Prikkeldraad
EEN JUIST DILEMMA
Uitkeering
werkloozen
aan
Rijwielbelasting
Pijnlijke consequentie
UIT HET MIJNBEDRIJF
WOENSDAG 10 AUGUSTUS
Vóór vrijstelling
Een onbeteekenende
verlaging
STATEN VAN GELDERLAND
ZUIDERZEEVISSCHERIJ
Dispensatie op IS Aag. a.s.
Roode Kruis
EEN EEUW LIEFDADIGHEID
De grootste particuliere instelling
POSITIE DER KASSEN
Kotten van administratie
HET CONFLICT TE OSS
HET PADVINDERSKAMP
i
Reserve-vorming niet
mogelijk
Gunstig verloop
Besprekingen
op de „Prinses Juliana”
ONDERWIJSFONDS VOOR DE
SCHEEPVAART
Ongehoord schandaal!
De heer Driessen opvolger van den
heer IJsselmuiden
Zevende Nationale Bedevaart
naar Dokkum
Nederlandsche producten
Bestuur van het R.K. Werklieden
verbond doet een dringend
beroep op den Minister
Het R.K. Werkliedenverbond
vraagt toepassing van den
geest der wet
BOSCH- EN HEIDEBRANDEN
t
«J
versterking
Een onmogelijkheid
door
be-
hebben op grond van die
De tarieven van het Rükskolen-
tipbedrjjf te Maasbracht
Het bestuur van het R. K. Werkliedenverbond
heeft het volgende schrijven aan den Minister
van Staat, Minister van Binnenlandsche Zaken
te ’s-Gravenhage gezonden.
Op verz. op meest eervolle wijze ontslagen met
dank W. C. Baron Röell van Hazerswoude, gep.
iult.-generaal-tit., werkmeester van de Com
manderij der Johannlster Orde als afgevaar
digde van voorn. Commanderij In het dag. be
stuur van het Ned. Roode Kruis. Hem Is de
medaille van het Roode Kruis verleend.
neerlng te
karakter
van
een
blj-
mr
de
Men bericht ons uit Noord-Brabant:
In het begin dezes jaars werd in deze pro
vincie ten aanzien der bosch-. helde- en veen
branden niet zonder vrees de zomer tegemoet
gezien. Immers, tengevolge van den drogen win
ter verkeerden reeds In het voorjaar bosch en
heide In buitengewoon dorren toestand. Talrijke
branden, zoowel In de Peel als in Oost-, Cen
traal en Zuld-West Brabant, hadden daardoor
In den na-wlnter en de lente plaats.
Deze verschijnselen leidden tot een extra-
actlvltelt der autoriteiten, die verschillende
stappen zetten om te voorkomen, dat 1932 een
herhaling zou te zien geven van de ontstellende
bosch- en heidebfandenreeksen. die eenlge ja-
ren geleden zeer aanzienlijke uitgestrektheden
zwart en kaal roosterden.
Met voldoening kan thans reeds worden ge
constateerd. dat de genomen preventieve maat
regelen tot een behoorlijk succes hebben geleld.
Na den anfortulnljjk ingezetten voorjaarstljd is
het zomerverloop ten opzichte der bosch- en
heidebranden in Noord-Brabant gunstig. In de
maanden Mei. Juni en Juli kwam slechts een
betrekkeljjk gering aantal branden In bosch en
helde voor.
De heer J. W Matthysen Is nog steeds
bezig, In „Het Volk” Indrukken over Rus
land te schrijven, maar we weten riog steeds
niet, wat we aan hem en aan.... Rusland
hebben.
Zoo nu en dan teekent hij ons uit het
land van belofte echter trekjes, die de volle
aandacht verdienen van allen, die erover
zouden kunnen prakklzeeren van het kapi
talistische Nederland naar het bolsjewisti
sche Rusland te verhuizen.
Om daar hun geluk te vinden!
Dezer dagen vertelde de heer Matthysen
In een reisbrief van een bezoek aan de
model-tractorenfabriek te Charkof.
Tegen de bedoeling van de voorschriften
in. kwam hij daar juist toen het schaftuur
begon.
Ja juist, mijnheer Matthysen: U is een
ongehoord schandaal, dat de menschen
Worden opgeofferd aan een systeem, aan
een verkéérd systeem, aan een waan.-..
Maarzou de 8.D.A.P, haar toekomst
maatschappij wèl kunnen stichten? Zou zij
bij een poging tot stichting daarvan zacht
zinniger en menschelljker te werk kunnen
gaan?
Zou ook zij den mensch niet opofferen
aan een fictie?
Naar we vernemen zal het tot Eerste Kamer
lid gekozen lid der Provinciale Staten, de heer
J. J. W. IJsselmuiden, worden opgevolgd door
den heer J. W. J. Driessen te Aalten.
De prijs voor kampvaardlgheld. welke
den kampleider van het Nationaal Padvlnders-
kamp te Wassenaar was uitgeloofd. Is gewon
nen door de dr. Egidiusgroep. uit Utrecht. Lei
der van deze groep Is hopman Roeendaal.
BU deze verleenen Wij dispensatie in de ver
plichting zich te onthouden van slafeUjken
arbeid (dus NIET in de verplichting van Mis-
hooren) ten behoeve van allen, die zich op 15
Augustus as. in die plaatsen van Ons Bisdom
bevinden, waar op den dag .Marktdag” wordt
g< ouden.
De Eerw. Geestelijkheid verzoeken Wij den
geloovigen hiervan tijdig in kennis te stellen.
Haarlem, 9 Augustus 1932.
t J. D. J. AENGENENT,
Blsschop van Haarlem.
vast te houden aan het maximum-percentage
van 300. In sommige bedrijven toch (wij noe.
men het textielbedrijf en de baksteenindustrie)
als de werkloosheid zoo groot, dat ondanks de
door de kasbesturen i
len, die zware offers
Bij gelegenheid van de Zevende Nationale
Bedevaart ter eere van de HH. Bonlfatius en
Gezellen, die onder hoog gelelde van Z. H. Exc.
den Aartsbisschop van Utrecht. Mgr. J. H. Q.
Jansen, op Zondag en Maandag 21 en 32 Aug.
naar Dokkum gaat, zal onder het Pontificaal
Lof in de ,Bt. Bonlfaas” te Leeuwarden de Wel
eerwaarde Heer W. Bosch. kapelaan aan de
..St- Wllllbrord" te Amsterdam, en onder de
Pontificale H. Mis op het St. Bonifatluspark te
Dokkum de Weleerwaarde Heer H Th. W. G.
Gillam, kapelaan aan de H, Hartkerk te Gro
ningen de predikatie houden.
Wij hebben geen enkele reden om te ver
onderstellen, dat de commissie van de juist
heid van haar standpunt niet overtuigd
zou zijn, integendeel, de commissie schijnt
er tenvolle van doordrongen, dat in de toe
komst rekening gehouden zal moeten wor
den met den wereldmarktprijs en dat juist
d&arom groote bezuinigingen moeten wor
den doorgevoerd: „op het oogenblik”
wordt Nederland in zijn bestaansmogelijk
heid bedreigd; kunnen wij economisch
niet méé in de wereld, dan kan zelfs de
meest tegemoetkomende houding van an
dere regeeringen ons niet baten.
„De Morgen" haalt dan het schrikbeeld
aan van productiekosten onzer textielin
dustrie, die verlaagd zouden moeten worden
tot het.Japansche peil, van meisjeskazernes
by onze fabrieken en een nieuw soort fa-
brieksslaverny
Het vasthouden aan de idee van concur
«erende productie voor de wereldmarkt zal
ons zegt het blad onherroepeiyk neer
halen, niet alleen tot het stoffeiyk wel
vaartspeil maar ook tot het cultuurpell der
volken die op lager cultuurpell staan, wan
neer de massa dit, zonder tot revolutie te
Erypen, zou verdragen.
Dit zou de consequentie zyn van het uit
gangspunt der commissie, van een vasthou
den aan de idee van concurreerende pro
ductie voor de wereldmarkt.
Een pynlUke consequentie, waaraan de
commissie, naar ons bezien van de zaak,
echter juist nog zooveel mogelijk zou willen
ontkomen door bezuinigingen toe te passen.
„De Morgen" wil aan deze consequentie
echter óók ontkomen.
Maar.... wat dkn?
Op een vraag van het Tweede Kamerlid Her
mans betreffende het gebruik door gemeente
besturen van Nederlandsche producten, spe
ciaal muurtegels en sanitair aardewerk, heeft
minister Ruys de Beerenbrouck geantwoord,
dat hy geen vrijheid kon vinden, aan het In
de vraag neergelegde verzoek te voldoen.
Eenerzfjds geldt hierbij de overweging, dat bij
het uitvaardigen van a’gemeene aanschrijvin
gen het betrachten van een zekere soberheid
geboden is, wil de uitwerking niet verzwakt
worden; anderzijds heeft de Regeering de be
sturen van openbare lichamen reeds In het al-
gemeen gewezen op de noodzakelijkheid van
het gebruik van Nederlandsche producten.
Uiteraard zijn hieronder ook begrepen in Ne.
derland gefabriceerde muurtegels en sanitair
aardewerk.
„daarom is onze Commissie ervan over
tuigd dat een snelle en aanzieniyke daling
van het peil der Rijksuitgaven voor allen
die in het Bedryfsleven werkzaam zyn of
willen zyn een levensbelang is”.
Naar aanleiding van dit uitgangspunt
van den arbeid der commissie meent het
Helmondsche blad te moeten zeggen, dat
door deze theorie tot grondslag harer rede
maken al hare voorstellen het
krijgen van een poging om het
Nederlandsche ekonomische leven te red
den, door de productiekosten, dus ook de
loonen en de openbare uitgaven aan te
passen aan de loonen en openbare uitgaven,
die in andere landen de pryzen der wereld-
marktproducten beheerschen.
„Wanneer dus de Regeering de voor
stellen der Commissie ongewyzigd, of.
althans zoo goed als ongewyzigd zou
overnemen, zou dit beteekenen, dat ook
zy deze richting wil uitsturen.
Daarmede zouden deze voorstellen
echter een totaal ander karakter kry-
gen, dan alle andere voorstellen, welke
de Regeering tot nu toe deed en die een
zuiver symptomatisch karakter droe
gen. Men kan die voorstellen, ook al zag
men de bezwaren er van in, toch des
noods aanvaarden als onvermydeiyke
hulpmaatregelen tot oogenbllkkeiyke
voorziening in eenen noodtoestand, zelfs
al was men van oordeel, dat de Regee
ring met de werkeUjk noodzakelijke
maatregelen verzuimde te komen.
Indien echter de Regeering deze voor
stellen in hoofdzaak zou overnemen,
zou zy daarmede party kiezen voor een
bepaald Inzicht in het wezen van de
huidige toestanden en voor een be
paald stelsel, om aan de gevolgen van
de crisiste ontkomen. En dan moeten
wy verklaren, dat wy dit inzicht niet
deelen en in dit stelsel géén vertrouwen
hebben."
„De Morgen” verwerpt dus het uitgangs
punt der commissie en het blad meent
voorts ook te moeten betwyfelen, of de
commissie zelf wel zoo diep van de juistheid
daarvan overtuigd is, waar zy ervan spreekt,
dat „Nederland op het oogenblik eenvoudig
weg in zyn bestaansmogeiykheid wordt be
dreigd”, dat wy „natuuriyk machteloos”
staan tegen de kortzichtige maatregelen
welke door sommige Regeeringen tot zoo
genaamde bescherming van haar landbouw
en industrie genomen worden”, dat derge-
lyke regeeringen „het Nederlandsche pro
duct eenvoudig van haar markten kunnen
weren”, enz. enz.
circulaire (bedoeld is Na 715, A.Z. Afd. W.V.
en A.B d.d. 20 Jan. 1932) hunne berekeningen
voor 1932 gemaakt en meerdere kasbesturen
hebben, toén zij tot de conclusie kwamen, dat
ze met 300% subsidie niet zouden kunnen vol
staan, maatregelen genomen tot
van de positie hunner kassen.
Intusschen zou die circulaire als noodzakelijk
gevolg hebben, dat de werkloosheidsverzekering
voor verschillende bedrijven practisch op 1 Ja
nuari as. zou ophouden te bestaan
De besturen der drie grootste Vakcentralen
dit voorziende, hebben toen bij Zijne Excellen
tie den Minister van Arbeid. Handel en Nijver
heid aangedrongen op maatregelen, die zouden
voorkomen, dat het groote sociale goed dezer
verzekering zou verdwijnen en hunne vertegen
woordigers ontvingen de toezegging, dat maat
regelen zouden worden genomen, welke de kas.
besturen in staat zouden stellen een kleine
reserve aanvankelijk was sprake van 6 da
gen, doch later werd ze op 13 dagen bepaald -
in kas te houden.
De directie van de Kon. Industrie en Handel
Maatschappij van de Oebrs. V. d. Bergh te Oss.
heeft door middel van plakkaten in de fabriek
bevestigd, aan de arbeiders medegedeeld, dat zij
die op 16 Augustus as. niet op den gewonen
tyd. op de bestaande voorwaarden, het werk
hervatten ontslagen zyn.
landeche Vereenlging van Scheepsbouwers een
uiteenzetting zou geven van het door hem uit
gebrachte rapport tot saneerlng van de binnen
vaart. Alvorens hU echter bet woord verkreeg
hield de heer G de Jong, directeur van het
Onderwijsfonds voor de Scheepvaart, een korte
openingsrede, waarin hU wees op den hope-
looaen toestand, waarin de binnenvaart, met
name de schippers, momenteel verkeert.
Voor een groot gedeelte, aldus spr., is die
toestand het gevolg van de onwetendheid en
het gebrek aan organisatie onder de schippers
bevolking. Maatregelen zyn hier bittere nood
zaak. Voorts legde spr. er den nadruk op. dat
deze vacantlecursusaen telken jars gehouden
worden, niet om het schipperskind in deaen
korten tyd klaar te maken voor het leven, doch
om het te geven wat er nog te geven valt Be
denkt men dat er ongeveer JOOO schippers
kinderen zyn. waarvan er slechts enkele hon
derden onderwys genieten, dan voelt men, wat
er ontbreekt Het Onderwijsfonds Is echter van
meenlng. dat hun althans iets moet worden
meegegeven.
Vervolgens behandelde de heer Schram Ih
groote trekken het door hem samengestelde
rapport. Of de plannen, zooals hy die zich
gedacht heeft. In de toekomst werkeiykheid
zullen worden, is een vraag, die op het oogen
blik nog niet beantwoord kan worden. De
schipper toch ziet in het plan, dat als hoofd
doel coöperatie heeft, een bedreiging van zyn
tradltloneele vryheid. Doch hy begrijpt de
strekking van het rapport niet en het is dus
noodzakeiyk hem dit duidelijk te maken In
hoeverre dit gelukken zal is eveneens een open
vraag Reeds van kindsbeen af is de schipper
gewend geweest zijn eigen peultjes te doppen.
Hy heeft de zaak opgevat, zooals zyn groot
vader en overgrootvader dat deden. Doch hy
heeft erbij vergeten zich by zyn tyd aan te
passen Tenslotte zette spr. uiteen den weg.
waarop de saneerlng z.l. zal moeten geschieden.
Na afloop ontspon zich een langdurige ge
dachten wisseling, waarbij als voornaamste punt
ter sprake kwam de noodzakelijkheid van leer
plicht voor schipperskinderen.
Op een verzoek van het R. K. Werkliedenver
bond om voor werklooze arbeiders gratis een
rywielbelastlngmerk beschikbaar te doen stellen,
heeft de Minister van Financiën geantwoord,
dat de Rljwielbelastlngwet zich tegen afgifte
van een kosteloos belastlngmerk aan de werk
loozen verzet.
In verband met dit antwoord heeft het R K.
Werkliedenverbond zich thans opnieuw tot den
Minister gewend en als zyne meenlng kenbaar
gemaakt het volkomen in den geest der wet te
achten, Indien aan werkloozen of bepaalde
groepen werkloozen een gratis plaatsje verstrekt
zou worden.
Voor normale tijden moge het criterium, dat
voor de vrystelling geldt, n.l. dat men niet in
de Rykslnkomstenbelastlng Is aangeslagen, vol
doende zyn, thans kan het onbillijk worden ge
acht alleen aan dit criterium vast te houden.
Er zijn immers duizenden werkloosen, waar
van verschillenden nog zyn aangeslagen in de
Rykslnkomstenbelasting. maar wier positie in
middels geheel anders is geworden.
Het is toch vrijwel onmogelijk voert t Ver
bond o. a. aan rywtelbelastlng te heffen van
-de werkloozen, waarvan zeer velen sedert ge-
ruimen tyd met overheidsgeld spaarzaam wor
den ondersteund, zóó, dat het Nationaal Crlsis-
Comlté op aandrang van de Regeering moet
bijspringen om de betrokkenen o. m. van Hee
ding te voorzien.
Waar de wet zich thans formeel verzet tegen
een maatregel als door het Verbond bepleit,
verzoekt^ het den Minister dringend:
le. te'trillen nagaan of op de een of andere
wijze de betrokkenen nog voor dit rjjwielbelas-
tlng-jaar te helpen zouden zyn;
2e. te willen bevorderen, dat in de Rywielbe
lastlngwet een bepaling worden opgenomen ais
In art. 8 lid 4 der Wegenwet:
„Wy behouden ons voor in byzondere ge
vallen geheel of gedeeltelijk vrystelling vanroe-
lasting te verleenen."
Werd zulk een bepaling In de wet opgenomen,
dan zou deze dienstbaar gemaakt kunnen wor
den om werklooze arbeiders onder bepaalde
omstandigheden van rywtelbelastlng vry te
stellen.
De circulaire, welke Uwe Excellentie thans
aan de kasbesturen tóezond, schijnt ons be
doeld als de Inlossing der gedane toezegging,
doch uit het bovenstaande zal Uwe Excellentie
al wel gebleken zyn, dat ze voor die kassen,
welke reeds de voÜb 300% genieten zullen, *n
onmogeiykheid is.
Dit zal Uwe Excellentie nog duidelijker
wórden, wanneer wy er op wijzen, dat het over-
groote deel der uitkeeringen. welke dit jaar zul-
en plaats hebben en die berekend waren op
de Indertijd door zyne Excellentie den Minis
ter van Arbeid. Handel en Nyverheid verstrek
te gegevens, reeds heeft plaats gehad, zoodat
t voor verschillende kassen practised uitgeslo
ten is zelfs by de meest drastische maatregelen
tot versterking der kas, maatregelen die van
de werkloosheidsverzekering *n caricatuur zou
den maken, voor 1933 eenlge reserve te vormen.
Wy hopen en vertrouwen daarom, dat Uwe
Excellentie op deze circulaire zal willen terug
komen en bepalen, dat ten behoeve van de
reservevormlng voor 1933 het subsidle-percen-
tage voor de* kassen, die reeds 300% genieten,
zal worden verhoogd.
In dit verband meenen wy op Uwe Excellen
tie tevens nog "n dringend beroep te mogen en
te mnefen doen om toch niet soo Angstvallig
Benoeming van leden
De Minister van Waterstaat heeft, gehoord de
plaatselijke organisaties, werkzaam in de
Zuiderzeevisachery of in op de Zulderzee-
vlsachery gegronde bedrijven, benoemd tot
leden van de by beschikking van 12 April 1932
ingestelde plaatseiyke com missiën, als bedoeld
in art. 14, lid 1. van het K B. van 18 December
1925 (Staatsblad no. 475), in de gemeenten:
Amsterdam: de heeren A. Bogaard te
Schelllngwoude; H. A. Dijkman. J. Porslus Czn
te Durgerdam; N. Porslus Kzn. te Durgerdam
en G. van Zegge laar, en uit deze leden aange
wezen als voorzitter den hper G. van Zeggelaa:
en als secretaris den heer H. A. Dijkman
Bunschoten: de heeren A. Blokhuis, Z
van Dlermen, D. Koelewyn, R. Wagter en T
zyi; en als voorzitter aangewezen den heer A
genomen maatrege-
de betrokken leden
vragen, met 300% onniogeiyk de reglementaire
uitkeering kan worden verstrekt. Waar duizen
den van de betrokken leden in 't verleden zich
voor de werkloosheidsverzekering vrij groote
offers hebben getroost zonder er ooit van „ge
noten" te hebben, daar vertrouwen wy. dat de
Overheid, hunne zorgzaamheid waardeerende.
verder zal willen gaan om hun een groote te
leurstelling, met als gevolg grooter zorgeloos
heid in de toekomst te besparen.
Van den Rijkswaterstaat ontvingen de Llm-
burgsche Steenkolenmijnen de mededeellng.
dat het tarief van het Rijkskolentripbedryf te
Maasbracht met ingang van 1 Augustus 1932
werd verlaagd tot 0.15 per ton.
Het Is met dit tarief wel een lljdensgeechle-
denis.
By de Indienststelllng van de tip In Juli 1929
werd het tarief vastgesteld op 0 25 per ton.
Dit bedrag was misschien in den aanvang ge
rechtvaardigd toen nog afgewacht moest wor
den hoe het bedrijf zich zou ontwikkelen, maar
het was aan geen twyfel onderhevig, dat het
veel te hoog was voor het geval dat van de tip
een druk gebruik gemaakt werd.
Toen al spoedig een groot tonnage omgeslagen
werd, drongen de Mijnen dan ook op verminde
ring van het tarief aan. Tot Augustus 1931 duur
de het eer het Rijk het tarief van 0.25 tot
0.20 verminderde.
Deze verlaging achtten de mynen, gezien het
zeer drukke gebruik dat van de tip gemaakt
wordt, volstrekt onvoldoende en onmiddeliyk
werden opnieuw pogingen In het werk gesteld
om de Regeering te bewegen aan de rechtma
tige verlangens der mijnen tegemoet te komen.
Daarbij deden de Mijnen gelden dat de baten
welke het Ryk trok van de tip, by welken bouw
allerminst de bedoeling van wtnstmaken had
voorgezeten, bulten alle verhouding staan tot
de geringe kosten, welke aanleg en exploitatie
daarvan hadden vereischt; zy wezen er boven
dien op. dat b v. In het Ruhrgebied voor het
gebruik van soortgelijke Inrichtingen wegens
rangeer- en tlpkosten te samen ongeveer 0.06
per ton betaald wordt en dat het vervoer daar
te lande via de havens door speciale tarieven
wordt aangemoedigd. terwijl de Limb Mijnen
voor het vervoer naar de havens nog altyd zeer
hooge vrachten moeten betalen.
De Mynen verzochtten daarom de Regeering
het tarief voor de tip te bepalen op 0.10 per
ton voor rangeeren en tippen te samen, welk
bedrag volop toereikend f is om de kosten te
dekken van de tip. die zoo druk werk heeft ge
kregen. dat het vaak het vermogen van de in
richting dreigt te boven te gaan
In Maart 1932 kwam een nieuwe verlaging
en wel men schrikke niet van ƒ0.20 op
0.18 per ton.
Ten derde male werd de Regeering door de
Mynen bestormd, thans met het poovere resul
taat, dat met ingang van 1 Augustus het tarief
van 0.18 met zegge en schrijven drie centen
werd verlaagd, waardoor het belandde op het
nog altyd veel te hooge bedrag van 0.15 per
ton.
Het heeft In breeden kring teleurstelling ge
wekt. dat de Regeering. van wie de Minister van
Waterstaat In zyn brief aan den R K Mijnwer-
kersbond van 27 Juli 1932 verklaarde, dat zy
met den zorgvollen toestand in de mynlndustrle
medeleeft, zich niet tot een royaler gebaar
heeft kunnen opwerken.
Ter inleiding van den vacantlecursus van het
Onderwysfonds voor de Scheepvaart heeft
Dinsdagmiddag te Rotterdam, aan boord
het instructievaartulg .Prinses Juliana”
bijeenkomst plaats gehad, welke os. werd
gewoond door het Tweede Kamerlid mej.
C. F. Katz en mej. mr. T. Versteeg, en
heeren 8- van Efferen, oud-hoofd van de Schip-
persschool. A. de Vos. directeur van de Binnen-
vaartschool te Rotterdam. C. A. M C. van
Kasteel, secrtaris van de Reedersvereeniging.
A. Elfers, voorzitter van de Vereenlging van
Gezagvoerders by de Binnenvaart en voorts
personeel van de Binnenvaartscholen en ver
tegenwoordigers van vakorganisaties.
Het doel van dsae bijeenkomst was. dat de
beer H. P. C. Schram, voorzitter van de Neder-
Jonge arbeiders renden wat zij konden
naar den uitgang. Toen ik even later ver
scheen. werd de oorzaak van deze haast mij
duidelijk. In den fabrieksmuur zijn drie
openingen gemaakt en voor deze verdrong
zich op den smerlgen. modderigen weg. die
langs de hal loopt, een groote menigte. Ieder
trachtte zoo gauw mogelijk in het bezit te
komen van een bon A 2% of 30 kopeken, die
recht geeft op een middagmaal in de kan
tine.
Als een bijenzwerm voor het vlieggat
kleefden zij hier samen, rekkend, dringend,
duwend en ruziemakend. Een eenvoudig en
doeltreffend middel om een al te opdrin-
genden buurman kwijt te raken is: zijn pet
nemen en die achter den hoop gooien. Ón-
middellljk zit hij haar achterna Want wat
hier een oogenblik onbeheerd blijft, is ver
dwenen
Het was een zeer onwaardige vertoonlng
en ik heb er mijn gids, die steeds bereid is
heel Sovjet-Rusland voor zyn verantwoor
ding te nemen, ongezouten mijn meenlng
over te kennen gegeven. Het Is geen kunst
hier gebouwen neer te zetten, zooals zij in
het kapitalistische buitenland al een halve
eeuw bij duizenden staan en het is ook geen
kunst deze vol te stoppen met Amerikaan-
sche machines, bedrijfsklaar gemaakt door
Amerikaansche ingenieurs en onderhouden
door Dultsche monteurs. Dat het Heine
beetje organlsatie-vermogen daarbij van de
Russische leiding zelf gevraagd, nog ont
breekt. noem ik een schandaal.
Het moest in een kapitalistisch land eens
voorkomen, dat arbeiders, die vier uur heb
ben geploeterd en hongerig zyn, daar bulten
in modder en regen slag moeten leveren om
voor hun goede geld een etens-bonnetje
machtig te worden! Het is een ongehoord
schandaal!"
Blokhuis en als secretaris den heer R Wagter;
Edam: de heeren B. Demmer, O. Dyk. Br.
Kwakman, h. Molenaar en J. Steur; als voor
zitter aangewezen den heer B. Demmer en als
secretaris den heer O. Dyk;
El burg: de heeren A. van Doorn, F. B.
Hengeveld. 8t. Hopman. H. Hulst en Joh.
Wynne; als voorzitter aangewezen den heer
Joh. Wynne en als secretaris den heer F. R.
Hengeveld;
Enkhulzen: de heeren Jac. de Bruin,
Klaas Gaar, J. Kofman, Jacob Lub en Chr.
Roosendaal; als voorzitter aangewezen den heer
Chr. Roosendaal en als secretaris den heer J
Kofman;
Harderwyk: de heeren B. den Herder,
C. Klaassen, B. A. van Kuik. F. Poorter en M.
Schriener; als voorzitter aangewezen den heer
F. Poorter, en als secretaris den heer B. A. van
Kulk;
Hoorn: de heeren 8. R. Doornbos. P. Ho
man, P. Steenblok. A. Velthuis en W. Worms-
becker; als voorzitter aangewezen den heer P.
Steenblok en als secretaris den heer 8. R.
Doornbos;
Huizen: de heeren H. Bos, Jac. Kos, C. L
Schreuders, P. Veerman en A. v. d. Wal; als
voorzitter aangewezen den heer H. Bos en als
secretaris den heer C. L. Schreuders;
Kamden: de heeren A. Berends, B. Dien
der, B. Kruithof, T. Landsman en P. Reumer
Rzn als voorzitter aangewezen den heer B
Kruithof en als secretaris A. Berends;
Lemsterland: de heeren H. Daan. J.
Koornstra. L. J. Poepjes. F. Rlnsma en Jurjen
de Rack Pzn.; als voorzitter aangewezen den
heer F. Rinsma en als secretaris den heer H.
Daan;
Marken: de heeren J. Dorland Czn., Jac.
Teerhuis Kzn., O. Visser Czn., P. Visser Jzn. en
A. Zondervan; als voorzitter aangewezen den
heer A. Zondervan en als secretaris den heer
P. Visser Kzn.;
Medembllk: de heeren N. Th. Giellng, P.
Gorter, L. J. J. Heilema, P. Kooy en P. Snel;
als voorzitter aangewezen den heer P. Kooy en
als secretaris den heer L. J. J. Heilema;
Monnikendam: de heeren 8. Beets te
Uitdam, Jac. Groenewoud, J. Mol Czn., N. J.
Steur en 8. van Zanten: als voorzitter aange
wezen den heer Jac. Groenewoud en als secre
taris den heer J. Mol Czn.;
Stad-Vollenhove: de heeren Joh. v. d.
Berg. J. B. Dragt, W. J. Noback, Hendrik Rege-
link en P. Vis; als voorzitter aangewezen den
heer J. B. Dragt en als secretaris den heer W
J. Noback;
Stavoren: de heeren TJ. Bleeker, M de
Groot, D. Mulder, P. 8. Visser en K. J. Zelden-
rust; als voorzitter aangewezen den heer D
Mulder en als secretaris den heer M. de Groot;
Urk: de heeren Jac. Bakker Lzn., A. Keuter,
I. Kuyper, Jac. Neutjes Hzn. en A. van Urkt
als voorzitter aangewezen den heer I. Kuyper
en als secretaris den heer A. van Urk;
Wi erlngen: de heeren G. Dirks, B. Kat,
K. Keuris Azn.. 8. de Vries Pzn. en J. de Wit;
als voorzitter aangewezen den heer 8. de Vries
Pzn. en als secretaris den heer J. de Wit.
Heden is het honderd jaar geleden dat te
Rotterdam overleed de koopmansdochter mej.
Maria Catharina van Dooren, die haar heeie
nalatenschap by testament vermaakte an de
beoefening der weldadigheid.
Reeds tijdens haar leven had zU veel armoede
gelenigd. By de opening van haar testament
bleek, dat baar kapitaal moest dienen om een
vrouwengesticht te vestigen ter beoefening van
de liefdadigheid. Dit gesticht moest haar naam
dragen en het la het Maria Catharina van
Dooren’s Gesticht van Weldadigheid, dat hier
mede zyn eeuwfeest heeft te herdenken.
Eerst was dit gevestigd aan het pand, dat de
stichteres aan de Korte Hoogstraat had be
woond.
In 1908 had de overplaatsing plaats naar den
Coolslngel, waar de bekende architect Jac. van
Gtls het groote Moeke sleriyke pand tusschen
de Passage en het Gymnasium bouwde.
Dit was de wil van de stlchtsvrouwe, dat
de gelden, welke haar stichting als vrucht zou
af werpen, voor drie vierden zouden ten goede
komen aan katholieke armen en voor een
vierde aan de protestantse he armen. In over
eenstemming hiermede bepaalde zy, dat er aan
het hoofd der stichting vier bestuurders zouden
staan, waarvan er een protestant moest rijn.
Hoofdbestuurders konden by hun leven zelf
hun opvolgers aanwjjzen Vandaar dat het eere-
ambt dlkwyis in één familie bleet (de Van der
Loo’s, de Hoogeweegen’s. de van der Krui’s.
de Hoogewerffs, de Bruyn’s, enz.).
Krachtens traditie brengt de Minister van
Binnenlandsche Zaken ieder jaar nog een be
zoek aan de stichting en dechargeert dan de
hoofdbestuurders van het door hen gevoerde
beheer.
In den loop der laatste halve eeuw is het kapi
taal der stichting door belegging in bouw,
grond zeer aanzleniyk uitgebreid. Het is de
grootste particuliere instelling vim liefdadigheid
geworden.
De tweede circulaire heeft betrekking op de
tegemjbeikoming in de kosten van administratie.
Van de zyde der kasbesturen werd opge
merkt, dat de tegemoetkoming van 1 cent, die
in de laatste jaren werd verstrekt, in normale
omstandigheden slechts ’n zeer sobere tege
moetkoming Is en dat zy daarin hebben berust,
omdat ze het beheeren der kassen door de Vak-
bondsbesturen als ‘n goed wisten te waardee-
ren.
Om een duidelyk sprekend voorbeeld te noe
men: het bestuur van onzen bouwvakarbeiders-
bond heeft sedert 1921 tot en met 1930 alleen
voor de administratie der werkloozenkas uit
gegeven een bedrag van 413.866.9954 en als
toelage ontvangen 73.384.81.
*t Spreekt vanzelf, dat tengevolge van de
huidige werkloosheid de administratie der ver
zekering zeer sterk is toegenomen en de lasten
dus verzwaard.
Dat in deze omstandigheden de tegemoet
koming nog zal worden verminderd, werd reeds
onbiliyk geacht en men kon zich dus met den
aangekondlgden maatregel principieel niet ver-
eenlgen. Op deze” wyze. zoo werd opgemerkt,
geeft de Nederlandsche Staat wel minder geld
uit, doch hy wentelt die uitgaven op anderen
af en economisch beteekent deze vermindering
niets, wyi de uitgaven evengoed als voorheen
moeten worden gedaan.
Vooral veel bezwaar ontmoette de aankondi
ging, dat reeds voor het loopende jaar de tege
moetkoming zal worden teruggebracht tot
cent.
O.L volkomen terecht werd opgemerkt, dat,
gezien de omstandigheid, dat de mededeellng
eerst in Juli gedaan werd, de kasbesturen niet
in tte gelegenheid zyn met deze vermindering
ook maar *t minst rekening te houden.
Op grond van het bovenstaande verzoeken
wy Uwe Excellentie beleefd dezen maatregel
en zeker voor het loopende jaar terug te
nemen.
Het schynt voor velen uiterst moeiUjk,
glch in te denken en in te leven In de eko
nomische en financleele moeliykheden,
waarin Nederland verkeert, in den nood
toestand, waarin wij ons bevinden en waar
uit wy ons moeten trachten te redden.
Geleldeiyk echter naarmate de bevin
dingen en beschouwingen van het rapport-
Welter meer bestudeerd en beter begrepen
worden, dringt het besef der werkeiykheid
meer en meer dóór.
Zoo vonden wy In „De Morgen”, welk
blad een serie artikelen wydde aan het rap-
port-Welter, In een misschien niet zóó on
ontkoombaar bedoeld dilemma den nood
toestand volkomen zuiver geschetst.
Het blad is over het rapport en deszelfs
conclusies we zouden haast zeggen: a
priori natuuriyk niet best te spreken,
maar vooral keurt „De Morgen” het af, dat
de Commissie van een onjuist uitgangspunt
»ou zyn uitgegaan.
Na namely k geconstateerd te hebben, hoe
ellendig de toestanden zyn, hoeveel werk
loosheid er is, stelt de commissie vast (blz.
22) dat onze bedryven genoodzaakt worden
„hun productie te concentreeren op de be
perkte binnenlandsche behoeften”, en
onmiddeliyk laat zy daarop volgen: „de
toekomst ligt voor hen toch weer op de we
reldmarkt.”
Met deze apodictische bewering, die vol
gens „De Morgen” heel moeiiyk waar te
maken zou zyn, en geen steun zou vinden
in de feitelyke ontwikkeling der toestanden,
heeft de Commissie het uitgangspunt en
den grondslag harer geheele verdere rede-
neering vaakgesteld. Op de wereldmarkt
kunnen de bedryven slechts concurreeren
indien'hunne productiekosten dit toelaten.
De productiekosten zyn in hooge mate af-
hankeiyk van de loonen en van de lasten
welke de Overheid op de Bedrijven legt. En
dan volgt in het rapport:
Wy citeeren uit „De Morgen”:
„Tegenover dit uitgangspunt stellen
wy de noodzakeiykheld van de vorming
eener afgesloten economische eenheid
van landen van ongeveer hetzelfde
welvaarts- en cultuurpell; en, wan
neer dit niet bereikbaar is, desnoods
eener Nederlandsche Ryks-autarchle.
Wie eenmaal "t uitgangspunt der Com
missie aanvaardt, komt ook noodwen
dig tot de consequenties: de vrye con
currentie op de wereldmarkt altyd
dan nog maar voorzoover deze niet
door de maatregelen van zeer belang-
ryke staten is afgesloten! is slechts
mogeiyk by een loonpeil en by een be
perking der staatsuitgaven, die zulk
een concurrentie mogeiyk maken. Wie
dit standpunt aanvaardt, ontkomt niet
aan de consequenties van zéér ver
gaande loonsverlaging en ten slotte
aan algeheele neerhaling van ons wel
vaarts- en cultuurpell, tot de afbraak.”
Ziedaar dus het dilemma:
ófwel terug naar lager peil, zóó dat we
zy het op menscheiyke wyze eenlgs-
zlns op de wereldmarkt méé kunnen, ófwel
ons afzonderen In ekonomische combinatie
of in z.g. autarkie.
Nu vragen wy echter:
acht ,J)e Morgen” dit laatste ook maar
In de verste verte voor verwezeniyklng vat
baar? Met welke landen zouden wy ons
moeten combineer en? Met België? Dan zou
den we om te beginnen moeten afzakken
tot het Belgisch ekonomisch peil! Heeft
„De Morgen” dóór zin in?
En Nederland op zichzelf?
Kom! Daaraan kan de schryver in „De
Morgen” geen oogenblik gedacht hebben.
Het dilemma, dat ,J3e Morgen” stelde,
achten wy heel juist, maar aangezien de
ééne „mogelljkljfcld” by eenlge nadere be
schouwing al terstond als onmogeiyk ult-
geschakeld moet worden, biyft er en dat
is de pyniyke conclusie! niets anders
over, dan dat wy op een lager niveau gaan
leven en onszelf Juist daardoor in de we-
reld-samenwerklng zooveel mogeiyk voor
fatale InzlnHng behoeden.
wy herhalen, wat wy reeds zoo vaak
schreven:
*t Is te weaschen, dat deze afdaling naar
een lager niveau zoo pynloos mogelijk ge
schiedde, ’t is te wenschen, dat verbeterde
omstandigheden een niet al te diepe afda
ling zullen gedoogen, 't is te wenschen, dat
men de ekonomisch-sterksten het zwaarste
van den last zal laten dragen, dat men mid
delen zal kunnen beramen om althans de
pljniykste bezuinigingen door hoogere
of nieuwe heffingen overbodig te maken.
dat is allemaal te wenschen.
Aan groote bezuinigingen, waardoor wy
tot een lager levensniveau geraken, zullen
wy echter niet kunnen ontkomen.
„Naar wij van meerdere besturen van werk
loózenkassen vernamen, werden door Uwe Excel
lentie aan die besturen In den loop der vorige
maand een aantel circulaires gezonden, waar,
van vooral *n tweetal 'n mlndei aangenamen
Indruk gemaakt heeft op de kasbesturen der bjj
ons Verbond aangesloten Vakbonden. Deze cir
culaires werden besproken In een speciaal daar,
toe belegde vergadering, als resultaat waarvan
wij U het volgende berichten.
De eerste circulaire, die betrekking heeft op
de reserve-vorming voor het volgend jaar, wem
voor bonden, welke het maximum-percentage
van 300 zullen genieten, in tegenspraak geacht
met de toezegging van Zijne Excellentie den
Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid,
wiens schrifteHjke mededeelingen uitdrukkelijk
de bedoeling hadden den betrokken kasbesturen
de zekerheid te geven, dat ze dit jaar voor het
doen van uitkeeringen zouden kunnen be
schikken over de 300%.
Op deze uitdrukkelijke bedoeling wijst oa.
ook de mededeellng. dat voor het doen der uit
keeringen ook de aanwezige reserves moesten
worden aangewend, terwijl bovendien den be
sturen werd in overweging gegeven, na te gaan
of met 300% en de aanwezige reserve aan de
verplichtingen zou kunnen worden voldaan, en.
zoo niet, maatregelen te nemen ten einde dit
wel te kunnen.
De kasbesturen
