k Prikkeldraad Een stukje gezinspolitiek Een hittegolf De Rozenkrans De Rijksfinanciën in de k^sis Wat een mensch waard is Russische wissels De commissie-Welter en de voorgestelde loons verlaging li DINSDAG 16 AUGUSTUS Hocus-pocus-politiek „DRUIVEN ETEN” EEN SUCCES GEEN KOFFIE-BELASTING GRONINGEN BEZUINIGT Drie leeraren op wachtgeld BENOEMINGEN In het Aartsbisdom Watertochtjes in het Westland En.... „Het Volk” Ss 20 voor Totaal 254 de 'b zou dus „Om dien en andere reedenen elsch Ik een schadevergoeding van 5000.zegge vijf duizend gulden. Ik wil zoo als U het waar schijnlijk ook liever zult willen deze zaak netjes behandelen, zonder ruchtbaarheid aan te geven, maar verlang dan ook door U op dezelfde manier te worden behandelt.” 40 37 8 16 3 Pal ieren tleke kwakzalvers van het slag-Oudegeest! Nadat de heer Oudegeest, die als voorzit ter der op één na grootste politieke partij in Nederland toch waarlijk wel eenlgermate de voorzichtigheid betrachten mocht, in een radlo-rede zijn flnancieele wijsheid had ge lucht, hebben wij hem als een dolenden gids gequaliflceerd en voor die quallflcatie de noodlge motieven aangevoerd; het Ch riste- Ujk-htetortech blad „De Nederlander” toon de zich evenals wij verwonderd over zóóveel aanmatiging van den heer Oudegeest, die in een hand-om-draaiqn de middelen aan de hand scheen te willen en te kunnen doen, waarmede Nederland volledig uit den brand zou zijn, Kom eens óp met uw berekeningen, zoo luidde de uitdaging aan het adres van den heer Oudegeest. Ep met de kenmerkende zelfverzekerdheid van den dilettant, die óveral raad op weet en geen enkele moeilijkheid ziet, is de heer Oudegeest promt met een kant-en-klaar antwoord gekomen; in de bladen der „Arbeiderspers” kraamde deze kermte-f inan- cier terstond na de uitdaging zijn verlok kende hocus-pocus-polltlek uit: „Welter vindt 10 0 millloen, wij vinden 254 millloen!” En daaronder kwam het: chen wlen Hohe eenig, hoewel gering, verschil gaf. Op desbetreffend verzoek was Mgr. Eras V won dden ellng voor lijk) heb- irkel. Idens mke- >ben- TPta rvan zich Een itevol nden eeën. iden teen, bouw later om het Hoe wel den» Het rling sar- Wee- aaf- zich n in i ge- ede- zal srtog huls, ezen ■lief» ge- vafi I zoo bare or- :nde, ver- i de out ride >ne- w in lotte ape- nts- scok Ijfe- dan Hint ralti- aan- hon- zelfs chter ;rtfjd elijke aren, P'dit krjjk, bt itek- Een van uide- gens. geen berichten) plotseling een eln- door den inval van een koelen luchtstroom, die binnen een uur tiJds den ther mometer 11 graden deed dalen en na de drukkende hitte een heerlijke afkoeling bracht. De inval van deze koele lucht deed zich voor als een krachtige windstoot uit het Zuid-Wes ten, die geweldige stofwolken opjoeg en onge veer een kwartier aanhield. Zooveel stof werd opgewaald, dat het vergezicht als door een ne vel versluierd werd. De aankomende stofwolk had een geelacbtlge tint. Nadat deze stofwolk gepasseerd was begon nen zich in verschillende richtingen onweers buien te ontwikkelen, waardoor den geheelen namiddag het gebrom van den donder te hoo- ren was. Regen viel hier (d.vz in de omgeving van Lelden) slechts heel weinig, maar het te wel waarschijnlijk dat op verschillende plaat sen zware regens zijn gevallen. Ook UJkt bet mij waarschijnlijk. dat in bet Zuiden en .Oosten des tends zware buien zijn gevallen en bet zou mij niet verwonderen wanneer wij ook van hoo- zen en wolkbreuken te hooren krijgen, want bij zoo’n overgroote oppervlakte heerschende hitte kan het heel licht tot geweldige uitwisselingen van heete lucht tegen koele lucht komen, waar van dan zware onweders, wolkbreuken, hagel slag .en onder bepaalde omstandigheden ook vernielende wlndhoozen het gevolg zijn. Het zal echter pas na een paar dagen mogelijk sQn om na te gaan welke gevolgen deze hittegolf ge had heeft en nog hier en elders kan veroor- zaken. (Nadruk verboden). Gedurende de laatste dagen ondervindt een groot gedeelte van West- en Zuid-West Europa de gevolgen van een hittegolf, die voornamelijk Frankrijk, Engeland, bet Engelsche Kanaal, België, Nederland en West-Dultschland be zocht en zich gaandeweg naar het Noordoosten voortplant. De temperatuur te daardoor reeds sedert Dinsdag in ons land stijgende en be reikte gisteren 30 gr. C. (86 Fahr.) in de scha duw, waarmede voor de eerste maal in dezen zomer deze grens in het Westen van ons land overschreden te. Aan deze hooge temperatuur werd gisteren In het Westen van het land en waarschijnlijk ook in andere gedeelten (maar daarvan bereik ten mij de gen: Bij de bespreking van de korting op de RUkssalarissen zegt de Commissie-Welter „te moeten aanbevelen een sterkere degres- sle van de korting ten bate van de gehuw den en kostwinners. Zonder te willen treden in eene bespreking van de vraagstukken loon naar arbeid of loon na&r behoefte, meent zij dat een sterkere degressle ten bate van de gehuwden en kostwinners, dan in de thans geldende kortingsregeling Is vervat, redelijk is te achten en door de pu blieke opinie ook als zoodanig zal worden erkend". Wat hier bepleit wordt ten bate van de gehuwden geldt a fortiori ten bate van de kostwinners voor het groote gezin. Wat hier redelijk geacht wordt tji.v. de Rljksambtenaren, te in niet mindere mate redelijk ta.v. hen, die In dienst zijn van lagere publiekrechtelljke lichamen. millloen 1. Vermindering Staatsrente op 3%% 2. 1% heffing vermogen over 1933 100 3. Ontwapening over 1933. 4. Tabaksmonopolle 5. Staatshypotheekbank 6. Staatslevensverzekering 7. Staatsbrandverzekerlng 8. Vermindering aflossing schuld o. 1933 30 Katholieken wél een bijzondere Ideëels be teekenis had, maar dat deze, wat de stof felijke kostbaarheid betrof, niet hoog aan geslagen kon worden. De verver verklaarde, daarop, dat hij er al 1000 voor had kunnen krijgen, waarop het bestuur zijn verbazing erover te kennen gaf, dat hij dit bijna vor stelijk aanbod niet had aangenomen. ’n Keurig optelsommetje, niet waar? Maar toch.... *t komt niet uit! Gesteld nu eens het onzinnige geval, dat onze Regeerlng zich mét den heer Oude geest In een flnancieele kermte-avonturiers- politiek zou willen storten, gelooft de voorsteller van dit eigengereid fraais dan nog zélf, dat hij hier voor 1933 te reallsee- ren dekklngsmlddelen aangeeft? Wij zullen nog wel méér gelegenheid vin den. onze aandacht te wijden aan 's heeren Oudegeest’s flnancieele enormiteiten; we willen in een volgend artikel echter beginnen met de flnancieele mentaliteit van dezen volksleider te typeeren door mid del van ’n enkel voorbeeld. De gemeenteraad van Groningen heeft be sloten het onderwijs aan de zeevaartschool te reorganteeeren. Den leeraren 3. Bonga, 3. Steendam en 8. A van Oven werd eervol ontslag verleend met toe kenning van wachtgeld. Bij Informatie aan het Departement van Fi nanciën werd het bericht over een te verwach ten Invoering van een kofflebelastlng uit lucht gegrepen genoemd. Z. H. EScc. de Aartsbisschop van ütaecM heeft benoemd tot pastoor te Hutesen (O. L. Vr. ten Hemelopneming) den Weleerwaarden Heer Th. J. van Wijk, tot pastoor te Woud eend den weleerwaarden heer W. K. Wetetng, en tot Rector te De Lage Vuursche den wel eerwaarden heer H. C. Brugman. ken. In dit schrijven zinspeelt de ondertee- kenaar eerst op „een redelijke schadever goeding in geld." Waarom? „Om mijn eigen gevoel en om hetgeen leder zegt, dat hij hooge waarde heeft om.reeden hij van Z. H. den Paus is” (sic). In het geniepige slot van den brief wordt de bedoeling toe gespitst: Volgende cijfers die we.van betrouwbare zijde mochten ontvangen, spreken boekdeelen ten aanzien van bet „vertrouwen”, dat Russische wissels de bultenlandsche banken .genie ten". Ons wordt n.l. medegedeeld, dat het dis conto op Russische wissels met een looptijd van 1318 maanden zonder regres 3128 per jaar te en met Rjjksgarantle zonder regres 2118 per jaar. Bij een looptijd van 6 maan den zijn de getallen resp. 15—17 en 1012. „Wij moeten niet verhelen, dat de toe stand van de staats-financiën ongunstig is; met een tekort van ruim 100 millloen moet gerekend worden”. Aldus? volgens het ver slag in „Het Volk”, Ir. Albarda ter Amster- damsche protest-meeting van de SJ3AP. tegen het Rapport-Welter. Naast deze eensgezindheid met het Rap port-Welter staat een tweede: dat in het uitgaven-totaal der Rijksbegrooting-1932 ad fl. 587 millioen een bedrag van fl. 194 millloen, zijnde een derde deel, zit voor sa larissen en loonen. Uit deze tweevoudige eensgezindheid redelijkerwijze moeten voortvloeien, vloeit daaruit niet voort, een derde: dat het financieel evenwicht hetwelk, zooals de heer Albarda terzelfder meeting beleed, „ook wij willen herstellen" niet te be reiken te, zonder ook aan salarissen en loo nen te rakèn. De Staat zou totnogtoe al zonderling onevenwichtig de aan hem toe vertrouwde belangen verzorgd moeten heb- ben, wanneer het hem mogelijk zou zijn, om, zonder thans in zonderlinge oneven wichtigheid te vervallen, volledig te behou den een post, welke een derde deel der to tale uitgaven uitmaakt, en toch het gat van ruim honderd millloen te overbruggen. Trouwens, in dezelfde rede heeft de leider der sociaal-democratteche Tweede Kamer fractie ruimte voor een verstandig optreden van zijn groep opengelaten, toen hij uit drukkelijk zeide, dat er „met ons te praten” Is, wanneer de regeerlng den eersten last legt op „de (da.: die) vermogens en in komsten die weinig of niet zijn gedaald of nog zijn gestegen”. Natuurlijk behandelde het bestuur de zaak „netjes” door den man te verzekeren, dat hij Inderdaad den uit Rome gezonden rozenkrans had ontvangen, terwijl het hem bovendien zijn bemiddeling aanbood, om in Rome verdere inlichtingen in te winnen. Maar ziende, dat het zaakje niet lukte, zoo als hij het onderhands gedacht had klaar te spelen, ging hij minder „netjes” te werk en haalde er „Het Volk" en de straat bjj. Intusschen liep *t kolommen-lang schan daal, door „Het Volk” aangekondlgd onder den titel: „De Recherche neemt den Ro zenkrans van den Paus in beslag,” op een sisser uit. Het blad zag zich gedwongen, het volgend bericht te publiceeren: De Commissie-Welter beveelt wel aan, gelijk wij hebben gezien, een g e 1 ij k e kor ting bjj gemeenten, provinciën enz. als bij het Rijk, doch het schijnt twijfelachtig, of zij die gelijkheid ook bedoelt uit te strekken tot de door haar voor de Rljksambtenaren aanbevolen differentiatie in de korting in verband met de gezinslastenwaar dte Com missie het heeft over de loonen bij lagere publlekrechtelljke lichamen, zwijgt Zij over dit punt; een weg ter verwerkelijking dezer gedachte rekening houden met de gezins lasten geeft zij derhalve niet aan. En toch te het nog te billljker en redeljjker, dat in gemeenten enz. bij salariskorting met de gezinslasten rekening gehouden wordt, wanneer men die korting bij de lagere gemeenschappen ziet als een sequele van Rijkskorting, en haar voorstaat, opdat het personeel in de lagere gemeenschappen den last van den crisisnood niet minder maar in dezen gedachtengang dan toch zeker ook: niet meer ondervinden zal. Wij meenen, dat hier vooral, nu wij leven in een tijd van veelal onvermijdelijke ver laging van het loon in den publieken dienst, een stukje gezinspolitiek, als waarom het Concept-Program der R.K. Staatspartij vraagt, en zoo terecht vraagt, verwezenlijkt kan en verwezenlijkt moet worden. Wij mee nen dat temeer, waar onze aandacht is gevestigd op een wettelijke reeds gebaanden weg, die slechts nog iets verder betreden behoeft te worden, om het doel kinder- toeslagregeling voor het personeel in dienst van welke publiekrechtelijke corporatie ook te bereiken. De Ambtenarenwet-1929 legt aan de be sturen van lagere publiekrechtelijke licha men de verplichting op, om voor hun amb tenaren het materieele recht*te regelen. Krachtens die wet moeten provinciën, gemeenten enz. wat tot dan toe 'haar bevoegdheid was voor haar ambte naren voorschriften vaststellen betreffende oa. aanstelling en ontslag, bezoldiging, diensttijden, ziekengeld, verlof en vacantie. Langs dezen weg heeft de wetgever een minimum willen waarborgen aan allen, die, waar ook, zijn in dienst van een publiek rechtelijk lichaam, betreffende het aan hen toe te kennen materieele recht: hun aan stelling en ontslag moet zijn geregeld, hun diensttijden moeten zjjn vastgesteld, in geval van ziekte moeten zij aanspraken overeenkomstig de gemaakte regelingen kunnen doen gelden, zij moeten vacantie genieten enz. BH de behandeling van de Ambtenaren wet in de Tweede Kamer is van sociaal democratische zijde een poging gedaan, om de in de wet neergelegde hoofdpunten, wel ke voor eiken ambtenaar geregeld moe ten worden, uit te breiden: naast de aan stelling trachtte men in de wet te krijgen de bevordering, naast dé bezoldiging de vergoeding van overwerk, naast de vacan tie den vacantle-toeslag. Minister Donner waarschuwde, en met succes, tegen dezen aandrang, met het argument dat men zoo doende „te zeer” zou ingaan op het mate- rteele ambtenaren-recht, hetgeen in strijd was met het stelsel van het wetsontwerp. Niet dat dat stelsel alleen gericht was op het formeele ambtenarenrecht; kort tevo ren had dezelfde Minister nog gezegd: „De strekking van dit ontwerp is dus wel dege lijk om ten slotte én materieel én formeel recht te krijgen”, maar naar ’s Ministers smaak gingen de amendementen-Ter Laan- Van den Bergh over de grenzen heen van Nu in het Westland op verschillende kwee kersen gelegenheid wordt gegeven tot het eten van druiven, worden door diverse maatschap pijen bijzondere uitstapjes georganiseerd. De W.S.M brengt b.v. zijn passagiers eerst in het.prachtige Staalduinsche boech te ’s-Gra- vezande. Een aardig idee te het nu van de Vlos Mij. te Wateringen, die, gedachtig aan het punteren te Giethoorn, en aan de aardige vaarten cn vaartjes in het Westland, tusschen een rondrit door het Westland, een tocht te water door de vaarten organiseert per boot. Zeer velen uit Rotterdam, Den Haag en Delft maken van deze gelegenheid gebruik, om nu het Westland volledig te leeren kennen. En tevens wordt de af zet van het West land- sche product bjj uitnemendheid: de druif, er door bevorderd. ndlen zekere teekenen in de pers en elders ons niet bedriegen, is er in ons land onder hen, die met verantwoorde lijkheidsgevoel de aangelegenheden van algemeen belang plegen te beoordeelen en voor zoover mogelijk te behartigen, een besef groeiende ten opzichte van onze Rijksfinanciën in de kriste. Wit men ook op het Rapport-Welter aan te merken moge hebben: de tekorten, welke in dit rapport aangeduid en voorspeld zijn, worden door geen enkel ernstig mensch aangevochten; - men verschilt blijkbaar niet eens veel van meening over de vraag, of het tekort in de niet verre toekomst niet nog beduidend grooter zal blijken; het blad van dr. Colijn toch „De Standaard” waarin werd voorgerekend, dat de commissie-Welter in haar vermoedens te optimistisch geweest was en dat het werkelijke tekort over 1933 nog veel grooter zou zijn, dan nu veronder steld te, heeft, voorzoover wij hebben kun nen nagaan, nagenoeg geen tegenspraak ontmoet. Men te het alleen maar hevig oneens over de vraag, h o e de komende groote tekorten weggewerkt zullen moeten worden: of de drastische bezuiniglngspolitiek der commissie-Welter (die zich ingevolge haar opdracht tot bezuinigingen moest bepa len) zal worden toegepast; of de tekorten zullen worden gedekt door middel van nieuwe of (en) verhoogde hef fingen, waarmede verminderde uitkeerlngen van staatsrente e”d. feitelijk gelijk te stel len zijn, óf dat getracht moet worden, het eene, gedeeltelijk, te doen en het andere, even eens gedeeltelijk, niet na te laten. Vergissen wij ons niet, dan te er een besef groeiende in de richting van laatstbedoeld streven en zullen de komende regeerlngs- voorstellen de oplossing in die richting zoeken: tot opbrengst van hoeveel millioen gulden zal ons volk door middel van verhoogde be lastingen (vooral op mln of meer gelijk ge bleven inkomens) en door middel van nieu we heffingen (vooral op weelde-ultgaven) gedwongen kunnen worden? hoeveel mtl- lioen van de werkelijk te verwachten tekor ten zullen er dus nog gedekt moeten worden door bezuinigingen, als in het rapport-Wel- ter aangegeven? Natuurlijk zullen voor de hand liggende bezuinigingen, welke eigenlijk reeds lang doorgevoerd hadden moeten zijn, den voor rang hebben, en waar het Rijk zich nieuwe middelen verschaft of (wat daar mede praktisch gelijk staat) bestaande ver plichtingen mocht willen verlagen, daar zal het in leder geval de credietwaardlgheid van den Staat niet in gevaar mogen bren gen. Zoo wordt door velen en zoo wordt ook door de Regeerlng gewikt en gewogen. wat hij aan materieel ambtenarenrecht rechtstreeks bij de wet geregeld wenschte te zien. Men kan met den Minister dezelfde mee ning zijn toegedaan, en toch van oordeel zijn, dat onder de wettelljk opgesomde hoofdpunten, welke voor eiken ambtenaar geregeld moeten worden, er althans één, ten onrechte, ontbreekt, en dat te: d e k 1 n- dertoeslagregeling. Naar ónzen smaak nog een heel stuk i>elangrijker dan b.v. de, wel onder de hoofdpunten voorko mende, vacantie; naar onzen smaak tevens veel belangrUker dan elk der punten van de amendementen-Ter Laan-v. d. Bergh. Naar onzen smaak tenslotte toch eigenlijk niet te missen in een wettelijke minimum regeling van materieel ambtenarenrecht, tot stand gekomen In een Staat, die zelf voor zijn ambtenaren een klndertoeslagregeling kent. ■a r en weet dat „Het Volk” als de duivel 1^/1 te op schandaaltjes tegen de Kerk. Iedereen, die zich door een pastoor verongelijkt acht, kan zijn ergernis altijd bij „Volk” en „Tribune” kwijt. Die bladen zijn de aanplakborden, waarop leder laster- tje kan worden aangeplakt. Pas publiceerde ,JIet Volk” nog de leugenachtige woede van een vader, omdat zijn jongen onrechtvaar dig van een katholieke school heette ge stuurd. Terzelfder tijd laat het den Maas- trichtschen socialist Paris breedsprakig ver- telleng dat de geestelijkheid de socialisten verdoemt ,4n den hoek der verworpenen”, terwijl juist zij-zelven hun kinderen lieten opgraven uit de gewijde aarde, om den martelaar te kunnen spelen. Er gaat geen week voorbij, of er wordt weer een nieuw anti-roomsch schandaaltje verzonnen of een hyena gedresseerd voor een roomsch kerkhof. Het Jongste nummer van het blad heeft het vervolg van den sensatie-roman over den „Rozenkrans van den Paus”. Men kan er weer anderhalve kolom over lezen in den beruchten anti katholieken colportage-stljl, dien men ook wel van vliegende bladen in den schandaalhandel* kent. Men herinnert zich nog het geval. Een modern georgani seerde had „een hoofdeereprljs uit de loterij van Hellomare, de Vereen, van Roomsch- Katholleke Herstellingsoorden voor Longlij ders en zwakke kinderen te Amsterdam” gewonnen. Het was een gouden rozenkrans van den Paus, meneer, het waren door den Paus gegarandeerde jaspissteenen en de zegen zat er nog zóó aan, meneer; er was ml] dadelijk duizend gulden voor geboden meneer. Maar Ik ben bedrogen, meneer, want de steenen zijn niet van jaspis en de ketting „niet van goud, doch slechts van blinkend metaal verguld”. En nu heeft de Officier van Justitie te Amsterdam door de Haarlemsche recherche beslag laten leggen op den rozenkrans, meneer, nadat ik hem had laten beoordeelen „Bij den juwelier Citroen in de Kalverstraat” en daar was mij medegedeeld, „dat de rozenkrans niet bezet was met jaspissteenen, doch met een goed- kooper soort, nJ. laptesteenen”, enz. enz. Wat is nu de waarheid? Dat „Het Volk” Kindertoeslag te hier en daar schijnt men daarover wel eens anders te 'dénken geen luxe. Het te niet anders dan een middel, om bij de verdeeling van een be schikbaar loonbedrag rechtvaardigheid te betrachten tegenover de verzorgers van een gezin, vooral tegenover de verzorgers van een groot gezin. Een rechtvaardigheid, die te luider om voldoening schreeuwt In een tijd van loondaling. Een rechtvaardigheid intusschen, die In tal van lagere publlek- rechtelijke corporaties met voeten getreden wordt. In een tijd, waarin het Rijk zich meer met lagere publlekrechtelljke corporaties bemoeit en veelal ook bemoeien moet dan gewoonlijk, In een tijd daarenboven, waar in de Katholieke Staatspartij meer dan ooit het gezinsbelang terecht, op den voorgrond stelt, bevelen wij deze aangelegenheid aan in de aandacht, welke zij naar onze mee ning waard te. Hier te van den crisisnood iets deugdelijks te maken. Hier te, als wij het goed zien, te voeren een niet ingewik keld, maar wel verstrekkend stukje ge zinspolitiek. zich heeft Ingelaten met een geïnteresseer de, die haar niet de volle waarheid ver teld heeft. En die vooral zorgvuldig ver zweeg, dat hij aan een rozenkrans, waar van hij de waarde niet booger dan 200. wist, getracht heeft ƒ5000.af te tellen. Zegge vijfduizend gulden, voor welke hij de omstandigheden en het bestuur van de Hellomare trachtte uit te bulten. En toen hij zijn zin niet kreeg, te hij kwaad weg naar „Het Volk” geloopen, om zich te wre ken met een schandaal-zaakje. Ziehier de toedracht der feiten: Hello mare was zoo gelukkig, door de goede be middeling van Mgr. Eras te Rome, als eere- prljs voor haar loterij ten behoeve van longlijders, een goud-gekettlngden met jas- ptesteenen versierden rozenkrans te mogen ontvangen van Z. H. den Paus. De rozen krans was door Z. H. zelf gewijd. Een ieder begrijpt, dat men verheugd was over dezen fraalen prijs, minder om de materieele waarde dan wel om de Ideëele ijeteekente. Terwijl als eerste prijs dan ook was aan gewezen een auto, werd onmiddellijk beslo ten den rozenkrans tot eereprljs te be stemmen. De heer Rings, aannemer van het nieuwe Herstellingsoord te Wijk aan Zee, kocht voor zijn familie een geheele serie van twaalf loten, waarvan er echter juist te voren een aan een schlldersknecht was verkocht. Op dit lot viel toevalligerwijze de rozenkrans van den Paus, hetgeen den avond van den dag, waarop de trekking plaats vond, over den Hulzer zender bekend werd. De schlldersknecht hoorde op deze wijze van zijn geluk, de heer Rings van zijn tegenvaller, omdat juist op het ontbrekende lot van zijn geheele serie de zoozeer begeer de prijs was gevallen, De heer Rings, die wist dat de schlldersknecht nlet-katholiek was en dus veronderstellen kon, dat de Ideëele beteekente van den prijs voor den winnaar niet zou gelden, begaf zich dien volgenden morgen naar den verver om te vragen van den rozenkrans afstand te doen. Hij ging daarbij zelfs zóóver, dat hij den welgerachtlgen verver ten slotte de som van 1000 bood, welk bedrag de materieele waarde verre en verre overtrof. De schilder had zijn prijs toen zelf nog niet gezien, en de werkelijke redenen van den heer Rings niet kunnende bevroeden, ging hij niet op het voorstel in, veronder stellende dat de rozenkrans nog wel meer waard zou zijn. Het viel hem dan ook deer lijk tegen, toen hij bij het bestuur van Hellomare hoorde, dat de meen krans voor Eerst nu kreeg de schilder spijt, dat hij het aanbod van den heer Rings niet had aangenomen. Want deskundigen en nlet- deskundlgen overtuigden hem, dat de stof felijke waarde geen 200.zelfs geen 150.— bedroeg. Teleurgesteld en verbitterd heeft zich de man daarop met een dreigenden brief tot het bestuur van Hellomare gewend, om uit het geval te halen wat er voor hem te ha len was. HIJ maakte daarbij gebruik van de omstandigheid, dat In den begeleidenden brief eigenlijk had moeten worden gespro ken van verguld zilveren in plaats van gul den ketting en van lapte-steenen in plaats van jaspte-steenen, daar dit voor de waar de ons zoo welwillend ons mee te deelen, dat na een door Mgr. voorgedragen verzoek bij Z. H. den Paus een beambte van het Vaticaan het geschenk bij Mgr. Eras bezorgde zonder eenlge toevoeging. De quallflcatie van jas pissteenen met goud gekettlngd te dus niet van Z. H. den Paus afkomstig. Het was de persoonlijke meening van Mgr. Eras, die den ketting voor goud hield en dit te goe der trouw schreef. Ware de rozenkrans het zij te Rome hetzij te Amsterdam aan een juwelier ter toetsing gegeven, dan was ook het geringe misverstand voorkomen gewor den, waarvan de winnaar een gewiekst ge bruik trachtte te maken, om zich te ver rijken en den Roomschen een hak te zet ten. Want om den aard te teekenen van de opzettelijkheid en den opzetter het vol gende: De verver schreef d.d. 11 Oct. aan het bestuur van Hellomare een brief, die veel van een bedreiging had. WIJ hebben dien brief onder de oogen gehad, maar „Het Volk” wacht zich wel ar tnranuv van te ma» saneerlng van de Staatsfinanciën te II een uiterst moeilijke en een zwaar te verantwoorden taak, waartegen zelfs de meest deskundigen en de besten der bes ten onder ons bezwaarlijk opgewassen zul len blijken. In leder geval te het géén taak voor poll- De waarheid omtrent Rusland te moelMIk te achterhalen. Laten we dat eerlijk toegeven. Rusland ligt ontzettend ver weg, te ge weldig groot en ten deele nog zooiets als „onbekend gebied”; de reizigers, die er heen gaan, en als oog- en oor-getuigen te- rugkeeren, zijn ófwel niet te vertrouwen, ófwel niet op de hoogte na een te kort ver blijf, ófwel door de bolsjewieken om den tuin geleld. Dit alles mag ons gerust een beetje voor zichtig stemmen bij de beoordeeling, zoo wel van opgetogen verheerlljklngslyriek als van gruwelverhalen omtrent toestanden In Rusland. Het zij soo. Maar zóóveel te wel zeker, dat het huidige Russendom omwille van een hersen schim een zeer zwaren tijd doormaakt, dat de mensch daar wordt opgeofferd aan het systeem. Om het hooge ideaal te bereiken schijnen de menschen daar te moeten beginnen met.... slaaf te zijn, en als ze *t er niet levend afbrengen vóórdat een eenigszlns menschwaardlg bestaan bereikt is, nou ja, dan moeten ze maar denken: *t is voor de goeie zaak geweest! Vanwaar toch dat weinige respect den mensch in Rusland We hebben er veel over geprakkiseerd, maar we moesten ons zelf het antwoord schuldig blijven, totdat ons in „Vooruit” dezer dagen te onthuld, hoe in een der bolsjewistische handboeken ’s menschen „onmiddellijke waarde" berekend wordt. Ziehier de beredeneering: „De wetenschap heeft uitgemaakt, dat de bestanddeelen van het meest gecompliceer de wezen, n.l. den mensch, de volgende zjjn: water 59 pCt., eiwit 9 pCt., vet 21 pCt., asch 5 pCt., glutine 5 pCt., koolzuur 0.8 pCt. Daaruit hebben de chemici berekend, dat het menscheljjk lichaam dus bevat: vet voor 7 stukken zeep. Ijzer voor een spijker van middelbare grootte, suiker ongeveer een zoutvaatje vol, kalk voldoende om een kippenhok te witten, phosphor voor 2200 lucifers, magnesium voor één medische do ste, kali voor één schot uit een speelgoed- kanon, zwavel, voldoende om één hond van zijn vlooien te bevrijden, alles en alles te zamen tot een waarde van 1 roebel en 95 kopeken”. Een roebel en 95 kopeken, dat te in goed Hollandsch geld een bedragje van f 2.32. *n Koopje, niet? Zlele-waarde telt in Rusland natuurlijk niet meer zoodat we de rekening op f 2.32 kunnen afsluiten. Is het dan wonder dat de mensch in Rusland geen waarde heeft? Voor een betrekkelijk luttel bedrag kun nen ze daar een heele massa menschen laten dienen als bouwmateriaal voor den heilstaat I Gelijk gezegd, stelde zich Intusschen het bestuur van Hellomare In verbinding met mgr. Eras, en deze bemoeiingen hadden ten gevolge, dat den man een andere goud-gekettmgtle rozenkrans met jaspis steenen wexdgegeven. Maar deze tweede heeft nauwelijks meer waarde dan de eer ste. Bk- ie geen sprake van, dat hij er 5000.voor zou kunnen maken, zooals hij en „Het Volk” elkaar op de mouw hadden gespeld en zooals de brutale etech was ge weest. Maar of den man het grootste ongelljk van de wereld te aangedaan, publiceert het blad thans sensationeel het portret van zijn beschermeling en vraagt, dat de ka tholieke pers hem mnet,rehablUteeren. Farceur vorl „Op 10 Februari ontving K. een brief van den officier van justitie te Amsterdam, waarin deze mededeelt, dat hem van eenlge kwade trouw van de bestuursleden van „Hellomare” of van mgr. Eras (te Rome, die den rozenkrans namens den paus had gezonden; Red.) betreffende de betiteling van den rozenkrans niets te gebleken.” Het Rapport-Welter bepleit ter vermin dering van de uitgaven voor loonen en sa larissen, naast vermindering van het aan- tal landsdienaren, verlaging van de indi vidueel genoten salarissen en loonen. Het stelt daarbij een percentage voor, een per centage, waarbij met het oog op het groote tekort voor den dienst-1933 naar de mee ning der Commissie die geen rekening mocht houden mét eventueele verhooglng van inkomsten zoover mogelijk moet worden gegaan. Hoe lang de crisis haar gevolgen in de financiën van Staat en lagere publlekrech- telljke lichamen zal doen gevoelen, weten wij niet. Er zijn er, die een langdurig ge volg profeteeren. Naar onze meening zjjn wij bjj deze profeten In veilig gezelschap. Maar ook in een langen duur van den crl- ste-lnvloéd kan toch, dunkt ons, geen rechtvaardiging gelegen zijn om de salaris verlaging los te maken van haar oorzaak, den crisisnood, en In beginsel te verklaren (tot veel verder dan een beglnsel-verkla- ring zou het ook wel niet komen) dat zij blijven zal, ook wannéér de crisisnood en zijn gevolgen zullen hebben opgehouden te bestaan. Ten aanzien van de salarieering in pro vinciën, gemeenten, enz., bepleit de com- missie-Werter een stukje ertete-politiek en een politiek voor meer normale tijden. In verband met de crisis beveelt zij aan een gelijke salariskorting als zij voorstelt voor het Landspersoneel. Daaroverheen wil zij gegaan zien naar wat zij noemt een „her stel van het evenwicht tusschen salarissen van het Rijkspersoneel en van het perso neel in dienst van andere publlekrechtelljke lichamen”. Het ligt niet in onze bedoeling thans het vraagstuk van het verband tusschen de sa- larieeringen van personen in dienst van verschillende Overheidslichamen en het ,r vraagstuk van het lngriji>en, algemeen en Individueel, van het centrale gezag In de r salarisregeling van lagere publiekrechte lijke organen, In vollen omvang te t>ehan- delen. Niet ten onrechte zegt de Commte- sie-Welter, dat dit een vraagstuk te „van zoodanlgen omvang en van zoodanige con sequenties, dat het niet op korten termijn kan worden opgelost”. WU willen ons voor heden beperken tot een enkele opmerking in verband met de aanbevolen ertete-kor- ting op^de loonen en salarissen, welke bij gemeenten, provinciën, enz. genoten wor den. Ook omdat men daar, wanneer alle dwang tot korting achterwege blijft, toch in vele gevallen zal moeten komen tot verlaging, b.v. uit hoofde van principieel socialistische overtuiging, zooals Prof. Bon- ger onlangs vanuit zijn wetenschappelijke, tot dusver nog bomvrije, kazemat heeft uit eengezet in de JSocialtetisché Gids”. En omdat wij bij die verlaging In acht geno men zouden willen zien, in aansluiting aan wat de Commissie-Welter voor de Rijks- ambtenaren aanbeveelt, het belang van het gezin, waarvan, zooals het Concept- Program der R.K. Staatspartij met nadruk zegt, het geheele staatsbeleid doortrokken moet zijn. Toen de schilder den prijs in ontvangst kwam nemen op 7 Oct. JJ., werd hem een afschrift gegeven van een schrijven, dat de zending uit Rome had begeleid en waarin Mgr. Eras gewaagde van „een prachtlgen rozenkrans van jaspissteenen met goud gekettlngd”.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1932 | | pagina 5