De diefstal der Mona Lisa
JAN VICTOR
RADIO-PROGRAM
DE VIJANDEN VAN HET BIJENDORP
DE VROUW
MET HET
MASKER
Het Haegje!
De Eskimo’s
yM*f750.-f250.- f 125.-fSO.-'&S' f40.- ÏÏ3SÏ* ïïj
DINSDAG 30 AUGUSTUS
VERHAAL VAN
DEN DAG
Woensdag 31 Augustus
HET DOEK UIT DE
LIJST GESCHEURD
in
Merkwaardige
verzamelingen
Gelijk had hij
r .üiiiiüif lüiwitnimiraiiiiMi
Ja, dat was inderdaad
lastig
FEUILLETON
Handelde Vincenzo Perrugia
opdracht Van den markies
de Valfierno
Bestaansstrijd maakte hen tot het
meest vredelievende volk
Een wraakneming op
Napoleon
^AANGIFTE MOET» OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN» GESCHIEDEN UIT ERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
i
het
BERLIJN 419 M. 3.20 Populair programma.
230
de
4
anderen vinger
XXI.
>7
UO€|
vriéndelijk.
(Wordt vervolgd).
VOOS NADERE BIJZONDERHEDEN VER
WIJZEN WIJ NAAR DEN KATHOLIEKEN
RADIOOIDS
teaa» zijn son m an
goedendag te aeggen en at noeh dronk. Zijn vrouw, dia bang wee.
dat la Blek zou worden, kwam met een schaal gebak by hem
staan" en smeekte hem toch Iets te eten. En na een hoop ruzie
ging Jaap eindelijk vitten en at tot vreugde van sjjn vrouw de
lekkere oliebollen op.
HAMBURG 172 M. 230 Gramofoonmuzlek.
4.50 Concert door het Kurorkest. 1030 Populair
Concert.
PARIJS EIFFEL 1446 M. Zie programma
Weenen.
molselle zegt, dat ze nog al uit haar humeur
is, vanmorgen. Slecht geslapen, of zoo iets.
Maak het kind niet bang, James, zei mrs.
Brown verwijtend. Ze zal je denkelijk niet
veel te zeggen hebben, lieve. Oa er gauw heen,
kom dan terug, en neem een glas wijn met
een biscuit, vóór Je weggaat. Wijs haar den weg,
James.
WUt u maar meekomen, juffrouw, ant-
woorddede man, opnieuw een automaat wor-
Weet u beslist zeker, re! het meisje ge
jaagd, dat miss Atherton me wil spreken?
KONIGSWUSTERHAUSEN 1635 M.
Concert.
DA VENTRY 1554 M. 1230 Orgelconcert. 136
Gramofoonmuzlek. 130 Concert. 3.50 idem. 5.05
Orgelconcert. 730 Concert door het Radio Mili
tair Orkest. 1030 Concert door het B.B.C. Or
kest. 1130 B3.C. Dansorkest oJ.v. Henry Hall.
KAtüNDBORG 1153 M. 3 uur Radio Harmo
nie ensemble o.l.v. Johannes Andersen; 5 uur
gramofoonmuzlek; 1030 concert; 11 uur moderne
dansmuziek.
BEROMUNSTER 460 M. 10.05 Omroeporkest
o.Lv. Hoffmann.
Kan ik het ook thuis bezorgd krijgen!
vroeg mevrouw In een winkel, waar rij het
gekocht had.
*t Zal onmogelijk gaan, zei de winkelier,
want m’n rechterhand zit met een gezwollen
voet.
ISSJiS
PARIJS B.
13.50 idem'. V
MILAAliSai
in de war. vanmorgen. We krijgen vieren
twintig menschen te dineeren, en Ik heb nog
geen enkel Idee in mijn hoofd. Ik ben bang,
dat ik Francois moet laten komen.
Is Francois de kok, die ook naar Rulery
meekwam? vroeg Letty.
Mrs. Brown knikte.
De chef, hoor je te zeggen, antwoordde
ztf. Een héél bekwame man, op zijn manier,
dat is reker, maar je moet hem achterna
zitten.
Gaat u over het heele personeel? vroeg
Letty. Geeft miss Atherton zeil nooit een
order?
Mrs. Brown keek haar gast medelijdend aan.
Mjjn beste kind, zei ze, Ik betwijfel, of
ze Je op drie of vier na zou kunnen zeggen,
hoeveel dienstboden er in huis zijn. En wat
aangaat een order geven, Ik geloof niet, dat
zoo iets ooit In haar hoofd Is opgekomen. Daar
komt James aan. Misschien is het een bood
schap voor jou.
Ziet u, er is een trein om tien uur, dien ik
zou kunpen halen.
ROME 441. M. „Vesprl Sicilian!”, opera van
Verdi.
WEENEN 517 M. 10.30 Josef Holzer en zijn
orkest.
WARSCHAU 1411 M. 530 Balletmuziek. 6.40
Concert. 930 Concert. 1035 Dansmuziek. 11.10
Dansmuziek.
1725 M. 8.05 Gramofoonmuzlek.
:05 poneert.
M. 8.50 Radiotooneel.
Mrs. Brown heeft me verteld, dat u me
wilde spreken, vóór ik wegging, zei het meisje
aarzelend.
Ernestine sweeg een oogenbllk" en sloeg het
meisje gade.
Ja, zei Ernestine, lk~wou je spreken.
Ik ben niet geheel voldaan omtrent gisteren
avond. V
Letty zei niets. Ze werd rood en toen bleek.
De wijze, waarop Ernestine haar gadesloeg, was
onbarmhartig.
Ik wensch te weten, tel Ernestine, wie
die kameraad was, die ook bij het gezelschap
hoorde waarmee Je gedineerd hebt. Ik houd
het ervoor, dat die persoon er voor een goed
deel aansprakelijk voor is, dat je den trein ge
mist hebt.
Letty wenschte van ganscher harte, dat ze In
den grond mocht zinken. Haar ergste voorstel
lingen waren nog niet zoo vreeselljk geweest,
als dit. Zij bleef zwijgen, niet in staat, om
een woord te zeggen.
-Ik wacht nog altUd. zei Ernestine onbarm
hartig. Ik geloof, dat de zaak duldelUk ge
ls. Maar ik wil het uit je eigen mond
Die patrijs heb Ik stelling getroffen, ik
zag duidelijk eenige veeren vliegen.
Bosch wachter: Zeker, mijnheer, de veeren
zijn weggevlogen, maar allemaal.
A 77» °p d,t ln6eToIt* «e vereeke
AllC dDOJine S ongevallen verzekerd voor der
r
dend.
Letty werd in een klein vertrek gelaten, dat
vol was naar hètljaar toescheen, toen ze
binnenkwam van sonheschün en bloemen.
Ernestine, in een eenvoudige Japon van wit
serge, met een snoer kralen van vreemden blau
wen glans om haar hals, zat in een leunstoel.
Een klein houtvuur brandde In den haard. Het
venster, dat op het plein uitzag, stond wijd
open.
Op den Sisten Augustus 1911 werd even voor
of even na twaalf een van Leonardo da Vln-
d's beste schllderüen uit het Louvre gestolen,
nl. Gloconda, anders gezegd: Mona Lisa. Voor
wie de feiten niet kent, het volgende:
Van den dief was nergens een spoor te ont
dekken. Op een trap vond men de lijst. Het
doek was er niet uitgesneden, maar uit ge
scheurd. Honderdduizenden francs werden uit
geloofd om een enkele betrouwbare inlichting
over den roover. Het was niet zoo zeer de be
doeling om deze laatste te vatten, dan wel
om het niet te vervangen kunstwerk terug te
krijgen. Men had er niets tegen gehad, als de
onverlaat self zijn buit had terugbezorgd en de
beloonlng had geïncasseerd. Maar alle pogingen
van autoriteiten en particulieren faalden. Wel
waren er Engelschen en Amerikanen, die er
prat op gingen „Mona Lisa” in hun pronk
kamer te hebben, maar alle Giocanda’s bleken
meer of minder goede copleën te zijn.
Bijna twee Jaar later meldde zich een Flo-
rentUnsche kunsthandelaar aan, die verklaarde,
dat men hem het portret te koop had aange
boden. De wantrouwend geworden overheid on
derzocht de zaak.... en de echte Mona Lisa
bleek gevonden te zün. Het kerstgeschenk, dat
In 1913 door Itallé aan Frankrijk werd over
gemaakt, bestond uit niets anders dan de raad
selachtig glimlachende Gloconda, die haar
plaats in het Louvre terug kreeg. Ook de dief
werd gevat; het was een verver, Vincenzo Per
rugia, die den bijnaam had van „La Bambina
Stunde”. HU bekende alles en het schUnt dat
men afdoende bewijzen voor zün schuld heeft
gevonden. Het feit, dat hü haarfün vertelde,
hoe de diefstal In zUn werk was gegaan, is op
zichzelf natuurhjk nog geen bewijs.. Als reden
gaf hU op, dat hü zich had willen wreken op
Napoleon, die zoolkgle Italiaansche kunstschat
ten naar FrankrUk had meegenomen. HU kreeg
drie jaar gevangenisstraf.
Intusschen was het mysterie niet opgehelderd.
Perrugia, had bü hoog en bü laag volgebouden,
dat hU geen medeplichtige had gehad Waarom,
vroeg men zich echter af, heeft hU het schil
derij byna twee Jaar lang in zUn bezit ge
houden?
In de film „Der Raub der Mona Lisa" kwam
de scenario- schrUver met een eigen theorie, die
al heeft de zaak zich misschien anders toe
gedragen dan hü het voorstelt ongtewyfeld
■eer aannemelUk is.
De huishoudster keek op van het menu, dat
ze aan het schrUven was, sn tikte ongeduldig
met haar potlood op de tafel.
Een knecht kwam binnen en groette Letty
rlendeljjk-
Goeden morgen, jongedame, zelde hij.
U wordt verzocht, dadelijk In de spreekkamer
te komen.
Letty stond aanstonds op.
Is is »e daar? vroeg ze zenuwachtig.
Ja, antwoordde de man; en als Ik u
was, juffrouw, dan zou ik maar niet veel meer
doen, dan .eenvoudig antwoord geven op haar
vragen, en er vandoor gaan. Ik heb zelf nog
geen onderhoud met haar gehad, maar made-
O den Haag, het El Dorado
Van den chic en van de ham,
Van vioolkist met de piepers
En van badpak in de tramt
O den Haag is van voornaamheid
En distinctie zich bewust
En verlangt voor zijn bewoners
Dan ook ongestoorde rust.
Ach, de vogels, 1a, de vogels
Trekken zich daar niets van aan:
In den dierentuin vangt 's morgens
Het concert der kranen aan!
En dat krijschen van de kranen
Schiep een droevig incident
In den vorm van één pop boete
Voor den dieren-dirigent!
’t Is affreus, zag, als je ’s morgens
Uit fe dommel wordt gewekt.
Want het maakt Je miserabel
Zulk een leegte aan respect!
Daarom, reizigers, die 's morgens
Naar Het Haegje moeten gaan.
Trek, om niemand daar te wekken,
Eerst een paar pantoffels aan!
MARTIN BERDEN.
(Nadruk verboden)
teitsschennis, maar se wist heel goed, wat Char
les zou willen, dat ze deed.
Met uw welnemen. Juffrouw, zei ze ten
laatste, dat kan Ik niet zeggen.
Ernestine zei niets, voor een oogenbllk; al
leen trok zU even haar wenkbrauwen op.
Als je het niet zegt, zei ze dan kalm,
moet ik Je moeder schrUven en haar zeggen,
wat ik van Je vreemde gedrag denk. Ik wil niet
graag menschen om me heen hebben, die on
gehoorzaam zUn, of zich dwaas aanstellen.
Het meisje barstte in tranen uit. Ernestine
keek naar haar met koel geduld.
Ik veronderstel, zei ze, dat het mr,
Maurice was. Je hoeft zijn naam niet te noe
men. Je hoeft alleen maar te zeggen: ,Ja.”
Het meisje zei niets.
Mr. Maurice heeft bü je ihoeder gewoond,
geloof ik? ging Ernestine voort.
Ja, fluisterde het meisje.
En JU bediende hem?
Ja, zelde zij.
Ze richtte het hoofd op.
Maar mr. Maurice heeft zich altijd als een
heer tegenover me gedragen, voegde ae er
aan toe.
Ernestine keek haar verachtelijk aan.
Jouw ideeën van wat dat is: .rich als een
heer gedragen”, zün waarschijnlijk heel primi
tief, zei ae, Ik geloof niet, dat ik je hoef
lastig te vallen om een rechtstreekach ant
woord. Toch zou het beter voor Je zijn, als je
dat gaf.
Op een tafel naast haar bevonden zich een
stapel brieven, een Ivoren vouwbeen en ver
scheidene couranten. Voor het oogenbllk even-
■We! vroeg niets van dat alles haar aandacht.
De dame des huizes leunde achterover in haar
stoel, en haar oogen waren half gesloten. Als
ze niet met haar rug naar het licht gezeten
had, zou Letty misschien de donkere kringen
onder haar oogen opgemerkt hebben. Het wis
waar, dat zü niet góed geslapen had.
Letty kwam aarzelend verder de kamer in.
Ernestine wendde het hoofd om.
O, ben jij het, zei se. Kom hier bü de
tafel, waar Ik je zien kan.
LANGENBERG 472 M. 1230 Concert door
Omroeporkest. 130 Concert o.l.v. Eccarius. 530
Vesperconcert. 830 Militair Orkest oJ.v. George
Relncke. 10.50 Populaire en Dansmuziek oj.v.
Eysoldt
VermoedelUk hebben de Eskimo's vroeger wel
onder andere omstandigheden geleefd dan nu:
toen hadden zl) ook een andere moraal. Men
kan zich indenken, dat dit volk vele eeuwen,
misschien wel duizenden Jaren geleden verder
In het Zuiden in overvloed leefde met de voor
ouders van de tegenwoordige Indianen. Door
dat zü overvloed hadden, konden zü er ook
bloedige veetgn op nahouden en konden de
sterken de zwakken in hun eigen belang on
derdrukken en uitbuiten. Door onderlinge twis
ten verzwakt, zUn ze toen wellicht verder naar
het Noorden verdrongen, totdat hun elndelUk
nog slechts de Uswoesstünen van Noord-Cana-
da als jachtgebied overbleven. Daar vonden zü
de rendieren, die zü 's zomers tot aan de Noord
kust van Canada vervolgden.
Nu begon er een nieuwe strüd; de strijd te
gen het klimaat van het onherbergzame pool
gebied. dat andere kleedlng, andere wapens en
werktuigen noodlg maakte. Him geheele levens
wijze moest aan de nieuwe omstandigheden
worden aangepast. In het begin zal leder wel
voor zichzelf hebben moeten zorgen en zullen
de sterkeren wel beproefd hebben om nog
steeds van de zwakkeren te proflteeren. Ver
moedelUk zal ook toen nog onderlinge twist
het volk hebben verscheurd, soodat een ge
deelte ervan naar het Oosten, naar Groenland,
trok en de rest naar het Westen, naar Alaska
en later zelfs naar Azië. Hun aantal werd
steeds kleiner, totdat zü elndelUk tot het in
zicht kwamen, dat in deze onherbergzame stre
ken het „leder voor zich” den ondergang van
het geheele volk zou veroorzaken. Toen begon
de samenwerking tusschen de verschillende
stammen of familiegroepen, waarbü de ster
keren de zwakkere hielpen en zü zelfs in dit
gebied konden leven. De strijd om het bestaan
onder omstandigheden, zooals ze in Eurc aa
slechts In den UstUd voorkwamen, heeft de
Eskimo's tot het meest vredelievende en hulp
vaardige volk op aarde gemuit
Bekeren dag toch even zün werk neerleggen, daar er een ge
wichtige boodschap was gekomen. Jtn waaron^waa Jaap aoo blij,
toen ie den mooolen brief gelezen had? Omdat de konlgln hem tot
baron benoemd had, want aoo schreef ze: Arbeid adelt en als
het 1-manrt verdient, dan ben JU het. Nou, wat voelde Jaap Bieb
gewichtig.
Een Amerikaansch journalist, K. 3. Decker,
heeft nu dez* dagen zijn „theorie” over het
geheimzinnig geval ten beste gegeven. Naar hU
zegt, U ze gebaseerd op consciëntieuze naspo-
ringen en is bü in volkomen overeenstemming
met de werkelükheld.
Een zekere Marchese de Valfierne beeft het
heele plan In elkaar gezet. De man Is eenige
maanden geleden gestorven en na zUn dood
werden alle bUzonderheden bekend. BU zUn
leven was hü een zwendelaar en een opschep
per. HU speculeerde en was bovendien kunst-
kooper en -verkooper. Klanten had hU In de
geheele wereld en steegs verhandelde hU zeld
zame dingen. HU liet oz. door een talentvol-
len vakman zesmaal de Mona Lisa copieeren
en trachtte deze producten aan verschillende
Amerikanen kwUt te raken. Deze vertrouwden
de zaak nog niet erg en aarzelden. Toen liet de
markies de echte Gloconda uit het Louvre ste
len en de Amerikaansche milllonnalrs kochten
daarop leder een cople, In de meenlng ver-
keertnd, dat ze een goeden koop hadden gedaan.
Valfierno behield de orlglneele Gloconda voor
zich zelf en stuurde den dief Perrugia naar
Italië, waar deze als een rUk man kon leven,
want de markgraaf had hem van het noodige
bankpapier voorzien.
Op zekeren dag kreeg de vroegere huisschil
der het in zUn hoofd om het schilderU te gelde
te maken. HU keerde naar Parijs terug en stal
Gloconda nogmaals, waarna hU probeerde haar
in Italië van de hand te doen. Uit ingst viyr
de wraak van den Markies zou hu voor de
rechtbank hebben verklaard, dat hU alleen de
zaak op touw had gezet
Beste kind, zei ze, is het te denken,
dat ik je hier zou houden, zon'der daartoe
order te hebben? We hebben een telegram aan
je moeder gestuurd, en JU moet wachten, tot
miss Atherton gereed is, om je te ontvangen,
Om welken rijd komt «e gewoonlUk be
neden? vroeg Letty.
Op alle mogelUke tUden, antwoordde mrs.
Brown, terwijl se haar taak hervatte. Ze
was gisterenavond weer heel gauw terug ze
is maar even bü de gravin gebleven. Ze kan
dus ieder oogenbllk naar Je laten vragen. Doe
toch niet zoo zenuwachtig, lieve kind. Ik ben
Jaren zijn voorbijgegaan. Op een kouden
winternacht komen de hertog van Hardlmond
en rijn vriend van een partü.
De rijtuigen hebben se weggestuurd, se ver
kozen een frissche wandeling boven een een
tonig ritje en samen stappen ze nu, geaelllg
pratend, naar buis.
Opeens schopt de jonge hertog met ï’n voet
iets voort, bukt zioh en raapt het op.
Nieuwsgierig kijkt Bljn vriend toe als Har
dlmond het stuk brood geheel bemodderd af
veegt. en naar een bank gaande het daarop
neerlegt, zoo dat het beschenen wordt door
bet licht van een lantaarn. u
Schaterlachend vraagt hij dan den hertog
wat die dwaasheden beteekenen.
Deze evenwel ziet ernstig voor zich uit en
zegt:
.Dat heb ik gedaan In llefdevoDe herinne
ring van een oud vriend uit m’n eotdatentüd.
Hem dank Ik, dat ik nog leef en van hem
leerde Ik, te doen, wat ik aooeVen deed.” En
hij vertelde hem de treurige geschiedenis.
was zün leven geweest. Niets
gekend dan weelde en overvloed, en
hü vertellen van een i rmoede,
zelfs het bestaan niet bad ver-
Het is heel goed, dat je dat voelt, zei hjj.
Dat was mUn bedoeling.
Het is hartverscheurend, Dick.
Holdemess glimlachte heel even.
Ik begrüp, wat voelt, zei hü. Ik heb
het zelf ook doorgemaakt. En hoor eens hier.
Zulke vrouwen met parelsnoeren om haar hals
en hoogmoed In haar oogen, zün evenzeer te
beklagen, als anderen, die JU op het oog hebt,
misschien nog meer.
ZU waren intusschen in de stille straten ge
komen. Hun kamers waren vlak bü.
Ik hü Ik denk niet, dat hü graag
sou hebben, dat Ik het u vertelde, juffrouw,
stamelde zü-
Waarschünlük niet, antwoordde zfj.
Maar dat heeft er niet mee te maken. Ik wil
het weten.
Het meisje was wanhopig, üet was voor haar
ook werkelijk een moeilijk gevsi. De meesteres
van Rulery beleedigen was zoo iets als majes-
Het Is middernacht, Jan Victor heeft al een
tijdlang wakker gelegen, misschien heeft bü
zooals gewoonlUk nog ergen honger.
De wind heeft de zware wolken, die den
heelen dag de zon belet hebben haar stralen
naar de aarde te Benden, weggeveegd en bet
maanlicht valt nu door een gat in het dak
binnen en verlicht het vertrek.
Daar, naast Jan. ligt de Jonge hertog. Z'n
blonde hoofd is duldelUk te onderscheiden. HU
slaapt rustig.
Jan heeft z’n gelaat naar hem toegekeerd.
Hij denkt nog aan z'n verhaal van straks.
Zou de goede jongen woord houden? Zou
elndelUk de ellende voor hem gedaan zUn? Het
heeft hem goed gedaan zün hart eens uit te
storten. Heerlijk, nu zoon goeden kameraad te
hebben. Zoo peinst hü verder.
Daar gaat pjotseling de deur open. De ser
geant van de wacht komt binnen en roept:
„Afloeren.”
Vier van de mann*n staan vlug van hun
stroozafcken op. De rijfde is on^e hertog.
„Hardlmond,”
M. NCRV. 800 TUdseln en
8.15 Morgenconcert; 9.00 De
krant op Koninginnedag; 930 Zkng door
NCRV.-dameekoor; 10.00 Korte ziekendienst
door Ds. P. Boes. 1030 Klnderzanguur door
de leerlingen' van alle scholen te Katwük aan
Zee. 1130 Oramofoonmuziek. 12.00 Politiebe
richten; 12.15 Middagconcert; 2.00 Carillon,
bespeling door J. Vincent. 3.00 Concert op den
Kerkbrink te Hilversum door het Harmonie
orkest der NCRV. o. L van Plet v. d. Hurk;
5.00 Klnderuurtje door J. Kooüman; 6.00 Gra-
mofoanmuzlek6.30 Zanguitvoering; 730 Po
litieberichten; 7.46 Persberichten van het Ned.
Chr. Persbureau. 8.00 Concert J. C. de Lange,
orgel, het NCRV. Klein Orkest o. 1. van Plet
v. d. Hurk; 9.15 .Johns Accordeon Duo”; 9.25
Declamatie door Arte Post; 9.40 Gramofoon.
muziek en Persberichten van het Persbureau
Vaz Dias; 10.00 .Johns Accordeon Duo”; 10.10
Declamatie door Arie Post; 10.30 NCRV, klein
orkest; 11.00 Gramofoonmuzlek.
pbrtie opaten. Drie jaar langhebben we het
daar volgehouden en niet één keer kreeg Ik ge-
Doeg te eten.
Weet u wat we 's avonds deden? Zoo «n-
streeks rijf uur wanneer de scholen uit waren
gingen we langs de straten zoeken naar de
boterhammen, die de kleinen van hun over
vloed hadden weggegooid. Ook haalden we
wel de stukken uit de vuilnisbakken!
Ja münbeér een Jongen doet heel wat om
z'n honger te stillen. Dat zult u wel nooit
verwacht hebben.
Natuurlijk zat er voor mü na die drie jaar
niets anders op, dan ook in het vak te'gaan.
Soms verdiende ik in een dag genoeg, maar
de volgende dagen van de week liep ik ledig
rond, de menschen bUna smeekend om werk,
maar het lukte niet
Dikwijls stond Is dan 's avonds voor da
ramen van een bakkerswinkel zonder geld, en"
bekroop me de lust er In te stappen en het zoo
hóóg noodige te nemen, maar dan was het,
als werd een zachte band op m’n vdbrhoofd
gelegd en keek ik de reine, lieve oogen van
de zuster uit het weeshuis.
Dit gaf me de kracht om weg te loopen en
de ontbering liever te dragen dan een dief te
worden. -
ElndelUk scheen een uitkomst te komen.
Ik was achttien jaar geworden en moest
dus dienen. In het begin liet zich ook alles
prachtig aanzien, maar de oorlog heeft er
weer een eind aan gemaakt en nu zün ws
hier. U kunt het brood niet eten en ik krüg
er lang niet genoeg van en zoo suit u me kun
nen begrijpen, hoe ik zoo op uw brood kou toe
vliegen, al was het vuil.
De hertog had <met spanning naar het ver
haal van rijn krijgsmakker geluisterd.
Hoe anders
had hij
hier hoorde
waarvan hij
moed.
Maar
Spontaan
In Gent stierf kortgeleden een man, wiens
nalatenschap bestond uit een verzameling knoo-
pen. Deze werd op pl.m. 1 millioen francs ge
schat, alhoewel ze meer dan bet dubbele gekost
had.
Eenige der knoopen stammen nog uit de 9e
eeuw; één heeft toebehoord aan Karlmann, een
broer van Karei den Oroote, een ander aan
Napoleon I. - De knoopen zün uit hout, kristal,
been, elpenbeen, lood, koper, zink, zilver en
goud gemaakt, sommige zUn zelfs bezet met
juweelen.
Een andere verzamelaar woonde te Londen.
Zün spec-aliteit was, tussen te verzamelen,
waarmee misdadigers opgehangen waren. In
alle werelddeelen heeft hü agenten, die zoodra
een misdadiger opgehangen is, zich in verbin
ding stellen met den beul en de strikken koo-
pen. Eens betaalde hü 12,000 pd. sterl. voor een
strik waarmee een hooge Turksche beambte
werd opgehangen.
Een ander verzamelaar was de concierge van
de Medische Universitelt te Montreal.
Deze spaarde alle naambordjes van doktoren
lop, die aan deze universitelt gestudeerd hadden.
Hü heeft hier zooveel verschillende docenten
en studenten meegemaakt, dat hü zichzelf als
een deel van de Unirersiteit beschouwde.
het volgende:
Een paar dagen geleden ben ik Uit 't hos
pitaal ontslagen. Ik had een wond In m'n borst
gekregen en moest er verpleegd worden. Daar
was het heerlük. Wc kregen genoeg te eten,
dat was voor mü hoofdzaak, want ik heb mijn
heele leven lang honger geleden.
Jammer genoeg was Ik na twee weken ge
nezen en begon het oude leven weer. En hier
Is het niet best. Ik tenminste, krüg nooit ge
noeg, dat hebt u zooeven wei gezien, maar nu
.m'n geschiedenis
Ik heet Jan Victor en ben een vondeling.
Toch heb ik een prettige Jeugd gehad en heel
dikwüls verlang ik nog terug naar die dagen.
We waren in een weeshuis Daar was het
zoo helder, met al die mooie witte bedjes op
de slaapzalen.
Overdag speelden we met de zuster In den
tuin. Dikwüls ook wandelde ik met haar op
en neer. Dan vertelde ze me mooie verhaal
tjes. En soms legde ze haar mooie, witte han(j
tegen m'n voorhoofd en dan keek ze me heel
Hef aan. Dat zal ik nooit vergeten. Een paar
Jaar later stierf ze, toen was ook daar het
mooiste voor me weg.
Toen Ik twaalf Jaar waa. deden de heeren
me In de leer bü een stoelenmatter.
Ziet u münheer, dat is geen goed vak, daar
kan geen mensch flink z’n brood mee verdie
nen. BU m’n baas tenminste was het bittere
armoe. Hü had drie knechts, twee Jongens van
het blindeninstituut en mü.
Was het nog maar alleen armoede geweest,
dan had ik er me wel In kunnen schikken,
maar de menschen waren er gierig bü.
Was er eens iets verdiend, dan kregen wü
een enkele snee brood. En dan die verwülen
de blikken wanneer onze borden volgeschept
worden. Dat hadden de blinden op mü vóór,
dat ze tenminste zonder wroeging hun kleine
HUIZEN, 2M
schriftlezing;
op
HILVERSUM, 1875 M. AVRO. 8.00 TUdrein en
Belaardconcert door den stadsbeiaardier Toon
van Balkom; 830 Aubade te geven voor het
raadhuis te Rotterdam o. 1. van Mevr. M. C
GrimbergHuyser, door 2500 zangeressen en
zangers en kinderkoor, de Rotterdamsche Har.
monle voorheen de Kon. Scherpschutters o. 1.
van A. Haanstra; 9.15 Gramofoonmuzlek; 9.30
Omroeporkest o. 1. van Nico Treep. 10 00 Mor.
genwüding; 10.18 Gramofoonmuzlek; 10.30 Om
roeporkest o. 1. van Nico Treep m, m. van
Corry KummerHeeroma, zang; Intermereo D.
Hans .Koninginnedag"; 12.30 Gramofoonmu
zlek; 130 Orgelconcert door Frans Hasselaar,
solist: Willem Ravelll, bas; 230 Aansluiting
met het Kurhaus te Scheveningen, Kinderma-
tines o. L van Henri Nolles; 3.30 Aansluiting
met het Grand Hotel te Scheveningen, Jack
Hollis rit zün ensemble; 4.30 „The Columbia
Three”, afgewisseld <jo°r draaiorgelmuziek; 5.30
Concert door de Kon. Militaire Kapel q. 1. van
Kapt. C. L. Walther Boer, tusschenspel van
Gramofoonmuzlek; 7.00 W. O. de Bas: „Het
Wilhelmus”; 7.30 Gramofoonmuzlek; Het
AVRO-cabaret ,JJe Ebonieten schüf”. 8.15 Aan
sluiting met het Kurhaus te Scheveningen, Re.
sldentieorkest o. L van Ignaz Neumark, Na
than Mllstein, riool; 0.10 Voordracht door Nono:
„Een spiritistische seance”; 9.30 Kovacs Lajos
en zün orkest; 10.00 Nieuwsberichten van het
Persbureau Vaz Dias; 10.10 Kovacs Lajos en
zün orkest; 11.00 Gramofoonmuzlek.
niet lang staat hü in gedachten,
drukte hü de hand van s'n jongen
kameraad en beloofde hem van nu af aan zün
vriendschap. Samen zullen we In het vervolg
alles deeler» en na den oorlog verzekerde de
hertog den armen soldaat een flinke positie.
Daarna* gaan ze de hut binnen en leggen zich
ter ruste.
De Jonge hertog van Hardlmond bracht den
zozner door in het stadje Air in het Zuiden
van Frankrijk.
Het was daar heerlük rustig en men be
merkte er weinig van den oorlog, waardoor
heel Frankrijk werd geteisterd.
Op een morgen zat de hertog op z'n gemak
In de courant te kUken, toen hü hét bericht
las. van het verlies van den slag bU Worth.
Wel wist de hertog, dat Frankrijk er niet
best voorstond, maar dat bet zóó erg werd,
had hü niet vermoed.
Hü dronk z'n glaasje chartreuse leeg, vouw
de z’n servet kalm toe en ging naar z’n ka
mers.
Daar gekomen beval hü z’n knecht, direct
alle koffers te pakken en twee uur later had
de express hem naar Parijs gebracht.
Onmlddellük begaf de jónge hertlg zich naar
het wervlngsbureau, om zich op te geven als
vrijwilliger.
Van z'n negentiende tot zün rijf-en-twln-
tigste jaar had hü een fatterig bestaan geleid.
Wel had hü zoogenaamd gestudeerd, maar in
hoofdzaak bracht hü z’n dagen door met
paardrijden, tennissen en met het afleggen van
visites. Dat ééne bericht evenwel had hem ge
toond, dat er in hezen tüd wat beters van hem
verlangd werd, en, toegevend aan het plotse
linge verlangen tenminste iets voor zün vader
land te doen, had hü nu vrijwillig geteekend.
Enkele maanden zün sinds dien dag voor-
bügegaan en we ontmoeten den jongen hertog
nu als eenvoudig soldaat aan het front.
Een oud boerenhuis, flink versterkt met
zandzakken, dient de sectie waartoe hü be
hoort, als verblüf. Rondom zoo ver men zien
kan is alles verwoest. Boomen zün omgehakt,
hulzen Ingestort of tot den grond toe afge
brand. Enkele muren ziet men nog tusschen
de pulnhoopen; en het doet vreemd aan, daar
allerlei reclames op te lezen als „Vermouth,
Bier 6 ct. per glas" en meer zulke overblüfsels
van vroegere weelde.
In de deur van de boerenwoning zit de jonge
hertog. Hü is nog in volle uitrusting, en dood
moe is hü op den drempel neergevallen. Z’n
kepi heeft hü diep in de oogen gedrukt en met
z’n verkleumde handen in s’n zakken denkt
hü na over zün tegenwoordig leven.
In de verte boven de heuvels stügen af en
toe kleine rookwolkjes op, ten bewüze, dat daar
de strijd nog in vóllen gang Is.
Maar onze hertog heeft een poosje rust. Hü
grüpt naar z’n broodzak en haalt een stuk
droog brood te voorschün, bekükt het en hapt
er dan van.
Wat droog en hard Is het! Heel anders dan
vroeger en met weemoed denkt de jonge her
tog terug aan de goede dagen van weleer.
Toen dineerde hü om dezen tüd met een
füne flesch wün en nu....
En in een opwelling van wrevel gooit hü het
brood met een ruk weg en mompelt: ,Jk kan
het niet eten, ik leer het nooit.”
Op hetzelfde oogenbllk komt een lange'sol
daat uit het huis, loopt op het brood toe,
veegt het met de mouw van z’n jas schoon en
eet het haastig op. zonder naar den hertog te
küken.
Verschrikt had deze alles zien gebeuren en
schaamde zich diep. Hü voelde nu hoe slecht
het was. z’n brood te versmaden, maar hü had
zich nooit kunnen voorstellen dat Iemand zoo
hongerig kon zün naar dat oude brood.
Ineens stapt hü naar den jongen toe en
zegt: „Kameraad, ik heb er spüt van dat ik
het brood éérst weggegootd heb, kom, ik heb
nog wat wün in m’n veldflesch. laten we dien
samen opdrinken en vertel me dan eens, hoe
Je heet en hoe het komt dat Je zoo'n honger
hebt.” -»
Zoo was de vriendschap gesloten en nadat
de arme jongen flink gegeten had, vertelde hü
roept de sergeant nog eens,
wanneer hü ziet, dat hü rustig doorslaapt.
„Sergeant,” zegt Jan, „als het even goed ta
zal ik dia paar uur wel voor ham opknappen.
Hü is m'n kameraad en hü slaapt zoo vast.”
Met rijf man gaat de sergeant nu naar
buiten.
Een uur is zoo verstreken als opeens schoten
weerklinken in de nabüheid der boerenwoning.
Verschrikt vliegen de slapenden overeind.
Ook Hardlmond wordt wakker. „Hoe laat ia
het.” roept hü- .Kén uur Hoe kan dat. Ik
hoorde bü de aflossing van twaalf uur, wat M
er gebeurd."
Dan vertelt een der anderen hem dat Jan
in zün plaats gegaan ia.
Ondertusschen zün een paar andere posten
terug komen loopen, schreeuwend, dat ze aan
gevallen zün dodr den vüand. Allen hebben
zich zoo vlug mogelük teruggetrokken. Alleen
Jan Victor is achtergebleven. HU la het eerst
aangevallen en neergeschoten, de anderen, ge
waarschuwd door het schieten, hebben zich
teruggetrokken. Jan Victor was op slag dood
geweest.
Ja. Die draagt re om haar hals. Grappig,
hé? Wat zouden ze waard zün? Tienduizend
Pond, hoogstwaarschünlük.
Een hoop geld, voor prullen, om eenvoudig
om Je hals te hangen l Zouden we noot, een
revolutie In Londen krügen, Elwyn?
Geen poUUeke, misschien, antwoordde
Maurice moe. Een maatschappelüke, dat is
mogelük. De riolen zün zoo tamelük vol.
Zü liepen enkele minuten zwügend voort. In
den druipenden regen, en ondanks het late uur,
ging het leven van de groote stad zün gan£. Het
«cheen uit iedere schaduw te voorschün te ko
men, en, de hemel weet wéAr, weer te verdwü-
nen. Maurice greep zün kameraad bü den arm.
Holderness, riep hü lüt, laten we in
Goda naam hier vandaan gaan. Ik zal nog
stikken. Laten we een züstraat nemen.
Holderness hield hem op zün beurt bü den
arm. met ijzeren greep.
BRUSSEL 509 M. 530 dansmuziek uit
..Palais de Danse"; 6.50 gramofoonmuzlek; 930
Concert oLv. Carel Candael uit het Casino te
Knocke.
101
‘het X1JN t>e Si-BCHT-wë»
BUBH HW, ".mie»
w— Ml XWCMTO4
