Een rood manifest
De Valera tusschen twee
vuren
I
GOD-LOOZEN
NA H
Vliegen: „Dit Paaschei is niet meer te lijmen....
Nachtelijke achtervolging
AUTOBANDIETEN
PAASCHCONGRES VAN DE S.D.A.P.
WOENSDAG 6 APRIL
i
BRIEVEN UIT
ENGELAND
M. Tardieu te Londen
Auto-bandieten
h
9»
Londen, 4 April.
j
•Dominion
Zendt
ca
zer
legd.
Gisteren is M. Tardieu te Londen aangeko-
en. vergezeld van M. Flandin. den Franschen
minister van financiën. Eerst heden vangen de
besprekingen officieel aan op het Foreign Oi-
fice, maar gistermiddag heeft M. Tardieu reeo.
een onderhoud met mr. MacDonald in Dow
ningstreet gehad, en dezen, benevens sir John
Simon, mr. Neville Chamberlain en andere mi
nisters, later ontmoet aan een maaltijd aan ae aritsche
Fransche ambassade. Vanavond keert M. Tar-
Vrjjdag heeft het kabinet-De Valera vyf-en-
een half uur beraadslaagd over het antwoord
op de nota der Londensche regeering inzake
den eed en de land-annuïteiten. De ministers
van den Vrijstaat waren het hierover niet eens
geweest. Theoretisch bestaan er tusschen hen
geen meenlngsverschillen. Zij zijn allen vol-
bloed-Republikeinen. Maar hun meeningen loe
pen uiteen ten aanzien van het praktische
vraagstuk, in hoeverre het wenscheiyk en mo
gelijk is thans hun theorieën te verwezenlijken.
De Valera is zich wel er van bewust, dat hy
thans een verantwoordelijk minister is. die re
kening heeft te houden met de realiteit, onver
schillig of deze hem aangenaam is of niet. Zelts
Indien hij zonder groot economisch nadeel vooi
zfjn land Engeland voor het voldongen feit van
afschaffing van den eed en zelfs verloochening
van het verdrag kon stellen, zou hij rekening
er mee hebben te houden, dat de kleine La-
bourfractie, die zijn ministerieel leven in han
den heeft, dit waarschijnlijk niet zou dulden.
Een aantal zijner collega's daarentegen is
veeleer geneigd het oor te leenen aan de Re-
publlkeinsche extremisten, die van geen ondet-
handellngen en geen compromis met Londen
willen weten. Het kabinet in zijn geheel staa.
aldus tusschen twee vuren. Mr. De Valera is
thans den republlk^inschen organisaties te ge
matigd, en zoo ondervindt hjj thans de moei-
lang. dan kunnen ook Duitschland en Italië
zeer nuttig werk doen. Ontbreekt evenwel sa
menwerking tusschen Londen en Parijs, dan
kunnen de beide andere landen zoo goed als
niets uitrichten om de eenvoudige reden dat
zij niet over de noodig -• middelen beschikken.
Dultschland zelf staat voortdurend bloot aan
nieuwe Inflatie en een quasl-staatsbankroet.
Itallë’s positie is verre van bevredigend. Een
economische Ineenstorting der Donaustaten
zou Duitschland opnieuw aan het wankelen
kunnen brengen en ook op Italië haar in
vloed doen gelden. Wickham Steed sprak
gisteren in de .Bunday Times" de meening uit
dat de Fransch-Britsche tweedracht sinds 1919
de voornaamste oorzaak geweest is van Europa's
moeilijkheden. Alleen herstel van de samenwer
king tusschen de beide landen maar dan in
het belang van heel Europa kan den chaos,
welke met een bankroet van Donau-Europa zou
aanvangen, voorkomen. Dit is de reden, waar
om Tardieu met zijn Brltsche collega’s overleg
pleegt, alvorens de vier-mogendhe ler.-confe-
rentie aanvangt. Het Is ditmaal zeer hooge
ernst.
SPROETEN komen Vroeg mt
voorjaar. Koop lijdia
SPRUTOL
Fo* «Oct-Tubw SOctZacpOOctBij He drogist
Bulten de O.S P.-kringen zal meri het over dit
alles in 't algemeen wel eens zijn of worden.
En in dit opzicht zal het manifest dan ook
wel succes hebtyn.
Of echter het tweede doel van het manifest
(de opengevallen plaatsen In de partij aange
vuld te krijgen) eveneens bereikt zdl worden?
Daar zijn wij niet zoo zeker van.
De partijleiding moge al een beroep doen op
de arbeidersklasse, „op de duizenden mannen en
vrouwen, jong en oud, die, hoewel vervuld van
vertrouwen in de soclaal-democratie, zich nog
niet bij de 8.D.A.P. aansloten", zij moge
thans het oogenblik gekomen noemen, waarop
„dat verzuim" moet worden goedgemaakt, en zij
moge ook het schrikbeeld oproepen, dat de
.kapitalistische" tegenstanders der S.D.A.P. van
een verzwakking der partij een „brutaal ge
bruik” zouden maken „in het nadeel der ar
beidersklasse”, wjj betwijfelen, of er genoeg
zaam arbeiders in Nederland In de termen val
len om de opengevallen plaatsen in de S.DA.P.
te bezetten:
voor wie de partij niet llnksch genoeg
was, is steeds plaats geweest in de communis
tische partij en sedert Paschen ook in de O.8.P.
(om van de overige afgescheiden llnksche groe
pen maar te zwijgen);
voor wie de partij rich tot op heden niet
rechtsch genoeg toonde, is in de huidige^
8D.AJP. evenmin plaats; vanwege de partijlei
ding is Immers nu reeds herhaaldeiyk plechtig
verzekerd, dat de SJJ-AJ*. den volmaakt zelfden
koers zal blijven volgen.
De aanwas zou dus moeten komen van de
futloozen, die tot thans toe weinig waarde
hechtten aan den principieelen, den socialist 1-
schen strijd der S.D.A.P. en daarom het lid
maatschap niet begeerden.
Denzulken is het b.v, aan de stembus
meer te doen om (ten onrechte) verhoopt di
rect materieel voordeel dan om het „heilig
ideaal", dat de 8.D.AJ». heel, heel in de verte
ïn heel, heel vaag meent te ontwaren.
Denkt men echter in deze tijden katholieke
en christelijke arbeiders tot zich te kunnen
trekken een doel, waarop ten congresse nog
zeer nadrukkelijk gewezen is dan zal de
partijleiding zeer zekei bedrogen uitkomen.
De katholieke en de christelijke arbeiders be-
hooren immers niet tot degenen, die „hoewel
vervuld van vertrouwen in de sociaal-democra-
tle, zich nog niet bij de 8.D-AJ». aansloten”: de
i katholieke en christelijke arbeiders missen ten
leeneiunale dat vertrouwen; zij weten, dat het
socialisme een utopie is en dat zij wat boven
I alles uitgaat hun geloof niet zouden kunnen
behouden, indien zij zich aan het socialisme
overgaven.
I Dit deel der arbeidersmassa zal ter vervan-
King van de uitgetreden O .SP.-groep dus
I zéker niet aan de Albarda’sche Paasch-ei-helft
I vastgelijmd kunnen worden.
op het leger van werk-
alïe werkloozenkassa’s
doelmatig gewerkt worden. Vooral moet
men tegen de kerkelijke charitas optreden,
want bij werkloozen „te een pakket levens
middelen nog altijd sterker dan de heer
lijkste beschrijvingenhoe eenmaal X So
cialisme er uit zal zien”. Daarom moet de
werkzaamheid der kerkelijke charitas „ont
maskerd'' worden.
Ter bevordering der God-loosheid In
Oostenrijk wordt tenslotte geëlscht:
„Treedt in massa uit de Kerk! Meldt uwe
kinderen af van X godsdienstonderricht!
Strijdt mede voor scheiding van Kerk en
Staat! Voor scheiding van Kerk en school!
Voor afschaffing der congrua en van allen
onderstand aan den clerus! Voor absolute
onteigening van alle kerkgoederen ten bate
der werkloozen en Invaliden, der arme boe
ren en dakloozen! Strijdt mede tegen kerk
gebouwen, voor goedkoope woningen. Tegen
het dreigende cohcordaat!”
Een „rijk” programma dus! En ter
verwezenlijking eischt dit stormplan” vóór
den eersten Mei de oprichting van tien
nieuwe onderafdeellngen der „Revolution-
naire Vrijdenkers-opposltie” In Weenen, en
van niet minder dan 60 op het platteland.
Leerzaam is vooral, hoe de afschuwelijke
God-loozen-actle in Oostenrijk socialistisch
„ingesteld” Is.
Nu kok Vliegen geen kans gezien heeft, de
belde Paasch-ei-helften Albarda en Flmmen
weer aan elkaar te lijmen, nu de scheuring in
de 8DA.P. tot een feit geworden is en de
leiding der 8.D.AP. althans zeker voorloo-
pig verzwakking en verwarring voor de roode
arbeidersbeweging verwacht, nu heeft het
mode partijbestuur zich in een uitvoerig mani
fest tot de arbeiders gericht.
Ten eerste om de taktiek der partijleiding in
bet conflict nog eens te motlveeren en te recht
vaardigen, ten tweede om de met haar mln
of meer bevriende arbeiders ertoe op te wek
ken. de (door de scheuring) in de partij open
gevallen plaatsen aan te vullen.
In haar eersten opzet is het partijbestuur zeer
goed geslaagd, althans voor den objectieven be-
oordeelaar.
Hel is een feit, dat de llnkervleugelaars, die
de partij verlieten, in afdeelingen en congres
sen der partij zeer ruime gelegenheid gekregen
hebben om hun inzichten te verdedigen, niet
minder ook in de pers, nX in het z<. discussie
blad „De Soclaal-Democraat", waarin allen hun
meeningen vaak ook de zotste! werkelijk
vrijer dan vrij konden propageeren.
Dit was echter zoo lezen wij in bet roode
manifest den leiders van den linkervleugel
niet genoeg:
Zi) organiseerden zich binnen de 8D.AJ». tot
een oppositiepartij. zy belegden, plaatselyk, ge
westelijk en landelijk, bijeenkomsten ter bestrij
ding van de taktiek der partij. Zjj richtten llnk
sche studle-clubs, debating-clubs en anders-ge-
aaamde organisaties op binnen de partij.
Zij stichtten, driemaal achtereen, een eigen
blad, dat het orgaan en het bindmiddel was
van de georganiseerde oppositie in de partij.
Zij zetten deze partij-ontbindende methode
voort, ondanks de herhaalde verzoeken der par
ty-congressen om daaraan een einde te maken
zy bouwden een^party in de party.
Zulke dingen kan geen enkele party op den
duur doorstaan.
De S.D.A.P. heeft ook wjj erkenden dat
herhaaldelyk een reeks van jaren groote
lankmoedigheid vertoond, maar.... elndeUjk
was het geduld der party uitgeput:
Het Paaschcongres verlangde met een over
weldigende meerderheid, dat alle leden zich zou
den gedragen naar de regelen door de congres
sen gesteld, dat zy zouden afzien van afzonder-
Ujke organisaties binnen de party, van georga
niseerde oppositie binnen de party, van stelsel
matige bedreiging der eenheid.
De leiders van den linkervleugel hebben dat
niet gewild, zy hebben zich niet aan de vol
komen redelyke en gematigde besluiten van het
partijcongres, met zeer groote meerderheid ge
nomen, willen onderwerpen, zy zyn overgegaan
tot de uitvoering van een plan, dat zy klaarbiy-
kelyk reeds lang hadden opgevat en uitgewerkt:
zy zyn zonder noodzaak uit de 8.D.AJ’. getre
den en zy hebben een nieuwe party gesticht.
Terecht heet het verder in het manifest:
•Deze nieuwe party heeft geen reden van be
staan. Voorzoover haar leden sociaaldemocra
ten zyn, is voor hqp in de S.D.A.P. plaats, recht
en gelegenheid om den stryd te voeren.
Voorzoover zy communisten zyn, kunnen zy
in de communistische party onderdak vinden.
zou zyn wensch zyn
schen de beide regeer
Dit is ongetwyfeld de eenige manier, waarop
in deze of in gene richting, met eenige moge-
lykheid iets bereikt kan worden. Dat de Brit-
sche regeering een voorstel tot het houden
eener conferentie ernstig overwegen zal, wordt
te Londen van officieuze zyde verzekerd.
Indien de zaken zóó staan, dan zyn er alle
redenen om te hopen, dat een scherp conflict
zal ultbiyven. Engeland heeft zich nooit op hei
standpunt gesteld, dat het lersche verdrag niet
gewyzigd kan worden; het zou zich evenwei
verzet hebben tegen een eenzydlge wyzlgina
door Ierland. Van het oogenblik af waarop he.
tot onderhandelen bereid is. opent Ierland ooz
den weg tot resultaten, die het zeer zeker niet
had kunnen verkrijgen door Engeland te stel
len voor voldongen feiten.
In dit verband is het van belang, dat de ler-
dleu naar Parijs terug, terwyi M. Flandin hier
biyft om de vier-mogendheden-conferentle by
te wonen.
De Fransch-Engelsche besprekingen zyn ais
het ware de proloog van deze conferentie.
Wij wagen het niet vooruit te loopen op
de gebeurtenissen. Voor het oogenblik willen
wy slechts pogen de vraag te beantwoorden:
waarom is M Tardieu naar Londen gekomen;
waartoe is het noodig dat Fransch-Engelsch
overleg aan de besprekingen tusschen de vier
groote mogendheden voorafgaat?
De mogelykheld bestaat dat sir John Simon,
toen hy het de vorige maand te Genève en
Parijs met M. Tardieu eens werd over zekere
algemeene beginselen der Fransch-Britsche
politiek, verder gegaan is dan Mr. MacDonald
'die pas een oogoperatie ondergaan had en
tydeiyk ..hors combat” was) wenschelyk
achtte, wy hebben deze mogelykheld nog
kort geleden onder de oogen gezien, en het
is niet onwaarschyniyk. dat de Fransche
premier een ultnoodlging ontvangen heeft om
naar Londen te komen, omdat de tusschen
hem en sir John Simon overeengekomen po
litieke beginselen Riet ten volle de goedkeuring
van het Brltsche kabinet wegdroegen. Dit
evenwel 13 slechts by zaak. De hoofdzaak is dat
de toestand in Middel-Europa, en voomameiyk
in de z.g. Donau-staten. niet alleen te Londen,
maar ook te Parys, groote bezorgdheid heeft
verwekt. Het is ongeveer een Jaar geleden, dat
de crisis in Oostenryk de onmiddellyke oor
zaak werd van een noodlottige verscherping
der wereldcrisis. De staatslieden vreezen niets
zoozeer als een herhaling van de gebeurte
nissen van 1931. Oostenrijk en Hongarije op
de eerste plaats, maar ook de andere Donau
staten moeten in het al^meen belang finan
cieel en economisch geconsolideerd worden.
Frankrijk heeft een douane-verbond voorge
steld, een denkbeeld dat slechts kan worden
uitgevoerd indien alle groote mogendheden
medewerken, en Indien geen harer en voor-
lameiyk Frankryc en Dultschland, poogt er
politieke munt uit te slaan Maar de twee
enige Europeesche mogendheden die materieel
1 staat zyn de Donau-landen op de been te
ouden of weder op den been te brengen, zyn
ngeland en Frankryk. Werken deze samen,
niet ter bevordering van specifiek Fransche of
of Fransch-Britsche belangen in
centraal Europa, doch In het algemeen be-
De wegen worden den laatsten tijd onveilig
gemaakt door bandieten in automobielen die
het vooral voorzien hebben op afgelegen gara
ges en benzine-depots De vorige maand heeft
een garagehouder aan den grooten weg van
Londen naar het noorden twintig mylen voorby
Huntingdon, niet minder dan driemaal bezoek
gehad van zulke boosdoeners. Op zekeren avond,
tegen het midden van Maart, vond hy vier ge
wapende kerels In zyn garage; hy verjoeg hen
met een revolver. In den nacht van 30 op 31
Maart had hy zich met zyn knecht verdekt
opgesteld, daar hy rekende op een nieuwe raid.
De beide mannen waren met revolvers gewa
pend, en een auto stond gereed ten einde „on-
genoode gasten" onmiddeilyk te achtervolgen.
Om twee uur In den nacht kwamen dezen aan.
Zy braken de garagedeur open, maar onmid
deilyk hierop ontstak de eigenaar alle electri-
sche lampen, en schoot op de Indringers die,
ofschoon beiden gewapend, ylings in hun auto
sprongen en wegreden. De vervolging over den
stikdonkeren weg ving aan. De streek ten noor
den van Huntingdon is schaarsch bevolkt, en
op dit nachtelyk uur waren de vervolgers ge
heel op zichzelf aangewezen. Na zes-en-dertig
kilometers afgelegd te hebben, kwamen zy de
bandieten dicht op de hielen, doch zy hadden
nu het oude stadje bereikt, en verloren daar
in de nauwe bochtige straten het spoor voor zy
de hulp der plaatseiyke politie hadden kunnen
inroepen. Den volgenden morgen werd de auto
der roovers by Edmonton, ten noorden van
Londen, onbeheerd aan den weg gevonden.
Dienzelfden Vrijdag werden in Londen en
omliggende graafschappen niet minder dan vyf
aanvallen door auto-bandleten uitgevoerd, mee-
rendeels op winkels, maar ook het landhuis van
sir John Reith, den Dlrecteur-Generaal der
British Broadcasting Corporation, werd half
leeggeplunderd.
Natuurlyk hebben de kerels het vooral op
juwellerswlnkels voorzien. De politie is door
deze plotselinge uitbarsting van banditisme
eenigszlns verrast, en juweliers en goudsmeden
beginnen zichzelf te beschermen. Een der voor
naamste winkeliers in Regentstreet heeft Zater
dag vuurwapenen aan den ingang van zyn zaak
geïnstalleerd. De Bond van Goudsmeden heeft
een spoedvergadering belegd, en de Bond van
Juweliers zal waarschyniyk hetzelfde doen.
Verzekeringsmaatschappyen hebben den verze
kerden winkeliers doen weten dat een betere
bescherming en scherper bewaking hunner m».
gazynen en voorraden gewenscht is.
lykheden waarvoor de meeste extremistisch
leiders komen te staan, wanneer eenmaal de
regeeringsverantwoordeiykheid op hen rust.
Vrijdagnacht zyn de leden van het kabinet
het eens geworden over de hoofdlynen van het
antwoord. Volgens die lynen zal een ontwerp-
nota opgesteld worden, welke in het begin ae-
week aan het kabinet zal worden voorge-
en dus niet vóór Dinsdag, maar waai-
schynlyk eerst een paar dagen daarna, in hei
bezit der Brltsche regeering zal zMn.
De eenstemmigheid onder de leden van hei
lersche kabinet is dus hersteld, op zichzeli
een belangryk en geruststellend feit. Meer is
evenwel op het oogenblik officieel niet bekend.
En toch hecht men hier groote waarde aan be
richten uit Dublin, volgens welke De Valera
een „ronde-tafel"-conferentle met Engelana
zou voorstellen over de aangelegenheden be
treffende den eed en de land-annuïteiten. Hei
persoonlyk contact tus-
igen te vestigen
De „Proletarische Freldenkeroppooition”,
zooals de Oostenrijkache Oodloosenbeweging
zich noemt, publiceert in „Kampfberelt
haar werkprogram, naar welks verwezen
lijking nu met alle krachten gestreefd moet
worden. De strijdleus te: „Klasse tegen
klasse!” en in dezen kamp mag niet tegen
de Kerk „geknipoogd” worden. De massa
vooral de vrouwen en de jeugd moet aan
den Invloed der Kerk onttrokken worden.
De pauselijke encycliek over het Huwe
lijk heeft zoo heet het aan de positie
der vrouw niets veranderd; zij te de „sla
vin van haar man en de familie”. Dwt
wordt storm geloopen tegen paragraaf 144
en het Oostenrljksche Huwelijksrecht, wat
daarvoor in de plaats zal komen wordt in
X program der Godloozen wijselijk verzwe
gen. Doch een hunner vrouwelijke propa
gandisten. dr Maria Frlschauf, geeft daar
omtrent opheldering in haar lezingen met
lichtbeelden over „Het leven der vrouw In
Sovjet-Rusland”: „Wat te X huwelijk?"
Twee, die van elkaar houden en tezamen
wonen. Bekoelt de liefde, nu, dan gaan ze
eenvoudig van elkaar. Voor de eventueele
kinderen wordt wel gezorgd.” (Door den
Staat namelijk). Een geregistreerde relatie
dus, die elk oogenblik en zoo vaak men wil
her-regtetreerd kan worden. Het woord
„moeder” wordt hier een afgedaan begrip,
want de Staat verzorgt het kind.
Nog veel gewichtiger te (naar dit pro
gram) de strijd om de Jeugd, „die al even
onbeperkt aan den paapschen willekeur is
uitgeleverd”. Ze wordt in de „geestelijke
zielenvang-asylen” gedreven, waar de toe
komstige kaders voor de fascistische strijd-
brekers en terreurbenden gevormd en ge
drild worden. De Jeugd moet „bevrijd wor
den van X godsdienstglft", dat haar voor
klassenstrijd onbruikbaar maakt. Vooral op
het platteland moet deze leus populair ge
maakt worden; daar moet men „tegen de
Kerk als grootgrondbezitster en ultbuit-
ster” optreden.
Om vat te krijgen
loozen, moet aan
der God-loosheid
tenslotte
sche regeering reeds medegedeeld heeft verte
genwoordigers te zullen zenden naar de Ryxs-
conferentle te Ottawa. Zoowel In Canada als in
Australië en Nieuw-Zeeland heeft het optreden
van den Vrijstaat met betrekking tot den eeu
groote ontstemming verwekt. De Australische
regeering heeft lerlahds houding zelfs in een
ministerraad ernstig besproken, terwyl volgens
een telegram In de „Daily Expressdat wy
evenwel voor niet geloofwaardig houden, de
Canadeesche regeering voornemens zou zyn
Ierland niet toe te laten tot de conferentie te
Ottawa, Indien het zyn standpunt ten aanzien
an den eed niet wyzigt.
Nu is de eeds-kwestie een zuiver Iersch-En-
’elsche aangelegenheid, waarmee de overige
.ominions niets hebben uit te staan. lerlanos
tatus als Dominion berust niet uitsluitend op
den eed, doch op het heele lersch-Engelsche
verdrag, en in het by zonder op art. 1, waarin
de Dominion status nadrukkelyk vastgestelo
wordt. Zendt De Valera vertegenwoordigers
naar Ottawa, dan geeft hy hiermede te ken
nen, dat hy Ierland nog steeds als een lid dei
Brltsche Statengemeenschap beschouwt, en hei
zou een ongeloofeiyke domheid van Canada of
van een der andere Brltsche landen zyn, indieii
zy de lersche gedelegeerden uitsloten en aldus
zelf te kennen gaven den Vrijstaat niet lange,
als een Dominion te erkennen. Niets zou den
extremistlschen Republikeinen in Ierland aan
genamer kunnen zyn!
Zuid-Afrika verkeerde, toen het kabinet-
Hertzog pas aan het bewind gekomen was. in
vele opzichten in dezelfde positie als thans Ier- I
land. Zyn deelname aan de Ryksconferentie te
Ixmden in 1926 heeft er evenwel zeer veel toe
bijgedragen de betrekkingen met Groot-Brti-
tannië te verbeteren.
BH
