DELFTSCHE BIERBROUWERIJEN
OP EEN BREED IJSVELD
BIJ MAANLICHT
RADIO-PROGRAM
De Sigaret
Gabriel
WOENSDAG 18 MEI
„Ode aan het varken—
VERHAAL VAN
DEN DAG
Donderdag 19 Mei
Alle abonné’s
FEUILLETON
Garcia
De drank in de ,J)elft»che ketelen
gebrouwen”werd overal
begeerd
BRON VAN GROOTE
WELVAART
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
Bloei in de gouden eeuw
yoreno
itzljde van het Oude,
if de Rotterdamsche
Bush.
A. J. D. VAN OOSTEN.
Gramofoon platen.
Aan de Hypolltus-buurt:
Tooneel en Opera.
Voordrachten nu.
Persberichten.
by «en ongeval met
Wordt vervolgd).
In 't Oosteinde:
Het Conduyt, ofte drie Sonnen.
Aan de oPnte-markt:
De Verkeerde Werelt.
Aan de Burgwal, over de Broerhuislaen:
Het Heek.
Achter de Nieuw-Kerck:
De Roode Leeuw.
De drie Klaveren.
Idem aan de Westzijde:
De drie Hoef-yzers.
De Werelt.
•.46 Huilen, Vaa Diaa
10.16 Hilversum, Vas Diaa
Hulde aan het heerlijk varken,
Dat eerst uitgerekend fijn ie.
Als zijn omvang uit de buurt blijft
Van hetgeen de slanke lijn is.
Heerlijk, prachtig knorgedisrte.
Met een vracht aan karbonaden,
tn met adspirant-saucijsjes.
Worst en kluifjes volgeladen,
JIJ bent eerst de droom der smullers
Als je in je spek, doorregen,
Je door al die kilogrammen
Bijna niet meer kunt bewegen.
Geen diner heeft kans van slagen.
Want geen mensch zal zich verzaden,
Als tij daar niet mede aanzit,
't Zij gestoofd, gekookt, gebraden.
Maar in plaats van méér waardeertng
Klaagt en mokt en spot de slager
Zn je fijnste kwaliteiten
Prijst hij eiken dag weer lager.
Daarom, varken, dat steeds gaarne
Hongerige magen vulde,
Breng ik jou hier, watertandend,
Veler dank en veler hulde!
0.38
7.06
8.00
800
10.16
10.40
10.45
1050
11 30
12.00
1.20
11.00 Hilversum, A.VJt.O., Knipcursus.
11.30 Hulsen, K.R.O., Oodsd. Halfuurtje.
2.00 Huizen, N.C.R.V., Handwerkcursus.
3.00 Hu iaën, N.C.R.V, Vrouwenhalfuurtj*.
4.00 Huizen, N.CJLV„ Knipcursus.
5.00 Hulzen, N.C.R.V., Cursus handenarbeid
7J0 Hilversum, A.VAO, Engelsche iss.
door aanloop der
*s, die soms genoodzaakt
’oor den anderen lang te
verheid nemen we deze lijst in haar geheel
over. Daar waren dan in den tijd tusschen
1600 en 1640 reeds afgebroken of tot een
ander doel bestemd
Langs de geheele Westzijde van het Oude
Delft: te beginnen vanaf de Rotterdamsche
Poort:
Vervolgens waren er de in 1645 nog be
staande en werkende brouwerijen:
Aan het Oude Delft nog:
Den Buys, later: De twee klimmende
Leeuwen
In *t Oost-eynde:
Den Dissel.
De drie Sterren.
Het Laersgen.
Den Beugel.
De Pauw.
De drie Kloeken.
Den dubbelden Beugel.
1030
11.20
1130
1130
13.15
13.15
12.20
5.30
5.45
730
7.20
In de Kolk staande:
De Kit.
Van de Kolk tot de Rotterdamsche Poort
Oostzijde):
De Witte Leeuw.
De Flap-kanne.
De Schaer.
De Hand-boogh.
De Ruyt.
De Muyl-tromp, ofte Dubbelden
Ancker.
Idem aan de Westzijde:
De drie Kroonen.
De drie Slmbellen.
Het Hellebaert.
Aan de Koornmarkt, Oostzijde:
Het Trueel.
Het Swaenhals.
Den Eenhoorn.
De Halve Maen, met de Kroon.
De drie Halve Maenen.
De Oriexsche A.
Achter de Nieuw Kerck:
Het Heek.
Aan de Oostzijde van de Koornmarkt:
Den Bril, of het Hert met de Kroon.
De Trechter.
De Klaeuw.
De drie Lelyen.
De Pot, met de Kroon.
En de Metale Pot.
De Cop.
Het Dubbelde Kruys.
De Baers.
De Dubbelde Passer.
De Papegay.
De Sterre.
De twee Pylen.
Den Diamant Ring.
Den Witten Hoorn.
Het Claver-blad.
De Harts-hoom.
De Groote Kloek.
Het enckelde Trueel.
De Witte Lely.
De Roo Leeuw.
De Kloek met de Kroon.
De Drie Haringen.
De Passer.
De Handt.
De dubbelde Vuyst-hamer.
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
kunnen bereiken wat hij zich had voorgeeteld
Op zyn initi
cilies bea^gei
geluld
bewe-
Langenberg (473).
Pary* <17251.
H u 1 s e n K.R.O.
Hilversum A.VJt.O.
Hilversum A.V Jt:O.
Lsngenberg (473).
Hulzen N.C.R.V.
Parijs (1725).
Brussel (508)'.
Hilversum, A.V.R.O.
Daventry (1554).
1.50 Langenberg (473).
3.45 Hilversum, A.V.R.O.
4.20 Langenberg (473).
5.50 Brussel (508).
7.00 Hilversum, A.VJt.O.
730 Rome (441).
•30 Brussel (508)
1030 Hulun, N.C.R.V,
Aan de andere zijde van het Oude Delft,
van de Haagpoort tot de Kolk:
daal het antwoord schuldig bleef. „Mijnheer,
zeide hjj met allen ernst, gij zyt nu dokter,
maar U zult uwe nieuwe functie niet waar
nemen alvorens de christelijke leer te kennen.
Een magistraat, die recht moet spreken, moet
voor alles de wet Gods kennen”. En hij ver
plichtte hem. alvorens hem toe te laten, ver
schillende dagen door te brengen in het Fran-
clscaner-klooster, om daar de noodlge kennis
in zich op te nemen.
De rechterlijke macht onderging een groote
razzia, al kon hij niet alle onkruid wieden.
Maar onverbiddelijk trad hjj op tegen allen, die
op eenigerlel wijze de rechtvaardigheid of het
recht te kort deden. Wel zeer zonderling en
weinig lp overeenstemming met onsen smaak
was zijn optreden in het volgende geval:
Een te slechter naam en faam bekend staan
de vrouw had een moord bedreven en stond
voor de Justitie terecht. De rechters, die de
vrouw wilden redden, spraken van "n natuurlijk
gevolg van de omstandigheden en veroordeelden
de vrouw enkel tot eenige maanden verbanning
Garel* Moreno razend I Het vonnis herroepen
of casseeren viel bulten zijn bevoegdheid. Hjj
liet de rechters bU zich komen en zeide hun;
„Gij hebt een vrouw, die kennelijk schuldig
stond voor moord veroordeeld tot eenige maan
den verbanning. Welnu, het is duidelijk dat
zit deze straf moet onderwaan Daar echter mil.
op dit blad sQn ingevolge de verzekerlnnvoorwaarden tegen by levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door 7C/1 bU *en ongeval met f by verlies van een band f 1 DC bfl verlies van een f Cfï Ml een breuk van
ongevallen veraekerd voor een der volgende ultkeerlngen J verlies van beide armen, belde boenen of beide oogen fvv» doodelyken afloop oen voet of een oog A s/« duim of wysvlngor vVe** been of arm
Door zijn bewerking verkrijgt de sigaret juist
haar fijn aroma; hU weet precies welke melange
het beste is. Van vader op zoon gaat de fabri
cage over en Iedere familie heeft weer haar
eigen geheimen. De meest handigen onder hen
zijn gemakkelijk in staat in 9 uren tUds 1000
sigaretten te rollen; een machine kan deze
hoeveelheid afwerken In drie minuten, maar
de fijnheid van het handwerk wordt door de
machinale vervaardiging nimmer bereikt.
Dtt handwerk bestaat uit een melange van
12 diverse fijne soorten en de beste van de
fijnproevers zullen die 12 verschillende soorten
direct uit elkaar kunnen onderscheiden. Ook
deze kunst blijft in de familie, en degene die
belast Is met het keuren, mag niet meer dan
vjjf sigaretten per dag rooken. Ook na vele
Jaren sal hy by het rooken u precies kunnen
vertellen, uit welke melange de sigaret bestaat.
De tabak die voor de dure Turksche sigaret
ten gebruikt wordt is heel zeldzaam.
De beplanting en het onderhoud is zeer
kostbaar «n ieders akker levert reeds een soort
van verschillende kwaliteit.
Op een helderen winterdag was Ik, bekoord
door het spiegelende Us en het heerlijke weer,
gaan schaatsen. Ik was zoover gegaan, dat Ik
mUn huls niet kon bereiken voor zonsonder
gang.
Maar Ik was jong en zonder vrees en myn
Juichkreten en het scherpe krassen van myn
schaatsen klonken door de zwygende bosschen
en over de breede rivier in de stilte van den
nacht.
Plotseling hoorde Ik gerucht, het scheen my
toe uit het ys te komen: het was zacht en
bevend In het begin maar het eindigde In een
langen wilden kreet. Ik verschrok. Nog nooit
hadden myn ooren zulk geluld vernomen. Nu
hoorde Ik in het kreupelhout op den oever ge
kraak, alsof er een beest liep. Het bloed steeg
my naar het hoofd, en Ik keek rond my, om
te zien of Ik nog kon ontsnappen.
De maan scheen door een opening tusschen
de wolken, en toen Ik myn hoofd naar het
boech wendde, kon tk donkere schaduwen door
het hout! zien rennen met een snelheid twee
maal zoo groot als de mijne. Door hun groote
snelheid en de korte kreten, die zy nu en dan
ultstieten, wist Ik dat het de gevreesde wolven
waren.
De boschjes. die op den oever groeiden, vlo
gen my bliksemsnel voorby, toen Ik myn vlucht
begon. In een oogwenk verschenen myn achter
volgers boven my op den oever, ter hoogte vsjn
tien voet. Er was geen tyd om te denken. Ik
boog myn hoofd en schoot voorwaarts. De wol
ven sprongen, doch myn snelheid misrekent,
vielen zy achter my. terwyi Ik, hun prooi, voor
waarts gleed op de rivier.
De ysscherven sprogen van myn schaatsen
en Ik was reeds op een kleinen afstand, toen
hun verwoed gehuil my deed hooren. dat ik
nog hun vluchteling was. Ik keek niet om, Ik
voelde geen vrees, of koude, slechts dacht Ik aan
huis, aan de menschen. die op m*n terugkomst
wachtten en aan de tranen als zy my nooit meer
zouden zien, en dan spande Ik alle lichaams- en
wilskracht In om te ontsnappen.
Ik ben volkomen thuis op het ys. Vele da
gen had ik er doorgebracht op myn schaatsen
nooit denkend, dat zy eens myn eenlg red
dingsmiddel zouden zyn. Iedere minuut maak
te een wilde schreeuw van myn vurige ach
tervolgers my nog zekerder, dat zy steeds na
der kwamen, ten slotte hoorde Ik hun pooten
op het ys, even voelde ik zelfs hun adem en
hoorde Ik hen snuiven. Iedere spier, iedere ze
nuw in my was ten uiterste gespannen.
De boomen langs den oever schenen te dan
sen In een onzeker licht, en myn hersens draai
den in ademlooce vaart; nog altyd schenen
Aan de Oostzijde van de Voorstraat (de
Westzijde van deze en de volgende buurten
aan dezelfde passage was meest in beslag
genomen door de brouwerijen aan de zoo
juist vermelde Oostzijde van het oude
Dèlft):
De drie Trueelen.
Het duMeldeeHeUebaert.
Het Paert.
De drie Acckeren.
Het Hoef-yzer.
Het dubbelde Kruys, achter de Kerck
Swerten Eenhoorn.
Buiten deze moeten tevoren ook reeds af
gebroken zijn geweest: d "Halve Maen;
't Wapen van Hollandt; "t Wapen van Span-
gien; "t Wapen van Portugael; t Swerte
Paert; "t Spijkerboor; De Sleutel; De twee
Swaerden; de Roos; De Guide Sterre; De
Rooster; Het Swaentjen; Den Hamer met de
Kroon; 't Dubbelde Kruis; De Witte Roos;
De Keizers Kroon; De Baers; De Vergulde
Kop; Het Schilt; Het Vosken; De Vergulde
Voet; De Spade; 1 Witte Claver-bladtDe
Bijl; De Kandelaer; Het Paertgén; De twee
Ringen; Het Anckertgen; Den Haspel.
De dubbelde Sleutel
De Slmbel, ofte Ros-bel.
De Slange, naderhand: Roskam,
over de Haverbrugge
Aan de Voor-straat, Oostzijde:
Den Osch, nu: Post-hoom.
De tweei Bijlen, ofte Pauw.
De Vlsch.
Den Oyevaer.
De B., nu: F.
8.55 Daventry (1554) .Hearts are trumps",
operette met tekst van L. du Garde
Pluch.
De vervaardiging van een goede Turksche
sigaret Is een kunst op zich zelf. Een Turksche
sigaret is als "t ware een aristocrate onder haar
soortgenooten.
Men moet ook eens zien met hoeveel zorg
zoo’n sigaret bewerkt wordt. Eerst wordt de
beste Macedonische tabak gesorteerd, en dan
door kunstvaarlige handen tot rolletjes ge
maakt.
Prachtige machines zorgen voor de fabrica
tie van de meer gewone soorten, maar voor
den fynproever zyn nyvere handen in de
weer. Sommige oude Macedonlërs hebben een
ongekende rapheid van bewegingen gekregen
In het slgaretten-rollen, ja een machine werkt
nog niet zoo precies.
f AD bü verlies vaa W
f w</e" andoren vinger
Cipier: ,^e vrouw stuurt me
om je te zeggen, dat haar moe
der overleden is."
Gevangene: ,Js het waar, of
zeg je het maar om me op te
kikkeren?"
iUatief kon hy de provinciale cou-
,rn de Kerkeiyke discipline strenger
te hanidhaven. Paus Pius IX vroeg hy kloos
terlingen om de kloosters te hervormen. De
drie door het concordaat toegezegde diocesen
werden nu elndeiyk bezet en te Quito werd een
seminarie voor de opleiding der geesteiykheld
opgericht.
Vervolgens werd het leger coder handen ge
nomen. Eenige duizenden soldaten waren vol
doende om de orde in het land te bewaren en
de grenzen te bewaken. Het leger was niet
enkel te groot voor de kleine republiek, ge
volg van de militaristische politiek van de
vorige presidenten die om hun jerlngen aan
hang onder de bevolking, hierin een middel
zagen om zich te handhaven. Het overgrootte
deel van de in de kasernes tea koste van het
Mrd regeteerende soldaten werd naar huls ge
zonden Om over voldoende soldaten te be
schikken stelde hy een militie In van dienst
plichtigen van 18 tot 45 jaar, die van tijd
tot tyd werden geoefend om in geval van mo
bilisatie by het leger te worden ingeiyfd. Door
dese reorganisatie gepaarde hy aantieniyke
sommen die nu aan onderwys, landbouw en
handel werden besteed. Om de avonturiers uit
de officiersrangen te elimineeren stichtte hy
zyn goeden daad. Tot verbazing van dezen en van
Oarcla Moreno, die hem aanmoedlgde het geld
toch aan te nemen, weigerde de luitenant
pertinent. „Mynheer de president, juist myn
eergevoel verbiedt my dit aan te nemen. Ik
heb myn plicht gedaan en verdien geen beloo-
ning.”
„Best.” antwoordde Garcia Moreno bewogen,
.maar ik heb het recht u iets te geven wat
gy niet kunt weigeren.*' Denzelfden dag ont
ving de luitenant de missive vhn zyn benoe
ming tot kapitein.
zyn populariteit steeg dan ook van dag tot
dag in het leger. Hy was als een vader voor zyn
kinderen. Wel werd zyn gestrengheid zeer ge
vreesd, doch door zyn zorg voor allen, won
hy hun sympathie. Pensioenen voor zieken en
gewonden, schadevergoeding waar noodlg, doch
vooral de stipte betaling der soldy, een der
nieuwe merkwaardigheden van Ecuador, brach
ten tevredenheid en rust.
De verbetering en saneering van den 3den
factor, den ambtenaarsstand, vroeg eveneens
zyn onverdeelde aandacht en werkkracht. De
wetboeken waren incompleet en absurd en
Oarcla Moreno be'astte zich deze vele lacunes
aan te vullen en de wetten In overeenstem
ming te brengen met de nieuwe constitutie.
By het afnemen der examens was hit dlk-
Tezamen vormen zij een getal van ver
over de honderd brouwerijen, waarbij er dan
nog wel komen uit den alleroudsten tijd,
waarvan de heugenis verloren gegaan is en
de bestaanswijzen verloren zyn.
Dat’s hare Kassen zien voor Mout gepropt
met Gout?
Wat dunct u Lezer? Heeft dat volck filet wel
gebnout?
De oude stad, in het duister der eeuwen
gesticht op een zandplaat, heeft het in haar
ontwikkeling nooit ontbroken aan gunstige
factoren voor haar welvaart. En al zijn alle
phasen van haar groei en grootheid niet al
gemeen bekend, toch weet een leder wel hoe
de bijzondere kwaliteit van het Delftsche
Bier een buitengewoon groeten invloed op
haar faam en bestaan gehad heeft. Bij de
oude geschiedschrijvers vindt men dienaan
gaande dan ook typische verhalen omtrent
alles wat de Delftsche Brouwerijen aanbe
langde. Uitvoerige handvesten en privileges
waren aan de stad ten behoeve van haar
bedrijf verleend; vele malen werd ook op
ernstige wijze haar vrijheid en bloei bedreigd
door bepalingen en beperkingen, voorname
lijk in den tijd van de vreemde overheer-
schlng, die dezen inlandschen handel maar
noode dulden kon.
Vooral in de „Beschryvinge van Delft”
door Van Bleyswljck wordt een goeden in
druk gegeven van de Interessante en helaas
verloren gegane industrie. De oudste kronie
ken spreken in het jaar 1274 reeds van een
belasting ten behoeve van het schoonhouden
der om de stad loopende vaarten, waaruit
in de stadsgrachten de voor het brouwen in
groote mate benoodigde materie verkregen
werd. In latere tijden stijgt de roem van het
Delftsche product buiten mate, zoodat wij
ergens vermeld vonden: „dat byna nergens
eenlgen dranek begeert werd als in die, de
Delftsche Ketelen gebrouwen is, tot zoo
verre, dat byna het meerendeel van Vlaen-
deren, mitsgaders Zeelandt en het grootste
gedeelte van Hollandt, geen ander, vreemt
Bier gebruicken, waardoor aan deze Stadt
zeer considerabel voordeel en geen geringe
vorderlnge aen de Commertle wordt toege
bracht; aangezien overal zooveel duyzent
Bler-steeckers, Tappers en Herbergiers aan
dezen honorabelen staet der Brouwers ge
houden, verpligt en oock verbonden zijn."
Doch iets verder lezen wij, dat deze op
gave bij lange na nog niet volledig genoemd
kon worden. Een andere beschrijver name
lijk „getuigt, dat het Bier niet alleen werd
verzonden naar Zeelandt en Vlaenderen,
maer oock in de Quartieren van Noord-hol
landt, Over-ysael, Vrieslant en elders, alwaer
de Brouwers overal hun Factoors oftewel
Bler-steeckers hadden”, bekwaam tot dezen
handel, waardoor de stad rijk en machtig
boven haar buren geworden is. Want bijna
het derde deel der stad bestond uit brouwe
rijen, zoodat de handel in tarwe, gerst, mout,
boekweit, haver, hop en hout en alles wat
tot het bedrijf noodlg was, er ook meer
bloeide dan in andere steden. En mede had
het tot gevolg, dat ook het handwerk der
Kuipers er uitermate loonend was, omdat zij
voortdurend een groot aantal tonnen aan
de Brouwers te leveren hadden. Verder
bracht de Bierbrouwerij er geen geringe wel
vaart aan de winkeliers, de bakkers, de her
bergiers en anderen,
vreemde schipper;
waren den een vi
móeten liggen wachten op het Bier, terwijl
het nog gebrouwen werd. Zij brachten het
dan met Jcleyn vaertuigh: Vlet-schulten,
Dam-loopers en anders” uit de stad over
Een lijst uit dien tijd bevat de nameit en
bij benadering ook de plaats der vestiging
van de meeste brouwerijen nog. Om een in
druk te geven van de uitgebreidheid der nijt
de rechters hunne paarden gereed om oen
tocht te ondernemen. Neen, gaf Garcia Mores»
te kennen, gy reist voor rekening van het Gou
vernement. Een stel manke muileaels kwam
voor. Den heeren werd verzocht op te stijgen.
..Ze zyn wel mank, voegde hy hen toe, maar
niet zoo mank als uwe vonnissen”.
Het onderwys kreeg ook zijn beurt en een
goede. Hy begon met het lager onderwijs, doch
voor de zoo noodzakelyke uitbreiding ont
braken ten eenenmale de noodlge krachten. Hij
vroeg en verkreeg dese van de Religieuze Or
ders In Europa. Met groot succes slaagde ny
ook hier in de taak die hy op zich genomen
had. Het cyfer van 200 scholen In 1869 steeg
tot begin van 1875 tot 1500. Het leerlingental
in ongeveer dezelfde periode van 8000 op
33.000. Voor de Indianen werden speciale scho
len opgericht. Indien men hlerby nog voegt
scholen voor soldaten en ook voor de gevan
genen, dan kan men waariyk seggen, dat geen
klasse der bevolking van onderwys verstoken
verstoken behoefde te stfn. Op het eerste plan
stond het onderricht In den godsdienst.
By het zien van het groeiend aantal leer
lingen. onderwesen door chrlsteiyke leermees
ters. in kennis en godsvrucht, glom Garda
Moreno van geluk. „Met mannen van dit soort
sullen wy de huisgezinnen en de happy
hernieuwen”.
de wolven hun adem met een vreeseltjk
uit te stoeten, als een onwillekeurige
ging van my, my uit de richting deed giyden.
De wolven dicht achter my. die niet te staat
waren plotseling stil te houden, en op het glad
de ys te keeren, slipten en vielen. Hun tongen
hingen hun uit den bek, hun witte tanden
glinsterden in hun roode bekken, hun donker
behaarde ruggen waren met schuim bedekt, en
als zy naast my kwamen, schitterden hun
oogen en zy huilden razend. Door myn brein
flitste de gedachte, dat ik hun kon ontsnappen
n.l. door zywaarts uit te wyken, zoo dikwijls
zy te dicht by kwamen, want door den vorm
hunner pooten, konden zy niet dan in rechte
iyn over het ys loopen.
Aanstonds volvoerde tk dat plan. De wolven
zouden aanstonds op my springen, eenige
sprongen reeds, toen ik uitweek en *U mtj
voorby schoten. Een vreeseiyk gehuil begroette
mijn beweging, en de wolven, voortglydend op
hun knieën, vertoonden een volmaakt schouw
spel van hulpeloosheid en teleurgestelde woe
de. Zoo won Ik ongeveer honderd meter by
lederen draai. De beesten werden meer en meer
opgewonden en huilden leder oogenblik.
Eens maakte ik myn draal te lang en myn
bloeddorstige vijanden kwamen zoo dichtby,
dat hun schuim over myn jas vlokte als rtf
sprongen, en hun tanden klikten tegen elkaar
als een vossenklem. Hadden myn schaatsen een
oogenblik gefaald, had ik op een houtje gere
den, of was myn voet in een scheur van het
Ijs geschoten, dan sou ik nu niet dese ge-
schledenis schryven.
Ik dacht na over myn kans op ontsnapping.
Ik wist, waar zy my het eerst zouden grijpen
als Ik viel. Ik dacht er over hoe lang het zou
duren voor Ik dood zou zyn. en dan dacht Ik
over een graf voor myn lyk; het zou reeds een
graf hebben.
Ten slotte kwam ik in de buurt van mijn
huls en myn honden sprongen op by het ge
raas. en blaften woedend. Ik hoorde kettingen
rammelen: hoe verlangde Ik dat zy die zouden
verbreken I Dan zou ik beschermers gehad heb
ben. opgewassen tegen die beesten der boa-
schen. De wolven, de honden hoorend, hielden
stil, en na eenige oogenbllkken keerden sU
om en vluchtten. Ik keek hen na todat hun
gedaanten verdwenen achter een heuvel. Ik
deed myn schaatsen af en ging naar huls met
gevoelens, die men zich beter verbeelden, dan
beschryven kan. Maar nu kan ik nooit een
breed Ijsveld zien by maanlicht zonder nog
eens te denken aan die vreeselyke pooten. die
my van zoo naby volgden op die bevroren ri
vier.
wel eens door misdadige aanslagen, verkregen
werd, ontving nu een regeling zooals die on
der beschaafde naties gewoonte was. De bewa
pening van het leger werd geheel gemoderni
seerd.
Doch niet alleen naar de materieele zijde
ging zyn belangstelling uit, ook de geestelijke
had zijn meer dan gewone zorg. Hy stelde
legeraalmoezeniers aan, die niet alleen op
Zon- en Feestdagen de H. MIs voor de troepen
opdroegen, doch die zich tevens belasten met
het godsdienstonderwijs en de zielzorg. Boven
dien hij wss zyn tjjd wel ver vooruit
werd elk jaar een gesloten retraite gehouden,
waarin de soldaten leerden nadenken over, hun
eeuwige bestemming en heil en die middelen
werden aangewezen om een standvastig ëhrls-
tel|jk leven te onderhouden.
Zoo saneerde hy de kaserres en de offl-
cierskwartieren van alle soort o» deugden die
daar vroeger hoogty vierden.
Hos Garcia Moreno de nieuwe militairen
opvoedde en met hen omging vertelt het vol
gends avontuur:
Op een nacht vond een tnfantene-lultenant
by de gebruikelijke ronde een portefeuille,
welke een enorme hoeveelheid bankbiljetten
bleek te bevatten. Den volgenden dag bracht
de lultenanit syn vondst bl' den president,
In *t Achterom stonden:
De Kroon.
De Schenck-kan.
De Ros-kam.
Den Ham.
Aan de Turf-markt;
Het Swaert.
De drie Hameren.
Den Aecker.
Achter de Markt:
Den Ringh.
Leidschendam naar Lelden, omdat er onder
weg geen diepte genoeg was voor het ver
voer; waarna het in een grooter slag sche
pen, als Lichters, Kagen etc. overgeladen
werd en getransporteerd; zoodat er in dezer
voege veel duizenden menschen door de
Brouwerijen gaande werden gehouden. Ook
de armen vonden er een goeden onderstand,
door de 'liefdadigheid der rijke Brouwers,
zooals de kroniek vermeld; er schoot jaar-
lijksch wel zooveel over, dat zij van hun
milddadigheid niet achteruit brouwden.
Uit nog eenige contracten blijkt de ruime
verbreidheid van het Delft^he Bier in die
tijden. E en handvest uit ’^jaar 1597 ver
meldt het passeeren der Blerschepen voorbij
Gorlnchem en Schoonhoven, een bewijs dat
zij ook naar nog andere gewesten dan de
eerder genoemde voeren. Wanneer de legers
van den Staat tegen den Konlng van Spanje
te velde trokken plachten zij van Delftsch
Bier voorzien te worden, en tijdens het be
leg van Steenwljk bedongen de ruiters, die
bij de zoetelaars in den kost waren, Delftsch
Bier erbij. Te Haarlem heette in die dagen
een gracht „de Delft” omdat er de bier-
schepen aanlagen. En om nog een uitlating
in dezen zin aan te halen citeeren wij:
„Delft is een fraaie en wel-bemuurde Stadt
van Hdllandt, byna de geheele Wereldt door
zeer vermaerd door haer Bier, *t welck hare
Ingezetenen met grooten overvloed brouwen
en overal verzenden.’*
't Is na dit alles licht te bedenken en voor
een ieder begrijpelijk in welk een florissan-
ten toestand de stad toentertijd moet ge
weest zijn. Doch de voortdurende oorlogen
allerwege en de maatregelen tegen de over-
groote macht en onafhankelijkheid der
Brouwers genomen, deden het bedrijf ver
kwijnen en na een bloeiperiode van meer
dan twee-en-een-halve eeuw verdween het
langzamerhand geheel uit de befaamde stad
Delft. De meesten verhuisde!) en begonnen
hun bedrijf elders waar niet zóóveel beletsel
was of gingen op hun rente leven. Veel aan
zienlijke families deden te Delft nog lang
de herinnering aan den gulden tijd van den
voorspoed voortleven door den stakt der wel
vaart waarin zij verkeerden. Een oud rijm
wijst daarop:
Hilversum. A.V.R.O„ Concert.
Dsventry 1554)Omroeporkest.
Kalundborg (1153),'*Concert.
Langenberg (473), Concert.
Hullen, N.C.R.V., Orkestconcert.
Hilversum, A.VJLO.. Concert.
Daventry (1554), Shepherds
Paviljoenorkest.
12.30 Langenberg (473) Werag-orkest.
330 Kalundberg (1153), C. RydahJs
Ensemble.
2.30 Hilversum, A.VJt.O., Zaag.
3.05 Daventry (1554), B.B.C.-dansorkest.
330 Daventry (1554), Midland Studio
orkest.
4.20 Brussel (508), Concert.
5.00 Hilversum, A.VJI.O., Zang
Hilversum, A.VJt.O.. Orgelconcert.
Hulzen. N.C.R.V, Zang.
Daventry (1554), Concert.
Brussel (508).
7.30 Kalundborg (1153), Opera-musiek.
8.00 Huizen, N.C.R.V.. Concert.
8.00 Hilversum, A.V.R.O., Omroeporkest
en Solisten.
8.05 Parys (1725), Radlo-orkest.
8.06 Rome (441), Kamermuziek.
830 Kalundborg (1153), Saxofoonrecttal.
835 Daventry (1554), BB.C. Theaterortest
•.05 Kalundborg (1153), Deensche liederen
9.40 Kalundborg (1153), Orkest.
10.05 Langenberg (473), Concert.
10.05 Daventry (1150) B3.C. dansorkest.
Beech.
10.20 Kalundborg (1153), Dansmuziek.
1030 Hilversum, A.VJt.O„ Kovacs Lajos
en zyn orkest.
10.40 Langenberg (473), Avondconcert.
Den veertienden kwam een der samen
zweerder* door wroeging en berouw bewogen
hem waarschuwen welk lot hem wachtte en
deed hem aldus aan een vrijwel sekeren dood
ontsnappen. De krUgsraad veroordeelde Cor
nejo ter dood, doch dez wist onder tranen van
berouw Garcia Moreno te bewegen zyn straf
te veranderen in 8 jaar ballingschap, waarvoor
hy Oarcla echter weinig dankbaarheid toonde.
De invoering van de nieuwe Grondwet ging
vooral t« Quayaquil met groote moeliykheden
gepaard. De ex-mllltaire .pamarilla van Ur-
vlna en consorten vernette zich met handen
en voeten en het werd noodlg den staat van
beleg af te kondigen.
Toen de rust was weergekeerd begon Gar
cia Moreno aan de inwendige grondvesting en
consolldeerlhg van Ecuador. Hy begreep dat
.MUn laadstMsren sullan met je meeseen om te elen ot niet
onrechtvaardig handelen als we de hontng bij de hommels weghalen.'*
aal de koningin en drie oude bijen volgden Jaap da Blo. Jaap was
aóó m da wolkan, dat hU door oen der bUen tot stilte werd aan
xemaand.
Toen ae In de nabUheld van het Hrenmelpsdeis waren gekomen,
bleven do byen stilstaan. ..Daar Is ongeveer de ingang,” eei Jaap en
bU wees met sdn vinger de richting aan. Een hommel de hem
in de verte sag wUaen. begreep niet wat do bijen van plan waren
•n ging etU op de loer Urnen.
een militaire academie, terwyl verschillende
jongemannen naai Europa warden gezonden
om daar hun militaire opvoeding te ontvan
gen. De promotie, die vroeger in het leger door
bedreigingen of slaafsche oogendienlng ot ook
wyis tegenwoordig. Op een keer wist de ge
ëxamineerde op alle vragen het goede ant
woord te geven. „Is uw geloofskennis ook aoo
perfect' vroeg Garcia Moreno en hy stelde
hem verschillende vragen, waarop de candl-
voor alles noodlg was; een yverig clergé. trou-
we soldaten en betrouwbare ambtenaren. De
voorwaarde was de reden geweest dat hij ge-
epaarzame aanwezigheid van dese drievoudige
«iursnde zyn Jong presidentschap niet had
ne soldaten zeer bezet zyn en de «jet veroor
looft particuliere burgers aan te wtjzsn alg coo-
vool voor veroordeelden, heb Ik U uitgekoeen
om dese misdadigster naar Nieuw Granada te
geleiden. Zonder een woord te zeggen maakten
die nur den eigenaar deed roeken, welke
spoedle op kwam dagen in den vorm van een
bultenlandsch koopman. De luitenant werd
geroepen en in jubelstemming bedankende,
schonk hij hem 100 pesos als beloonlng voor
