ONS BLAD Het systeem Von Papen faalt Hij blijft buiten de regeering o Hitler laat zijn kans voorbijgaan I I VEREEN IGDE KATHOLIEKE PERS I Het nieuws van heden 1 Wapensmokkel Waterweg Metz- Thionville iri 'cu f i CU C' IN DIT NUMMER: VOORSTELLEN DER S.D.P. Regeeringscrisis in Chili VON PAPEN’S AANBOD AFGESLAGEN DE BAROMETER JOH. LAUWERS MAANDAG IS AUGUSTUS 1932 Het Weer1 FRANSCHE KASTEELEN V De Gordiaansche knoop 0 Socialisatie naar Hitler’s Daladier en Herriot program spreken Minister van Financiën treedt af Arrestaties in Rusland Daladier Nazi’s in de oppositie De man, die te veel vroeg Von Papens aanbod 3 e. Officieel communiqué I HINDENBURG ZEGT „NEEN” Domme eisch van „alles of niets’* door Hindenburg afgewezen BADENSCH MINISTER OVERLEDEN Portugeesche douane neemt kisten met oorlogsmunitie, bestemd voor Spanje, in beslag Het bekende kasteel te Blois aan de Loire, gezien vanaf de Place Victor Hugo. Plechtige opening van het kanaal, met den aanleg waarvan in 1929 werd begonnen DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Graanverduistering Ui Hindenburg naar Neudeck Mededeeling der N. S. D.A.P. ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c. p. regel; idem op pag één 55cp. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek Telefoonnummer 433 »^X\\\\\\Ullll lllI/f///////A4 S z' Geen verrassing, wel teleurstelling Weer een illusie armer Spaansch gezantschap onder bewaking De jonkers regeeren voort Joos en Bolz opnieuw by Von Papen ly®^* uï IL w NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 192 I het gebouw. maakte de toe. 1 I r» overgegeven, desillusies ■V of hü bereid was zelf, eventueel met andere ge schikte persoonlijkheden der N.S.D.AP. in de door RUkskanselier von Papen gelelde regee ring te treden. De heer Hitler ontkende dit en stelde den Rljkspresldent den eisch, dat hem de leiding der rüksregeering en de geheele staatsmacht in den vollen omvang werd overgedragen. Rljkspresldent von Hindenburg weigerde de zen eisch zeer beslist, daar hij het voor zijn ge weten en zjjn plichten tegenover het vaderland niet kon verantwoorden, de geheele regeerings- macht uitsluitend aan de nat.-socialistische be weging over te dragen, daar deze van plan is de macht eenzijdig toe te passen. HU betreurde, dat Hitler zich niet in de mogelUkheid zag de door het vertrouwen van hem, den rljkspresldent, aan het bewind geroepen regeering von Papen te ondersteunen. Het onderhoud eindigde met een ernstige vermaning van den rUkspresident aan Hitler, de door hem aangekondigde oppositie der NJB. D.A.P. ridderlijk te voeren, om zich te kunnen verantwoorden voor vaderland en volk. Zon op 5.44, onder 834. Volle maan Dinsdag vjn. 9.92. Licht op 8.54 MOSKOU, 15 Aug. (V. D.) In verband met verduisteringen in de graanopslagplaatsen heeft de G.P.OE. in Zuid-Rusland en in den Kauka- sus verscheidene personen gearresteerd, groo- tendeels verantwoordelUke leiders der graan- bureaux. In totaal zijn 68 personen gearresteerd, die door de O.P.OE. berecht zullen worden. Onder de gearresteerden bevindt zich een aantal leden der communistische partij, die bovendien voor de partUrechtbahk terecht zullen staan. PARIJS, 14 Aug. (Reuter.) President Lebrun heeft heden in tegenwoordigheid van den Fran- schen premier Herriot en den minister van openbare Werken Daladier het kanaal Metz- Thlonville geopend, met welks aanleg in 1929 begonnen werd. BU de opening hield Daladier een rede, waar- Hoogste stand op Maandag 1 aar mn.: 165 Stilstand ,.T»b S üüi uuJ als plaatsvervangend Spaansch ambassadeur. Uit nadere inlichtingen blUkt echter, dat het hier een Portugeesche Opening Kanaal Mets—Thlonville. Wellington Koo gezant te ParUa. Berging der Niobe. Voorstellen der S.P.D. in den Rijksdag. Spaansche wapensmokkelarU? Woelig China. Accoord DantaigPolgn. Baitenlandsche persstemmen over de crisis in Duitschland. Anti-crisis-congres van Hoover. L T. F. te Praag. Ultrt. ,;-»rt? c.f r.fstaaoe...---uwe Ongelukken overal. Het systeem-Von Papen faalt. De RUksflnanciën en de krisis. De vrouw met het masker. O O hoffelüken voorzorgsmaatregel der regeering betrof, die eenigszins bevreesd was voor mogelijke manifestaties voor het gebouw l Het gerucht van de aangehouden kisten had zich namelUk snel in Lissabon verbreid en men eruit op. dat er een groote wapen- smokkelarij gepleegd was onder den dekmantel Verwachting: Zwakke tot matigen Noord-OostelUke tot OostelUken wind, licht bewolkt, droog warm weer. Hoogste barometerstand 769.9 te Doyan. Laagste barometerstand 749.1 te Isa, fjord. hooge borst, waarmee Hitler den 1 1 RUkspresident om het kanselierschap vroeg, was te hooger, naarmate hij er ■ekerder van was deze niet te zullen krijgen. Want in zijn hart is Hitler doodsbenauwd voor het aanvaarden van de regeermgsvrt- antwoordelijkheld. Dat is gebleken, toen het slimme Centrum onderhandelingen met de Nazi’s wilde openen om hun onder be paalde voorwaarden de mede-verantwoor- derwerpen om met steun van die zijde in de regeeringsbanken te klauteren. De socl- aal-democratische rijksdagfractle heeft Hitler al vast een leeljjken hak gezet door een aantal wetsontwerpen voor te bereiden, die zoo uit Hitler's program zijn overge- men, zooals b.v. socialisatie der groot-ln- dustrie en der groote banken, verdeeling van het groot grondbezit en kolonisatie van arbeiders en kleine boeren op het daardoor vrijgekomen land. De politieke toestand in Duitschland vormt nog steeds een Oordiaanschen knoop en wie de rol van Alexander den Grooten zal spelen om hem door te hakken, dat ligt nog in den schoot der toekomst verborgen. BERLIJN, 13 Aug. (W. B.). De ontvangst van Hitler bij rljkspresldent Von Hinden burg heeft ongeveer twintig minuten ge duurd. RUkskanselier Von Papen was bij het onderhoud aanwezig. De rijkspresident heeft den leider der Nationaal-socialisten uitgenoodigd, zitting te nemen in de rljksregeering of eenige van zijn vertegenwoordigers er in zitting te doen nemen. Hitler eischte daarentegen de volle staats macht voor zich op. De rijkspresident heeft dezen eisch afge wezen met de motiveering, dat hij de ver vulling ervan voor zijn geweten en het vaderland niet kon verantwoorden. Daarmede zjjn de onderhandelingen van heden met Hitler negatief verloopen. Machine twee v deUjkheid in de regeering te bezorgen. Het Centrum had een aan de grondwet ge- kluisterden Hitler wel als rUkskanselier wil len aanvaarden, overtuigd als het is, dat dan de partij-gieren zich op dezen partij- Prometheus zouden werpen om zijn inge wanden te vreten. Maar Hitler sloeg de on derhandelingen af. Hij wil dé macht, en de macht alleen, om geen verantwoording te behoeven af te leggen. Nu de macht hem door den RUkspresident geweigerd is, kan hU haar alleen nog door een staatsgreep overmeesteren. Maar zUn legaliteitsbelofte staat hem daarbU in den weg. HU zal dus met zUn partU weer in de oppositie moeten gaan, tenzU de heethoofden in zUn partU hem tot het schenden van zUn belofte zou den dwingen. Voor Hindenburg zit er nu niets anders op, dan te trachten het kabinet-von Papen als boven de partUen staand „praesidial- kabinet” te prolongeeren, zonder deelname van experts uit Nazi-kringen. In den nieu wen RUksdag zal het kabinet-von Papen echter slechts een zielige minderheid achter zich vinden. Ten behoeve van von Papen zou dan de RUksdag opnieuw kunnen wor den ontbonden, doch dit is totaal overbodig, aangezien nieuwe verkiezingen toch den ouden uitslag zouden bevestigen. Om von Papen echter zonder RUksdag te laten re- geeren, zou Hindenburg tot een staatsgreep moeten overgaan, maar, waar hU bü voor baat Hitler reeds voor het doen van een staatsgreep dreigend heeft gewaarschuwd, kan hU moeilUk zich zelf daaraan schuldig maken. Misschien, dat onder de huidige om standigheden Hitler en zUn scharen toch nog naar Canossa gaan en zich aan de strenge verwaarden van het Centrum on- Voor zUn vertrek naar Neudeck heeft de RUkspresident den RUkskanselier bü het af scheid op bet hart gedrukt, nu klaarheid ge schapen was in den polltieken toestand, met den grootsten spoed maatregelen te nemen tot leniging van de werkloosheid, daar dit zün voornaamste taak zal zün. De RUkspiesldent verklaarde, dat de RUks kanselier bU de vervulling van deze taak zeker kan zün van zün steun. KARLSRUHE, 15 Aug. (V. D.) Gisteren is in het ziekenhuis te Freudenstadt aan een hart verlamming overleden de Badensche Minister van Binnenlandsche Zaken Emil Maler, die nog eenige dagen geleden zUn 56ste verjaardag haa gevierd. Von Hindenburg is te 735 uur met den trein naar Neudeck vertrokken. De persdienst van de NS.D.A.P. deelt mede: De leider der N8.D.A.P. heeft heden bespre kingen gevoerd met den rUkskanselier en den rUkspresident Op de hem gestelde vragen, of hU en de partU bereid waren, in een regeering- Von Papen te treden, verklaarde de leider: WU zUn bereid en vast besloten de volledige verant- woordelUkheid voor, de Dultsche politiek in 'ieder opzicht op ons te nemen, wanneer men ons daarvoor de volledige leiding der regeering toevertrouwt. Wanneer dat niet het geval is, kan de nationaal-sociallstische beweging noch aan de macht, noch aan de verantwoordelUk- heid deelnemen, en in het bUzonder is er geen sprake van deelneming van de partU in de regeering-Von Papen. Toen RUkspresident Von Hindenburg weiger de de nationaal-sociallstische beweging als de sterkste partU de leiding der regeering toe te vertrouwen, werden de onderhandelingen zon der resultaat afgebroken. De verder te treffen maatregelen voor de verdere voortzetting van den strüd der nat.- SANTIAGO, 15 Aug. (V. D.) De Chlleensche Minister van Financiën Zanartu is als 'gevolg van de verwerping van zün nieuwe valutaplan- nen door de overige leden van het kabinet af- getreden. De radicale partU. waartoe Zanartu behoort, heeft de regeering haar verderen steun opgezegd en elscht de afzetting van den presi dent der republiek Dr. Davilla. in hü wees op de prachtige economische voor uitzichten, welke zich zouden kunnen openen als de Moezel-kanallsatle zou kunnen worden uitgebreid vaan Thionville tot Coblenz. Niets zou wenschelUker zün voor een loyale econo mische samenwerking tusschen Duitschland en Frankrük. Zulk een internationale samenwer king is een van de beste middelen om de drei gende moeilijkheden op te lossen. Frankrük is bereid gehoor te geven aan de roepstem van den Volkenbond, die op het gemeenschappelük uitvoeren van groote openbare werken heeft aangedrongen. Het welslagen hiervan zou een stuk oprechte vredespolitiek beteekenen. oek Herriot zinspeelde op de rol van de Moezel als schakel tusschen West en Oost. WU zouden, zoo ging hü in dit verband verder, den oorlog wel voor altüd uitgebannen willen zien, en hebben dan ook met vreugde Stimson’s ver klaring vernomen. Niettemin moeten wü vast stellen, dat de oorlogsgedachte nog levendig is. De verstandige staatslieden blüven vredelievend en waakzaam tegelUk. Frankrijk blUft vast be sloten deel te nemen aan alle oprechte pogin gen 8m den oorlog voor altüd te Uquideeren, maar het zal zich hoeden voor elke onvoorzich tigheid. Officieel wordt medegedeeld: RUkspresident von Hindenburg heeft Zater dagmiddag te 16.15 uur In tegenwoordigheid van RUkskanselier von Papen den leider der N.S.D.A.P.. Adolf Hitler, ontvangen voor een bespreking .van den polltieken toestand en de kwestie van een omvorming der rüksregeering. De RUkskanselier richtte tot Hitler de vraag, 1 van de Spaansche Ambassade. Voor de ontvangst bü den RUkspresident had in den loop van den middag een gesprek tus schen RUkskanselier Von Papen en Hitler plaats. BU dat onderhoud heeft de RUkskan selier verzocht. Hitler als vice-president in de huidige rüksregeering aan den RUkspresident te mogen voorstellen en verder eenige geschikte personen uit de nat.-socialistische beweging met gewichtige politieke en technische ministeries te belasten, teneinde deze beweging dien in vloed op de staatsregeering te geven,"die In overeenstemming is met haar sterkte. socialistische beweging zullen in een zeer bin nenkort te houden leldersbUeenkomst worden vastgesteld. De leider heeft nog Zaterdag Berlün verlaten. Èr wordt nog op gewezen, dat het officleele communiqué over de samenkomst HitlerHin denburgVon Papen op belangrijke pusten niet onbelangrüke onjuistheden bevat. De NSB. A.P. zal daar nag op terugkomen. Het negatieve resultaat van de ontvangst van Adolf Hitler is voor de politieke kringen der rükshoofdstaó geen verrassing. In de kringen der rüksregeering wordt ten zeerste betreurd, dat Hitler op dit beslissende uur gemeend heeft zich te moeten terugtrekken, temeer daar de rUkskanselier de deur verbazend ver ‘voor hem had opengezet. In politieke kringen vindt men dit te onbegrüpelüker. daar bet juist de regee ring-Von Papen is geweest, die door de ont binding van den RUksdag, de opheffing van het SA.-verbod en het vrügeven van den radio- omroep voor de Nat.-Socialistlscbe beweging veel heeft gedaan, ten einde een toenadering te bevorderen. Deze lijn had heden tot een zekere afsluiting kunnen konqen, doordat de nationale krachten der Nat.-Soclalistische be weging gelegenheid hadden kunnen krügen tot een beslissende deelneming aan de leiding van het rijk. BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR TeWoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS) Per kwartaal voor Alkmaar f 2. Voor buiten Alkmaar f 2.85 Met geïllustreerd Zondagsblad 10 60 hooger Dagblad uitgegeven door de N V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem T'X® ontwikkeling van de politieke ver- 1 houdingen in Duitschland bewUst steeds duidelUker, welk een onver en twoordeUjke dwaasheid de grUze RUks president beging, toen hU zUn trouwen kanselier dr. Heinrich Brüning afdankte om het met den partU-loos geworden gewe ren Centrumsman Von Papen te probeeren. Hindenburg heeft zich op aandringen van- «Un Oost-Pruisische vrienden aan illusies welke noodzakelUkerwUze op moesten uitloopen. Brüning moest weg, omdat de RUksdag, waarin hU nog een, zü het ook kleine, meerderheid had, niet meer aan de werkelüke partU ver houding in Duitschland beantwoordde. Het extra-parlementalre kabinet-Von Papen, dat op xekere voorwaarden door de Nazi’s werd gesteund, kreeg tot taak de zwaarste steenen des aanstoots, welke den Nazi’s den weg naar de regeerlngsverantwoordelUk- held versperden, op te ruimen. Het hief het uniform-verbod op en ontketende daardoor een moord-terreur der extremisten. Het schreef nieuwe RUksdagverkiezingen uit, welke aan geen der partUen een beslissende overwinning brachten. De illusie, dat het Centrum de regeering-Von Papen zou wil len steunen, vervloog in rook. Het Centrum bleef Mjn grooten leider Brüning trouw, ging in de oppositie en zag bij de verkie zingen zUn positie bevestigd en versterkt. De communisten, die door den z.gJi. boven- partUdigen Von Papen cum suis wel wat erg opvallend partUdig werden bestreden, groeiden eveneens in macht tegen de ver drukking in en kwamen met een paar mil- lioen stemmen winst uit den strijd te voor- schUn. Ten slotte schuimde de springvloed der Nazi’s omhoog tot aan de ministerze tels, tot aan, maar niet verder. De kleine burgerlUke partUtjes werden tot op eenige te verwaarloozen „Wenigkeiten” wegge spoeld, terwUl de sociaal-democraten maar xeer geringe verliezen hadden te boeien. Het gevolg van dit alles was een toestand, welke véél neteliger bleek dan hU onder Brüning ooit geweest was. LISSABON, 14 Aug. (Reuter). De Portugee sche douane heeft eenige kisten aangehouden, bestemd voor de Spaansche Ambassade, die oor logsmunitie bevatten. Door een anderen douane, post is nog een kist aangehouden, die een- zelfden inhoud bevatte. Andere zendingen zouden reeds aan de Spaan sche Ambassade zün afgeleverd. Men heeft zich eerst afgevraagd. of een employé van de Ambas sade niet bulten weten van zün chefs getracht heeft munitie te verschaffen aan de Portugee. sche opstandelingen. De zaakgelastigde verklaarde echter, daar de Ambassadeur afwezig was deze bevindt rieh op het oogenblik in Madrid dat de aangehou den ktsten monsters bevatten van Spaansche fabrieken eener Fransche firma, bestemd om het voorstel te ondersteunen tot den verkoop van 30.000 geweren aan de Garde Republlcaine. Teneinde deze bewering met bewüzen te staven, vertoonde hU een brief, welke onderteekend was door den directeur van het ministerie van buitenlandsche zaken, waarin werd aangekon- digd, dat de munitie bestemd was voor de Garde Republlcaine. De zaakgelastigde voegde eraan dat hU zich naar het ministerie had be geven. om alle noodige ophelderingen te ver schaffen. Verder meldt Reuter nog Naar aanleiding van deze affaire is het ge- heuw der Spaansche ambassade vannacht be waakt, hetgeen een protest zou hebben uitgelokt van den Spaanschen zaakgelastigde, die optrad ^|inds de RUksdagverkiezingen hebben de Nazi’s om de macht in het RUk ge- bruid. ZU wilden van geen coalitie met een der partUen weten. ZU waren de sterk ste partU in Duitschland geworden en eischten de absolute heerschappU in den staat voor zich op. Tot in de laatste instan tie hebben zU aan deze eischen hardnek kig vastgehouden en daarmede zoowel den RUkspresident als zUn kanselier Von Papen een nieuwe ontgoocheling bereid. Het sy steem Von Papen, dat de Nazi’s heette te moeten dresseeren voor het parlementaire juk, heeft gefaald. Dit dresseeren bestond trouwens nergens anders in dan in het zóó danig verbuigen van dat juk, dat heer Hit ler slechts even het hoofd behoefde te bui gen om er onder door te kunnen gaan. Maar Hitler boog niet. Von Papen bood hem het vice-kanseller- schap en het minister-presidentschap van Pruisen en zUn kundigsten partUbonz en de voornaamste ministerportefeuilles aan. Hit ler weigerde. HU vroeg, waar hU legaal geen recht op had, n.l. de dictatuur voor zün partU en den kanselierszetel voor zichzelf. Wat von Papen hem niet kón geven, wilde von Hindenburg hem niet schenken. Hitler, de leider van de sterkste partU in Duitsch land, zag zich geplaatst tegenover Hinden burg, den sterksten man in het RUk. Hin denburg, die met de regeering von Papen een concentratie van alle nationale krach ten heette te beoogen, kon het niet van zün geweten verkrijgen, nu deze concentratie een jammerlüke misrekening en mislukking bleek, het zwaar beproefde vaderland op genade of ongenade over te leveren aan een partU-dictatuur. Zün „neen” was een niet te miskennen motie van wantrouwen in de .■legaliteit” van Hitler en de zUnen, evenals zün ernstige vermaning tot de Hitlerianen om in de toekomst de oppositie op ndder- Ujke wüze te voeren. Hitler verzekerde, dat hü „legaal” zou blüven. Dit klinkt wel heel vreemd, want zUn eisch aan hem en zün partU de vólledige regeeringsmacht over te dragen, was opzichzelf reeds in strüd met de grondwet en dus „illegaal”. Het staat vast, dat Hitler steeds eerhjk naar „legali teit” heeft gestreefd en persoonlük wei voor een coalitie te vindeft zou zün geweest, maar zün fanatieke souschefs drUven hem door him gehitst ongeduld in een richting, welke hU tegen zün wil in volgen moet, juist als toen hü zich met tegenzin candidaat moest. Ibten stellen voor het RUkspresidentschap. De nieuwe soclaal-democratische rüksdag- fractie heeft een geheele reeks wetsontwerpen opgesteld, die zü in de komende zittingsperiode wil Indienen. Tot de politieke eischen in deze ontwerpen gesteld, beboeren opheffing der politieke nood verordeningen en het neerleggen door den rUkskanselier van zün taak als rükscommissa- ris van Pruisen De economische voorstellen zün in vier groe pen te verdeelen. De eerste groep verlangt het herstel der sociale voorzieningen, intrekking der verhoogde loonbelasting, opheffing van de noodverordening van 14 Juli JJ. en het verlee- nen van wlntertoeslagen bü den steun. De tweede groep vormt de kern der eiséhen: socialiseerlng der grootindustrie, nationallsee- ring der banken, verdeeling van het groot grondbezit en koloniseering van het vrijgekomen land door landarbeiders en kleine boeren. De derde groep houdt zich bezig met plannen tot werkverschaffing met openbare middelen: aan het werk zetten der werkloozen bü stratenherstellingswerkzaamheden, verbete ring van kanalen. Leenlngen moeten de noodige gelden opleve ren. Vermindering van den arbeidstUd tot 40 42 uren per week. De inkomsten zullen worden verhoogd door tabak- en petroleummonopolies, verlaging der hoogste ambtenarenpensioenen en salarissen. 'F ALKMAAB PAYGLOP 3 Barometers en Thermometers In politieke kringen houdt men zich thans begrüpehjkerwüze bezig met de vraag, hoe de toestand zich verder zal ontwikkelen. Het rüks- kabinet zal in zün huidige samenstelling aan- blüvqn, om aan de wenschen van alle nationale kringen tegemoet te komen. De rüksregeering zal natuurlük.zorg dragen voor rust en orde. Vree$ voor een gewelddadige omwenteling is ongewëttlgd. daar Hitler zelf gisteren en ook heden na de onderhandelingen heeft ver klaard, dat hü geen pogingen tot een staats, greep zou dulden. Met begrüpelüke spanning wordt de komende rUksdagzittlng tegemoet gezien. De mogelUk heid van een parlementaire meerderheid wordt sceptisch beoordeeld, daar coalitievorming door de nat.-soclalisten vooralsnog uitgesloten wordt Hoe de rüksdag zich zal houden tegenover de moties van wantrouwen, kan intusschen rustig worden afgewacht. Het Is goed denkbaar, dat de kanselier opnieuw gekozen wordt. Dit zün echter mogelükheden, die eerst na weken te overzien zün. BERLIJN, 13 Aug. (V. D.) Hedenavond laat heeft de RUkskanselier de centrumafgevaardig- den Joos en Bolz nogmaals bü zich ontvangen. HU lichtte hen In over de gebeurtenissen van heden en deelde hun het officleele communique van de Rüksregeering mede. De afgevaardig den onthielden zich er van. hun positie ten op zichte van de onderhandelingen te bepalen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1932 | | pagina 9