De Champagne viert feest
V
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
1
TWEE EN EEN HALVE
EEUW OUD
BOEKBESPREKING
Het wonder van den
H. Remigius
i
4
„prohibition” in het
jaar92!
Katholieke Radio-Gids
De Mis-composiie van
Theo Bosman
O
ZELDZAME
J
MEDICUS
MEDICUS.
werd
PARIJS, Augustus.
de
welke
bekend is. bereidde hij Clovis
MEDICUS.
bizonder
want
van de
4
i
„Geen post voor mij?”
„Eén brief, meneer, maar vol
strekt onbelangrijk."
Paderborn.
In deze brochure wordt door den Dultschen
moraaltheoloog een scherpe crltlek geleverd op
de door Dr. Smulders geprogageerde methode
der periodieke onthouding. De bezwaren wor
den zoowel moraaltheologisch als medisch in
den breede ontwikkeld. Op het eerste terrein
voelen wij ons niet deskundig, maar aarzelen
niet deze orochure ter bestudeering aan Inge,
wijden aan te bevelen. Aan de motieven tot
die
met
Sou
▼aai
hoe
ach:
H:
een
echt
«eke
is tx
dan
acht
die
«iet
den
grijl
wissi
Ds
niet
de k
kan
Bom
Zi<
Taxt
hij
«waa
Wi
«en
meet
in zi
kunt
Wt
blijft
We
Ws
weer
«lot-1
«Inge
dan
bezw
Wt
de w
gen
een
de b
dan
de vi
Eei
theor
De de
«egt
In
was
▼an
over i
men
bewcx
In
norm;
de v
«chet
land
vorm
«taan
\ceerd
volkii
word»
hoegi
ontst
uitgei
deren
schoe
genui
fen, c
ceerd
blijve
(kind
het i
goede
«nellt
■aam
econt
lande
Wa
gaf c
„stad
de ve
ten i
Nu
de hi
door
werel
door
de 5
lyste
In
«triei
taxie:
en vi
waar
«teur
Vri
were
delijl
kon
Ho
We
del:
lende
■elf
Me
Midd
«taai
Uit i
Uitge
«taai
were
een
betr<
stelsi
val i
DU
luta
Na
- elka
auta
Belg
kan;
land
xal i
Mi
DE NEDERLANDSCHE ROEIERS, die deel zullen nemen aan de wedstrijden om
bet Europeesch kampioenschap, zijn Donderdag uit Utrecht naar Belgrado ver
trokken met de Rheingold.
,A Clovis cotnme 11 fut notoire
„Ung baril de vin prépara
„Et lui dist: Tu auras victoire
„Autant que le vin durera".
Voelijk
Het boek is geheel gericht naar katholieke
beginselen en wij bevelen het daarom met des
te meer warmte aan onze geloofgenooten aan.
De tekst is verlucht door zeer rake en gees
tige teekeningen van Riet Aalberse.
De uitgave is uitstekend.
In de jongste aflevering van den Katholieken
Radio-gids trekken eenlge uitzendingen de bij
zondere aandacht. Het programma vermeldt
om. op Zondag een groot symfonisch concert
uit de kursaal te Ostende, aan den vooravond
van konlnginne-dag, een voordracht van D’n
Dré. terwijl de lezing van ir. Collette over de
Radio-omroep in Nederland belangwekkend
belooft te worden door zijn uiteenzettingen
over de ontwikkeling van het radio-verkeer.
Een fjjne vondst van den K. B. O. ach
ten wij het microfoon-verhaal. dat iederen ko
menden Zaterdagavond afwisselend door de
heeren Anton Coolen, Johan Kat, Wim Snitker
en Ed. Hoornik aal worden voorgedragen.
De Fransche schrijver Edmond Jaloux acht
dat een zeer slechten maatregel, niet wijl
graanbouw In den regel ongeschikt is voor
wijnbouw en omgekeerd, maar omdat hij
meent, dat een soldaat niet met hart en ziel
een stuk gronds kan verdedigenwaarop
geen druiven groeien. Dat Egmond Jaloux een
druif is. behoeft geen betoog.
Z. EM. KARDINAAL VAN ROSSUM, die op het oogenblik In ons
land vertoeft, arriveerde Donderdagavond op „den berg „Nebo”
te Nijmegen. De aankomst van den hoogen gast.
De wijn! Vanaf het begin der tijden was hij
de edelste der dranken. Zelfs daar waar men
er een overvloed van had, achtte men hem
nooit te gering voor een offer aan de góden.
Hij was de getuige van alle leesten. hij bezegel
de ontelbare malen de vriendschap, de liefde.
De arme in Italië en Spanje, in Portugal en
Frankrijk, die geen vleesch of vlsch op zijn
tafel kent, voedt zich als het ware met den
wijn.
Zooals alles, kent natuurlijk ook de wijn zijn
„primus inter parus”, ‘t Is de Maar waar
om het eigenlijk te zeggen? Of kennen niet
allen, ja zelfs degenen die geen „Chianti” van
„Liebfrauenmilch” vermogen te onderscheiden,
den .champagne”?
De champagne viert feest op bet oogenbllk
Hij, de onverbeterlijke feesteling, de ziel van
elke fuif, wordt zelf befulfd. Hij is jarig. Hij
zal aan het einde van dezen zomer twee-hon-
derd-en-vijftig jaar worden!
Zijn geestelijke vader was de Benedictijn
Dom Pérignon. Deze werd geboren te Sainte-
Menebould in 1838, en deed zijn geloften in de
Abdij van Hautvillers aan de Marne, den 3 Juli
1658. Geboren en getogen in het land van den
wijn en ontwikkeld tot een uitstekend vakman,
werd hij in 1668 aangesteld tot broeder-botte-
lier.
Zooals er tegenwoordig niets meer heelemaal
▼ast staat, zoo staat het ook niet heelemaal
▼ast dat Dom Pérignon in 1682 den champagne
uitgevonden heeft. Een feit is het alleen dat
men de uitvinding van den beginne af aan hem
heeft toegeschreven en dat men niet weet aan
wlenmen haar anders zou moeten toekennen.
Professor Moreau-Bérillon. die aan d£ land-
bouwhoogeschool van het champagne-centrum
Reims doceerde, heeft aangetoond dat groot
ste liefhebbers van de sjampie, de Engelschen,
den drank welke hun hartstocht zou worden,
niet hebben leeren kennen vóór 1807. Daar
tegenover echter staat dat Saint-Evremond den
29 Augustus 1701 aan Lord Galloway schreef
dat hij de manie der wijnbouwers van Reims
sgpr betreurde om „de mode der mousseerende
wijnen die sinds veertig jaren in zwang is, te
volgen.”
Veertig jaren vóór 1701. dat maakt 1661.
Wanneer Salnt-Evremond gelijk heeft, zou de
champagne bestaan hebben zeven jaren voor
dom Pérignon tot broeder-bottelier werd aan
gesteld.
Daar komt nog bij dat een boekje over „de
manier om den wijnstok op te kweeken en wijn
te maken in Champagne”, dat men aan dom
Pérignon omschreef, heelemaal niet van hem
bleek te zijn, doch van abbé Godinot, kanunnik
der Kathedraal van Reims. Volgens dit boekje
begon men omstreeks 1695 witte schulmwijnen
v te vervaardigen die aanvankelijk namen droe
gen als „bruiswijn”, „kurkesprïnger”, „duivels-
wljn” enz.
Dit ter eere van de waarheid en.
pedanterie!
Maar wanneer de wijn van Champagne al
sinds een dozijn eeuwen geen krans meer be
hoefde, waarin bestaat dan de roem van dom
Pérignon?
Hierin, dat bij dien wijn veredelde en er
den schuimenden „duivelswjjn” van maakte
M PAAj i Vi rdnutrv iieKiuixiMuricAcii nvo oen een
twee personen, gelijk bij een moderne auto, zoodat het toestel den naam van „vliegende auto” draagt. Het Is het eerste
Nederlandsche vliegtuig, waarvan de vleugels naar binnen ge slagen .kunnen w orden, zoodat het in een garage van 4M bij
3 meter zeolaat st kan worden.
GEZONDHEIDSZORG, Wen
ken om ziekten te voorkomen
door dr. J. A. van Kranen
donk Duffels. Uitgave J. J.
Romen Zonen, Roermond.
Dit boek is voorzien van een voorwoord door
Dr. L. A. Veeger, Inspecteur der volksgezond
heid. Deze beveelt de lezing er van aan'als
van „een samenvatting, in den vorm eener
bloemlezing van verschillende onderwerpen op
sociaal hygiënisch gebied, die in den loop der
jaren door den schrijver behandeld en nu tot
een bundel vereenigd zijn.”
In drie gedeelten heeft de schrijver zijn stof
verdeeld, nl. in algemeene gezondheidszorg, in
toepassingen van maatschappelijke gezond
heidszorg en in individueele gezondheidszorg.
In het eerste deel worden onderwerpen be
handeld als reinheid, hygiëne van den mond,
van de woning van slaap en voeding; matig
heid en geestelijke en moreele hygiëne.
In het tweede deel wordt een belangrijke
uiteenzetting gegeven van de werking der ver
schillende consultatie-bureaux, van moderne be.
striding van besmettelijke ziekten en van het
schooltoezicht.
Het laatste gedeelte bevat beschouwingen over
zwangerschap en zuigelingenzorg en kinder,
ziekten. Daarop volgt een hoofdstuk over de
bestrijding v_n het neo-malthusia^isme. tuber
culose en syphilis. De laatste drie hoofdstuk
ken behandelen zwaarlijvigheid, tabaksgebruik en
zenuw- en zielsziekten.
Aan het slot komt een verklaring van vreem
de termen voor, hetgeen de lezing voor den
leek zeer zal vergemakkelijken, terwijl een uit
gebreid naam- en zakenregister de bruikbaar
heid van het boek verhoogt.
Nergens is te veel geleerdheid gebruikt, voor
iederen aandachtlgen lezer of lezeres is de stof
bevattelijk gehouden, hetgeen een zeer groote
verdienste genoemd mag worden. Gezondheid
is een kostbaar bezit en vooral in deze jach
tige tijden moet iedereen wat meer weten van
wat hem geboden wordt om de gezondheid
voor zich en de zijnen te bewaren.
Het boek is geheel gericht naar
kinderbeperking wordt een ruimere wroordee.
llng door schr. toegekend dan de meerderheid
der moraaltheologen doet, maar zeker heeft
‘het princlpieele beteekenis, dat naast de mas-
sa-propaganda een ernstig woord gesteld wordt
over de redenen der geoorloofdheid der methode.
De medische bezwaren zijn voornamelijk ge
grond op de overweging, dat de ervaring nog
niet groot genoeg Is om nu reeds van .Abso
lute zekerheid" te spreken en daarin gaat het
overgroote
mee.
Uiteraard is de brochure alleen geschikt voor
volwassenen en wij twijfelen niet of zjj, die
verantwoordelijke adviezen moeten geven in
deze materie, zullen met graagte deze crltlek
bestudeeren.
ERLAUBTE GEBURTEN-BE-
SCHRANKUNG, Emste Be
denken gegen die „natürli-
che" Methode der Empfang-
nisverhütungdoor dr. J.
Mager, professor der Moral
an der Erzbischöfl. phil.-
theol. Akademie, Paderborn.
RADIOVIS1E, door Ir. J. G. R. van
Dtfck. Uitgave N.V. Standaard
boekhandel te Brussel.
Over de televisie in theorie en praktijk is reeds
door velen in alle toonaarden geschreven. Het
geen te begrijpen is, gezien de groote belangstel
ling. die het publiek voor deze nieuwste vinding
der techniek aan den dag legt. In Engeland en
Duitschland worden reeds regelmatig televisie
uitzendingen gegeven. Binnenkort zal ook België
volgen. Het boekje van ir. Van Dijck, ieeraar
aan de Kath. Vlaamsche Volks Hoogeschool te
Antwerpen, verschijnt dus wel op het goede
moment.
Technische problemen houdt de schrijver zoo
veel mogelijk achterwege, waardoor de lezers
kring van het boekje belangrijk wordt uitge
breid. Het eerste deel behandelt de grondslagen
van het televisieprobleem duidelijk en overzich-
teljjk. In het kort worden de verschillende hulp
middelen, die de techniek ten dienste staan,
besproken. De gaatjesschijf en glimlamp bljjyen
voor het publiek momenteel nog de meest bruik
bare. Wel hebben laboratoriumproeven bewezen
dat de Braun'sche buis meer mogelijkheden
l?ledt, maar voor de praktijk heeft zij nog wei
nig beteekenis.
In het tweede deel behandelt schrijver de
mogelijkheden en toepassingen der televisie, in
verband met een omroep, tn het onderwijs, in
samenleving: criminalistiek, geneeskunde, han
del. nijverheid, reclame en sterrenkunde.
Een uitvoerig historisch overzicht en biblio
grafie van algemeene en practlsche werken,
studiën, tijdschriften, studievereenlgingen be
sluit het boekje.
VOGELS IN DE ROTTERDAMSCHE DIER
GAARDE. E<a Bier uit Azië.
terwijl daartegenover een aantal verlook»
dige illustraties wel wat te realistisch-ver-
loskundig zullen aandoen voor de nlet-deskun-
digen. Juist omdat de schrijver in zijn voor
woord er van gewaagt, dat hü de techniek der
verloskunde buiten<-etjr>»boek. innm in, iW fH-
niek wil laten, kan het be?Waar nJ^groot zijn
om enkele dier illustraties in- een volgenden
druk achterwege te laten.
Die volgende druk moge spoedig noodig wor-
aantal der medici met den schr. den als de beste hulde voor den schrijver en
uitgever.
die de sjampie een wereldnaam bezorgen sou.
Champagne is, behalve dan het Rijnland, het
noordelijkst gelegen wijngebied. De nieuwe
oogst van .Bourgogne" en ook van .Bor
deaux” Is reeds lang aan de markt, wanneer
er in Champagne nog geendruif geplukt is.
Zoodoende heeft het most nauwelijks den tijd
om te gisten, wanneer de winter invalt en aan
het gistingsproces een einde maakt.
Dom Pérignon nu die met de gewoonte
welke, bijvoorbeeld, in Italië nog steeds ge
volgd wordt om den wijn tegen de lucht
en het bederf te beschermen door er een laagje
olie op te gieten, gebroken had en stoppen en
later voor het allereerst waarschijnlijk
kurken gebruikte, merkte op hoe na den win
ter in April en Mei de wijn opnieuw begon te
werken: het onderbroken gistingsproces ging
voort: de nog resteerende suiker ging over in
alcohol
Langdurige onderzoekingen leerden onzen
broeder-bottelier dit tweede gistingsproces zoo
danig te regelen, dat hij. naar wensch, een ge
deelte der suiker in den wün behield en
dan ontstond de „deml-sec” ofwel alle sui
ker in alcohol veranderde en dan verkreeg hij
de „sec” oftewel „dry”: etgenlijk is dit geen
Fransch. maar Reims wilde zijn besten klanten,
den Engelschen, het genoegen niet misgunnen
van hun taal ook eens op het etiket van een
wjjnflesch te zien.
Veel werk maakte Dom Pérignon ook van
het mengen der variëteiten en van net schif
ten der voor bewerking wel en minder ge
schikte druiven. De statistieken wijzen uit dat
op een gemiddelden oogst van 450.000 hectoliter
dertig miljoen flesschen of slechts 250,000
hectoliter naar elders verzonden wqrden.
Momenteel ondergaat de champagne-indu-
strie een crisis, zoo zwaar als zi) er nog nooit
een gekend heeft, en die er toe dwong de zoo
grootsch gedachte jublleum-feesten te vereen
voudigen tot het minieme beetje dat noodig is
om reclame te maken.
De drooglegging van Amerika, het sluiten
der grenzen van Rusland en de Invoerrechten
van Engeland hebben de voornaamste markten
voorlooplg buiten bereik gesteld en de oeco-
nomische inzinking deed de rest. De groote
fabrieken zitten met een onverkochten voor
raad van jaren en kunnen er eigenlijk niet aan
denken dit jaar den nieuwen oogst waarmee de
wijnbouwers zonder de fabrieken natuurlijk
weinig of niets kunnen aanvangen, te koopen.
Niet oninteressant is het er aan te herinneren
dat 1824 jaren geleden Champagne-zelf eens
getroffen werd door een „prohibitlon-law”. Kei
zer Domitianus die niet alleen over Rome en
Italië, doch over de heele toenmaals bekende
wereld, dus ook over Gallië en het noor
delijke deel daarvan. Champagne, heerschte;
verbood in den jare 92 den wijnbouw, wijl hij
vreesde dat de landbouwers er het graan voor
zouden verwaarloozen en dat de soldaten zich
te buiten zouden gaan aan drank en daardoor
hun beste krachten verliezen.
een
schaal wijn en hij zeide hem: ge zult overwin
nen zoo lang de wijn duurt).
Een tweede zoon van het land van Cham
pagne en die het bloed der druiven „van thuis”
op even hoogen prijs stelde, was Paus Urba-
nus II Deze liet zich noch door de .Frascati”
of .Albanese", noch door de „Cesanese” en
zelfs niet door den .Falerno” waarover en
wie weet? waardoor Horatius zoo hartroerend
zong, verleiden en dronk den wijn van zijn
eigen wijngaarden te Ay. Er zij hierbij opge
merkt dat Ay al een heel bizonder .guaten
stóff” zooals de vakterm in Tirol luidt
moet hebben voortgebracht: want van puur
enthousiasme kende Hendrik IV zich een paar
eeuwen later den titel van „Sire d’ Ay” toe.
Het mag als bekend worden verondersteld hoe
het tot het ceremonieel der zalving van de
Fransche konlngen in de kathedraal van Reims
behoorde, dat den vorst, oogenbllkkehjk na de
kroning, een bokaal champagne werd aange
boden.
Bjj het In druk verschijnen bij Desclée en Cie.
te Doornik van de Missa in honorem S. The
resia A Jesu Infantes de eerste eenstemmig®
Mls-composltie in Gregorlaanschen trant, In
Nederland gecomponeerd zond de componis^
de heer Theo Bosman, te Hoogmade, o.a. ook
een exemplaar aan Z. H. den Paus.
Dezer dagen ontving de heer Bosman van den
secretaris van den Vaticaanschen Staat, Kar
dinaal Pacelll, bericht, dat de H. Vader bet
exemplaar welwillend had aanvaard er den
componist den Pauselijken zegen verleent.
HANDBOEK VOOR KATH
KRAAMVERPLEEGSTERS
door dr. A. W. Ausems,
Vrouwenarts St. Antonius-
gasthuis, Utrecht. Uitgave
J. J. Romen Zonen, Roer
mond.
Dit boek is te vergelijken met een soiled en
bloemrijk weefsel, waarvan de schering ge
vormd wordt door een jarenlange specialisüsch-
verloskundige prakrijk en waarvan de Inslag
de katholieke geloofsleer is.
Met zekerheid mag gezegd worden, dat het
aan zijn doel zal beantwoorden en aan onze
katholieke kraamverpleegsters een schat van
kennis en prakrijk aanbiedt. Het Doek draagt
een sterk persoonlijk karakter als bet nood
zakelijk gevolg v^i ervaring waarin het voor
en tegen van vele'theorieën gewikt en gewogen
is en voor de praktijk de beste oplossing werd
gevonden.
Dr. Ausems blijkt een vlotte en gemakkelüke
manier-van-zeggen te bezitten, waardoor hij
er in geslaagd is om boeiend te blijven in de
behandeling van zijn leerstof. De liefde voor
zün „vak doortintelt zijn leerboek en geeft
juist zoon bekoorlijkheid voor de nog onerva
rene. Daarenboven zullen zij. die meenen de
verpleging te kennen, nog tal van nieuwe ge
zichtspunten en fijne snufjes vinden.
Ondier deze laatste rubriek reken ik -even
zeer de verloskundigen in engeren zin, dat wil
zeggen meelid en vroedvrouwen. Hier en daar
zelfs is de verloskundige geheel alleen aan het
woord, zoodat hij het terrein der verpleging
als zoodanig verlaat. Het meerdere inzicht
echter, dat de verpleegster eri door verkrijgt,
zal aan haar werkzaamheid ten goede komen.
Zooals reeds gezegd is het geheele boek
doortrokken van de katholieke geloofsleer, zoo
dat dr. Ausems op tal van moraaltheologische
kwesties, die immers op zün terrein zoo veel
vuldig zün, 'n praktischen leidraad geeft. Spe
ciaal voor Katholieken 1* zün boek ook daarom
een onmisbaar bezit, dat op het oogenbllk zelf
een gemakkelük en betrouwbare gids wil zün
In netelige omstandigheden.
Tot de katholieke verpleegsters wordt met
aandrang gesproken van den ernst en hoogere
opvattingen, die haar taak 'wüdlng moeten ge
ven. Toch lijkt het mij toe (ziet bliMz 31), nat
een zeker idealisme daarbij niet te ver mag
gaan. Het bhjft voor iedereen moeilijk om door
te dringen in het huwehjksleven van anderen;
wü voor ons zouden daarbü toch een uiterste
voorzichtigheid voorop willen stellen.
rr - 2. -r. -2 Het getuigt verder van een breede opvatting
^S2^^ni,aCiUt'DrUCkerei; van den schrijver, dat hü aan het proces der
bevruchting zelf ook een belangrijk aandeel
van zün leerstof heeft willen toekennen en daar
bü Is het vanzelfsprekend tot een neerschrüven
van zün meenlng gekomen over het bevruch-
tingsvraagstuk in het huwelijk. Mede daarom
biedt hü zün boek dan ook aan ontwikkelde
leeken en aan de parochieele geestelijkheid
aan.
Voor een handboek voor kraamverpleging ko
men deze beschouwingen ietwat ver af te staan,
Sjampie en wat dan in den goeden ouden
tüd zeer juist „kurkesprïnger” schünt geheeten
te hebben, is voor ons natuurlük één en de
zelfde wün. Ten onrechte echter, want het was
niet de wün van Champagne, dien dom Perig-
non of wie dan ook ontdekte, doch de kunst om
dezen te doen mousseeren. De wijn van Cham
pagne was al twaalf eeuwen vóór de geboorte
van onzen Benedlctüner bottelier beroemd en
dat voornamelük door het toedoen van nie
mand minder dan den H. Remigius. die in 470
verheven werd op den Bisschopszetel van
Reims.
Groot is het aantal der legenden welke in het
land van Champagne voortleven tot op den
huldigen dag. Hier volgen er twee:
Op een rondreis kwam de Heilige eens in
het land van Sault en hü maakte van de ge
legenheid gebruik om een bezoek te brengen
aan zün nicht de godgewijde maagd
Celsa. Tijdens. het feestmaal waarmee ze hem
ontving, hoorde de Bisschop hoe een der be
dienden aan zün meesteresse meedeelde dat
er gebrek was aan wün. Oogenbllkkelük stond
de H. Remigias van tafel op, begaf zich naar
den kelder en bad daar. En tot de groote ver
bazing van alle aanwezigen vloeiden er stroo-
men wüns uit het vat, dat een oogenbllk te
voren zoo goed als leeg was.
Een tweede: Toen Alarik, de koning der
Visigothen tegen Clovis optrok, gaf de H. Re
migius aan den eersten der Christenvorsten een
schaal gewüden wijn, en moedigde hem aan
den strijd zoo lang vol te houden als er nog
wün in de schaal was.
Het volgende vers dat uit de veertiende eeuw
stamt, herinnert in de basiliek welke Reims
aan zün heiligen Bisschop wijdde, nog steeds
aan de wonderbaarlüke overwinning
ClovU behaalde:
OP DE TERREINEN VAN DEN IN AAN
BOUW ZIJNDEN WATERTOREN TE
LAREN is men bezig met het boren van
een welput.
DE MOLENAARSBOND „ST. VICTOR" heelt te Olrschot zijn 25- jarig bestaan JeesteliJk herdacht, waarbij o.m. een congres werd
Cehouden, dat ondersteund werd door krachtige reclame. Vier auto-colonnes doorkruisten Brabant In alle richtingen. De molen-
gro ep.
DE ISOOISCHE SCHILDER
FRANSXSMISSAERT wordt
28 Augustus a.s. 70 jaar.
OORD-HOLLANBSCH DAGBLAD
