Prikkeldraad Van de Pers-tribune i Terechtgewezen Regeering en loonbepaling Katholieke Jonge Middenstand i VRIJDAG 24 JUNI BINNENSCHEEPVAART Beperking der waterwegen in Zeeuwsch Vlaanderen op het congres te Temewun „Nauwere aansluiting CRISIS-VARKENSWET Commissie van Advies Een open oog en. HET „ONZE-VADER” ZONDAGSWINKELSLUITING DOMANIALE MIJN I MEDICI EN APOTHEKERS Geloof en Wetenschap de aap-mensch Directeur Husmann gaat heen Tegemoetkoming te Nijmegen Grootspraak Naar den tweeden Bondsdag! Waarom Henri Borel niet sprak nister Ke- t i „leiders" Ir. van grenzen. K van 9 rir- o malre vaarwegen in Friesland. was aan de aarde. M I kt* MM e— dal OM >rtl <x>< ns- saa 40 „Limburger Koerier” vinden we wat wetenschap en geloof ons Rector TIMP, bondsmoderator der K.J.M.V. in het Bisdom Haarlem. etd. DM eM wr- xx- irat UW g«- ta MC r® het de de dr. uit UD- MT- MO 4“ *n- rw W« rt- Ml ms. an< nes va. l Naar ons wordt medegedeeld, bestaat in me dische kringen het voornemen, dezer dagen te komen tot stichting van een Nationale Vereem- ging van Medici en Apothekers, onafhankelijk van de Maatschappij tot bevordering van de Geneeskunst en staande op het standpunt van het Onderling Beheerd Ziekenfondswezen In Nederland. De nieuwe vereeniglng zal vermoe- deiyk In den loop van de volgende week tot stand komen en zal onmlddellljk na naar op richting contact en samenwerking zoeken met de leiding van het Onderling Beheerd Zieken fondswezen in Nederland. Op de algemeens jaarvergadering der Do- manlale mjjnmaatschapplj te Kerkrede op X Juli aa. zal een verzoek behandeld worden vau den heer W. Husmann om h**-m eervol ontslag te verleenen als directeur der mijn, na een eervollen staat van dienst van bijna 26 jaren. De commissie voor de strafverordening te NU- megen heeft een voorstel aan den Raad gedaan: a. Op de Zondagen In de maanden Juni tot en met September, alsmede op eersten Pink sterdag, als deze niet in Juni valt, winkels, waarin in hoofdzaak brood, banket, suikerwerk o.a. wordt verkocht, geopend mogen zijn van ’s morgens 9 uur tot ’s avonds 8 uur; b. sigarenwinkels van 9 uur voorm. tot een uur nam. Verder dagen wordt voorgesteld dat gedurende de der Nljmeegsche kermis alle winkels mogen geopend zijn tusachen 5 uur voorm. en 12 uur middernacht. WiJsgeerig bekeken, is het niet mogelijk, dat er door louter natuurlijke ontwikkeling uit een redeloos dier een redelijke mensch ontstaat. Doch wel is er plaats voor de vraag, of Ood een dierlijk organisme, zelf het pro duct van een kortere of langere ontwikke lingsreeks, door instorting eener redelijke ziel in den eersten mensch had kunnen omvormen. Wat leert de Kerk daarover? Dezer dagen hebben wij er onze verbazing en onze ontsteltenis over uitgesproken, dat een gezaghebbend liberaal als de hoefijzer- redacteur van het „Handelsblad" het christendom krachtens liberaal beginsel niet alleen gelijk stelde met het Ball neesche heidendom, doch dit heidendom zelfs den voorrang bleek te willen verlee nen boven het christendom door dit laatste te verbieden, op Ball door te dringen. Wij vroegen, of andere liberale schrijvers en andere liberale voorgangers met het betoog van den „Handelsblad”-redacteur wel zouden instemmen. En prompt hebben wij reeds antwoord gekregen in twee belangrijke liberale bla den, de „Nieuwe Rott. Courant” en de ■Avondpost”. Twee antwoorden, twee terechtwljzin ten voor den „Handelsblad’’-liberaal. Le .„Nieuwe Rott. Crt.” schrijft: saamhoorigheldsgedachte, zoo zwak dik wijls in den middenstand, tot uiting wordt gebracht. Door „De Keten” worden de KJ, M.V.ers op de hoogte gehouden van het streven en werken der verschillende afdee llngen, tot geestdriftige en krachtige actie aangespoord maar ook eerlijk op fouten op merkzaam gemaakt; ze kunnen daarin ook zelf nieuwe gedachten en initiatieven naar voren brengen. De K.J.M.V. wil omvatten de jonge man nen uit den Middenstand in den breedsten zin des woords en dus niet alleen den han- deldrljvenden en industrleelen, al zullen uiteraard de meeste leden daaruit voortko men, en wel vanaf den leeftijd van acht tien jaar' terwijl zij op den zeventienjarigen als aspirant kunnen toetreden. Zij moeten den emstigen wil hebben, zich te vormen tot Katholieke Middenstanders van de daad en mannen van karakter. De K.J.M.V. stelt zich ten doel, den jongen mannen bij deze vorming van dienst te zijn en hen te beveiligen tegen de groote geva ren, waaraan zij in de moellijkste levensja ren blootstaan. Menige jongeman uit een dóór en dóór katholiek middenstandsgezln viel aan die gevaren ten. off er tot onbere kenbare schade voor zijn geheele leven. Van groote waarde is het dan ook, dat de jonge middenstanders een katholiek milieu vinden, waar zij hun passende vrienden ont moeten en in nauwe aanraking zijn met den priester, den Moderator der vereeniglng. Het beste Katholiek huisgezin toch kan in onzen tijd de rijpende jeugd niet voldoen de beveiligen en vormen en vele jonge middenstanders missen geheel en al den steun van het huisgezin als zij van stad tot stad gaan, om zich voor hun vak of be roep te bekwamen. De KJM.V. spoort haar leden aan tot een degelijk godsdienstig leven, Katholiek te zijn altijd en overal. De K.JM.V. biedt den jongen Midden stander ook de noodzakelijke Sociale ont wikkeling en wijst hem er op dat hij in zijn volgend leven lid en wel medewerkend lid zijner sociale organisatie moet zijn. Met de R.K. Patroonsvakorganisatie werkt zij mede, om hem de vereischte vakkennis en kunde bij te brengen. Economische, staatkundige en algemeen cultureele ontwikkeling staat ook op het K. J. M.V.-program. Zelfs tracht de K.J.M.V. te leeren, hoe een Katholiek zich heeft te gedragen bij ver maak en ontspanning. Moge de Bondsdag van a.s. Zondag er toe bijdragen, niet het minst door het bezie lend woord van Pater H. de Greeve 8.J., de K. J.M V.ers te brengen tot jsterkere activi teit en vele andere Jonge Middenstanders aansporen tot uitbreiding der gelederen. Moge de daadwerkeiyke belangstelling der ouderen uitgaan naar de K.J.M.V., een der jongeren. instituut voor dezen godsdienst, maar prin cipieel heeft zij niet het recht de .verkon diging van het Christendom op Ball tegep te gaan en wij ontkennen, dat het liberale beginsel dit zou vorderen. Integendeel, dit beginsel vraagt de „volkomen vrijheid”, welke art. 119 van het Regeerings-regle- ment aan alle godsdienstige belijdenissen waarborgt.” In beide liberale bladen wordt het stand punt van den hoefijzerredacteur dus ver oordeeld. Wel spreken de beide bladen er zich niet voor uit, dat het christendom in algemee- nen zin hooger gesteld behoorde te worden dan het hindoeïsme, doch dit komt, door dat zij het hindoeïsme zonder meer be schouwen als een anderen godsdienst. DAArover valt in een afzonderlijk arti keltje nog te praten; voor heden bepalen wij er ons toe, te constateeren dat het „Handelsblad” volgens „Nieuwe Rott. Crt.” en „Avondpost” inzake de mlssio- neering op Ball in ieder geval niet het libe rate standpunt verkondigd heeft. „Principieel luidt ons antwoord zoo stel lig mogelyk ontkennend. Zeer zeker mag de Regeering, de Staat, niet aan één be paalden godsdienst de voorkeur geven, maar doet de Regeering dat, indien zij de verkondiging van het Christendom op Bal! toe laat? Geenszins. Zij zou juist wél partijdig zijn, indien zij de verkondiging vervolgens heeren Salomons Gasselte Nljeveen, A. Westerhuls uit Leeuwar den en H. visser Wzn. uit Lemmer over pri- Er is geer onfeilbare kerkelijke uit spraak, waardoor de meening, dat het men- schelljk lichaam zou ontstaan zijn uit een dierlijk wezen, terwijl God alleen de ziel door rechtstreeksche schepping had voort gebracht wordt veroordeeld. Wel hebben sommige katholieke schrijvers op het einde van de vorige eeuw een waarschuwing ge kregen, om hierin niet te ver te gaan. Deze meening is ook moeilijk vereenigbaar met de beslissing der Bijbelcommissie van 30 Juni 1909. Daarin wordt uitdrukkelijk de „vorming van de eerste vrouw uit den eer sten mensch” als vast aangenomen. Iedere evolutie is daardoor uitgesloten. En geen enkel redelijk mensch zal aannemen, dat bet lichaam van Adam wel en dat van Eva niet door evolutie is gevormd. Met deze uitspraak der Bijbelcommissie is het vraagstuk, of ook het lichaam der eerste menschen zonder eenige evolutie ge vormd is, niet in hoogste instantie en on herroepelijk beslist. Aangezien echter ge noemde commissie wel geen onfeilbaar maar toch ambtelijk leergezag bezit, aldus Potters, zijn wij, katholieken, verplicht ons aan hare uitspraken eerbiedig te onder werpen. En wie die onderwerping in het onderhavige geval op den keeper beschouwt en nader ontleedt, zou haar aldus kunnen omschrijven: althans voor net oogenblik en bij den tegenwoordigen stand der na tuurwetenschappen en der kerkeltfke schriftverklaring is er geen reden den let terlijken, geschiedkundigen zin des bijbels over den oorsprong van het lichaam der eerste menschen In twijfel te trekken. In den Haagschen Raad Is nog een na- spelletje gespeeld op de roode straatcome- dle, welke de vorige week In den Haag met een aantal bebloede koppen en met dui zenden méér-dan-te-voren hAtende harten geëindigd is. Een interpellatie in den Raad moest het feit verdoezelen, dat de SJJ.AJ’. de geesten, die zij opriep, niet heeft kunnen bezweren en dat er dientengevolge ongelukken zijn gebeurd. De schuldige de S.D.AJ*. moest trachten, de schuld van zich af te schui ven en toonde ook thans weer, het commu nistische voorbeeld te willen volgen, door het zeer ongelukkig verloop der demon stratie aan de politie te wijten en de po litiemannen in de grofste termen uit te schelden. Heel deze Interpellatie was natuurlijk niets anders dan een poging, zichzelf van blaam te zuiveren en zoo mogelijk nog enkele stuivers partij-politieke munt te slaan uit het geval. De poging heeft echter jammerlijk faald. Ondanks alle verwrongen voorstellingen van feiten en gebeurtenissen, ondanks alle gescheld. Vermakelijk was intusschen de groot spraak, waarvan de heeren zich in hun penlble positie nog niet onthouden konden. Want wAtwas het anders dan groot spraak, toen een der S.D.A.P.-sche raads leden den burgemeester, die gezegd had, dat straatdemonstraties in onze gevaarlijke tijden eigenlijk niet gehouden behoorden te worden, toeriep: „Dat zullen wij beoordeelen?” Laten de verantwoordelijke zichzelf nu toch asjeblief niets wijs maken I Zij hebben dat is den laatsten tijd wel gebleken niets te beoordeelen en, als t er op aan komt, ook niets te vertellen. Wie beoordeelen, w>f er in Den Haag een demonstratie gehouden moet worden? De communisten en de onafhankelijke socialisten, waar de 8.D.A.P.-sche „leiders” zoo bang als de dood voor zijn vanwege de concurrentie I Wie beoordeelen, of In den Amsterdam- schen Raad voor of tegen een onvermijde lijke loonsverlaging moet worden gestemd? De leden der partij-federatiel Wie tegen den wil der federatie wenscht te stemmen volgens eer en geweten en vol gens eed of belofte, wordt er zonder par don uitgesmeten! Wie beoordeelen, welke Ideeën de partij- organen mogen en moeten verkondigen? De 1 ezers-partygenooten! Heeft een hoofdredacteur de brutaliteit een eigen, eerlijke meening neer te schrij ven, dan lezen wij korten tijd later in het zelfde blad, dat het bewuste artikel slechts de persoonlijke meening van een Journalist weergaf en dus van geen beteekenls was Wie beoordeelen? We weten er nu alles van. Grootspraak In dit opzicht kan de ,Jel- ders” van de 8.D.A.P. dus nog slechts be lachelijk maken. „Allereerst de opmerking, dat enkele toe lating van zending of missie in een gebied biet als „één bepaalden godsdienst bevor deren" mag worden gekwalificeerd. De re- leerlng bevordert hiermede niet den gods dienst, maar verleent hem pas de bewe- «ingsvrljheld die de In het gebied heer- •chende godsdienst reeds had. Veeleer zou men duurzame wering van het Christen dom op Ball gelijk kunnen stellen met het bevorderen van één bepaalden godsdienst, Zeker is het de liberale opvatting, dat met name het Hindoeïsme. de overheid niet Is een christelijk instru- Jtent. De liberale opvatting maakt over beid en godsdienst van elkander los en jeeft eiken godsdienst gelijke kans. Maar Juist deze opvatting verdraagt zich dan 00k niet met een wering van zending of bussie uit andere motieven dan die, welke de primaire overheidstaak der bewa res van orde, rust en veiligheid zijn ont- “®d. Wanneer artikel 177 van de Indische staatsregeling voorschrijft, dat de chrls- •«ueeraars, priesters en zendelingen van door °t namens den gouvemeur-gene- te verleenen bijzondere toelating voor men moeten zijn om hun dienstwerk in bepaald gedeelte van Nederlandsch- te mogen verrichten en dat deze toe ging kan worden ingetrokken indien zij •t Kan verkeeren, zei reeds Bredero. Voorheen werd er van werkgeverszijde gteeds tegen geprotesteerd, wanneer de Regeering zich op een of andere wijze met de loonen bemoeide Zoo tegen minister Talma, toen hij in de Stuwadoorswet bepalen wilde, dat by Zon- dagsarbeid in de havens dubbel loon moest worden betaald. Zoo tegen minister Aalberse, toen hy by bet verleenen van een överwerkvergunnlng aan een ongeorganiseerden werkgever be dong, dat hy de loonen van het collectieve arbeidscontract zou betalen. De heer Boon zette over dit misdrijf van loonbemoeienls zelfs een interpellatie op! Zoo erg vond men dit. En thans.... van alle kanten dringen de werkgevers er by de Regeering op aan, dat rij de leiding zou nemen by het neerdruk ken van de lopnen. t 8chynt, dat Regeeringsbemoeiing met de loonen alleen verkeerd is, als leze ertoe strekt de loonen te doen stygen, maar niet, als zy beoogt, de loonen te doen •ialen! Nu is er In dagei. van depressie, zeker van p r 1 v a a t-economisch standpunt, wel voor loondaling te pleiten, al is deze daar om, van s o c 1 a a 1-economisch standpunt bezien, daarom volstrekt niét altyd wen- acheiyk. Ook staat het wel vast, dat de Regeering niet steeds bulten alle bemoeienis met de loonen kan biyven. Wanneer vast zou staan, dat in een be drijf de werkloosheid aanzieniyk verergerd wordt, doordat in dat bedryf de loonen, en dus de productiekosten, te hoog zyn. dan zal de Regeering terecht weigeren, deze niet geheel onvrywillig werkloozen uit de door anderen op te brengen middelen te steunen, teiyke wereldverkeer. Geen liberale" koïo- Ook bij steunregelingen in het algemeen zal de Regeering op de loonen moeten letten: de steungelden zullen in den regel la er moeten zyn dan de loonen, wyi an ders de werkwilligheid ten kwade wordt beïnvloed. En evenzoo by de werkverschaffingen. De loonen. daar uit te betalen, zullen in den regel lager moeten zyn dan die in ’t par ticuliere geiyksoortige bedryf. Tot tweemaal toe schreven wy: in den regel. Natuurlyk, want ook hier zyn zoowel van economischen als van ethlschen aard. Indien zooals hier en daar op het plat teland reeds voorkomt de loonen gedaald zyn beneden redeiyk peil, doordat misbruik gemaakt wordt van den nood der arbeiders, dan mag de overheid deze te lage loonen niet sanctionneeren, door zich daarnaar by de steunregelingen en werkverschaffingen te richten. Thans toch reeds vernemen wy, dat door den steun, aan de zuivelindustrie verleend, de boeren by de grasverpachtingen tegen elkaar gaan opbieden, en dat deze pachten reeds stygen. Als die hoogere pacht door de boeren alleen geboden kan worden, om dat aan de arbeiders een hongerloon uit betaald wordt, dan is dit sociaal onrecht. Evenals by de huisindustrie zou ook hier de vaststelling van minimumloonen over wogen moeten worden., als voorwaarde voor te verwerven steun. Men kan toch noch ethisch noch econo misch de stelling verdedigen, dat de loonen der landarbeiders maar aldoor moeten dalen, zelfs beneden het ethisch minimum. Het is de plicht van alten, dus ook van de Regeering, om met deze waarheden, die niet voor betwisting vatbaar zyn, rekening te houden. van het Christendom op Ball .v e r b d, want dan zou zy andere, daar reeds be staande godsdiensten vóór trekken. De Regeering zelve is ook al ligt aan heel onze beschouwing, in vete opzichten ook aan wetgeving en bestuur, het Christen dom ten grondslag geen propaganda- potheee, maar deze toenadering tusschen de uitwendige vormen staat niet in nood- zakeiyk verband met evolutie en dwingt geenszins tot het aanvaarden der hypo these. Feiten, die een positieve aanwyzing bevatten voor de werkelykheid der dieriyke afstamming van den mensch zyn tot he den onbekend; de overgangsvorm tusschen dier en mensch, de missinglink is nog niet gevonden. Alle deskundigen geven toe, dat zy in dien stamboom der gewervelde die ren nergens het punt kunnen aanwyzen, waar in dezen zin een dier zich tot een mensch heeft ontwikkeld Uit vele steden en groote dorpen in het Bisdom Haarlem zullen as. Zondag hon derdtallen Kath. Middenstandszonen, geor ganiseerd In de KJ.M.V., optrekken naar Leiden, om hun tweeden Bondsdag te houden. Reeds vroeg moeten verschillenden van hen de reis naar de sleutelstad aanvaarden, maar dat bezwaar wordt niet gevoeld, want geen enkele echte K. J.M.V.-er wil op het appél ontbreken, als de jaarUJksche wapen schouw om negen uur aanvangt met de plechtige H. Mis, die tusschen de zware wal len van den gryzen burcht wordt opgedra gen. Allen willen getuigen zyn van dit his torisch gebeuren en deel nemen aan de ge nerale H. Communie, waarin de Almachtige Zelf hunne jonge zielen wil maken tot machtige burchten, die alle vyandeiyke aanvallen kunnen trotseeren. Met geest drift zullen de K.J.M.V.-ers zich geheel en al in dienst stellen van den Grooten Konlng en Hem trouw zweren te midden der wap perende K.J.M.V. vlaggen. Neen, de Jonge Middenstand mag zich niet onttrekken aan het sterke leger van edele Jonge mannen en vrouwen, dat in onze dagen tot groote vreugde van den Stedehouder van Christus op aarde onwe- derstaanbaar oprukt, vastbesloten het Godsryk op deze wereld te verdedigen en te helpen uitbrelden. Integendeel, de zonen van den Kath. Middenstand, wiens glorie- rijke traditie is, steeds te zyn geweest de hechte steun en trots van Kerk en Maat- schappy, willen die traditie handhaven, zy willen in het Chrlstusleger der Jongeren meestryden als een der sterkste bataljons! Allerwege doet zich in de laatste Jaren het verbhjdend verschynsel voor, dat de jonge middenstanders uitzien naar een voor hen geëigende vereeniglng, om zich paraat te maken voor den grooten levensstryd. cn duizenden van deze jonge mannen gaven over geheel het land bereidwillig gehoor aan de roepstem der hoogste Kerkeiyke Overheid; zy sloten zich aan by de K.JM.V. In alle Bisdommen kwamen afdeellngen tot stand en tusschen deze ontstond een Dioce saan contact, terwyi reeds in drie bisdom men nJ. Utrecht, ’s-Hertogenbosch en Haarlem de afdeellngen der KJM.V. zich tot een Diocesanen Bond vereenigden. De Hoogwaardige Bisschoppen gaven aan eenige priesters de byzondere opdracht, den Jongen Middelstand van Hun Bisdom te steunen en titelden by het streven naar eene krachtige organisatie. In korten tyd groeide deze zoodanig, dat Inderdaad van een nationale beweging kon gesproken wor den en de Kath. Jonge Middenstanders der verschillende bisdommen houden voeling in een nationale Contactcommissie. Aan deze verleende Het Doorluchtig Episcopaat zyne Hooge goedkeuring alsook aan de door de N. C. C. ontworpen richtiynen, waarlangs de organisatie der K.J.M.V. zich zal bewe gen. Wanneer in alle Bisdommen een dio cesane Bond tot stand is gebracht, zal de nationale Contact Commissie in een lande- lyke Federatie worden omgezet. Op initiatief van de N. C. C. verheugen de K.J.M-V.ers van Nederland zich in het bezit van een bescheiden maandblad, „De Keten” genaamd, met welken naam de Verschenen is de Memorie van Antwoord op het Voorlooplg Verslag der Tweede Kamer In zake den steun aan de varkenshouderij. De Minister wyst er daarin o. tn. op, dat geen regeling er In kah slagen een eemgszlna loonenden prijs te bezorgen, indien de hoe veelheid varkens ongehinderd kan toenemen. Vervolgens is In stand houden van den export voor het heden een voor de toekomst moeilijk anders denkbaar dan wanneer alle uitvoer In één verband wordt gebracht. Bemoeienis met de verhouding tusschen productiekosten en prijzen Is hier ontwijfelbaar aanwezig. Doch betwist moet worden, dat ook zoodanige be moeienis In het algemeen niet kan uitbiyven. In hoofdaanleg bedoelt het ontwerp den prijs van het varkensvleesch te brengen op het met den malsprys overeenkomstige pryspeU. Slechts bykomstig en. naar het zich laat aanzien, slechts tUdelljk beoogt het ontwerp een klei nen toeslag van den export tot zekeren om- vang te behouden. Doordat de regeling óók beoogt den varkensstapel op peil te houden, beschermt zy den consument In een volgende periode tegen te hoogen prijs, welke door de schaarschte alsdan zou worden veroorzaakt. Wat den kleinhandel betreft, ligt een recht- streeksch Ingrypen niet in de bedoeling der Regeering; wel kan echter indirect eene ze kere beïnvloeding worden verwacht. Taxeeren van het gewicht der geslachte var kens zal niet noodig zijn. Wegen zal mogelyk zyn. Om dit meer duldelyk te doen uitkomen en om bovendien de mogeiykheid te scheppen de heffing te doen geschieden naar het levend gewicht, zyn In artikel 6 eenige veranderin gen aangebracht. Hier te lande zal de prys van het varkerw- vleesch door den toeslag omhoog gaan met een bedrag, dat berekend kan worden uit het verschil van den toekomstlgen binnenlandschen prijs, welke by de tegenwoordige malsprjjaen kan worden gesteld op 17 A 19 cent, en den op de internationale markt geldenden prijs, met dien verstande, dat aanvankeiyk aal zjjn te rekenen met eene verhouding van K 1 voor resp. blnnenlandsche consumptie en uit voer. Van een eenlgszins loonenden prijs der varkens Is te verwachten een meer bevredi gend gebruik der In eigen bedryf gebouwde De» regeling nog te bezwaren met een afzonderiyken steunmaatregel voor de rogge acht de minister niet geraden. In plaats van de In het Voorlooplg Verslag ongebruikeiyk geoordeelde constructie stelt de minister by nota van wijziging een »wVr> lezing. Het ligt In de bedoeling bfj de Nederiaadacbe varkenscontróle een commissie van advies in het leven te roepen, waarin de verschillende groepen van belanghebbenden, die niet recht streeks in het bestuur vertegenwoordigd zhn. hunne stem kunnen doen gelden. Het ontwern ia dienovereenkomstig aangevuld. In overeenstemming met den titel w wet tot hulpverleening aan de melkveehouder^ ia thans gekozen de titel: Crisis-Varkenawet De vangst van den orang letjo of orang pendak op Sumatra heeft de vraag der afstamming van den mensch weer opge worpen. In de besproken dienaangaande leeren. Allereerst de wetenschap: By de opening van de mlddagzittlng wees de Commissaris der Koningin Jhr. Quarles van Ufford op de belangryke waterwegen in Zee land, de machtige Westerschelde een der hart aderen van de Nederlandsche scheepvaart, het Kanaal TemeuzenSas van Gent en het Ka naal HansweertWemeldlngen. De commu nicaties In Zeeland kunnen niet goed genoeg zyn. Spr. dankte voor de aan het Provinciaal Bestuur gebrachte hulde Hy verklaarde dat de Nederlandsche regeering zeker een open oog zal hebben voor de belangen van Zeeuwsch Vlaanderen, wanneer daarvoor de middelen aanwezig zyn, vooral wanneer voor deze belan gen eesgezind wordt gestreden. Tenslotte bracht hy dank aan de regeering voor hetgeen zy reeds voor Zeeland en Zeeuwsch Vlaanderen heeft gedaan. Hy hoopte, da t de Congressis ten van deze provincie met de beste indrukken huiswaarts zullen keeren. In behandeling kwamen praeadvlezen, uitgebracht door de 8. Ferwerda uit Harlingen, R. In tegenwoordigheid van tal van autoriteiten begonnen Woensdagochtend de zittingen van hei Negende Blnnenscheepvaartcongres. Aanwezig waren o.a. de Commissaris der Koningin in de provincie Zeeland Jhr. J. W Quarles van üf- ford, de burgemeester van Terneuzen, J. Hui zinga. de hoofdinspecteur voor de scheepvaart, vlce-admiraal C. Fock als vertegenwoordiger van den Minister van Waterstaat, de Inspec teur van het Nyverheidsonderwys M. J. van Alphen de Veer namens den Minister van O. K. en W„ de directeur van het loodswezen te Vllssingen, R. H. Amtzenlus namens den Mi- van Defensie, de Tweede Kamerleden oud-Mlnlster van Dyk, Lockefeer en Ir. Bon- gaerts, e.a. In zyn openingswoord constateerde de voor- zlter, mr. H. Smeenge, dat het feit, dat het Congres te Terneuzen wordt gehouden, niet tot gevolg heeft gehad, dat de belangstelling niet groot is. Hy hoopte dat dit Congres zal bijdra gen tot de goede verhouding tot onze naburen Wat de toekomst betreft, is het moeliyk, voor spellingen en beloften te doen. Het is evenwel onze taak, voor de toekomst te werken. Met een byzonder woord van welkom aan de autoriteiten en een herdenking van de nage dachtenis van ir. Rawaer, verklaarde mr Smeenge het Congres voor geopend. ..schadeiyk” wordt bevonden of de voor waarden daarvan niet worden nageleefd, dan heeft men daarin enkel en alleen een maatregel van orde te zien. Het is niet de taak der overheid te over wegen of de toelating van de prediking van een bepaalden godsdienst schade aan de gaafheid van een cultuur zou kunnen doen. Dit ware een gevaariyk» uitbreiding van de strekking van artikel 177, hetwelk dan zou kunnen worden toegepast op een wyze, die met het liberale beginsel zeker niet vereenigbaar zou biyken De overheid kon dan immers toelating op andere dan orde-motleven weigeren, oók indien verte genwoordigers van een volk wél den uit- drukkeiyken wensch te kennen gaven zen ding of missie toe te laten, wy weten niet of dit laatste op Ball is geschied, wel dat er reeds christenen op Ball worden aange troffen. zoodat te eenlger tyd heel wel de uiting van een dergeiyken wensch denk baar ware. Zou Inwilliging dan met verwy- zing naar hun cultuur geweigerd mogen worden? Wy kunnen van hieruit niet beoordee len of Ball uit een oogpunt van maat- schappeiyke orde „ryp” voor het toelaten van zending of missie moet worden geacht. De gouvemeur-generaal heeft hiervoor zyn bevoegde adviseurs Maar wel lykt het ons tegen het liberale beginsel in te druischen. een cultuur voor aantasting van haar gaafheid te willen behoeden door haar te omheinen en tot reservaat te doemen. Het liberale beginsel wil de vrye doorlating van alle geesteiyke stroomlngen. Niet alleen ten aanzien van materieele goederen is het liberalisme den vryhandel toegedaan. Rechtstreeks gaat het dan ook tegen het liberalisme in om welke cultuur ook kunst matig te willen onttrekken aan de bevruch tende Invloeden van andere culturen. Dit ware een poging tot stuiting van natuur lijken groei. Het ware toepassing van een proces, dat in ’t eind tot versteening moest leiden Het getuigt dan ook eigeniyk niet van werkeiyk vertrouwen in de inneriyke kracht en gaafheid van de Balische cul tuur, wanneer men vreest dat toelaMng van een andere geestesstrooming haar onher stelbaar zou kunnen vernielen. Maar het getuigt evenmin van werkeiyken eerbied voor de Balische persoonUjkheld, welke de cultuur te voeden en te dragen heeft, wan neer men deze zou willen beschermen door haar te isoleeren. Het liberalisme, wel begrepen, wenscht Reen enkel volk uit te sluiten van het gees- nlale politiek zal dan ook in eenïg gebieds deel een godsdienst willen weren om andere redenen dan die, welke verband houden met de openbare orde en rust, motieven, die in het algemeen slechts tydelijk en plaatseiyk geldig zullen zyn. Ook Ball zal te eenlger tyd in het geeste- lyke wereldruilverkeer worden opgeno men.” Wanneer men den mensch vergeiykt met den aap, dan kunnen verschillende punten van overeenkomst aangewezen worden, o.a wat uitwendigen en inwendigen lichaams bouw betreft, wat de voortbrenging betreft, terwyi proeven hebben uitgewezen, dat er een geiyksoortlge samenstelling van het bloed bestaat. Daarnaast staan, wat den uitwendigen bouw betreft, heel wat ver schillen. De mensch heeft een opgerichten gang, terwyi de viervoetige gang by het dier de natuuriyke is. Dat is het natuurlyk gevolg van beider gang. Een vluchtende aap b.v. loopt op vier pooten. s De mensch heeft twee handen, die gryp- werktulgen zyn en twee voeten, die niet geschikt zyn tot grijpen. De z.g. handen en voeten van den aap zyn geheel inge richt om te grypen en te klimmen. De ge- laatshoek is bij den mensch veel grooter dan by de hoogst georganiseerde dieren. Deze hoek wordt gevormd door twee denk beeldige Hjnen, waarvan de eene van het meest vooruitstekende punt van het voor hoofd naar den rand der bovenste snytan den loopt, en de andere van dit laatste punt naar het midden van de uitwendige gehoorbuis Deze hoek nu bedraagt by goed gevormde Europeesche hoofden 80 tot 85 graden, by de Mongolen gemiddeld 75 gra den, bij de Negers 70 tot 72 graden en by de apen ongeveer 40 graden. De schedelrulmte van den mensch is gemiddeld driemaal grooter dan die van het meest ontwikkelde dier. En wat van meer belang is, het gewicht der groote hersenen, die de zetel van het hooger of bewust dleriyk leven zyn, overtreft by den mensch verre het hersengewicht der apen. By den mensch is dit gemiddeld 1300 tot 1400 gram; by den gorilla volgens de hoog ste opgaven 567 gram. Deze en andere verschillen maken het reeds vrij onwaarschyniyk, dat de mensch naar het lichaam met andere dieren onder één hoofdafdeellng kan gerekend worden Maar, vragen we ons af. hebben er in oude tyden geen tusschenschakels be staan, die mensch en dier verbinden. Er zyn fossielen (versteende overbiyfse- len van beenderen) gevonden, die een ge- reede verklaring vinden In de evolutie-hy- De praeadviezen Aan de orde waren allereerst de prae-ad- vlezen uitgebracht door de heeren Ir. P. W van Lammeren en ir. J. W. Bonebakker, be treffende scheepsvormen voor Binnenvaart op de Zeeuwsche stroomen en het IJselmeer. Ir. P. W. van Lammeren lichtte zyn prae- advies in het kort nader toe. De tweede prae-advlseur. Ir. J. W. Bonebak ker, stelde naar aanleiding van zyn prae- advies eenige vragen en wel of wanneer door het nemen van sleepproeven een besparing van 20 pet. wordt verkregen, dit van voldoende be lang Is, of wanneer deze kosten ongeveer 15.000.zullen bedragen, deze geen bezwaar zyn en wie tenslotte deze kosten zal betalen Spr. achtte het mogelyk dat de regeering de kosten zal willen dragen of althans een by- drage zal willen verleenen. Verschillende vragen werden door Lammeren beantwoord- Als tweede punt behandelde het Congres het vraagstuk der Waterwegen in Zeeuwsch Vlaan deren. waarover Ir. M. C. E Bongaerts en de seer, van de K v. K. in Zeeuwsch Vlaanderen, de heer N. J Harte, praeadviezen hebben uit gebracht. Het Tweede Kamer-lid Lockefeer verheugde zich in het byzonder over bet feit, dat deze voor Zeeuwsch Vlaanderen zoo belangrijke kwestie op het Congres aan de orde is gesteld Hy bracht hulde aan het Provinciaal Bestuur, voor hetgeen dit gedurende de laatste jaren voor de nauwere aansluiting van Zeeuwsch Vlaanderen by de rest van Nederland heeft gedaan. In deze hulde betrok hy ook Ir. Bon gaerts. De regeering heeft voor Zeeuwsch- Vlaanderen veel gedaan, maar spr. achtte het een fout, dat nooit-ihet Kanaal Axel naar Hulst Is tot stand gekomen. Hy drong er op aan dat dit kanaal alsnog spoedig tot stand komt en hoopte, dat deze vooral psycholo gische fout zich in de toekomst nooit zal wreken. Overigens sloot spr. zich gaarne aan by de plannen die ir. Bongaers heeft ontwikkeld In zyn antwoord aan de sprekers vergeleek ir. Bongaers Limburg met Zeeuwsch Vlaande ren. In Limburg is men er in geslaagd, gebruik makende van de omstandigheden, reeds ver beteringen tot stand te brengen, welke naar spr. vertrouwde zeker zullen leiden tot sa menwerking met onze Zuiderburen. Wanneer overigens de aanleg van het Kanaal van Axel naar Hulst past in de groote pldnnen, la spr. zeker voorstander van het maken van een be gin door den aanleg van dit kanaal. Aan het slot van de eerste zitting heeft de voorzitter, mr. H. Smeenge gewezen op groote belang van de ontwikkeling van scheepvaart in Zeeuwsch Vlaanderen. Op de vraag, of de regeering de verkon diging van het Christendom op Ball moe* verbieden of beletten, antwoordt de ..Avondpost”: In het „Vaderland” werd gemeld, dat by de begrafenis van Frederik van Eeden het woord zou worden gevoerd door Henri Bo rel, den Haagschen criticus, die echter „door plotseling opkomende ongesteldheid” verhinderd zou geweest zyn. De heer Borel heeft die voorstelling tegengesproken: hy had nJ. een geheel andere reden tot zwy- gen. Wy lezen in „Het Vaderland” van 22 dezer de volgende treffende verklaring: „Van ongesteldheid is geen sprake ge weest; ik heb de begrafenisplechtigheid tot het einde bjjgewoond en was ook van plan, omdat men er op aangedrongen had, by het graf een en ander te memoreeren over Van Eedens beteekenls als dichter en den ker. Edoch, de begrafenis was er een vol gens den Katholieken ritus, met de absoute en andere ceremoniën, en eindigde met het uitspreken door den officieerenden priester van het Onze Vader. Ik ben geen Katholiek, maar voel daarom toch wel de ontzaglijke wydlng en beteekenls van een indrukwek kend gebed als het Onze Vader. Het kwant my toen volkomen onnoodig voor, nog eens te gaan spreken over Van Eedens beteeke nls in de litteratuur en dit is de eenige re den, waarom ik het toen beter vond te zwijgen. Wie, als ik, kort te voren, den overleden dichter had zien liggen in zyn studeerka mer, die chapelle ardente was geworden, met een uitdrukking van zóó verheven rust op zyn gelaat, in zulk een sfeer van ver lossing en bevrijdlng, die alle geleden smart er van uitgewischt had, dat men voelde hoe hy thans ganscheiyk ontstegen 2. zal begrijpen, hoe wei nig het er nu nog toe doen kon te praten van litteraire verdiensten en dergeiyke on belangrijk geworden dingen. Eenmaal .der Welt abhanden gekommen” zijnde, in zóó verheven, serene rust en Godsvrede, kon hier, vond ik. na het Onze Vader, door my moeliyk iets gesproken zyn, dat reden van zeggen had.”

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1932 | | pagina 5