De Xllle Yzerbedevaart
Prikkeldraad
1
Van de Perstribune
van* Sint
Christoff el
Radio-wee
De Crisis-zuivelwet
Meer dan 200.000
deelnemers
MAANDAG 22 AUGUSTUS
DE DERTIENDE BEDEVAART NAAR DE YZER
Massale eed van trouw
MEETING TE GORCUM
Nuttig en aangenaam
-e
De leiden aan het front
PRIJZEN IN DEN TUINBOUW
ROEKELOOS MOTORRIJDER
\ers?
DE GEZONKEN PONT
Zg kunnen niet graven
HET VLIEGONGELUK OP BAL1
Dr. Frans Daels
Gisteren is te Dixmuiden de dertiende bedevaart aan de Yzer ge
houden. Een enorme menigte nam aan de plechtigheid deel.
De stem van Vlaandefens
doodenklok
Aan Vlaanderens aarde
toevertrouwd
WERKLOOZE
ZU IDERZEE-VIS SCHERS
By zetting van acht Vlaamse he
oudstrijders onder den
Y zer-toren
UITVOERING
DER WARENWET
HET FASCISTENRELLETJE
IN DE RESIDENTIE
Prins Hendrik incognito
te Ostende
Haar werking in de
praktijk
Prinses Juliana voor de microfoon
I
(Van onsen büzonderen correspondent)
I
'an
tag.
Stappen tot inkrimping?
Bruj oprijs
Af voor onkosten
Nettoprys
2.43
schouwingen op bladz. 413 e.
strijders
1 0.37
Brutoprys
van
den oorlog rijn jongens
Partijen onverkocht
In botsing met een auto
Albarda stelt vragen
Tegen oorlog, voor amnestie
Van een... „subsidie”
Veerdienst hervat
En de ar. ..Rotterdammer”:
Veroorzaakt door windvlagen?
I
t
ten deele
maatregelen
w 1
Er is hier een zoo groot gebrek aan kin
derliefde, dat de blaam van heel de wereld
op deze euders moet rusten en de regeerln-
„Het Volk” merkt naar aanleiding hier
van weer op:
3 68
125
2.88
0.80
2S8
1.10
bü
hun
vijand
en
het
zoo
Omstreeks vier uur reed Zondag de automo
bilist H. Strijbos uit Amsterdam op den Ryks-
straatweg bij Naarden. Hij wilde den Oud-
Blaricummerweg inrijden en stak zijn richtings-
wljaer uit. De motorrijder Smit, die eveneens uit
de richting Amsterdam kwam en die volgens
ooggetuigen een vaart van 80 KM had. meende
nog te moeten passeeren. Een botsing was het
gevolg. HU en zün duorUdster vlogen een Meter
in de lucht. De heer 8. kwam er wonderlijk zon
der letsel af. De duorUdster werd met ernstige
verwondingen aan de knie, aan den schedel en
den rechterbovenarm opgenomen. Patrouillee-
rende leden van de Bussumsche Roode Kruis
colonne hebben de eerste hulp verleend, waarna
een dokter uit Bussum de behandeling voor-
zette.
4.35
Het verschil is dus 67 ets. per 100 K.G. melk.
Kuste rs
lems.
geslacht
verhooren
val....
De
in
Er is groote bewondering voor den moed
van Prof. Piccard en zijn helpers om met
den ballongondel zoo hoog te stijgen: hoo-
i ;er dan ooit een mensch was. We bewon-
i leren den moed van zijn vrouw, een moe
der van vijf kinderen, nog meer.
Maar was deze gevaarlijke tocht noodig?,
zoo vraagt de Venlosche Crt.”
„Zes openbare en vier bijzondere hooge-
scholen is voor een klein land ais Neder
land in hooge mate belachelijk.”
Het warme weer van de laatste dagen, heeft
aan de Westlandsche veilingen een enormen
aanvoer van tomaten bezorgd. Er zijn veilingen,
waar per dag ruim 20.000 bakken, elk van 12
KG tomaten, worden verhandeld. Het gevolg
k- dkt de PrUzen enorm zUn terug geloopen.
Roermo'nd als BÏssc hopsst ad. VrUdag kwam het reeds aan verschillende vei-
D^e plechtigheid was het hoofdmoment
Zoo greep dit ge-
op een
om-
lichamen
J de
bracht.
Namens Noord-Nederland wees de heer van
Soest op de waarde van de groote daad der
Vlaamsche dooden voor geheel Nederland, ter
wijl de Zuid-Afrikaander Crogné de gevoelens
van trouw der Zuldafrikaansche stamgenooten
vertolkte.
In afwUklng met het gepubliceerde in den
Kath. Radioglds. waarin wordt vermeld, dat
H K. H. Prinses Juliana op Dinsdag 23 Augustus
van 2 453.45 uur de plechtige opening zal ver
richten van het nieuwe Gemeentehuis te Roer
mond. wordt verzocht mede te deelen. dat deze
openingsplechtigheid betrekking heeft op het
nieuwe Gemeente-museum.
De uitzending hiervan zal worden verzorgd
door den KR O.
Zonder regeeringsmaatregelen is dan de bere
kening als volgt:
8 K.G kaas A 36 ets. is
1 K.G. boter A 80 ets. is
Er werden tot slot twee moties aangenomen,
een waarin de daden dier regeeringen werden
geschandvlekt die ondanks den wil der vol
keren toch door geheime verdragen een nieu
wen oorlog voorbereidden en een tweede waarin
krachtens de verdiensten der Vlaamsche ge
sneuvelden de geheele amnestie geeischt werd
voor al de Vlamingen die omwille van hun
Vlaamsche ideaal zijn ter dood veroordeeld, ge
broodroofd en vervolgd.
Nog wend medegedeeld dat namens het Co
mité op de soldatenkerkhoven van de Dult-
schers te Ardoje, de Franschen te Thielt. de
Enge lachen te Y peren kransen zijn neergelegd,
terwijl door oud-stryders van al de landen die
aan den wereldoorlog deelnamen wederkeerlg
een kransenhulde werd gebracht aan den voet
van het Yzerkruis.
Met eenige Vlaamsche liederen en een dave
rende Vlaamsche Leeuw werd de dertiende
Vlaamsche Yzerbedevaart gesloten De 30
extra treinen, bijna evenzoovele extra trams,
de duizenden auto's en autobussen brachten
tot in de late avonduren een veelkoppige geest
driftige menigte naar haar haardstede terug.
De radio met alle respect overigens!
heeft al véél ellende in de wereld gebracht:
heele jaargangen van kranten en tijd
schriften en heele Kamerzittingen zijn er
over vól gevochten; "n enkelen keer heeft
men de radio zelfs als moordwerktuig willen
gebruiken tegen een kostbaar ministerieel
t leven.
Maar al die ellende waar gelukkig *n
heeleboel prettigs tegenover aan te voeren
is zinkt in het niet bij de moderne
plaag-van-Egypte, waartoe de radio ver
worden kan.
Op warme dagen.
Bij open ramen.
Dezer dagen lazen we ergens, dat de Chl-
neezen als ze hun gevangenen eens extra
gemeen willen martelen hen voortdurend
op muziek tracteeren, net zoo lang, totdat
de arme drommels krankzinnig worden.
Huizen er in deze dagen niet véél Chi-
neesche beulen In onze samenleving?
t Is afschuwelijk, zóó als vele radlo-
maniakken hun toestellen kunnen laten
blèren, uren aan een Stuk, zóó hard, dat
het huizen-ver over straten en tuinen
davert, zóó laat, dat de kinderen en ook de
volwassenen er niet van slapen kunnen.
Burengerucht van de kwellendste soort
maken die menschen; misdaden bedrjjvyfi
zij aan den slaap van het kind en aamde
gemoeds- en de nachtrust van allen, die in
Irrlteerende machteloosheid gedoemd zijn,
dat onbehoorlijke radlo-geblèr te doorstaan.
Daar moet de politie bij komen, als
deze radio-misbruiker tenminste niet zóó'n
greintje naastenliefde en beleefdheid be
zitten, dat zij uit zich zelf den evenmensch
deze marteling besparen en hun muziek
binnen houden
Toelichting: De boterprüs op de wereldmarkt
is ongeveer 80 ets. per K.G. (18/8 was ze 76 ets
dus we kunnen gerust aannemen, dat de groot-
handelprijs in het binnenland ook niet hooger
zou zijn. Door de regeeringsbemoetïngen is deze
prijs om dp 130 per K.G. Op de boter zal
worden bfjbetaald 35 ets. per K.G., daartegen
over moeten we per K.G. boter af dragen 55 ets.,
zoodat we van den gemaakten prijs van 1.30
20 ets. aan het crisis-zuivelfonds moeten af
staan en dus in ons voorbeeld we ook niet be
rekenen mogen 130. maar 20 ets. minder, dus
1.10 (zie berekening).
Ook het In de kaas aanwezige vet wordt aan
den eenen kant belast, aan den anderen kant
wordt ook daarover toeslag gegeven met als
slotresultaat, dat bij een heffing van 55 ets. per
K.G. boter we per K.G. kaas 4.58 ets. meer ont
vangen dan wij betalen (zie berekening).
llngen voor, dat de 2e en 3e soort tomaten on
verkoopbaar waren, terwijl voor de A-tomaten,
le soort dus, in sommige gevallen alleen nog de
mlnlmum-verkoopprüs van 25 cent per bak werd
betaald. Zaterdagmorgen is het aan de veilin
gen nog slechter gegaan. Aan de veilingen te
Westerlee (De Lier) en Wateringen b.v. waren
honderden bakken tomaten, niet alleen van de
mindere, maar ook van de eerste soort, onver
koopbaar. en moest een groot deel worden ver
nietigd. Nog een klein deel Is verkocht voor den
minimumprijs. Waar op andere dagen de ex
port en het binnenland nogal afnemen, was dit
Zaterdag bijna niet het geval, terwijl de tuin
ders toch hun product, dat met deze weersom
standigheden snel aanrijpt, moeten oogsten.
De prijzen van de druiven liepen aan enkele
veilingen ook Iets terug, hoewel over het alge
meen dit product tamelijk vast van prjjs is ge
bleven. De flinke afname door' het binnenland
werkt hieraan ten goede mede. Het Is voorts
aan de veiling Westerlee b.v. reeds voorgeko
men. dat dubbele sperzleboonen, die In prijs
reeds laag zijn, onverkoopbaar waren, en moes
ten worden vernietigd.
behandeling der afdeeling onderwijs
het rapport-Welter deed „Het Volk"
schrijven:
Goede oui
van de Zuiderzeesteunwet te Amsterdi
voornoemde Commissie na 5 weken, m
niet werd geantwoord, doch bovendien
vlsschers geenerlel uitkeering werd
zoodat zy met hun gerinnerj thana
weken broodeloos zijn?
„Iedereen weet, dat het onderhouden van
vier openbare Universlteiten (hierbij tellen
wij dus ook de stadsunlverslteit te Amster
dam), ongerekend dus de speciale hooge-
scholen te Delft. Wagenlngen en Rotter
dam, zeer zwaar op ons volksinkomen
drukt. In deze tijden zeer zeker te zwaar.”
gen deze nu nog zoo gevaarlijke reis abso
luut moesten verbieden.”
Vlaanderen te huldigen lL
schap, onvermoeide activiteit
Het Tweede Kamerlid Peereboom beeft den
Minister van Waterstaat de volgende vragen
gesteld:
Draagt de Minister kennis van een opdracht
aan 25 Urker- Zuiderzeevlsschers, die sinds 4
jaar werkzaam waren bij de Zuiderzeewerken
met het per schip vervoeren van zand, om
graafwerk te gaan verrichten in Giethoorn?
Weet de- Minister, dat deae vlsschers hun
beswaren hebben kenbaar gemaakt «an den
burgemeester van ürk. om in Giethoorn graaf
werk te verrichten, aangezien zij dit werk nim
mer hebben geleerd?
Acht de Minister het billijk en gewenscht,
dat op een aanvraag om steun van sommigen
dezer vlsschers bü de Commissie tot uitvoering
door
alleen
n deae
Van den Utrechtse hen Diocesanen
Bond van R.K. Werklieden-
vereenigingen
English’ spreuk: „t En zal ondanks alle
weid." zal Vlaanderens wil en wet zijn.''
Als oud strijdmakker aan 't front en namens
alle Vlaamsche frontsoldaten heeft Dr. Philip
de Plllecyn een laatsten groet aan de dooden
gebracht, waarbij hij er op wees: dat de oorlog
de duizenden makkers over heel Vlaanderen
verspreidde, doch dat de liefde van hun volk
hen onder dit Yzerkruis weer heeft byeenge-
De pont bü het zükanaal P welke Donderdag
met een autobus van den dienst op Amersfoort
zonk. Is weer naar boven gebracht. De pont kan
reeds den dienst hervatten en het autover
keer naar IJmulden langs Fordhaven en Noord-
zeekanaal ondervindt geen hinder meer.
loof ten spiegel mag voorhouden aan heel
katholiek Nederland Zoo schreven we op 20
Maart en sindsdien hebben we meermalen
gedacht en we maken het ons heden be
wust met sterke overtuiging, dat, wanneer
ons land zuidelijke cultuursteden miste als
die, waaronder de thans jublleerende grijze
stad van Sint Chrlstoffel uitblinkt dat
dan ons nationaal bezit een essentieel stuk
van zijn grootheid armer zijn zou, een stuk
niet te meten met getallen van Inwoners en
cijfers van producties, maar met de wijzer
en edeler maten van geschiedenis en be
schaving.
"t Spreekt van zelf, dat het eerste num
mer van het Roermondsche feestprogram
het eerste woord heeft gelaten aan de
Klokken der Stad. Zij hebben de vreugde
der gemeenschap verklankt; zij hebben in
het kort maar duidelijk verhaald al wat er
te gedenken viel; zij hebben de lezing in
geluid van het Gedenkboek. Een Ge
denkboek, dat zelf klinkt als een klok, neen,
als een concert van klokken»
De ziel van een oude cultuurstad als
Roermond zingt in het concert van haar
torenklokken. Nog dit Jaar. op dien prlllen
morgen van het Hoogepriesterlijke W1J-
dingsfeest mochten we het zelf hooren en
genieten. In een naklank schreven we: die
klokken hier, ze hebben een ziel, ze zingen
elkander toe. Hun metaal ontleent leven,
beteekenls en een verstaanbare stem aan
hoofden en harten der Roermondsche. ge
neraties van het verste verleden tot den
dag van heden: aan een glorieus bekende
burgerij, die als weinig anderen weet mee
te spreken van historische beproevingen,
De ,.8oir" verneemt uit Ostende, dat het mo
torjacht ^Almeri met Prins Hendrik aan boord,
de haven is binnengeloopen en daar is geankerd.
Prins Hendrik is vergezeld van sjjn adjudant,
luitenant Termytelen en van mr. Bangert, den
eigenaar van het jacht. De prins reist in het
strengste Incognito. Het jacht zal beden Ostende
weer verlaten.
„Waarom verzwijgt de .Rotterdammer”,
dat Nederland naast de openbare ook bij
zondere, uit de staatskas gesubsidieerde,
hoogeecholen bezit? Moet zelfs het Welter-
rapport worden aangegrepen om het bij
zonder onderwijs een extra voorsprong te
verschaffen?"
Zondag 4 September houdt de Utrechtsche
Diocesane Bond van R. K. Werklledenvereeni-
gingen (District Utrecht) een grootech opge
zette meeting te Gorcum.
Om half twaalf zal ten gerieve van de mee
tinggangers een H. Mis worden gelezen. Om een
uur zal de optocht met ontplooide vaandels en
banieren gehouden worden. Een 4 A 5 tal mu-
riekoorpsen zullen dezen optocht begeleiden.
Als sprekers zullen dien dag optreden de Zeer-
eerw. Pater Borromeus de Oreeve en de heer H.
Brouwer, welke respectievelijk de onderwerpen:
..De Katholieken in dezen tüd” en .Be noodza
kelijkheid van de standsorganlsatle ook in moei
lijke dagen” zullen behandelen.
De deelname belooft schitterend te worden.
De Katholieken van Gorcum die wel steeds so
cialistische meetings te aanschouwen kregen,
doch wlen een Katholieke meeting vreemd is,
bereiden den meetinggangers een waardige ont
vangst.
Verschillende personen hebben zich beschik
baar gesteld om den meetinggangers de vele be
zienswaardigheden die dit mooie stadje bezit aan
te wjjzen. Dien dag zal dus het nuttige met het
aangename worden vereenigd.
Het belooft een dag vol Roomscbe geestdrift
te worden.
opstanding ten eeuwigen dage
de Yzerbedevaart van 1932
beuren de menschenmassa aan, dat
wenk van Plateau een woud van armen
hoog rees en allen spontaan den eed van trouw
aan Vlaanderen aflegden.
Daarop kwam een reeks van sprekers aan het
woord die allen van de Vlaamsche dooden. nu
rustend in de crypte, gewaagden en bijzonder de
verdlenMen van Joe English naar hun eigen
inzicht in het licht stelden.
De eerste spreker was de voorzitter van het
Comité Prof. Dr. Frans Deels. Deze herinnerde
aan de vernieling der grafzerken op de Vlaam
sche graven, waar de spreuk: Alles voor Vlaan
deren. Vlaanderen voor Christus door de leger-
overheid werd vervangen door een Fransch
plaatje .Mort pour la patrie'' dat met ijzer
draad daaraan bevestigd werd.
„Uw zerkje van heldenhulde aan de Vlaam
sche dooden is dit reuzenkruis geworden, waar
de Leeuwenvlag op prijkt en geen hooggeplaatst
mensch zou er nog aan durven denken rond
deae zerk met klaroengeschal en sabelgerinkel
een officieelen ijzerdraad te komen snoeren met
een offlcleele plaat: Mort pour la patrie. Joe
9
Het Tweede Kamerlid mevrouw De Vries
Bruins heeft aan den Minister van Staat. Mi
nister van Binnenlandsche Zaken de volgende
vragen gesteld:
Is de Minister bereid om mee te deelen, ot
het juist is. dat reeds staappen worden gedaan
om te komen tot inkrimping van de uitvoe
ring van de Warenwet?
Is de Minister niet van oordeel, dat de be-
van het rapport
van de Staatscommissie voor de verlaging van
de Rüksuitgaven (Commissie Welter) gegeven,
feltelük een princlpieele wijziging der wet be-
oogen?
Wil de Minister toezeggen, dat tot de hier
bedoelde würiging in de uitvoering der Waren
wet niet zal worden overgegaan, vóór ze door
de Staten-Generaal is behandeld?
Is de Minister tevens bereid, om het rapport-
Van Beresteyn, waarop de beschouwingen en
conclusies zün gebaseerd, te publlceeren?
Met regeeringsmaatregelen is echter de bere
kening als volgt:
8 K.G. kaas 4 36 ets- is
1 K.G. boter A 1 10 is
Toeslag over 8 K.G. kaas A 4.58 ets.
per K.G. is
Het Tweede Kamerlid Albarda heeft aan den
Minister van Defensie de volgende vragen ge
steld:
Heeft de Minister kennis genomen van <to
mededeelingen der dagbteden. die in verband
met de botsing tusschen fascisten en commu
nisten. welke op 9 Augustus IJ. op den Hofweg
te 's-Gravenhage heeft plaats gevonden, mel
ding maakten van de aanwezigheid in het ge
bouw der fascisten van een onderofficier van
het Nederlandsche leger, welke onderofficier
daar in het bezit zou zün geweest van een
dienstrevolver en zich daar bevond voor het
geven van onderricht in het boksen aan leden
der fascistische groep?
Heeft de Minister aanleiding gevonden een
onderzoek naar de juistheid dier mededeelingen
in te stellen, en. zoo ja. is hü dan bereid de
uitkomsten van dat onderzoek bekend te
maken?
Indien het onderzoek heeft geleerd, dat da
bedoelde mededeelingen geheel of
waarheid behelsden, tot welke t
heeft de Minister dan aanleiding gevonden?
Dat zullen de wetenschappelijke uit
komsten duidelijk maken. Zal hij meer
kunnen leeren, dan de Nederlandsche pro
fessor W. van Bemmelen reeds vóór den
oorlog onderzocht op Batavia, die registree-
rende ballons tot 26 K.M. hoogte liet op
stijgen met instrumenten, welke ook zonder
menschen juiste waarnemingen doen én
per parachute neerdalen na het springen
van den ballon. Betere waarnemingen zijn
tot heden nog nooit gemaakt.
Zijn deze tochten van Piccard de voor
gangers van reizen naar de maan? Waarom
niet, zegt misschien Prof. Jac. van Ginne-
ken S.J. wel. Als ze dan maar zorgen, dat
de menschen onderweg niet bevriezen, ge
lijk Piccard en Cosjjns nu bijna deden-
Wij willen graag aannemen, dat Prof.
Piccard c.s. werkelijk belangrijke weten
schappelijke waarnemingen hoopten te
doen en ook gedaan hebben.
Er is reden bewondering te hebben voor
deze moedige mannen der wetenschap, die
het niet om sensatie en wat Udele roem te
doen is, doch om de wetenschap en de
menschheld te dienen.
Konden we dit ook maar van alle Oce
aan vliegers zeggen. Hebben hun tochten,
die nog steeds vol gevaar zijn, werkelijk
nut? Is 't de een niet te doen om een record
van snelheid te verbeteren, de andere een
van lengte? Wil Mollisson nu niet de eerste
zijn, die een retourtje neemt? Hoeveel
damee probeerden niet roekeloos de eerste
vliegenierster te zijn, die den Oceaan over
sprong?
Is al die waaghalzerij gemotiveerd, waar
devol? Wij betwijfelen het zeer, zeer sterk.
Maar beslist veroordeelenswaardig
schandelijk vinden we het plan van
echtpaar Hutchinson om den vijver <-
wordt die groote Oceaan heel gemoedelijk
genoemd over te vliegen mèt hun twee
kinderen van acht en zes jaar.
Het meenemen van geluksvoorwerpen en
geluksdleren is misse lijk, doch het meene
men van de twee kinderfn is otunensche-
Ujk.
Als die twee kinderen dan al zoo door alle
sensaties heen zijn, gelijk zoovele peutertjes
tegenwoordig, dat ze nu, om óók een record
In voorname typografische uitvoering,
waar de N V. Drukkerij H. van der Marck en
Zonen ter stede alle eer van heeft en met
een bandversiering en Initialen, die te dan
ken zijn aan de kunstenaarshand van Joep
Nicolas, ziet het Gedenkboek er vorstelijk
uit en kan het een waardige plaats geven
naast zijn titelblad aan het portret der
Koningin.
Burgemeester Waszink opent de poort
van dit Roermond-in-boekgedaante; hij
dankt allen, die welwillend tot den inhoud
bijdroegen, met name den rijksarchlvarls in
Limburg, dr. J. W. H. Goossens, .die goed
deels de leiding heeft gehad bij de samen
stelling. Van Goossens’ hand is de feeststu-
die F
Yzerfront 1932. Waar eens het stadje Dix-
muiden lag. strekt zich de verlatenheid van het
slagveld uit. De kerk, het stadhuis, ae wonin
gen der menschen. alles is tot in de fundamen
ten verwoest. Granaten hebben den bodem me
tersdiep omgewoeld. Die in de kelders beschut
ting zochten waren een even zekere prooi des
dóóds, als die daar buiten onder het gefluit
van duizenden kogels op elkatu- los stormden.
Langs de boorden van de Yzer, dat zilveren
speelsche stroompje, dat het zoete vruchtbare
land doorspoelde en wasdom bracht ver in bet
rond, liggen de volkeren als doodsvüanden te
genover elkander en kleuren het water rood met
hun bloed. Grauw is het en somber, overal. .-.
Yzerfront 1932! Trouw aan den eed: nooit
vergeten! zün de Vlamingen die aan het front
streden en de Vlamingen die thuis streden In
ontelbare drommen weer tezaam gestroomd op
de Yzervlakte. Hoog rüst het machtige Yzer
kruis, het monument van heldenhulde >n daar
rond heen wapperen duizenden banieren in
zwart-gele kleuren op den wind. Van Oost en
West en Zuid en Noord zün ze weer ter bee
vaart getogen, de Vlamingen van allen rang en
stand, van Iedere richting en partij om in tref
fende eensgezindheid te herdenken die tien,
duizenden Vlaamsche jongens, die in deze con
treien hun leven lieten.
De oorlog woedde reeds büna twee volle ja-
ren toen de Vlamingen aan het front en de
Vlamingen thuis tot de bittere erkenning kwa
men, dat w hun leven prüsgaven voor ancere
doeleinden, dan waarvoor zü ten strüde ge
trokken waren. Een Vlaamsch-vijandige leger
leiding scheen zich tot taak gesteld te hebben
alle Vlaamsch verzet en fierheid voor goed té
fnuiken, zoo het koninklük woord te schande
makend, dat na den volkerenkrijg. wanneer de
indringer uit het land verdreveiT zou zün. ge
lijkheid in feite en in rechten zou worden door
gevoerd. Fransch-verzotte generaals beroemden
er zich op, hoe zü Vlaamsche regimenten
klaarlichten dag en zonder dekking van
eigen batteryen in het vuur van den
joegen, om zoo de smetten weg te wlsschen.
waarmee de Flamln-Boches het leger bezoedel
den. Vlaamsche priesters en intellectueelen. die
door hun prachtig voorbeeld en door hun on-
yerpoosde werkzaamheid den vloed van verrot
ting en zedelüke ontaarding keerden, waarin de
Vlaamsche jongens dreigden te verstikken
die edele voormannen werden verbannen naar
verre ballingsoorden, om er" als houthakkers in
de Omebosschen of op de steenrotsen van Cc-
sambre hun trots, hun kracht en gezondheid te
verliezen.
BATAVIA, 22 Aug (Aneta). De bestuurder
van het op Ball verongelukte vliegtuig, de heer
Prillwitz, schrijft bet ongeluk toe aan de plot
selinge sterke neerwaartache windvlagen, waar
door het toestel een boomtop raakte. De dok
toren constateerden bü den heer Prillwitz een
longscheurtje, terwül hü bovendien pijnen aan
de huid heeft, doordat hü benzine over zich
heen kreeg.
Vanwege het Departement van Gouverae-
mentsbedrijven is een commissie van onderzoek
benoemd, bestaande uit de heeren dr Groene-
veld Mever Kraayenhoff, Kupfer en Nieuwen-
ImiSa
groote massa. De Liturgische Dienst werd ge
celebreerd door den E. H. Michel English een
broer van Joe English, daarbü geassisteerd door
twee Missionarissen van Scheut en den Z. E.
Heer Beernaerts als Ceremoniarius.
PjJhU^aan1’ N^. ^r^^Z
klok, begon te tempen en Juliaan Plateau de
algemeene leider, leidde de herdenking in Al
vorens aan de sprekers het woord te verlee-
nen huldigde hü namens het Yzer-Comité op
büzondere wüze prof. dr. Frans Daels. wiens
vüftlgste verjaardag was aangegrepen als een
gelegenheid om hem ten overstaan van geheel
Vlaanderen te huldigen als man vah weten
schap, onvermoeide activiteit en als den grooten
bezieler van de Yzer-bedevaart. Daarop ver
docht hü den Z. E. Pater Callewaert O. P. met
gebed de dooden-herdenklng te openen. De im-
Poncerende gestalte van dezen vurigen Vlaam-
schen priester rees hoog boven de enorme men
schenmassa uit en zün glasheldere stem droeg
nLiJ” ÏLV.er8tt. hoeken van de vlakte uit het
Heilig Kfuisteeken. het Onze Vader en Wees
Gegroet, waarna hü den Psalm van Rodenbach
voordroeg
Om heeren veehouders en ook anderen een
beter inzicht te geven in de werking van de op
10 Juli jJ. in werking getreden Crisls-Zulvelwet,
verzoekt een directeur van een in Nrd.-Holland
gevestigde zuivelfabriek ons het onderstaande
(ontleend aan een tot leden en leveranciers der
zalvelfabriek gerichte circulaire) in ons blad op
te nemen:
„We kunnen thans den regeerlngstoeslag in
begrepen uitbetalen 1 per K.G. vet. overeen
komende bij een gemiddeld vetgehalte van 3.15
pct. met een melkprijs van 3.15 ets. per K.G. is
3.25 ets. per liter plus de wei, dus de prijs is on
geveer 3S ets. per liter melk, alles inbegrepen.
Levendig kunnen we ons voorstellen, dat onze
boeren teleurgesteld zün, omdat de door den
ministerin uitzicht gestelde richtprijs van 5
ets. bü lange na niet bereikt wordt. Aan den
anderen kant moet men echter niet uit het oog
verliezen, dat zonder regeeringsmaatregelen de
melkprüs nog aanmerkelük lager zou zün. Om u
een en ander duidelük te maken, achtte ons be
stuur het gewenscht de volgende vergelükende
berekeningen aan onze circulaire toe te voegen.
By deze berekeningen nemen we aan. dat uit
100 K.G. melk met 3 pet. vet geproduceerd wor
den 8 K.G. marktrüpe kaas en 1 K.G. boter, dat
aan onkosten wordt afgehouden 125 per 100
K G. melk en dat de kaasprij» 18 per 50 K.G.
is.
Dat Vlaanderen na
zóó heeft teruggekregen, dat zü voor hun volk
nog iets beteekenden en dat er toen in Vlaan
deren zooveel kracht aanwezig was. dat tot
heden zoo succesvol voor Vlaanderens ontvoog
ding is gestreden kunnen worden, dat dankt
Vlaanderen aan de Vlaamsche leiders van het
front, aan een Renaat de Rudder, den Heiligen
Renaat. aan de gebroeders van Raemdonok. aan
priester Cyriel Verschaeve. aan een Joe En
glish, aan die duizenden en nog eens duizenden
die vielen met het .alles voor Vlaanderen.
Vlaanderen voor Christus” op de lippen. Dit
jaar staat de bedevaart, de dertiende, in het
teeken van Joe English, dien fvnbesnaarden
kunstenaar, zoon van een lerschen vader en
een Vlaamsche moeder, wiens teekeningen.
beeldekens evenzoovele bewüzen waren van
zün füne kunst, doch die fti het oog van zün
superieuren niet meer waard was dan korpo
raal te zijn bü de ..kasselenleggers Doch al
hebben zün oversten hem miskend en vergu-sd,
al heeft men hem als het ware laten crepee-
ren in een lazaret van iedereen verlaten, in de
harten der Vlamingen neemt hü een büzon-
dere plaats in.
En na den Heiligen de Rudder is thans het
eerst zün standbeeld aan den voet van het
Yzermonument onthuld.
°c bedevaart 1932, door een beurtelings wei
felende en stralende zomerzon begunstigd, over
trof in aantal deelnemers alle voorgaande pel
grimages. Toen te half twaalf aan den voet
van het monument de plechtige H. Mis begon,
was et een ontzaggelüke menschenmenlgte bü-
een gestroomd. Hoeveel er waren? Aan schat
ting durven we ons niet te wagen, doch daar
in 1931 reeds ruim 180 000 niet verplichtend
gestelde herkennlngsteekens werden verkocht
en dit aantal thans belangryk werd overschre
den. mag de raming van ruim 200 000 deelne
mers niet overdreven worden genoemd.
De eigenlüke plechtigheid der Yzer-bedevaart
was reeds Zaterdagvoormiddag aangevangen,
toen te 10 uur in de parochiekerk van Dix
muiden en plechtige H Mis van Requiem werd
gecelebreerd voor die dooden, wier stoffelük
overschot den anderen dag in de crypte van
het monument zou worden bygezet.
Onder de aanwezigen die heden. Zondag, de
H. Mis büwoonden, trokken om begrüpelüke
redenen bysonder de aandacht Staatsminister
van Cauwelaert. de Vlaamsche Ministers Sap.
van Dlevoet. Heyman en de oud-mlnlster van
Isacker Buitengewoon treffend is het telkens
•eer, dat de duizenden niet-katholieke deel-
hemers aan de Yzer bedevaart de H. Mis bü-
wonen met dezelfde vrome aandacht als de
Mr. R. de Nerée tot Babberich komt meer
malen aan het woord, o.a. mét een belang
wekkende schets van Roermond tot
1 5 4 3, een studie, onmiddellijk gevolgd door
A. F. van Beurden’s opstel over „Roermond
en Gelre van 1543 tot aan den Franschen
tijd”. De Fransche Tijd zelf en de tijd daar
na vinden hun herdenkers in dr. W. J M
Buch en C. Pyls, welke laatste ook het
kloosterleven van de stad voor' zijn reke
ning nam. Onderwijs en kunst konden
moeilijker aan beter pennen zijn toever
trouwd dan aan die van dr. P. J. M. v. Oils en
Ir. Joseph Cuypers. Maar laat ons eindigen
met dat onfeestelijke opsommen van al die
festleve en zinrijke büdragen, die al te za-
men vormen een monumentaal geheel.
God onze Heer, wil het jonge
Redt Vlaanderen uit zün diepen
Al de vlaggen van de samengetroepte Vla- llP» cf- fS <4
i ^mlngen hadden zich langs den rand der Yzer-
Vlakte opgesteld
Nauw waren deze woorden van Rodenbachs
v'"' Of daar dokerden over den
naar de Y“rvl«kte zeven
’2t*°verhd“de boerenkarren, leder met-acht
paarden bespannen Het waren de droeve lük-
wagens. die de stoffelüke resten van de acht
Y^^hh'o?*?*’11' Cüe alS symbolen yan den
Yzerstrijd fti de crypte zouden wórden bügezet.
naar hun laatste rustplaats voerden. Vooral ging
een elndelooze rü van vaandeldragers, wier
ZWart ’“PPcden in den wind
Dan volgden het Kruis, misdienaars en pries
ters luide biddend de gebeden, waarmee de
r2.ar klnderen vergezelt op hun laatsten
tocht. Daarop werden aangedragen de acht doo
den. voorop Renaat de Rudder, van Oostacker.
Joe English van Brugge, wiens kinderen den
viZ^Hgen Tolgden- ln h"n handen de baar- -- -----
kieederen van hun vader. Frans v. d. Linde, maar die op den dag van vandaag haar ge-
de gebr. v. Raemdonck. Fermin de Prez. Frans
Kusters en de oorlogsvrijwilliger Hubert Wil-
Juliaan Plateau die al deze
front gekend heeft verhaalt van hun leven en
grijpt een-
de
ge-
leverden
Hoe kan men er toch toe komen de sub
sidies aan de bijzondere Universlteiten in
één adem te noemen met die aan de open
bare?
Zou „Het Volk” niet eens aan zijn lezers
willen mededeelen, welke „fooi” de bijzon
dere universlteiten uit de Staatskas krij
gen toegestopt? Die lezers kunnen dan de
mlllioenen voor de vier openbare universi-
telten er eens mee vergelijken.
te slaan over den Oceaan moeten, neem ze
dan in een Zepp mee, doch stel ze niet bloot
aan dezen verdrinkingsdood.
Die meisjes praten nu al van lastige re
geeringen, die hen de reis willen belemme
ren. en als alles göed afloopt, kunnen ze
nog meer groote-menschen-onzin napra
ten, doch mogen die ouders om zulk een
record en sensatie de kinderen er aan
wagen? De moeder zelfs niet haar eigen
leven en de vader waarschijnlijk ook niet
*t zijne.
makkers aan het
-- vcwaa 44 L
lüden en zün indrukwekkend relaas
ue lTler,aan Langzaam trekt de stoet rond
Yzervlakte. komt dan op den dük waar de
sneuvelden zoo menig bloedig gevecht
en nadert den ingang van de crypte
Makkers van het front. Vlaamsche
en familie dragen hen naar binnen, een laatste
zegening heeft plaats en thans voor goed in
eigen Vlaamschen grond worden de
aan moeder aarde toevertrouwd, wachtend