleven strUders uit den grooten wereldoor
log rusteloos rond, zoeken oorlog, avontuur,
begeven zich van het eene slagveld naar
het andere.
Doch behalve deze groep te er ook nog
een tweede groep van menschen. welke is
samengesteld uit vroegere beroepsofficieren,
die in Duitschland geen plaats meer kun
nen vinden. Door Klems opgeroepen, heb
ben zU destijds de benden van Abd el Krim
georganiseerd en gedrild; onder generaal
Kundt hebben zij het Boliviaansche leger
gereorganiseerd en opgebeuwd: met Over
ste Bauer zün zU in 1928 naar China, naar
Tsjang Kai Sjek getrokken. Het zün men
schen. die hun plichten als Instructeur bui
tengewoon ernstig opvatten, menschen, wier
trouw en eerlükheid dikwijls spreekwoorde-
lük/te geworden in het land, waarin zü zich
zich gevestigd hebben.
De diplomatie en de „landsknechten”
Met enthousiasme hebben de Duitsche
autoriteitx (dus in de eerste plaats
het Ministerie van Bu.tenlandsche Zaken)
een dergelijk optreden in vreemden staats
dienst nooit aangezien. Toen kort na den
oorlog Japansche wervers Duitsche onder
officieren en officieren als Instructeurs zoch
ten, heeft men er dikwüte tegen gewaar
schuwd. Een reden om hen te verbieden
het land te verlaten, heeft men echter
niet, zoolang hun streven zich niet recht
streeks tegen Duitschland richt.
Toen Overste Bauer In 1928 door gene
raal Tsjang Kai Sjek werd opgeroepen en
hü naar Nanking ging, was men over dit
besluit weinig gesticht. Het is toen zelfs
tot een diplomatiek Intermezzo tusschen Ber-
i lün en Parüs gekomen, daar men in Parijs
Londen is in een woord uitgelaten!
Beslist het lot een „All-Londoo
Cnp-flnal”? De clubs doen uit
nemende zaken. Voetbal-strategie
brengt Arsenal in de demi-finale.
Een minuut van onbedachtzaam
heid elimineert Huddccsfleld.
Chelsea brengt haar supporters boven
de wolken. Everton geeft geen
krimp.
Londen was Zaterdagmiddag eenvoudig in
de wolken. En ate 't gekund had, misschien
wel daarboven, louter van uitgelatenheid
over het Cup-succes. Alles ^te prachtig van
stapel geloopen, en de schlet-gebedjes wer
den blükbaar verhoord. Arsenal won en
Chelsea won ziedaar de vurige wensen
van al diegenen, die zich Londenaaxs noe
men. MogelUk wordt de sport-gemee’hte uit
de machtige metropolls voor egoïstisch uit
gekreten. maar nu deze hoop in vervulling
te gegaan, nu hoopt men nog meer. En be-
grüpelUk. want 't zou Inderdaad wel zeer
jammer zün. ate het lot een spaak in het
wiel stak. Aller oogen zün thans gerichUop
Lancaster Gate 22. waar een of andere poe
zelige miss haar snultlg handje in een car-
tonnen doos laat zakken om de gewraakte
vodjes papier op te diepen. Nog eenlge uren
en dan weten wü. of de Londensche ver
wachtingen tn vervulling gaan; of wü eind
April op Wembley zullen worden getracteerd
op een all-Londen beker-finale!
De zesde ronde gaf intusschen de volgende
uitkomsten
Huddersfield TownArsenal 01,
toeschouwers, recette 4882.
LiverpoolChelsea 02, 57000 toeschou
wers. recette 4170.
BuryManchester City 3—4, 28035 toe
schouwers. recette 2372.
Newcastle UnitedWatford
toeschouwers, recette 3848.
Deze cüfers alleen spreken al meer dan
ellenlange commentaren, want 't te toch wol
frappeerend. dat deze vier matches een
210.000 menschen tot zich lokten, die
15272 aan entrées betaalden. waarbU ook
nog rekening moet worden gehouden, dat
zoowel de loketten aan den Leeds Road, als
op Ansfleld bereids moesten worden gesloten,
omdat er eenvoudig geen mensch meer kon
worden bügeplant.
Thans nemen wü u eerst mee naar Leeds
Road, waar de „big match” werd uitgestre
den tusschen Huddersfield en ArsenaL
Voetbal is niet slechts een spel van hard-
loopen en tegen een bal trappen, indien er
gelükwaardlgheld van krachten te. zooals in
dien strüd, doch dan te voetbal ook een her
senspel. een spel vól strategie, waarin het
kleinste foutje de allergrootste gevolgen kan
hebben. In zulke oogenblikken spelen geraf
fineerdheid en overleg o zulk een enorme
rol. waarvan Huddersfield thans weer een
boekje kan opendoen. De Arsenal huldigt,
zooals wü u al eens eerder vertelden, het
drie-back-systeem, waarbü de spil Roberts
als derde verdediger fungeert. Nu Zaterdag
kreeg de Arsenal reeds in de eerste minuut
een hoekschop te nemen, waarbü elk ver
dediger zün mannetje dekte, geheel sche
matisch. De hoekschop kwam; elke verde
diger hield zün aangewezen man in de ga
ten, maar o schrik, wie had den back. Ro
berts gezien, die ongedekt den bal in het
Huddersfield-doel kopte! Deze Londensche
geraffineerdheid kostte Huddersfield de fi
nale, want door te systematisch verdedigen
werd men eenvoudig verrast door een listig
heid van den Londenschen spil.
In het verdere deel van den kamp kwam
de gelükwaardlgheld volkomen tot uitdruk
king. Huddersfield hield den dirigent van
den Arsenal-attaque nauwgezet In het oog,
en dit feit reeds maakte deze voorhoede
bU lange niet zoo gevaarlUk ate anders. Ove
rigens mogen de Londenaars ook nog van
geluk spreken, toen Magnall Arsenal s kee
per. Mos, uit zün hok lokte. Laatstgenoemde
kon weliswaar den bal niet te pakken krü-
gen, doch hinderde den Huddersfield-man
zoodanig, dat hü In plaats van in. naast het
onbeschermde doel schoot. Ook al moge de
Londensche techniek in totaal hooger wor
den aangeslagen, qua overheerschlng en
geestdrift had het home-team stellig een
draw verdiend. Wit baten echter zulke na
beschouwingen? Huddersfield te geëlimi
neerd. Eén troost echter al komt Hud
dersfield dan niet naar Wembley, te Wem
bley naar den Leeds Road gekomen, wat de
recette betreft.
Chalsea heeft 't op Anfield ijprd te ver
duren gehad, al doen de cüfers 20 anders
vermoeden. Liverpool torste zichtbaar veel tc
veel het gewicht van den strüd. In het veld
tactisch opgezette aanvallen, maar niet zoodra
kwam men in de gevaarlüke zone, of de^Ll-
verpool-aanvallers raakten op hol. Echter
dient ook gezegd, dat de Chelsea-spil.
O’Dowd den strüd van zün leven speelde,
terwül ook het andere deel van dit elftal
zichzelf overtrof. In de voorhoede speelde
Hughle Gallacher ate een duivel, wat hem
zelf een goal opleverde, terwül hü na bril-
lant werk Pearson in staat stelde de zege
tot een voldongen feit te maken.
Verder moest Watford, de 3e dlvteie-club,
met 5—0 het onderspit delven, wat trouwens
iedereen verwachtte. Veel meer moeite had
Manchester City nog met Bury uit de 2e di
visie.
Was dit de hoofdschotel van het Zaterdag-
sche menu, wü zouden bepaald onvolledig
zün, ate wü ook niet de 31 overwinning
van Everton releveerden op Sheffield Wed
nesday. Hierdoor blüven de Toffees nog in
„the running", en wachten op het struikelen
van Arsenal, wat bü het overladen program
ma van cup en competitie niet tot de onmo-
gelükheden zou behooren. U weet het
beste paardook al spreekt geheel Lon
den van een dubbelen triomf voor de mannen
van Highbury.
De verdere uitslagen laten wU voor dit
keer onbesproken, omdat zü de algemeene
situatie niet hebben gewüzigd.
Uit het programma voor as. Zaterdag
lichten wü ate voornaamste gebeurtenissen:
Arsenal versus Leicester City en Everton
versus Aston Villa.
Zoo juist ervaren wü. dat hef lot den
Londenschen clubs inderdaad gunstig te ge
weest. want in
Huddersfield: Newcastle United—Chelsea,
Birmingham: Arsenal—Manchester City.
Beter had men 't niet kunnen treffenl
smaak niet zeer verfünd. En de versiering
met prulbloemen, met Ingepakte kandal aars
en vetlampjes.... Ala men hier een moment
van geestelijke voldoening wil smaken, moet
men de oogen sluiten en de handen tegen
de voren houden.
Want tegenover den ingang van deze
grafkapel bevindt zich de ingang van het
koor der Grieken. En hier zitten nu aldoor
een paar wachthoudende Grieksche mon
niken of popen te kletsen. Het te waar, dat
de zuiderlingen heel wat mter stoornis
kunnen velen dan wü- Maar de kakofonie
die hier kan heerschen, wordt soms on-
menschelük.
Achter bet grafkapelletje hebben de Kop
ten een altaar geplaatst. Terwül dezen daar
hun lamentaties afdreunen, zingen de Grie
ken rechte en janken de Syrische Jacobiters.
OnderwUl loopen kinderen door de kerk te
I spelen, glüden uit op den gladden vloer en
i bieren om het hardst. Een gids verklaart
i zonder eerbied een groep van gapende en
fotografeerende toeristen wat er te koop te.
I Monniken schuren de koperen lampen, die
met zware kettingen omhoog geheschen
worden. De bedienaars en kosters der ver
schillende riten küken elkander aan. alsof
ze elkaar willen aanvliegen. Het eene uur
hebben de Franciscanen de zeggingschap
over het Heilig Graf en het andere uur de
Grieken, of wat weet Ik veel. Ik moet om-
of die koepel het vandaag nog
Eij wat zal er gebeuren, ate die
iltt Ja, dat weet niemand. Want
raer volgens vastomschreven
tar ^liemand mag aan die even-
tueele puinen raken, als hü daarop geen
geschreven recht kan laten gelden. Om die
rechten kracht bü te zetten, gebruikte men
hier wel eens vuisten en kandelaars.
Een kerk ate deze begrijpt men zoo maar
niet in een ommezien. En eigenlUk te zü een
wereldraadseL Maar om er iets van te be
grijpen, moet men inzicht hebben in haar
geschiedenis. Ik zal trachten u dat verhaal
te doen. Het te belangrijk op zich zelf en
boeiend ate een roman. Maar er komen daar-
bü ook gewichtige vragen ter beantwoor
ding: te het H. Kruis, dat Helena vond, het
ware Kruis van Christus? Is de plaats van
Golgotha en het H. Graf inderdaad authen
tiek?
Wie er nog meer
tooneel zün
