Arbeidsellende
Amerika
in
Op zoek naar werk..
De plannen
van
Papen
von
I
Congres van Katholieke bedienden
5
DE LYTTON-COMMISSIE
MARKTEN
ZEER STIJGENDE INVLOED
Moeilijkheden op
de „Rotterdam”
MAANDAG 5 SEPTEMBER
STOOM VAART LIJN EN
Mariniers aan boord
n (Slot).
r*
-
Rede W. Steinmetz
Toestand verslechterd
r
Openingsrede Bondsvoorzitter
PROVINCIAAL NIEUWS
„Kapitalisme met vooruitzien-
den blik”, tenminste—volgens
t^de ArbeidersperS*
Personeel weigert mee terug te
gaan naar New York; schip
voor anker ge
gaan
Rector Bots over „Quadra
gesima Anno”
Nasleep Kreuger-
affaire
Motie
H
Afdoende regeling van de
rechtpositie bepleit
Amerikaan 3 oor lang
aangeblaft
Per vliegtuig naar Europa
DEN HELDER
NOORDSCHARWOUDE
B
ir
Dl
d.
35 Aug. van Singapore naar
F. J. W.
Een voorbeeld
SJANGHAI, 3 Sept. (Reuter).
Vegas, een stadje in Nevada
530-8.80;
Heden
1.80—330;
daarna was ik al weer in „the
temidden van een groep van ‘n
D
5
waar
hebben
lang
wees op de beteekenls welke gehecht moet wor
den aan het tot stand komen van collectieve
contracten.
Na eenige gedachtenwisseling over de beide
redevoeringen werd de volgende motie met al
gemeene stemmen aangenomen:
16— 33;
17— 38;
«3
9
5
l
7
ie
n
n
S.S. „Rotterdam" niet naar Rotterdam.
Het s.s. ..Rotterdam", van de HollandAme
rika LUn. dat Zondagnamidda gvan New-York
te Rotterdam werd verwacht, zal tn verband
met de staking voorloopig niet in deae haven
arriveeren. De pasagiers gaan tePlymouth en
Boulogne van boord. Wanneer het schip te Rot
terdam zal aankomen wordt nader bericht.
HOLLAND—BRIT8CH-INDIE LIJN.
HOOGKERK, Rotterdam naar Hamburg, 3
Sept, te Vlisslngen, om te bunkeren.
is
n
ie
ir
woningen het
in het geheel
B-
S-
ns
:n
MU. OCEAAN.
MYRMIDON, Amsterdam naar Java. pasa. 1
Sept. Perim.
CITY OP PERTH. Japan n. Rotterdam, pas®-
3 September Gibraltar.
ANTILOCHUS, Java naar Rotterdam, 90 Aug.
te Marseille.
36
ng
J
r
j
B—
n.
et
I-
een diner hadden uitgenóodigd. B(J die gelegen
heid hebben rij hem drie uur lang aangebiaft,
teneinde in het bezit te komen van het saldo
der douane-lnkomsten. De Amerikaan weigerde
de hem voorgelegde cheques te onderteekenen
zijn eigen vrijheid en die van zijn personeel kon
bij toen slechts verzekeren door de onderteeke-
nlng van een verklaring. De douane-advlseur had
hem toegevoegd geweld te zullen gebruiken, om
zijn doel te bereiken.
De bewuste Inkomsten waren gedeponeerd op
een Koreaansche bank, voordat op de douane te
Antung door Mansjoekwo beslag was gelegd. Zij
bedroegen 5000 pond sterling.
Amerika„Droomenland”!
Hoe in de rijke Amerikaansche republiek
steun verschaft wordt aan werkloozen
Onze „Inspecteur" verhaalt verder:
In mijn rugzak had ik m’n flanellen
pakje en ’n stel verschoonlng meegenomen;
op twee plaatsen onder mijn hemd had ik
enkele dollarbriefjes en chëques bewaard,
zoodat ik nooit geheel „zonder middelen"
kón zijn. Bovendien zond ik steeds van te
voren mijn bagage naar de voornaamste
zgn. „knooppunten” in de streken waar ik
doorheen trok en „poste.restante” een aan
mij zelf gericht schrijven, met enkele dol
lars erin. Wilde ik dan in zoo’n plaats eens
*n paar dagen, of soms weken, blijven han
gen, dan kon géén politie mij, onder voor
wendsel, dat ik „zonder middelen van be
staan was”, naar de stedelijke grenzen doen
transporteeren, in de minder comfortabele
„taxi”, waarmede ik reeds kennis gemaakt
had.
In Butte, (^fontana) waar ik met m’n
PEKING, 3 Sept. (Reuter). Vernomen wordt,
dat de Lytton-commlssie, die In opdracht van
den Volkenbond een onderzoek heeft Ingesteld
naar den toestand In China én Mandsjoerye, een
eenstemmig rapport heeft opgesteld. De Inhoud
daarvan zal niet direct aan China en Japan
worden medegedeeld, maar exemplaren van
het rapport worden in beide landen achterge
laten en de regeeringen zullen er kennis van
kunnen nemen op denzelfden dag en hetzelf
de uur, waarop de publicatie in Genève plaats
heeft. Lord Lytton en zijn collega’s, behalve oe
Fransche en Dultsche, die via Siberië terug
reizen. zullen morgen per vliegtuig uit Sjanghai
naar Europa vertrekken.
De ambachtsschool jabilccrt. Dinsdag 30
Augustus bestond de ambachtsschool voor J3en
Helder en omstreken 35 jaar. Dit feit zal
Woensdag ax„ des namiddags, meer feestelijk
herdacht worden, nl door het houden van
een receptie, gevolgd door een openbare les.
Ook zal Donderdagmiddag van 24 uur voor
ouders en belangstellenden een openbare les
worden gegeven en dit wordt Zaterdagmiddag
herhaald. Vrijdagmiddag te half drie heeft een
bijeenkomst plaats van leerlingen en oud-leer-
lingen der school.
Bü de oprichting bestond het bestuur uit de
heeren: N. Koens, voorzitter; C. 8. Jaring, se
cretaris; C. M. Cremer, penningmeester; D. H.
Grunwald, R. Kasteljjn, A. Korff Jz., C. N.
van RJjn. J. Sprujjt en J. Hubbeling. Directeur
was de heer J. Kruijs Voorberge. Was het aan
tal leerlingen de eerste jaren 70 k 80, thans is
dat aantal 170 5 190.
Inbreuk
maakt en
in geroepen
Zondag is
DIVERSE SCHEPEN.
ALDEGONDA. 38 Aug. van Singapore naar
Soesoe.
APOLLONIA, 31 Aug. van Constanza naar
Port-Said.
AUGUSTTNA, 38 Aug. van Pladjoe naar Sin
gapore.
IRIS, 30 Aug. van Soerabaya n. Balik Pappan -
Singapore.
JOSEFINA
Bangkok.
MAGDALA, 4 Sept, van Curacao te Casa
blanca verwacht; gaat daarna n. 8t. Kitte V.O..
Europa.
MITRA. 3 Sept, van Curacao te Soon ver
wacht; gaat daarna naar Kopenhagen.
PAULA, 29 Aug. van Pladjoe n. Slngaopre.
DunnrïE' on M
Omstreeks zes honderd leden van den Ned.
R K. Bond van handels- kantoor- en winkel
bedienden „St Fnnclscus van Assisië” zijn
Zondagmiddag bijeengekomen op een landelijk
congres, dat gehouden werd in de groote saai
van den schouwburg „Casino" te ’s-Hertogen-
boech.
van den emstigen toestand in Mandsjoerije is
het telegram, ontvangen door den inspecteur-
generaal der douane alhier, van den Amerikaan
Talbot, commissaris der Chineesche douane te
Antung. aan de Koreaansche grens.
De Amerikaan seint, dat een douane-advlseur
en een politiechef van Mansjoekwo, belde Ja
panners, hem onder valsche voorwendsels tot
STUTTGART, 3 Sept (V.D.) Het orgaan
van het Wtlrtemburgsche Centrum, het „Deut
sche Volksblad”, wijdt onder het opschrift
„Groote plannen. Een partij voor de regee-
ring" een artikel aan de plannen van den
Rijkskanselier. waarin het blad os. eraan her
innert, dat pogingen in het werk worden ge
steld om een nieuwe partij te stichten. Deze
nieuwe partij zou allen moeten vereenigen.'
die zich stellen op het standpunt van bet con
servatieve beleid en die de grondslagen van
het autoritaire staatsgezag, waarop het kabi
net.Von Papen staat, erkennen.
Men gelooft vooral in Stahlhelm-kringen
vele aanhangers voor de nieuwe partij te kun
nen winnen. Welken naam de partij zal krijgen
weet men nog niet, doch in elk geval zou ril
een uitgesproken regeeringspartij worden. In
dit licht bezien wint het voornemen van de
Rijksregeering om den Rijksdag te ontbinden
aan beteekenls. De nieuwe partij zou nl, in.
dien de verkiezingen gunstig uitvallen, een
sterke parlementaire steun voor het kabinet
kunnen worden. Misschien waren ook deze
plannen aanleiding voor de natlonaal-socla-
ilsten om de onderhandelingen met het Cen
trum zoodanig te gaan voeren, dat aan bun
ernst niet meer getwijfeld kan worden.
MU. NEDERLAND.
P. C. HOOFT, uitreis, 3 Sept. n.m. 3 uur van
Southampton.
CHR. HUYGENS, thuisreis, 3 Sept, van Sn-
gapore.
KON INK L NED. STOOMB. MU.
HERMES. 3 Sept, van Amsterdam te Hamb.
EUTERPE, 3 Sept, van Kopenhagen te Aal
borg
VENUS, 2 -Sept, van IgVo te Lissabon.
COSTA RICA, thuisreis, 3 Sept. n.m. 1 uur
van Plymouth.
PERSEUS. 2 Sept, van Spanje te Amsterdam.
CLIO, 3 Sept, van Amsterdam n. W.-Indië.
PHOBOE, 30 Aug. van Singapore n. PauiQac-
Rouaan vla Kaap de Goede Hoop.
SCOPAS. 5 Aug. van Curacao te Tha mesha
ven verwacht; gaat daarna naar Ijsland.
BATAVIER Vin, 1 Sept, van Bordeaux naar
La PaUlce.
FLYING SCOTSMAN, ms.. 1 Sept, van Stet
tin n. Esbjerg.
GOOTE. 3 Sept, van Swansea n. Rotterdam.
ESCAUT, m.s., 1 Sept, van Parijs n. AntW.
MMARTJE, mjs.. 1 Sept van Telgnmoutb n.
Antwerpen.
het sa. „Rotterdam” in verband
met de moeilijkheden aan boord nabij het Bel
gische lichtschip „West Hinder” voor anker
gegaan. Via Hoek van Holland zijn met een Ne-
derlandsche loodsboot een dertigtal mariniers,
onder commando van een luitenant, uitgezonden
en reeds Zondagavond zijn dezen aan boord van
het s-s. „Rotterdam” overgestapt.
Hoe groot het gedeelte van de bemanning is,
dat het werk heeft geweigerd, konden wij niet
vernemen, noch of alleen zeelieden dan wel ook
een deel der officieren hierbij betrokken ia. He
denochtend te 10 uur lag het ss. „Rotterdam",
volgens de door ons ontvangen inlichtingen,
nog stpeds bij het lichtschip „West Hinder". Of
het ss. thans naar Rotterdam zal komen, kon
den wij van de directie van de Holland Amerika
Lijn nog niet te weten komen.
R. K. V. V. „Voorwaarts”. Zondag 4 Sep
tember speelde Voorwaarts een vrlendschappe-
lijken wedstrijd tegen U. S. V. I van Uitgeest.
Het is een aardlgen wedstrijd geworden met
Voorwaarts, dat vijf Invallers telde, in de meer
derheid.
Voor de rust weet V. te doelpunten, 10.
Deze stand bleef tot t einde ongewijzigd.
Hoe USV I ook probeerde gelijk te maken. *t
mocht niet gelukken.
De Voorwaarts-voorhoede maakte het den
USV-keeper nog lastig, doch ook deze wist zijn
doel voor doorboring te behoeden.
USV is een prettige tegenstander.
Zondag 11 September speelt Voorwaarts I te
Oudorp tegen WO uit Oudorp.
Na de pauze werd het woord verleend aan
den heer W. Steinmetz, lid van den gemeente
raad van Amsterdam, ter bespreking van de
economische positie van de bedienden, mede tn
verband met de huidige crisis. De spreker
merkte allereerst op, dat de positie der bedien
den ver bij die van de handarbeiders achter
staat. Dit Is voor een deel te wijten aan het
feit, dat de bedienden langen tijd bulten de or
ganisatie* gebleven zijn.
Na den nadruk gelegd te hebben op de eco
nomische noodzakelijkheid van den arbeid var.
den bediende, waarvoor hU ook als zoodanig
beloond moet worden, dat hij naar zijn staat en
stand kan leven, vestigde spr. de aandacht er
op. dat de bediende de eerste tientallen jaren
uitgesloten is geweest bU de bescherming van
den arbeid. Thans, dertien Jaar na de inwer
kingtreding van de Arbeidswet-Aalberse van
1919, zijn er nog duizenden, die niet onder hare
bepalingen vallen. De heer Steinmetz betoogde
dat de geheele bediendenstand mobiel gemaakt
moet worden om volledige doorvoering van de
Arbeidswet 1919 te verkrijgen.
Terwüle van hun eigen belang zijn vele be-'
dienden vaak de vijand van den geheelen be
diendenstand, verklaarde spr., die vervolgens
schetste de beteekenls van de standsorganisatle
in de medewerking van het herstel der Chris
telijke beginselen. waarvoor de massa der col
lega’s evenwel koud is gebleven. Br is gebrek
aan solidariteit- maar zij mogen niet rusten.
Zij hebben mee te werken aan den ombouw
der maatschappij; en als die tot stand is geko
men mogen zij er weer niet bulten blijven staan.
Het ontwerp-bedrijfsradenwet besprekend
merkte spr. op, dat minister Verschuur daarin
de gelegenheid o]>ent voor 100 pCt. om den be
diendenstand volledig te negeeren. Dit kan niet
worden aanvaard. Geëischt mag worden, dat
de bedienden in het ontwerp worden opge-
no,..en.
De inleider protesteerde eveneens tegen het
rapport-Welter, met het oog op de oneerlijke
concurrentie, welke het afvloeien van personeel
ten gevolge zal hebben. Tevens keerde hjj zich
tegen de opdracht /mn een staatscommissie om
te onderzoeken de mogelijkheid van het verlee-
nen van steun in natura aan werkloozen, welke
armenzorg hij de meest platte mahler van ar-
menbedeellng noemde.
De voorzitter verleende daarna het woord
aan den Zeereerw. heer J. F. A. Bots, rector te
Amsterdam, die een rede hield over Quadrage
sima Anno. HU betoogde daarin, dat men
dichter moet komen bU den inhoud van deze
encycliek en ’s Pausen streven. Aller medewer
king en toewijding wordt gevraagd om een
brokstuk van die idealen te verwezenlijken of
althans voor te bereiden.
Uitvoerig besprak de Inleider de centrale
gedachte van genoemde encycliek, waarin over-
hecrschend is de verzoeningsgedachte, nl de
nieuwe ordening der maatschappij. Die nieu
we ordening zal moeten steunen op nieuwe
menschen, die de consequenties hunner begin
selen aandurven. Met verbetering der men
schen moet worden gestreefd naar eene verbe
tering der maatschappij Thans Is de maat.
schappU versplinterd, een lichaam zonder orga
nen.
De nieuwe orde zal er moeten komen door de
organen weer in de maatschappeltjké samen
leving to te planten. Het herstel zal gebracht
moeten worden door de bedrijfsschappen, gelijk
spr. nader in den breede aantoonde. Deze
door den Paus uitgesproken gedachte zal gepo
pulariseerd moeten worden. Spr. gaf nog aan,
dat de bedrijfsschappen zullen hebben te ga-
randeeren de harmonie, den vrede en de wel
vaart van de samenleving, waarbij de Paus
tevens heeft voorgehouden sociale rechtvaar
digheid en sociale liefde.
Het is uitgesloten, dat de maatschappij zich
zal herstellen als er geen menschen van groot
geloof en groote liefde komen.
In dezen Ojd. zoo betoogde rector Bots ein
delijk. moet er worden geholpen aan uitbouw
liedenverbond geroemd te hebben keerde de
bondsvoorzitter zictr tegen het rapport-Welter
om vervolgens nader te bespreken de werkloos
heid ouder de bedienden, wier positie niet al
leen achteruit gaat, maar die bovenden nog be
concurreerd worden door gepenslonneerden,
waarbij de overheid selfs voor gaat. Positieve
arbeid is ter verbetering in dezen noodig
Aan het slot van siin inleiding deelde de
heer Van Hamersveld mede, dat de invloed
van den bond stijgt; hij is thans over de 7000
leden heen.
Om één nur opende de bondsvoorzitter, de
heer A. van Hamersveld, het congres met den
Chr. groet en nadat de congressisten ..Aan U
o Koning der eeuwen” hadden gezongen, me
moreerde hU, dat hij op het laatste congres
bad gewezen op den slechten toestand, waarin
de bedienden verkeerden, een toestand, welke
inmiddels nog verslechterd is. Vooral onder de
kantoorbedienden maakt de crisis vele slacht
offers en het merkwaardige is. dat zij vooral
vallen onder hen, dis dertig jaar en ouder zijn.
Veelal worden deze opgevolgd door jeugdige
mannelijke krachten of vrouwelijke bedienden
en dan tegen loonen die te laag zijn om van
te leven en te hoog om var te sterven. Met de
belangen van de bedienden wordt omgespron
gen het oondsbestuur geeft zich daarvan
terdege rekenschap als gold bet kinder
speelgoed. Met klem bepleitte spr. aansluiting
bU de organisatie. Gestreefd dient te worden
naar Invoering van collectieve contracten. Ge
handhaafd moeten worden de wettelijke rege
lingen ten aanzien der winkelsluiting. Voor
verbeteringen komen de bedienden gewoonlijk
niet in aanmerking zelde spr.. maar als er ver
slechteringen worden Ingevoerd dan komen zU
het eerst aan bod!
Na de DrijzenswaaidiM acUe van bet weit- dar «akmanisatle. in welk verband hU mede
Naar wij vernemen, zUn aan boord van het
stoomschip ..Rotterdam” van de Holland Ame
rika Lijn ernstige moeilijkheden ontstaan. Zoo-
als bekend, zou het sa. „Rotterdam”, aan boord
waarvan zich o.a. de Nederlandsche Olympische
ploeg bevond, Zondagavond te Rotterdam aan
komen. In reiend met bet conflict in de
scheepvaart had de directie van de Holland
Amerika Ljjn echter besloten de Utotterdam”
na aankomst te Boulogne niet naar Nederland
te doen terugkeeren, doch vla Southampton
weer naar New-York te doen vertrekken.
In verband met dit besluit der directie zijn
aan boord van bet sa. „Rotterdam” ernstige
qioeilijkheden ontstaan. Een gedeelte van de
bemanning heeft absoluut geweigerd opnieuw
naar New-York te vertrekken en toen bet
stoomschip Zondag geen koers naar Rotterdam
zette, heeft een deel van de bemanning bet
werk geweigerd.
Daar in de monsterrol een bepaling voorkomt,
welke het mogelUk maakt, dat het schip niet di
rect naar Rotterdam terug komt, meent de di
rectie van de Holland Amerika Hjn, dat bier
op de arbeidsovereenkomst wordt ge-
heeft zU de hulp der autoriteiten
,.De Nederl. R. K. Bond van Handels-, Kan
toor- en Winkelbedienden ..St. Franciscus van
Asslsiëin congres bijeen op Zondag 4 Sep
tember 1933, in Gebouw Casino te ’s-Hertogen-
bo^ch, gehoord de uiteenzetting over de betee-
kenls van de encycliek „Quadragesimo Anno’’
voor het godsdienstig, maatschappelijk en
zedelijk leven, ook voor de groep bedienden^ ge
hoord den ongunstigen toestand waarin de be
dienden verkeeren; stelt vast, dat, om hierin
verbetering te brengen ook de bedienden aller
eerst hiervoor de lessen hebben op te volgen,
neergelegd in de genoemde encycliek;
dat met alle geoorleoofde middelen er naar ge
streefd dient te worden een afdoende regeling
van de rechtspositie te verkrijgen, waardoor de
achterstand wordt Ingehaald;
Draagt bet Bondsbestuur op: bU de werkge
vers, hun organisaties en overheidscolleges po
gingen in het werk te stellen tot het afsluiten
van coMectieve arbeids-overeenkomsten, om als
eerste stap te geraken tot een volwaardige po
sitie in het bedrijfsleven;
voorts er bU de Regeerlng op aan te drin
gen: a»’ tot Iret verkrijgen van gelijkwaardige
erkenning van de bedienden bij de totstandko
ming van de wet op de bedrUfsradenb. voor
onmlddellijke toepassing van de Arbeidswet
1919 in het bUzonder wat betreft de regeling van
den arbeidsduur en de vaststelling van den
normaal *n 5000 menschen wonen,
i er wel een 2000 hobos maanden
een soort zomer-kamp opgehouden,
dat feitelijk door de bewoners tegen wil
en dank geproviandeerd moest worden. Ei
wordt in Las Vegas, zooals trouwens in de
meeste „open” plaatsen van Nevada, of
▼an andere aan Mexico grenzende Staten,
nogal stevig gedobbeld en gepimpeld. Dat
gebeurt vrijwel openlijk, in ’n soort Mexl-
caansche bars. Die echter allemaal den ter
loops geschilderden naam mét de noo-
dlge spelfouten erin boven de deur heb
ben: „Nachtclub”. In zulke speelclubs lig
gen hier en daar de hobos met bosjes halve
dagen en heele nachten te slapen; ’t is ook
de éénige plaats, waar ze voor ’n paar cen
ten wat warms of alcohol-houdends te
drinken krijgen; om dan, liefst met t hoofd
op de gekruiste armen, voorover op de
tafels, één langen slaap van vergetelheid te
doen. Eenige hobos hadden In politiecellen
van den sheriff te overnachten, anderen
kregen er Voor *n paar dollars ’n optrekje
gehuurd voor een week; maar de meesten
dier zwervers vond men ’s morgens uitge
strekt op elk beschikbaar stukje gras, in
geslapen. Toen Ik om 9 uur naar het sta
tion ging, moest ik telkens nog over ron
kende lichamen heenstappen.
Vlak bij dit Las Vegas wordt *t geweldig
groot irrigatiewerk, de Hoover-dam, uitge
voerd. Niemand kan zonder een pas van de
directie de plaats zelfs tot op een mijl af-
stands ook maar naderen. Je krijgt er trou
wens géén werk, als je er niet.... In Je
eigen Fordje komt! „Dat geeft *n soort
van karakter en standing, *n getuigschrift
van spaarzaamheid voor *n Amerikaan-
schen arbeider,” werd mij héélemaal serieus
verteld. Senator Smoot, voorzitter van de
Senaats-commissie voor financiën te
Washington, hier een van de Twaalf Apos
telen van de zoo machtige Kerk der Mor
monen (of: de Heiligen der laatste Dagen),
zei me tekstueel bij mijn bezoek in Utah,
dat hU er zeker van was, dat „al onze crl-
sls-ellende in Europa van het rijks verzeke
ringssysteem kwam,” van „den steun”
the dole waardoor „geleidelijk de
energie en voortvarendheid van den Engel-
schen werkman ondermijnd en tenslotte
vernietigd wordt”. En terwijl hij, met zijn
grqote handen gebarend, die woorden voor
mij uitsprak, zag Ik ter zelfder tijd in mijn
geest, wat hij waarschijnlijk nog nooit per
soonlijk had gezien die honderdduizenden
daklooze hobos, zwervende als pariah’s her
en derwaarts door het rijkste land der
wereld, Amerika.
vrijen middag voor de kantoorbedienden. -
Noodlgt alle ongeorganiseerde katholieke be
dienden van Nederland uit door toetreden tot
den bond, dit streven krachtig te steunen.
Bqsluit deze motie te publiceeren In de pers,
ter kennis te bengeh van de Regeerlng. de le
den van de Eerste en Tweede Kamer der Bta-
ten-Generaal, de besturen van de werkgevers-
vereenlglngen en verder waar zulks dienstig kan
worden geacht,
en gaat over tot de orde van den dag.”
Een motie, welke de heer Fransen uit Am
sterdam daarop nog indiende en welke o.m. een
protest tegen het rapport-Welter inhield werd
niet behandeld, daar het bondsbestuur haai
eerst wenschte te overwegen. Het bestuur kreeg
machtiging verder ermee te handelen naar be
vind van zaken.
De voorzitter van het Werkliedenverbond, de
heer A. C. de Bruyn, wees er nog op. dat juist
voor de bedienden de huidige crisis van ont-
zaglUke beteekenls is. Zij hebben naar zijn oor
deel volkomen aanspraak op deelname In de ho-
penlijk komende bedrUfsraden.
Verder zelde hy van meenlng te zyn, dat het
verlangen, dat met betrekking tot het aanstel
len van kantoor- en winkelpersoneel de regee
rlng het bedrUf zou sluiten, teneinde te waar
borgen, dat den bedienden het brood niet uit
den mond wordt genomen door gepensionneer-
den of wachtgelders, ernstig overweging ver
dient.
Engelsche introducties door de directeuren
der zoo machtige Anaconda Koper-mljnen
N.V. direct uiterst gastvrij ontvangen werd,
ook rondgeleld ben door de bovengrond-
sche gebouwen en in de uitgestrekte mij
nen, vertelde men mij Iets, waarvan Ik
waarlijk stond te kijken. „Er is hier in héél
het district”, een paar Staten werden
bedoeld „geen spoor van werkloosheid
te bespeuren,” werd mij zelfgenoegzaam
geantwoord door de directie der machtig
ste kopermijnen van Amerika, van héél de
wereld. Ik vroeg, hoe men er aan extra of
nieuwe arbeidskrachten kwam. Datging
door bemiddeling van de Federale arbeids
beurzen, in de groote steden als San Fran
cisco, Chicago en Kansas City gevestigd
En van die algemeene Instellingen dus
buiten die van de gemeentelijke arbelds-
■^oeurzen om kreeg deze „directeur voor
*t arbelderspersoneel” der Anaconda-mijnen
zijn geruststellende, maar volkomen val
sche gegevens
Daags
jungle”,
paar duizend „nlet-bestaande” werkloozen
leder onzer wist, dat er van dergelijke
werkloozen-kampementen op allerlei pun
ten en in alle Staten van de Ver. Staten
honderden, zoo niet duizenden bestonden. En
de algemeene of Federale arbeidsbeurzen
schenen tot zelfs het bestaan ervan niet
eens te vermoeden
We praatten al over de winterplannen
Nergens In de Ver. Staten mag Je, als
werkloos „trekker”, langer dan drie etma
len verblijven. Zoo bleef héél dat mobiel
en dramatisch leger van werklooze hobos
in zijn duizend verspreide groepen, ruste
loos heen en weer deinen, van plaats tot
plaats opgejaagd, van Staat tot Staat
zwervend. Had Je in die drie dagen niets
„te doen” gevonden, wat algemeene regel
is dan werd Je onherroepelijk „op trans
port gesteld”. Weg, Jij hobol
In Salt Lake City, de prachtige en rijke
hoofdstad van den Mormonenstaat Utah,
hadden wij, bobos, in ons kamp bulten de
kom een langdurige gedachten wisseling
onder elkaar. Er waren daar bizonder veel
gewezen studenten onder ons; afgestu
deerde jongelui, oogenschijnlijk, van fat
soenlijke families. Ze konden nauwelijks
twintig zijn, die in den letterlijken zin van
*t woord ook géén cent rijk waren en tóen
het raadsel des levens” met een of ander)
„great adventure” wilden probeeren te be
ginnen. Dat nu Is écht Amerikaanse!)
De onervaren jongens méér waren ze
niet! zagen er. hoewel nog overmoedig,
doorgaans erbarmelljk uit Hun knieën
waren meestal roodgeschaafd van het klau
teren tegen In beweging zijnde treinen op
Hun voeten waren doorgaans gezwollen
stuk en uiterst pijnlijk, vanwege hun lange
marschen zonder sokken, zóó maar met de
bloote voeten In oude, platgeloopen mollé-
resl
Iedereen was het erover eens, dien praat-
avond, dat Spokane in het N. W. deel der
Staten de beste plaats voor overwintering
was. Want diAr had men tenminste den
hobos nu zelfs toegestaan, een groot, bouw
vallig, leegstaand gebouw in gebruik te
nemen. Daar waren ze tenminste droog,
onderdak en warm, konden er koken, was-
schen, hun goed verstellen. De politie, hoe
wel er In dat „hobos-hoofdkwartier” veel
te veel foezel gedronken werd, liet de zwer
vers toch maar met rust wellicht, om
erger te voorkomen! Hier, in de „kolonie
van Spokane”, was de leider een enorme
neger van bijna 2 M„ die met harde knuis
ten, even hard als zijn zin voor rechtvaar
digheid; die er als een echte „blanke" auto-
craat, *n soort orde en negerachtige huise
lijkheid wist te handhaven. Tusschen twee
haakjes onder de Amerikaansche zwer
vers, hobos en werkloozen is in den regel
de vijandige tegenstelling tusschen „blank
en bruin” niet minder schérp, dan In het
alledaagsche leven van Amerika. Herhaal
delijk komen er dan ook de ergste vecht-
ja moordpartijen voor: onlangs nog het
reeds bekende drama van Scottsboro;
waarin negers in een hobo-trein .ervan
beschuldigd werden, hobo-vrouwen (blan
ke) te hebben aangerand.
Meermalen gebeurt het, dat zoo’n goede
rentrein door de spoorwegpolitie onderweg
wordt aangehouden. Dat is me dan ‘n
consternatie! Alle bobos worden gearres
teerd, één voor één gefotografeerd, geme
ten „met vingerafdrukken" en „biografi
sche schetsen", zooals ae zelf sootten. Zelfs
Onvoldoende waterdruk. Door het lid van
den Raad. dr. Feenstra Kuiper, rijn de vol.
gende vragen tot het college van B. en W.
van Den Helder gericht:
1. Is het aan B. en W. bekend, dat op vele
dagen, maar speciaal des Zaterdagsmorgens, de
waterdruk hier ter stede ten eenenmale on
voldoende is; dat deze druk zelfs herhaalde-
UJk beneden één atmosfeer daalt, terwyi hy
zeker vier atmosfeer moet bedragen, zoodat op
de bovenverdiepingen van vele
water of zeer langzaam of zelfs
niet toevloeit?
2. Is het aan Burgemeester en Wethouders
bekend, dat speciaal het Marine-hospitaal met
het daar gevestigde gemeentelijke ziekenhuis
van dezen toestand zeer te lUden heeft? Dat
wx?s en badkamers op de bovenverdiepingen
niet kunnen worden gebruikt; dat de dnkto»
ren, verpleegsters en patiënten zich niet kun
nen wasschen en dat dus de dienst daar ge
heel ontwricht wordt?
3. Wat denken Burgemeester en Wethou
ders te doen om dezen ten eenenmale onhoud-
baren toestand te veranderen nu de directeur
der Water- en Lichtbedrijven, die herhaalde-
lUk op deze zaak attent is gemaakt, weigert
den toestand te wUrigen?
onder het rijden door wordt er soms een
groote wagon of beestenwagen, waarin ze
rijden, plotseling door zwaar-bewapende,
spoorwegpolitie besprongen, opengetrokken,
om de gevreesde mannen der „zwarte
bende” binnen te laten. Menige hobo zal
u nog wel aan de lidteekens in zijn gezicht
of aan zijn verminkte ledematen de ge-
voellooze ruwheid van sommige dier „poli
cemen", vooral In het Zuiden, langs de
Mexicaansche grenzen, als sensationeel
geïllustreerd kunnen aantoonen. Het ge
beurt óók nog wel, dat midden In den win
ternacht de goederentrein ergens in een
negorij stilstaat, omdat er *n kolenwagen
warm geloopen is, of omdat de trein om
andere redenen niet verder gaat. Dan komt
*t treinpersoneel de blinde passagiers sum
mier waarschuwen „hem te smeren”
Meestal zwermt dan de bende dadelijk de
omgeving af, om brood, boter, melk en
dergelijke in den vroegen morgen bijeen te
schooien. Op het platteland zijn Amerikanen
altijd uiterst bereid, dat soort menschen
te helpen. Maar meermalen heb ik duidelijk
kunnen merken, dat *t toch uitsluitend uit
berekenende vrees voor erger was, die
schijnbaar welwillende houding....
Niet zelden gebeurt het ook, dat zoo’n
groep zwervers door een dozijn goed-gewa-
pende bereden politie op zoo’n wisselsta-
tlon wordt opgewacht, zonder meer om
singeld en ,Jn den looppas” tot buiten de
grenzen van het grondgebieddier gemeente
wordt geëscorteerd. Dat is voor hen dan
een teeken, dat dftór wel eens ipts héél
ergerlijks is voorgevallen: *n groote dief
stal, strooptochten of afpersingen zelfs
bloedvergieten. De stakkers moeten dan
in die weinlg-bevolkte Staten, vaak 36 uren
zonder soiled voedsel gaan; want op die
manier kan er niet „geschoold" en gepro
viandeerd worden, zooals dat anders vry
systematisch geschiedt. „Och! Hoe moe en
vuil en lam ik me voel,” zegt je soms een
oogenschijnlijk flinke kerel, die overal
elders misschien een uitstekende geregelde
arbeider zou worden als hij maar ‘ns
één enkele kans kreeg! Maar géén Ameri
kaansche gemeente laat ze langer op haar
grondgebied toe, dan de minimaal voorge
schreven tijdruimte. ,Jk kan nergens een
job krijgen!” klaagde mij een prachtkerel
van rond 25 zijn nood, „omdat de menschen
je overal direct naar je plaatselijk identi
teitsbewijs vragen; wat Je pas na een Jaar
inwoning kan gegeven worden.” De groote
industrie-trusts, nieuwe bouwwerken, de
IrrigaUe-ondememingen, de boeren-coöpe-
ratieven In *t Midden-Westen, die extra
werklieden tijdelijk noodig hebben, krijgen
dezen door bemiddeling van de Federale
bureaux. En sinds de immigratie in Ame
rika zoo goed als stopgezet is, hebben die
groote Federale bureaux weinig of geen
goede arbeiders meer te leveren. De Am^,-
rlkaansche stadsbesturen echter zijn overal
als de dood zoo bang om nieuwe arbeids
krachten tot vestiging, zelfs ook maar een
lijdelijke, toe te laten. Omdat er in Ame
rika hoegenaamd géén werkloozen-verze-
kering of rfjkssteun voor werkloozen be
staat, kunnen zulke werkloozen allicht ten
laste van de stedelijke armenkassen vallen
die al sinds *n Jaar tot op den bodem
leeg zijn. Officieel wordt dit geweldig groot
reservaat van ongeregelde arbeidskrachten
nooit genoemd; niemand houdt ooit of
ergens met het bestaan ervan de minste
rekening. Alléén de plattelandsbevolking
wordt onafgebroken en tergend regelmatig
aan *n mllden vorm van afpersing bloot
gesteld, wanneer daar dan honderden hobos
zoo in dichte groepen hun streken Intrek
ken en door *n paar hunner pootlgste leden
„wat voor raad” laten rinkelen en schooien
aan de deuren der woonhuizen en boeren
hoeven.
In Las
BINNENLANDSC8E HAVENS.
IJMUIDEN. Aangek. 2 Sept.: Perseus.
Spanje.
Vertrokken 2 Sept.: Clio, s„ W.-Indië.
Uitgaande vastgemaakt wegen slecht weer:
Fortuna, s.. Plymouth.
AMSTERDAM. Aangek. 3 Sept.: Gretchen
von Alwerden, Memel, hout, Houthaven, Salo
mon’s Shipp. Ford. ON.: Novatie. Groningen,
ledig. Zoutkeetegracht, idem; Perseus. Spanje,
stukg., Surinamekade, Verg. Cargadoorskan-
toor.
Vertrokken 3 Sept.: Ek. Oslo; Sambve, Parijs,
Koningsau. Memel.
BLOKKER, 2 Sept. Op Hoop van Zegen
AndUvie 050; Komkommers 1.402JW;
Augurken 226; Sla 1.502.20; Slaboonen 2
5.50; SnUboonen 37; Triumf 4.7021; Amell
11.8027; Sinjeur Es 918; Tesaelaar 1440;
Victoria pruimen 1840; Roode bessen 31; Me
loenen 1536; Druiven 3138; Roten 1519;
Blauwe pruimen (kwets) 17—35; idem witte
1423; Tomaten 2—340; Advocaat 3.10
7.80; Claps 9—38; Diamant 8—13; Merode 440
12; Trosperen 2.308.10; Zoete appelen 7.10
10.30; Yellow keswlck 390—3.50: Jac. Lebel 9.70;
Dirkjes 2.70—840; Jutte 13—90.
Middagvelllng 3 September Tomaten A
530; Idem B 5.00; idem C 3.80.
BOVENKARSPEL, 3 Sept. De Tuinbouw
Aardappelen fyne sch. 0.80—0.70; Schotsche
0.50; Kléine 0401.15 per baal, aangevoerd 320
baal; Uien Grof 130; groote gele 040190;
Drielingen 0.70040; Nep 3.863.15 per baal.
378 baal; le Bloemkool 6-70840, Idem 2e soort
2.404.50 per 100 stuks aangev. 1110 stuks;
Roode kool .80—1.0Q per 100 K.G„ 13455 K.G.;
Gele kool 0.60—100 per 100 K.G„ 8550 K.G
Witte kool 0.60—040 per 100 K.G., 3800 K.G.;
Augurken 1419 per 100 K G., aangevoerd
5047 K G.; Slaboonen 030—0.35 per 15 KG., 50
zak; Bieten kleine 240, 570 stuks.
HEM 2 September 1932. „Zulder-Kogge”
Slaboonen 330—730; SnUboonen 330—040.
Sla 2.50; Wortelen 4—4.50; Pr. Suiker 540—
1010; GoudbaUen 530—830; Trosperen 540—
740; Triumph 13.4020.90; Augurken 1.40
20.—; Claps 211027.—, Pruimen 28—36; Sln-
jeurderperen 15.1017.70; Dirkjes
Meloenen 1429.Druiven 3041; Advocaat
7308.80; Prinsperen 8—12.20. Nep 540530,
Drielingen 1.70—180 per 100 K.G.
HOORN, 3 Sept. 22 schrammen 1018;
85 Biggen 58; handel matig.
PURMEREND, 3 Sept. Afslagver. Beem-
ster, Purmerend en O. Augurken: Middel
046—030; Basterd 0.32—034; Grof fUn 0.06—
(f75; Stek 0.06048; Bommen 0.080.10 per
mand van 6 K.G.
WARMENHUIZEN, 2 Sept. 1932 Heden
besteedde men voor: Gele Nep 530540; idem
drieling 1.70—2.00; idem uien 1.80—230; Sla
boonen 2303.40; Zilvemep 1130; Schotsche
muizen 1.50—1.80; Idem groote 0.901.00; idem
drieling 2.30 per 100 K.G.
WARMENHUIZEN, 3 Sept. Heden be
steedde men voor: Gele nep 5.806.60; Idem
drielingen 1.80230; idem uien 2402.50;
Slaboonen 3.60340; Eigenheimers 2402.40;
idem blauwe 1402.20; Schotsche muizen
0.90—1.70; idem groote 0401.00; idem drie
lingen 2.20—230 per 100 K.G.
ZWAAG, 2 Sept. Vellingver. Bangert en
O. Tomaten A 5.30; B 5.00; C 3.00; Slaboonen
2.00—830; SnUboonen 2.00—12.00; Roode bes
sen 1016: Proleflc 3240; Druiven 3155;
BI. Pruimen 23—41; Witte Pruimen
Victoria 28—42; Noten 16—24; Jutte
Trosperen 6.001030; Claks 2233; Prins 11
12; Advocaat 6.009.20; Triump 1123 per
100 Kilo; BI. kool 1040—16.00; Sla 1.50—330;
Perziken 4.60—13.00; Wortelen 2.10—640.
LEIDEN. 2 Sept. Coöp. Groenten-, Fruit
en Bloemenveilingvereeniging .Lelden en Om
streken" Andyvie 0,50 tot 2,00. kroten 1,00 tol
2,10, komkommers 1.90 tot 7,80, bloemkool I 3.40
tot 940, ld. H 1 DO tot 4», roode kool 1,40 tot
6,00, meloenen 5,00 tot 29,00, pieterselie 0,50 tot
1,00, kropsalade 0,40 tot 1,80. selderie 1,10 tot
3,00, bleekselderie 19,00 tot 30,00, wortelen 1,80
tot 7,10, perziken 2.00 tot 15,00 per 100 stuks.
Kroten 1,00 tot 140, SnUboonen 3,00 tot 20,00,
stokboonen 2,00 tot 12,00, pronkboonen 3,00 tot
3.00, stamboonen 3,00 tot 3,00, postelein 3,00 tot
4,00. spinazie 8.00 tot 13,00, tomaten: A 2.10, B
130, C 230, CC 130. Uien 3,10 tot 4,40 per 100
kg.
LEIDEN, 3 Sept. Botermarkt Prima fa-
brieksboter 1,55, prima boerenboter 1,40 tot 140,
goede boerenboter 145 tot 135 per kg. Aange
voerd 63 achtste en 19 zestiende vaten, wegende
1435 kg. Handel willig.
STOCKHOLM, 3 Sept. (Reuter). De bout-
slijpfabriek Rögbroforsens Industrie A. B.. waar
in de broeder van Ivar Kreuger, de consul-gene
ral Torsten Kreuger. groeten invloed had. Is
sedert eenige dagen het onderwerp van een
diepgaand onderzoek van de recherche.
Volgens .Jfya Dagligt Allehanda” heeft de
politie beslissende ontdekkingen gedaan In de
koopmansboeken, soodat er een strafvervolging
tegen de betrokkenen verwacht zou kunnen
worden.
De zaken werden steeds in het bureau van
Torsten Kreuger afgehandeld, terwyi als ac
countants twee directeuren van Ivar Kreuger
fungeerden.
Bedoelde Maatschappij, die een aandeelenka-
pitaal had van 4H millioen Kronen, heeft on
langs haar faillissement aangevraagd.
