De groote start
PROGRAMMA
I
ZATERDAG 2 JULI
ONZE SNELSTE SPRINTERS
Holland ontbreekt niet
30 Juli
Opening
Gewichtheffen... 3031 Juli
Athletiek 31 Juli7 Aag.
Schermen 31 Juli7 Aug.
Wielrennen
Worstelen
Hockey
Vijfkamp
Zeilen
Zwemmen
Boksen
Roeien
Paardensport 1014 Aug.
14 Aug.
H
DOS ANGELES ZONDER VOETBAL
l
Tolhen Schuurman enChrisBerger,
die ieder de 100 Meter voor hun
rekening zullen nemen-Met succes?
Jonath, die pas in den
de Haarlemmer Ver-
Amerika!
Schieten
O
Sluiting
Los Angeles, de Amerikaansche
millioenenstad, heeft de tien
de Olympiade grootsch
voorbereid en is thans
gereed zijn gasten
te ontvangen
Het Olympisch Stadion in Los Angeles is gereed twee duizend
deelnemers aan de tiende Olympiade, die vijftig naties vertegen
woordigen, te ontvangen
Op 12 Juni 1.1. won Berger de 100 M., o.a. van
wereldrecordtijd van 10.3 sec. had geloopen en
zekerde zich daardoor het uitstapje naar
De nieuwe Olym
pische stad
Voetbal is van het Olympisch program geschrapt. Ter herinnering
een foto van de groote finale Arg entiniëUruguay op 10 Juni 1928
te Amsterdam, welke onbeslist eindigde
N
N
E
R
N
G
1928
'V*
t
voorzien
reusachtigen
van
een
der
sche
staan.
gemerkt. Het is eenvoudig een algemeene
levensbehoefte. Alles rijdt auto( en de stra
ten in en de wegen om Los Angeles zijn
daar op berekend.
Zwemmen en baden is een dagelijksche
bezigheid, waartoe het Californische strand
en de immer zachte temperatuur niet wei
nig medewerken.
Schof
een c
ruimt
wordi
bied?
■schouwers
«dit.
■en zomer-
Angeles bezat tien jaar terug een prachtige
villa-wijk, die buitengewoon luxueus was
ingericht. De villa’s van dè dollarkoningen
waren echter een kort leven beschoren,
want toen men ontdekte, dat zich op de
plaats waar de villa’s verrezen, belangrijke
oliebronnen waren verborgen, werden met
iBoortsachtlge haast bijl en moker voor den
dag gehaald, natuurlijk in Amerikaansch
aantal, en veel sneller dan zij verrezen wa
ren, werden de villa’s geslecht om het waar
devol vocht aan de oppervlakte te brengen.
Op een gebied van veertig bij
vijf en dertig
mijl liggen niet
minder dan
twintig olie
velden; hierop
zijn vijf en veertighonderd boortorens ge
vestigd, welke alle In productie zijn. De olie
en andere producten welke men er uit ver
krijgt, vinden hun verbruikers grootepdeels
in Los Angeles en omgeving zelf.
Los Angeles is thans het sociaal en com
mercieel centrum van het Zuld-Westen der
Vereenlgde Staten en heeft zelfs San Fran
cisco overvleugeld!
De laatste jaren is het grondgebied be
langrijk uitgebreid door een strook, welke
zich tot den Oceaan uitstrekt en de havens
van Wilmington en San Pedro omvat; de
haven van Los Angeles is gemeentelijk
eigendom.
De stad bezit breede straten met vele
groote bouwwerken als colliseum, het pa
leis van justitie, verschillende musea en
prachtig aangelegde buitenwijken met pal-
menlanen. Op verschillende punten in de
stad zijn openbare werken aangelegd, waar
in men een subtropischen plantengroei kan
bewonderen. Echte wolkenkrabbers treft
men te Los Angeles niet aan; wel zijn er
verschillende hooge gebouwen, maar deze
kunnen misschien wel in onze oogen, maar
niet van Amerikaansch standpunt aan
spraak maken op den naam van wolken
krabber.
Het verwondert misschien, dat een Ame
rikaansche stad, die juist eerst in den laat-
sten tijd zoo n enorme uitbreiding heeft
ondergaan, geen luchtkasteelen heeft in
dezen zin; maar daar is een oorzaak voor.
De Califorplsche bodem is nl. vulkanisch en
dikwijls komen er aardbevingen voor. De
architecten vreesden daarom, dat de toren-
hooge gebouwen het op zulk een beweeg
lijken bodem niet lang zouden uithouden.
Tegenwoordig echter is men van meening,
dat een wolkenkrabber door zijn grootere
elasticiteit minder gevaar voor instorting
biedt dan lage gebouwen. Het nieuwe stad
huis dat toot ruim een jaar werd gebouwd.
gelegen in het Olympisch park bij ’t kunst
museum, het zwemstadion en het scherm-
pavlljoen en kan ongeveer 105.000 toeschou
wers bevatten. Het Olympisch park bevindt
zich in het centrum van de zakenwijk van
Los Angeles en is uit alle deelen van ae
stad gemakkelljk te bereiken. Veel is gedaan
aan de verbetering van de wegen, die naar
het stadion lelden. Rondom het stadion is
een promenade aangelegd, waarlangs zich
de kantoren van de comité’s, officials en
juryleden, alsmede lokalen voor de pers
vertegenwoordigers van de geheele wereld
en een sporttechnische afdeeling bevinden.
Twee duizend deelnemers, die niet minder
dan vijftig landen vertegenwoordigen, zul
len aan den start verschijnen. De vreemde
gasten zullen te Los Angeles worden ont
vangen door Peggy Hamilton, die door het
Amerikaansch Olympisch Comité als gast-
vrouwe voor de spelen is aangewezen.
Elk deelnemend land heeft speciale tral-
ningsfaciliteiten. Meer dan vijftien trai
ningsvelden, gelegen op korten afstand van
het Olympisch park, zijn gereed.
In het stadion vinden plaats de athletiek-
wedstrijden, paardensport, hockey en van
zelfsprekend de openings- en sluitings
plechtigheden, terwijl het eveneens geldt
als eindpunt voor den wielerwedstrijd op
den weg en den Marathonloop.
De zeilwedstrijden zullen plaats vinden
op een daarvoor spéciaal Ingerichte water
baan in den Stillen Oceaan nabij de haven
van Angeles. De Zuidkust van Californië
heeft een schitterend strand, waar duizen
den personen zullen kunnen genieten van
de mooie zellsport. Op een afstand van on
geveer vijftig K.M. van de kust ligt een
reeks eilanden, die als het ware een grooten
keten vormen, waardoor de waterbaan
veilig wordt afgesloten, zoo zelfs, dat de
kleinste booten zonder eenig gevaar aan de
wedstrijden kunnen deelnemen. Ook de
wind is heel het jaar door, maar toch vooral
gedurende het zomerseizoen buitengewoon
gunstig. In de haven is een geschikte an
kerplaats voor de snelle jachten, terwijl ook
Dat een stad als Los Angelei een centrum
van sport is behoeft nauwelijks betoogd.
Golf is een sport, welke in Californië
geweldigen opgang gemaakt heeft en Los
Angeles telt dan ook tal van golfvelden.
waar de golfsport niet alleen door .ouderen
maar ook door de jongeren met veel ambi
tie wordt beoefend.
Dat men tennist, is in de Olympische
stad iets vanzelfsprekends. Tennisvelden
vindt men er bijna evenveel als huizen en
de kleine peuters van vijf en zes jaar kun
ne» het racket al wat goed hanteeren.
De bokssport heeft hier tallooze aanhan
gers en vooral het zwakke geslacht neemt
hier actief aan deel in zeer groot aantal.
Het heet zelfs, dat Los Angeles in dit op
zicht New York de loef afsteekt.
Voetbal neemt ook een belangrijke zoo
niet de belangrijkste plaats in.
Het aantal beoefenaars is wellicht even
redig niet zoo groot, maar de belangstel
ling is overweldigend. Het coliseum, waar
de belangrijkste wedstrijden gespeeld wor
den, kan honderdduizendste
bergen en is zeer vaak uitnB
Baseball, dat in het algemeen
sport is, wordt in Californië het geheele
jaar beoefend. Waarom ook niet? Het is
er immers bijna altijd lente! Waar baseball
een kostbare sport is, heeft zij niet zooveel
beoefenaars. Los Angeles telt slechts twee
clubs, jiie te zamen een veld bespelen, dat
een waarde .vertegenwoordigt van niet min
der dan anderhalf millioen dollar.
Hengel- en vischsport wordt vooral be
dreven bij het eiland Santa Catalina, waar
vooral de jacht op de zwaardvisch een zui
ver sportlievende bezigheid is.
Aan jagen doet men ook al, en de paar
densport neemt geen onbelangrijke plaats
In. Hoewel de auto zeer sterk domineert,
wordt de rij sport toch nog wel beoefend
en het polospel kan zich eveneens in een
flinke belangstelling verheugen.
Van auto- of zwemsport kan eigenlijk
geen sprake zijn, omdat auto-rijden en
zwemmen zoo algemeen is, dat het niet
«is beoefening van sport kan worden aan-
Z wemmen: Dames M. J. Philipsen-Brpun,
Athletiek: Berger en
is alzoo
toren.
De wetenschap neemt in Los Angeles een
belangrijke plaats in. Dit bewijst de aan
wezigheid van twee universiteiten, welke te
zamen ongeveer 20.000 studenten bezitten;
voorts zijn er een aantal R.K. colleges en
een staatsnormaalschool.
Tot Los Angeles behoort ook de filmstad
Hollywood, welke" eveneens een zeer belang
rijke bron van inkomsten voor de stad be-
teekent. Onder
de inwoners
van de stad
bevinden zich
zeer vele
Nederlanders,
terwijl vele
groote onder
nemingen on-
Holland-
leiding
schenen te versperren, wij met de uitzen
ding van dit kloeke groepje tevreden kun
nen zijn.
De Nederlandsche deelname, hoe klein die
ook zou zijn, werd door de organisatoren
hooglijk gewaardeerd; dat bewijst, dat wij
een belangrijke plaats innemen in de in
ternationale sportwereld, een plaats, die
ongetwijfeld mede bereikt werd door de
schitterend geslaagde spelen in Amsterdam.
Vrijdagavond werd de tros losgesmeten
van het grootsche zeekasteel de „Staten
dam”. Een schare van geestdrlftlgen heeft
on?e vertegenwoordigers uitgeleide gedaan
en zij kregen de strijdkreet na, die lang na
galmde over de Rotterdamsche haven:
H.O.L.L.A.N.D.
Holland spreekt een woordje meet
Los Angeles, de Amerikaansche millioe
nenstad, heeft zich geweldig ontwikkeld.
De nieuwe Olympische stad, welke daar
voor in 1924 reeds werd aangewezen, is ge
legen aan de Zuidkust van Californië en
werd in 1781 gesticht door Felipe de Neve,
dift’er zich vanuit San Diego vestigde. Van
daar vestigde hij zich met een aantal sol
daten, eenige Franciscaner monniken en elf
gezinnen vijf en twintig kilometer van den
Stillen Oceaan en op negentig meter boven
den ^eespiegel, ten Oosten van de Sierra
Madre'De groei van het stadje was onge
loofelijk, al kon het in 1880 niet boven de
vijfduizend Inwoners uitkomen. Vanaf toen
ging de uitbreiding van het plaatsje echter
met ongekende snelheid en thans neemt
Los Angeles de vijfde plaats in in de rij van
Amerikaansche millioenensteden. Vooral in
de jaren 1922 en 1923 groeide het zielenaan
tal met een ongekende snelheid en vestig
den de menschen er zich bij honderdtallen
tegelijk.
De ontzettende vlucht, welke de bevol
kingsgroei genomen heeft, is naast het ge
zonde klimaat (het is er bijna altijd lente)
vooral te danken aan de natuurvoortbreng
selen en de mineralen. De stad telt talloos
veel ooftdrogerijen en inmakerljen, welke
er de laatste jaren gevestigd zijn en die
duizenden en duizenden emplooi bezorgen,
maar meer nog heeft de petroleumindustrie
de enorme stadsontwikkeling bevorderd. Los
voor de bemanning alle zorg wordt gedra
gen. Er zjjn clubhuizen, kleedkamers, slaap
gelegenheden enz. enz. Men verwacht voor
de zeilwedstrijden een groote belangstelling.
De schoone kunsten zullen worden onder
gebracht in het museum, dat gebouwd werd
door het districtsbestuur van Los Angeles.
Het bevat een beroemde collectie historisch
materiaal. Voor de Olympische spelen zul
len ter gelegenheid van het concours der
ie Kunsten negentien galerijen met
ipervlakte van 4106 vierkante meters
ter beschikking zijn. Inzendingen
i verwacht op architectonisch ge-
litteratuur, muziek, schilderkunst,
beeldhouwkunst, gelief en medailles.
Het concours staat onder leiding van ge
neraal H. Sherill te New-York, lid van het
Internationaal Olympisch Comité en
het comité
voor Schoone
Kunsten der
Xe Olympi
sche Spelen.
Generaal She
rill is internationaal bekend in kunstkrin
gen en hij zal er ongetwijfeld voor zorgdra
gen, dat dit concours in 1932 een gebeurte
nis van den eersten rang zal worden. Ge
lijk eertijds bij de Grieken zal d’lt Olym
pisch Concours de producten toonen van de
grootste kunstenaars van den tegenwoordi-
gen tijd.
I(os Angeles is gereed. De voorbereidin
gen, die jaren in beslag namen, zijn ten
einde en thans wacht de Amerikaansche
millioenenstad zijn duizenden gasten. Onder
die duizenden bevindt zich een klein groep
je Hollanders, slechts vijf en twintig man.
Maar dat kleine groepje zal, dank zij de
uitmuntende prestaties, Los Angeles stor
menderhand veroveren.
Percentsgewijze is de Nederlandsche
deelname niet groot, maar toch zal ieder
moeten erkennen, dat na den schijnbaar
onoverkomelijken muur van hinderpalen,
l Olympisch
president van
K. J. Sc hummelketel iMWMMMSMa
en M. Vierdag
i en M. Klaver I
In Amerika in het heetst van den strijd,
zal dit laatste geluid uit het vaderland
de deelnemers nog in de ooren klinken.
Zij weten het, zij verschijnen aan den
start, voor de eer van hun land.
Onze zwemsters, athleten en andere deel
nemers beseffen ten volle wat voor een
groote verantwoordelijkheid zij op zich heb
ben genomen.
Dat kleine groepje Hollanders, dat aan
den start zal verschijnen in Los Angeles,
mag niet op den achtergrond blijven, maar
moet en zal van zich doen spreken.
Wij zullen handhaven door alle eeuwen
heen.
Ook in Los Angeles, de kleine groep vooC
ons allen.
Het zal onze
afgevaardigden
goed doen te we
ten, dat duizen
den en duizenden,
neen, dat heel
Nederland met
hen meeleeft.
De Nederland
sche driekleur
moet en zal aan
den Olympischen
mast.
Goede reis en
veel succes!
OP TER TIENDE OLYMPIADE
GOEDE REIS
Gisteren had de groote start plaats van het kleine, maar uit
gelezen gezelschap Nëderlandsche sporters en sportsters, dat ons
kleine landje op de wereldsport spelen te Los Angeles zal ver
tegenwoordigen. Wij zyn er van overtuigd, dat de reis in de meest
opgewekte stemming werd aanvaard en iedere deelnemer en
deelneemster scheep ging, met den vasten wil om Nederlandsch
succes te oogsten. Onder de leuze „DE NEDERLANDSCHE
DRIEKLEUR AAN DEN OLYMPISCHEN MAST" wenschen wy
onzen Olympischen uitverkorenen goede reis en veel succes
Hier volgen hun namen:
I Schieten: W. J. van Rhyn
Zeilen: A. L. J. Maas en J. Maas
Moderne vijfkamp WJ. van Rhyn
I Roeien: Jhr. G. L. Roëll en P. A. Roelof sen
Wielrennen: J. J. van Egmond en B. P. Leene
■1 SchermenD. de Jong, P. Mij er en Mej. Jo J. de
Ruitersport: C. F. Pahud de Mortanges, Jhr. A. van Lennep en
j W. den Ouden, C. Laddé, M. P. Oversloot
Peters; dames: T. Schuurman, C. Gisolf, J. Dalmolen, E. du Mée, C. Aalten
TA« IXde Olympiade, in 1928 te Amster-
1 J dam gehouden, was een groot succes,
zoodat men meende, dat de moderne
Olympische spelen, een uitvloeisel v%n de
oude Grieksche spélen, hun hoogtepunt
bereikt hadden en mede in verband met de
sterk gewijzigde economische omstandig
heden vreesde men dat de spelen berg
afwaarts zouden gaan om, wellicht heel
spoedig, te verdwijnen. Crisis en malaise
werkten er toe mede, dat het er aanvanke
lijk voor Los Angeles, waar de eerste helft
van Augustus de tiende Olympiade zal
worden gehouden, zeer donker ging uitzien.
De toch al bezwaarlijk groote reis naar
Amerika werd voor de Europeesche landen
nu bovendien veel te kostbaar en het heeft
heel veel heofbrekens gekost alvorens de
diverse nationale Olympische comité’s vol
doende middelen bij elkaar hadden om tot
een definitieve uitzending naar Los Angeles
te kunnen besluiten.
Nederland, dat" in 1928 zoo'n schitterend
succes beleefde van het Olympisch sport
festijn, kwam voor bijkans onoverkomelijke
moeilijkheden en ons Olympisch comité nam
het aangewezen middel te baat om sport-
lievend Holland wakker te schudden, door
eenvoudig te besluiten, niet naar Los An
geles te gaan.
Dat hadden wij net noodig!
Nederland kon en mocht niet thuis blij
ven en de Koninklijke Voetbalbond gaf met
een koninklijk gebaar de eerste tienduizend
pop, die een belangrijke basis vormden om
op voort te bouwen en de uitzending van
een kleine maar selecte ploeg mogelijk te
maken.
Gelukkig voor de sportieve eer van ons
landje, is men, zooals bekend, daarin ge
slaagd en wij dienen te erkennen, dat het I
groepje Nederlandsche sporters dat is uit
verkoren, sportltevend Nederland zeker
waardig zal representeeren.
Het snoepreisje naar Los Angeles is een
mooie beloonlng voor de opofferingen, welke
de deélnemers zich voor een geregelde trai
ning hebben moeten getroosten.
V oor bereid ing
Toen eenmaal bekend was, dat dit jaar
de Olympische
Spelen in Los
Angeles zou
den worden
gehouden, is
terstond een
begin gemaakt
met den bouw
van ’n stadion
van geweldi
gen omvang.
Het stadion is die de onzen den weg naar Los Angelos
