ONS BLAD
Partij-splitsing
Hongarije
Fe» 9'f
t
I
i
j
e
A
I
5
r
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
heden
Het niemrs
in
T
en Céntrum
gaan praten
Hongarije maakt
het beter
Nazi’s
▼an
GESLAAGDE OPERATIE
EEN WARE MANIE VAN
OCEAANVLUCHTEN
IN DIT NUMMER:
Werkloozen tegen
politie
DE BAROMETER
Massa-deportatie
verwacht
JOH. LAUW ERS
ALKMAAR
PAYGLOP 3
Barometers ea Thermometers
f'
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1932
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 200
Het Weer'
Z.EM. WILLEM KARDINAAL VAN ROSSUM TE AMSTERDAM
Ontwikkeling der Katholieke
Politiek
i
Graaf Apponyi
Zware brand te Bazel
Uruguay schept ambassades
Bergbeklimmers gedood
De Europa-rondvlucht
Geheime
I
Ipoemboe is er bij
A
Graaf Bethlen
o
J.
ANTIQUITEITEN TE LONDEN
VERBRAND
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Mitrailleurvuur op
pacifisten
Regeeringsvorming in
T haringen
China wil zich weren
,'ÏW^
Dooden en gewonden te
Kattowitz
I
Hitler mag naar Oostenrijk
Uit Stuttgart vertrokken
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag. één 55c. p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces OmroepeM
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
ni 1
r - k
vleeschfo rm ule,9
Hutchinson neemt vrouw en
kinderen mee!
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
e
de»
Betere
ParttjspUtaing in Hongarije.
De toeènmet van hei kapitalisme.
De vrome mei het masker.
O
9
Vele dood en in Brazilië
rrw
Bruine Huis
MenCemt
t
Oud-ministers moeten geborgen
Spanje vonnist de omwentelaars
te
4'
B
Nasi’s en Centrwm On
dever week te wndHen.
ST. JOHN (Nieuw Bronswijk)24 Aug. (Reu
ter). De familie Hutchinson is alhier geland.
Wordt weer als goed en eerlyk
debiteur aangezien
Duitsch-nationalen tegen elke
parlementaire regeering
De Riviéra state te koop.
De brHatang.
Volgens berichten van Engelsche rijde uit
Ottawa doen daar de geruchten de ronde over
het bestaan van een geheime „vleeschfonnule”
in het te Ottawa tot stand gekomen handels-
verdrag tusschen Engeland en Australië. Vol
gens mededeeling uit Australische bron betref
fen deze geruchten een geheime clausule waar
door de contingenten ingevoerd buitenlandsch
bevroren vleesch in Engeland worden vastge
steld. Dit contingent buitenlandsch vleesch sou
volgens de geruchten 450.000 ton bedragen.
KATTOWITZ, 24 Aug. (W. B.) In de buurt
van de Agnes-mQn te Bittkow hebben gisteren
bloedige botsingen plaats gehad tusschen werk
loozen en politie.
Een groot aantal politiemannen, met stalen
helmen op en met geweren gewapend, zetten
de terreinen af en verdreven de werkloozen uit
de noodschachten.
De werkloozen boden vertwijfelden tegenstand,
zoodat de politie van de vuurwapens gebruik
moest maken.
Verscheidene werkloozen zouden hierbij ge
dood en talrijken gewond zijn. De rust is nog
niet hersteld.
ZERMATT. 24 Aug. (Reuter.) Van den Mat
terhorn zijn drie studenten van een hoogte van
1500 meter omlaag gestort en gedood.
Gisteren heeft men hun lijken geborgen en
naar Zermatt gebracht. Het ongeluk is hoogst
waarschijnlijk reed^UTrijdag j.L gebeurd.
waardoor
opslagpaai
Tegen verd. van den moord te Naaldwijk in
booger beroep see jaren geëischt.
Hoogste stand op Woensdag 2 nar tem.: 771
-Vooruit.
katholieke
mistische
WEENEN, 24 Aug. (Reuter). Naar van Natio-
naal-sociallstische zijde gemeld wordt heeft de
ministerraad besloten aan Hitler verblijfsver
gunning te verleenen voor 17 en 18 September.
Op deze dagen zal de lands-partijdag der na-
tionaal-socialistische partij worden gehouden.
Maoon-deportatie verwacht in Spanje.
Vele dooden Mj sputa nd in Bra rlHr.
Ware manie van Oceaanvluchten.
DoodelUk ongeval op het Centraal-StaMon te
Utreeht.
Onderhoud met den heer C. J. Hi. Zasfcrrk.
den aftredenden dteecteur-generaal van den
Arbeid.
o
4
BUENOS AIRES, 24 Aug. (Reuter) Naar
reeds gemeld werd hebben in de Brazilllaan-
sche hoofdstadonlusten plaats' gehad, terwijl
uit het district Cunha bericht wordt dat er
gevochten wordt tusschen de troepen der op
standelingen en regeering.
Volgens een hier opgevangen draadloos be
richt zijn talrijke personen gedood en versenei-
dene gewond toen op een anti-ooriogsbijeen-
komst de troepen met mitrailleurs schoten.
Het revolutionaire hoofdkwartier te Sao Pau
lo meldt dat de generale troepe i genoodzaakt
waren in het district Cunha tien mijl terug
te trekken en dat op het oogenbllk een hevig
gevech wordt geleverd.
Volgens een bericht uit Bahia is de opstand
van de studenten die de medische faculteit van
de Universtteit aldaar hebben beset, onder
drukt. Bizonderheden ontbreken nog.
rentle. Zulke conferenties maken uit den aard
der zaak slechts zeer langzaam vorderingen.
Een groote stap in de goede richting is reeds,
dat men thans overal een open oog heeft voor
de heerschende wantoestanden. Ook de nood
zakelijkheid van een herziening der vredesver
dragen wordt niet meer ontkend.
Inzake de kwestie der buitenlandsche schul
den verklaarde de ministerpresident, dat Hon
garije thans erin geslaagd is te bereiken, dat
men het land voor een goed en eerlijk debiteur
aanziet.
Op economisch en financieel gebied blijft' de
Hongaarsche regeering streven naar de stabi
liteit der valuta en de vermijding van de in
flatie.
ROME, 23 Aug. (V.D.). De Itallaansche deel
nemer aan de Europa-rondvlucht Vittorio Sus
ter is hedenmiddag in de nabijheid van Al
benga aan de Noord-Westkust van Italië met
zijn toestel naar beneden gestort. Suster werd
gewond, zijn mecanicien werd gedood.
Omtrent de oorzaak van dit incident is niets
bekend. Vermoed wordt, dat een gebroken
vleugel den avlateur noodlottig is geworden.
De Itallaansche equipe heeft zich van ver
dere deelneming aan de vlucht teruggetrokken
Behalve het ongeval aan Susters overkomen,
is de Itallaansche vlieger de Angel! tn de na
bijheid van Cannes verongelukt. Het toestel
werd vernield. De inrittenden bleven ongedeerd.
Als eerste kwam Selderann om 17.54 uur te
Bonn aan. Vijf minuten later steeg hfj weer op
met bestemming naar Parijs. Von Massenbach
arriveerde om 18.10 uur te Bonn.
LONDEN 24 Aug. (Reuter). In de Interna
tional Art Gallery is hedenmorgen vroeg brand
uitgebroken. Ofschoon de brandweer spoedig ter
plaatse was en krachtig ingreep, werden de in
de kelders opgeslagen groote verzameling van
waardevolle antiquiteiten beschadigd.
BUENOS AIRES. 24 Aug. (V.D.) Uit Mon
tevideo wordt gemeld, dat een spoedig herstel
der diplomatieke betrekkingen tusschen Uru
guay en Argentinië verwacht kan worden. Ten
einde het hangende conflict langs vriendschap-
pelijken weg te kunnen oplossen, is de regee
ring van Uruguay voornemens haar huldigen am
bassadeur te Buenos Aires, Aguirre, en den hul
digen minister van Buitenlandsche Zaken,
Blanco, tegen wier persoon de Argentijnsche
regeering groote bezwaren heeft, in andere
functies te benoemen. Teneinde voor deze bei
de diplomaten een passende functie te vinden
zullen de gezelschappen van Uruguay te Ma
drid en te Rio de Janeiro verheven worden tot
ambassades.
BAZEL. 23 Aug. (V. D.). In de industrieele op
slagplaats te dezer stede is hedenavond een
groote brand uitgebroken. De brand ontstond
in de fabriek van Braun, Brünlng Co. en
werd door een hevigen wind aangewakkerd,
dg vlammen oversloegen op de kolen-
•td van de firma Jacobi, benevens de
opslagplaatsen van de ijzer- en staalfirma Voe-
geli Ac Rueckert. Nog verschillende andere op
slagplaatsen werden een prooi der vlammen. Be
halve de officieele brandweer, waren ter bestrij
ding van het vuur alle vrijwillige brandweren
opgeroepen.
De brand is tegen 23 uur eenigszins ingedamd.
De materieele schade is zeer groot.
I
MADRID, 24 Aug. (VB.) Met groote belang
stelling ziet men in geheel “Spanje het komen
de preces tegemoet tegen de contra.revolution-
nairen, die hebben deelgenomen aan de jong
ste omwentelingspoglng, die haar centrum had
te Sevilla onder leiding van generaal Sanjurjo,
die morgen voor een hooggerechtshof terecht
zal staan.
Het staat vrijwel vast, dat een aantal contra-
revolutionnairen zal worden veroordeeld tot
deportatie naar Villa Cisneros in West-Marok
ko. Het Ministerie van Blnnenlandsche Zaken
heeft medegedeeld, dat uitsluitend zij tot de
portatie veroordeeld zullen worden, die hebben
gehandeld In strijd met de wet tot verdediging
der republiek. Het regeeringsvaartuig, waar
mee de gedeporteerden vervoerd zullen worden,
ligt te Cadiz gereed, en timmerlieden zijn be
zig met de verttanmering van het inwendige
van het schip, waardoor het geschikt wordt
om zoo noodig een duizendtal gevangenen te
vervoeren.
De president der republiek Zamora is heden
morgen uit Santander te Madrid teruggekeerd
*n werd door de bevolking enthousiast ontvan
gen.
■ry.
■4
BERLIJN, 24 Aug. (W. B.) rt leden van den
nieuwen Rijksdag hebben thans van den voor
zitter Loebe de uitnoodlging ontvangen om de
zitting van 30 Augustus bij te wonen. De eerste
zitting zal worden in beslag genomen door het
oproepen der namen en in een tweede zitting,
welke waarschijnlijk den volgenden dag gehou
den wordt, zal de Rijksdag een nieuwen voor
zitter kiezen.
Naar de „Deutsche Zeitung” zegt vernomen
te hebben zal de nationaal-sociallstische Rljks-
dag-fractle den afgevaardigde der N. S. D. A.
P. Franz Stoehr als president van den nieuwen
Rijksdag voorstellen.
Franz Stoehr is in 1879 geboren en was lan
gen tijd in de Duitsch Nationale hulpverleening
werkzaam.
In deh tegenwoordlgen Rijksdag was hU vice-
president.
Naar de „Bayerische Kurier" uit Berlijnsche
politieke kringen verneemt, zijn gisteren afge
zanten van Hitler te Berlijn aangekomen, die
aan den nat. soc. voorzitter van deh Prulsl-
schen Landdag. Kerrl. de laatste beslissingen en
aanwijzingen hebben medegedeeld van het
i, ten aanzien van de onderhande-
een regeeringpeoalitie in Pruisen,
it aan dat de besprekingen tusschen
de Centrumsafgevaardigden en de Nat. socialis
ten einde dezer week zullen worden voort
gezet.
Van een deelnemen der Duitsch-nationalen
aan de onderhandelingen is, naar veel wordt
opgemerkt, nooit sprake geweest.
In Duitsch-natlonale kringen wordt ver
klaard. dat de partij tegen een parlementaire
regeling van de Pruisische regeeringskwestie
gekant is. De Duitsch-natlonale partij is van
meening, dat in Pruisen zoowel als in het Rijk
regeeringen moeten zijn, onafhankelijk van het
parlement.
KAAPSTAD, 24 Aug. (VD). Het opstandige
opperhoofd van den Ovambo-stam, Ipoemboe,
'is gisteren door Zuid-Afrikaansche regeerings-
troepen in een gedeelte van Zuid-West-Afrika,
waar hü zich in de wildernis had verborgen
sedert zijn Kraal door de regeeringstroepen was
aangevallen, gevangen genomen. Ipoemboe
pleegde bij zijn arrestatie geen verzet en is per
vliegtuig naar Pretoria overgebracht.
Oorzaak der ongelukken
Het Itallaansche luchtvaartmlnlsterie heeft
aan generaal Tacchlni, den commandant van
de luchtzóne Milaan, opdracht gegeven eAi
nauwkeurig onderzoek in te stellen bij de vlieg
tuigfabrieken, welke de Breda-toestellen voor
de Europa-rondvlucht geleverd hebben.
Men neemt nJ. aan, dat de ongevallen alle
te wijten zijn aan een constructiefout. Naar be
kend, is reeds vóór den start van de Italiaan-
sche equipe van Milaan naar Berlijn kapitein
Blanchlni het slachtoffer van een ongeval ge
worden. Het ongeval, aan Susters overkomen,
moet te wijten zijn aan een breuk in de draag
vlakken; ook de oorzaak van het ongeval van
de Angell bij Cannes moet te wijten zijn aan
het breken van een vleugel. Naar verluidt, moet
de veiligheidscoëfficiënt voor de draagvlakken
uiterst gering zijn geweest, nJ. 3 in plaats van
8, wat gewoonlijk het geval is.
Overigens kan nog gemeld worden, dat Sus
ters zijn redding te danken heeft aan het feit,
dat hij uit zijn vliegtuig Is geslingerd, waarbij
de parachute hem heeft opgevangen.
«TUTIOART, 24 Aug. (V.D.) De meeste
deelnemers aan de Europa rondvlucht, die te
Stuttgart overnachtten, rijn hedenmorgen van
het vliegveld aldaar gestart. Eerste was te 8.10
uur Marienfeld, gevolgd te 6.13 uur door Lusser,
te 6.25 uur Morzijc en verder met tusschenpoo-
zen van 2 i 3 minuten KaUa, Fretz, Klepe, Poss
tn Hlrth. -
WEIMAR, 24 Aug. (W. B.) De nieuw gekozen
laritidag van Thilringen, die gisteren voor de
eerste maal is bijeen gekomen, heeft besloten
op Vrijdag 26 Augustus as. het vormen van
een nieuwe regeering te doen plaats hebben.
In verband hiermede wordt gemeld, dat het
presidium van den Landdag aan den leider der
Nationaal-sociallstische fractie, den afgevaar
digde Saucke, heeft opgedragen met het Land
volk onderhandelingen te voeren voor het vor
men eener regeering.
Ofschoon dit bericht nog niet officieel be
vestigd is, is het zeer waarschijnlijk, daar bij
de tegenwoordige meerderheldsverhoudingen in
den Landdag slechts de Nationaal-aoclallsten,
de Duitsch-nationalen en het Landvolk in staat
zijn een meerderheldsregeering te vormen.
Met groote welwillendheid poseerde Z. lm. Kardinaal Van Rossum voor onzen foto
graaf te midden der Amsterdamsche communiteit der Redemptoristen. Naast Z. Em.
zitten aan zijn rechterhand pater provinciaal L. Wouters CsjJt. en aan zijn lin
kerhand pater rector J. van Baarle C.s.s.R, terwijl zijn secretaris, pater dr. B. Leydsman
C.s.sJi., geheel links op de foto is gezeten.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
per kwertaal voor Alkmaar f 2.—
Voor buiten Alkmaar f 2 85
jAet geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
HV. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
PARIJS 23 Alig. (Reuter). Naar Havas uit
Sjanghai verneemt, heeft de Chlneesche On-
trale regeering aan den gouverneur van de
provincie Jobol opgedragen, aan de aanvallen
der Japansche troepen veerstand te bieden.
och kon de Christelijk-nationale partij
na die zware nederlaag niet In de
oppositie gaan zonder ontrouw te wor
den aan haar beginselen, want de eenheids
partij die toen aan het bewind kwam, volgde
een christelijken koers. Zij bevond zich in
een moeilijk parket, maar door de edelmoe
digheid van Graaf Bethlen kon zij zich daar
uit redden door met de regeering een coa
litie aan te gaan. Graaf Bethlen had zulk
een coalitie niet noodig om te regeeren.
Door het dannemen van het aanbod der
Christelijk-nationale economische party be
wees hij hoe welgezind hij haar was- Tien
jaar lang hebben de Christelijk-socialen het
odium gedragen van vereenzelvigd te wor
den met een regeering, die in den econo-
mlschen nood een hoogst ondankbare taak
had KServullen, zonder het voordeel te ge
nieten van zelf aan de macht te zijn. Daar
enboven week de regeering geleideiyk, voor
al In sociaal en democratisch opzicht, steeds
verder van den oorspronkeljjken chrlstelij-
ken koers af, en miskende daardoor de
algemeene ontwikkeling der gezindheid in
het land. In den boezem der Christelijk-
nationale economische party waren het
vooral de intelligente katholieke jongeren,
die een steeds scherpere critlek hiertegen
lieten hooren in hun tydschrlften. Op het
platte land brak een agrarisch-democrati
sche stroomlng zich baan, die in de partij
der kleine landbouwers haar bedding vond.
Achtereenvolgens traden graaf Hunyady en
de afgevaardigde Griger uit de Christeiyk-
nationale party om naar de kleine landbou
wers over te gaan. Meer dan een vierde van
de Christeiyk-nationale afgevaardigden na
men zij mee. Dit uittreden geschiedde na
lange beraadslagingen en met goedkeuring
der hoogste kerkelijke autoriteiten. Niet
alleen om tactische, maar ook om principi
eel katholieke redenen. De beweging dér
kleine boeren, die plet meer te remmen Is,
was aanvankeiyk met zekere demagogische
en vanuit katholiek oogpunt bezien vry be
denke lijke tendenzen besmet, maar door de
aansluiting van zoovelen der beste katholie
ken, zyn deze teruggedrongen en hebben de
katholieken ’n overheerschenden invloed op
haar gekregen. Daar het onder de huidige
omstandigheden uitgesloten was de katho
lieke volksparty in haar oorspronkeiyken
vorm weer in het leven te roepen, bood de
Immefr ietwat pijnlijke operatie van een
splitsing in de Christeiyknationale party
den eenlgen kans op behoud. De katholle-
ken In Hungailje tiekken thans in afzundex-
lijke groepen op om gezameniyk de over
winning te behalen. De afscheiding van de
Christeiyk-nationale economische party,
waarop het natlonaal-soclalisme steeds
meer vat krijgt, was een harde noodzake-
lykheid. Dat vele katholieken dit hebben in
gezien en de consequenties daarvan hebben
aanvaard, kan aan de katholieke belangen
In Hongarije alleen maar ten goede komen.
BOEDAPEST, 24 Aug. (Reuter) De Hon
gaarsche minister-president. Graaf Karolyi
beeft een redevoering gehouden over de huidige
economische én politieke positie des lands. De
minister verklaarde hierin, dat het door groote
offers gelukt is de economische en financleele
ineenstorting van Hongarije te vermijden en
door de moeilijkste periode van de economische
crisis heen te komen.
Vele teekenen wijzen reeds op een begin van
verbetering in den toestand.
Het zou overdreven optimistisch zijn, zoo ver
klaarde Karolyi verder, al te groote verwachtin
gen te koesteren van de Intematloanle confe-
HARBOUR GRACE (New Foundland). 24 Aug.
(Reuter). In verband met den dichten mist,
die hier boven het vliegveld en de zee hangt
en de hevige regens die er vallen, is men onge
rust over de Amerikaansche Oceaan-vliegers
Clyde Lee en John Bochkon. van wie men niets
meer heeft vernomen, sgdert zij gistermorgen
om 10.35 uur Amerikaanschen tijd te Barre in
den staat Vermont zijn opgestegen met be
stemming naar Harbour Grace.
De Noorsche vlegers Solberg en Petersen, die
gisteren te New York waren opgestegen om naar
Harbour Grace te vliegen, hebben draadloos be
richt gezonden, dat zjj tengevolge van den he-
vlgen mist niet kunnen landen. Zij zijn voor
nemens in de lucht te blijven tot het weer ver
betert.
Belde equipes hebben als doel van hun oceaan-
sprong Oslo gekozen.
Molllson. die de eerste solo-vlucht over den
Atlantischen Oceaan van Oost naar West
maakte, had te New York een lang onderhoud
met Lindbergh, die de eerste solo-vlleger van
West naar Oost is geweest. r
Aan zijn echtgenoote heeft Molllson draadloos
medegedeeld, dat hij van plan is binnen drie
of vier dagen de Vereenigde Staten weer te
verlaten. Hl) zal eerst naar Harbour Grace
vliegen en dan daar zijn terugtocht aanvangen
over den Atlantischen Oceaan.
Mevrouw Molllson. die als Amy Johnson door
haar solo-vlucht naar Australië beroemd is ge
worden, heeft aan een persvertegenwoordiger
verklaard, dat zij voornemens is geheel alleen
een vlucht van Oost naar West over den At
lantischen Oceaan te maken, nadat haar echt
genoot, eveneens alleen, dit feit als eerste heeft
volbracht I
Nog sensationeeler is, de Oceaanvlucht, die de
heer Hutchinson op touw heeft gezet. HU be
vindt zich thans op de eerste etappe van New
York naar St. John op New Foundland. HU
neemt vrouw en twee dochtertjes van acht en
zes jaar mee, benevens een piloot, mecanicien,
marconist en fotograaf. ZUn toestel is een wa
tervliegtuig.
De Deensche autoriteiten op Groenland schU-
nen rissen zonderlingen Oceaanvlleger geen fa
ciliteiten te willen verleenen bU het overvliegen
van Deensch gebied.
Onzekerheid bestaat verder over het lot van
den Dultachen wereldvlleger v. Gronau. die van
Amerika naar Oost-Azlë wil doorvliegen. HU is
gisteren naar Cordoba in Alaska gestart maar
daar glsteraAnd niet aangekomen.
Sedert het vertrek heeft men van het vlieg
tuig niets meer gehoord.
Daar het echter te Cordoba gisteren den ge-
heelen dag sterk geregend heeft, veronderstelt
men dat Von Gronau ergens ten Zuiden van
Cordoba een tusschenlanding heeft gedaan.
Von Gronau terecht
NEW YORK. 24 Aug. (Reuter). Volgens een
bericht van de .Canadian Press” is de Dultsche
Oceaanvlleger Von Gronau om 21.30 (6.30 M.
E. T.) in Cordoba aangekomen.
ZUn komst was door aanhoudende regens
vertraagd.
party tweederden van haar
in de volksvertegenwoordiging
n de blnnenlandsche politieke party-
verhoudlngen In Hongarije heeft met
niet al te groote schokken een verschui
ving plaats gevonden, welke van groot be
lang moet geacht worden voor de katho
lieke politiek in dat land. Om de oorzaken
en de mogelijke gevolgen van deze ver-
acbuivlng te leeren kennen, moeten wij en
kele decenniën teruggaan In de jongste
Hongaarsche politieke geschiedenis. Het or-
ganiseeren van de Hongaarsche katholie
ken in de politiek vormde reeds vroeger een
probleem op zichzelf. Aangezien de katho
lieken 68 procent van de bevolking uit
maakten en dus een volstrekte meerderheid
in het land bezaten, het katholicisme er
staatsgodsdienst was en de primaat van
Hongarije na den koning als de hoogste
autoriteit in het land werd beschouwd,
werd er indertijd geen dringende behoefte
gevoeld aan het stichten van een eigen ka
tholieke party. Zóó overbodig scheen een
dergelijke party, dat, toen de oude graaf
Apjxmyi in de zeventiger jaren en later
diens zoons Albert het plan opvatten zulk
een party in het leven te roepen, de verwe-
xenlijking van dit plan op den tegenstand
van het Hongaarsche episcopaat afstuitte.
Vlak vóór de eeuwswissellng evenwel, toen
de regeering, besmet met de ideeën van den
„Kulturkampf” zich tegen de Kerk begon
te keeren, mocht de stichting van een ka
tholieke party niet langer worden uitge
steld. Graaf Ferdinand Zichy, een persoon-
Mjke vriend van Windthorst, den strijdba
ren Duitschen katholieken tegenstander
van den Uzeren Bismarck, nam daartoe het
initiatief en bracht de „Katholieke Volks-
partij” tot stand. De nieuwe party had het
zwaar te verduren van de zyde der liberale
regeeringen, maar de jonge organisatie
groeide tegen de welhaast terroristische
verdrukking in, al bracht zij het nimmer
bóó ver, dat xy alle katholieken in het land
omvatte.
q inds den oorlog zijn In Hongarije alle
10 politieke partyen, die niet in de bree-
de lagen van het volk wortelden, doch
ten gevolge van het systeem der niet gehei
me verkiezingen kunstmatig in het leven
konden worden gehouden, als sneeuw voor
de zon verdwenen. Behalve de sociaal
democratische partij hield slechts de Ka
tholieke Volkspartij stand. Terwyfeochter
de oude vyand van het liberalisme lag te
zieltogen, dook er uit de donkere kim een
dreigend monster op: het Bolsjewisme. Het
is zeker, dat de heillooze Invloed van Mos
kou in Hongarye voor een deel Is mogeiyk
gemaakt en voorbereid door de sociaal
democraten. Vandaar, dat na den val van
Bela Kun’s communistisch schrikbewind,
dat een heftige reactie in het Hongaarsche
volk te weeg bracht, de sociaal-democraten
uit angst voor een totale nederlaag niet aan
de verkiezingen durfden deelnemen en de
Katholieke Volksparty zondér slag of stoot
“<te wei wLulling behaalde, zy werd de
grootste party In het land. Tegelijkertijd
begon zij evenwel van karakter te verande
ren. Van een uitsluitend katholiek-confes-
sioneele party ontwikkelde zy zich tot een
algemeen christelijke party en nam den
naam van „Christeiyk-nationale economi
sche party” aan. Vele protestanten sloten
zich by haar aan, maar haar kern bleef
toch bestaan uit de vroegere leden van de
volksparty. Daar zy de legiti-
gedachte in haar program had
geschreven, kwam zy na de bekende reis
van koning Karel in conflict met den mi
nister-president graaf Bethlen, ofschoon
deze tx>ven de partyen staande politicus in
zyn hart sympathie voor haar koesterde.
Om een konlnkiyken „putsch” in de toe
komst te voorkomen, schreef Bethlen nieu
we openbare verkiezingen uit en het gevolg
daarvan was, dat de Chrlsteiyk-nationale
economische
mandaten
verloor.
I VERWACHTING: Zwakke tot maticen
I wind, ait noordelijke rtchtln<en. gedeel-
I teljjk bewolkt, weinig of geen regen, wei-
I nig verandering in temperatuur.
I Hoogste stand 7734 te Shields
I Laagste stand 7534 te Jan Mayen
Zon op 549, onder 845. Laatste
I Kwartier v.m. 8.4L Licht op 8-35.
