KATHOLIEK IERLAND
KUNST EN LETTEREN
Zoekt gij betrouwbaar
op groote dingen voorbereid
het Begijnhof te Amsterdam.
ABDIJ VANAVERBODE
CC c f cc
DR MVTERDIJK VAM DC NNWWE PETDOtBNMHAVEN VAN DOT7BBDMI «ster Baste*
ITALIAANSCHE OPERA
Leonidoff-Rostoff-Marzoni
Vijftigjarig priesterfeest
van den Abt
Dublin’» kerken
SARI GOTH
Amerikanen op weg
MUSEUM SCHEURLEER
Valera en Cotgrave al» drager»
van den Baldakyn
EUCHARISTISCH CONGRES
VEREENIGT ALLE KRACHTEN
Ballet Russe de Monte Carlo
„KUNST”
Nieuwe uitgaven
Eerste Muzieknummer
Bloemen en kinderen
Hindoesche dans en muziek
Poetzegel» van het Congre»
t
t
c
c
c
t
E
8
l
1
t
e
v
1:
voor 75.000 gezinnen.
t
g
z
t
1
V
'i
ixsudaggte, zsitet te viréisiteg m( it teter te stood te aihnau Nat *-iiji— w« tea dte.
te te bssg voor te Note Kcrkrate spoorlijn in sateiosw. Dr uitgelrgte hoofdliggess.
deelnemers vertrokken van
Amsterdam,
gen
door
H. TH. B.
naar
H.
M.
GESTICHT „HVI3E DE LA SN6LE" W BOXTEL voürens te ttewwen aan arcMteci Jan StteR, 0* M W ate at tel
eerste gedeelte van bet gesticht werden ingewijd.
Impressarlo Ernst Krauss Is het gelukt het
Russisch Ballet van Monte Carlo voor een reeks
voorstellingen In Nederland te engageeren.
De voorstellingen in Amsterdam en Den Haag
In de muziek historische afdeellng van het
museum Scheurleer te 's-Gravenhage zal van
16 Juni tot 15 Juli een tentoonstelling worden
Men meldt ons uit Milaan: Het is den direc
teur der N V. Itallaansche Opera in Nederland
gelukt voor het seizoen 19321933 te contractee-
ren het wereldberoemde ballettrio Leonidoff-
Rostoff-Marzoni.
MeJ. Heana Leonidoff zal alhier optreden als
Maestra del Ballo: zü zal de verschillende opera-
balletten ontwerpen, deze met het Corps de
Ballet instudeeren en uitvoeren en tevens de
functie van Prima Ballerina vervullen. Signori
Rostoff en Marzon! zullen hunne medewerking in
het ballet der Itallaansche Opera verleenen.
Bovendien zal door dit trio gedurende het sei
zoen een aantal speciale balletnummers worden
uitgevoerd, waarvan verschillende door Signora
Leonidoff zelf gecreërd op muziek van bekende
meesters. -
De eerste der 60 Amerikaansche bedevaar
ten. die het Congres zullen bezoeken, is reeds
vit New-York vertrokken. De bedevaart wordt
begeleid door Paters Franciscanen, de pelgrims
begeven zich eerst nog naar het Heilige Land.
In totaal worden 10.000 a 20.000 Amerikanen
(verwacht.
De openingsplechtigheden van het Eucharis
tisch Congres van Dublin zullen Woensdag 22
Juni des namiddags om drie uur in de Pro-
Kathedraal van St. Mary een aanvang nemen.
Niet alle bedevaartgangers zullen natuurlijk
een plaats kunnen krijgen in de. kerk. ZIJ biedt
nauwelijks voldoende ruimte voor de aanwezi
ge geestelijke en wereldlijke autoriteiten en
hooggeplaatste genoodlgden Door middel van
•eer krachtige luidsprekers zullen de geloovl-
Beknopt Leerboek der Groenteteelt
door Ir. v. d. Sllkke. Uitgave
J. B. Wolters, Groningen.
Niettegenstaande er reeds verschillende boe
ken voor tuinbouw zijn geschreven, heeft de
schrijver het aangedurfd een tulnbouwboek te
schrijven, dat in beknopten, maar toch in over-
zichtelijken vorm de groenteteelt behandelt op
den vollen grond en in kassen. Zeer vele orlgi-
neele foto’s versleren den tekst. Opgenomen is
ook een behandeling van de meest voorkomende
combinaties van groentenbouw In de tuinbouw
gebieden van ons land, met vele teekenlngen ten
voorbeeld.
Het boek is zeer geschikt voor hen, die reeds
studeeren op een tuinbouwschool of cursus, die
les geven en niet het minst voor den groente
teler, want het zal hem in vele gevallen een be
trouwbare gids zijn.
Kortom, wie zich dit goed verzorgde boek aan
schaft, zal er meer dan een vraagbaak aan heb
ben en daarom zal het een goede plaats innemen
Het gevolg van den Kardinaal Lauri. den
Pauselijken Legaat naar het Congres te Dublin
bestaat uit de volgende personen: Mgr. Do
menico Tardini onder-secretaris van de Con
gregatie voor buitengewone kerkelijke aange
legenheden; Mgr. Franclss Spellman van de
Pauseljjke Staats-Secretarie; Mgr. Giuseppe
Calderari, Pauselijk Ceremoniemeester. Verder
Mr. Commendatore Mgr. Alberto Vlgnoll,
Voorzitter van de katholieke actie te Rome en
Commendatore Pencoli, Pauseljjke kamerhee-
ren.
De Maart-April-afleverlng van .Kunst",
te Gent verschijnend maandblad Voor beel
dende, bouw- en sierkunsten, muziek enz.
wordt ons ter recensie voorgesteld als: .Kerste
Muzieknummer". Het goed verzorgde blad
dat is samengesteld door drs. Stephan de Jon-
ghe verdient om zjjn bij uitstek deskundigen
inhoud bijzonder onder de aandacht te worden
gebracht.
Zoo bevat het een ihteressant artikel van
prof. dr. Floris van der Mueren, behandelende
de musicologische verantwoording bjj de parallel-
vergeljjkende kunststudie. Prof, van der Mueren
omschrjjft daarin zjjn standpunt, volgens het
welk het voor musicologen noodzakeljjk is een
synthetische studie te maken van alle kunsten,
en toont de verwerpelijkheid aan van de ratio
nalistische denkwijze, dat elke vakman onwe
tend kan en mag blijven van het geheel, waar
van hij een onderdeel dient. Als sterkste motief
voert hij hiervoor aan, dat de musicologie be
hoort tot de algemeene kunstgeschiedenis en
kunstcultuur.
Drs. Stephan de Jonghe werkt In Kunst”
een plan uit betreffende de geestesvorming van
den conservatoriumstudent. In het door hem
daarin verwerkte programma is een ruime
plaats aan de parallel-vergelijkende kunststudie
Vocb^do^ld
Denijs Dille behandelt het op het oogenblik
actueele onderwerp: „de „Gebrauchsmusik” en
haar gedaante in Duitschland”.
Een studie van Karel Albert over den moder
nen Vlaamschen toondichter Aug. L. Baeyens is
alleszins lezenswaardig.
Voorts bevat het eerste muzieknummer van
.Kunst” nog: een artikel van de hand van dr.
René Lenacrts over „methodiek in de muziek
wetenschap”; André M. Pols schrijft onder het
hoofd „Opgepast voor de namaak!” over de
uitgave der oorspronkelijke versie van Mous-
sorgsky’s Liederen en Dansen van de Dood; dr.
Alfons Verbist wjjdt een artikel aan de psychi
sche grondslagen van het toontreffen en dr.
Marcel Boereboom behandelt .de moderne kla-
viersonate”, aangevuld met de ontleding van
twee moderne sonaten. Tenslotte een muzlek-
kronlek. verzorgd door dr. Marcel Boereboom en
Denijs Dille.
Het ook ulterlijk 'n voornaam cachet dragende
blad is een uitgave van: André Vyncke, Neder-
kouter 13, Gent.
in de straten de plechtigheden evenwel
goed kunnen volgen.
Terwijl het koor ,Kcce Sacerdos magnus”
zingt, doen de Kardinalen met hun gevolg hun
Intocht in de kerk. De stoet wordt geopend
hunne hoogwaardige Excellenties Mgr.
Heylen, den President van ’t Permanent Comi
té der Internationale Congresseen, en Mgr.
Edward Byrne, den Aartsbisschop van Dublin,
die den Kardinaal Legaat zullen begeleiden.
Het feest wordt geopend met toespraken van
Mgr. Byme en Mgr. Heylen. waarna de Kar
dinaal Legaat een rede zal houden.
Het werk van de sinds lang in ons land ge
vestigde katholieke Hongaarsche kunstenaresse
Séri Gó th, dat op het oogenblik in de kunstza-
len A. Vecht aan het Rok in te Amsterdam te
zien is, draagt de kenmerken van jeugd en
vrouwelijkheid. Haar toegewjjde aandacht gaat
vooral uit naar het pure, onbevangen kind en
naar de kleurige sierlijkheid van bloemen cn
vruchten. Haar klnderjxirtretten en stillevens
toonen dan ook de beste qualiteiten van haar
niet hevig persoonlijk of krachtig, maar fijn e-i
teeder talent. Over het algemeen hebben zoo
wel haar teekenlngen, al of niet opgesierd met
een enkel kleurtje, als haar schilderstukken
weinig volume. In droomerij verdoezelde of
stellige en lenige contouren teekent zü de ar-
gelooze kinderfiguren. De mlse-en-page is altüd
knap en evenwichtig, maar soms verijlt haar
teekentrant, vooral in de baby-kopjes, toe een
wel pree ie use. maar vlakke bloedeloosheid. In
haar luchtige stillevens geeft zü blük van
smaak. Zü schikt de bloemen tot een fün-getint
boeket, eenvoudig en natuurlük, en toch met
een bewuste distinctie. Het kenmerk der ware
distinctie is. dat zü volkomen natuurlük aan
doet. En dit is bü het bekoorlijke werk van Séri
Góth altüd het geval.
Haar laatste schilderstukken, nJ. de stillevens
met appels en peren in een stevige mand of
met een enkel simpel vaatwerk, getuigen- van
een schilderhjke en innerlüke verdieping, een
rijper en vaster worden van haar verwachtin
gen wekkend talent. De kleur krijgt er meer
gloed, meer klank. Zü zün van een realisme,
dat wikt en weegt tot het een gesloten harmo
nie bereikt. Het wil ons voorkomen, dat Sari
Góth op het terrein der zuivere sierkunst een
dankbaar arbeidsveld zou kunnen vinden voor
haar fünzlnnigen aanleg en goedgeschoolde
technische bekwaamheid.
Nu ik Uday Shan-Kar en Simkie met hun
dans- en orkestensemble voor den tweeden keer
gezien en gehoord heb, wordt het me duidelük.
hoeveel de Ball-sche dansers met hun gamelang
ons sterker gefascineerd hebben dan deze Hin
does. Over beiden hebben we geen critiek, om
dat we totaal vreemd staan tegenover de tech
niek. We kunnen dus alleen spreken over den
indruk, dien deze kunst op ons maakt. De Bali-
neezen hadden een veel grooter en rijker ap
paraat en hun dans schijnt op een hooger plan
te staan.
Uday Shan-Kar is uiterst verfünd en daar
om niet gemakkelük te volgen. Hij heeft een
prachtig lichaam, dat men door den vrouwe-
lijken kop en de geweldige schouders niet meer
vergeet, maar het sterkst spreken tot ons zün
zwaarddans, waar zün mannelijke kracht do
mineert en zün duo met den boozen geest
(olifant) waarin een groote dramatische span
ning verelscht wordt. Bü de vrouwen merkt
men de eigenaardige tegenstelling tusschen
Oosten en Westen. Bü ons, waar de vrouwen
gekleed zün, treden de danseressen op met het
doel, zooveel mogelük de schoonheid van het
llchaam-zelf in dienst te stellen van de dans-
expressie, bü de Oosterlingen, die over het al
gemeen minder „gekleed” zün, hullen de dan
seressen zich in wijde, lange, sleepende gewa
den, zoodat de gratie van het lichaam juist
verborgen wordt en alleen het virtuoze van de
dansbewegingen overblüft.
Men zegt, dat Simkie een Franqaise is. In elk
geval heeft ze geheel Shan-Kar’s stül overge
nomen en de scène van haar met de twee an
dere danseressen (verjaagde bands te rs> was
een prtehtig voorbeeld van virtuositeit, sier
lijkheid, raffinement en reinheid.
De muziek staat in melodisch en harmonisch
opzicht heel dicht bü de onze; de toonschaal
is zuiver mineur, nu eens met de verhoogde
septime (waardoor we aan Zigeunerinuzlek den
ken) dan weer zonder, waardoor we een gre-
goriaansch element hooien, terwül de Raginl
Sohinl op de toonladder b-cis-e-fls-g een zeer
eigen karakter draagt. De meerstemmige zang
is gebouwd op kwart, quint en sext.
De instrumenten zün eeuwenlang onveranderd
en klinken zeer primitief, hoewel de Sarode
(snaarinstrument met citherklank) en de trom
mels wel zeer virtuoos bespeeld worden.
Het is buitengewoon Interessant om met deze
exotische kunst die we alleen kennen uit onze
muziekgeschiedenis en illustraties kennis te
maken en daarom verwonderde het me, dat
Carré niet meer gevuld was met menschen, die
men er zou verwachten. Of schermen velen
maar met het woord: kunst? Heeft de kunst
in al haar oneindige verscheidenheden geen
levende beteekenis en waarde vooj het leven
en is er dan zóó wanhopig veel snobisme?
THEO VAN DER BJJL.
Evenals in Madrid vindt de reiziger in Du
blin tot züne verbazing geen enkele schoone
Katholieke kerk. Dit is evenwel altüd niet zoo
geweest, want alle katholieke kerken zün op
het einde der zestiende eeuw aan de katho
lieken ontnomen. Van de 35 kerken die de
Protestantsche minderheid thans in het bezit
heeft, waren er twee Katholieke kathedralen,
de St. Patrickskerk en de Kerk van den Al-
lerheiligsten Verlosser. De tegenwoordige Pro-
Kathedraal, die toegewüd is aan de Onbevlek
te Ontvangenis en een eeuw geleden voltooid
werd, kan deze twee eerbiedwaardige gedenk-
teekenen uit de middeleeuwen niet evenaren.
Zü is een alleszins voortreffelüke navolging van
Grleksch-Dorische architectuur, maar het is
slechts een matige lofprüzing voor een katho
liek godshuis, wanneer men zegt, dat het een
goede copie is van een heidenschen tempel.
Een zuilengang, gecopieerd naar den Theseus-
tempel te Athene en die van Paestum bü Na
pels en een interieur dat gemodelleerd Is naar
de niet zeer orlglneele kerk van St. Philippe de
Roule te Parüs, vormen te zamen een geheel
waarvan geen enkele diep-Christelüke of ook
maar architectonische gedachte uitgaat en
noch het schoone en zuivere geloof der- Inwo
ners van Dublin, noch de onvergelükelüke tra
ditie hunner stad worden daardoor geëerd.
Van slechts weinige andere kerken van Du
blin kan men zeggen, dat zü in hare soort
verdienstelüke bouwwerken zün. De pseudo-
klassieke stül past niet in de atmosfeer van
Dublin. Dit gebrek aan oorspronkelükheld
wordt nog verergerd door het streven
„kolossale" effecten. Wat in Rome past, wül
het tot de stemming en de historische ontwik
keling van de stad behoort, kan in Dublin
geheel misplaatst zün.
De beide kathedralen die de Protestanten
aan de Katholieken ontnomen hebben, belicha
men den geest van het lersche Katholicisme,
het Apostelgenle van 8t. Coloban en St. Pa
trick.
Op 3 Juni e.k. is het een halve eeuw ge
leden, dat Z. Hoogw. Mgr. Crets, Prelaat der
Abdü van Averbode en Generaal-Abt der Norber-
tünen tot priester werd gewüd. In allen een
voud. zooals het betaamt in de benarde tüden
die wü doormaken, zal dit jubileum door de
Norbertüner familie worden gevierd. Op 7 Juni
te 10 uur zal de Hoogsteerwaarde jubilaris, in
de abbatlale kerk van Averbode. een pontificale
H. Mis opdragen, waarbü de abten der orde
zullen aanwezig zün. Hierna zal aan Mgr.
Crets, in stille hartelükheid. hulde en dank wor
den gebracht voor het vele en prachtige werk,
dat hü verrichtte ten bate van zün orde, tol
glorie van God en voor het geesteiük weizüfi van
zün volk.
Aan de Leuvensche Alma mater behaalde Mgr.
Crets in 1887, na schitterende studiën, den
titel van Magister in de Godgeleerdheid. Kort
daarop werd hü tot abt van Averbode gekozen.
Van dat oogenblik begint voor de aloude abdü
een der meest bekende heiligdommen van
O. L. Vrouw een periode van grooten voor
uitgang. Het aantal monniken stügt voortdu
rend: van 45 in het jaar 1887. tot 200 op het
huidige moment. De uitgaven der drukkerij van
Averbode worden in steeds grootere oplagen
over het Jieele land verspreid. De Eucharisti
sche Kruistocht, die hier zün „brandpunt” ge
vonden heeft, strekt zün heilzame actie uit tot
in de verste hoeken, de kleinste dorpjes van
Vlaanderen. Onder het bestuur van Mgr. Crets
worden in Brazilië drie colleges en een resi
dentie opgericht, waaraan 60 monniken uit
Averbode verbonden zün. Daarbü vindt de wak
kere Abt nog gelegenheid om een sterken steun
te verleenen aan de kerk in Denemarken, waar
meerdere missieposten worden tot stand ge
bracht, bediend door kloosterlingen van de
Vlaamse he abdü. Uit den jongsten tüd dateert
de oprichting van een college te Brasschaet,
in de buurt van Antwerpen.
In 1899 werd hem het ambt toevertrouwd
van Vicaris der Brabantsche Ordesprovincie.
welke de abdüen in Vlaanderen en Holland
omvat met al de daarvan afhankelüke stich
tingen in het buitenland. In 1922 werd hü. om
wille van zün talrijke, uitnemende verdiensten,
verkoren tot de waardigheid van Generaal-Abt.
en aldus aan het hoofd geplaatst van de gan-
sche orde.
De vele vrienden, die Mgr. Crete telt onder
de katholieken in „de Nederlanden", zullen met
de Norbertüner familie op den dag van het
jubileum hun hart verheffen tot den Heer,
opdat Hü aan Zün Dienaar moge schenken „een
hernieuwde jeugd" voor een nog lange reeks van
schoone vruchtbare laren.
Volgens de laatste berichten over de voor
bereidingsmaatregelen voor het as. Internatio
naal Eucharistisch Congres te Dublin, zün
thans odder de voornaamste lersche autoritei
ten 16 personen uitgekozen, die het voorrecht
zullen hebben, in de processie met het Aller
heiligste het baldakün te mogen dragen. Met
algemeene stemmen werden o.a. gekozende
President van den lerqchen Vrijstaat, de Va
lera; de •Vice-President, Sean O Kelly; W. T.
Coagrave. de leider van de oppositie; Alfred
Byrne, de eerste Burgemeester van Dublin en
Dr. Denis Coffey, de Rector der Universitelt.
De geheele bevolking van Dublin, zoowel de
Protestanten als de Katholieken, werken mede
aan de voorbereiding van het Congres. Dage-
lüks warden nieuwe plannen en voorstellen in-
gediend, om deze gebeurtenis tot een onge
kend grootsch nationaal feest te maken. Zoo
Is er o.a. voorgesteld, om op eenige daartoe
geschikte bergtoppen eikenboompjes te plan
ten, die nog eeuwen lang de herinnering aan
het Congres, als een der grootste gebeurtenis
sen in de geschiedenis van Ierland, zullen le
vendig houden.
Ook de radiodienst zal een belangrüke rol
Vervullen. In de straten der stad worden luid
sprekers geplaatst, die' niet alleen de voor
drachten en plechtigheden zullen uitzenden,
■naar waarmee ook inlichtingen aan vreemde
lingen en buitenlanders zullen verstrekt wor
den. Deze inlichtingen zullen in verschillende
talen, onder andere in het Latün, worden uit
gezonden.
De nieuwe Minister van Posterüen en Tele
grafie beeft i>U een züner eerste offlcieele be
sluiten bekend gemaakt, dat de afwerking van
het in aanbouw zünde 100-Kllowatt-radio-
Btation zooveel mogelük zal bespoedigd worden
aoodat deze zender, die sterker is dan alle an
dere Engelsche stations, bü den aanvang van
v tiet Congres in gebruik kan genomen worden.
De lersche Minister van Posterüen en Tele
grafie heeft bekend gemaakt, dat de Postze
gels, die ter gelegenheid van het Eucharistisch
Congres uitgegeven worden, reeds in Mei jn
omloop zullen worden gebracht. De teekenjng
van deze zegels die een frankeerwaarde tel
len hebben v»n 2d. en 3d., is ontworpen door
Prof. G. Atkinson en vertoont een kelk met
een kruis waaromheen het Inschrift „Interna-
tiosialls Coogressus Eucbaristlcus ucmxxxtt
schriften en portretten van bekende musici,
waaronder autografen en manuscripten van
Bach. Beethoven, Mozart eju
De tentoonstelling zal op de gewone bezoek
uren te bezichtigen zün.
h
E
e
d
c
k
e
1
1
1
-u-
-
•én e»» 4^
fel
