EAMON DE VALERA
y
HOOVER OF ROOSEVELT?.
om het Amerikaansche presidentschap
IE
N
De worsteling
De lersche Republikein
DE ARBEIDSMARKT
ut
r
Een voortreffelijke installatie
(Bijzondere Amerikaansche correspondentie)
l«-
HET CRISIS-INVOERBUREAU
Behandeling vgn aanvragen
Hiermedt dml gij U» land.
LUIDSPREKERS IN DE
ST. PIETER
r
ct
ct
et
ct
ct
Groote inzinking in het
bedrijfsleven
ta.
en
ar
iet
nt
or
ija
'13
II (SLOT)
Sfewitf, bij gelijken prijs en kwaliteit
De Nederlandsthe Industrie
AFWIJZING VAN BEROEP VAN
BELASTINGPLICHTIGEN
STUURLIEDEN-EXAMEN
K
(Nadruk. zelfs gedeeltelijk, verboden)
als
December 1921, door de regeering van den
Een der groote luidspreker». welke In
St. Pieterskerk zijn opgesteld.
or
is
Tusschen
candldaten
naam
irg
vele
HU
gevoelloos, zou men zeggen.
hU ooit luistert naar u. Maar lAAt
i
Met groeten luister la dit jaar te Rome
de tiende jaardag van de Pauskroning ge
plast* in de SixtUnsche kapel, maar In de
St. Pieterskerk, zoodat duizenden hiervan
getuige konden zijn.
Een bijzondere gebeurtenis hlerbU waa,
dat de moderne techniek haar intrede in
de oude SC. Pieterskerk neett gedaan.
Dank zU een uitgebeelde geluldsversterklngs-
Installatle kon x».m de door Z.H den Paus
voorgelezen Boodschap aan de Wereld door
htf liever X
-blond haar.
Hof te "sOravenhageT.
Het is nu wel duklelUk, dat aan De Valera
door de meerderheid van lersche kiezers
blijkbaar een regeeeringsmandaat gegeven
werd, om de lersche „self-determination-* nu
eens en vooral volledig te maken Oi er dan
Al dan niet zal voortgebouwd worden op hel
(In Ierland geenszins populaire) Anglo-ler
sche Verdrag van 1921, of dat men. zooals
de Republlkeinsche bladen suggereerden,
een algeheele, grondige, zoo niet prlncl-
pieele herziening van het Verdrag zal trach
ten bjj de Brltsche regeering aanhangig te
maken, dat zal nu de -brandende vraag
worden) Zooals nu wel alom bekend geacht
mag worden, De Valera's uitgesproken
meening en trouwens héél zijn verleden plet
ten sterk voor het laatste! En dan heeft
hij wel degelUk rekening te houden met zijn
republikeinen En met zUn tijdelljke bond-
genooten, de lersche Labours.
Uit de allerjongste geschiedenis van den
Vrijstaat blUkt toch wel overtuigend, dat
de aloude traditie van Home Rule, maar
den verstaan in den sin van het huldigt
nationalisme en van Slnn Feln. bet lersche
volk nu ook geheel vrij wel zien. In de Real
politik forceert men de theoretische uit
spraak niet; maar de huidige regeerlngs-
partij zal toch ninsterj in d.' prartljk Ier
land onafhankelijk zan G-oct-^rlttanniè
willen zien. Ze aril. zoo schrijven baar
bladen, net lersche volk lelden ..in de
banen «ener verlichte democratie. En al
aa het vcaratabUgheMahalv* aM
pachter heeft nu voor bet eerst eigenaar kun
nen worden van zijn vaderlandschen grond.
tegen betaling! Wanneer de nieuwe regee
ring van De Valera ooit zou weigeren, die
onmetelijke afkoopsom nog verder af te be
talen, wat zal. dAn de houding der Brlt
sche regeering worden? Zal die kwestie van
schadeloosstelling wel een rechtszaak wor
den, bijvoorbeeld voor het HeerenhuU of
voor de Privy Council? Of. als de Ieren
dat niet willen, voor bet Internationaal
In den loop van het jaar 1932 zullen drie
groote gebeurtenissen de po.itleke ontwikke
ling bepalen van heel de wereld: de ont-
whpeningiconferentie en de verkiezingen
voor het presidentschap in Dultsch-and en
Amerika. Nog pas u twintig Jaren geleden
trok de verkiezing van een Amerikaanscn
president bijna alleen de aandacht van de
groote Amerikaonsche partijen. Daar
Amerika zich streng hield aan de Monroe-
leer, was het zoo goed als uitgesloten van
de bultenlandsche zaken in de wereld. Van
Europeesch standpunt kwam het er maar
weinig op aan, wie na de verkiezingen de
bewoner zou worden van het Witte Huis.
Heden ten dage, nu de vrije beweging in
de Vereenlgde Staten niet meer geperst is
in het keurslijf van die beroemde leer en
nu het woord van de Vereenlgde Staten
medeweegt op de balans van onze Europee-
sche zaken, zou het verkeerd zijn, niet te
erkennen, dat de uitslag van de Amerikaan
sche presioentschapsverklezingen niet ten
deele afhankelijk is van de formatie van de
toekomstige Europeeache politiek. Vergeten
we niet, dat de constltutioneele positie van
den Amenkaanschen president zeer verschilt
met die van de staatshoofden der Europee
ache republieken, want, bulten de opperste
magistratuur en executieve, oefent hij ook
de taak van regeerlngschef uit. Onder deze
omstandigheden spreekt het van zelf, dat de
ontw’.kke Ing van de Amerikaansche politiek
buitengewoon sterk onder den Invloed staat
vap den president. Daarom is thans de be
langstelling. die overal in die presidents
verkiezing wordt gesteld, geheel gerecht
vaardigd.
niet seders. Sedert de laatste Emplre-con-
ferentle is er in de onderlinge verhouding
van de constitutioneels elementen van het
Brltsche Rijk, van de Brltsche regeering
tot de Dominions en omgekeerd, van deze
Dominions tot de Kroon, toch wel Iets ver
anderd! Een en ander zal op de praktijk
moeten getoetst worden. Wanneer er In de
grondwet van den Vrijstaat (vap 1921
staat, dat de leden van den DaU Eireann
trouw moeten zweren aan den konlng,
waar de Republikeinen nu sinds 1927 dien
eed aflegden met de verklaring, dat het
noodlg was om een burgeroorlog te voor
komen en zij ..de formule" als een zinledige
ceremonie aanzagen dan is het Immers
niet aan te nemen dat diezelfde „zinledige
formule’’ heden nog weer tot moeilijkheden,
zelfs tot een regeerlngscrlsls In Ierland zal
kunnen lelden. Vooral niet, met het aan
gehaalde voorbeeld der andere Dominions
voor oogen. Die ..revolutionnalre elsch" is
dan blijkbaar niet eens de moellijkste om
in te willigen!
Zal De Valera dan voortaan nog de drie
millloen pond sterling gaan betalen aan de
Brltsche regeering, welke de Vrijstaat nog
vijftig jaar lang of zoo moet opbrengen aan
Engeland, om de Brltsche grondbezitters,
„wier bezit onrechtmatig was," volgens de
Republikeinen, tot in hun kleinkinderen
schadeloos te stellen? Het pregnante voor
beeld van het Dultsche Rijk Is niet zogider
reden In de lersche pers zoo buitengewoon
uitvoerig besproken in de laatste maanden.
De „Protestant Ascendancyzoo noemde
Daniël O’Connell de hoofdzakelijk Engel-
sche grootgrondbezitters in Ierland, heeft
toch tmmers Ierland eeuwenlang ids „een
verachtelijk wingewest" beschouwd, meen
de De Valera nog onlangs, vóór de verkie
zingen. Die „Protestant Ascendancy'* werd.
Ingevolge het Anglo-Iersch Verdrag van 8
December 1921. door de regeering van den oenen (R
Vrijstaat ^uitgekocht De Katholieke lencix 1 spnekea
de groote schare aanwezigen in het geheels
kerkgebouw uitstekend verstaan worden.
Het doel van deze Installatie, die door
Philips Radio ontworpen en uitgevoerd
werd, is het verkrijgen van een gelijkmatige
geluldsverspreldlng In oe basiliek en In de
voorhal van de plechtigheden en van da
toespraken van z.H den Paus ook wan
neer deze ter gelegenheid van bedevaarten,
oftideele bezoeken, enz. voor de microfoon
In zijn particuliere vertrekken gehouden
worden. Tevena kan hiervan gebruik wor
den gemaakt, om toespraken van Z.H. den
Paus door het radiostation van het Vati-
caan over de geheele wereld uit te zenden.
De installatie, waarover ZH de Paus vol
lof Is. bestaat uit een tiental electro-dyna-
mlsche luidsprekers die op ca 18 M hoogte
zoodanig op de kroonlijsten zijn cpgesteld,
dat elk echo-effect vermeden is. de muziek
en het gesproken woord worden opgenomen
door 6 microfoons, die zich os op den
troon, op den preekstoel, op het altaar, en
In het koor bevinden. Een 800 Watt ver
sterker en micro! oon versier kers zorgen voor
de noodige energie De voedlngsdraden voor
de luidsprekers sljn tezamen ruim 2 KM.
lang, er is echter voor gezorgd, dat alle lei
dingen voor het oog onzichtbaar zijn. 800-
dat de architectonische schoonheid van jset
grootache bouwwerk ongerept behoudaoutia
gebleven. «0
Benige dagen na de plechtigheid heeft in
de St Pieterskerk een bezoek plaatsgevon
den van autoriteit^) en persvertegenwoor
digers waarbij de nieuwe Installatie be
zichtigd werd. Na afloop van de zeer ge
slaagde proeven werd bet volgende huldi-
gingstelegram aan Z.H. den Paus gezonden:
vertegenwoordigers der Vatlcaansche,
Italiaanache en Bultenlandsche Pers, ver
zameld in den St. Pieter waar zij de micro
foon- en luidsprekerinstallatle bewonderd
hebben, welke aan de geloovlgen van Rome
en van de geneele wereld bet voorrecht zal
schenken de stem van den H. Vader te boe
ren. brengen hierbij tot uitdrukking bun
toewijding aan Uwe heiligheid en spreken
d. beste wenachen uit voor Uw welzijn en
voor een lang Pontificaat tot heli der Kerk
en der geheele menschheld”.
Onder de bezoekers bevond zich ook Hr.
Ma. Gezant Mr. J. A. N PatUn die aan
de Directie der Philips Fabrieken een ge
lukwensen deed toekomen en daarbij roem
de de duidelijke verstaanbaarheid van het
gesproken woord en de verrassende schoon
heid van de zangmuziek, zooals deze In alle
deelen van de reusachtige basiliek verneem
baar waa.
Verschenen is het Verslag der Commissie
(Tweede Kamer) In wier handen >s gesteld
het wetsontwerp, dat strekt tot verzachting
van de bepalingen, welke gelden met betrek
king tot de gevolgen voor de belastingplich
tigen van de afwijzing van een door ben
ingesteld beroep.
Met de strekking van het ontwerp kan de
commissie zich zeer wel vereenlgen. In ant
woord op gestelde vragen deelt de minister
van financiën tevens, mede, dat het ouwen,
schelljk la. verder te gaan dan het ontwerp
voorstelt Daarvan sou bet gevolg zijn een
aanmerkelijke toeneming van het aantal on.
bedachtzaam Ingestelde - beroepen. Verder
antwoordt de minister op een gedane vraag,
dat een regeling, waarbij over aanvankelijk
te vee! betaalde belasting een rentevergoe
ding zou worden toegekend, niet sou ibuls
behooien in de thans aan de orde sfjnde
wetten.
DEN HAAG Geslaagd: voor tweede
stuurman, de heer A. E. Vermeulen; voor
derde stuurman, de heer E. P. Clerks; voor
delUk, dat hij véél meer van zijn lersche
moeder, dan, van zijn Spaanschen vader In
zijn ulterlUk heeft, wAt dan ook tjjn tem
perament moge zijn. Zijn stem is buiten
gewoon melodieus, rustig en toch weer
scherp van klank, vanwege zijn duidelijke
en zuivere uitspraak, x Tikje neusklank,
ast hU vroeger wel had ol affecteerde, dacht
me, schijnt nu enkel nog maar hoor baat
wanneer hij eens met klem zich un wil
spreken, of zier, opwindt. De iwrjk van
.een fanaticus’, welken hij vroeger nogal
eens moet verwekt bibe-u als nu 'sprak,
heeft thans plaats gemaakt voor een ande
ren Indruk: dien van een in den grond koel
en bijna opportunistisch denkend karakter,
maar dan geenszins van wilskracht ge
speend. De Valera blijkt al lang méér dan
een volksleider te zUn; hU is ongetwijfeld,
als .joon van zijn vader", een gewiekst di
plomaat, en daarbij een staatsman, die
spoedig genoeg aal laten zien, wat hij con
structief kan
„Wat zah De Valera nu doen?’’
Wel, de leider der Republlketnsche
pArtlj heeft nu feitelljk „het heft in han
den.” Nu de, reeds in 1919 te Versailles ge
formuleerde, lersche aanspraken op self
determination’-, tenminste. Voor zoover
ze den Vrijstaat betreffen. een begin
van vervulling kunnen krijgen en de woe
lige, soms zelfs vlakweg revolutlonualre op
positie der Republikeinen nu regerings
partij geworden ia, ja, nu Is er wel een
uiterst interessante en ook vitale periode
voor de lersche politiek aangebroken. En
wat die kwestie van den eed van trouw
aan den konlng van Groot-Brlttannle be
treft: die behoeft géén moeilijkheden te
baren, schrijven zijn bladen In Dublin Voor
zoover men weet, zweren ook de >eden van
bet Parlement van Canada of die van bet
Parlement der Unie van Zuld-Afrlka geen
„oath of fealty" meer aan den persoon van
den Brltschen Souvereln; wellicht la dat
tn - AuslfftUschd >1
herinneren,
toen generaal Dawes
ambassadeur der ver
eenlgde Staten te Londen.
De electorale machine marcheert al-
De Valera heeft gewonnen....
HU. de „rebel van 1918” zetelt in Dublin
als Prem.erl
Als hU naar het DaU-Eireanngebouw wan
delt, of door de O’Connelslraat de vroe
gere Sackvllls-reet, met haar vele histori
sche associaties, dan kijken de me.ste
mensc’ien hem na, zooals men een werelo-
kampioen-bokser of een spcrtheld nagaant.
Probeert ge het, argeloos 'n foto-aick van
hem te maken, dan zal er plotseling, ge
weet niet vanwaar, ’n stevige Ier op u af zo
men, om u dat ónmogelijk te maken. Je Va
lera houdt daar niet van, wordt u streng
gezegd. Uw toestel zou Immers wel X
bom kunnen bevatten! Ah Dublin ngt in
Ierland, Sir! Men moet, om den Preeident
te mogen fotografeeren, eerst zUn toestem
ming hebben verkregen....
Maar ge kunt den .Man of the Moment’
gêmakkelUk genoeg van nabij te zien zrUgi:i
in den omtrek van den Dgll. in de ouurt
van de Conferentiezaal van de Repubhkeln-
sche partU, die nu Immers het officieel ge
bruik van de regeerlngrgebouwen dasrvoo-
gekregen heeft; waar nu óók de Chief-
Whip zjjn bureaux heeft, die uiterst oelang-
rUk werk te doen hebben. Die regeling heet’
men van de inrichting der ,.parttj-machl-
nerle” in het Westmlnster-parlement zeei
zeker wel afgekeken.
Goed ge moogt „hem" zien!
Oe vindt hem in «Un „office"; of in de
elub; of in het partijbureau. En alléén wan-
vórstvrd weder, in tal van plaatsen tot groo.
te hoogte.
In de ssperfoefaatfabrfeken vond, als te
rugslag van de malaise In den landbouw,
belangrijke inkrimping van productie en per.
scneei plaats en werd een der fabrieken van
een grootbedrijf tenslotte stopgeset.
Voor den nog jongen bedrijfstak der stlk-
stofmeetstoffen'ndaetrie werden de omstan
digheden in den loop van het Jaar veel on.
gunstiger tengevolge van de opheffing van
het internationale syndicaat en de daarop
gevolgde groote prijsverlagingen.
In de kunatsUdelndostrie ging in verband
met steeds verdere rationalisatie (verlaging
van oen kostprijs), de werkgelegenheid sterk
achteruit; zoo nadden de grootste twee on
dernemingen eind 1931 ruim ongeveer 1400
werkkrachten minder in dienst dan eind 1930
en ongeveer 5375 minder dan eind 1929. In-
tusschen werd in het vierde kwartaal, op
zich zelf beschouwd, het personeel eenlgsslns
uit gebreid.
In de meubelindustrie nam de reeds in het
eerste halfjaar omvangrijke, hoewel plaatse,
lijk nog si uiteenloopende werkloosheid in
de latere maanden ernstige afmetingen aan
(os. stopzetting van geheele afdeellngen en
ook wel opheffing van fabrieken).
Hoewel de confectie’ndustrie over het
geheel een minder goed aanzien had dan In
1930, stak toch de werkgelegenheid, die ove
rigens tamelijk uiteenliep, gunstig af bij die
In het maatwerk. De verminderde koopkracht
bevorderde tot zekere hoogte de vraag naar
confectie ten nadeele van het (duurdere)
maatwerk, waartegenover staat dat de ge
volgen der crisis (groote werkloosheid) zich
ook in eerstgenoemde branche meer en meer
deden gevoelen
Nadat de schoenindustrie reeds sedert bet
begin van bet Jaar ruimschoots teekeneu
had gegeven van een meer en meer ongun
stige verhouding tusschen de tbtale produc
tiecapaciteit en de afsetmogelUkheld (al wa
ren er nog wel eenlge ondernemingen, meer
In het bijzonder wat de fabricage van het
goedkoopere schoeisel betreft, waar de be.
drUvlgheld niet ontevreden mocht stemmen),
Is In het laatste kwartaal en vooral De
cember de gang van zaken dermate achter
uitgegaan, dat van vele zUden van een nood,
toestand werd gesproken (werkloosheid van
zorgwekkenden om vang; deels geheele of zoo
goed als geheele stilstand).
De slapte bU den scheepsbouw nam zoo
wel door schaarschte van nleuwbouworders
als door onvoldoende reparatlewerk steeds
onrustbarender afmetingen aan. Zoo dep in
negen groote ondernemingen de personeel-
rterkte In de eerste negen maanden terug
van 12.200 tot 8725 en daarna tot 582S eind
December, terwijl verschillende werven ten
slotte geheel of soo goed als geheel kwamen
stil te liggen.
Ook voor de machlnefabrlcage, construe,
tlewerkplaataen en |jwr|irkrgtn valt van
een sterken achteruitgang der bedrijvigheid
te gewagen (in verscheidene ondernemingen
omvangrijke Inkrimping van personeel en
werktijd).
BU het grootste bedrUf der gloeilampen
en radiolndustrie was de personeelsterkte aan
het eind van 1931 gedaald tot circa 10.800,
dJ. ruim 8000 minder dan eind 1930 en nog
niet de helft van het aantal twee jaar ge
leden; daarbU moest de verkorting van den
werktUd. weike reeds tn het eerste halfjaar
in de meeste bedrUfsonderdeelen werd toe
gepast, in het 2de halfjaar grootendela ge-
handhaafdxlUven. De hlei tegenover staande
gevallen van lijdelijke drukte of opleving
In eenlge der veel kle-nere bedrUven op dit
gebied vermochten uiteraard maar zeer wei
nig’ gewicht in de schaal te leggen.
BU de katoenindustrie deden zich vooral
in het tweede halfjaar de gevolgen van de
crisis, in het bUzonder bU den export, in
toenemende mate gevoeletl, terwUl tenslotte
ook de blnnenlandsche af zet meer en meer
inkromp. De reeds In het begin des Jaar be
langrijke productiebeperking ram. behoudens
gevallen van gedeeltelUke verbetering, gaan
deweg en vooral In de laatste maanden
sterk toe: Inkrimping of steeds verdere be.
perk ng van den werktijd, ontslag van vele
arbeiders en stilstand ven een deel der ma.
chlnés. Een en ander geldt vooral de
weverijen en of ververijen, doch, zU
het in mindere piste, o.a. ook de spinnerijen.
In de TUburgsche wolinduslrie waren er
langen UJd naast vele ondernemingen, wel
ke slechts In beperkte mate werkten, ver.
schillende andere met vrij normaal werk of
lijdelijke drukte, doch in de laatste maanden
ontstond zoo gosd als overal een ongekende
slapte, welke niet alleen de wollenstoffenfa-
brleken, doch oa. ook de tapUtgarenspinne-
rljen trof (ontslag van een groot deel van
Itet personeel en deels sterke verkorting van
den werktUdj
In de aardappelmeellndustrie was veel
minder werk dan In vorige Jaren, zoowel
wegens het mindere nawerk van de cam.
pagne 1930 als wegens de kleine campagne
1931. Aan deze laatste namen slechts 19 van
de n fabrieken deel, terwUl zü slechts 7 A 8
weken duurde.
■Uit de cacao-, chocolade-, suikerwerk.,
koek, en bEcuitfabricage werden tot in het
najaai vele berichten van bevredigend werk
ontvangen, maar in de laatste maanden
kreeg slapte meer en meer de overhand.
De toestand van de slgarcn'.ndustrie ging
aanvankelijk achteruit, daarna eenigszlns
vooruit, doch in de laatste maanden en
vooral m December weer achteruit (veel
ontslag en inkrimping van werktUd), zU het
neer ge u vo’komen kunt legitimeerdenwan
neer ge bovendien -n vertrouwensman ge
vonden hebt, om u vcor te ctcllen. die
man is dan persoonlUk voor u verantwoor
delijk. of, «at dc offlcteele maar lange
weg is: wanneer ge schriftelUk oer. inter
view hebt aa 'gevraagd, kunt gU og De Va
lera torgelaten worotn.
Hoe hU eruit ziet?
Ge bekijkt den beroemden ..rebel' zan
dachtig: tenminste voor zoover dat dan mc-
gelijk is. HU is zeer lang en slank. En op
vallend schraal óók. ZUn kleeren hangen hem
los om 1 lUf- Men zegt in Dublin, dat nu
nog altijd een soort kogelvrU malienhemo
onder zUn donker, smaakvol colbertccwtuum
draagt, *n geschenk van vrienden in Chi
cago. waar men van zi^Jke dingetjes ver
stand heeft! HU heeft een schraal en >aa«
expressief en energl-x gezicht, mei
groote en kleine rimpels doorgroefd.
lUkt uiterst gevoelloos, zou men
wanneer
hU maar eens zelf beginnen te praten!
’n OpmerkelUk breede mond, achter de
dunne, vale lippen glanzen meerdere goud-
gevulde tanden; op een eenigszlns gebogen
forschen neus staat meestal n goudom
rande bril, -» op straat
plnce-nez, met zijn
dat al grijzende Is. ’n beetje slordig over
zUn boog voorhoofd vallende, is zun voor
komen, de peinzende uitdrukking van zijn
gelaat, geenasin» «M^mpathjek, Hat ia dul-
Dat ona bedrijfsleven onder invloed van de
meer en meer ontwrichte internationale ver
houdingen gaandeweg In een toestand van
groote tnsinkmg is gekomen, blUkt wel duL
deiUk uil het door het Centraal Bureau voor
de Statistiek samengestelde overzicht over
het jaar 1931, dat wordt opgenomen tn de ter
perse zUnde tweede aflevering van *t Maand
schrift.
Voor de nijverheid vinden we daarin ver
meld, dat de bedrijvigheid over het geheel
genomen aanzieplük Is verminderd. Reeds
van den aanvang af ontwikkelde de toestand
zich lr> ongunstlgen Z^i. waardoor o. tn. de
seizoen opleving in de voorjaarsmaanden
veelal beneden de normsue of die van 1930
Is gebleven. BU velerlei ongunstige factoren,
zooals afgenomen koopkracht, terughoudend,
heid van afnemers in verband met den
nog vrUwel ongebroken prUsval, en slapte
In bedrUven van deze laatste voegden zich
de toenemende handelsbelemmerlngen van
bultenlandsche zijden. In t vierde kwartaal
werd de koersval van het pond sterling en
sndere valuta een bron van nieuwe moei
lijkheden DU neemt niet weg, dat er in
bet afgeloopen Jaar soms oorzaken werk
zaam waren, die tljdelUk en gedeeltelijk
eenlge opleving teweegbrachten, zooals In
de laatste maanden de aangekondlgde sterke
verhooglng der Engelsche Invoerrechten. De
blnnenlandsche afaet begon meer en meer
den Invloed der malaise te ondervinden.
waarbU in den laatsten tijd een verscherpte
bultenlandsche concurrentie, vooral ook van
landen met gedeprecieerde valuta, optrad.
Het beeld zou echter te eenzijdig belicht
zUn. Indiër, er niet op geweien werd, dat
lang niet alle ondemem.nten evenzeer te
klagen hadden en oat een in totaal niet on.
belangrUk aantal fabrieken gedurende een
groot deel des Jaar» een vrU - bevredigende
bedrUvlgheld vertoonden Dit aantal slonk
echter in de laatste maanden zlenderoojen
en bovendien is te bedenken dat. om afret
te bekomen of te behoudei^ dikwijls genoe
gen moest worden genomen met onvoldoen
de of verliesgevende prijzen, 5'rwUl ver.
schillende fabrieken, ondanks toenemende
voorraden, zoo lang mogeUJk zonder noe-
menswaardlge Inkrimping doorwerkten.
Een en ander wordt in *t overzicht meer
uitvoerig besproken en geïllustreerd met bU-
annderheden over ongeveer 150 bedrUfstak.
km.
Doen wU hieruit een greep, dan zU ver
meid. dat bU de groote aardewerklndastrie
in het Zuiden des lands de personeelsterkte
tn 3 ondernemingen aan hzt eind van 1931
reep, ongev. 1200 en ongev. 2200 minder was
dan 1 of 2 Janen geleden. terwUl bovendien
verreweg de meeste arbeiders slechja werk
hadden voor verkorte weken.
In de HeaschenlnduMrle kwamen achter
eenvolgens verschillende fabrieken tot stil,
stand en voor zoover overigens aan het eind
van bet Jaar nog gewerkt werd, waa dit
slechts m beperkte mate.
In de diamantindustrie bedroeg het week-
gemiddelde van de werkende leden'der werk-
lledenorganlsattea tn 1931 slechts 1.257 tegen
2353 in 1930, waarbU nog kwam dat er, ten.
gevolge van een algemeens productiebeper
king totomstreeks half Mei, 11 werkweken
minder waren dan toen.
De typografische vakken vertoonden bU
lange na niet zulke diepe sporen van de
ongunst Ot/f tijden als zoovele andere be
drijven, maar toch viel over het geheel je.
nomen een zich gaandeweg duldelUker af-
teekenende vermindering der bedrUfsdrukte
te oonstateeren.
Het bouwbedrijf gaf een ongunstiger werk
gelegenheid dan In 1930, al was deze in een
aantal plaatsen gedurende een grooter ot
kleiner deel des >azs niet onbevredigend. In
de laatste maanden, toen, als gevolg van de
Op vragen van het Tweede Kamerlid I. H
J. Vos betrelfende het nemen van maat
regelen ter verzekering eener vlugge afdoe
ning der bU het Crlsls-lnvoerbureau inko
mende aanvragen om een invoervergunning
en betreffende uitsluiting van zakenlieden,
die in 1931 een zaak hebben gesticht, van
het verkrijgen va nlnvoervergunnlngen l.eeft
de minister van Arbeid, Handel en NUver-
held geantwoord, dat het hem bekend is. dat
inderdaad vele aanvragen om een invoer
vergunning bü het Crisis In- en Uitvoer
bureau zUn binnengekomen. Op 19 Februari
1. bedroeg het aantal aanvragen voor textiel
pl.m 950 en voor schoeisel 2 A 300
Uiteraard vordert de behandeling der aan
vragen. die bU de inwerkingtreding van een
contingenteeringsbealuit vrijwel UgelUk bin
nenkomen. eenlgen tijd, die voor bUzondere
vergunningen, een verder onderzoek ver-
elschend, grooter Is dan voor gewone ver
gunningen, indien althans de aanvragers aan
de gestelde elschen hebben voldaan.
Thans, nu de personeel bezetting voldoende
is en het personeel voldoende geoefend, be
hoeven geen bUzondere maatregelen te wor
den getroffen.
Inderdaad zUn volgens de regeling In arti
kel 3 der contlngsnteeringsbeelulten zaken
lieden. die in 1931 een zaak hebben gesticht,
uitgesloten van het verkrUgen van een ge
wone invoervergunning.
Artikel 10 der besluiten geeft echter de
bevoegdheid bUzondere vergunningen te ver-
leenen. van welke bevoegdheid ten aanzien
van zaken, opgericht na de basisjaren, thans
volgens vaste regelen gebruik wordt ge
maakt, indien vaststaaat, althan deugde
lijk aargetcor") v*r»»dt dat d* "’*sk niet is
een gelegenheldszaak, haar ontstaan gevon-
g^schpen
door valutaval en uitverkoop ver beneden
koatprUs, allerlei goederen uit het buiten
land in te voeren tegen abnormaal lage
prUzen.
De kanren van Hoover
Tusschen de dertien presidenten, die de
Vereenlgde Staten tot dusver hebben gehad,
zUn er maar drie. Grant. Roosevelt en Wil
ton, die hun candidatuur opnieuw stelden
bU het afloopen van hun mandaat. Daar de
Amerikaansche grondwet deze mogelijkheid
toelaat, is het zeer waarschijnlijk, dat de
repub ikelnsche partU opnieuw als candldaat
zal stellen den tegenwoordlgen president,
die vier jaren geleden een éclatante over
winning op zUn democratl chen teginstand-r
heeft behaald. In den schoot van zUr eigen
partU was er maar óen concurrent voor
Mr. Hoover, die kans zou hebben gedesig-
neerd te kunnen worden. Dit was Mr
Dwight Morrow, ambassadeur der Ver
eenlgde Staten in Mexico. Maar deze la een
paar maanden geleden plotseling overleden
De republlkeinache partU verloor in hem een
harer voornaamste leiders. Men verk aarde
in Amerika, dat Morrow een «rooten voor
sprong bad op Hoover. Alleen, omdat hij
nog niet aan de macht was. Dit is een
werkelijk karakteristieke uit a ting. Want de
publieke opinie kan elgrolUk Hoover niets
precies verwijten. Wanneer op het otgsnbllk
die publieke opinie Hoover niet zoo gunstig
is als in 1928. dan is dit a’létn bet gevolg
van het feit, dat het ophoud in van den
miraculeuzen voorspoed der Vereenlgde Sta
ten samenviel met het presidentschap van
Hoover. Dit feit is natuurlUk Uverlg
propaganda gebruikt door de democraten
tegen den republlkeinschen president Het
zou daarom dan ook gunstiger voor de repu
blikein zün geweest als zU gebruik hadden
kunnen maken van een candidatuur van een
hunner leden, wiens naam de groote massa's
in het antl-democratlsche kamp had kunnen
trékken. Men moet niet vergeten, dat de
tegenwoordige situatie heel anders is dan die
tn 1928. BU de vorige verkiezing*;, schonken
dedemocratische kiezers van het ZuldelUk
cjeel der Vereenlgde Staten aan den repu
bllkeinschen candldaat hun stem, omdat
hun eigen, de democratischs candldaat, Mr
Alfred SmithKatholiek was.
Deze districten voegen zich nu weer in de
rijen der democraten. Indien dus de repu
blikeinen een échec willen vermijden, moeten
ze een candldaat stellen, die in staat is deze
districten te veroveren. Men kent niemand
anders, wiens autoriteit en populariteit even
aoo groot zUn in Zuid en Noord als Mr. Cal
vin Qoolidge. wlen men zelfs zijn prohlbitio-
nlstlsch enthousiasme zou vergeven. Maar
de heer Coolidge heeft herhaaldelUk ver
klaard. dat hU nooit de candidatuur zou
asmvaarden. BlUven er nog twee namen
over: Senator Borah en de heer Pinchot.
gouverneur van Pennsylvania Het spreekt
van zelf, dat er levendige oppositie U tegen
deze twee candldaturen. Want men maakt
er Borah algemeen een verwijt van. dat hU
té veel.... temperament heeft en Pinchot,
electorale i-x
reeds. De krachten, die tegenover elkaar In
oppositie staan, richten zich van het eene
centrum naar het andere. De intriges
spinnen en weven. De plannen der gene
rale staven der partUen zUn gereed Maar
het Is meer dan waarschijnlijk, dat de tal-
rUke candldaten tot twee zullen worden
teruggebracht, wanneer het verklezlngsuur
zal slaan, tot de herren Herbert Hoover
en Franklin Roosevelt.
dat sommige fabrieken ook toen bevredigend
werk hielden.
Onze steenkeoftadastrie had. bU een flauw
gestemde markt en daling dar prijzen, af
zei te aoeken voor een wederom grootere
productie dan in vorige jaren. Het aantal
arbeiders (gemiddelde van de aantallen op
den eersten van elk der twaalf maanden)
bedroeg in 1931 38.188 (37 007 ouder, en
11.180 bovengronds) tegen 37.553 28 509 en
11.045) in 1930. DaarbU houde men in bet
oog dat in tegenstelling met verleden Jaar
de ign ..Felerschlchten" (dagen waarop
niet gewerkt wordt) bU verschillende rnUnen
wegens de groeiende voorraden in den laat
sten tijd toenamen, en voorts dat In het
bovengroodsche personeel ook ts begrepen
bet aantal arbeiders in de nevenbedrUven
(toegenomen van 1704 op 1 Januari 1931 tot
1.989 op 1 Januari 1932).
In den landbouw liet de oogst van akker
bouwgewassen zoowel wat de opbrengst per
H A. als wat de kwaliteit aangaat, veel te
wenschen over De prUaen der producten,
welke aanvankelUk lager waren dan in
1930. zUn in het vierde kwartaal Iets opge-
loopen, zoodat zU zich aan het einde van
1931 ongeveer op hetzelfde niveau bewogen
als het jaar tevoren. Meeiendeels waren de
prUzen 40 tot 80 pCt. lager dan in het tUd-
vak 11.24—1929.
De veehouderij geraake In de tweede helft
van 1931 door een sterke daling van de
prUzen der belangrUkste veeteeltproducten
waartegen bsi goedkooper wogden der
voederm.ddelen lang niet opwoog diep tn
de crisis. De varkensprUzen daalden zelfs
reeds in het le halfjaar voortdurend, waar,
na zU een kleine opleving vertoonden, die
echter door een nieuwe prijsdaling weder
spoedig verdwenen was.
De toestand van den tatabouw was, be
halve wat de productie van vroege groenten
aangaat, waarvoor nog betrekkelUk redelijke
prUzen werden bedongen, over de geheele
Unie zeer slechta. De moeilUkheden. waarmee
de bultenlandsche afzet van tuinbouwpro
ducten te kampen had. zUn vooral In het
laatste kwartaal van *t Jaar nog ten zeerste
verscherpt.
De ongunstige flnancleele reusltaten van
het land, en tuinbouwbedrijf hebben de ver
houdingen op de arbeidsmarkt In steeds
grootere mate beïnvloed.
De uitkomsten van de seevteecherU waren
over het algemeen aeer onbevredigend. De
stocoitrawlviatcherU gaf geregeld zeer te
leurstellende vangsten van de dure vlach-
soorten als tong en tarbot, en ook van schol,
zoodat herhaaldelUk zslfs 'n groot deel der
Z3. kustbooten moert worden opgelegd. Voor
de groote z.g. sctielvlechtoo’.en waren de
vangsten weliswaar als regel ruim, doch zU
bestonden voor *n belangrijk deel uit kleine
schelvlsch en kie ne kabeljauw, welke vaak
slechts lage prUzen konden opbrengen, zoo
dat ook voor deze vaartuigen de besommin
gen meestentijds onbevredigend waren; ver
schillende werden gedurende een deel van
het Jaar eveneens stilgelegd. De drtJfnetvls-
wherU up haring gaf ondanks de ruime
vangsten evenmin loonende besommingen,
als gevolg van de over het algemeen zeer
lage harlngprUzen (flnancleele crisis in
Dultschland, daling van het pond sterling).
De democratluebe eandidatew
de eventueele democratische
ztaat op de eerste plaats de
van Alfred Smith, wlen populariteit
onmetelljk is. vooral onder de tegenstan
ders van het droge systeem. Maar hü is nu
eenmaal Katholiek. In 1928 hadden de
democraten geloofd, dat zUn populariteit
zou opwegen tegen dit verschrlkkelUk ge
brek.... De proef Uep slecht af en het
Is niet waarschUnlUk, dat de democraten
weer een échec zouden willen loopen. Al
gemeen is men van meeniilg, dat hun can
dldaat zal zUn mr. Franklin D. Roosevelt,
gouverneur van den staat New-York. Men
lanceert nog den naam van Young. Deze is
in heel de wereld zeer bekend, omdat zUn
naam verbonden is aan het flnancleele
herstelplan. Maar men verheelt zich in
democratische kringen niet, ctat de kansen
van Roosevelt grooter sUn.
Naast deze „groote candldaten" staan er
nog een half dozUn kleinere. Allemaal
si as telle den, die In verschillende combina
ties worden genoemd. Het U voldoende er
aan te herinneren, hoevele namen er
genoemd werden, toen generaal
demltteerde als amtmssadeur der
uit, In de richting eener Katholieke de
mocratie. schijnt wel bedoeld Maar, vraagt
men. ia de tucht in de Republikelnscha
partU al sterk genoeg voor een krachtige
lersche. blnnenlandsche polltlek-van-op-
bouw in dien zin? De algemeene geest van
opstandigheid. 1 product van eeuwenlang*
onderdrukking door een vreemd en ras-
vUandig volk, het ondergronds dóórwerken
der geheime organisaties in Ierland en van
uit de Ver. Staten, het desnoods geweld
dadig verzet plegen eener vrUhuitende min
derheid tegen de gematigde partUdecreien,
hebben de gezamenlUke lersche b elknop
pen daartegen niet, in hun Herderlijk
Schrijven van November jJ„ met ktem ge
waarschuwd, dat allee als revolutloruMür
veroordeelende Werd nog niet op 10 Juli
1937 de vice-president van Pres. Coegrave’s
regeering. Mr. Kevin O'Hlgglns, vermoord
toen hU ‘a morgens zUn woning uitkwam?
De regeering heeft toen wel, tn haar ge
rechte verontwasrdlgmg. de Republikeinen
verantwoordelUk gehouden, maar de da-
der(s) werd(en> nooit ontdekt! De moord on
langs op den verklezmgs-organisator Rey
nolds, te Foxfield. In het graafschap An
trim (Ulster), nauwelijks een maand ge
leden (Febr. *33), werd dan wel door zoo
wel De Valera als Cosgrave scherp veroor
deeld. maar het voortbestaan van ..opstan
delingen" en politieke anarchisten onder éen
of alle partUen In Ierland komt door een
en ander toch wel ten sterkste uit. Dat.
«rat betreft de InnerUJke sterkte bj de po
litieke doelstelling. in een republikeinaen
regeerlngsprogram. onder De Valera s lei
ding als President. Wasr er voor langen HM
nog programpunten genoeg zUn. welke zoo
wel Republikeinen als Labours kunnen be
vredigen. alen we niet In. dat deze polniek*
verstandhouding. geenszins een coalitie I
niet gerulmen tUd duren kan.
Groote man (bitter)Uk denk 1 well wa^t de politie van vUf verschil
lende landen zoekt mei" (Passing Show).
stuurman kleine stoomvaart, de heer T.
Veen.
flnancleele moeliykheden, de woningbouw
