Een historische plechtigheid te d’Albert
’t Weer voor Zondag
Holland
in
de Zweedsche pers
Personeel NOORD HOLLANDSCH DAGBLAD I
1
Onfortuinlijke brandweer
1
u- -
11111111 I ONS BLAD I
Plaats dan een „Omroeper”
75.000 gezinnen.
ft
I
wnr x
■R
I
S3
■BW-
i4
J
voor
j
4
rT
a
r
k*
Si
ZOMER IN DE ROTTERDAMSCHE DIERGAARDE.
CHARMANTE TAAL
BOEK EN BLAD
ILLUSTRATIE
KATHOLIEKE
66ste Jaargang No. 44
Waardeering en be
wondering
Een land met zeer hoffelijke
voorkomende mannen
Geen veranderingen
te wachten
deftftde
dagen
41
I
kle
der
mei
J J
4
1
t-
xjS-.
t
i’l
i
ra
en
j. o. u.
wetenschappeljjHé be-
8.0 M.
(Nadruk verboden,.
I.
O. J.
idlglngen der Ingewikkeldste
Condor -Oll-Company
bladzijden
toch
en
O. J.
E
▼an
Bai
LU
ere Consolldeerlng der eenvou-
lystemen door cumulatieve Poly-
PAARDENKRACHT. De brandweer van Oxford werd dezer dagen
geroepen om assistentie te verleenen bQ het blnsschen van een groeten
boerderljbrand. Onderweg bleef echter de brandweerauto steken en
paarden moesten er aan te pas komen om den wagen naar de plaats
van bestemming te vervoeren.
11
di
Li
be
i r
Dr. J. C. FRANKEN te Utrecht ia benoemd
tot gewoon hoogieeraar in de faculteit der
letteren en wijsbegeerte aan de rijksuniver
siteit te Utrecht.
Nederlandse Spelling. Geslacht en
Verbuiging. Een Bundel Opstel
len. Ultg.: J. B. Wolters, Gro
ningen, Den Haag.
Een Dultach boekje in het Vlaamsch vertaald
is niet het middel om zuiver Nederlandsch te
SCHLEBAUM (art trui 1932) heeft Donderdagavond op de wielerbaan te
Amsterdam dsn wwlerwedatriid over IM KM. achter motoren om het kam
pioenschap vaa Nederland gewonnen
11
ben
wat
bet
/Si*
de
kil
de
ge
ve
ve
en
kt
to
<e
op
we
hel
bel
sta
ter
tec
ert
in,
en
cip
de
dal
me
wei
bel
wel
lat»
der
nar
elk
noj
voo
uit’
wei
I
mo
loot
wei
ver
wei
I
teel
sta
en
dl
uli
mi
pe
scl
op
dl<
he
w:
m<
tal
d
gaa
bov
der
een
nir
ver!
voe
E
del!
10,
mei
latt
onC
gee
en
niei
trel
belt
nat
gev
mei
(ve
tot
ui U
E
Van
stal
B
Pos
lan
1
nas
E
dtu
zal
har
rol
I
WW
V.
Hermann Muckermann „Nieuw Lr
ven". Vertaald door H Desttayes. 4e
Boek. De Vlaamsche Drukkerij, Leu
ven,
stem in het kapt-
de beteekenls va-
AMct 1*
Hacyn-»
BOEF VAN JEUGD. Werk
van studenten van *t Krulahee-
ren-College te Uden.
N.V. Van Ltaderts Drukkerij,
Cuyk.
om* daarmee te bewijzen 1 nut van gbdsdien
stlge en sociale vereenigingen onder jonger»
zooals er nog zooveel andere' zijn als E. K. ar
Kruisverbond). Jeugd wil werken en moet wer
ken. Jeugd moet geen leiding geven maar ge-
,eld worden, en zoo vooruit streven. Op ve^
seminaria, colleges, juvenaten enz. bestaan der-
gelijke vereenigingen. die prachtige resultaten
'bereiken, Mogen ook anderen daar niet ns iet*
an hooren? Dat heeft zeker zijn nut, om jeug
Ugen op te wekken hun idealen hoog te hou-
jen. Waar dergeljjke vereenigingen bestaan u>.
t hooren of lezen ('n eigen studencenolaj oj
dat gebied oestaat er nog niet) *n verwijdera
aanleiding junnen worden tot t ontstaan er
van.
Ben bekend Zweedsch journaliste besloot
haar reisverhaal met zeer vleiende woorden aan
het adres der Hollandsche mannen. ,Jk kan
geen afscheid van Holland nemen, zonder in
stilte den mannen van dat land hartelijk dank
te zeggen, want zelden heb ik zooveel hoffelijk
heid ondervonden als daar
De Zweden zijn een volk, dat van reizen
houdt; het is daarom niet te verwonderen, dat
men in de Zweedsche pers zeer vaak corres
pondenties uit verschillende landen vindt. Het
meest worden natuurlijk de groote landen be
reisd, maar dikwijls wordt ook Holland in het
reisplan opgenomen, vooral natuurlijk, wanneer
de tocht per vliegtuig wordt gemaakt, waarbij
immers Amsterdam meermalen het eerste sta
tion is. Nu moet men ook niet denken, dat Hol
land den Zweden alleen als doorgangsland
dient; het is in vele gevallen het doel van de
reis en lange, boeiende beschrijvingen zijn dan
het resultaat.
In de laatste Jaren geniet vooral „Hollands
strijd tegen de zee” een groote belangstelling
en, nu deze arbeid (door de voltooiing van den
afsluitdijk zeer gevorderd is, ontbreekt In geen
enkel groot blad een volledig en goed ge
ïllustreerd artikel over dit reuzenwerk. ..Bin
nenkort", schrijft de .JDagens Nyheter”, zullen
de Skandlnavfeche automobilisten dezen dijk
over een afstand van 30 K M kunnen berijden.
Links en rechts zullen zij elndelooee water
vlakten zien. Aan de eene zijde zout, aan de
andere zoet water. Aan de eene zijde de onge-
tdbmde woestheid der Noordzee, astn de andere
een door de menschen aan banden gelegd ele
ment...."
„De Politieke Geschiedenis van hst
Lager Onderwijs in Nederland door
Dr. Casslanus Hentzen O.F.14.
Ultg.: R.K. Centraal Bureau voor
Ond. en Opv. Derf Haag.
X nW* 1
certgebouw te Stockholm en de bekende secre
taris van den Chrlstelljken Studenten Wereld
bond. dr. W. A. Visser 't Hooft hield aan de
Stockholmsche hoogeschool een lezing over
.Nationalisme, communisme en Christendom".
.Mevrouw Boerden Hoed, lectrlce in de Skan-
dtaavlsche talen aan de Amsterdamsche Unl-
versltelt, verklaarde in een gesprek met een
Zweedsche journaliste: ..De buitenlanders, die
ons Hollanders het best begrijpen, zijn de Skan-
dinaviërs". Met deze charmante woorden kun
nen wij Zweden van onzen kant ten volle in
stemmen; de hartelijke betrekkingen, die tus-
schen beide landen bestaan en die steeds nau
wer schijnen te worden, bewijzen, dat onze
naties elkaar buitengewoon goed verstaan. Een
persoonlijk voorbeeld van de duurzaamheid
dezer vriendschappelijke betrekkingen levert ook
de populaire Hollandsche gezant te Stockholm,
de Zwedenvriend Baron Sweerts de Landas
Wyborgh, die reeds vanaf 1919 zijn functie heeft
waargenomen en sedert vele jaren doyen van
het corps diplomatique is.
Ben Traven. De witte roos. Ver-
teling van Nico Boot. N.V. De
Arbeiderspers, Amsterdam 1932.
,JBoep van Jeugd" is werk van jongens; even
als t verleden jaar verschenen „Eucharistische
Kruistocht en Krulsverbond voor studenten "t
Is gegroeid -uit E. K.-beweging en Krulsverbond
t Wil een bewijs zijn van nut en doelmatigheid
van zoo'n beweging onder studenten. Er ia nie
mand in onzen tijd, die niet begrijpt, dat Je
jeugd-van-nu naast lichamelijke en wetenschap
pelijke ontwikkeling, nog veel meer ’n godsdien
stige vorming noodig heeft en er bewust naar
verlangt. In algemèèKe en persoonlijke leiding
worden studenten van seminaria colleges mis
siehuizen. juvenaten en andere instituten van
onderwijs, zeer zeker gestuurd In de groote ge-
nadestroomlngen onzer dagen. Dit boekje prae-
tendeért heelemaal niet daarin eenige wtfzlgins
DE VEREENIGING EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN „LINKER MAASOEVER" heeft
aan den Blindcrdijk te Rotterdam, veld oefeningen gehouden. Een vliegtuigongeval.
Duidelyke taal
De foto's uit verschillende streken van Hol
land, die de dagblad-artikelen illustreerden,
hebben ook een duidelijke taal gesproken over
Oe bedrijvigheid van het Nederlandsche volk
op ander gebied. Trouwens, zoowel de uitvoer
naar Holland van Zweedsche grondstoffen en
halffabrikaten, als de invoer van afgewerkte
Hollandsche producten, zooals margarine, oliën,
textielwaren. gloeilampen, radlo-toestellen. wlj-
ken op een veelzijdige en hoog ontwikkelde in
dustrie in Holland. Ook de Nederlandsche ko
loniën, waar zoovele Zweedsche kooplieden en
ingenieurs zich hebben gevestigd, spelen een
zeer belangrijke rol in de Zweedsche samen
leving en ook zjj leveren rijke stof voor artlke-
pm en re.Uhciichr^vlngnn.
Dat het personenverkeer niet eenzijdig van
Zweden naar Holland en koloniën gaat, en dat
de betrekkingen tusachen de beide staten zich
niet beperken tot de bovenbesproken gebieden,
wordt tntusachen bewezen door twee Holland-
actte bezoeken, die onlangs de Stockholmsche
pen bezlghieldui.
De uitstekende coloratuurzangeres Nora van
Raryrrl prf in April een concert in bet con-
eeuw, die zooveel stukken lands verzwolgen, die
ook zooveel Invloed uitoefenden op de wording
of verandering van dit deel der Zeeuwsche
eilandengroep. Vervolgens gaat het over den
Invloed der Vlaamsche abdijen in het oosten
van Zuid-Beveland, waar de heeren van Crul-
nlngen groote bezittingen hadden en de heeren
van Breda hun macht deden gelden. En ten
slotte wordt in dit nummer een aanvang ge
maakt met de uitvoerige beschrijving van het
land, dat later Zeeuwsch-Vlaanderen werd. Bij
zonderheden over het Zwin, de zeeham in de
Vlaamsche kust, waaraan Brugge, Damme en
Sluis zich tot machtige koopsteden ontwikkel
den. De beschrijvingen gaan vergezeld van be
langwekkende bijzonderheden over de welvaart,
het ontstaan van machtige handelsvloten, over
den naijver tusschen de verschillende steden,
over de wanhopige pogingen om verzandingen
tegen te gaan. enz.
De groote waarde van deze afl. wordt ook
weer verhoogd door zeldzame illustraties oa.
eef> „Gezicht op Vltsslngen in 1813": een aller
prachtigste kopergravure in 4 bladen: een re
productie van een kaart van Van Deventer
waarvan, blijkens de mededeeling van den uit
gever. slechts twee exemplaren bekend zijn:
een in Duitachland en een in Italië.
Als bijlage ontvingen de tnteekenaars een
tweetal stamboomen van de graven van Hol
land en die van Vlaanderen. -
Voor historie) zoowel als voor liefhebbers van
historische studie Is dus dit nummer opnieuw
een waardevol stuk lectuur.
Van het buitengewone, schitteren ie werk
door den Franclscaanschen geleerde geleverd
la bovengenoemde uitgave het 4e deel. Het le
deel, dat tot ondertitel heeft: ,J)e Vestiging i
van het Staatsmonopolie 17951813”. verscheen
in 1930 de beide volgende deelen, resp. ver- i
schenen In 1925 en 1928, gingen over ,JJe Pt-
nandeele Gelijkstelling 19131930”, en idem
19301925 Ep dit 4e deel behandelt thans ,J>e
Ftnancleele Gelijkstelling 1936 1939”.
Een beoordeellng van dit standaardwerk, dat
beslist van blijvende waarde is? We kunnen ze
stellig niet duidelijker geven dan door hier te
citeeren, wat Dr. Verhoeven, de Directeur van
het Centraal Bureau voor O. en O., ter inlei
ding van het meesterwerk schrijft:
„Op de mij vaak gestelde vraag, wat de kort
ste, zekerste en aangenaams^ methode is om
zich in te werken in de onderwijspolitiek, ant
woord ik stereotiep: lees en herlees Hentzen
Inderdaad: Kamer-, Staten- en Gemeente
raadsleden, journalisten, leden van schoolbe
sturen, onderwijzers, kortom allen die in de
voorste gelederen deelnemen lan den school
strijd. waarvan voor de toekomst van ons chris
telijk volk zoo ontzaglijk veel afhangt, kunnen
geen betere scholing verlangen dan hun doo.
Dr. Hentzen in „De Politieke Geschiedenis van
het L.O. in Nederland" geboden wordt. Met
verrassende eruditie heeft de schrijve - den cha
os van handelingen, verslagen, brochures
rapporten, adviezen, statistieken, tijdschriften
en kra' snarL—.jn geor nd, e- *--* belang
jljkste uit dat overstelpend .eltenmaterlaal ten
grondslag gelegd aan een politieke geschiedenv-
dle ëven leerzaam als boetend, beknopt en tocr
vclledig, een standaardwerk belooft te worden,
dat tijdgenoot en nakomelingschap chatba-
ri diensten bewijzen kan. Het RJ- Centraal
Bureau voor Grid, en Opv. acht he> dan ook
t voorrecht, de ‘-:dl. yan T. -lent- eerst
in den JBpleghel tistoriael” van zyn jaarbo^
ken te mogen -riemen cn ze ws. olcens, voor
zooveel noodig door den schrijver o-- en bjj-
werkt, in afzonderlijke boekdeelen te mogen
u'j'ven.
De hartgrondige wenach, dat deze samenwer
king van schrijver en uitgever haar doel berei
ken moge, doordat „Spleghel Historiael” en
„Politieke Geschiedenis” in steeds vljderen
kring steèds drukker ter hand genomen wor
den moge ook dit nieuwe deel, over het tijd
vak 1936—1939. begeleiden.”
Van zijn kant ~engt de auteur in zijn voor-
xrd ur. Verhoe- zijn medet okers dank
voor de vè 'n het Register, de:
inderdaaj voc. jo’n werk een onmisbaar en
zeer waardevol Aanhangsel is.
Dit stukje Dogmatiek tracht ons het Geheim
der heilige Eucharistie meer en meer te ver
duidelijken. Lang staat de schrijver stil bij
de instellingswoorden van het H Sacrament
des Altaars Dat de realispraesentle niet de
eerste doellng is geweeot wordt uit dit -e-
schrlftje helder en klaar en de practjjk der
Kerk, dat nJ. de tabernakel in het-algemeen
tet aan de wsti id» eeuw onbekend 'T-as n
onze kerken en dat alleen in de huizen van
bisschoppen en priesters als laatste teerspijs»
voor de stervenden het heilig Sacrament be
waard werd, zegt ook iets. Ook de veelvuldige
heilige communie en de voorwaarden daartoe
worden uitvoerig besproken en overdreven
drijvers kunnen ook hun nut hieruit halen
■mttig boekje om de kennis van de devoti»
tot de heilige Eucharistie te versterken, maar
voor onze Communie-practljken geldt niet
Germania docet.
Zeeland door de Eeowen heen.
j Afl. 4. door M. v. Empel en H.
Pieters. Ultg.: G. W. den Boer
Middelburg.
Deze 4e afl. doet waarlijk niet onder voor
haar drie voorgangsters I
Na de voltooiing van het in no. 3 begonnen
hoofdstuk over Walcheren volgt nu een bezoek
aan de eilandengroep, waaruit N.- en Z.-Beve-
land ontstonden. Interessante bijzonderheden
worden verhaald over de stormvloeden der 16e
privé-leven der olle-konlngen. Wat echter het
meest hindert in dit boek, is het neerhalen
van allen godsdienst en bijbel. Os. de wijze,
waarop Joseph van Egypte wordt voorgesteld
Een enkel voorbeeld tot welken onzin de talent-
volle schrijver komt in zijn haat tegen gods
dienst: „Heeft Onze Lieve Heer, waarvan mer
vertelt, dat het zoo’n verstandige, flinke longen
is. niet zelf gezegd: „Wees verstandig als slan
gen en neemt, waar ge nemen kunt, want
moeizaam zijn zij, die beladen zUn en als gij
de overheid zljt. moeten de armen u gehoor
zamen. opdat ook het pennlnkake der weduwe
niet veracht worde”. Praat maar tegen derge
lijke exegeten!
DE EEREWACHT bij het bezoek van
president Lebrun van Frankrijk aan het
stadhuis van de stad d’Albert waar de presi
dent de plechtige opening verrichtte jvan het
nieuwe gebouw.
DE ONTWIKKELINGSGESCHIEDENIS
VAN DE SYSTEMEN DEB MENSCHE-
LIJKE TAALKLANKEN, door Jac. van
Glnneken. Ultg.: Noordholl. Ultgepers--
Mjj., Amsterdam.
Deze uitgave is een zeer wetenschappelijk be
handeling van wat dt schr. noemt .een' klein
onderdeeltje vad het groote vraagstuk naar den
oorsprong‘der menschentaal” de behandeling
n.l. van de taalklankén, de beantwoording van
de vraag: ..hoe komt de mensch aan zjjn taal
klanken? Zijn die ons aangeboren, of leeren wU
ze door de opvoeding?”
'De titels der verschillende hoofdstukken zeg
gen den ingewijde voldoende, wat de geleerde
schrijver over zijn materie te melden heeft
voor den buitenstaander is hier studiekost, waar
hij nu eens in waarheid geheel „buiten blijft
staan” niets van mee neemt; het werkje, prij
kend met den kop: .Koninklijke Akademle van
Wetenschappen te Amsterdam”, Is wel zeer
blijkbaar uitsluitend voor de reeds genoemde
ingewijden bestemd.
De zes titels zijn:
De Phaenomenologie der Phonologlsche sy
stemen.
II. De Genetische ontwikkeling dezer systemen
uit hybridische kruisingen.
III. De Ineengroei dezer klanksystemen tot
heele erfelljke complexen.
-4V. De Koppelingen der differentleele klank
systemen.
V. De Vereen-
klanksystemen J
VI. De nieuw
dlge Fragments
merle.
In deze aflevering werpt Fred. Thomas hM
licht over de Zuiderzee-badplaats „Muider-
,0erg”. Neré Valk vertelt van „Moeders laatste
brief” en Marie Therëse verhaalt uit het
even van een jongen man in Indië „Zonder
fscheld” Bert .'ichelaar laat John Rogers
Toch promotie" maken, terwijl dr. Fe*1*
.tutten „In de Duitsche Alpen” het leven van
de bergbewoners schetst. Voor de jeugd be*
schrijft M. v. D. „Jantje ik-wou”, en Elsebee
roert ta ,JJe Pop” een klein stukje levene-
crajedie aan. Rijk aan variante actueele- en
genrefoto’s, besluit dit nummer met ^Van
vroolljken kant”.
Tegen het einde der vorige week trok een
hittegolf in Noordoostelljke richting over
Mldden-Europa en raakte daarblj-julst even
ons land, zoodat wij hier een paar warme
zomerdagen hadden, die echter weer spoe
dig door een afkoeling werden gevolgd en
het verwachte onweer bleef niet uit.
Het weer gedurende de daarop volgende4
dagen werd beheetscht door een vochtlgen
Westelijken luchtstroom en bleef daardoor
winderig en vrij koel, terwijl kleine depres-
leeren schrijven, maar dat ik ook het doel niet, gleg dle den Noordrand van het ge-
bied van hoogen druk over Zuldwest-Europa
trokken, eenigszins buiig weer veroor
zaakten.
Het gebied van hoogen druk over Zuid-
west-Europa is nu nog van veel beteekenla,
daar ’t als X ware een stevig bolwerk vormt
tegen het al te ver naar het Zuiden door
dringen van de depressies, die uit den
Oceaan opkomen. Over Noordwest-Europa
en in de omgeving van Ijsland ligt een uit
gebreid en vrij statlonnalr depressle-gebied.
Lands den Zuidrand daarvan trekken zg.
secundaire depressies dicht voorbij ons land
en veroorzaken veranderlijk, eenigszins
buiig, regenachtig weer met sterk afwisse
lende bewolking.
Voor de eerstvolgende dagen zijn geen
groote veranderingen In den algemeenen
weerstoestand In WesVEuropa te verwach
ten, zoodat wij voor het einde der weekten
voor Zondag moeten rekenen op
weersgesteldheid als de laatste
heersente, derhalve onvast, eenigszins buiig
weer, niet bijzonder warm, met sterk afwis
selende bewolking en meest matigen wind
van veranderlijke richtingen tusschen Zuid
en West.
Een aangrijpende geschiedenis met groo
talent meegedeeld hoe een petroleum-koning, te geven, t Bevat alleen uitingen van jongene
een ollemagnaat er toe komt met verkrachting
van alle rechtsgevoel de hazienda: De witte roe»
n te Hjveh In de Condor Oil-Company al»
no. 119—176.
Meesterlijke bladzijden bevat dit boek me’
beschrijvingen van het leven op de hazienda
waar de dollar nu eens geen
tel heeft. Prachtig wordt
«teboortevrond uitgewerkt en eerbied
alleen voor den armen
voor den eerlijken en bekwame-
het droevig einde.,
petroleum Is ten slotte belangriP
nle
tWll nog maar steeds niet vlotten met het
verkrijgen van een toch zo nodige eenheid
Inzake onze. Spelling. Een strijd tussen de
voorstanders van het bestaande stelsel De
Vries - Te Winkel en die van de Vereenvou
digde Spelling van Dr. Kollewljn is de laatste
tijd nog wat meer vertroebeld, sedert van ^Re
geringswege een poging is aangewend om de
beide partijen tot elkaar te brengen: een po
ging, welke we bezwaarlik anders kunnen noe
men dan een mislukking van het streven naar
eenheid. In belde strjjdkampen toch is men
met dat compromis allesbehalve Ingenomen,
zodat men nu feitellk al van drie spellingen
gewaagt!
Het spreekt vanzelf, dat de „Vereniging tot
Vereenvoudiging van onze Schrijftaal" in haar
raads enige tientallen van jaren bestaande
strijd, die talloos velen uit alle kringen tot
voorstanders heeft gemaakt, paraat blijft. Het
bovengenoemde werk bevat een bundel opstel
len, van de hand van enige der voornaamste
kampvechters reeds vroeger verschenen; op
stellen, waarin de talrijke kwesties van taal-
pedagoglese. taal-historiese en taal-polltleke
aard worden behandeld. O. a. enige van de
beste stukken uit Dr. Kollewljn’s bekende „Op
stellen over Spelling en Verbuiging”, waarin de
strijd tegen het bestaande stelsel werd aange
vangen verder bijdragen van Dr. De Vooys
Dr. Valkhoff, Dr. Gerl. Royen, Dr. Hessellng
reeds In andere wetenschappellke tijdschriften:
„Vragen des Tljds” „Nieuwe Taalgids" e a.
voorheen opgenomen en ten slotte een paar
nieuwe studies van Van den Bosch en Simons
We gaan geheel akkoord met Dr. De Vooys.
als deze aan het eind van s*n voorrede schrijft
„Belangstellenden, die een grondige studie
willen maken van al wat met het spelling
vraagstuk samenhangt, zullen ongetwijfeld de
veelzijdige voorlichting die deze bundel biedt,
op prijs stellen.” Want voor ieder, die onpar
tijdig en zonder vooringenomenheid wil lezen
én bestuderen, is hier Inderdaad Interessante
lektuur.
lezer niet
maar ook
gouverneur
Alleen de
Het boek is voor ons niet aanvaardbaar
alleen om de wel rake, maar juist' daarom nie'
goed te keuren beschrijving van het achandelU»
