Andreas Sigismund Marggraf
RADIO-PROGRAM
De schaduw
Alle ahonné’s
MET HET
MASKER
DE VROUW
I
Dè lijst Van het
geheime comité
W
DINSDAG 16 AUGUSTUS
VERHAAL VAN
DEN DAG
tit
F
ONGELOOFLIJKE
MOGELIJKHEDEN
Paraat
Fransch acteur maakt
de rekening op
Niet voldoende
Stofnaam
Kritieke vraar
■N
FEUILLETON
ONTDEKKER VAN DE
BEETWORTELS UIKER
Een moeilijke strijd
gen
ge
nen
tras
Woensdag 17 Augustus
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
7
i
NCRV. «00. TUdsein en
door
Ik biyf! Zoolang de Russen de lUst niet
e
felljk
opge-
Acade-
door
KONIGSWUSTERHAU8EN 1835 M. 13.30
i>:
MILAAN
djn
517
VM
dut
ker
<3
XI
15
weer naar het huis. Charles?
(Wordt vervolgdj
lam
het
VOOR NADÉ'RE BIJZONDERHEDEN VER
WIJZEN WIJ NAAR DEN KATHOLIEKEN
RADIOGIDS
ede
den
tan
(or
ient gevonden hebt, zei
moet je heel diep ge-
Óramofoonmuziek2.20 Idem; 4.50 Concert zie
Hamburg; 10.50 Dansmuziek (Zie Berlijn).
135
Bad
ilfden avond nog kwam de officier
hten, dat de jonge graaf weder terug
Pa. heeft ma, als ze naar den poelier
g«»t, ook 'n jachtakte noodlg, net als u?
ler-
um
der
«e-
rer-
jan
1000
ito-
M-
ar-
cb-
Jen
md,
BEROMÜNSTER 460 M. 7 .20 Gramofoon
muziek; 8.20 Programma van München.
ROME 441 M. 8.20 „Coei fan Putte'
van Mozart, na afloop Dansmuziek.
Marie
5.00
Ligtvoet
gaaryie
concert;
platen.
LANOENBERO 472 M. 12.20 Populair con
cert door de Laszlo-kapel; 150 Concert oi r.
Eysoldt; 11.05 concert (Zie Berlijn).
vPARIJS (EIFFEL) 1440 M. 8 20 Program
ma van München.
tan
be
leid
te
op
en-
33
een
ian
en
te
chs
dig
er-
ilte
er
en.
te
st-
te
M*
ien
te
Kun je nu absoluut niet op dien stofnaam
komen, Kareltje?
Neen.
Waar is dan je Jas van gemaakt?
Van m’n vaders broek.
Rechter: Behalve de brandkast, hebt u ook
nog het juweelenklstje geplunderd, beklaagde I
Beklaagde: Edelachtbare, mijn vader zei al
tijd: Geld alléén maakt niet gelukkig!.
itle
en-
?an
at-
ge-
rnt,
l te
gen
aan
ram
Itle.
ten,
M.
tem
een
ras,
De
eg-
te
Jen
icr-
aan
rol-
lem
Ach
ge
tal
len.
ad-
«e-
een
ou
st
ed
re-
an-
>or-
gde
ho-
ve-
on-
de
en
ker
lere
as
gen
te
zij uit.
Paulina? vroeg de
De laatste Poolsche opstand was in bet be
gin van 1863 uitgebroken en in October van
datzelfde jaar werd graaf Berg, stadhouder en
opperbevelhebber, door den Czaar belast, het
koste wat het wilde, er een eind aan te maken.
HIJ was met de meest ultgebrelde volmacht en
een voldoend aantal soldaten te Warschau ge
komen en nu begon een waar schrikbewind.
Geen dag ging er om of er werden Poolsche
edelen gevangen genomen, gekerkerd, ter dood
gebracht of naar Siberië verbannen. De op
standelingen deden vergeefsche pogingen den
Russen te weerstaan; de macht was te groot
en de opstand verliep, zooals in zulke gevallen
steeds plaats heeft. De een na den ander viel
in handen der Russen of redde zich door een
overhaaste vlucht..
Op het kasteel
dnskl verkeerde r
KALUNDBORG 1153 M. 12.35 Uitzending
uit het Bellevue-strandhotel: 5 20 Gramofoon-
muzlek; 11.10 Dansmuziek-uitzending uit Res
taurant „Nlmb.”
kan ik me voorstellen, zei de oude
Dienaangaande heb ik niets op te
Wijzen en gewoonten veranderen
331 M. 750 Gramofoonmuziek;
8 20 Gramofoonmuziek.
In leder geval heb ik
Je op te dringen. Je i
te komen, zooals J<y
bent jong, en ik katf i
blootstelt aan moellUk
althans eenlgszins wa
naar Berlijn
werkte.
Reeds in 1'
mie van Wetei
In het chemi
mie heeft Marggraf tot op hoogen leeftijd ge
werkt, totdat ziekte hem verdere bezigheden op
dit gebied ónmogelijk maakte. Het is niet moge
lijk, alles te vermelden, wat hU bU zUn onder
zoek ontdekte. Door hem werd het bewijs ge
leverd, dat aluinaarde, bitteraarde en kalkaarde,
die velen voor dezelfde stof hielden, geheel ver
schillende samenstellingen zijn. De analytische
chemie bracht hy een belangrijk stuk verder.
ZUn grootste verdienste echter was de ont
dekking van bet suikergehalte van den beet
wortel. De behoefte aan suikerhoudende spijzen
was voor de chemici aanleiding, naar nieuwe
suikerbronnen te zoeken. Veel succes had dat
zoeken niet. In 1586 ontdekte Bartolettl de melk
suiker. In 1660 gaf Glauber de methode aan, om
suiker uit verschillende planten, vooral uit
bieten, te verwerven. Maar uit dit alles werd
1 geen industrie geboren. Ook Marggraf maakte
suiker uit berkensap en trok die uit in rozUnen.
Maar hü erkende, dat daarmee de juiste methode
nog niet was gevonden. Daarom gaf hU de zoete
Te Parijs vierde een bekend tooneelspeler
zUn Jubileum en moest dus ook een toespraak
houden. HU had beloofd, dat hU zijn levens
loop zou vertellen en wel aan de hand van
HAMBURG 372 M? 10.50 Concert;
Gramofoonmuziek 4.50 Concert uit
Pyrmont door het Kur-orkest o.l.v. Curt John;
11.20 Concert uit Hotel „Reichshof.”
Patroon (tot krantenjongen): Dat is'nu
de derde keer dat je vrU vraRgt om de begra
fenis van Je grootmoeder bU te wonen. Heb JU
dan drie grootmoeders?
Krantenjongen: Ja ziet u, mUnheer, één
van mUn grootmoeders was een tweeling.
zich In den spiegel
lerminst als een dii
Dat is wel een
punt, vader, verldaar
Dat 'is mogelUk.
dagen, dat hU langzaam de brgede, .met gras
begroeide laan naar het hqis opging, en zorg
vuldig uitkeek, waar hij liep, om niet den glans
van zijn mooi gewreven lakschoenen te beder
ven. HU vergeleek onwillekeurig dien tUd met
den avond, die nu voor hem lag: de ronde
tafel In het midden van de schitterende eet
zaal geschoven, als een oase van fUngetem-
perd licht en kleurenspel Lady May, vroolUk
als altijd Anstey met zUn moe gezicht en
zUn losse tong en de meesteres van Rulery
zelf, wat stemmiger in haar spreken misachten,
maar altijd met diezelfde geheimzinnigheid in
haar heele wezen. Meer dan ooit voelde 'Char
les Bell zich dien avond als haar hulpelooaen
slaaf. Al zUn vroegere Idealen schenen opeens
leeg, en laag bU den grond.
ZU kwam laat In den salon. Haar begroeting
was even onversehlUlg-mtn«aam als altUd. Er
was geen merkbaar verschil In haar manier van
doen of van spreken. En toch zóó nauw
lettend sloeg Charles BeU haar gade ont
dekte hU de teekenen van een héél fUne, niet
nader te bepalen verandering, waarvan men
niet kon zeggen, waar ze ophlpld of begon.
ZU droeg een Japon van witte zachte zijde
van bUna strengen eenvoud; voorts een parel
snoer. maar geen oorbellen, en geen ringen;
en heur haar was laag naar voren opgemaakt,
bUna als* van een meisje. ZU had meer kleur
dan anders, en een tUdehjke rusteloosheid
scheen in de plaats van haar gewone loomheid
te zijn gekomen.
Zooals wU reeds gezegd hebben, verkeerde
men op het kasteel in de grootste ongerustheid.
Ernestine keek hem vragend aan.
Toe, wees niet onbegrUpelUk, smeekte ze.
Het is te warm
Rozen en sentiment warden verondersteld
samen te gaan, verklaarde hij. Ik wensch
in overeenstemming te komen met mijn om
gevlng. -
Ernestine zweeg een oogenbllk.
Als Je hier se
ze onverschillig,
graven hebben.
Integendeel, antwoordde hU, ik heb
nauwelUks aan de oppervlakte gekrabd.
'Charles BeU keek onbehaaglUk van Anstey
naar zUn gastvrouw. Nooit geheel op zUn gemak
hier, had hU altUd een idee, dat achter de
allergewoonste opmerking een bedoeling stak,
die men met opzet voor hem verborgen hield.
Mr. Anstey ziet er geheimzinnig utt, merk
te hU op.
Anstey keek hem door zijn lorgnet aan.
Het ia een verrukkelUke omgeving, zelde
hU- Tusschen haakjes, Mr. Bell, hebt u wel
eens de rozentuinen van Carrou gezien?
Neen, nooit, antwoordde BeU afgunstig.
Maar ik heb gehoord, dat ze buitengewoon
mooi zUn.
Ernestine ging naar de deur.
De tuinen zijn mooi, zei ze, omziende,
maar de rozen zijn als alle andere rozen....
ze verwelken snel. Nu, tot vUf uur» Jullie alle
maal’
„Je bent weer laat; vjjf over
twee!”
„Kom, kom, kind, als ik thuis
was gebleven, was het precies
even laat geweest.”
Ik ben er te dlneeren gevraagd, vader,
antwoordde hij Het spUt me, dat ik u alleen
moet laten.
Ik heb er geen bezwaar tegen, om aUeen
te zijn, antwoordde Mr. BeU. Ik geloot, dat
antevoordde zfln vader.
ygeen bedoeling, om het
pent vrU. om te gaan en
zelf goedvindt. Maar - Je
niet toezien, dat Je Jezelf
kheden, zonder dat ik je
aarsebuw. Miss Atherton
is geen vrouw, waar je verstandig aan doet,
al te veel werk van te maken.
Deze rechtstreeksche woorden brachten den
Jongeling tamelijk van zUn stuk.
Ik.... ze lUkt me heel vriendeUJk en aardig,
stamelde hU.
Zelfs Jou kan ik geen dingen verraden,
ging zijn vader ernstig voort. die te mUner
kennis zUn gekomen in dienst van deze bezit
ting en deze Jonge dame. Haar vader was een
voortreffeUJk mensch, die ^ich^elf respecteerde,
zooals alle Athertons. Haar moeder was van
een aanzienlijke, maar minder respectabele fa
milie uft Frankrijk. Ik. die hier een leven zon
der afwisseling leid, en het eene jaar bU het
andere voeg, en de Jongelui groote menschen
van graaf Ladislaus Lesz
in in den grootsten angst en
ongerustheid. De graaf was namelUk president
van het geheim comité van den opstand eu
zUn zoon nam er even yverig aan deel als zUn
vader. Acht dager? geleden was de Jonge graai
Stanislaus plotseling op het kasteel verschenen
en had zUn moeder eenlge gewichtige papieren,
welke op den opstand betrekking hadden, te
bewaren gegeven. ZUn ^ader, bevreesd dat deze
papieren, waaronder de lUst der leden van het
geheim comité van den opstand was, in handen
der Russen zouden vaUen, had ze aan zUn zoon
toevertrouwd, teneinde ze in hun kasteel te
verbergen. De Russen zouden er zeker niet aan
denken de papieren daar in het afgelegen
kasteel in de bergen te zoeken, had Stanislaus
gezegd. Mocht zoo iets evenwel gebeuren, dan
moest men ze ergens in veiligheid brengen en
dan zou een witte doek aan een stok geknoopt
voor Stanislaus een teeken zUn, dat alles in
orde was. Men moest dat teeken op het mees»
vooruitspringende gedeelte van het gebergte
aan het meer plaatsen, zoodat Stanislaus van
de overzUde van het meer het sein kon zien.
Dit alles was afgesproken en PauUna, des
graven dochter, die met hare moeder’ en eenige
bedienden het eenzame kasteel bewoonde, had
op zich genomen het sein gereed te maken,
doch geen van hen dacht dat het noodlg zou
zUn.
De Russen dachten er echter wel deg^Uk
aan; de eene edelman na den anderé was ge
vangen genomen, zUn papieren in beslag geno
men, maar nergens vond men de lUst van het
geheim comité, de Ujst waarop de namen van
alle edelen stonden, die aan den opstand han
den deelgenomen. En juist die lijst wUde ae
gouverneur zoo gaarne hebben. Want hU be
greep maar al te goed, dat hU 'dan men!gen
edelman, die nu op vrUe voeten liep, kon ge
vangen nemen en in één slag een eind aan
alles maken. Op een morgen brachten zUne
spionnen hem bericht, dat de jonge graaf Lesz-
clnskl vermomd zUn verblUfplaats had ver
laten en haar het ouderlUk kasteel was ver
trokken. De officier, die dit bericht bracht,
verwachtte niet anders dan het bevel hem on-
middellUk gevangen te nemen, maar tot zuft'
verbazing knikte de generaal slechts zachtjes
eenlge malen en zelde toen:
t Is goed, lüitenant, lAat mU waarschu
wen als hu terug is.
Wat, uwe excellentie? vroeg de man ver
baasd, moet ik hem niet gevangen nemen?
Neen, volstrekt niet! Waarschuw mU als
hU terug is, herhaalde de generaal.
De officier vertrok in de grootste verbazing.
Toen hU alleen was, wreef de gouverneur
zich in de handen en mompelde: Nu geloof ik
dat wU een eind verder zUn Graaf Leszclnsm
is wel slim, maar mij toch niet te slim af. Zijn
zoon is de papieren van het geheim comité in
'zekerheid gaan brengen. Daar zullen de Russen
ze niet zoeken, denkt hjj; maar de Russen zui
len ze er juist zoeken en vinden ook!
En vergenoegd wreef hU zich nogmaals in de
handen
Dien
hem b<
was.
Net zooals ik gedacht had, zelde de gou
verneur. t Is goed mijnheer.
Anders niets van uwe orders? vroeg de
officier, meer en meer verbaasd.
Voor heden niets, dank u, over eenige
dagen zal Ik u een opdracht geven.
De officier boog en vertrok.
BRUSSEL 509 M. 12 20 Concert door het
Max Alexys-orkeïst; 1.30 Vervolg-concert; 9.20
Uit het Casino te Knocke; 9.00 Gramofoonmu-
ziek.
De graaf en zUn zoon hadden reeds lang door
de vlucht aan de macht der Russen kunnen
zUn ontkomen, maar de oude graaf had ge
zegd:
ik zie ze, zooals ze zijn. De slechte eigenschap
pen van haar moeder zitten deze Jonge vrouw
in het bloed. Ze leeft, zooals het haar be
haagt en alleen om zichzelf te behagen.
Charles fronste geprikkeld de wenkbrauwen.
De koude, afgemeten woorden van zUn vader
waren als droppels Us.
Maar, vader, wierp hU tegen, ze be
weegt zich toch in de beste kringen, ze komt
aan het Hof, en haar naam wordt genoemd
onder de Aller-eerste. Als er iets niet in orde
was met haar, zou ze zóó niet ontvangen wor
den.
Van „eerste” kringen, of wat daar ver-
etecht wordt, weet ik niets at, antwoordde zijn
vader. Ze heeft verstand, en geld, en ze is een
vrouw. Daarom is de wereld aan haar kant,
denk ik. Ik heb je nu alles gezegd, wat ik leg
gen wou. JU kunt misschien de reden vermoe
den, waaróm ik feitelUk gesproken heb.
Ze zou het niet de moeite waard vinden,
om me voor den gek te houden, antwoordde
Charles bitter. Ik maak het daar net voltallig,
dat is alles.
Ik ben blij, dat je de jonge dame zoo goed
begrUpt. antwoordde zUn vader. Wil je zoo goed
zUn, vóór Je gaat, mij nog even dat boek en
mUn bril aan te geven En xfg Mary, dat mr.
Stuart vanavond niet komt eten.
Charles gehoorzaamde zwijgend. HU herin
nerde zich den tUd niet zoo lang geleden
nog dat zUn vader hem zou verzocht heb
ben, om aan den anderen kant van den haard
te gaan zitten, eveneens met een boek in 3Un
hand. ZUn gedachten gingen terug naar de
stof, die hU geproduceerd had. nog niet den
naam .suiker". Onvermoeid werkte hU verder.
BU den beetwortel stelde hU een zoetige smaak
vast. Hier scheen dus suiker voorhanden te zUn.
Na vrU langen arbeid gelukte het hem in 1747
werkelijk, deze suiker te voorschUn te brengen.
HU werkte een methode uit, volgens welke vrij
groote hoeveelheden betrekkelUk zuivere suiker
gewonnen konden worden, en hU trachtte deze
methode nog economischer te maken, door de
uitgeperste nog suikerhoudende resten der beet
wortels te gebruiken voor de fabricage van
spiritus.
De mogelijkheid tot stichting van een Euro-
peesche suikerindustrie was daarmede geschapen.
Marggraf's leerling, Franz Karl Achard. wijdde
zich aan deze taak en bouwde voort op de
ontdekkingen van zUn leermeester.
HU ging daarbij met omzichtigheid te werk.
De gewone beetwortels, 'zooals ze toen aangiet
vee gevoerd werden, waren nog bel
sulkerarm. Door ze te kweeken trachtte Achard
het suikergehalte te verhoogen. Het gelukte hem.
£U verbeterde ook Marggraf's methode van ult-
perslng. Daardoor werd het mogelUk, dat er
zooveel suiker werd geproduceerd, dat men aan
het bouwen van fabrieken kon gaan denken. De
eerste fabriek van Achard was maar'klein, daar
hU niet over geldmiddelen kon beschikken. Eerst
in het begin van de 19de eeuw kon hU een
grootere. fabriefc, bouwen.
Thans brak "de strijd uit tegen de beetwortel-
sulker, die met verbittering werd gevoerd. Aan
de ééne zyde de groote importhulzen van riet
suiker, aan de andere zijde Achard, alleen en op
zichzelf aangewezen. Misschien was hU’ln dien
strijd bezweken, als niet (iet Continentale Stelsel
van Napoleon den invoer van bultenlandsche
rietsuiker volledig had verboden.
Nu eerst zag men in, wat men aan de biet
suiker had en welke verdiensten Marggraf zich
door zUn ontdekking verworven had.
Zonder den arbeid van dezen grooten chemicus
zou men het jarenlang zonder suiker hebben
moeten stellen. Maar nu had men de beschik
king over een goedkoop voedingsmiddel, dat in
onbeperkte hoeveelheden kon worden^gewonnen
en dat economische voordeelen bracht. Groote
suikerfabrieken werden gebouwd. Toen het Con
tinentale Stelsel werd opgeheven, had men de
beetwortelsulker zóó zeer leeren waardeeren,
dat de rietsuiker haar niet meer kon verdringen
Wanneer men van
De schaduw spreekt,
Dan hoort men
Tusschgnbeide
Aan alles is
Een goede kant,
Maar ook een
Schaduwzijde!
De goede kant
Is dus de zon!
Men vindt dit
Heel natuurlijk.
Doch wat men zegt,
Dit^blljkt ook hier,
Is alkteijls
Maar figuurlijk!
Want gaan wij uit,
Het spreekt van zelf.
Men maakt het
Zich behaaglijk.
Dbch daarom ook
Men zegt al gauw
- De zon is
Onverdraaglijk!
En loopen wij
Waar ‘t open is,
Op wegen,
Dijk of heide,
Dan weten wij:
De beste kant
Is juist de
Schaduwzijde!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
Een van de voornaamste landbouwproducten
Is zeker de beetwortelsulkeuZU laat zich moel-
lUk meer uit ons bestaan v&gdenken; het lUkt
zelfs onbegrUpelUk, dat wU het zoo lang zon
der haar hebben kunnen stellen. Als wU ons
verdiepen in de wUzen, waarop de menschheid
de behoefte aan suiker dekte, vóór Andreas
Sigismund Marggraf de beetwortelsulker ont
dekte, dan komen we tot de conclusie, dat het
daarmee tamelijk treurig gesteld was. Vooral in
de noordelUke landen, waar het lichaam tot op
peil houden van zUn warmtegraad 'n verhoogden
toevoer van suiker noódlg heeft, moet men die
suiker wel zeer gemist hebben. Dat büjkt ook
daaruit, dat men getracht heeft uit de meest
verschillende planten haar te bereiden. In hoofd
zaak echter behielp men zich met honing. Onge
veer in de 16de eeuw begon de invoer van riet
suiker uit West-Indië en andere landen naar
Europa. Deze suiker was echter buitengewoon
duur. Alleen zeer welgestelde menschen konden
zich die uitgave veroorloven. Het was een luxe
artikel. De stichting van een beetwortelsulker-
industrie is ook in economisch opzicht een fac
tor van niet te onderschatten belang.
De man, aap wien wU de beetwortelsulker dan
ken, is niet alleen door de ontdekking daarvan
beroemd geworden. HU was een chemicus, die op
verschillend terrein arbeidde en zich wist los te
maken van de starre regelen van de school-
wetenschap, wat hem in staat stelde, iets nieuws
te vinden. Marggraf werd 3 Maart 1709 te Ber-
Ujn geboren als zoon van een apotheker. HU
studeerde medicijnen en mineralogie. In 1735
Keerde h|j van bultenlandsche universitelten
terug, waar hij eerst bU zijn vader
benoemde de Pruisisch!
chappen hem tot lid.
:he laboratorium van de Acade-
HUIZEN, 296 M. NCRV. a.00> Tijdsein en
Schriftlezing; 8.15 Morgenconcert; 10.00 Tijd
sein en zang door het NCRV Dameskoor; 10.30
Korte ziekendienst door ds. W. Tom; 11.00 Har-
moniumbespeling door H. F. Jurjaanz; 13.00
Politieberichten; 12 15 Middagconcert; 2.00 Ver
zender; 2 30 Leren van Chr., lectuur
een statistiek, die hU van tevoren had
maakt.
Toen het belangrijke oogenbllk aanbrak,
haalde hU een groot papier voor den dag en
begon als volgt:
Daar ik het grootste deel van mijn leven
op de planken heb doorgebracht, zal ik u ver
halen, wat ik in mUn kwaliteit van acteur
heb meegemaakt. In mUn vrUen tUd is mU
misschien ook wel eens iets gepasseerd, maar
dat kunt u in de kranten lezen en dhtgene,
wat de bladen niet vermelden, is zoo onbelang
rijk. dat het voor u van geen belang is. Ik ben
overigens een oud man geworden. Het leven
heeft mü te pakken gehad. Dit zult u beter
begrUpén, wanneer u weet, dat en hier ont
vouwde hU het papier ik 2318 liefdesverkla
ringen mocht ontvangenDaar komt nog
bU, dat 1925 meisjes mU trouw zUn gebleven.
'980 vrouwen deden niet voor haar onder en
zagen tn mU den eenlgen man, dien zU kon
den liefhebben. Ik zelf heb 1543 maal eeuwige
trouw gezworen en 775 keer meineed gepleegd.
Het uitbreken van den oorlog heb ik 3350 maal
meegemaakt en niet minder dan 2115 keer ben
ik zelf soldaat geweest. Men maakt zoo een en
ander mee. De huwelUksglften, die ik als meer
of minder liefhebbende schoonzoon kon In-
casseeren bedragen tezamen ongeveer 6 i 7
miUloen francs, 3 millioen gulden en 5 millioen
mark. Drie duizend keer heb ik gasten ult-
genoodlgd eq bU negenhonderd-twee-en-veertlg
gelegenheden heb ik ze weer de deur uitge
gooidAch ja, en dan de vreeselUke uren,
die ik in het gezelschap van roovers heb door
gebracht. Ruim 170 keer hebben zij mU ge
hangen genomen. Wat de schoonmoeders aan
gaatik heb er 2480 gehad.”
De spreker werd hartelijk toegejuicht.
Charles BeU liep de kamer In, o ie hU en zUn
vader met elkaar deelden als een soort heUlg-
dom mdf kantoor en half zitkamer. Mr. BeU
senior had zijn gewone Zondagsche pak aan
Dezelfde zwarte jas van harde, sombere stof,
en dezelfde donkergrijze pantalon, waarmee hU
's Zondigs méér jaren had rondgeloopen, dan
velen van de dorpsbewoners zich konden her
inneren. Charles daarentegen was gekleed in
avondtoUet van de laatste snit.
ZUn vader nam hem van het hoofd tot de
voeten op, met een gezicht, waarop geen en
kele uitdrukking te leren stond.
Je gaat t--
vroeg hU kalm.
WEENEN 517 M. 800 Concert door het
Weensche Symphonie-orkest ol.v. Kart Aude-
rieth mm. v. Almut Schönlng. zang; 10.15
Edmund Eysler en Charles Weinberger spelen
improvisaties (op eigen werken) op twee vleu
gels; 10.30 Dansmuziek door de Adolf Pau-
scher Jazz-Kapel mjn. v. Viktor Stemau,
zang.
BERLIJN 419 M. 10.50 ^ansmuzlek
de Wllll-Schönfeldkapel.
op dit blad zUn ingevolge de verzekerlngevoorwaarden tegen f by levenslange geheele ongeechjktbeld tot werken door f ‘TCfl bU Mn on8®T»l m,t f 9C/1 bl> wUee van een band 1 9C DU verlies van een C/> btt een breuk van Z Z/3 btl verUee van
ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeerlngen verllee van belde armen, belde beenen of belde oogen doodeljjken afloop f een voet of een oog f duim of wijsvinger f Obeen of anderen vinger
zelf werd aangeboden. Naar mUn idee is dat
niet, zooals het behoort. Ik ben een dienaar
van den eigenaar van deze bezitting. En ik
geef er de voorkeur aan, om znjj 'ébrUjk en
naar krachten van mijn plichten als die
naar te kwUten.
Charles fronste zUn wenkbrauwen, terwUl hü
bekeek. HU voelde zich al
lenaar.
:je ouderwetreh stand-
PARIJS (Radio) 1725 M. 12.50 Gramo
foonmuziek; 7.20 Idem; 8.20 Gedichten op gra
mof oonplaten.
je dat wel weet. Je hebt er ook geluncht, is 't
niet?
Charles knikte.
Miss Atherton vroeg me vanmorgen, ant
woordde hU.
En speel je kaart?
De vraag was te rechtstreeks, om haar te
kunnen ontwüken. Charles bloosde, toen hU
antwoordde.
Ze spelen bridge. Misschien word ik ge
vraagd, om mee te doen. Het is een soort van
whist, ziet u.
Bat
man.
merken.
met de geslachten, denk ik. JU bent joRg, en
ik b^p oud. Ik heb nooit getracht, je met mUn
vooroordeelen lastig te vallen. JU hebt méér
van de wereld gezien, dan ik ooit gezien heb.
Misschien heb je daar wijsheid opgedaan.
Charles was niet op zUn gemak.
Dat weet ik niet, vader, antwoordde hij.
NatuurlUk. de Zondag wordt tegenwoordig niet
meer zoo streng gehouden, ais vroeger. Ik mag
jself graag een rustimn dag, maar het is Ijler
gewoonlUk vrU vervelend; en ik geloof ook niet,
dat het verstandig zou zijn, een ultnoodlglng
van miss Atherton niet aan te nemen.
Misschien niet, antwoordde Mr BeU.
Aan den anderen kant zou ik je er aan kun
nen herinneren, dat Ik in al die 40 Jaar, dat Ik
hier rentmeester geweest ben, nooit behalve
dan een glas wUn de gastvrijheid heb aan
genomen, die mU door den vader en grootva
der van miss Atherton, en door de Jonge dame 1 heb zien worden ik «ie heel wat dingen, en
WARSCHAU 1412 M, 5.30 Opera-fanta-
sleën. Het Omroeporkest ol.v. J. Oalminskl; 5.40
Militaire muziek; 8.20 Populair concert; fo.20
Dansmuziek.
HILVERSUM, 1875 M. VARA 6 45
Lichaamsoefeningen ol.v. G. Kleerekoper; 7.30
Idem; 8.00 TUdsein en Gramofoonmuziek.
VPRO 10.00 MorgenwUding.
VARA 1015 Uitzending voor de arbeiders !n
de continuebedrUven. m.m.v. Het VARA Klein
Orkest en het VARA-Tooneel11.00 R VJ1.,
Cursus Knutselen In het begin door mej. H.
Plebenga; 11.30 VARA Klein Orkest; 13 00 TUd-
sein; 12.01 VARA-Septet o.Lv Is. Eyl; 12.30
Orgelspel door Joh. Jong; 100 VARA-Septet;
145 Verzorging zender: 2.15 VARA-Septet; 3.00
Voor de kinderen m m.v. het VARA-Mandollne-
ensemble oJ.v. Joh B. Kok met Gramofoonmu
ziek; 5 30 Vara-Septet. 6 30 R VU. Cursus: ..Hoe
Amsterdam een wereldstad werd”, door dr. J.
van DiHen; 7.00 VARA.Klelrr-orkest ol.v. Jan
van der Horst; 7.45 „Het Behang”. Spel van
kleWie menschen. door G. Pilger; 8 20 l.Cosi fan
Tutte”, Opera in drie acten van Mozart: 9.40
Voordracht door Adolf Bouwmeester; „Wat de
tuinman niet begreep", van C. de Bood; 10.40
Vara-Kleln; 100 Persbureau Vaz Dlas: 11.15
Vara-Klein-Orkest; 1150 Gram, muziek; 12.00
TUdsein en sluiting.
DAVENTRY 1554 M. 12.20 Orgelconcert
door Quentin Maclean 1* het Trocadero; 1.05
Gramofoonmuziek; 1.50 Concert door Jack
Martin en zUn orkest; 9.40 Concert door Fred.
Harley's Novelty Kwintet; 10.50 Het B. B. C.
Dansmuziek o.l.v. Henry Hall.
bezitten kunnen zU niet bewüzen dat ik voor
zitter van het geheim comité ben. Voor ver
raad ben ik niet bevreesd; Polen verraden el
kander niet. En de Jonge graaf had dit be-
aamd.
Dat aUes bespraken de beide gravinnen, de
oude en de jonge, en voor de zooveelste maal
herhaalde de oude gravin, dat zU maar wenach-
te, dat de graven naar ParUs waren gevlucht
toen een bediende buiten adem kwam binnen
stormen met het bericht, dat beneden in het
dal Russische troepen naderden.
De beide dames waren als door den bliksem
getroffen. PauUna waa de eerste die weder tot
zichzelf kwam.
De papieren, gilde zU, de papieren, God.
mama, die zijn in uw kast. Geef mij den sleu
tel, spoedig I
Men had namelUk de papieren eenvoudig in
de kast gesloten, waarin- de gravin al hare
kostbaarheden bewaarde. Mocht het ooit noo
dlg zUn, dan zou men ze altUd nog op een vei
liger plaats kunnen bergen, had men gedacht.
En ziedaar, daar waren de Russen reeds voor
de deur en nog was het kleine Uzeren koffertje,
dat de gewichtige papieren bevatte, niet ver
borgen.
Met een driftige beweging snelde PauUna
op hare moeder toe en nam den sleutel uit
haar bevende handen. Toen snelde zU de kamer
uit, naar het slaapvetrek. --
ZU had het koffertje, maar waarheen nu?
Waar zou zU het verstoppen dat men het
onmogelUk kon vinden? Het was geen kleinig
heid om die vraag te beantwoorden, want zü
had het leven van honderden edelen in de
handen; het leven van vader en broeder en
van al die anderen, die lid waren van het ge
heime comité van den opstand.
Eén ding begreep zU het koffertje moest
zóó verborgen worden, dat het niet gevonden
kon worden. Er moest daaromtrent zelfs geen
oogenbllk twUfel bestaan; anders sou het ver
bluf der Russen op het kasteel eene voortdu
rende kwelling zUn, een niet uit te houden
pUniglng.
Plotseling kreeg zU een gelukkige gedachte.
Goddank, ik weet het all riep zij uit en
meteen' snelde zU de deur uit.
Waarheen gaat ge dan. PauUna? riep de
gravin, maar PauUna liep snel den tuin door
en toen de bergen lp, zonder tets te hooren.
In den grootsten angst Uep de gravin, ge
volgd door haar getrouwen bediende, haar na,
maar zU 'konden zoo snel niet loopen als het
jonge meisje.
EindelUk echter zagen zU haar stilhouden.
ZU stond nu aan den rand van het meer, op
den hoogen rotswand. Diep, heel diep lag de
blapwe watervlakte daar, door geen windje
bewogen.
Plotseling hief PauUna de armen op en daar
vloog het kistje met de kostbare papieren door
de lucht.
Men hoorde op dezen afstand zelfs geen
plomp In het water, maar PauUna zag het
kistje verdwUnen. als een steen in de diepte.
Toen wendde zU zich om, haalde een witten
zakdoek uit haar zak, bond dien aan een stok
en plantte hem tusschen de steenen aan den J
rand van het meer.
God zU geloofd! riep
Wat hebt gU gedaan,
gravin, die inmiddels naderbij gekomen was.
Ik heb de Poolsche edelen gered van de
gevangenis, zelde zU- De bewUzen dat zU deel
genomen hebben aan den opstand liggen nu op
den bodem van het pelllooze meer. De Russen
kunnen komen!
God zU gedankt! riep da gravin uit. Dat
is mU een last van mUn ziel gewenteld. Ik zou
geen oogenbUk rust gehad hebben met die pa
pieren in huis, al waren zU ook nog zoo goed
verborgen. -
Ik ook niet, lieve mama, zei .Paulina, en
die onrust zou ons Juist verraden hebben. Laten
de Russen nu maar komen. Nu wy overtuigd
zyn, dat de noodlottige papieren niet gevonden
kunnen worden, nu mogen zU komen.
En zy kwamen en haalden het geheele kasteel
t onderste boven, maar zonder iets te vinden.
De gerustheid waarmede de dames, die
zich met niets bemoeiden, toeUeten dat men
aUes doorzocht, rapporteerde de officier aan
den gouverneur, was het beste bewijs dat er
geen papieren geborgen waren.
Maar in later Jaren bekeek menig Poolsch
edelman het prachtig geschilderde portret van
de achttlen-jarige gravin Lescinskl, dat eene
eereplaats in elk huisgezin innam en zelde dan:
.Dit jonge meisje redde den Poolschen adel in
1863 van den dood.”
zorglng
door mej. WenÜnkt 3.00 Pianorecital door Jo.
Goudsmlt; 3.25 Liederen-recital door Anne.
Boezaardt; 4.35 Vervolg pianorecital;
Kinderuurtje6.00 Chr. Liederen uurtje
door Joh. de Heer; 7.00 OnderwUsfonds voor de
binnenvaart: G. de Jong, spr.; 7.30 Politie
berichten; 7.45 Ned. Chr. Persbureau; 8.00 TUd
sein en Amsterdamsche Orkestvereenlglng oJ.v.
Frans van Diepenbeek; 9 00 Stafkapitelne M.
van het Leger des Hells over: Utt-
in wegen en heggen: 9.30 Vervolg-
10.00 Persbureau Vaz Dlas; 10.30 Gr.
