ONS BLAD
Washington contra Wallstreet
S. KROM
TELEF. 1523 (3 LIJNEN)
Stuurt nu Uw goederen en U ontvangt
deze binnen enkele dagen terug
JAPONNEN VANAF f2.50
MANTELS VANAF f3.25
8
I
Het nieuws van heden
AANHOUDING VAN
CURTIS
De toestand in
Japan
Naamfeest van den
H. Vader
Caritate Christi
Compulsi
i
Hoe te Bombay is
huisgehouden
q
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
STOOMERIJ
I
DONDERDAG 19 ME11932
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 116
TELEFOONNUMMER 433.
Het Weer
JAPANS PREMIER VERMOORD
De grootste bankier ter
wereld voor het gerecht
Ze* dooden en zes zwaargewonden
o o
Geen voedselgebrek
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
De onlusten duren voort
In Mandsjoerye
Waardevol boekengeschenk
Waar was hij in den nacht
der ontvoering?
Losgeld opgestreken?
Het lot onzer land-
genooten
i
Een kapitalist in den
slechten zin des woords
Een week van boete
en gebed
DE SCHEEPSRAMP BIJ
ADEN
De Duitsche ex-kroonprins op een
feest van oad-militairen
DE AARDBEVING IN
DE MINAHASSA
u
u
De
kocht
Ook Frank Parzych loog
3
PAYGLOP 3
Barometers en Thermometers
Een der laat st e foto’a van den ver
moorden Japanschen minister-pre
sident met de leden van het kabinet
in galacostuum
11
I
I
2
r
Hy doet Poincaré verwyten
Fransch Minister maakt
vliegongeluk mee
J. P. Morgan is echter gierig. Slechts een
enkele maal deed hij eens een groote schen
king. Hij schonk de Amerlkaansche regee-
„V aderlandsliefde”
lit
I
'd
De epaarzame millionair
ring zijn paleis aan het Hyde-Park te
Londen als gezantschapsgebouw. Deze
grootsche geste wekte algemeen opzien en
Morgan werd door zijn eigen medewerkers
gevraagd, waarom hij dit gedaan had. De
geldkoning antwoordde: ,Jk schonk het
paleis aan de Amerlkaansche regeering,
opdat ik, wanneer ik eens in Londen ver
blijf, in waardige omgeving zal ontvangen
kunnen worden.”
De eerste levering aan
het leger
Leger voor
een kabinet-Suzuki?
De nieaioe Encycliek van den
H. Vader over de nooden
van dezen tyd
I
NOORD HOLLANDSCH DAGBLAD
4
den
van
r.
>1
met
0
r
i
de
A. Boot.
t'
3
5
--r-
1.
1
Duitsch voorviel tot afschaffing van militaire
luchtvaart te Genève verworpen.
Na den scheepsbrand in de Golf van Aden sen
een reventig-tal personen worden vermist.
42 arbeiders bedolven b(j instorting van tunnel
In de Andes.
Voortgesette behandeling in hooger beroep der
moordzaak - Esc hauxier.
Arrestatiebevel tegen Curtis, den tusschenper-
soon In de Lindbergh-affaire.
welke hit tiin eigen familie en die van Lind
bergh had aangedaan.
Bil geruchte verluidt Inzake de motieven voor
het uitvaardigen van een arrestatiebevel, dat
Curtis geen bevredigende mededeellngen kan
verstrekken over de wijze, waarop hit den nacht
dat- de ontvoering heeft plaats gehad heeft
doorgebracht.
Frank Parzych, die in verzekerde bewaring
wordt gehouden wegens kwaadwillige verlating
van zijn vrouw, en die gisteren aan de politie
heeft verklaard, dat hij het kind van kolonel
Lindbergh had ontvoerd, heeft beden aan de
politie verklaard, dat al zijn beweringen op
louter fantasie berusten.
Nader wordt gemeld, dat de „bemiddelaar”
voor Lindbergh, Curtis, die naar gebleken is
hem bedrogen heeft, door de politie in ver
zekerde bewaring wordt gehouden, doch niet
als arrestant.
50 Arbeiders gdood te Santiago (Chilli)
De inhoud van de nieuw encycliek over de
nooden van desen tijd.
Verd, van den moord op notaris Staal te Go-
rinchem opnieuw tot vijftien jaar gevangenis
straf veroordeeld.
te
n.
OHARBIN, 18 Mei. (Reuter). De Japanners
hebben de stad Ilan veroverd, de hoofdbasis der
rebellen in Mandsjoerlje.
In de stad Irac vermoordden de „opstande
lingen” 35 Japanners. Zij staken de stad In
brand, waarna ze zich terugtrokken op Foe-
tsjin.
Volgens een bericht uit Moskou is het garni
zoen van Tsjang Tsjoeng in opstand gekomen
tegen de Mandsjoeregeering.
Deze opstand is door de Japansche troepen
onderdrukt, 53 soldaten werden gefusilleerd.
Te Liao-Yoeang zijn detachementen van een
regiment cavallerle eveneens In opstand geko
men. Zij hebben zich van "n voorraad wapenen
meester gemaakt en zijn weggereden In Noord-
Westelijke richting.
.4
•o’
ALKMAAR
o
t.
i-
r.
sr
te
it
ï-
o.
TOKIO, 18 Mei. (Reuter). Mogelijk zal het
leger thans Instemmen met een conservatief
kabinet onder leiding van Suzuki, die minister
van Blnnenlandsche Zaken was in het afgetre
den kabinet. De conservatieven dienen dan
echter het economisch program van het leger te
accepteeren, hetwelk voornamelijk neerkomt op
een hervorming van het belastingstelsel ten gun
ste der landbouwers en op de toepassing van een
schuldenmoratorium voor landbouwers en klein
handelaars.
NEW-YORK, 18 Mei. De gouverneur van
New-Yersey, Moore, heeft medegedeeld, dat dr
politie bevel heeft gegeven Curtis in hechtenis
te nemen. Toen de reeder van dezen maatregel
kennis nam, verzocht hij in de gelegenheid te
worden gesteld, zelfmoord te plegen.
Woensdag in den loop van den dag heeft hij
twee malen de hand aan zich zelf geslagen,
Twee Belgische militaire vliegers te Brasschaet
levend verbrand.
Groot-Duitschers weigeren medewerl
Ooatenrijksch eoncentratie-kabinet.
BUITEN ZORG, 18 Mel. (Aneta). Wil ontlee-
nen het volgende aan een telegram van den Re
sident van Menado aan de Ned.-Indische Re-
geerlng:
Ondanks het feit, dat de Gouvemementsradio
te Tom or on op verzoek den geheelen Zondag
heeft ultgelulsterd, werden geen berichten ont
vangen uit Taroena of van den K. P. M.-stoo-
mer. Radlo-omroepen hadden geen resultaat.
Het totaal aantal dooden bedraagt thans aes.
Het restant van de overige personen, die swaar
gewond zijn, bedraagt In totaal zes, en niet twin
tig, zooals eerder geseind werd. Van deze zwaar
gewonden zijn er drie opgenomen in het hospi
taal te Menado. De toestand van deze slacht
offers is vrij gunstig.
Indjen bij daglicht de geweldige ravage bij
Kakas wordt opgenomen dan is het onbegrijpe
lijk, dat het aantal slachtoffers niet veel hoo
ger is. Alleen te Kakas zijn 5S3 huizen verwoest.
Enkele goed geconstrueerde hulzen hebben bijna
geen schade ondervonden. De bevolking van
Kakas en de naaste omgeving is in groote getale
rustig teruggetrokken naar hare huisjes en tui
nen. Ook verder blijft de bevolking rustig en
berustend. Maatregelen voor noodhulsvesting
zijn onnoodlg. Er heerscht momenteel nog geen
voedselgebrek.
Op verschillende plaatsen te Kakas, in de na
bijheid van het meer, worden vele scheuren op
gemerkt, waar van er enkele diep en breed zijn.
De aardschok werd het hevigst te Kakas ge
voeld. De gasten, die in de pasanggrahan ver
toefden vluchtten naar buiten en wierpen zich
op den grond. Zij trachtten de eerste hulp te
verleenen en reden naar Tondano om medische
hulp te vragen, die ook uit Menado werd ver
strekt. Om vijf uur ’s morgens waren alle ge
wonden behandeld.
Te Menado heeft de heer Rombot, lid van den
Minahassaraad in het kiesdistrict Kakas. ver
dienstelijk werk verricht, hetgeen ook getuigd
kan worden van den hulpprediker te Tondano
en eenige onderwijzers van de mulo-schooL die
uit Tondano des nachts naar Kakas zijn ver-
naar hij voorgaf uit wanhoop over den smaad,' trokken om hulp te verleenen.
De schade bedraagt voor Kakas, alleen a^n
hulzen en huisraad 100.000.De protestant-
sche kerk zal moeten worden afgebroken. Ach
ter de districts woning te Amoerang is een stuk
grond in zee verdwenen. De pasanggrahan. het
kantoor en de inlandsche school zijn beschadigd.
De inwoners van enkele negorijen verlieten rus
tig hunne kampongs, aangezien zij vreesden
dat een strook van het strand zou wegzakken
of dat eventueel een vloedgolf zou komen over-
slaan.
De katholieke kerk te Tomohon is gesloten op
advies van de zijde van ingenieurs. Verschillende
gebouwen te Menado en vooral die, welke ge
bouwd zijn op opgehoogden grond, hebben be
langrijke schade ondergaan. De Gas Mij. heeft
zich na den aardschok, waarbij enkele gedeelten
van de stad zich plotseling zonder licht bevon
den. uiterst actief gedragen. Hetzelfde mag ge
tuigd worden van bet Inlandsch bestuur en de
politie, alsmede ook van de padvinders. De ver
binding tusschen Ratahan en Amoerang is ver
broken. Van de geïsoleerde plaatsen is nog geen
enkel bericht binnengekomen, evenmin als uit
Donuggala, Poso of uit Bangihe.
Volgens mijne raming aldus de resident, zijn
in de Mlnahassa ruim 800 woningen geheel en
een 400-tal gedeeltelijk verwoest. De schade aan
hulzen en huisraad bedraagt in totaal ongeveer
300.000.—, bij welke raming de scholen, de
kerkgebouwen en de openbare werken niet zijn
inbegrepen. De telefonische verbinding is ner
gens verbroken en de telefoondienst werkte
prachtig. Alleen enkele districtshoofden weren
niet te bereiken omdat zij geen hulsaanslulting
moord op
ADVERTENTIEPR IJZEN
Per losse regel 20 c.; ingez. med. 40 c.
per regel; Idem op pag. één 55 c. p. r.
Bij contract sterk verlaagde prijzen.
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek.
Toen Morgan in het jaar 1035 in Europa
verbleef, had hij aan de Italiaansch
Fransche grens een merkwaardig avontuur.
De mllliardair had zooals gewoonlijk
slechts weinig baar geld bij zich. Hij wist
immers zeker, dat zijn chèques door iedere
banklnrichting tot ieder bedrag verzilverd
zouden worden.
Op een dag reisdé hij nu met secretaris
en dienaar in zijn luxe auto van Rome
naar Frankrijk. Aan de grens moest hij
zich aan de douanecontröle onderwerpen.
De Fransche tolbeambten verlangden, dat
hij voor den invoer van den waardevollen
auto 10.000 francs waarborg zou storten.
Morgan wilde die 10.000 francs niet beta
len. De vordering kwam hem te hoog voor.
Na lang over en weer praten greep hij
plotseling zijn chèqueboek en schreef een
chèque van 10.000 francs uit. De beambten
wilden echter de chèque niet aannemen.
Zij verlangden baar geld en daar Morgan,
een van de rijkste mannen ter wereld,
geen 10.000 francs baar geld bij zich had,
moest hij zijn auto achterlaten en zijn
weg per spoorweg vervolgen.
Toen hij te Parijs kwam, beklaagde hij
zich bij Poincaré: „Ik geef jullie 200 mil-
lioen dollar, opdat gij den franc stabili-
seeren kunt en gij wilt mij niet eens voor
10.000 francs crediteeren. Nu zal Ik den
Franschen staat met de kosten voor een
spoorwegkaartje le klasse belasten.”
TOKIO, 18 Met. (V. D.) De Japansche poli
tieke politie heeft gisteren nog acht leden van
den „Zwarten Draak” gearresteerd, aangezifn
zij in verband staan met den aanalag op den
Japanschen minister-president.
De moordenaars van Inoekai legden gisteren
voor de Japansche politie verklaringen af over
hun daad. De moord was reeds verscheidene
maanden vocrbereld. Zij hebben geen berouw
van hun daad. Zij verklaarden te weten, dat hun
de doodstraf wacht. Zij zullen die straf kalm
afwachten.
De daders legden er den nadruk op. dat zij uit
vaderlandslievende motieven gehandeld hadden.
PARIJS. 17 Met (Reuter.) Uit Toulon wordt
gemeld, dat het vliegtuig, waarmee minister
Pletri naar Corsica reisde, in see ia gestort. HU
is echter gezond en wel door een kruiser op
gepikt.
Pletri wilde op Corsica deelnemen aan de
opening van den Algemeenen Raad. Het vlieg
tuig kreeg een motordefect en moest een. nood-
dallng maken. Door den boogen reegang sloeg
het toestel hard op bet water neer en werd
r
BOMBAY. 1* Mei. De toestand in Bombay
is iets kalmer, nadat Dinsdag alle beschikbare
regeeringstroepen, politiebeambten en pantser-
wagenafdeellngen voor het herstel der orde
waren te hulp geroepen en met alle kracht tegen
de strijdende Mohammedanen en Hindoes was
opgetreden.
Dinsdag werden 24 personen gedood en 230
gewond. Het totale aantal dooden is hiermede
tot 88 gestegen. Vijf-en-tachtig hulzen zijn af
gebrand en vier-honderd-vUf-en-dertlg winkels
zUn totaal leeggeplunderd. De straten van Bom
bay zijn geheel uitgestorven. Men ziet alleen
nog troepen en politle-agenten.
Met verrassing vernam de bevolking vanmor
gen bU het ontwaken, dat de nacht tonder
onlusten verlootten was, dank zU de vet orde
ning der regsering tot het dooven van het licht
en het blijven binnenshuis.
Hedenochtend hebben opnieuw onlusten tus-
schen Mohammedanen en Hindoes plaats ge
had. Vier personen werden gedood en zestig
gewond.
Verwachting.
Zwakke tot matigen Zuid-Westeltjken
tot Zuidelijken wind, meest licht tot half
bewolkt, weinig of geen regen. Iets war
mer.
Verdere vooruitzichten: warm' weer met
toenemende kans op onweer.
Nachtvorstverwachting: geen nachtvorst.
Onze Romeinacbe correspondent ad Interim
schrijft ons:
Dit jaar waren er op het feest van den H.H
Nereus en Achilles, patroonsfeest van Z. H. den
Paus, die zooals men weet den doopnaam
Achilles draagt, geen offlcieele feestelijkheden
in het Vatlcaan. Deze worden alle opgespaard
voor den verjaardag van de Kroning. De Paus
ontving alleen een deputatie van de „Clrcolo
dl San Pietro", welke den H. Vader de traditio-
neele mand met bloemen en vruchten aanbood.
Ook waren de vlaggen uitgestoken bij
wachtposten van de PauselUke militairen.
Tegen den avond ontving de H. Vader in
particuliere audiëntie de studenten van dr
Gregorlana-unlversiteit, met de beide Instituten
die bU de Gregoriana hooren, nl het „Bljbel-
instltuut” en het „Oostersch instituut”; in het
geheel een getal van ongeveer twee duizend
studenten.
Gelijk de rector Pater Vlllaert in sjjn toe
spraak zeide, was deze audiëntie vooral belang-
rUk, omdat ze plaats vond op den vooravond
van het feest van den H. Bellarmlnus, die var
de Gregoriana student, professor, rector en be
schermheer geweest was, en omdat deze
audiëntie samen viel met het patroonfeest van
den H. Vader.
De H. Vader antwoordde met een lange en
welsprekende redevoering, waarin de gevoelens
tot uiting kwamen van hem. die in zijn jeugd
student was aan de Gregoriaansche universiteit
en nu. als Paus, die universiteit zoo rijkelUk zag
bloeien tusachen al dis wetenschappelijke in
stellingen, welke in Rome een aoo waardige
kroon van den H. Stoel vormen. De geschiedenis
aegt duidelijk, aoo sprak de H. Vader, welke de
heel bijzondere banden zijn, die de roemvolle
universiteit met den H. Stoel verbinden, en die
daarom de universiteit ook ‘n bijzonderen plicht
van trouw en verantwoordelijkheid opleggen.
De manier, waarop allen, professoren en stu
denten, dien plicht nakwamen, was algemeen be
kend en een bewijs daarvan was ook het prach
tige geschenk, dat de universiteit den Paus
aangeboden had, bestaande uit een 120-tal
boekwerken, die door de professoren in de laat
ste drie jaren gepubliceerd waren, en waarvan
de meeste, ook de allernieuwste, den Paus al
bekend waren.
De politie onderzoekt nog steeds de juistheid
van het door Curtis opgegeven alibi voor den
nacht, waarin de kleine Lindbergh is ontvoerd.
Overigens zijn over deze geheele aangelegen
heid zoo weinig feiten bekend, dat alle berich
ten slechts met voorzichtigheid moeten worden
beschouwd, aangezien de meeste berichten op
de fantasie van reporters berusten.
Er wordt rekening gehouden met de moge-
ylljkheid, dat de andere tusschenpersoon van
Lindbergh, Condon, de 50.000 dollar op 't kerk
hof te Bronx heeft uitbetaald aan een tus
schenpersoon van Curtis. De polltie is er van
overtuigd, dat Curtis tot nu toe slechts een
gedeeltelijke bekentenis heeft afgelegd.
Naar voorts bekend wordt, zqu Curtis ook in
een alcohol-smokkel-affaire betrokken zijn.
De Aneta-Holland-correspondent telefoneerde
Woensdagmiddag uit Parijs, dat bij de directie
der Meesagerles Maritimes nog geen bericht
was binnengekomen omtrent bet lot van den
heer L. O. Ledeboer. De jongste lijsten van
geredden bevatten intusschen den naam van
den heer Wagner, met kind. Volgens de be
richten van de Messagertes zou de heer Wagner
agent zijn van de Javasche Bank te Madloen.
Tenslotte bevatte de gereddenlijsten nog den
naam van een Nederlander Van Pelt
Aneta-Holland vernam van het Agentschap
der Javasche Bank te Amsterdam, dat daar
niets bekend was omtrent een reis van den
heer Wagner naar Europa, zoodat alsnog twij
fel omtrent de identiteit van desen passagier
gerechtvaardigd is.
Onze Romelnsche correspondent seint ons
d.d. 18 Mei:
De nieuwe encycliek van Z. H. Paus Pius XI
begint met de woorden „Caritate Christi com
pulsi”. (Door de liefde tot Christus gedreven)
en is gedateerd: 3 Mei, Kruisvinding.
In deze Encycliek wijst de Paus met vader
lijke voldoening op den grooten kring van hen.
die van alle zijden gevolg hebben gegeven aan
zijn oproep van 3 October van het vorige jaar
voor den heiligen Kruistocht der helpende
liefde.
Daarna merkt de H. Vader met diepe smart
op, dat de nooden sindsdien nog schrikwekkend
zijn toegenomen. Hij vraagt naar de oorzaak
van de verwarring en ziet haar in de zucht
naar aardsche goederen, die door een helden-
schen dichter met de woorden „vervloekte hon
ger naar geld” wordt aangeduld.
Paulus noemde deze begeerlijkheid „de wor
tel van alle kwaad.”
Intusschen maken de partijen, die streven
naar omverwerping van het bestaande, gebruik
van de algemeens ellende eh ontvouwen steeds
schaamteloozer de banieren der goddeloosheid
en van den haat tegen eiken godsdienst. Zij
trachten daarbij, jflet zonder succes, den strijd
tegen God te verbinden met den strijd om het
dagelljksch brood. Z(j werken' met alle midde
len om hun dulvelsdoel te verwesenlljken.
Vroeger waren de goddeloozen enkelen in de
groote menigte, thansdaarentegen vormen zij
in verscheidene landen een vast aanrei geslo
ten en goed geordend leger, dat met de hulp
van geheime organisaties van dag tot dag groeit
en steeds over noedlger wordt, als wilde het
met «Un godiasterlngen de wonderbare harmo
nie tot zwijgen brengen, in welke de schepping
den roem van den Schepper bezingt.
De H. Vader bezweert alle naties dit laag
egoïsme af te leggen en haar krachten te ver-
eenlgeu tegen vijanden van God en 't mensch-
dom. Hiervoor zijn naast de natuurlijke midde
len, in „Quadragesimo Anno” uiteengezet, noo-
dig gebed en boete. „Deze duivels", zei Christus
„worden uitgedreven door gebed en vasten".
Het laatste deel der Encycliek bevat aanwij
zingen voor een bijzondere oefening van gebed
en eerherstel op het feest van het Heilig Hart
voor de geheele kerk. Overal moet het Aller
heiligste worden uitgesteld. Gedurende het
octaaf, dat hierbij wordt Ingesteld moeten
openbnre gebeden en oefeningen warden ge
houden. Het Christenvolk moet die dagen boete
en eerherstel doen geen schouwspelen en ver
maken bij wonen en zich verstervingen opleg
gen en aalmoezen geven. Zij moeten het offer
van hun ontberingen brengen bedenkend dat,
zoo de arbeid *1 een der grootste levenswaar
den is, toch door het lijden de wereld is ver
lost. Deze gebeden en offers sullen Jesus’ Hart
bewegen.
Donderdag 7(s
Stilstand
De geweren directere der N.V. Vereenlgde
bakkertje» te 's-Gravenbage tot aes maanden
veroordeeld.
BU een aato-ongeval te Soerabaja werden drie
personen gedood en vijf gewond.
De Morgans, een bijna 300 jaar oude
Amerlkaansche famUle. hebben zich de
eerste mlllioenen, deii grondslag van hun
huldigen rijkdom, eerst voor 70 jaar ver
schaft. John Pierpont Morgan, de oudere,
wilde in zijn jeugd van het koopmansbe-
roep niets weten. HIJ ging naar de univer
siteit van Göttingen en hield zich daar be
zig met mathematische studies. Hij wou
een geleerde worden. In het Jaar 1857 keer
de hij echter naar Amerika terug en de
verwikkelingen van den burgeroorlog (1881
tot 1864) waren beslissend voor zijn toe
komstig leven. Hij werd legerleverancier en
verdiende daarmee vele mlllioenen dollars.
Zijn eerste ietwat onzuiver handeltje
speelde zich als volgt af:
jonge, eerst 35 jaar oude Morgan,
uit een wapenmagazijn van het
noordelijk leger 10.000 stuks onbruikbare
afgekeurde karabijnen voor 30.000 dollars.
Eenige maanden later gingen diezelfde wa
pens, die voor 3 dollars per stuk gekocht
waren, weer In het bezit van het noorde
lijk leger over, ditmaal voor 33 dollar per
stuk. Het werd echter bekend vanwaar die
wapens kwamen en de oorlogsminister wil
de Morgan slechts 11 dollars geven. Mor
gan gaf echter niet toe en ging naar het
gerecht. En de rechtbank veroordeelde de
noordelijke staten om 23 dollars per wapen
te betalen, „want", zoo verklaarde zij, „een
contract blijft een contract en een zaak een
jaak, ook al is deze op onredelijke wijze
tot stand gekomen.”
Het drama te Eindhoven: het lUk
verloofde gevonden.
Bil de aardbeving In de Mlnahassa werdsn In
totaal zes personen gedood; er heerscht nog
geen voedselgebrek.
AfschuwelUke moordaanslag te Roosendaal.
Debatten in de Tweede Kamer over de contln-
gen teerings-ontwerpen.
Een dertigtal Duitsche communisten te Utrecht
aangehouden.
De Nederlandsche consul te Aden seint aan
Aneta-Holland dat bekend is dat de volgende
passagiers van de „Georges Philippar” zijn ge
red: twee gebroeders Ledeboer, Wang Chang
Mou, T. Baloeel, Wahr, mevr. Marissen en
kind, mevr. Canne en twee kinderen, dr. Van
Tricht, vrouw en twee kinderen,
vrouw en twee Arabieren van Java.
421 passagiers en leden der bemanning zijn
door de ^ndre Lebon” te Djibouti aange
bracht, 133 geredden werden door het as.
„Contractor” te Aden ontscheept en 144 perso
nen eveneens te Aden door het ss. „Mahsud”
Naar Havas uit Aden meldt, zou het aantel
der tengevolge van den brand op het Fransche
mailschip „Georges Phllllpar” vermiste pares -
dec* seventig bedragen.
Beurs interventie? Later!
Toen voor drie jaar de financleele aard
beving in Amerika inzette, werd Morgan
bestormd: hij zou nog tijdig ingrijpen, op
dat de aandeelen niet in de bodemlooze
diepte «ouden zinken. Morgan wilde daar
van niets weten. „Waarom zou ik,” ver
klaarde hij, „dat kost slechts geld en
brengt geen voordeel op. Grijp ik niet in,
dan zinken de aandeelenkoersen verder,
en koop ik dan de aandeelen op, dan kan
ik ze weer in de hoogte jagen. Dat kost
mij geen geld, ik verdien aan de trans
actie en het eindeffect is hetzelfde!”
In Juni van het vorig jaar voer John
Pierpont Morgan op zijn luxueus jacht
^Soralr" naar Europa. Het jacht legde de
vaart van New York naar Southampton in
i uren al. Daardoor
was een nieuw record voor jachten be
haald. De prestatie was, spoitief beoor
deeld, zoo enorm, dat men ze bUna voor
ongelooflijk houden kan. Zelfs de „Bre
inen” en de „Europa” gebruiken Immer»
voor het oversteken van den Oceaan vier
en een halven dag. Toen Morgan in Sout
hampton Engelschen bodem betrad, was
hij zeer tevreden en zei zelfbewust: „Een
goed omen! Europa’s saneerlng begint met
een record!”
Morgan vergiste zich echter. Het bleef
bij het record.
Reeds sedert geruhnen tijd gaat het den
Amerlkaanschen Beursgeweldigen niet zoo
erg goed. Stuk voor stuk worden zij voor
de onderzoekingscommlssie van den Senaat
in Washington gedaagd en moeten zich
bijzonder onaangename verhoeren laten
welgevallen. Niemand echter in U. 8. A.
heeft er aan gedacht, dat de flnancleele
nationale held van Amerika, de man, die
den wereldoorlog financierde, John Pier
pont Morgan, eveneens aan een commissie
inzake zijn werkzaamheid op de beurs en
zijn leenlngsaffaires rekenschap af moest
leggen.
De beurs-onderzoeklngscommissie heeft
nu echter besloten, een nauwkeurig onder
zoek in de bank te houden en Pierpont
zelf als getuige te dagvaarden. De mach
tigste man van Amerika wordt gecontro
leerd!
De .Jonge" Morgan, zooals men hem
noemt, is op heden ook reeds 65 jaar. De
wereldoorlog heeft hem op de hoogste
hoogten gebracht, heeft hem niet alleen tot
een der rijksten, doch ook tot een der mach-
tigsten en een in de politiek gewichtigen
man gemaakt. Gedurende den oorlog was
hij de hoofdbankier der geallieerden, plaat
ste in Amerika leeningen tot een bedrag
van 9.5 milliard dollars. Ook na den oor
log nam zijn beteekenis nog steeds toe. Zoo
won hij een wereld-polltieken Invloed door
zijn ondersteuningsactie voor den Fran
schen franc en door zijn deelname aan de
Parijsche beraadslagingen over het Dawes-
plan.
Ondanks dit alles heeft Morgan in het
private leven bijzonder zware beproevingen
moeten dulden. Zoo werd op hem het
welk hier weinig bekend geweest is op
3 Juli 1915 door een universiteits-professor.
Frank Holt, die les gaf In de Duitsche taal
aan de Oornell-universiteit, een revolver-
aanslag gepleegd. Holt verschafte zich toe-
gang tot Morgan’s huls en vuurde drie
schoten op hem af, „om door het dooden
van Morgan den wereldoorlog te verkor-
ten."
In Februari 1930 brandde, ondanks de
grootste krachtsinspanning van de brand
weer Morgan’s paleis in New York geheel
af. Bij dezen brand kwam Morgan’s schoon-
dochter met haar beide kinderen *6 11 zeven dagen en zeven
en 14 jaar in de vlammen om. Pierpont
Morgan, de jongere, heeft de Amerikaan-
sche samenleving al dikwijls sensaties be
zorgd. In tegenstelling met zijn vader is
hij slechtq een nuchtere, koude zakenman.
Een schandaal zonder weerga ontketende
hij. toen hij de onmetelijke kunstschatten
van zijn vader liet veilen. Opvallend is
het bijzonder, dat men nooit van een
groote stichting van Morgan gehoord heeft.
Voor liefdadigheid heeft de geldvorst
oogenschijnlljk niets over. Hoe veel lee
ningen Morgan door zijn bemiddeling ook
al reeds geplaatst heeft, voor geldelijke
noodwendigheden der Duitsche industrie
heeft hij nog nooit een vinger geroerd.
Integendeel, steeds heeft hij zich tegen
over leeningswenschen der Duitsche in
dustrie afwijzend betoond.
Wat en of er wat door de Morgan-
onderzoeking uitkomt, zal waarschijnlijk
nimmer publiek worden. Tenzij dit abso
luut niet te verzwijgen is.
Vier dollar getuigengeld
De thans 65-jarige J. P. Morgan erfde
▼an zijn In het jaar 1913 gestorven vader
80 millioen dollars. De jongere Morgan Is
een groot zakenman en tegelijk een groote
pedant. Toen hij voor drie jaar als getuige
tot een gerechtszitting gedagvaard was,
King hij na zijn verhoor naar de griffie
edmam 5 dollars op. Vier dollar getuigen-
geld en 1 dollar voor het benzineverbruik,
7an zijn luxe auto.
Den beambte, die hem het geld uitbetaal
de, verklaarde hU: „Wanneer de staat over
mijn tijd beschikken mag, dan ben ik toch
wel gerechtigd, het ontloopen voordeel van
dezen tjjd den staat in rekening te bren
gen!
Opwinding in Macedonië wegens
nationalistenleider.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR,
raj ADMINISTRATE 433, REDACTIE 633
ABONNEMENTSPRIJS:
Por kwartaal, voor Alkmaar ƒ2.—
Voor bulten Alkmaar2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger.
Dagblad uitgegeven door de
Drukker!) De Spaamestad Kaartere
F
4^
