k
Prikkeldraad
Een stukje gezinspolitiek
Een hittegolf
De Rozenkrans
De Rijksfinanciën
in de k^sis
Wat een mensch waard is
Russische wissels
De commissie-Welter en de
voorgestelde loons
verlaging
li
DINSDAG 16 AUGUSTUS
Hocus-pocus-politiek
„DRUIVEN ETEN” EEN SUCCES
GEEN KOFFIE-BELASTING
GRONINGEN BEZUINIGT
Drie leeraren op wachtgeld
BENOEMINGEN
In het Aartsbisdom
Watertochtjes in het Westland
En.... „Het Volk”
Ss
20
voor
Totaal
254
de
'b
zou
dus
„Om dien en andere reedenen elsch Ik een
schadevergoeding van 5000.zegge vijf
duizend gulden. Ik wil zoo als U het waar
schijnlijk ook liever zult willen deze zaak
netjes behandelen, zonder ruchtbaarheid
aan te geven, maar verlang dan ook door U
op dezelfde manier te worden behandelt.”
40
37
8
16
3
Pal
ieren
tleke kwakzalvers van het slag-Oudegeest!
Nadat de heer Oudegeest, die als voorzit
ter der op één na grootste politieke partij
in Nederland toch waarlijk wel eenlgermate
de voorzichtigheid betrachten mocht, in een
radlo-rede zijn flnancieele wijsheid had ge
lucht, hebben wij hem als een dolenden gids
gequaliflceerd en voor die quallflcatie de
noodlge motieven aangevoerd; het Ch riste-
Ujk-htetortech blad „De Nederlander” toon
de zich evenals wij verwonderd over zóóveel
aanmatiging van den heer Oudegeest, die in
een hand-om-draaiqn de middelen aan de
hand scheen te willen en te kunnen doen,
waarmede Nederland volledig uit den brand
zou zijn,
Kom eens óp met uw berekeningen, zoo
luidde de uitdaging aan het adres van den
heer Oudegeest.
Ep met de kenmerkende zelfverzekerdheid
van den dilettant, die óveral raad op weet
en geen enkele moeilijkheid ziet, is de heer
Oudegeest promt met een kant-en-klaar
antwoord gekomen; in de bladen der
„Arbeiderspers” kraamde deze kermte-f inan-
cier terstond na de uitdaging zijn verlok
kende hocus-pocus-polltlek uit:
„Welter vindt 10 0 millloen, wij vinden
254 millloen!”
En daaronder kwam het:
chen
wlen
Hohe
eenig, hoewel gering, verschil gaf. Op
desbetreffend verzoek was Mgr. Eras
V
won
dden
ellng
voor
lijk)
heb-
irkel.
Idens
mke-
>ben-
TPta
rvan
zich
Een
itevol
nden
eeën.
iden
teen,
bouw
later
om
het
Hoe
wel
den»
Het
rling
sar-
Wee-
aaf-
zich
n in
i ge-
ede-
zal
srtog
huls,
ezen
■lief»
ge-
vafi
I zoo
bare
or-
:nde,
ver-
i de
out
ride
>ne-
w in
lotte
ape-
nts-
scok
Ijfe-
dan
Hint
ralti-
aan-
hon-
zelfs
chter
;rtfjd
elijke
aren,
P'dit
krjjk,
bt
itek-
Een
van
uide-
gens.
geen berichten) plotseling een eln-
door den inval van een koelen
luchtstroom, die binnen een uur tiJds den ther
mometer 11 graden deed dalen en na de
drukkende hitte een heerlijke afkoeling bracht.
De inval van deze koele lucht deed zich voor
als een krachtige windstoot uit het Zuid-Wes
ten, die geweldige stofwolken opjoeg en onge
veer een kwartier aanhield. Zooveel stof werd
opgewaald, dat het vergezicht als door een ne
vel versluierd werd. De aankomende stofwolk
had een geelacbtlge tint.
Nadat deze stofwolk gepasseerd was begon
nen zich in verschillende richtingen onweers
buien te ontwikkelen, waardoor den geheelen
namiddag het gebrom van den donder te hoo-
ren was. Regen viel hier (d.vz in de omgeving
van Lelden) slechts heel weinig, maar het te
wel waarschijnlijk dat op verschillende plaat
sen zware regens zijn gevallen. Ook UJkt bet
mij waarschijnlijk. dat in bet Zuiden en .Oosten
des tends zware buien zijn gevallen en bet zou
mij niet verwonderen wanneer wij ook van hoo-
zen en wolkbreuken te hooren krijgen, want bij
zoo’n overgroote oppervlakte heerschende hitte
kan het heel licht tot geweldige uitwisselingen
van heete lucht tegen koele lucht komen, waar
van dan zware onweders, wolkbreuken, hagel
slag .en onder bepaalde omstandigheden ook
vernielende wlndhoozen het gevolg zijn. Het zal
echter pas na een paar dagen mogelijk sQn om
na te gaan welke gevolgen deze hittegolf ge
had heeft en nog hier en elders kan veroor-
zaken.
(Nadruk verboden).
Gedurende de laatste dagen ondervindt een
groot gedeelte van West- en Zuid-West Europa
de gevolgen van een hittegolf, die voornamelijk
Frankrijk, Engeland, bet Engelsche Kanaal,
België, Nederland en West-Dultschland be
zocht en zich gaandeweg naar het Noordoosten
voortplant. De temperatuur te daardoor reeds
sedert Dinsdag in ons land stijgende en be
reikte gisteren 30 gr. C. (86 Fahr.) in de scha
duw, waarmede voor de eerste maal in dezen
zomer deze grens in het Westen van ons land
overschreden te.
Aan deze hooge temperatuur werd gisteren
In het Westen van het land en waarschijnlijk
ook in andere gedeelten (maar daarvan bereik
ten mij
de gen:
Bij de bespreking van de korting op de
RUkssalarissen zegt de Commissie-Welter
„te moeten aanbevelen een sterkere degres-
sle van de korting ten bate van de gehuw
den en kostwinners. Zonder te willen treden
in eene bespreking van de vraagstukken
loon naar arbeid of loon na&r behoefte,
meent zij dat een sterkere degressle ten
bate van de gehuwden en kostwinners, dan
in de thans geldende kortingsregeling Is
vervat, redelijk is te achten en door de pu
blieke opinie ook als zoodanig zal worden
erkend". Wat hier bepleit wordt ten bate
van de gehuwden geldt a fortiori ten bate
van de kostwinners voor het groote gezin.
Wat hier redelijk geacht wordt tji.v. de
Rljksambtenaren, te in niet mindere mate
redelijk ta.v. hen, die In dienst zijn van
lagere publiekrechtelljke lichamen.
millloen
1. Vermindering Staatsrente op 3%%
2. 1% heffing vermogen over 1933 100
3. Ontwapening over 1933.
4. Tabaksmonopolle
5. Staatshypotheekbank
6. Staatslevensverzekering
7. Staatsbrandverzekerlng
8. Vermindering aflossing schuld o. 1933 30
Katholieken wél een bijzondere Ideëels be
teekenis had, maar dat deze, wat de stof
felijke kostbaarheid betrof, niet hoog aan
geslagen kon worden. De verver verklaarde,
daarop, dat hij er al 1000 voor had kunnen
krijgen, waarop het bestuur zijn verbazing
erover te kennen gaf, dat hij dit bijna vor
stelijk aanbod niet had aangenomen.
’n Keurig optelsommetje, niet waar?
Maar toch.... *t komt niet uit!
Gesteld nu eens het onzinnige geval, dat
onze Regeerlng zich mét den heer Oude
geest In een flnancieele kermte-avonturiers-
politiek zou willen storten, gelooft de
voorsteller van dit eigengereid fraais dan
nog zélf, dat hij hier voor 1933 te reallsee-
ren dekklngsmlddelen aangeeft?
Wij zullen nog wel méér gelegenheid vin
den. onze aandacht te wijden aan 's heeren
Oudegeest’s flnancieele enormiteiten; we
willen in een volgend artikel echter
beginnen met de flnancieele mentaliteit
van dezen volksleider te typeeren door mid
del van ’n enkel voorbeeld.
De gemeenteraad van Groningen heeft be
sloten het onderwijs aan de zeevaartschool te
reorganteeeren.
Den leeraren 3. Bonga, 3. Steendam en 8. A
van Oven werd eervol ontslag verleend met toe
kenning van wachtgeld.
Bij Informatie aan het Departement van Fi
nanciën werd het bericht over een te verwach
ten Invoering van een kofflebelastlng uit
lucht gegrepen genoemd.
Z. H. EScc. de Aartsbisschop van ütaecM
heeft benoemd tot pastoor te Hutesen (O. L.
Vr. ten Hemelopneming) den Weleerwaarden
Heer Th. J. van Wijk, tot pastoor te Woud
eend den weleerwaarden heer W. K. Wetetng,
en tot Rector te De Lage Vuursche den wel
eerwaarden heer H. C. Brugman.
ken. In dit schrijven zinspeelt de ondertee-
kenaar eerst op „een redelijke schadever
goeding in geld." Waarom? „Om mijn
eigen gevoel en om hetgeen leder zegt, dat
hij hooge waarde heeft om.reeden hij van
Z. H. den Paus is” (sic). In het geniepige
slot van den brief wordt de bedoeling toe
gespitst:
Volgende cijfers die we.van betrouwbare zijde
mochten ontvangen, spreken boekdeelen ten
aanzien van bet „vertrouwen”, dat Russische
wissels de bultenlandsche banken .genie
ten". Ons wordt n.l. medegedeeld, dat het dis
conto op Russische wissels met een looptijd van
1318 maanden zonder regres 3128 per
jaar te en met Rjjksgarantle zonder regres
2118 per jaar. Bij een looptijd van 6 maan
den zijn de getallen resp. 15—17 en 1012.
„Wij moeten niet verhelen, dat de toe
stand van de staats-financiën ongunstig is;
met een tekort van ruim 100 millloen moet
gerekend worden”. Aldus? volgens het ver
slag in „Het Volk”, Ir. Albarda ter Amster-
damsche protest-meeting van de SJ3AP.
tegen het Rapport-Welter.
Naast deze eensgezindheid met het Rap
port-Welter staat een tweede: dat in het
uitgaven-totaal der Rijksbegrooting-1932
ad fl. 587 millioen een bedrag van fl. 194
millloen, zijnde een derde deel, zit voor sa
larissen en loonen.
Uit deze tweevoudige eensgezindheid
redelijkerwijze moeten voortvloeien,
vloeit daaruit niet voort, een derde: dat
het financieel evenwicht hetwelk, zooals
de heer Albarda terzelfder meeting beleed,
„ook wij willen herstellen" niet te be
reiken te, zonder ook aan salarissen en loo
nen te rakèn. De Staat zou totnogtoe al
zonderling onevenwichtig de aan hem toe
vertrouwde belangen verzorgd moeten heb-
ben, wanneer het hem mogelijk zou zijn,
om, zonder thans in zonderlinge oneven
wichtigheid te vervallen, volledig te behou
den een post, welke een derde deel der to
tale uitgaven uitmaakt, en toch het gat van
ruim honderd millloen te overbruggen.
Trouwens, in dezelfde rede heeft de leider
der sociaal-democratteche Tweede Kamer
fractie ruimte voor een verstandig optreden
van zijn groep opengelaten, toen hij uit
drukkelijk zeide, dat er „met ons te praten”
Is, wanneer de regeerlng den eersten last
legt op „de (da.: die) vermogens en in
komsten die weinig of niet zijn gedaald of
nog zijn gestegen”.
Natuurlijk behandelde het bestuur de
zaak „netjes” door den man te verzekeren,
dat hij Inderdaad den uit Rome gezonden
rozenkrans had ontvangen, terwijl het hem
bovendien zijn bemiddeling aanbood, om in
Rome verdere inlichtingen in te winnen.
Maar ziende, dat het zaakje niet lukte, zoo
als hij het onderhands gedacht had klaar
te spelen, ging hij minder „netjes” te werk
en haalde er „Het Volk" en de straat bjj.
Intusschen liep *t kolommen-lang schan
daal, door „Het Volk” aangekondlgd onder
den titel: „De Recherche neemt den Ro
zenkrans van den Paus in beslag,” op een
sisser uit. Het blad zag zich gedwongen, het
volgend bericht te publiceeren:
De Commissie-Welter beveelt wel aan,
gelijk wij hebben gezien, een g e 1 ij k e kor
ting bjj gemeenten, provinciën enz. als bij
het Rijk, doch het schijnt twijfelachtig, of
zij die gelijkheid ook bedoelt uit te strekken
tot de door haar voor de Rljksambtenaren
aanbevolen differentiatie in de korting in
verband met de gezinslastenwaar dte Com
missie het heeft over de loonen bij lagere
publlekrechtelljke lichamen, zwijgt Zij over
dit punt; een weg ter verwerkelijking dezer
gedachte rekening houden met de gezins
lasten geeft zij derhalve niet aan. En
toch te het nog te billljker en redeljjker,
dat in gemeenten enz. bij salariskorting
met de gezinslasten rekening gehouden
wordt, wanneer men die korting bij de
lagere gemeenschappen ziet als een sequele
van Rijkskorting, en haar voorstaat, opdat
het personeel in de lagere gemeenschappen
den last van den crisisnood niet minder
maar in dezen gedachtengang dan toch
zeker ook: niet meer ondervinden zal.
Wij meenen, dat hier vooral, nu wij leven
in een tijd van veelal onvermijdelijke ver
laging van het loon in den publieken dienst,
een stukje gezinspolitiek, als waarom het
Concept-Program der R.K. Staatspartij
vraagt, en zoo terecht vraagt, verwezenlijkt
kan en verwezenlijkt moet worden. Wij mee
nen dat temeer, waar onze aandacht is
gevestigd op een wettelijke reeds gebaanden
weg, die slechts nog iets verder betreden
behoeft te worden, om het doel kinder-
toeslagregeling voor het personeel in dienst
van welke publiekrechtelijke corporatie ook
te bereiken.
De Ambtenarenwet-1929 legt aan de be
sturen van lagere publiekrechtelijke licha
men de verplichting op, om voor hun amb
tenaren het materieele recht*te regelen.
Krachtens die wet moeten provinciën,
gemeenten enz. wat tot dan toe 'haar
bevoegdheid was voor haar ambte
naren voorschriften vaststellen betreffende
oa. aanstelling en ontslag, bezoldiging,
diensttijden, ziekengeld, verlof en vacantie.
Langs dezen weg heeft de wetgever een
minimum willen waarborgen aan allen, die,
waar ook, zijn in dienst van een publiek
rechtelijk lichaam, betreffende het aan hen
toe te kennen materieele recht: hun aan
stelling en ontslag moet zijn geregeld, hun
diensttijden moeten zjjn vastgesteld, in
geval van ziekte moeten zij aanspraken
overeenkomstig de gemaakte regelingen
kunnen doen gelden, zij moeten vacantie
genieten enz.
BH de behandeling van de Ambtenaren
wet in de Tweede Kamer is van sociaal
democratische zijde een poging gedaan, om
de in de wet neergelegde hoofdpunten, wel
ke voor eiken ambtenaar geregeld moe
ten worden, uit te breiden: naast de aan
stelling trachtte men in de wet te krijgen
de bevordering, naast dé bezoldiging de
vergoeding van overwerk, naast de vacan
tie den vacantle-toeslag. Minister Donner
waarschuwde, en met succes, tegen dezen
aandrang, met het argument dat men zoo
doende „te zeer” zou ingaan op het mate-
rteele ambtenaren-recht, hetgeen in strijd
was met het stelsel van het wetsontwerp.
Niet dat dat stelsel alleen gericht was op
het formeele ambtenarenrecht; kort tevo
ren had dezelfde Minister nog gezegd: „De
strekking van dit ontwerp is dus wel dege
lijk om ten slotte én materieel én formeel
recht te krijgen”, maar naar ’s Ministers
smaak gingen de amendementen-Ter Laan-
Van den Bergh over de grenzen heen van
Nu in het Westland op verschillende kwee
kersen gelegenheid wordt gegeven tot het eten
van druiven, worden door diverse maatschap
pijen bijzondere uitstapjes georganiseerd.
De W.S.M brengt b.v. zijn passagiers eerst
in het.prachtige Staalduinsche boech te ’s-Gra-
vezande.
Een aardig idee te het nu van de Vlos Mij.
te Wateringen, die, gedachtig aan het punteren
te Giethoorn, en aan de aardige vaarten cn
vaartjes in het Westland, tusschen een rondrit
door het Westland, een tocht te water door de
vaarten organiseert per boot.
Zeer velen uit Rotterdam, Den Haag en Delft
maken van deze gelegenheid gebruik, om nu
het Westland volledig te leeren kennen.
En tevens wordt de af zet van het West land-
sche product bjj uitnemendheid: de druif, er
door bevorderd.
ndlen zekere teekenen in de pers en
elders ons niet bedriegen, is er in ons
land onder hen, die met verantwoorde
lijkheidsgevoel de aangelegenheden van
algemeen belang plegen te beoordeelen en
voor zoover mogelijk te behartigen,
een besef groeiende ten opzichte van onze
Rijksfinanciën in de kriste.
Wit men ook op het Rapport-Welter aan
te merken moge hebben: de tekorten, welke
in dit rapport aangeduid en voorspeld zijn,
worden door geen enkel ernstig mensch
aangevochten; - men verschilt blijkbaar niet
eens veel van meening over de vraag, of het
tekort in de niet verre toekomst niet nog
beduidend grooter zal blijken; het blad van
dr. Colijn toch „De Standaard” waarin
werd voorgerekend, dat de commissie-Welter
in haar vermoedens te optimistisch geweest
was en dat het werkelijke tekort over 1933
nog veel grooter zou zijn, dan nu veronder
steld te, heeft, voorzoover wij hebben kun
nen nagaan, nagenoeg geen tegenspraak
ontmoet.
Men te het alleen maar hevig oneens over
de vraag, h o e de komende groote tekorten
weggewerkt zullen moeten worden:
of de drastische bezuiniglngspolitiek der
commissie-Welter (die zich ingevolge haar
opdracht tot bezuinigingen moest bepa
len) zal worden toegepast;
of de tekorten zullen worden gedekt door
middel van nieuwe of (en) verhoogde hef
fingen, waarmede verminderde uitkeerlngen
van staatsrente e”d. feitelijk gelijk te stel
len zijn,
óf dat getracht moet worden, het eene,
gedeeltelijk, te doen en het andere, even
eens gedeeltelijk, niet na te laten.
Vergissen wij ons niet, dan te er een besef
groeiende in de richting van laatstbedoeld
streven en zullen de komende regeerlngs-
voorstellen de oplossing in die richting
zoeken:
tot opbrengst van hoeveel millioen gulden
zal ons volk door middel van verhoogde be
lastingen (vooral op mln of meer gelijk ge
bleven inkomens) en door middel van nieu
we heffingen (vooral op weelde-ultgaven)
gedwongen kunnen worden? hoeveel mtl-
lioen van de werkelijk te verwachten tekor
ten zullen er dus nog gedekt moeten worden
door bezuinigingen, als in het rapport-Wel-
ter aangegeven?
Natuurlijk zullen voor de hand liggende
bezuinigingen, welke eigenlijk reeds lang
doorgevoerd hadden moeten zijn, den voor
rang hebben, en waar het Rijk zich
nieuwe middelen verschaft of (wat daar
mede praktisch gelijk staat) bestaande ver
plichtingen mocht willen verlagen, daar zal
het in leder geval de credietwaardlgheid
van den Staat niet in gevaar mogen bren
gen.
Zoo wordt door velen en zoo wordt ook
door de Regeerlng gewikt en gewogen.
wat hij aan materieel ambtenarenrecht
rechtstreeks bij de wet geregeld wenschte
te zien.
Men kan met den Minister dezelfde mee
ning zijn toegedaan, en toch van oordeel
zijn, dat onder de wettelljk opgesomde
hoofdpunten, welke voor eiken ambtenaar
geregeld moeten worden, er althans één,
ten onrechte, ontbreekt, en dat te: d e k 1 n-
dertoeslagregeling. Naar ónzen
smaak nog een heel stuk i>elangrijker dan
b.v. de, wel onder de hoofdpunten voorko
mende, vacantie; naar onzen smaak tevens
veel belangrUker dan elk der punten van
de amendementen-Ter Laan-v. d. Bergh.
Naar onzen smaak tenslotte toch eigenlijk
niet te missen in een wettelijke minimum
regeling van materieel ambtenarenrecht, tot
stand gekomen In een Staat, die zelf voor
zijn ambtenaren een klndertoeslagregeling
kent.
■a r en weet dat „Het Volk” als de duivel
1^/1 te op schandaaltjes tegen de Kerk.
Iedereen, die zich door een pastoor
verongelijkt acht, kan zijn ergernis altijd
bij „Volk” en „Tribune” kwijt. Die bladen
zijn de aanplakborden, waarop leder laster-
tje kan worden aangeplakt. Pas publiceerde
,JIet Volk” nog de leugenachtige woede van
een vader, omdat zijn jongen onrechtvaar
dig van een katholieke school heette ge
stuurd. Terzelfder tijd laat het den Maas-
trichtschen socialist Paris breedsprakig ver-
telleng dat de geestelijkheid de socialisten
verdoemt ,4n den hoek der verworpenen”,
terwijl juist zij-zelven hun kinderen lieten
opgraven uit de gewijde aarde, om den
martelaar te kunnen spelen. Er gaat geen
week voorbij, of er wordt weer een nieuw
anti-roomsch schandaaltje verzonnen of
een hyena gedresseerd voor een roomsch
kerkhof.
Het Jongste nummer van het blad heeft
het vervolg van den sensatie-roman over
den „Rozenkrans van den Paus”. Men kan
er weer anderhalve kolom over lezen in den
beruchten anti katholieken colportage-stljl,
dien men ook wel van vliegende bladen in
den schandaalhandel* kent. Men herinnert
zich nog het geval. Een modern georgani
seerde had „een hoofdeereprljs uit de loterij
van Hellomare, de Vereen, van Roomsch-
Katholleke Herstellingsoorden voor Longlij
ders en zwakke kinderen te Amsterdam”
gewonnen. Het was een gouden rozenkrans
van den Paus, meneer, het waren door den
Paus gegarandeerde jaspissteenen en de
zegen zat er nog zóó aan, meneer; er was
ml] dadelijk duizend gulden voor geboden
meneer. Maar Ik ben bedrogen, meneer,
want de steenen zijn niet van jaspis en de
ketting „niet van goud, doch slechts van
blinkend metaal verguld”. En nu heeft de
Officier van Justitie te Amsterdam door de
Haarlemsche recherche beslag laten leggen
op den rozenkrans, meneer, nadat ik hem
had laten beoordeelen „Bij den juwelier
Citroen in de Kalverstraat” en daar was mij
medegedeeld, „dat de rozenkrans niet bezet
was met jaspissteenen, doch met een goed-
kooper soort, nJ. laptesteenen”, enz. enz.
Wat is nu de waarheid? Dat „Het Volk”
Kindertoeslag te hier en daar schijnt
men daarover wel eens anders te 'dénken
geen luxe. Het te niet anders dan een
middel, om bij de verdeeling van een be
schikbaar loonbedrag rechtvaardigheid te
betrachten tegenover de verzorgers van een
gezin, vooral tegenover de verzorgers van
een groot gezin. Een rechtvaardigheid, die
te luider om voldoening schreeuwt In een
tijd van loondaling. Een rechtvaardigheid
intusschen, die In tal van lagere publlek-
rechtelijke corporaties met voeten getreden
wordt.
In een tijd, waarin het Rijk zich meer
met lagere publlekrechtelljke corporaties
bemoeit en veelal ook bemoeien moet dan
gewoonlijk, In een tijd daarenboven, waar
in de Katholieke Staatspartij meer dan ooit
het gezinsbelang terecht, op den voorgrond
stelt, bevelen wij deze aangelegenheid aan
in de aandacht, welke zij naar onze mee
ning waard te. Hier te van den crisisnood
iets deugdelijks te maken. Hier te, als wij
het goed zien, te voeren een niet ingewik
keld, maar wel verstrekkend stukje ge
zinspolitiek.
zich heeft Ingelaten met een geïnteresseer
de, die haar niet de volle waarheid ver
teld heeft. En die vooral zorgvuldig ver
zweeg, dat hij aan een rozenkrans, waar
van hij de waarde niet booger dan 200.
wist, getracht heeft ƒ5000.af te tellen.
Zegge vijfduizend gulden, voor welke hij de
omstandigheden en het bestuur van de
Hellomare trachtte uit te bulten. En toen
hij zijn zin niet kreeg, te hij kwaad weg
naar „Het Volk” geloopen, om zich te wre
ken met een schandaal-zaakje.
Ziehier de toedracht der feiten: Hello
mare was zoo gelukkig, door de goede be
middeling van Mgr. Eras te Rome, als eere-
prljs voor haar loterij ten behoeve van
longlijders, een goud-gekettlngden met jas-
ptesteenen versierden rozenkrans te mogen
ontvangen van Z. H. den Paus. De rozen
krans was door Z. H. zelf gewijd. Een ieder
begrijpt, dat men verheugd was over dezen
fraalen prijs, minder om de materieele
waarde dan wel om de Ideëele ijeteekente.
Terwijl als eerste prijs dan ook was aan
gewezen een auto, werd onmiddellijk beslo
ten den rozenkrans tot eereprljs te be
stemmen.
De heer Rings, aannemer van het nieuwe
Herstellingsoord te Wijk aan Zee, kocht
voor zijn familie een geheele serie van
twaalf loten, waarvan er echter juist te
voren een aan een schlldersknecht was
verkocht. Op dit lot viel toevalligerwijze
de rozenkrans van den Paus, hetgeen den
avond van den dag, waarop de trekking
plaats vond, over den Hulzer zender bekend
werd. De schlldersknecht hoorde op deze
wijze van zijn geluk, de heer Rings van zijn
tegenvaller, omdat juist op het ontbrekende
lot van zijn geheele serie de zoozeer begeer
de prijs was gevallen, De heer Rings, die
wist dat de schlldersknecht nlet-katholiek
was en dus veronderstellen kon, dat de
Ideëele beteekente van den prijs voor den
winnaar niet zou gelden, begaf zich dien
volgenden morgen naar den verver om te
vragen van den rozenkrans afstand te doen.
Hij ging daarbij zelfs zóóver, dat hij den
welgerachtlgen verver ten slotte de som van
1000 bood, welk bedrag de materieele
waarde verre en verre overtrof.
De schilder had zijn prijs toen zelf nog
niet gezien, en de werkelijke redenen van
den heer Rings niet kunnende bevroeden,
ging hij niet op het voorstel in, veronder
stellende dat de rozenkrans nog wel meer
waard zou zijn. Het viel hem dan ook deer
lijk tegen, toen hij bij het bestuur van
Hellomare hoorde, dat de meen krans voor
Eerst nu kreeg de schilder spijt, dat hij
het aanbod van den heer Rings niet had
aangenomen. Want deskundigen en nlet-
deskundlgen overtuigden hem, dat de stof
felijke waarde geen 200.zelfs geen
150.— bedroeg.
Teleurgesteld en verbitterd heeft zich de
man daarop met een dreigenden brief tot
het bestuur van Hellomare gewend, om uit
het geval te halen wat er voor hem te ha
len was. HIJ maakte daarbij gebruik van
de omstandigheid, dat In den begeleidenden
brief eigenlijk had moeten worden gespro
ken van verguld zilveren in plaats van gul
den ketting en van lapte-steenen in plaats
van jaspte-steenen, daar dit voor de waar
de
ons
zoo welwillend ons mee te deelen, dat na
een door Mgr. voorgedragen verzoek bij Z.
H. den Paus een beambte van het Vaticaan
het geschenk bij Mgr. Eras bezorgde zonder
eenlge toevoeging. De quallflcatie van jas
pissteenen met goud gekettlngd te dus niet
van Z. H. den Paus afkomstig. Het was de
persoonlijke meening van Mgr. Eras, die
den ketting voor goud hield en dit te goe
der trouw schreef. Ware de rozenkrans het
zij te Rome hetzij te Amsterdam aan een
juwelier ter toetsing gegeven, dan was ook
het geringe misverstand voorkomen gewor
den, waarvan de winnaar een gewiekst ge
bruik trachtte te maken, om zich te ver
rijken en den Roomschen een hak te zet
ten.
Want om den aard te teekenen van de
opzettelijkheid en den opzetter het vol
gende: De verver schreef d.d. 11 Oct. aan
het bestuur van Hellomare een brief, die
veel van een bedreiging had. WIJ hebben
dien brief onder de oogen gehad, maar „Het
Volk” wacht zich wel ar tnranuv van te ma»
saneerlng van de Staatsfinanciën te
II een uiterst moeilijke en een zwaar te
verantwoorden taak, waartegen zelfs
de meest deskundigen en de besten der bes
ten onder ons bezwaarlijk opgewassen zul
len blijken.
In leder geval te het géén taak voor poll-
De waarheid omtrent Rusland te moelMIk
te achterhalen.
Laten we dat eerlijk toegeven.
Rusland ligt ontzettend ver weg, te ge
weldig groot en ten deele nog zooiets als
„onbekend gebied”; de reizigers, die er
heen gaan, en als oog- en oor-getuigen te-
rugkeeren, zijn ófwel niet te vertrouwen,
ófwel niet op de hoogte na een te kort ver
blijf, ófwel door de bolsjewieken om den
tuin geleld.
Dit alles mag ons gerust een beetje voor
zichtig stemmen bij de beoordeeling, zoo
wel van opgetogen verheerlljklngslyriek als
van gruwelverhalen omtrent toestanden In
Rusland.
Het zij soo.
Maar zóóveel te wel zeker, dat het huidige
Russendom omwille van een hersen
schim een zeer zwaren tijd doormaakt,
dat de mensch daar wordt opgeofferd aan
het systeem.
Om het hooge ideaal te bereiken schijnen
de menschen daar te moeten beginnen
met.... slaaf te zijn, en als ze *t er niet
levend afbrengen vóórdat een eenigszlns
menschwaardlg bestaan bereikt is, nou
ja, dan moeten ze maar denken: *t is voor
de goeie zaak geweest!
Vanwaar toch dat weinige respect
den mensch in Rusland
We hebben er veel over geprakkiseerd,
maar we moesten ons zelf het antwoord
schuldig blijven, totdat ons in „Vooruit”
dezer dagen te onthuld, hoe in een der
bolsjewistische handboeken ’s menschen
„onmiddellijke waarde" berekend wordt.
Ziehier de beredeneering:
„De wetenschap heeft uitgemaakt, dat de
bestanddeelen van het meest gecompliceer
de wezen, n.l. den mensch, de volgende zjjn:
water 59 pCt., eiwit 9 pCt., vet 21 pCt., asch
5 pCt., glutine 5 pCt., koolzuur 0.8 pCt.
Daaruit hebben de chemici berekend, dat
het menscheljjk lichaam dus bevat: vet
voor 7 stukken zeep. Ijzer voor een spijker
van middelbare grootte, suiker ongeveer
een zoutvaatje vol, kalk voldoende om een
kippenhok te witten, phosphor voor 2200
lucifers, magnesium voor één medische do
ste, kali voor één schot uit een speelgoed-
kanon, zwavel, voldoende om één hond van
zijn vlooien te bevrijden, alles en alles te
zamen tot een waarde van 1 roebel en 95
kopeken”.
Een roebel en 95 kopeken, dat te in
goed Hollandsch geld een bedragje van
f 2.32.
*n Koopje, niet?
Zlele-waarde telt in Rusland natuurlijk
niet meer zoodat we de rekening op f 2.32
kunnen afsluiten.
Is het dan wonder dat de mensch in
Rusland geen waarde heeft?
Voor een betrekkelijk luttel bedrag kun
nen ze daar een heele massa menschen
laten dienen als bouwmateriaal voor den
heilstaat I
Gelijk gezegd, stelde zich Intusschen het
bestuur van Hellomare In verbinding met
mgr. Eras, en deze bemoeiingen hadden
ten gevolge, dat den man een andere
goud-gekettmgtle rozenkrans met jaspis
steenen wexdgegeven. Maar deze tweede
heeft nauwelijks meer waarde dan de eer
ste. Bk- ie geen sprake van, dat hij er
5000.voor zou kunnen maken, zooals hij
en „Het Volk” elkaar op de mouw hadden
gespeld en zooals de brutale etech was ge
weest.
Maar of den man het grootste ongelljk
van de wereld te aangedaan, publiceert het
blad thans sensationeel het portret van
zijn beschermeling en vraagt, dat de ka
tholieke pers hem mnet,rehablUteeren.
Farceur vorl
„Op 10 Februari ontving K. een brief van
den officier van justitie te Amsterdam,
waarin deze mededeelt, dat hem van eenlge
kwade trouw van de bestuursleden van
„Hellomare” of van mgr. Eras (te Rome,
die den rozenkrans namens den paus had
gezonden; Red.) betreffende de betiteling
van den rozenkrans niets te gebleken.”
Het Rapport-Welter bepleit ter vermin
dering van de uitgaven voor loonen en sa
larissen, naast vermindering van het aan-
tal landsdienaren, verlaging van de indi
vidueel genoten salarissen en loonen. Het
stelt daarbij een percentage voor, een per
centage, waarbij met het oog op het groote
tekort voor den dienst-1933 naar de mee
ning der Commissie die geen rekening
mocht houden mét eventueele verhooglng
van inkomsten zoover mogelijk moet
worden gegaan.
Hoe lang de crisis haar gevolgen in de
financiën van Staat en lagere publlekrech-
telljke lichamen zal doen gevoelen, weten
wij niet. Er zijn er, die een langdurig ge
volg profeteeren. Naar onze meening zjjn
wij bjj deze profeten In veilig gezelschap.
Maar ook in een langen duur van den crl-
ste-lnvloéd kan toch, dunkt ons, geen
rechtvaardiging gelegen zijn om de salaris
verlaging los te maken van haar oorzaak,
den crisisnood, en In beginsel te verklaren
(tot veel verder dan een beglnsel-verkla-
ring zou het ook wel niet komen) dat zij
blijven zal, ook wannéér de crisisnood en
zijn gevolgen zullen hebben opgehouden te
bestaan.
Ten aanzien van de salarieering in pro
vinciën, gemeenten, enz., bepleit de com-
missie-Werter een stukje ertete-politiek en
een politiek voor meer normale tijden. In
verband met de crisis beveelt zij aan een
gelijke salariskorting als zij voorstelt voor
het Landspersoneel. Daaroverheen wil zij
gegaan zien naar wat zij noemt een „her
stel van het evenwicht tusschen salarissen
van het Rijkspersoneel en van het perso
neel in dienst van andere publlekrechtelljke
lichamen”.
Het ligt niet in onze bedoeling thans het
vraagstuk van het verband tusschen de sa-
larieeringen van personen in dienst van
verschillende Overheidslichamen en het
,r vraagstuk van het lngriji>en, algemeen en
Individueel, van het centrale gezag In de
r salarisregeling van lagere publiekrechte
lijke organen, In vollen omvang te t>ehan-
delen. Niet ten onrechte zegt de Commte-
sie-Welter, dat dit een vraagstuk te „van
zoodanlgen omvang en van zoodanige con
sequenties, dat het niet op korten termijn
kan worden opgelost”. WU willen ons voor
heden beperken tot een enkele opmerking
in verband met de aanbevolen ertete-kor-
ting op^de loonen en salarissen, welke bij
gemeenten, provinciën, enz. genoten wor
den. Ook omdat men daar, wanneer alle
dwang tot korting achterwege blijft, toch
in vele gevallen zal moeten komen tot
verlaging, b.v. uit hoofde van principieel
socialistische overtuiging, zooals Prof. Bon-
ger onlangs vanuit zijn wetenschappelijke,
tot dusver nog bomvrije, kazemat heeft uit
eengezet in de JSocialtetisché Gids”. En
omdat wij bij die verlaging In acht geno
men zouden willen zien, in aansluiting aan
wat de Commissie-Welter voor de Rijks-
ambtenaren aanbeveelt, het belang van
het gezin, waarvan, zooals het Concept-
Program der R.K. Staatspartij met nadruk
zegt, het geheele staatsbeleid
doortrokken moet zijn.
Toen de schilder den prijs in ontvangst
kwam nemen op 7 Oct. JJ., werd hem een
afschrift gegeven van een schrijven, dat de
zending uit Rome had begeleid en waarin
Mgr. Eras gewaagde van „een prachtlgen
rozenkrans van jaspissteenen met goud
gekettlngd”.