ONS BLAD Amerikaansche Vredeswil China helpen? Hoe moet men „KODAK-Vacantie-Films” iRr-V/ Él Fa. VAN DER HORST, Fotohandel, Langestr. 21 ■KL I VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS Het nieuws van heden Stimson prijst Kellogg-pact i Japan m het nauw gebracht Bolivia draait bij DE BAROMETER AMERIKANEN HEBBEN ER KIJK OP JOH. LAUWERS r. WOENSDAG IO AUGUSTUS 1932 5 ADVERTENTIEPRIJZEN Dol op vlaggetjes Het Weer1 6X9/ 0.45. 6’/i X 11 0.60 bij ons verkrijgbaar Door de rede van Stimson DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Oostenrijk en Beieren Voorjaarsstemming rond het bergkerkje. Vuur ramp in Roemeensche stad Staking der vijandelijkheden? Weinig benul zijner ideëele waarde Dertien personen omgekomen 14.000 man geven zich Dr. Held over Aan de Japanner* in Mandsjoerye Gebrek Japan op slechten weg Ambassadeur benoemd CHINA ZONDER REGEERING? De ramp op de Azoren MOLLISON OVER OCEAAN Reusachtige boschbranden in Griekenland De nieuwe zakelijkheid van Borah De kijk der nazi’s op het Centrum Johnson over zijn bevindingen in het door hongersnood geteisterde land PANTSERWAGENS TEGEN KAFFERHOOFD p. regel; idem op pag één 55 c. p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek - Telefoonnummer 43T I I I I I I I f I I I I I ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 188 PAYGLOP 3 Barometer* en Thermometer» Pan-economisch verbond geprezen door Doll fuss en Held 3 Mijnwerkers ellendig omgekomen aan verkeerswegen Ook Tsjang-Kai-Sjek wil aftreden .^4 Stimson, de pacifist I NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD i bU schlet- ■i Belgische socialisten tegen algemeene staking O O I Stilstand 4 De positie der werkloosenkassen. H.H. WUdlngen in het Missiehuis te Stein. De sociale Studieweek te Rolduc. Achtjarig knaapje te Helmond oefeningen doodgeschoten. I 1 i i i i I i i i i i i i i i i i I MUENCHEN 9 Aug. (V. D.) In het nationaal- sociallstlsche party correspondentieblad schryft het Ryksdaglld Florian een artikel, waarin hij tot de conclusie komt, dat de sterke sleutelpo sitie, die het Centrum in den nieuwen Ryksdag innam, door het werken der nationaal-soclalis- ten verdwenen is. Voor het Centrum blijven nog slechts twee wegen open. Of het gaat terug in zyn sleutelpositie, blijft op de wip zitten en ver klaart zich openlijk voor het bolsjewisme, óf het geeft zich over aan het lot van het poli tieke dryfhout op den stroom van het ontwaakte Dultschland. Een terugweg naar den gemakke- lijken arbeid op den bodem der politieke dom heid van Dultschland bestaat niet meer. Het nationaal-socialisme is de sterkste en gevaar- lykste vyand van het Centrum. Met de Duitsch Natlonalen of met de Duitsche Volkspartij kan het niet vergeleken worden. Zon op 5.36, onder 834. Volle Maan Dinsdag van. 9.82. Licht op 9.04. WINDHOEK. 9 Aug. (Reuter.) De autoritei ten van Z. W. Afrika hebben besloten 2 pant serwagens uit Pretoria te ontbieden, ten einde den toegang te forceeren tot de Kraal van Ipumba. een rijk opperhoofd van de Ukambl- stam en dezen te arresteeren. Ipumba berok kent den autoriteiten al jarenlang grooten last en weigerde onlangs nog een boete van 50 stuks vee te voldoen. De autoriteiten leggen er den nadruk op, dat alleen Ipumba rebelleert, niet zijn stam. tureel en taalgebied, ook op economisch gebied samen te werken. Daarna nam dr. Held het woord, die de ver gadering van symbolische beteekenis achtte. De nabuurschap van Oostenrijk en Beieren moet verbreed en verdiept worden in de samenwer king. Niemand ter wereld kan het ons euvel duiden, zoo verklaarde Held, wanneer Oostenrijk en Beleren, die van hetzelfde bloed en van den zelfden stam zijn. zoo dicht mogelijk tot elkaar naderen. De Beleren en de Oostenrijken kennen elkaar en hebben dezelfde gevoelens. Daarom wensch ik het pan-economisch OostenrMksch-Beiersch ver bond een succesvolle toekomst. Japan meldt de overgave van 14.000 man Chi neesche vrijscharen in N.-Mandsjoertje. I ALKMAAR Zwakke tot matigen. Westelijke tot Noordelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, droog warm weer. Verdere vooruitzichten: Weinig veran dering. LONDEN, 9 Aug. (V.D.) De Britsche piloot I. A. Mollison is Dinsdagavond tegen half zes an het vliegveld Hendon vertrokken naar ler- and van waar hy zal trachten den Allan tier ben Oceaan over te steken. DORTMUND. 9 Aug. (W. B.) Zaterdag wa- ,en drie mynwerkers in de mijn „Kalserstuhl II** bedolven, tengevolge van het Ineenstorten van een stut. De reddingswerkzaamheden gingen met veel moeilijkheden gepaard. Pas in den nacht van Zaterdag op Zondag kon de eerste verongelukte mynwerker gevon den worden en gistermorgen de tweede. Het derde slachtoffer werd Maandagmiddag gevonden, eveneens dood. BOEDAPEST, 9 Aug. (V.D.) De „Donaupoet” meldt uit Boekarest, dat de Roemeensche stad Botosani door een geweldigen brand gedeelte, lyk Is vernield. Door tot nog top onbekende oorzaak ontstond in de arbeiderswyk van Bo- tosani op verschillende plaatsen gelüktydlg brand. Het vuur greep met razende snelheid om zich heen, en in een half uur tyd stonden 34 woningcomplexen in brand. Er ontstond een paniek en in de verwarring lieten vele ouders zelfs hun kinderen in den steek. Dertien per sonen, grootendeels kinderen, werden gedood. Tengevolge van een ontploffing in een brandend fabrieksgebouw werden brandweerlieden ernstig gewond, terwyi een vyfde naar beneden viel van de tweede verdieping. NEW YORK, 9 Aug. (Reuter.) Volgens den correspondent te Washington van de „Balti more Sun” is het rapport van de MandsjoerU- sche studiecommissie ongunstig voor Japan. Volgens denzelfden correspondent Is de toe speling van Stimson op den oorlog in Mand sjoerye in verband met het Kellogg-pact ge motiveerd door het verlangen van den staats secretaris om de groep in den Volkenbond, die tegen Japan Is in deze kwestie, aan te moedigen tot een krachtige houding, wanneer het rapport wordt aangeboden. Volgens de „New York Times” Is Stlmson’s rede niet alleen belangrijk om de verklaring, dat de Vereenlgde Staten aanhangers zyn van het pact, maar omdat zij werd uitgesproken op het oogenbllk, dat de Volkenbond zich moet gaan bemoeien met het doornige vraagstuk van den vrede In het Verre Oosten. Het Japansche kabinet heeft aangewezen tot Japansche gedelegeerden ter Septemberbyeen- komst van den Volkenbond Haroelkl Nagaoka Naotake Sato en Sjlkitaro Yada. Een bizondere zitting van den Landdag is vastgesteld. Den 22 September zal de openlngs- vergadering plaats hebben, terwyi de slultings- byeenkomst den 24 September zal worden ge houden. wachten zich wel om tegenover vreemdelingen hun gedachten bloot te geven. Want de Com munistische cellen staan aan een geweldige ver volging bloot. De Nanklngregeerlng kan zich slechts ten koste van een buitengewoon strenge censuur handhaven, en In haar angst voor het Bolsjewisme maakt zy geen onderscheid. SCHWERIN, 9 Aug. (W.B.) De Nationaal- socialistische Landdagvoorzltter Krueger, heeft bepaald dat op dagen dat er zittingen van den* landdag worden gehouden, de Hakenkreuz-vlag' naast de staatsvlag van Mecklenburg zal wor den geheschen. Verordeningen tegen de politieke terreur In Dultschland. Onderhandelingen met Hitler over de regeertngsvorming. Nederlandsche Kamer-Opera onder leiding van Richard Heuckeroth. De spelen te Los Angeles. Mevr. PhiUpsen Braun wint haar serie in de 100 M. rugslag voor dames. BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR Telefoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS: Per kwartaal voor Alkmaar f 2. Voer buiten Alkmaar f 2 85 Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger Dagblad uitgegeven doör de N.V. Drukkerij De Spaarneslad Haarlem LA PAZ, 9 Aug. (Reuter.) In politieke krin gen alhier meent men, dat de Bollviaansche regeering het verzoek der neutrale mogend heden, om de vyandeiykheden te staken, heeft ingewllligd. Havas meldt uit Buenos Aires, dat de Argen tynsche regeering de ArgentUnsche militaire missie in Paraguay heeft teruggeroepen. TOKIO, 9 Aug. (Reuter.) Het Japansche mi nisterie van bultenlandsche zaken heeft de Japansche ambassade te Washington gevraagd een gedetailleerd verslag te sturen van de rede van Stimson, waarin deze toespelingen maakte op de actie van Japan in Mandsjoerye. Dit met het oog op de mogelykheid om te protesteeren. Indien de Japansche regeering dit noodlg acht. MOEKDEN. 9 Aug. (V. D.) De Japansche mi litaire autoriteiten in Mandsjoerye deelen mede dat naar schatting 14.000 man van de troepen der Chineesche vryscharen in Noord-Mandsjoe- rye zich aan de Japanners hebben overgegeven. Als oorzaak hiervan wordt door de Japanners genoemd het gebrek aan levensmiddelen en uitrusting, alsmede de overstroomingen in dit gedeelte van Noord-Mandsjoerye. Men verwacht dat de spooriyn naar Siberië door de overstroo mingen nog minstens tien dagen onbruikbaar zal zyn. Ook in de richting Tientsin is het spoorwegverkeer door een aanslag op een trein onderbroken. Het water heeft te Illa ten Noord-Oosten van Moekden groote verwoestingen aangericht en eenlge honderden personen zyn hier verdron ken. Het Japansche garnizoen moest in booten vluchten en zyn geschut, paarden en fourage achterlaten. Tezamen met de Mandsjoerysche troepen heeft men getracht de bevolking tegen het water te beschermen. TOKIO. (9 Aug.). De voormalige chef van de militaire school te Tokio. Moëtto, is benoemd tot Japansch ambassadeur in Mandsjoerye. De Japansche gezanten te Brussel. Parys en Bern, Sato, Nagaska en Yada. zullen Japan vertegenwoordigen in de aa. Volkenbondsver gadering over het rapport der Mandsjoerye- commissie. -u yr oesten wij gisteren een hoogst beden- 1VL kelijke uitlating van den In Italië oppermachtigen Duce signaleeren, die den oorlog prees als een krachtinstalla- tie der menschelijke energie, heden mogen wij de aandacht vestigen op een belangrijke stem uit Amerika, die den lof heeft gezon gen van het anti-oorlogspact, dat door Kel logg indertijd werd geprojecteerd en van Aristide Briand „the finishing touch” ont ving. Stimson, de minister van bultenland sche zaken der Vereenlgde Staten, heeft nJ. als gast van de Council of Foreign Rela tions (het genootschap voor bultenlandsche betrekkingen) een lans gebroken voor dit internationale verdrag, dat, gesanctionneerd door de openbare meenlng, berust op den vredeswil der wereld. Zooals men weet, wordt In dit verdrag de oorlog principieel veroordeeld als een ontoelaatbaar middel om eventueele Internationale geschillen te beslechten of gerechtvaardigde of vermeen de rechten te doen gelden, terwijl het de onderteekenaren stilzwijgend verplicht tot overleg in geval van een dreigende schen ding. De eenlge oorlog, welken *t olrbaar acht, Is de oorlog uit zelfverdediging. Het recht op zelfverdediging noemde Stimson terecht zóó vanzelfsprekend en algemeen erkend en zóó scherp omljjnd, dat dit het verdrag geenszins verzwakt. Theoretisch Is dit vol komen juist, maar in de practljk plegen alle oorlogvoerende naties zich op dit evidente recht van zelfverdediging te beroepen. In 1914 ging het zoo en op het oogenbllk gaat het evenzoo in het Verre Oosten als in Zuld- Amerika. Wel zeide Stimson, dat een staat, die onder den dekmantel van zelfverdedi ging een imperialistische politiek zou trach ten te voeren, spoedig ontmaskerd zou worden en de openbare meenlng niet lang zou kunnen misleiden, maar wat baat een dergelijke ontmaskering zoolang de open bare meenlng zich slechts tot *n uitspreken van haar machtelooze verontwaardiging moet bepalen? Inderdaad, indien de volken der wereld, zooals Stimson verklaarde, het Kellogg- pact doeltreffend zouden willen maken, zou het onweerstaanbaar zijn. Voorloopig is het dit echter nog niet, getuige het optreden van het reeds sinds lang als imperialistische politiek drijvend ontmaskerde Japan, dat bovendien nog de schaamteloosheid durft begaan van zich op het Kellogg-pact te be roepen om een nonagressie-verdrag met Sovjet-Rusland van de hand te wijzen, daar het Kellogg-pact voldoende waarborgen voor den vrede zou bieden. LISSABON 9 Aug. (Reuter). De Portugee- -sche minister van blnnenlandsche zaken heeft van den gouverneur van Ponta Delgada (Azo ren) een rapport ontvangen over den omvang der schade aangericht door de verschrikkelijke aardbeving. Driehonderd hulzen zijn verwoest en 500 drei gen in te storten. Veertien personen werden gewond. Dr. Johnson beschouwt het gebrek aan goede verkeerswegen als de hoofdoorzaak van den ongelukkigen toestand waarin China zich be vindt. De overvloed, die in sommige landstreken heerscht kan daardoor niet ten goede komen aan naburige provincies, waar groot gebrek wordt geleden. Tarwe, die in overvloed voorradig is. kan men niet vervoeren, maar wel opium, want al wordt deze bedwelmende stof met dragers in kleine hoeveelheden getransporteerd, dan is dat be- dryf nog zeer goed loonend. Het gebrek aan goede wegen komt wel zeer duldelyk naar voren als men bedenkt, dat men om een reis te maken van Nanking naar het centrum van het land, evenveel tyd noodlg heeft als voor een tocht van Nanking naar Londen! Bovendien is de hongersnood niet overal van denzelfden aard. Men kan bijvoorbeeld een natten en een drogen hongersnood onderschei den. naar gelang de ramp door overstroomlng of door langdurige droogte veroorzaakt wordt. Men kan het kwaad dan ook niet met een algemeen middel bestryden. De Amerikanen hebben dat het best begrepen; zy zyn de eenlgen die tot nu toe in China afdoende hulp ver leend hebben op de plaatsen waar de grootste nood en ellende geleden werden. Daarom trium- feert Amerika in China. De Amerikanen zyn heel veel tactlscher op getreden dan de Japaneezen, die denken dat men China met geweld van wapenen kan on derwerpen. Dr. Johnson beschouwt het als den reinsten onzin wanneer Japan tracht om de afzonder- iyke provincies te steunen tegen de centrale Nanklng-regeering Want als afzonderlijke staten kunnen deze gebieden, die nu eenmaal van nature op elkaar zyn aangewezen, toch niet bestaan. Japan heeft geen greintje kijk op een practl- sche politiek in China. De Chlneezen vereeren Amerika als hun grootsten weldoener omdat het door de Nanking-regeering te steunen, medege- holpen heeft om den hongersnood te lenigen Indien Japan maar een honderdste deel van zijn oorlogs-onkoeten tegen China besteed had om het hongeriydende volk te helnan. dan zou NANKING, 9 Aug. (Reuter) Ben nieuwe sensatie op politiek terrein bezorgt Tsjang- Kal-Sjek. die vanuit Honkou telegrafeerde dat, wanneer Wang-Tsjing-Wel zyn ontslag niet zou intrekken, hy self ook heen sou gaan. Waar maarschalk Tsjang-Hsu-Lhiang van zyn kant eveneens zijn ontslag handhaaft, blijft China prattisch zonder kabinet. WelnEN, 9 Aug. (Reuter). In tegenwoordig heid van den Oostenrykschen Bondskanselier dr Dollfuss en den Beierschen minister-president dr. Held vond gisteravond een vergadering plaats van het Oostenryksch-Belersch pan-eco nomisch verbond. Dr. Dollfuss wees er In zijn rede op. dat het verbond van de grondgedachte uitging tot een zoover mogeiyke samenwerking te komen van menschen, die tot één volk bebooren en onder gelijke omstandigheden leven. wy willen het voornemen maken, zoo voegde dr. Dollfuss er aan toe, alles in het werk te stellen om, behalve onze gemeenschap op cul- ping of vermindering der oorlogsschulden wilde weten, begint te kenteren. Dit zou werkelijk verheugend zijn, aangezien rati ficatie van de overeenkomst van Lausanne tengevolge van het daaraan gekoppelde „gentleman’s agreement” afhankelijk is ge steld van Amerika’s eventueele bereidwil ligheid om Europa de oorlogsschulden ge heel of gedeeltelijk kwijt te schelden. De eerste verklaringen van Borah betreffende de schrapping der oorlogsschulden hadden kennelijk het doel pressie uit te oefenen op Europa, ten gunste van een effectieve bewapeningsvermindering. Amerika voelt niet den minsten lust schulden te schrappen van debiteuren, die enorme bedragen blij ven wegsmijten aan oorlogstuig. Ietwat vreemd daartegenover doet de Instemming aan, welke de Amerikaansche gedelegeerde Gibson ter ontwapeningsconferentie betuig de met de slappe resolutie, door Benesj ge formuleerd, welke min of meer een bespot ting mag heeten van de drastische ontwa peningsvoorstellen, welke president Hoover indertijd deed. Het merkwaardige thans is, dat Borah, blijkens zijn jongste uitlating tegenover de conferentie voor bultenland sche politieke vraagstukken te Newport, nu de oorlogsschulden mede wil aanwen den als een prijs voor het verkrijgen van economische voordeelen voor Amerika van de zijde van Europa. Deze nieuwe zakelijk heid vindt vooral in Frankrijk meer In stemming dan de ontwapenlngselsch, welke zoo moeilijk te rijmen schijnt met het Fransche begrip van veiligheid. Indien de oorlogsschulden echter kunnen uitgespeeld worden als een dwangmiddel om tot oplos sing te komen van alle na-oorlogsche pro blemen, zoowel op economisch als op poli tiek gebied, zullen zij het grootst mogelijke nuttig effect hebben. Borah’s wenschen gaan in die richting. Maar de groote vraag blijft, of na de presidentsverkiezingen in Amerika de republikeinen Stimson en Borah nog iets te vertellen zullen hebben. -r-^och al blijkt dus net Kellog-pact in de J internationale levenspractijk nog JU» lerminst een afdoend voorbehoedmid del tegen den oorlog en de aanvallende ge- weldpolitiek van imperialistisch gezinde staten, de moreele beteekenis ervan mag toch niet worden onderschat. Het biedt een ideëelen grondslag voor een vredelievende internationale samenleving der volkeren, waarop voortbouwend men eenmaal het door Senator Kellogg beoogde doel: defini tieve uitbanning van den onrechtmatigen aanvalsoorlog, zou kunnen trachten te be reiken. Tegenover het krijgshaftig gebral van den Duce vormt Stlmson’s pacifistisch woord een verheugend contrast, temeer daar de Amerikaansche minister het ver trouwen uitspreekt, dat de ideën, waaruit het Kellogg-pact is voortgesproten, als richtsnoer zullen dienen voor de polities der Vereenlgde Staten In de toekomst. De lessen van den grooten oorlog, die Musso lini zoo totaal blijkt te hebben vergeten, dat hij in Italië met veel militair enthousiasm. den dag liet herdenken, waarop Italië zien In den wereldoorlog stortte, hebben bij de Amerikanen den vastberaden wil gekweekt om dergelijke catastrofen voortaan te voor komen. Mogen wij thans vertrouwen, dat Stim son’s schoone woorden ten opzichte van Japan tot daden zullen leiden De Deken van Canterbury dr. Hewlett Johnson is teruggekeerd van een reis door China. Hy heeft het geheele haast onmeteiyke ryk doorkruist, niet als toerist, of op sensatie belust reis-redacteur, maar in opdracht van het ..International Famine Relief Fund” (het Inter nationaal fonds tot leniging van den hongers nood) heeft hij een reis gemaakt van 9000 kilometer van Noord naar Zuid en van Oost naar Westper auto, motor, ossenwagen of pantsertrein. Het eerste wat' Dr. Johnson in China leerde kennen was het bandietenwezen. Op zyn avontuuriyke reizen kwam dr. Johnson, ondanks zyn voornaam ambt, twee maal binnen het bereik der bandieten. Dag en nacht zaten zij hem op de hielen, dorpen die hy juist verlaten had werden leeggeplunderd en gingen in vlammen op. En toch ondanks dit alles haat Dr Johnson deze roevers niet. Want in werkeiyk- held zyn deze bandieten geen misdadigers, maar arme drommels „geraamten met ge weren.” Het zou absoluut onjuist zijn, zoo ver klaarde ons Dr. Johnson, om deze menschen als Bolsjewieken te beschouwen, zooals in de bultenlandsche pers maar al te vaak geschiedt. Dr. Johnson maakt onderscheid tusschen het elgeniyke „Russische” Bolsjewisme en het Chi neesche Communisme, dat by nauwkeurige be schouwing niets anders blijkt te zijn een groote massa boeren die in verzet en in opstand komen tegen de militairen. Dr. Johnson stond er verbaasd over dat de Russische Ideeën zoo weinig weerklank vonden onder de vreeseiyk armoedige proletariërs uit het Chineesche volk. Alleen in de kuststreken kan men vooral onder de studenten den wer- keiyken Invloed van het Russische Bolsjewisme bespeuren en wat opmerkelijk is, juist onder de ernstige weetgierige Jongelui. Maar dezen geheel China Japan aanbid den. ATHENE, 9 Aug. In den Peloponesus bij Patras woeden sedert eenlge dagen reusachtige boschbranden. Reeds moesten eenlge dorpen ontruimd worden, terwyi andere groot gevaar loopen. Het spoorwegverkeer in het betrokken gebied is onderbroken. De branden zouden reeds verscheidene slachtoffers hebben ge maakt. Militaire troepen zyn voor hulpverlee- nlng en ter deelneming aan het blusschlngs- werk naar het terrein van de branden ge zonden. ■j-j ehalve Stimson heeft ook senator Bo- I) rah, de voorzitter van de senaats commissie voor bultenlandsche za ken, zich weer eens laten hooren op een wijze, welke in Europa met instemming zal worden vernomen. Zooals men weet, is Bo rah steeds een der felste tegenstanders van ■chrapping der aan Amerika verschuldigde oorlogsschulden geweest. Sinds eenlgen tijd ia hij echter geheel omgeslagen en pleit nu voor die schrapping met evenveel ijver als hij haar vroeger bestreed. Waaraan deze opzienbarende bekeering Is te danken, valt moeilijk met zekerheid te zeggen. Mls- sttfiien zou men er een Koersverandering in mogen zien, welke ten nauwste samen hangt met de aji. presidentsverkiezing. Is dit het geval dan zou men daaruit mogen concludeeren,* dat de publieke opinie in Amerika, welke tot nu toe niets van schrap- l ■ja,?, wi- i 4? ll I

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1932 | | pagina 1