Andreas Sigismund Marggraf
RADIO-PROGRAM
DE VROUW
MET HET
MASKER
De schaduw
De lijst van het
geheime comité
DINSDAG 16 AUGUSTUS
VERHAAL VAN
DEN DAG
Woensdag 17 Augustus
t
ONGELOOFLIJKE
MOGELIJKHEDEN
Paraat
Fransch acteur maakt
de rekening op
Niet voldoende
u
Stofnaam
Kritieke vraar
Alleabonné
FEUILLETON
•fc
ONTDEKKER VAN T>E
BEETWORTELSUIKER
Een moeilijke strijd
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERUJK. DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
V
I
door
Q
a
e
a
d
I
Ie
e
MILAAN
Q
n
d
n
ti
s
r
K
XI
15
(Wordt vervolgd)
l
t
p
B
B
I
t
I
I
n
3
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN VER
WIJZEN WIJ NAAR DEN KATHOLIEKEN
RADIOGIDS
n
e
n
r
a
1
a
BEROMÜNSTER 44b M, 7 20 Gramafocn-
muziek; 8.30 Programma van München.
Marie
500
Zooals wü reeds gezegd hebben, verkeerde
men op het kasteel in de grootste ongerustheid.
n
e
n
I-
n
e
n
0
ROME 441 M. 8 30 „Coel fan Futte"Oper»
van Mozart, na afloop Dansmuziek.
831 M. 7.50 Gramof oonmuziek
8 20 Oramofoonmuziek.
KONIGSWUSTERHAUSEN 1835 M. 13.20
Oramofoonmuziek; 220 Idem; 4.50 Concert zie
Hamburg; 10.50 Dansmuziek (Zie Berlijn).
PARUS (EIFFEL.) 1448 M. 820 Program
ma van München.
middellijk
verbazing
Rechter: Behalve de brandkast, hebt U ook
nog het Juweelenkistje geplunderd, beklaagde!
Beklaagde: Edelachtbare, mijn vader zei al
tijd: Geld alléén maakt niet gelukkig!....
Pa, heeft ma. als ze naar den poelier
gaat, ook 'n jachtakte noodig. net als u?
i.
i
1.
LANGENBERG 478 M. 12 20 Populair con
cert door de Laszlo-kapel150 Concert ol.v.
Eysoldt; 11.06 concert (Zie Berlijn).
t,
n
n
n
e.
L
n
n
Kun je nu absoluut niet op dien stofnaam
komen. Kareltje?
Neen.
Waar Is dan Je Jas van gemaakt?
Van m n vaders broek.
n
l-
n
r
Wanneer men van
De schaduw spreekt,
Dan hoort men
Tusschenbeide
Aan alles is
Een goede kant.
Maar ook een
Schaduwzijde!
De goede kant
Is dus de ton!
Men vindt dit
Heel natuurlijk.
Doch wat men zegt,
Dit blijkt ook hier,
Is dikwijls
Maar figuurlijk!
Want gaan wij uit,
Het spreekt van zelf.
Men maakt het
Zich behaaglijk.
Doch daarom ook
Men zegt al gauw
De son is
Onverdraaglijk!
En loopen w(j
Waar ‘t open is.
Op wegen,
Dijk of heide.
Dan weten wij:
De beste kant
Is juist de
Schaduwzijde!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
den eigenaar van deze bezitting. En ik
er de voorkeur aan, om mij eerlijk en
krachten van mijn plichten als dle-
KALUNDBORG 1153 M. 12.25 Uitzending
uit het Bellevue -strandhotel; 520 Oramof oon
muziek; 11.10 Dansmuzlek-ultaendlng uit Res
taurant „Nlmb."
zelf werd aangeboden. Naar mijn idee is dat
niet, zooals het behoort. Ik ben een dienaar
van
geef
naar
naar te kwijten.
Charles fronste zijn wenkbrauwen, terwijl hij
zich in den spiegel bekeek. HU voelde zich al
lerminst als een dienaar.
Dat is wei een beetje oudsrweV’ch stand
punt, vader, verklaarde hij.
Dat is mogelijk, antwoordde zijn vader.
In leder geval heb ik geen bedoeling, om het
je op te dringen. Je bent vrij, om te gaan en
te komen, zooals je zelf goedvindt. Maar je
bent jong, en ik kan niet toezien, dat je Jezelf
blootstelt aan moeilijkheden, zonder dat Ik je
althans eenlgsrtns waarschuw. Miss Atherton
is geen vrouw, waar je verstandig aan doet,
al te veel werk van te maken.
Deze rechtstreeksche woerden brachten den
jongeling tamelijk van zijn stuk.
Ik.... ze lijkt me heel vriéndelijk en aardig,
stamelde hij.
Zelfs Jou kan ik geen dingen verraden,
ging zijn vader ernstig voort. die te mijner
kennis zijn gekomen in dienst van deze bezit
ting en deze jonge dame. Haar vader was een
voortreffelijk mensch, die zichzelf respecteerde,
zooals alle Athertons. Haar moeder was van
een aanzienlijke, maar minder respectabele fa
milie uit Frankrijk. De, die hier een leven zon
der afwisseling leid, en het eene Jaar bij het
andere voeg, en de jongelui groote menschen
heb zien worden ik zie heel wat dingen, en
Te Parus vierde een bekend tooneelspeler
zijn jubileum en moest dus ook een toespraak
houden. HU had beloofd, dat hü zijn levens
loop zou vertellen en wel aan de band van
Patroon (tot krantenjongen): Dat is nu
de derde keer dat je vrij vraagt om de begra
fenis van je grootmoeder bij te wonen. Heb jij
dan drie grootmoeders?
Krantenjongen: Ja ziet u, mijnheer, één
van mijn grootmoeders was een tweeling.
Anstey keek hem door zün lorgnet aan.
Het is een verrukkelijke omgeving, aside
hij. Tusachen haakjes, Mr. Bell, hebt u wel
eens de rozentuinen van Carrou gezien?
Neen, nooit, antwoordde Bell afgunstig.
Maar ik heb gehoord, dat ze buitengewoon
mooi zijn.
Ernestine ging naar de deur.
De tuinen zün moert, zei ze, omziende,
maar de rozen zijn als alle andere rozen
ze verwelken snel. Nu, tot vijf uur, jullie alle
maal!
Ernestine keek hem vragend aan.
Toe, wees niet onbegrijpelijk, smeekte ze.
Het is te warm.
Rozen en sentiment worden verondersteld,
samen te gaan, verklaarde hü. Ik wensch
in overeenstemming te komen met mijn om
geving.
Ernestine zweeg een oogenblik.
Als je hier sentiment gevonden hebt, zei
ze onverschillig, dan moet je heel diep ge
graven hebben.
Integendeel, antwoordde hU. ik heb
nauwelijks aan de oppervlakte gekrabd.
Charles Bell keek onbehaaglUk van Anstey
naar zijn gastvrouw. Nooit geheel op zijn gemak
hier, had hü altijd een idee, dat achter de
allergewoonste opmerking een bedoeling stak,
die men met opzet voor hem verborgen hield.
Mr. Anstey ziet er geheimzinnig uit, merk
te hij op.
DA VENTRY 1554 M. 1220 Orgelconcert
door Quentin Maclean In het Trocadero; 1.06
Oramofoonmuziek; 150 Concert door Jack
Martin en zijn orkest; 9.40 Concert door Fred.
Harley's Novelty Kwintet; 10.50 Het B. B. C.
Dansmuziek o-Lv. Henry Hall.
WARSCHAU 1413 M. 5.30 Opera-fanta-
sleën. Het Omroeporkest o.l.v. J. Oalmlnskl; 8.40
Militaire muziek; 8.20 Populair concert; 10.20
Dansmuziek.
'ik ben er te dlneeren gevraagd, vader,
antwoordde hü Het spijt me, dat ik u alleen
moet laten.
Ik heb er geen bezwaar tegen, om alleen
te zijn, antwoordde Mr. EeU. Ik geloot, dat
stof, die hij geproduceerd had. nog niet den
naam „suiker". Onvermoeid werkte hij verder.
BU den beetwortel stelde hü een zoetige smaak
vast. Hier scheen dus suiker voorhanden te zUn.
Na vrU langen arbeid gelukte het hem In 1747
werkelük, deze suiker te voorschijn te brengen.
Hij werkte een methode uit, volgens welke vrij
groote hoeveelheden betrekkelUk zuivere suiker
gewonnen konden worden, en hü trachtte deze
methode nog economischer te maken, door de
uitgeperste nog suikerhoudende resten der beet
wortels te gebruiken voor de fabricage van
spiritus.
De mogelijkheid tot stichting van een Euro-
peesche suikerindustrie was daarmede geschapen.
Marggrafs leerling, Franz Karl Achard, wUdde
zich aan deze taak en bouwde voort op de
ontdekkingen van zijn leermeester.
HU ging daarbU met omzichtigheid te werk.
De gewone beetwortels, zooals ze toen aan het
‘vee gevoerd werden, waren nog betrekkelUk
sulkerarm. Door ze te kweeken trachtte Achard
het suikergehalte te verhoogen. Het gelukte hem.
HU verbeterde ook Marggrafs methode van uit-
perslng. Daardoor werd het mogelUk, dat er
zooveel suiker werd geproduceerd, dat men aan
het bouwen van fabrieken kon gaan denken. De
eerste fabriek van Achard was maar klein, daar
hU niet over geldmiddelen kon beschikken. Eerst
tn het begin van de 19de eeuw een
grootere fabriek bouwen.
Thans brak de strUd uit tegen de beetwortel-
suiker, die met verbittering werd gevoerd. Aan
de ééne zUde de groote importhulzen van riet
suiker, aan de andere züde Achard, alleen en op
zichzelf aangewezen. Misschien was hU in’dien
strUd bezweken, als niet het Continentale Stelsel
van Napoleon den Invoer van buitenlandsche
rietsuiker volledig had verboden.
Nu eerst zag men In, wat men aan de blet-
sullcgr had en welke verdiensten Marggraf zich
door zUn ontdekking verworven had.
Zonder den arbeid van dezen grooten chemicus
zou men het jarenlang zonder suiker hebben
moeten stellen. Maar nu had men de beschik
king over een goedkoop voedingsmiddel, dat in
onbeperkte hoeveelheden kon worden gewonnen
en dat economische voordeelen bracht. Groote
suikerfabrieken werden gebouwd. Toen het Con
tinentale Stelsel werd opgeheven, had men de
beetwortelsuiker zóó zeer leeren waardeeren,
dat de rietsuiker haar niet meer kon verdringen.
,Je bent weer laat; vijf over
twee!"
„Kom, kom, kind, als ik thuis
was gebleven, was het precies
even laat geweest.”
Een van de voornaamste landbouwproducten
is zeker de beatwortelsulker. ZU laat zich moei-
lUk meer uit ons bestaan wegdenken; het lijkt
zelfs onbegrijpelijk, dat wij het zoo lang zon
der haar hebben kunnen stellen. Als wü ons
verdiepen in de wUzen, waarop de menschheld
de behoefte aan suiker dekte, vóór Andreas
Sigismund Marggraf de beetwortelsuiker ont
dekte, dan komen we tot de conclusie, dat het
daarmee tamelyk treurig gesteld was. Vooral In
de noordelUke landen, waar het lichaam tot op
peil houden van zUn warmtegraad 'n verhoogden
toevoer van suiker noodig heeft, moet men die
Sftlker wel zeer gemist hebben. Dat blUkt ook
daaruit, dat men getracht heeft uit de meest
verschillende planten haar te- bereiden. In hoofd
zaak echter behielp men zich met honing. Onge
veer in de 16de eeuw begon de invoer van riet
suiker uit West-Indië en andere landen naar
Europa. Deze suiker was echter buitengewoon
duur. Alleen zeer welgestelde menschen konden
zich die uitgave veroorloven. Het was een luxe
artikel. De stichting van een beetwortelsulker-
industrle is ook in economisch opzicht een fac
tor van niet te onderschatten belang.
De man. aan wien wU de beetwortelsuiker dan
ken, is niet alleen door de ontdekking daarvan
beroemd geworden. HU was een chemicus, die op
verschillend terrein arbeidde en zich wist los te
maken van de starre regelen van de school-
wetenschap, wat hem in staat stelde, iets nieuws
te vinden. Marggraf werd 3 Maart 1709 te Ber
lin geboren als zoon van een apotheker. HU
studeerde medicUnen en mineralogie. In 1735
keerde hU van buitenlandsche universiteiten
naar BerlUn terug, waar hü eerst bü zün vader
werkte.
Reeds in 1738 benoemde de Pruisische Acade
mie van Wetenschappen hem tot lid.
In het chemische laboratorium van de Acade
mie heeft Marggraf tot op hoogen leeftijd ge
werkt, totdat ziekte hem verdere bezigheden op
dit gebied onmogelUk maakte. Het is niet moge
lUk, alles te vermelden, wat hü bü zün onder
zoek ontdekte. Door hem werd het bewijs ge
leverd, dat aluinaarde, bitteraarde en kalkaarde,
die velen voor dezelfde stof hielden, geheel ver
schillende samenstellingen zUn. De analytische
chemie bracht hjj een belangrijk stuk verder.
ZUn grootste verdienste echter was de ont
dekking van het suikergehalte van den beet
wortel. De behoefte aan suikerhoudende spüzen
was voer de chemici aanleiding, naar nieuwe
sulkerbronnen te zoeken. Veel succes had dat
zoeken niet. In 1586 ontdekte Bartolett! de melk
suiker. In 1660 gaf Glauber de methode aan, om
suiker uit verschillende planten, vooral uit
bieten, te verwerven. Maar uit dit alles werd
geen industrie geboren. Ook Marggraf maakte
suiker uit berkensap en trok die uit in rozUnen.
Maar hü erkende, dat daarmee de juiste methode
nog niet was gevonden. Daarom gaf hü de zoete
dagen, dat hU langzaam de breede, met gras
begroeide laan naar het huis opging, en zorg
vuldig uitkeek, waar hü liep, om niet'den glans
van zün mooi gewreven lakschoenen te beder
ven. HU'vergeleek onwillekeurig dien tijd met
den avond, die nu voor hem lag: de ronde
tafel in het midden van de schitterende eet
zaal geschoven, als een oase van fUngetem-
perd licht en kleurenspel Lady May. vroolük
als altijd Anstey met zün moe gezicht en
zUn losse tong en de meesteres van Rulery
zelf, wat stemmiger in haar spreken misschien,
maar altijd met diezelfde geheimzinnigheid in
haar heele wezen. Meer dan ooit voelde Char
les Bell zich dien avond als haar hulpelooeen
slaaf; Al zijn vroegere Idealen schenen opeens
leeg, en laag bU den grond.
Zü kwam laat in den salon. Haar begroeting
was even onverschillig-minsaam als altijd. Er
was geen merkbaar verschil in haar manier van
doen of van spreken. En „toch zóó nauw
lettend sloeg Charles Bell haar gade ont
dekte hü de teekenen van een héél fijne, niet
nader te bepalen verandering, waarvan men
niet kon zeggen, waar ze ophield of begon.
ZU droeg een japon van witte zachte zijde
van bUna strengen eenvoud; voorts een parel
snoer, maar geen oorbellen, en geen ringen;
en heur haar was laag naar voren opgemaakt,
bUna als van een meisje. ZU had meer kleur
dan anders, en een lijdelijke rusteloosheid
scheen in de plaats van haar gewone loomheid
te zijn gekomen.
HUIZEN, 296 M. NCRV. 8 00 Tijdsein en
Schriftlezing; 8.15 Morgenconcert; 10.00 TUd-
seln en zang door bet NCRV Dameskoor; 10.30
Korte ziekendienst door ds. W. Tom; 11.00 Har
monlumbespellng door H. F. Jurjaans; 13.00
Politieberichten; 13 15 Middagconcert; 3.00 Ver
zender; 3.30 Lezen van Chr„ lectuur
graven dochter, die met hare moeder en eenige
bedienden het eenzame kasteel bewoonde, had
op zich genomen het sein gereed te maken,
doch geen van hen dacht dat het noodig zou
zijn.
De Russen dachten er echter wel degelijk
aan; de eene edelman na den andere was ge
vangen genomen, sUn papieren in beslag geno
men, maar nergens vond men de lUst van het
geheim comité, de Ujst waarop de namen van
alle edelen stonden, die aan den opstand haa-
den deelgenomen. En Juist die lüst wilde ae
gouverneur zoo gaarne hebben. Want hü be
greep maar al te goed, dat hü dan menlgen
edelman, die nu op vrUe voeten liep, kon ge
vangen nemen en in één slag een eind aan
alles maken. Op een morgen brachten züne
spionnen hem bericht, dat de jonge graaf Lesz-
cinskl vermomd zijn verblUfplaats had ver
laten en naar het ouderlUk kasteel was ver
trokken. Dte officier, die dit bericht bracht,
verwachtte niet anders dan het bevel hem on
gevangen te nemen, maar tot zUn
knikte de generaal slechts zachtjes
eenige malen en zeide toen:
*t Is goed, luitenant, laat mü waarschu
wen als hü terug is.
Wat, uwe excellentie? vroeg de man ver
baasd, moet ik hem niet gevangen nemen?
Neen, volstrekt niet! Waarschuw mü als
hij terug is, herhaalde de géneraal.
De officier vertrok in de grootste verbazing.
Toen hü alleen was, wreef de gouverneur
zich in de handen en mompelde: Nu geloof Ik
dat wU een eind verder zUn. Oraaf Leszclnssi
is wel slim, maar mü toch niet te slim af. ZUn
zoon ia de papieren van het geheim comité m
zekerheid gaan brengen. Daar zullen de Russen
ze niet zoeken, denkt hü; maar de Russen zui
len ze er juist zoeken en vinden ook!
En vergenoegd wreef hü zich nogmaals In de
handen.
Dien zelfden avond nog kwam de officier
hem berichten, dat de Jonge graaf weder terug
was.
Net zooals Ik gedacht had, zeide de gou
verneur. t Is góed mUnheer.
Anders niets van uwe orders? vroeg de
officier, meer en meer verbaasd.
Voor heden niets, dank u. over eenige
dagen zal ik u een opdracht geven.
De officier boog en vertrok.
De graaf en zijn zoon hadden reeds lang door
de vlucht aan de macht der Russen kunnen
sljn ontkomen, maar de oude graaf had Zd-
zegd:
Ik blUfZoolang de Russen de Ujst niet
bezitten kunnen zU niet bewijzen dat ik voor
zitter van het geheim comité ben. Voor ver
raad ben ik niet bevreesd; Polen verraden el
kander niet. En de jonge graaf had dit be
aamd.
Dat alles bespraken de beide gravinnen, de
oude en de jonge, en voor de zooveelste maal
herhaalde de oude gravin, dat zij maar wensch-
te, dat de graven naar Parijs waren gevlucht,
toen een bediende bulten adem kwam binnen
stormen met het bericht, dat beneden in bet
dal Russische troepen naderden.
De beide dames waren als door den bliksem
getroffen. Paulina was de eerste die weder tot
zichzelf kwam.
De papieren, gilde zU. de papieren. God.
mama, die sUn in uw kast. Geef mU den sleu
tel. spoedig!
Men had namelijk de papieren eenvoudig in
de kast gesloten, waarin de gravin al bare
kostbaarheden bewaarde. Mocht het ooit noo
dig zijn, dan zou men ze altUd nog op een vei
liger plaats kunRan bergen, had men gedacht.
En ziedaar, daar waren de Russen reeds voor
de deur en nog was het kleine Uzeren koffertje,
dat de gewichtige papieren bevatte, niet ver
borgen.
Met een driftige beweging snelde Paulina
op hare moeder toe en nam den sleutel uit
haar bevende handen. Toen snelde zU de kamer
uit, naar het slaapvetrek.
ZU had het koffertje, maar waarheen nu?
Waar zou zij het verstoppen dat men het
onmogelUk kon vinden? Het was geen kleinig
heid om die vraag te beantwoorden, want zij
had het leven van honderden edelen in de
handenhet leven van vader en broeder en
Dit alles was afgesproken en Paulina, des -van al die anderen, die lid waren van het ge-
belme comité van den opstand.
Eén ding begreep zU: bet koffertje moest
zóó verborgen worden, dat het niet gevonden
kon worden. Er moest daaromtrent zelfs geen
oogenblik twUfel bestaan; anders zou het ver
bluf der Russen op het kasteel eene voortdu
rende kwelling zUn, een niet uit te houden
pijniging.
Plotseling kreeg zU een gelukkige gedachte.
Goddank, ik weet het al! riep zU uit en
meteen snelde zU de deur uit.
Waarheen gaat ge dan, Paulina? rtep de
gravin, maar Paulina liep snel den tuin door
en toen de bergen In, zonder iets te hoeren.
In den grootsten angst liep de gravin, ge
volgd door haar getrouwen bediende, -haar na,
maar zU konden zoo snel niet loopen als het
Jonge meisje.
EindelUk echter zagen zU haar stilhouden.
ZU stond nu aan den rand van het meer, op
den hoogen rotswand. Diep, heel diep lag de
blauwe watervlakte daar, door geen windje
bewogen.
Plotseling hief Paulina de armen op en daar
vloog het kistje met de kostbare papieren door
de lucht.
Men hoorde op dezen afstand zelfs geen
plomp In het water, maar Paulina zag het
kistje verdwUnen. als een steen In de diepte.
Toen wendde zü zich om, haalde een witten
zakdoek uit haar zak. bond dien aan een stok
en plantte hem tusschen de steenen aan den
rand van het meer.
God zü geloofd! riep zü uit.
Wat hebt gü gedaan. Paulina? vroeg de
gravin, die inmiddels naderbij gekomen was.
Ik heb de Poolsche edelen gered van de
gevangenis, zeide zü. De bewüzen dat sü deel
genomen hebben aan den opstand liggen nu op
den bodem van het pelllooze meer. De Russen
kunnen komen
God zü gedankt! riep de gravin uit. Dat
is mü een last van mijn ziel gewenteld. Ik zou
geen oogenblik rust gehad hebben met die pa
pieren in huis, al waren zü ook nog zoo goed
verborgen.
Ik ook niet, lieve mama, zei Paulina, en
die onrust zou ons Juist verraden hebben. Laten
de Russen nu maar komen. Nu wü overtuigd
zün. dat de noodlottige papieren niet gevonden
kunnen worden, nu mogen zü komen.
En zü kwamen en haalden het geheele kasteel
t onderste boven, maar zonder iets te vinden.
De gerustheid waarmede de dames, die
zich met niets bemoeiden, toelleten dat men
alles doorzocht, rapporteerde de officier aan
den gouvemeun was het beste bewijs dat er
geen papieren geborgen waren.
Maar in later jaren bekeek menig Poolsch
edelman het prachtig geschilderde portret van
de achttien-jarlge gravin Lescinskl, dat eene
eereplaats in elk huisgezin innam en zeide dan:
„Dit jonge meisje redde den Poolschen adel in
1863 van den dood."
De laatste Poolsche opstand was In bet be
gin van 1863 uitgebroken en In October van
datzelfde jaar werd graaf Berg, stadhouder en
opperbevelhebber, door den Czaar belast, het
koste wat het wilde, er een eind aan te maken.
HIJ was met de meest uitgebreide volmacht en
een voldoend aantal soldaten te Warschau ge
komen én nu begon een waar schrikbewind.
Geen dag ging er om of er werden Poolsche
edelen gevangen genomen, gekerkerd, ter dood
gebracht of naar Siberië verbannen. De op
standelingen deden vergeefsche pogingen den
Russen te weerstaan; de macht was te groot
en de opstand verliep, zooals in zulke gevallen
steeds plaats heeft. De een na den ander viel
in handen der Russen of redde zich door een
overhaaste vlucht.
Op het kasteel van graaf Ladislaus Leez-
clnskl verkeerde men In den grootsten angst en
ongerustheid. De graaf was namelUk president
van het gehêlm comité van den opstand en
zün zoon nam er even üverig aan deel als zün
vader. Acht dagen geleden was de jonge graai
Stanislaus plotseling op het kasteel verschenen
en had zün moeder eenige gewichtige papieren,
welke op den opstand betrekking hadden, te
bewaren gegeven. Zün vader, bevreesd dat deze
papieren, waaronder de lüst der leden van het
geheim comité van den opstand was, In handen
der Rtnsen zouden vallen, had ze aan zün zoon
toevertrouwd, teneinde ze In hun kasteel te
verbergen. De Russen zouden er zeker niet aan
denken de papieren daar in het afgelegen
kasteel In de bergen te Sasten, had Stanislaus
gezegd. Mocht zoo Iets evenwel gebeuren, dan
moest men ze ergens in veiligheid brengen en
dan zou een witte doek aan een stok geknoopt
voor Stanislaus een teeken zün, dat alles in
orde was. Men moest dat teeken op het meest
vooruitspringende gedeelte van het gebergte
aan het meer plaatsen, zoodat Stanislaus van
de overzUde van het meer het sein kon zien
Ik zie se, zooals ze zün. De slechte eigenschap
pen van haar moeder zitten deze jonge vrouw
in bet bloed. Ze leeft, zooals het haar be
haagt en alleen om zichzelf te behagen.
Charles fronste geprikkeld de wenkbrauwen.
De koude, afgemeten woorden van zün vader
waren als droppels Üs.
Maar, vader, wierp hü tegen, ze be
weegt zich toch in de beste kringen, ze komt
aan het Hof, en haar naam wordt genoemd
onder de Aller-eerste Als er Iets niet in orde
was met haar, zou ze zóó niet ontvangen wor
den.
Van „eerste” kringen, of wat daar ver-
eischt wordt, weet ik niets af, antwoordde zün
vader. Ze heeft verstand, en geld, en ze is een
vrouw. Daarom is de wereld aan haar kant,
denk ik. Ik heb je nu alles gezegd, wat ik zeg
gen wou. JU kunt misschien de reden vermoe
den. waaróm Ik feltelük gesproken heb.
Ze zou het niet de moeite waard vinden,
om me voor den gek te houden, antwoordde
Charles bitter. Ik maak het daar net voltallig,
dat is alles.
Ik ben blü, dat je de jonge dame zoo goed
begrijpt, antwoordde zün vader. WU Je zoo goed
zün, vóór je gaat, mü nog even dat boek en
mün bril aan te geven En zeg Mary, dat mr.
Stuart vanavond niet komt eten.
Charles gehoorzaamde zwügend. Hü herin
nerde zich den tüd met zoo lang geleden
nog dat «ün vatjer hem zou verzocht heb
ben, om ahn den anderen kant van den haard
te gaan zitten, eveneens met een boek in tijn
hand. Zün gedachten gingen terug naar de
HAMBURG 373 BL 1050 Concert; 1.35
Gramofoonmutiek 450 Concert uit Bad
Pyrmont door het Kur-orkest o.l.v. Curt John;
11.20 Concert uit Hotel „Reichshof
BERLIJN 419 M. 1050 Dansmuziek door
de Willi-Schönfeldkapel.
WEENEN 517 M. 800 Concert door het
Weensche Symphonle-orkest ol.v. Kart Aude-
rieth mm v. Almut Schöning, sang; 10.15
Edmund Eysler en Charles Weinberger spelen
improvisaties (op eigen werken) op twee vleu
gels; 1030 Dansmuziek door de Adoif Pau-
scher Jazz-Kspel mm. Viktor Sternau,
zang.
PARUS (Radio) 17U M. 1350 Gramo-
foonmuziek; 720 Idem; 820 Gedichten op gra-
mofoonplaten.
een statistiek, die hü van tevoren had opge.
maakt.
Toen het belangrijke oogenblik aanbrak,
haalde hü een groot papier voor den dag en
begon als volgt:
Daar ik het grootste deel van mün leven
op de planken heb doorgebracht, zal ik u ver
halen, wat ik in mün kwaliteit van acteur
heb meegemaakt. In mün vrijen tüd is mü
misschien ook wel eens Iets gepasseerd, maar
dat kunt u In de kranten lezen en datgene,
wat de bladen niet vermelden, Is zoo onbelang
rijk, dat het voor u van geen belang is. Ik ben
overigens een oud man geworden. Het leven
heeft mü te pakken gehad. Dit zult u beter
begrüpen. wanneer u weet, dat en hier ont
vouwde hü het papier ik 3318 Uefdesverkla.
ringen mocht ontvangenDaar komt nog
bü. dat 1925 meisjes mü trouw zün gebleven.
980 vrouwen deden niet voor haar onder en
zagen In mü den eenlgén man. dien zü kon
den liefhebben. Ik zelf heb 1543 maal eeuwige
trouw gezworen en 775 keer meineed gepleegd.
Het uitbreken van den oorlog heb Ik 3350 maal
meegemaakt en niet minder dan 2115 keer ben
Ik zelf soldaat geweest. Men maakt zoo een en
ander mee. De huwelüksgiften. die ik als meer
of minder liefhebbende schoonzoon kon in-
casseeren bedragen tezamen ongeveer 6 4 7
mlllloen francs, 3 mlllloen gulden en 5 mlllloen
mark. Drie duizend keer heb ik gasten uit-
genoodlgd en bü negenhonderd-twee-en-veertlg
gelegenheden heb Ik ze weer de deur uitge
gooidAch ja, en dan de vreeselüke uren,
die Ik in het geselschap van roovers heb door
gebracht. Ruim 170 keer hebben zü mü ge
vangen genomen. Wat de schoonmoeders aan
gaatik heb er 3480 gehad.”
De spreker werd hartelük toegejuicht.
Borging
door mej. Wen tink; 3.00 Pianorecital door Jo
Goudsmit; 325 Liederen-recital door Anne
Boézaardt; 4 35 Vervolg pianorecital;
Klnderuurtje; 8.00 Chr. Liederen-uurtje
door Joh. de Heer; 7.00 Onderwüsfonds voor de
binnenvaart: G. de Jong, apr 7.30 Politie
berichten; 7.45 Ned. Chr. Persbureau; 8 00 Tüd
sein en Amsterdamsche Orkestvereenlging ol.v.
Frans van Diepenbeek; 9.00 Stafkapiteine M.
Llgtvoet van het Lager des Hells over: Uit
gaande In wegen en heggen; 930 Vervolg
concert; 10.00 Persbureau Vas Dlas; 1030 Gr.
platen.
HILV«^“'’M, 1875 M. VARA. 645
Lichaamsoefeningen olv. O. Kteerekoper; 7.30
Idem; 8.00 TUdseln en Gramofoonmusiek.
VPRO 1000 Morgenwüdlng.
VARA 10.15 Uitzending voor de arbeiders in
de continuebedrüven. m m.v. Het VARA Klein
Orkest en bet VARA-Tooneel; 11.00 R V.B,
Cursus Knutselen in het begin door mej. H.
Plebenga; 1130 VARA Klein Orkest; 12 00 TUd-
seln; 13.01 VARA-Septet oXv Is. Eyl; 12 30
Orgelspel door Joh. Jong; 100 VARA-Septet;
1.45 Verzorging zender; 2.16 VARA-Septet: 3.00
Voor de kinderen m m.v. het VAH~,\-Mandol!ne
ensemble oJ.v. Joh. B Kok met Gramofoonmu
ziek; 530 Vara-Septet 6 30 R VU. Cursus: ,.Hoe
Amsterdam een wereldstad werd”, door dr. J.
van Dillen; 7 00 VARA-Kleln-orkcst ol.v. Jan
van der Horst; 7.46 ..Het Behang". Spel van
kleine menschen. door G. Pilger; 8 20 ..Cost fan
Tutte", Opera in drie acten van Moeart; 9.40
Voordracht door Adolf Bouwmeester: „Wat de
tuinman niet begreep", van C. de Bood; 10.40
Vara-Klein: 100 Persbureau Vas Dlas; 11.15
Vara-Klein-Orkest; 1150 Gram, muziek; 13.00
TUdsetn en sluiting.
BRUSSEL 509 M. 12.30 Concert door het
Max Alexys-orkest; 1.30 Vervolg-concert920
Uit het Casino te Knocke; 9.00 Gramofoonmu-
ziek.
je dat wel weet. Je hebt er ook geluncht, Is *t
niet?
Charles knikte.
Miss Athsrton vroeg me vanmorgen, ant
woordde hü.
En speel je kaart?
De vraag was te rechtstreeks, om haar te
kunnen ontwüken. Charles bloosde, toen hü
antwoordde.
Ze spelen bridge. Misschien word ik ge
vraagd, om mee te doen. Het is een soort van
whist, ziet u.
Dat kan ik me voorstellen, zei de oude
man. Dienaangaande heb ik niet# op te
merken. Wüsen en gewoonten veranderen
met de geslachten, denk ik. JU bent jong, en
Ik ben oud. Ik heb nooit’ getrkeht. je met mün
vooroordeelen lastig te vallen. JU hebt méér
van de wereld gezien, dan ik ooit gezien heb.
Misschien heb je daar wijsheid opgedaan.
Charles was niet op zün gemak.
Dat weet ik niet, vader, antwoordde hü.
Natuurlük. de Zondag wordt tegenwoordig niet
meer zoo streng gehouden, als vroeger. Ik mag
zelf graag een rustigen dag, maar het is hier
gewoonlük vrij vervelend; en ik geloof ook niet,
dat het verstandig sou zün. een ultnoodlging
van miss Atherton niet aan te nemen.
Misschien niet, antwoordde Mr. Bell.
Aan den anderen kant zou Ik je er aan kun
nen herinneren, dat Ik in al die 40 jaar, dat ik
hier rentmeester geweest ben. nooit behalve
dan een glas wün de gastvrühetd heb aan
genomen, die mü door den vader en grootva
der van miss Atherton, en door de Jonge dame
Charles Bell liep de Kamer in. die hü en zün
vader met elkaar deelden als een soort heilig
dom .half kantoor en half zitkamer. Mr. Bell
senior had zün gewone Zondagsche pak aan.
Dezelfde zwarte jas van harde, sombere stof,
en dezelfde donkergrüse pantalon, waarmee hü
’s Zondags méér jaren had rondgeloopen, dan
velen van de dorpsbewoners zich konden her
inneren. Charles daarentegen was gekleed In
avondtoilet van de laatste snit.
ZUn vader nam hem van het hoofd tot df
voeten op, met een gezicht, waarop geen en
kele uitdrukking te lezen stond.
Je gaat weer naar het huis, Charles?
vroeg hü kalm.
ongevallen f3000. “verlies van^lde armen^ielde beenen of belde oogen f 750.“ doodelUkra* afloop f250.“ een^voet of een oog f 125.“ duim o(*wUavlnger fS0.-^^^f40.- ÏSd^^gS
De kleine büeenwolfjes renden naar buis en vertelden allee aan
bun vader. Deae nam zün groote knuppel en stapte naar de
familie de Ble toe. Met harde slagen bonsde bü tegen de deur
en Jaap, die eens door het raam loerde, rilde over heel zün lUf.
HU komt er bU mU niet in. dacht Jaap en Het de deur geeloten.
